whitepaper

Walter Robijns
Microsoft Certified Architect
KEMBIT Cloud Ladder
Klassieke IT of "de Cloud"?
Kan ik al volledig werken in “de Cloud”?
Moet ik nog wel investeren in een nieuwe
werkplek of serveromgeving of is dit het
moment voor een Cloud oplossing?
Hoe moet ik mijn IT strategie aanpassen zodat
ik klaar ben voor de toekomst?
Inhoudsopgave
Inleiding
1. De Cloud Ladder
2. De Evolutie van IT
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
De klassieke IT omgeving
De Virtuele Desktop
Web Applicaties
Cloud Applications
Applicatie voorbeelden in de Cloud Ladder
3. De samenhang van de verschillende omgevingen
3.1 Applicatie positionering op de Cloud Ladder
3.2 Consumerization of IT duwt ons richting “de Cloud”
3.3 Meer Cloud is minder apparaat afhankelijkheid
4. IT strategie afstemmen op functioneel IT gebruik
4.1
4.2
4.3
4.4
File servers gaan verdwijnen
Applicatie positionering
Apparaten Matrix
Vervolgstappen
Inleiding
“Clouds come floating into my life, no longer to carry rain or usher storm, but to add color to my sunset sky.”
Rabindranath Tagore, Stray Birds
Net als in de quote hierboven was de IT variant van “de Cloud” eerst iets negatiefs, zelfs iets bedreigends. Nu
zien IT managers en IT beslissers wel degelijk de potentiële positieve waarde van de Cloud. Toch blijven er een
aantal vragen rondzingen:



In hoeverre is mijn IT omgeving geschikt voor de Cloud?
Wanneer moet ik naar de Cloud, en wanneer juist niet?
Moet ik nog wel investeren in technologie in mijn eigen serverruimte?
Dat waren ook de vragen van een CIO, toen ik voor zijn IT omgeving een nieuw werkplek ontwerp aan het
maken was. “Kunnen we niet beter lokale werkplekken gebruiken met Cloud applicaties en de huidige virtuele
(Citrix) werkplek verlaten?” Hoewel ik meteen geneigd was hier een hoop technisch gebrabbel op los te laten,
kwam ik al snel tot de conclusie dat dit waarschijnlijk niet het gewenste effect zou hebben.
Met dit in het achterhoofd construeerde ik een model dat visualiseerde welke applicaties de omgeving
bevatte, en welke typen medewerkers die applicaties daadwerkelijk gebruikten. De gebruikers en de
applicaties waren de vaste componenten in de vergelijking; de manier waarop de applicaties beschikbaar
werden gesteld was dus de variabele factor. Door simpelweg de probleemstelling visueel te maken, werd de
conclusie duidelijk: de virtuele werkplek was nog steeds de beste oplossing voor deze omgeving. Tegelijkertijd
gaf dit model een visie op hoe de IT in deze organisatie moest veranderen om meer richting de Cloud te
kunnen gaan, hetgeen ook de wens was van de CIO.
Het model bleek in gebruik toepasbaar te zijn op bijna alle IT omgevingen omdat het in feite alle mogelijke
componenten van IT bevat, en helder is in de eenvoud. Dit model is doorontwikkeld tot “de Cloud Ladder”,
waarmee u kunt zien wat de eigenschappen zijn van uw applicaties en hoe deze eigenschappen gevolgen
hebben voor de benadering ervan.
3
1.
De Cloud Ladder
Deze afbeelding van de Cloud
Ladder laat zien hoe de
informatietechnologie zich
ontwikkelt en waar de applicaties
zich kunnen bevinden.
Cloud applicaties:
 Applicaties extern
 Data Extern
 Web based
 APP(s)
Web applicaties:
 Applicaties intern & extern gericht
 Data Intern
 Web based
 APP(s)
Virtuele Desktop:
 Interne applicaties ontsloten
naar externe apparaten
 Data Intern
 Klassieke applicaties
Klassieke IT omgeving:
 Interne applicaties ontsloten naar
interne apparaten
 Data Intern
 Klassieke applicaties
De Cloud Ladder geeft de evolutionaire stappen weer van IT omgevingen en beschrijft de staat van de
technologie waarin zich applicaties kunnen bevinden. Afhankelijk van de plaatsing in de ladder zijn er
technische beperkingen die bepalen door wie of wat een applicatie benaderd kan worden.
Een voorbeeld: een applicatie als AutoCAD zal altijd worden geplaatst in de “Klassieke IT omgeving”. AutoCAD
kan alleen op de klassieke manier worden benaderd via een “dikke” PCF en een opslag medium in de buurt.
AutoCAD werkt niet via Internet protocollen. Zo is het bijvoorbeeld (nog) niet mogelijk om AutoCAD volledig
via een browser en het Internet op een iPad te laten werken. Deze eigenschappen (of beter: het ontbreken
daarvan) maken AutoCAD bij uitstek een klassieke applicatie.
Maar wat is dan een “Cloud applicatie”?
Om zeker te zijn dat we daarbij hetzelfde beeld hebben, beginnen we met de definitie:
In de meest pure vorm levert Cloud applicatie een volledige service aan de eindgebruiker via het Internet
waarvan alle benodigde IT componenten bij de Cloud-provider staan.
Het enige wat je dus nodig hebt om Cloud applicaties te draaien is een Internet Browser.
Nu zijn er allerlei variaties op de Cloud, zoals “Private Cloud” en “Public Cloud”, met allemaal verschillende
eigenschappen, maar dat is voer voor een ander whitepaper. Laten we eerst bekijken hoe de Cloud Ladder is
opgebouwd.
4
2. De evolutie van IT
Globale kennis van de evolutie van IT is belangrijk omdat we nog steeds te maken hebben met erfenissen uit
het verleden die zich niet laten negeren. Zo heeft ieder bedrijf wel een applicatie die al vijftien jaar of langer
draait en vaak het hart van de organisatie blijkt te zijn. Juist die applicatie blijkt bij iedere technologische
vernieuwing telkens dé uitdaging te vormen. We kunnen het verleden daarom niet negeren en moeten dit
meenemen in onze IT strategie.
2.1 De klassieke IT omgeving
De start van de pc netwerken evolutie werd gekenmerkt door de
beveiliging van de interne IT omgeving. We zetten er een dikke muur om
heen en daarmee is de omgeving, net zoals in de middeleeuwen, veilig
tegen bedreigingen van buitenaf. Net als bij een kasteel was die beveiliging
gericht op de grenzen met de boze buitenwereld en het op afstand houden
van de vijand met ophaalbruggen, grachten en schuttersplaatsen.
De onderdanen woonden binnen de muren van het IT kasteel en waren hiermee veilig:




Pc’s
Servers
Data
Intellectual Property (IP)
Het KEMBIT hoofdkantoor in Kasteel Wijnandsrade blijkt
altijd weer een mooie illustratie hiervoor.
Applicaties die alleen op de klassieke manier gebruikt kunnen worden, zijn als zodanig herkenbaar wanneer ze
aan één of meer van de onderstaande kenmerken voldoen:



Geen gebruik van web protocollen voor verbindingen naar de clients (http:/https:)
Sterke afhankelijkheid van lokale client opslag of hardware
Hoog gebruik van bandbreedte tussen client en backend
2.2 De Virtuele Desktop
De Virtuele Desktop (Citrix, RDS en VDI) was, en is nog steeds, de extensie van
de Klassieke IT omgeving. Applicaties die gemaakt waren om binnen de
muren veilig te draaien op klassieke pc’s, moesten ineens aan gebruikers
buiten de kasteelmuren beschikbaar worden gesteld. We draaien dus de
applicaties op Virtuele Desktops binnen de kasteelmuren en sturen de
scherm-output naar de gebruikers in het veld.
Aan de essentie van de omgeving is hiermee nog steeds niets veranderd: alle IT middelen staan immers nog
steeds binnen de veilige muren van het kasteel.
5
2.3 Web Applicaties
Ook Web Applicaties zijn een extensie van de Klassieke IT. Het is een webenabled schil van software die weer binnen de muren staat. Soms is het zelfs
een web-variant van iets dat al op pc’s beschikbaar is, zoals Outlook Web
Access of SAP Web-Gui. In alle gevallen staan de gegevens nog altijd op
database servers binnen de kasteelmuren. Het grootste voordeel van Web
Applicaties is dat er geen aparte client installatie voor nodig is. Een web
browser is voldoende.
2.4 Cloud Applicaties
Cloud Applicaties zijn de “game changers” in de rij van IT omgevingen.
Voor het eerst is het eigen kasteel volledig verlaten en staat de applicatie en ook ALLE data buiten de eigen
beheerde kasteelmuren, als een soort kasteel in de Cloud.
Cloud Applicaties draaien op een platform dat gedeeld wordt met
meerdere klanten, waardoor er minder ruimte is voor klant-specifieke
aanpassingen. Het grote voordeel is echter dat je alleen betaalt voor wat
je gebruikt en zelf geen voorinvesteringen hoeft te doen. Dit heeft een
financiële verschuiving in de budgetten tot gevolg: van Capex naar Opex.
2.5 Applicatie voorbeelden in de Cloud Ladder
Het is van belang te kunnen herkennen welke applicaties nu Klassiek, Web of Cloud zijn. De onderstaande
tabel geeft de voorbeeld- applicaties en hun positie op de Cloud Ladder weer.
Cloud Ladder
Cloud Applicaties
Web Applicaties
Virtual Desktop
Klassieke
Applicaties
Applicatie voorbeelden











Salesforce
Exact online
Google APPS
Outlook Web Access (OWA) (met lokale backend)
SAP Web-GUI (met lokale backend)
AutoCAD
Active Directory
Microsoft Office 2013 (lokale installatie)
Acrobat Reader
SAP GUI
NERO DVD-Burner
De Active Directory is onder andere klassiek omdat het koppelen aan een AD domain van een werkstation nog
steeds niet via Internet protocollen mogelijk is, zelfs niet via ADFS.
3. De samenhang van de verschillende omgevingen
Iedere business applicatie in de wereld is te positioneren op één van de treden van de Cloud Ladder. De unieke
eigenschappen van elke trede (IT omgeving) op de Cloud Ladder bepalen naar welke apparaten de applicaties
op die trede kunnen worden ontsloten. De relaties met apparaten en eindgebruikers geven een beeld van de
mogelijkheden en onmogelijkheden van de IT omgeving.
6
3.1 Applicatie positionering op de Cloud Ladder
Op welke trede van de Cloud Ladder een applicatie staat, bepaalt dus hoe een applicatie benaderd kan
worden. De manier van benaderen bepaalt op zijn beurt weer met welke apparaten (hardware) dit mogelijk is.
Applicaties die vanuit het
Internet benaderd worden,
kunnen alleen draaien in de
bovenste drie treden van de
Cloud Ladder.
Klassieke Applicaties
zoals bijvoorbeeld
AutoCAD of NERO
kunnen alleen draaien in
de onderste twee treden
De Virtuele Desktop is de
van de Cloud Ladder.
enige plaats waar klassieke
applicaties ontsloten kunnen
worden via het Internet.
3.2 Consumerization of IT duwt ons richting “de Cloud”
Consumerization of IT betekent in feite dat eindgebruikers steeds vaker verwachten dat de IT mogelijkheden
op het werk dezelfde zijn als thuis. Het beste voorbeeld hiervan zijn tablets. Al jaren weigeren IT managers
iedere aanvraag voor een bijzondere laptop, door te stellen dat “we hier één standaard hebben en dat
iedereen zich aan de standaard heeft te houden”.
Tablets bleken qua uitstraling te innovatief om deze als IT Manager zelf niet te gaan gebruiken. Alleen hebben
tablets niet dezelfde mogelijkheden als de klassieke pc’s. En daaraan danken we de gevleugelde uitspraak:
“Zorg maar dat ik dit ook kan op mijn tablet”.
De populaire tablets hebben echter de beperking dat ze maar 2 typen
applicaties aan kunnen, namelijk APPS en Web Applicaties.
De gemene deler van tablets met klassieke pc’s is de Web omgeving,
die weer helemaal in lijn ligt met de Cloud.
7
De Cloud is bij uitstek een Internet Web omgeving. Zet je iets in de Cloud, dan kunnen tablets er ook bij.
Theoretisch kun je ook via de Virtuele Desktop applicaties ontsluiten, maar dit stuit weer op een
bedieningsprobleem: hoe bedien je de kleine knopjes in de menubalk met je relatief dikke vingers? Dit
resulteert in de stelling dat tablets alleen gedeelde resources uit een Web/Cloud omgeving kunnen halen: óf
met een APP óf met een browser.
Maar hoe bepaalt dit mijn IT strategie?
3.3 Meer Cloud is minder apparaat-afhankelijkheid
Hoe meer resources er in de Cloud draaien, des te meer apparaten hier gebruik van
kunnen maken. De Cloud maakt immers gebruik van het breedste platform: het
Internet.
Wil je meer tablets gaan gebruiken? Dan zul je meer applicaties en resources
richting het Web of de Cloud moeten brengen.
Elk apparaat dat nu op de markt wordt gebracht kan minimaal Web Applicaties
gebruiken. Deze stappen worden nog verder ondersteund door ontwikkelingen als
HTML5
(http://nl.wikipedia.org/wiki/HTML5).
HTML5 zorgt ervoor dat nog meer applicatiemogelijkheden worden verplaatst naar
de browser waardoor in de nabije toekomst de pc steeds verder wordt verdrongen
door de browser en bijvoorbeeld werken via je Playstation 5 mogelijk wordt. Hoe
meer Cloud applicaties, des te minder het belang van het apparaat waarmee je gegevens kunt benaderen.
4. IT strategie afstemmen op functioneel IT gebruik
Het zijn de eindgebruikers die het geld verdienen voor het bedrijf. IT is niet meer dan gereedschap om die
gebruikers te ondersteunen in hun taak. Om hier als IT organisatie goed op in te haken, moet onderzocht
worden welke IT behoeften er zijn op functioneel niveau, zoals:





Al mijn bestanden kunnen benaderen
Mogelijkheid om multimedia af te spelen
Kunnen vergaderen met collega’s op afstand
Thuis kunnen werken op mijn eigen hardware
De belangrijkste bedrijfsapplicatie kunnen gebruiken
Zoek de juiste applicaties bij deze functionele behoeften die in lijn zijn met de IT strategie.
Iedereen is gewend om producten te kiezen die ze kennen, terwijl een alternatief in sommige gevallen in
dezelfde functionele behoeften kan voorzien, maar juist wel via het Web benaderd kan worden. Bij het
benaderen van bestanden denkt iedereen aan File Servers, maar Web-alternatieven zoals SharePoint, Dropbox
of OneDrive voldoen ook aan deze functionele behoefte.
Natuurlijk is techniek maar één onderdeel van de vergelijking; de gebruikersacceptatie is een ander belangrijk
deel hierin: kunnen uw gebruikers wel met deze Web-varianten overweg?
De daadwerkelijke afwegingen tussen kosten, flexibiliteit en gebruikersacceptatie zijn bedrijfsspecifiek en
kunnen alleen gemaakt worden door de organisatie zelf.
8
Met deze informatie in gedachten kunt u nu voor uw bedrijf de combinatie van Klassieke IT, Web en Cloud
Applicaties maken die voor u het beste werkt op dit moment. Houd wel in gedachten welke kant uw bedrijf op
gaat als u applicaties gaat vervangen, en of dit in lijn is met uw visie.
4.1 File servers gaan verdwijnen
De gevraagde flexibiliteit van databenadering drukt data al snel richting een Cloud oplossing:



Datadeling met klanten
Benadering vanuit alle apparaten
Benadering vanuit alle mogelijke fysieke locaties via Internet
Als er ergens een duidelijke push richting de Cloud is, dan geldt deze zeker voor de klassieke file server. De
consumerization van IT zorgt ervoor dat data verplaatst wordt richting een Internet platform om data te
ontsluiten hoe en waar men wil. In eerste instantie zullen dit vooral Web-omgevingen zijn of Private Cloud
oplossingen, omdat we de data nog niet los durven te laten. Toch winnen de Public-based Cloud services stevig
aan terrein.
4.2 Applicatie positionering
De functionele wensen van de gebruikers moeten bekeken worden om te kunnen
bepalen waar applicaties kunnen draaien. Zijn alle applicaties wel geschikt voor de
Cloud? Waarschijnlijk niet. Maar wat is dan wel de beste oplossing voor die
applicaties en hoe worden die applicaties dan benaderd?
Niet alle applicaties zullen geschikt zijn voor de Cloud maar kunnen wel
gepositioneerd worden op het Cloud Ladder model. Zoals eerder uitgelegd, bepaalt
de positionering op de Cloud Ladder welke typen werkplekken deze kunnen
benaderen. De volgende stap is dan om de vertaling te maken naar de verschillende
werkplek typen.
4.3 Apparaten Matrix
De apparaten Matrix helpt inzichtelijk te maken welke applicaties op welke apparaten kunnen draaien. Als alle
applicaties op de Cloud Ladder zijn gepositioneerd, kun je aan de hand van deze matrix zien welke apparaten
minimaal nodig zijn, per gebruikers-profiel. In het eerder genoemde voorbeeld van AutoCAD val je al snel weer
terug op een pc of Laptop, maar wil je alleen online data benaderen dan is een tablet al een valide keuze.
9
De smartphone heeft theoretisch dezelfde mogelijkheden als een tablet, aangezien ze beide dezelfde software
draaien. Het formaat van de smartphone legt in dit geval beperkingen op. Het is gewoon minder handig om
hele documenten te gaan schrijven op een smartphone, terwijl iets even doorlezen best te doen is. Om deze
reden zijn in de matrix een aantal opties vager gemaakt om aan te geven dat het wel mogelijk is, alleen minder
praktisch.
4.4 Vervolgstappen
Dit whitepaper heeft beschreven wat de Cloud Ladder is en wat daarmee inzichtelijk kan worden gemaakt.
Tevens is de positionering van de verschillende componenten ten opzichte van elkaar uitgelegd:



Eindgebruikers
Applicaties
Apparaten
Dit geeft organisaties handvaten om op hoofdlijnen de eigen optimale IT omgeving te ontwerpen. Er zijn
echter ook externe invloeden die nog niet beschreven staan in dit whitepaper, maar wel bijvoorbeeld een
Cloud oplossing zouden kunnen uitsluiten als mogelijkheid. Hierbij kunt u denken aan:






Databeveiliging
Apparaat beveiliging of controle
Wetgeving van data opslag
Patriot Act
ITAR (international traffic in arms regulations)
Bandbreedte beperkingen
Een eventuele uitsluiting van Cloud voor verschillende applicaties maakt het model niet minder waardevol
aangezien de IT omgeving van de nabije toekomst naar alle waarschijnlijkheid toch niet een volledige Cloud
oplossing is, maar een symbiose van alle types IT omgevingen. Het is de kunst om deze symbiose een goede
plaats te geven in UW omgeving.
De Cloud Ladder kan u hierbij helpen.
10
Make your IT agile
Over KEMBIT
Andere tijden vragen om een andere benadering. Informatie Technologie moet u niet
binden, maar moet juist meebewegen met die veranderingen. KEMBIT anticipeert op
marktontwikkelingen en zet uw IT vraagstukken om in kansen voor uw business. Onze
aanpak is erop gericht uw organisatie met behulp van onze IT expertise optimaal te laten
presteren, nu en in de toekomst.
Mede door de sterke focus op de inhoudelijke en persoonlijke ontwikkeling van onze circa
100 medewerkers, levert KEMBIT al sinds 1996 hoogwaardige IT-professionals en IToplossingen. Onze kennis en kunde zetten wij in voor een breed spectrum van organisaties,
variërend van lokale MKB bedrijven tot grote landelijk opererende bedrijven en
multinationals. De organisatie opereert vanuit drie locaties te weten, Kasteel Wijnandsrade,
Chemelot Campus in Geleen en de High Tech Campus in Eindhoven.
Onze vier disciplines
IT Services
IT Development
IT Consultancy
IT Knowledge Center
Meer weten?
Discussiëren over dit Whitepaper?
Neem contact met ons op via onderstaande gegevens of ga naar onze website.
KEMBIT Kasteel Wijnandsrade
KEMBIT High Tech Campus
KEMBIT Chemelot Campus
T: +31 (0) 45 - 524 10 21
E: [email protected]
W: www.kembit.nl