Zero-met-smaak - Smaakversterkers

gsMagazine I Zuivel en gezondheid
http: I I tv w w.zuivelengezondheid.nl/?pagelD= 1 34&store=vm_a...
voor de gezondheidszorg nagaan.
BestcurliJke Yemieuwlng
/
Dsennialèng behoorde Nederland tot de top 5 van de Eurcpese landen met de langste l€vensvemachting. Heden ten dage is Nederland afgezakt naar de Europese middenmoot. Om terug
gebíed van gezondheidsbevordering, en tevens aan het opzetten van een landelUk'internet-loket'gericht op gebruik door lokale professionals en GGD'en.
Niet all€n tusss de ministeríes dient de aanpak geïntegreerd te worden. Er bestaan veel partijen voor wie gezondheid niet een hoofdbelang is, maar wel een relevant ondemerp,
Temlofte strëÍt de overheid naaÍ een, vqouover mogelirk, geharmoniseerd voedingsbeleid op Eurcpees niveau,
Een van de
èctis die onder dit hoofdstuk in de nota veímeld staan is gezamelijke aansturing door VWS, LNV en
EZ van programma's bij TNO, DLO, univeÍslteiten, ZonMW, NWO, RIVM en
uitveren. Hieóij dient gewaakt te worden voor het ontstaan van spanning tussen de voorlichting door of namens de overheid en produdpromotie door het bedrijfsleven. De
voedingsboodschap dient hierbij zodanig te worden gepretrnteerd dat het voor de consument duidelijk is dat het gaat om producten die passen in een gezond voedíngspatroon.
Wendy van Koningsbíuggen
:al:l: i:: .,:::iir.: t: ]]
:
..ii:r:r::itl .:::.:.,,.ij::
Groente
Fruit
I
-1.
Voedingsvezet .t
Vis
Coronaire hartziekten,
[ongkanker
120 grarn
/
dag
2CI0 gram
I dag
Coronaire hartziekten, beroerte,
kanker van tong, maag, borst
100 gram
I
dag
200 gram
/
Coronaire hartziekten,
diabetes type
2
Coronaire hartziekten, beroerte
*L
10 gram
/
1000 kca[.
I dag)
(* 20 grarn
14 gram
dag
/ 1CI00 kcat.
{*30-40 gram
I
dag}
2-3x per maand
1-2x per week
Verzadigd vet
f
Coronaire hartziekten
14,5 errerqieprocent* "
<10 energieprocent
Transvetzuren
t
Coronaire hartziekten
1,8 energieprocent*
<1 energieprocent
Zout
t
l'lart- en vaatziekten, beroerte
9 qram
/
dag
6 gram
I dag
ïabet 1. Zeven voedingsfactoren: gemiddetde en taagste inname in Nedertand, en aanbevetinge* van de Gezondheidsraad.
" De inname van voedingsvezet wordt weergegeven in aantaI grammen per 1000 kilocalorieàn. omdat de richttijn
voor voedingsveze[ - in aanstuiting op de wetenschappeiijke gegevens over het betang van voedingsvezet voor de
gezondheid - in die eenheid is gestetd.
* * Het peícentage energie dat een voedingsstof levert ten opzichte van de totate hoeveetheid energie,
RM, 2004;'Zo eet Nederland 1998', Voedingscentrum, 1998; Richttijnen Gezonde Voeding
2006', 6ezondheidsraad ?AA6.'?{-uurs urine-excretie van natrium', RIVM, 2007.
Bron: '0ns eten gemeten'.
Aparte nota over overgewicht op komst
aparte nota publiceren. Daarin zal onder meer worden ingegaan op factoÍen dle bijdragen aan veÍstoring van de energiebalans, waarcnder de obesogene omgevrng.
<
2 van2
Terug naar de lijst met aÉikelen uit deze uitgave
23-06-1410:38
' ,'
Ingrediënt & Product
Thema:Zera met
met smaok
smank
G
root onderzoek naar her{orm u lerins
Nieuwe receptuur: nu nog
gez,onder
Hoe maak je een voedingsmiddel dat minder zout, suiker
of
vet bevat, maar nog net zo lekker smaakt als het origineel?
Wageningen UR, het RIVM en TNO zoeken gezamenlijk
naar mogelijkheden om bestaande voedselproducten te
herformuleren. Voor de industrie een uitdaging, voor de
consument een goede keuze en voor de volksgezondheid winst.
tot herformulering is een aantal vragen
van belang: welke producten ofproductgroepen lenen zich hier goed voor, ín
welke mate zijn deze het beste te herformuleren, hoe reageren consumenten
hierop en hoe groot is het te verwachten
gezondheidwoordeel? Voor de goede
orde, het gaat niet om het verrijken van
voedsel met gezond heidsbevorderende
toevoegingen.
zodaaan
'ongezonde' stoffen wordt verwijderd of
verminderd en de gezondere voedingsBestaande voedingsmiddelen zijn
nigte herformuleren dat hetteveel
respectievelijk het RIVM, Wageningen UR
en TNO om in een zogeheten parapluprojecl. deze herformulering naderte onderzoeken (zie kader samenwerking).
componenten behouden blijven. Zo is
gezondheidswinstteboeken,zonder
dat de consument het voedingspatroon
wijzigt. Dat leidt tot minder ziekten en
verbeteringvan de volkgezondheid.
ministeaan
Vandaar dat de overheid via de
riesvan VWS, LNVen EZopdrachtgaf
Herformuleren
Herformuleren is het aanpassen van
voedingsmiddelen met behoud van de
eigen karakteristieken. Dat betekent dat
textuur, structuur, geur en smaak min
oímeerhetzelfde blijven. Om te komen
De grootste winst wordt bereikt door het
heríormuleren van basisproducten zoals
brood, zuivel, vlees, vetten, oliën en dranken. Het is de echter de vraag voor welke
voedingsmiddelen herformulering mogelijk is en voorwelke voedingsstoffen. Het
kan ook zijn dat er aanvullende yerande-
ringen in het voedingspatroon nodig zi.in
om gezondheidswinst te boeken.
Aanpassing complex
ln de praktijk blijken er nogal wat haken
en ogen te zitten aan het herformuleren
\-,
+-..
tu
q.
t,
.l
14
.:
IC+
lr
tà
],
{+S;,1
van yoedingsmiddelen. Ër zijn immers
kan komen, Het past in de uitwerking
technologische,
van de in zoo8 verschenen kabinetsnota
icrobiologische en
sensorische aspecten bij betrokken en
ook de Warenwet stelt bepaalde eisen,
Brood is in dat opzicht illustratief.
Brood draagt voor ongeveer z5o/o bij
aan de dagelijkse zoutinneming en is
daarmee een belangrijke bron voor het
totale zoutgebruik. Verlaging van het
zoutgehalte in brood heeft echter direct
invloed op de venverkbaarheid, structuur, textuur, geur- en smaakbeleving.
Verm i nderi ng van de zoutconcentratie
veroozaakt slapper en plakkeriger
deeg. Verlaging van het zoutgehalte
heeft zo een negatieve invloed op de
productkwaliteit, terwijl de kostprijs
toeneemt. Dit voorbeeld laat zien dat
een aanpassing van de receptuur die
een gezonder eíndproduct oplevert,
direct een aantal beperkingen geeft
waardoor het gezonde product wellicht letterlijk en figuurlijk niet in de
smaak valt bij de consument. Voor
de voedingsmiddelenindustrie houdt
heríormulering dus een zeker risico in
wanneer niettot in de eindfase is uitgezocht of het 'gezondere' product wordt
geaccepteerd.
m
Opdracht overheid
De overheid wil graagbii de consument
een gezonder voedingspatroon bereiken
door bij te dragen aan bewuster gedrag
bij de keuze van voedingsmiddelen. Een
tweede component aan het gezondere
voedingspatroon ziet de overheid in het
aanbieden van gezondere producten
door de voedingsmiddeleninduírie. Het
parapluprojec-t moet strategische kennis
genereren over hoe het bedrijfsleven het
best tot een gezonder productaanbod
Gezonde Voeding, van begin tot eínd, met
als,.
uitgangspunt'de gezonde keuze ook de
makkel'rjke keuze te maken'.
Zoutreduc-tie
De productherformulering richt zich
op zout, vezadigde vetzuren, suiker en
transvetzuren omdat deze stoffen worden
geassocieerd met chÍonische ziekten en
dus met ziektelast. Uit praktische overwegingen heeft het ondezoek zich tot nu
toe vooral toegespitst op zoutbeperking
en in mindere mate opvetzuursamenstelling. Later zullen ook andere stoffen,
zoals suiker, aandacht krijgen.
Omdat herformuleren een complex
proces is, was de expertise van drie
partíen nodig: TNO, Wageningen UR
en het RIVM. TNO brengt de technologische randvoorwaarden en haalbare
heríormulering van belangrijke productcategorieën in kaart. Bij brood heeft
dit inmiddels geresulteerd in geheríormuleerde broden met een zoutreductie
van 671o. Voor vleeswaren startte TNO
met de ontwikkeling van een voorspellend model om de microbièle risico's als
gevolg van zoutverlaging in te schatten.
Daarnaast werkt TNO binnen het parapluproject aan een snelle screeningsmethode om de uitgroei van ziel«e- en
bederfu eroozakende m icro-organismen
te meten.
Consumentenacceptatie
Voor de consumentenacceptatie tekent
Wageningen UR. Ondezoek gebeurt
in het Restaurant van de Toekomst van
Wageningen UR, waarbij het eetgedrag
van bezoekers wordt gevolgd. Consu-
,@ *o*. ", " B
EN
ÍE
menten krijgen hier geherformuleerde
producten aangeboden. Harde conclusies zijn nog niet voorhanden, maar het
lijkt er op dat zoutverlaagd brood een
effectieve methode kan zijn om de dagelijkse zoutinneming te beperken,
De derde partner in het ondezoek, het
RIVM, gebruikt de resultaten van TNO
en Wageningen UR om deze te vertalen
in voedingskundige en gezondheidkundige modellen. Via diverse stappen
is met het door het RIVM ontwikkelde
Chronische Ziel«en Model te berekenen
welke gezondheidswinst mogelijk is door
reductie van de zoutinneming.
Het parapluproject evalueert ook de
vorderingen binnen de Taskforce 'Zout in
levensmiddelen', een in 2oo7 gelanceerd
initiatiefvan de Nederlandse levensmiddelenindustrie om het zoutgehalte in
producten te beperken, onder meer door
heríormulering.
Verwachtingen
Het parapluproject loopt inmiddels twee
jaar en zal naarverwachting in zorz
r
worden afgesloten. De
ee
;*1ïXïf*ïHilï
rste-weiËn-
;""'JJff::.,,
en komen daarmee beschikbaar voor de
Nederlandse levensmiddelenindustrie.
De inzichten zullen handvatten bieden
om een gezonder productaanbod te
creëren. ln combinatie met de door de
overheid beoogde gedragsverandering
moet dit leiden tot het uiteindelijke doel:
een betere volksgezond heid.
t o****,-,r"n*o*o
HlilH**
r@raqor
Figuur
r.
Herformuleren, voor gezondere voeding.
vmt | 9 november zoro I nr z4
Joop van Raaij, Marieke Hendriksen, Ànke
Janssen, Martijn Noort, Liesbeth Temme
Dr. ir.J.M14. uon Rcaij cn M"4.H. Hendriken MSc, RIVM;
Dr. A.
M.Jdnssr, WUR; lng. M. WJ. Noort, TNO; Dr.ir.
E,H.M. Temme, WURIRIVM;[email protected]
,Minder zout in voedingsmiddelen beter voor consument
https://www.tno.nl/content.cfm?context=overtno&content=n..
e0rxïÀer:
Contactinfomatie
innovation
for life
27 januar 2012
MINDEN ZOUÏ IN VOËDINGSMIDDELEI{ BEÏER VOOR
CONSUMENT
Een cmsortium van OGt-NedeÍlandse bedrijven gaat zoutveruangende systemm vooÍ
vedingsproducten ontwikkeltr. Het del van het project ,Go mhout Satt, is e€n v€mindeÍing van ien
minste 50% va hèt keukmzout in voedingsproductèn te realisèrsn, zonder dat kwaliteit, veiligheid èn
y@ral smaak inboeten. Dè eerste rcsultatèn wddm yanaf 20í920í6 veruacht.
MAÀI§C1IAPPELI.lK PROBLEEM
De voedingsindustrie speelt een belangrrke rol bij de verlaging van het zoutgehafte in produden, omdat hiermee
de zoLÍconsumptiè (natriumchloride) door @nsumenten kan woÍden verlaagd. De gezondheidsÍaad adviseèrt
een maximale inname van 6 gram keukenzout peí dag, teÍwijl de gemiddelde Nèderlander ongeysèr'10 gram
keukenzout pe. dag binren kijgt. Eèn te hoge zoulinmme kan làidèn tot en vërhoogdè bloèddruk, wat de kàns
op hart- èn vaaEiektèn vergroot. Uil ondeuoek bliild bïvmrbsld dat een dating van de dagslïks
zoutconsumptie naar 8 gram al 10oó minder haÍtiníarctfi opleveí!
'Met Go Wthout Salt wrsterken we elkaas expertise en vergroten we onze ksnis om smen te werken aan een
oplossing voor een maàtschappeltjk probleem.' 'Deelname van TNO is belangrÍk vamege de technologie
waamë
snel gekeken kan worden of de houdbaarheid van de producten met minder zout nog gegarandeerd
kan worden', aldus Ronald Visschers, Programmamanager bij TNO.
Naast TNO bestaat het consortium uit Essensor BV Heinz By Koninkti.ike Euroma BV, N|ZO food research BV
en National Starch & Chemical GmbH. Het prcjèct'co Wthout Salt' heft een budget van 3.4 milien Eurc en
wordt gesubsidieèÍd yanuit dè provincies Gelderland, Overrssel en UtÍecht.
I{EEM VOOR MEER INFORMATIE
contact op met oEe specialist
CONTACT OPNEMEN
CONTACTPERSOON
Dr R.W (Ronald) Msschers
o88 866 í8 6s
*-l
Gookies
TNO is wéttelÍk vèrplicht eokies op haarwebsite standaard uÍ te
zetten. Cookies zijn echttr handig om uw gebtuiksgemak op tno.nl te
GERELATEERDE IÏEMS
vdbeteren, bívoorbeld:
.
door content makkelijk te kunnen delën op social media
platfoms als Facebook, Twitts en Linkedln;
ZEfl}Í
.
dooÍ aan de hand van statistiekm de website beter in le richten.
Pqsb€riót van PÍovincie Gelderland
U kunt hisíond€r aangevsn of u hst gebruik van cookies wilt
lnnovalieve voedingsconcèpten
accepteren.
ilEER IT'FONilAïIE
AEGEPTEREil
j
I
I
I van2
22-06-14lO:21
Bespaar op je
rhl{U#AXUVffido@ieuws/nieuwsoverzi.
ïi
picmo=20140616+ +)
Klantenservice (http:rfuw\rv.consumentenbond.nl/servicen
Zoek.
Nieuws (/actueel/)
Minister komt belofte zoutreductie niet na
18
Íebrutri 2013
I
Nieuw§ (/actueèUnieuws/)
t-
I
3 readies
t
Mini§ter Schippsrs van Volksgezondheid moet haar belofte nakomen èn zoutreductie afdwingen via
wetgèving, vindt de Gonsumentenbond. Uit een rappoÍt van het Rlvill blijK dat de dagelijkse hoeveetheid
zout die consumenten binnenkrijgen via levensmiddelen in 2012 slechts 37o is afgenomen ten opzichte
van 2011- Dle verlaging is bijna geheet te danken aan de broodsector, de enige sector waar wetteluke
1;
afspÍaken zijn gemaakt over zoutreductie.
BaÍt Cornbée, directeur Consumentenbond: 'Al sinds aqql vragen wij aandacht voor het hoge zoutgehalte in
levensmiddelen. Maar keer op keer wordt het aan de levensmiddelenbranche zelf overgelaten om in te grijpen,
zonder resultaat. De minister heeft daarop in 201J gedreigd om met wettelijke maatregelen te komen als
Íabrikanten voor eind 2012 niet de gewenste verlaging zouden realis€ren. Uit het rapport van het RIVM blijK
duideliik dat fabrikanten hier niet in geslaagd zijn, maar de minister ziet nog steeds geen reden voor wettelijke
maatregelen. Onbegrijpeliik'.
Doden
Per jaar vallen er 2500 onnodige doden door te veel zoutinname. Naast brood, waarvan het zoutgehalte wel
wettelijk is vastg'elegd, zou de prioriteit van de zoutreductie moeten liggen bij vlëes(waren), kaas, so€pen en
sauzen. Deze produden staan dagelijks op het menu van consumenten en bevatten relatief veel zout. Uit
ondezoek van zowel de Consumentenbond als de NVWA (Nederlandse Voedsel- en \Albrenautoriteit) blijkt
bovendien dat er per productgroep grote onderlinge verschillen zijn in zoutgehalte, wat aantoont dat een lager
zoutgehalte wel realiseerbaar is.
/',-t.".,-.*
.,,,
,,
q
Actieplan en monitoring I FNLI - Federatie Nederlandse
lrv...
http: //wwwÍnli.nl/taskforce-zouíactieplan.html
;IliïE
Over de Ta:Korce
Home
Taskforce
Zout Actleplil
Wïè doèn
en monitoíing
me?
Wàarffi zoutrèductiè
PraktiikY6beetden
Actieplàn en monitoring
,:!1
iii. ï1,!ii i,'it li!i:iliiirftiiaj
NidH
en links
ffi
tarcerde in 2@8
öatjÈtéöljtgiigAlil met daarin de d@lstettinS m in anderhatf iaàr het zot (oatrium) in
bewerkte redingsmiddeten met 12 pment te reminderen
opzichte van de
Deze 12% kan ats en e6te stap
worden bschwd om uiteindèlijk tot es totate reductie te
van de hweetheid zout in Levensmiddeten met 25-30%
(zmts ook staat besh.even in de voedingsotà vatr de Neder{andse owrhèid uit 2008).
De FNLI
ts
km
FASE
í:
[iy!-;!!í.
2008-20í0
Fas I van het FNLI actieptan (iep vaB eind 2008 tot s mt v@riaar 2010. ln de zmr wn 20í0 is der de bèhatde
resttaten gerapporteerd. Er werd en redrctie Hlaatd yan gtobaat 10%. De FNLI bestoót op basis van de rsultaten van Fare
1, Fas ? van het actieplan andeE in te wllen,
vànaf redio 2o10
het FNl.l actieptan zout in tflensmiddets is gÉn werkGpetende d@tsteLting v@r de getEte
Yedingsmiddetenindustrie vastgstetd. ln deze íar ste[ts individuel.e bedrijven s/of bGnchsrganisties v@r hun eigen
prcductpoÍtfo{io deGtel.lingen op die in 2015 trcten worden behaaLd. De bedrijven en branchsrganisties hebbs daaóij
de keuze of ze d@tstetlingen zettetr v@r een hete productategorie, v@r #n merk of juist merdere (fabrikanten)meÍken oÍ
vor één of rer producten in het asertiment- Ook kunnen ze zetf bepaten oÍ de d@tstelting in relatieve temen wordt
uitgedrukt (en reductie ten opzlchte van en uitgangryaarde in prtrenten) of in abrctute temen is uitgedrukt (bijwóeetd
ffi mximm van í00 mg natrium per 1@ gmm wn één specifiek prcduct). Dë uitgangswaatden s d@tstettingsaarden
mcten rerifierbaar zijn y@r derden.
FASE 2:
In
fas
2 van
Ïi§lvindt
u
En indMduete bedriiyen en brancheorganiqti6
de activiteíten op het gebied
En zoutreductie
fl
de
d@tsteltingen v@r 2oí5.
lrtonitoríng
D€tnmende organistis q bedrijven vere[ zelf Mitoringactiviteits uit m m ts gaan of ze op de gede weg zijo in het
bereiken van hun eigff dclstettingen. Hitrover rapporteren ze in 2013 (tussnÍapportage) en7O15l16 (eindÉpportage) bij de
FNLI. Dse infomatie wordt @k op€nbaaÍ gmaakt. Daamaast vindt er lMltoring plaats d@r €n mafhanketijke derde
partij die de suttaten Bpportert.
Dom[oads:
B1Èpgt:tÀcs-*-.ils!jn:-:9!iiJ[-,9l§!.!§uiJislqltq sr_:
7g
f
lvanl
1'r*.*.:
nlï
Ë
,f§,:.
i *t'..,[
.".
d.
r"i*&
&d*.
74'og-v'r#
23-46-14 L0:52
fugdcneingrediënten » Skal.nl
Sltal
http://www.skal.nllvervaardi gen-van-bio-producten/biologi sc...
)sro coNrRoLE
Home » vervaardigen
"
Product
"
Agrarische ingrediënten
Agrari sch e in grediënten
Als u ingrediënten bestelt, is het van belang om na te
gaan of het bedrijf waar u de biologische ingrediënten
van koopt, hiervoor is gecertificeerd. Van elke leverancier
en/of handelaar moet u een geldige kopie van hun
certificaat hebben. Ook moet u minimaaljaarlijks
controleren of uw leveranciers nog gecertificeerd zijn.
Gangbare ingredienten
Voor een paar ingrediënten is vastgesteld dat ze
onvoldoende biologisch beschikbaar zijn. Deze
ingrediënten zijn opgenomen in bijlage lX van
verordening 889/zoo8. Alleen deze ingrediënten mag je
gangbaar (niet-biologisch) gebruiken tot maximaal 5%.
Als u een ander ingrediënt wilt gebruiken dat volgens u
onvoldoende biologisch beschikbaar is, kunt u hiervoor
rechtstreeks ontheffing aanvÍagen bij de RVO (ministerie
EZ).Vi a het em ailadre s DRbio-inraport3 RVCI-mll.
Genetisch gemodificeerde producten
Het gebruik van genetische gemodificeerde organismen
(CCO's) is niet toegestaan in biologiscËe producten. Als
u gangbare ingrediënten gebruikt, moet u bewijzen dat
deze zijn geproduceerd zonder het gebruik van CCO's. U
moet een CCO-vrij verklaring bij uw leverancier
aanvragen en deze in uw administratie bewaren. Een
CCO-vrij verklaring mag maximaal één jaar oud zijn.
Gist in bio-produrten
Vanaf 3r december zor3 worden gist en gistproducten
meegerekend als ingrediënten van agrarische oorsprong.
Dit betekent dat het gebruik van gangbare gist en
gistproducten vanaf 3r december wordt meegerekend in
de 5 % norm. Deze norm houdt in dat maximaal 5%van
de ingrediënten van agrarische oorsprong in een
biologisch gecertificeerd product gangbaar mag zijn (zie
ook ons
infobladop
p. ro).
hoeft de productspecificaties niet te wijzigen als:
u een biologische variant van gist gebruikt
2. u een niet-biologische gist gebruikt en het percentage
U
1.
niet-bio ingrediënten in totaal niet meer is dan
l
vanZ
5%.
2l-M-1412:18
http://wlvlv.skal.nllvervaardi gen-van-bio-producten/biologi sc...
niet-biologische gist of gistproducten te gebruiken.
loniserende stralÍng
Het gebruik van ioniserende straling is niet toegestaan.
2 van2
2l-O6-1412:18