Pedagogisch werkplan BSO Maanvis

Pedagogisch werkplan
BSO Maanvis
November 2014
BSO Maanvis
Amsterdamsestraatweg 1
3513 AA Utrecht
06 – 34 55 02 51
[email protected]
VOORWOORD
Dit pedagogisch werkplan van BSO Maanvis is besproken in een werkgroep waar de
pedagogisch medewerkers, de teamleider en de pedagoog van Ludens aan deelnamen.
BSO Maanvis maakt deel uit van kinderopvangorganisatie Ludens.
Ludens staat voor kinderopvang in de buurt. Onze naam is gebaseerd op de Latijnse term
"homo ludens": de spelende mens. Spelen is belangrijk voor kinderen, voor hun ontwikkeling en
ontspanning. Bij Ludens kunnen de kinderen lekker samen spelen. Wij vinden dat goede
kinderopvang iets toevoegt aan de kwaliteit van leven van jonge kinderen en hun ouders.
De organisatie
BSO Maanvis maakt deel uit van Ludens. Ludens biedt professionele kinderopvang en telt
diverse kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang in vrijwel de hele stad
Utrecht. Ook verzorgt Ludens op een beperkt aantal basisscholen de tussen schoolse opvang.
Ludens staat ervoor dat kinderen zich bij ons thuis voelen. Ludens staat dichtbij de ouders en
kinderen, werkt wijkgericht en speelt in op de ontwikkelingen in de leefomgeving, in de buurt.
Het team van BSO Maanvis bestaat uit 3 pedagogisch medewerkers, die gedurende de
openingstijden van de BSO alle drie op BSO Maanvis werken. Tijdens studiedagen en
vakanties (als er minder kinderen zijn), is in ieder geval 1 van de 3 vaste teamleden aanwezig.
Rita Hendriks is de teamleider van BSO Maanvis. Zij is tevens teamleider van BSO Odin en ook
van kinderdagverblijf Avontuur (in gebouw de Speler, Thorbeckepark).
De werkwijze
BSO Maanvis is gevestigd in de Pijlstaartschool. We hebben in deze school de beschikking
over de hal en twee lokalen. Het ene lokaal is bestemd voor de jongste kinderen, het andere
lokaal voor de oudere kinderen. Daarnaast maken we gebruik van de hal. Hierin kunnen de
kinderen bouwen met blokken en zich verkleden of op de computer waar ze een spelletje op
kunnen doen.
Bij de inrichting is rekening gehouden met de verschillende leeftijden. In de ruimte voor de
jongste kinderen zijn er rustige kleuren, hoeken en vaste plekken voor het speelgoed en de
werkjes van de kinderen. In de groepsruimte voor de oudste kinderen bevinden zich een aantal
tafels om aan te tekenen, een spelletje te doen, of andere creatieve bezigheden. De kinderen
kunnen het materiaal zelfstandig uit de kasten pakken.
Buiten is er een eigen, afgeschermde speelplek met o.a. een glijbaan, zandbak, klimrek . We
hebben een klein en een groot plein.
Na schooltijd worden de kinderen buiten opgewacht. Eerst spelen we even buiten voordat we
wat gaan drinken. Dit gebeurt voor de jonge kinderen alleen onder begeleiding en de oudere
kinderen kunnen gebruik maken van een 8+ contract waarmee ze wat meer vrijheid verwerven.
BSO Maanvis is op maandag, dinsdag en donderdag open voor totaal 30 kinderen van 4- 12
jaar van de Pijlstaartschool. De kinderen zijn ingedeeld in 3 stamgroepen. Ouders sluiten een
contract af voor opvang tot 18.00 uur, en kunnen er ook voor kiezen om een contract af te
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-2-
sluiten voor opvang tot 18.30 uur. Ook kunt u op incidentele basis van deze verlengde opvang
tot 18.30 uur gebruik maken.
Tijdens studiedagen van de school is BSO Maanvis geopend op maandag, dinsdag en
donderdag. We zijn dan vanaf 8.30 uur open.
In de schoolvakanties is Maanvis gesloten, we werken dan samen met BSO Odin. De
kinderen die gebruikmaken van de vakantieopvang kunnen vanaf 8 uur naar Odin (in gebouw
de Speler aan de Thorbeckelaan) gebracht worden. We zien dan graag dat de kinderen voor 10
uur binnen zijn. De kinderen hoeven geen eten mee te nemen, wij verzorgen de lunch. Tijdens
vakanties organiseren we extra activiteiten. Daarom vragen we u om uw kind aan te melden bij
de pm-ers. Op die manier kunnen wij inschatten hoeveel kinderen er komen en dus ook hoeveel
materiaal en lunchboodschappen we in huis moeten hebben en hoeveel pm-ers er aanwezig
moeten zijn.
Geschiedenis
BSO Maanvis is gestart in september 2009, op verzoek van (ouders van) de Pijlstaartschool.
Het begon als een kleine BSO met plek voor 10 kinderen. In de loop van de tijd is de BSO
gegroeid naar een BSO voor 30 kinderen.
*De officiële functiebenaming is ‘pedagogisch medewerker’. Wij korten dit af als pm-er.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-3-
INHOUDSOPGAVE
1.
Pedagogische doelen en uitgangspunten -------------------------------------------------------- - 5 -
2.
Pedagogisch handelen ---------------------------------------------------------------------------------- - 6 -
3.
2.1.
De Groeimeter -------------------------------------------------------------------------------------- - 6 -
2.2.
Met elkaar -------------------------------------------------------------------------------------------- - 6 -
2.3.
Communicatie ------------------------------------------------------------------------------------ - 10 -
2.4.
Het spelende kind ------------------------------------------------------------------------------- - 12 -
Samenwerken met ouders --------------------------------------------------------------------------- - 14 -
Bijlage 1: Groepsindeling en dagindeling ------------------------------------------------------------ - 16 Bijlage 2: Rituelen en feesten ----------------------------------------------------------------------------- - 16 Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten ---------------------------------------------------------- - 18 Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen ----------------------------------------------- - 19 Bijlage 6: Omgaan met samenvoegen van groepen ----------------------------------------------- - 20 Bijlage 7: Seksuele ontwikkeling van kinderen ----------------------------------------------------- - 20 Bijlage 8: Achterwachtregeling -------------------------------------------------------------------------- - 20 -
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-4-
1. Pedagogische doelen en uitgangspunten
De visie van Ludens
Ludens biedt verantwoorde opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van
het kind, in een veilige omgeving. Ons doel is om kinderen emotionele veiligheid te bieden. We
geven kinderen de mogelijkheden om hun persoonlijke en sociale competenties te ontwikkelen
en bieden ze de kans om zich de waarden en normen van onze samenleving eigen te maken.
De pedagogische uitgangspunten staan op onze Groeimeter.
Op de achterzijde van de Groeimeter staat onze visie op opvoeden verwoord:
Bij Ludens kijken we naar de
kinderen die voor ons staan.
Ludens ziet kinderen als uniek,
competent, krachtig en creatief:
kinderen hebben van oorsprong al
heel veel in huis. Onze pedagogiek
gaat uit van wat een kind allemaal al
is en kan, rijk aan mogelijkheden om
zichzelf uit te drukken. Wij bieden de
kinderen een veilige omgeving waarin
zij zelf, in hun eigen tempo., de wereld
kunnen ontdekken. Een plek om te
kijken naar die wereld, hierover na te
denken en zelf te komen tot
oplossingen voor problemen die zich
in hun wereld voordoen. Wij denken
dat het heerlijk is voor een kind om te
experimenteren, te ervaren, te spelen,
te onderzoeken en vooral ook om te
doen. Om te merken dat je als kind
gezien wordt en dat er echt naar je
geluisterd wordt. Dat er veel positieve
aandacht voor je is en dat er ook
duidelijke grenzen worden gesteld. En
dat we steeds kiezen voor win-winoplossingen. Wij bieden een plek
waarin kinderen met elkaar zijn,
waarin ze leren om samen besluiten
te nemen en respect te hebben voor
iedereen die anders is. Waarin ze
verantwoordelijkheid leren nemen en
zich verbonden voelen met elkaar.
Een omgeving waarin kinderen
begeleid worden door pm-ers, die
vertrouwen in hen hebben en een
voorbeeld zijn waar ze van kunnen
leren en die hun werk doen met hart
en ziel en die de kinderen iedere dag
weer stimuleren:
‘Probeer het maar, je kunt het best!’
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-5-
2. Pedagogisch handelen
2.1. De Groeimeter
Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan
onze pedagogische doelen en uitgangspunten:












Samen kun je meer: we werken aan verbondenheid, we doen het samen
Zo kan het ook!: we hebben aandacht voor ieders eigen wijze
Wij lossen het samen wel op: we zoeken met elkaar naar win-win-oplossingen
Wat vinden jullie ervan?: we nemen kinderen serieus en geven hen een stem
Fijn dat je vertelt wat er is: we communiceren op een respectvolle manier
Goed gedaan!: we geven veel positieve aandacht aan de kinderen
Je vliegt!: we werken met plezier
Mmm, lekker appeltje: we geven het goede voorbeeld
Bij ons mag je vies worden: we geven ruimte aan kinderen, laten kinderen zelf ontdekken
Spring maar, ik vang je op: we bieden uitdagingen aan kinderen en stellen grenzen
Wat heb je gevonden?: we kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezig houdt
Probeer het maar!: we hebben vertrouwen in kinderen
In dit hoofdstuk beschrijven we wat deze items concreet betekenen voor ons praktische
pedagogisch handelen.
2.2. Met elkaar
Kinderopvang is iets wat je doet met elkaar. Wij zien Maanvis als een democratische
samenleving in het klein. Wij vinden het belangrijk om een sfeer van verbondenheid te creëren:
kinderen samen in een groep, ouders en pm-ers die samen werken, contacten in de wijk en
samenwerking met scholen.
Samen kun je meer
Bij Maanvis doen wij het samen, creëren wij een sfeer van verbondenheid en beseffen dat ‘it
takes a village to raise a child’.
 Kennismaken met elkaar
Als kinderen worden aangemeld bij de Maanvis neemt de pm-er ongeveer twee weken van
tevoren contact op met de ouders om een afspraak te maken voor een intakegesprek. Tijdens
dit gesprek wisselen we informatie en gegevens uit. Daarna kunnen de kinderen met hun
ouder(s) een kijkje komen nemen tijdens BSO-uren. Ze krijgen dan een rondleiding en maken
kennis met de pm-ers en de kinderen van de groep. Vervolgens komt het nieuwe kind een
middag spelen. De ouder kan er dan bij blijven, maar kan ook even weggaan en na een uurtje
het kind weer komen ophalen. We koppelen het nieuwe kind dan aan een kind dat al langer op
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-6-
Maanvis is. Zo geven zij elkaar informatie en een rondleiding. Na zes weken plannen we een
evaluatiegesprekje met de ouders over de wenperiode.
 Een BSO middag
Als de kinderen uit school komen,spelen ze eerst nog even buit binnen staat eten en drinken
klaar. Sommige kinderen willen eerst nog even spelen, anderen vinden het fijn om meteen aan
tafel te gaan. We hebben de afspraak dat de kinderen in hun eigen stamgroep aan tafel eten en
drinken. Over het algemeen eten de kinderen in kleine groepjes en wordt er gezellig met elkaar
gekletst. We lezen de namen van de kinderen op van de aanwezigheidslijst. Zo leren de
kinderen elkaars namen en worden ze bewust van wie er wel en niet zijn.
We geven het goede voorbeeld wat betreft tafelmanieren. De kinderen smeren zelf hun cracker
en schenken hun drinken in en waar nodig bieden we hulp. Tussendoor krijgen de kinderen fruit
en gezonde tussendoortjes.
We maken veel foto’s van activiteiten en uitstapjes. Die hangen we op zodat de kinderen ze ook
goed kunnen zien. De kinderen praten over de foto’s en halen herinneringen met elkaar op. Er
hangen foto’s van de kinderen met hun ouders aan de muur. Kinderen vertellen elkaar over
zichzelf, aan de hand van deze foto’s.
 Opendeurenbeleid
Na het eten en drinken in de stamgroep hanteren we ‘opendeurenbeleid’. De kinderen kiezen
zelf waar, met wat en met wie ze willen spelen. Ze spelen dan in verschillende vertrekken, de
groepsruimtes van de BSO, de centrale hal in de school of buiten. We organiseren ook wel
activiteiten in de gymzaal. Meedoen is vrijblijvend, kinderen mogen zelf kiezen of ze mee willen
doen. Om 16.30 uur krijgen de kinderen nog een stuk fruit . Daarna worden er al kinderen
opgehaald of gaan ze zelfstandig naar huis.
 Stimuleren van vriendschappen
Kinderen komen op de BSO weer op een andere manier met schoolgenoten in contact. Wij
vinden dit een grote meerwaarde voor de kinderen, zodat ze sociale contacten en
vriendschappen kunnen opdoen. De kinderen maken hier hun eigen keuzes in, we gaan uit van
het eigen initiatief van het kind. We stimuleren kinderen om samen te spelen. Hiervoor bieden
we onder andere groepsactiviteiten aan of we doen een spel of activiteit in een kleiner groepje
en proberen daar verschillende kinderen bij te betrekken. Ook het eten en drinken is een
geschikt moment om kinderen met elkaar in contact te brengen, bijvoorbeeld door een
gesprekje met elkaar te hebben aan tafel in de stamgroep.
Van alle kinderen hangt er een foto van het gezicht en van de achterkant van het hoofd. Als de
kinderen komen, draaien ze hun foto met het gezicht naar voren en als ze weggaan draaien ze
de foto om zodat het achterhoofd zichtbaar is. Voor de kinderen is dan te zien wie er allemaal
zijn en wie niet. Hierover kunnen ook gesprekjes ontstaan.
 Afspraken met elkaar maken
Op de BSO vormen de kinderen met elkaar een groep. Het is daarom belangrijk dat we
afspraken maken over hoe we met elkaar omgaan. Zo houden we rekening met elkaar,
wachten we op elkaar, laten we iemand uitpraten, luisteren we naar elkaar, elkaar we helpen
etc. Deze afspraken worden samen met de kinderen gemaakt. We bespreken een aantal keren
per jaar met de kinderen of de afspraken nog steeds gelden, of dat er een afspraak weg kan of
toegevoegd moet worden.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-7-
Ook op de BSO kan het voorkomen dat kinderen nog niet helemaal zindelijk zijn of dat er wel
eens een ongelukje gebeurt, omdat kinderen tijdens hun spel vergeten naar de wc te gaan. We
stimuleren kinderen daarom tijdens de middag regelmatig om even naar de wc te gaan. Mocht
het toch een keertje mis gaan, dan maken we daar geen punt van. Vanuit dit oogpunt is het dus
ook handig als ouders op Maanvis een setje schone kleren neerleggen. En na het plassen,
handen wassen!
 Vreedzame school/wijk
Maanvis is gehuisvest in een Vreedzame School en maakt ook deel uit van een Vreedzame
Wijk. In een Vreedzame school/wijk leren de kinderen om op een positieve manier met elkaar
om te gaan, leren ze conflicten constructief op te lossen en krijgen kinderen een stem en
verantwoordelijkheden op hun niveau. Het pedagogisch handelen op Maanvis sluit hier
helemaal bij aan. Zo is er een eenduidige vreedzame aanpak op zowel de school als op
Maanvis.
Zo kan het ook!
We hebben oog en respect voor individuele en culturele verschillen tussen kinderen en ouders.
Iedereen mag er zijn en we praten met kinderen regelmatig over overeenkomsten en verschillen
tussen de kinderen. We hebben aandacht voor ieders eigen wijze/manier van doen en daarom
geven we de kinderen gelegenheid over zichzelf te vertellen. Regelmatig komt hier een leuk
gesprekje met elkaar over op gang. Tijdens de Gordon training heeft het team geleerd dat onze
gedachten en gevoelens, onze oordelen, iets anders is dan het gedrag van het kind. We
proberen dat ui t elkaar te houden. Een kind is dus niet lief, maar het zit aan tafel met de lego te
spelen (= gedrag), en jij vindt dat lief (= oordeel).
Door goed te kijken naar kinderen en het gedrag dat kinderen laten zien, worden we ons
bewust van onze eigen (voor)oordelen. We zien eerder wat een kind nodig heeft aan uitdaging.
Zo kunnen we kinderen de ruimte en de tijd geven om zich te ontwikkelen, ieder op zijn eigen
manier en in zijn eigen tempo.
 Speelgoed en materiaalkeuze
We bieden een divers aanbod aan speelgoed dat ruimte overlaat aan de fantasie, zodat alle
kinderen zich kunnen identificeren met het materiaal. Zo kun je van een houten planken een
autoweg maken, maar ook een glijbaan. En van kleden kan je een tent maken, maar je kunt je
er ook mee verkleden tijdens een rollenspel. Op de groepen hebben we zowel poppen met een
lichte als met een donkere huidskleur.
 Benoemen en waarderen van verschillen
In Pijlsweerd wonen mensen uit veel verschillende culturen en er zijn veel verschillende
gezinssituaties. Daarom praten we met de kinderen over verschillen in culturen, godsdiensten
en gewoonten. We houden rekening met verschillende eetgewoontes van kinderen,
bijvoorbeeld door naast gewone vleeswaren ook halalvlees te kopen.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-8-
Wij lossen het samen wel op
Conflicten horen bij het leven en als ze op een goede manier worden opgelost, kunnen kinderen
hier heel veel van leren! Wij leren de kinderen dat ze een ruzie kunnen oplossen door te praten.
Als ze er zelf niet uit kunnen komen, bemiddelt de pm-er en helpt de kinderen om zelf een
oplossing te verzinnen. We kijken altijd eerst of het de kinderen lukt om het conflict zelf op te
lossen. Als we zien dat het niet lukt, gaan we helpen. Hierbij gebruiken we als het kan de
mediatietechniek. De mediatietechniek leren kinderen op school, omdat de school een
Vreedzame school is. Met “onze” Gordonmethode sluiten wij hier bij aan. Deze methode is op
dezelfde grondslagen gestoeld. Deze overlegmethode is een manier om ene conflict zo op te
lossen waarbij iedereen wint en niemand verliest. We leren de kinderen om goed na te denekn
over eigen gevoelens e behoeften en om ook goed te kijken en luisteren naar de behoeftes en
gevoelens van anderen. Voor jezelf opkomen en tegelijk rekening houden met de gevoelens
van een ander zijn belangrijke democratische vaardigheden!

Stappenplan vor het bemiddelen bij conflicten tussen kinderen
1. STOP, hou op! Afkoelen
De kinderen rustig benaderen en het gedrag dat pijn veroorzaakt laten stoppen.
Vragen of de kinderen hulp nodig hebben bij het oplossen van het problem.
Eventueel een rustige plek zoeken om het uit te praten.
2. Praat en luister, wat willen jullie allebei?
De PM’er bevestigt en benoemt de gevoelens van de kinderen.
Gezamnelijk informatie verzamelen over wat er gebeurd is.
De PM’er formuleert het probleem in termen van behoeftes, en checkt of dit klopt.
3. Bedenk zoveel mogelijk oplossingen voor dit probleem
De PM’er constateert: dus jullie hebben een probleem, hoe kunnen jullie dit oplossen.
De PM’er geeft de kinderen de tijd om met oplossingen te komen.
De PM’er geeft zelf evenuteel ook één of twee mogelijke oplossingen.
4. Kies een win-win-oplossing. Maak een plan en voer het uit!
De PM’er bespreekt de uitwerking van de aangedragen oplossingen met de kinderen.
De PM’er laat de kinderen uiteindelijk samen een oplossing kiezen en steunt heb daarbij.
De PM’er vat de oplossing zó samen dat deze concreet en uitvoerbaar is voor de kinderen.
De PM’er feliciteert de kinderen met hnu oplossing door elkaar een hand te geven.
Oudere kinderen lossen hun conflict zelf met elkaar op, zonder tussenkomst van een PM’er. Zij
hebben inmiddels geleerd en ervaren hoe zij zelfstandig hun meningsverschillen op kunnen
lossen.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
-9-
Wat vinden jullie ervan?
De beste voorbereiding op leven in een democratie, is het daadwerkelijk ervaren van
decmocratie in de groep. In onze groepen leren jonge kinderen waarden als: samen meedoen,
samen verantwoordelijk zijn voor de groep en voor elkaar, samen conflicten oplossen en samen
omgaan met verschillen. Wij staan open voor de ideeën van de kinderen en zijn bereid om
deze, samen met de kinderen, vorm te geven. Regelmatig laten we de kinderen met ons
meedenken, vragen we wat ze van de dingen vinden en kijken en luisteren we wat hen
bezighoudt. Wij willen kinderen de normen en waarden van het democratisch burgerschap
meegeven en zien de BSO als een democratische oefenplaats. We willen dat de kinderen zich
thuis voelen op de BSO. Dit betekent dat wij de kinderen een stem geven en naar hen luisteren.
Dit doen we regelmatig als we met de kinderen aan tafel zitten.
Zo betrekken we de kinderen bijvoorbeeld bij de aanschaf van speelgoed, de inrichting van de
ruimte, welke activiteiten we gaan aanbieden, welke regels we met elkaar willen opstellen etc.
Daarbij achterhalen we wat de kinderen belangrijk en leuk vinden.
 Actief luisteren
Tijdens de Gordontrainnig leren de Pm’ers: ‘ik ben belangrijk, jij bent belangrijk en onze relatie
is belangrijk’. Hiervoor is het nodig om gericht aandacht te besteden aan zowele onze eigen
gevoelens en behoeften als aan die van de kinderen. Deze aandacht gven we door onze
manier van pratne en door onze manier van luisternen. Als we praten met de kinderen, praten
we zoveel mogelijk vanuit onze eigen gevoelens en behoeften (ik-boodschappen)en als we
luisteren naar de kinderen luisteren we ook naar de (achterliggende) gevoelens en behoeften
(actief luisteren). we luisteren ‘actief’ naar kinderen door te verwoorden en terug te geven wat
het kind volgens ons probeer te zeggen.
2.3. Communicatie
Fijn dat je vertelt wat er is
Wij vinden de manier waarop wij communiceren essentieel: wij staan model voor respectvolle
communicatie. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich bij ons en met elkaar veilig en vertrouwd
voelen en kiezen daarbij voor een actieve, positieve houding.
 Team BSO Maanvis
Op BSO Maanvis werken we met een team van 3 vaste pm- ers, We zijn bekend met alle
kinderen (en zij met ons). In geval van ziekte of vakantie komt er een invalkracht van de
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 10 -
Ludens-invalpool. Pm-ers spelen een belangrijke rol in het leven de kinderen op Maanvis. Wij
bieden kinderen emotionele ondersteuning en communiceren respectvol. We praten op een
rustige toon, maken oogcontact, gebruiken ik-taal en luisteren actief naar de behoeften en
gevoelens van de kinderen.
 Seksualiteit
Seksualiteit is een onderdeel van de ontwikkeling van kinderen. Op school en thuis krijgen
kinderen seksuele voorlichting, dit is niet een specifieke taak van de BSO. Toch zullen kinderen
ook bij ons vragen stellen over seksualiteit en dat mag! Wanneer een kind een vraag stelt,
vragen we eerst wat het al weet. We proberen zo open mogelijk te zijn, praten erover met het
kind of bieden boekjes aan over onderwerpen die de kinderen bezighouden, afgestemd op de
leeftijdsgroep. We brengen ouders altijd op de hoogte van hetgeen er besproken is. Heel
belangrijk vinden wij dat de kinderen nooit dwang mogen uitoefenen op elkaar. We leren hen de
grenzen van een ander te respecteren en ook om je eigen grens duidelijk aan te geven.
Goed gedaan!
Wij geven kinderen zoveel mogelijk concrete aanwijzingen over wat ze wel kunnen doen in
plaats van wat niet mag. Wij reageren met concrete suggesties en zeggen wat we positief
verwachten van een kind. We leggen uit waarom we iets goed of niet goed vinden. Als we
gedrag niet goedkeuren leggen we uit waarom wat dat gedrag niet oké vinden maar wijzen niet
‘het hele kind’ af.
Je vliegt!
Bij Maanvis werken wij met warmte en betrokkenheid met de kinderen. Wij geven om kinderen
en vinden het leuk om met hen om te gaan. Wij hebben plezier in ons werk en kiezen voor een
actieve houding.
Mmm, lekker appeltje!
Op Maanvis behandelen we de kinderen en elkaar zoals we ook zelf graag behandeld willen
worden: we geven zelf het goede voorbeeld. Als we niet willen dat de kinderen schreeuwen,
schreeuwen we zelf ook niet naar de kinderen.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 11 -
We leren de kinderen om er op te letten dat zij niet met hele vuile schoenen binnen spelen.
We werken volgens het Hygiëneprotocol en iedere dag maakt de schoonmaker van de school
ook de BSO schoon.
2.4. Het spelende kind
Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun
omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve,
motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben.
Bij ons mag je vies worden
De ruimte heeft bij ons een belangrijke opvoedkundige functie. Een goed ingerichte ruimte
draagt bij aan de ontwikkeling en het speelplezier van de kinderen. Wij gaan er vanuit dat
kinderen zich ontwikkelen door zelf keuzes te maken. Daarom kunnen de kinderen zelf het
speelgoed en de materialen pakken en uitzoeken. Op dichte lades of kasten plakken wij foto’s
van de materialen die erin zitten. Verder hangen we foto’s en werkstukken op kindhoogte, zodat
de kinderen ze kunnen zien. Wij geven de kinderen letterlijk en figuurlijk de ruimte om te kunnen
ontdekken en te experimenteren.
We hebben verschillende activiteitenhoeken: een bouwhoek, een poppenhoek, een ‘rustige
hoek’ en een plek waar de kinderen kunnen computeren. We laten de werkstukken die kinderen
gemaakt hebben aan elkaar zien, en ook aan de ouders als ze de kinderen komen halen, zodat
de kinderen er trots op kunnen zijn. Speelgoed wisselen we regelmatig af, zodat kinderen weer
nieuwe uitdagingen hebben. De kinderen kunnen buitenspelen op het schoolplein, waar we in
het voorjaar een moestuin aan gaan leggen. Ook gaan we regelmatig naar de speeltuin in de
buurt.
De kinderen kunnen bij ons naar hartelust bewegen en we zijn dan ook vaak met de kinderen
op het schoolplein te vinden om te rennen, te voetballen, te fietsen, te springen etc. Ook bij
vies weer spelen we buiten of maken wij gebruik van de gymzaal in de school. We hebben
afspraken gemaakt over het gebruik van de computer: kinderen mogen daar maar beperkt
gebruik van maken.
Activiteitenaanbod
We hebben een groot aanbod van activiteiten. Kinderen kunnen zich uitleven met allerlei
creatieve materialen zoals verf, papier, karton, kralen, kurken etc. Naast deze creatieve
materialen bieden we ook veel bewegingsactiviteiten, fantasiespellen, verkleedpartijen e.d. aan.
We zijn veel buiten met de kinderen waar we ze bewust maken van de natuur en waar uiteraard
veel gespeeld wordt met zand, water en andere natuurlijke materialen. Ook lezen en zingen we
graag en veel met de kinderen. Ook uitstapjes behoren tot de activiteiten. We gaan regelmatig
naar de speeltuin, we gaan soms naar de film, het theater, een museum of we beklimmen
bijvoorbeeld de Dom. Ook organiseren we sportactiviteiten samen met andere BSO’s.
Zelfstandigheid
Wij stimuleren de zelfredzaamheid van de kinderen, omdat we het belangrijk vinden dat
kinderen ontdekken wat zij zelf kunnen en wat hun talenten zijn. We laten kinderen zoveel
mogelijk zelf doen en helpen niet te snel, door kinderen zoveel mogelijk zelf hun conflicten te
laten oplossen, zelf hun speelgoed te laten opruimen, zelf hun brood te laten smeren en zelf op
te ruimen als ze geknoeid hebben. We maken echter duidelijk, dat ze altijd om hulp mogen
vragen als ze er zelf niet uitkomen. We geven de kinderen gelegenheid tot experimenteren:
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 12 -
fouten maken mag!
Voor de 8+ kinderen hanteren we een zelfstandigheidcontract.
Spring maar, ik vang je op
Voor ons is het belangrijk dat de kinderen zich op hun gemak voelen. Dan zijn ze ontspannen
en nieuwsgierig, tevreden en vol zelfvertrouwen. Wij geven de kinderen een gevoel van
veiligheid door het te laten weten waar ze aan toe zijn, wat er gaat gebeuren op een dag. Door
kinderen deel uit te laten maken van een stamgroep met z’n eigen regels bieden wij structuur.
Deze regels stellen wij op samen met de kinderen en hangen ze op in de groep. Binnen deze
stamgroep vinden binnen het dagritme de dagelijkse momenten van rust, eten en drinken
plaats. Daarnaast gaan op vaste tijden de deuren tussen de stamgroepen open om kinderen
meer ruimte en uitdaging te bieden om te spelen, te onderzoeken en uit te proberen. Wij bieden
kinderen uitdaging door dagelijks een activiteit aan te bieden op het gebied van drama, spel en
sport, creativiteit of muziek. De kinderen hebben zelfstandig toegang tot spelmaterialen.
Wat heb je gevonden?
Wij kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezighoudt. Daarbij letten we op de initiatieven
van de kinderen en laten we merken dat we het kind gezien hebben. We waken ervoor om niet
al zelf in te vullen wat het kind denkt of voelt. Regelmatig verwoorden we wat een kind aan het
doen is of gaan we even bij de kinderen zitten, alleen maar om naar ze te kijken. Als we in
gesprek gaan met een kind, gaan we op dezelfde hoogte zitten als het kind.
Probeer het maar !
Wij hebben vertrouwen in kinderen. Kinderen mogen regelmatig op zichzelf zijn en we helpen of
corrigeren niet te snel. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau) ,
stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 13 -
3. Samenwerken met ouders
Zie ook: Onze Spelregels, ‘Ouderbetrokkenheid en communicatie’
Contacten met de ouders
Ouders zijn erg belangrijk voor ons en we streven dan ook naar zoveel mogelijk open
communicatie met onze ouders. Dit betekent dat we vanaf de eerste dag een goede band
proberen op te bouwen met ouders en kinderen. Mochten er dingen zijn die niet zo lekker lopen,
dan horen wij dat graag. Daarvoor kunt u gewoon met ons in gesprek gaan, maar er zijn ook
formulieren om eventuele klachten en verbeterpunten aan ons door te geven. Uiteraard zijn
complimenten ook van harte welkom!
Het kennismakingsgesprek, waarin ouders kunnen vertellen over hun kind en de pedagogisch
medewerker over de gang van zaken op de BSO vinden wij belangrijk.
Het wennen van de ouder met de kinderen is ook altijd een van de belangrijkste momenten om
elkaar te leren kennen. Het kind komt op de groep en er is tijd om een goede overdracht aan de
pedagogisch medewerker te geven. De ouder ziet hoe het gaat en leert de pedagogisch
medewerkers kennen. Als het kind gewend is, wordt deze periode geëvalueerd en als het
gewenst is, vindt er een gesprekje plaats.
Is er tussentijds behoefte aan een gesprekje, dan kan dit zowel door de ouder als de
pedagogisch medewerker worden aangevraagd. Bij het ophalen van de kinderen door de
ouders is er altijd tijd om als ouder een overdracht te krijgen van een pedagogisch medewerker
Twee keer per jaar organiseren wij (in samenspraak met de Oudercommissie) voor de ouders
een ouderavond om ouders te informeren over de zaken omtrent hun kind of andere
informatie.
Uitwisseling met individuele ouders
Elk jaar wordt het kind geobserveerd door de mentor van de groep en wordt de observatie
besproken in de werkbegeleiding waar alle medewerkers van de groep aan deelnemen en de
teamleider.. Hierna worden de ouders door de PM ’er uitgenodigd voor een tien minuten
gesprekje.
Evaluatie
Als kinderen Maanvis verlaten, kijgt u een korte antwoordkaart thuisgestuurd. Daarop kunt u
ons uw feedback geven.
Oudercommissie
De ouders zijn vertegenwoordigd in een oudercommissie (OC). Op dit moment (november
2014) is er geen OC op Maanvis. De OC geeft advies over de algemene gang van zaken,
bijvoorbeeld over dit pedagogisch werkplan en denkt mee over het reilen en zeilen van het
kindercentrum. De OC fungeert als aanspreekpunt voor de ouders. De oudercommissie komt
elke zes weken bij elkaar en eens in de twaalf weken is de teamleider en/of de gebiedsmanager
daarbij aanwezig. De OC organiseert jaarlijks een ouderavond.
Wij streven het instellen van een oudercommissie na, en doen daarvoor regelmatig een oproep
in de nieuwsbrieven.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 14 -
Centrale Oudercommissie
Ouders, als belangenbehartigers van hun kind, hebben ook organisatiebreed een plaats bij
Ludens. Hiertoe is er de Centrale Oudercommissie. Het doel van de Centrale OC is
gemeenschappelijke belangenbehartiging op centraal niveau. Daarnaast is de centrale OC
klankbord, stimulans, aanspreekpunt en signaleerder.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 15 -
Bijlage 1: Groepsindeling en dagindeling
 Groepsindeling
BSO Maanvis heeft drie stamgroepen:
Stamgroep 1, voor kinderen van 4 en 5 jaar, maximale groepsgrootte is 10 kinderen, met 1
pedagogisch medewerkster.
Stamgroep 2, voor kinderen van 6 en 7 jaar, maximale groepsgrootte is 10 kinderen, met 1
pedagogisch medewerker. ,
Stamgroep 3, voor kinderen vanaf 7 jaar, de maximale groepsgrootte is 10 kinderen met één
pedagogisch medewerkster.
 Dagindeling schoolweken
Maanvis is op drie middagen (maandag, dinsdag en donderdag) geopend van 14.30 - 18.00
uur, tot 18.30 uur kunt u gebruik maken van onze verlengde opvang.
Voordat de kinderen uit de klas komen of uit de klas worden opgehaald, hebben de pm-ers
alvast eten en drinken klaargezet. Sommige kinderen kiezen ervoor om eerst even te gaan
spelen, andere vinden het fijn om eerst aan tafel te gaan. We hebben de afspraak dat als
kinderen eten en drinken, zij dit aan de tafel doen. Na het eten en drinken is er
opendeurenbeleid.
Om 17.00 uur is er weer een moment dat de kinderen wat fruit krijgen in de stamgroepen.
Daarna worden er al kinderen opgehaald of gaan er kinderen zelfstandig naar huis. De kinderen
die nog niet gehaald zijn, gaan weer spelen in de groepsruimte van de BSO of in de centrale
hal. Tussen de momenten van eten en drinken door maken we gebruik van opendeurenbeleid.
Tegen sluitingstijd ruimen we met de kinderen alle ruimtes op.
Om 18.00 uur:zijn in principe alle kinderen opgehaald. Kinderen die om 18.00 uur nog niet zijn
opgehaald, maken automatisch gebruik van de verlengde opvang. Deze is tot 18.30 uur en
hiervoor wordt een bijdrage gevraagd waarvan u achteraf een rekening ontvangt.
 Dagindeling schoolvrije dagen
Op schoolvrije dagen is BSO Maanvis op maandag, dinsdag en donderdag geopned vanaf 8.30
uur. De invulling van deze dag vindt plaats in overleg met de kinderen. In de ochtend bieden
we de kinderen een tussendoortje aan (in het algemeen is dit fruit met iets te drinken, zie ook
“rituelen en feesten”), tussen de middag lunchen we met de kinderen en eten een broodmaaltijd
met elkaar. In de middag is er nog een keer een moment voor een versnapering.
 Dagindeling vakantiedagen
Tijdens de vakanties spelen alle Maanvis-kinderen op BSO Odin, de PM’ers van Maanvis
werken daar dan ook. Via de website van Ludens wordt het vakantoeprogramma bekend
gemaakt. De dagindeling ziet er hetzelfde uit als de dagindeling schoolvrije dag.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 16 -
Bijlage 2: Rituelen en feesten
 Binnenkomst/weggaan
Bij binnenkomst laten de kinderen weten dat ze er zijn door ons te groeten, daarna mogen ze
vrij spelen. Bij het weggaan laten de kinderen dit aan ons weten.
 Tussendoortjes
Wanneer de kinderen eraan toe zijn, komen ze aan tafel om fruit te eten en om te drinken.
Kinderen mogen kiezen tussen siroop, water of thee. De kinderen eten crackers, met
smeerkaas of pindakaas. Rond de klok van 16.30 eten we fruit met de kinderen.
 Afscheid
Wanneer een kind afscheid neemt van de BSO besteden wij hier uitgebreid aandacht aan. Dit
doen we door middel van een cadeautje dat is geknutseld door de pm-ers en de kinderen. Vaak
deelt het kind ook zelf uit. Ook aan het afscheid van een pm-er besteden wij uitgebreid
aandacht. De pm-er wordt toegezongen en krijgt een cadeautje dat door de kinderen is
geknutseld.
 Sinterklaas
Eind november bereiden we de kinderen voor op de komst van Sinterklaas. Dit doen we met
verhaaltjes, liedjes en sinterklaasknutsels. Op of rond 5 december vieren we het
Sinterklaasfeest.
 Kerstmis en Pasen
Met Kerstmis en Pasen kleden we de ruimten sfeervol aan. We vertellen verhalen, we zingen
liedjes en we maken leuke kerst- of paasknutsels.
 Suikerfeest
Jaarlijks besteden we aandacht aan het Suikerfeest. We vertellen de kinderen hierover, bakken
koekjes en maken er een feestelijke dag van. Ook staan we stil bij overige feestdagen van
andere culturen en besteden daar aandacht aan. Bij het vieren van feesten houden wij rekening
met de diversiteit van de kinderen en al naar gelang daarvan passen wij ons programma aan.
 Carnaval
Als het carnaval is, mogen de kinderen verkleed komen en gaan we heel veel dansen met
elkaar.
 Koningsdag
We brengen de groep samen met de kinderen in ‘oranjesfeer’ en vertellen over koningen en
koninginnen.
 Moederdag/ Vaderdag
Hier besteden we aandacht aan door aan de kinderen te vertellen dat alle mama’s/ papa’s
zondag feest hebben. De kinderen mogen als ze willen iets maken en wij stimuleren de
kinderen hierin.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 17 -
 Verjaardagen
Met verjaardagen mogen de kinderen, als ze willen, uitdelen. We vragen ook aan de jarige job
of hij/zij wil dat we voor hem of haar zingen. Als de jarige dat wil, mag hij/zij op een stoel of tafel
staan en zelf zeggen welk liedje wij moeten zingen. Daarna deelt de jarige uit en mag hij/zij een
cadeautje uit de verjaardagsbak kiezen.
 Dierendag
Op deze dag hebben we extra aandacht voor de dieren. Invulling in overleg met de kinderen.
Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten
Bij Ludens werken we met gediplomeerde pedagogisch medewerkers (pm’ers). We houden ons
aan de regels die voorgeschreven zijn door de wet en de GG&GD. De omvang van de groepen
ligt vast in de CAO en Ludens hanteert deze norm.
Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm’ers ondersteund door:
 De Teamleider voor aansturing, begeleiding en coördinatie in verband met het uit te voeren
beleid en de dagelijkse gang van zaken.
 Afdeling Informatie en Plaatsing (I&P): regelt de aanmelding en plaatsing van kinderen.
 Afdeling Personeel en Organisatie (P&O): regelt de aanstelling van medewerkers.
 Afdeling Facilitaire zaken: zorgt voor reparaties en onderhoud van gebouwen en
buitenterreinen.
 Externe schoonmaakbedrijven: zorgen voor reinigingswerkzaamheden.
 Gebiedsmanager voor aansturing en begeleiding op managementniveau.
 Pedagoog voor advies en ondersteuning van pm ers indien dit noodzakelijk is (in overleg
met de ouders).
 Oudercommissie voor advies.
 GG&GD voor toezicht houden en controleren op uitvoering van wettelijk vastgesteld beleid
 Ludens is HKZ gecertificeerd en werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem. Dit wordt
gecontroleerd door een extern auditbureau.
Ludens leidt ook mensen op. Dit doen we via het leerlingwezen. Dit betekent dat er soms
leerlingen in het kinderdagverblijf werken die in opleiding zijn. Zij worden begeleid in de groep
en daarbuiten door een praktijkopleider.
Daarnaast zijn er regelmatig stagiaires die de MBO-opleiding volgen en bij ons stage lopen.
Deze mensen zijn niet in dienst bij Ludens en worden niet betaald.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 18 -
Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen
Ieder kind kan in aanraking komen met gebeurtenissen die van invloed zijn op het functioneren
of op de ontwikkeling van het kind. Een kind kan bijvoorbeeld ernstig ziek worden, er kunnen
problemen in de gezinssituatie zijn, er kan sprake zijn van een stoornis of achterstand in de
ontwikkeling of lastig gedrag. Deze gebeurtenissen kunnen klein van aard zijn en met wat extra
zorg en aandacht of wat kleine aanpassingen kan het kind geholpen worden. Echter, er komen
ook situaties voor die de pedagogisch medewerkers (pm’ers) en/of ouders niet eenvoudig
opmerken of die ernstiger van aard zijn, zodat professionele hulp en zorg van buiten het
kindercentrum noodzakelijk is.
Vastlegging van beleid
Ludens heeft beleid vastgelegd conform de wet BIG, het signaleren en begeleiden van
problemen t.a.v. kinderen met opvallend gedrag of kinderen die extra zorg nodig hebben, hoe te
handelen bij vermoeden van kindermishandeling, hoe om te gaan met pestgedrag in een groep,
hoe te handelen in geval van overlijden en hoe te handelen bij ziekte en ongevallen. Dit beleid
is terug te vinden in het kwaliteitshandboek. Protocollen beschrijven welke stappen wij kunnen
zetten als er iets bijzonders is met een kind.
We kunnen onze eigen Ludens pedagoog inschakelen om de pm’ers te ondersteunen en te
adviseren bij hun omgang met kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblematiek. De
pedagoog kan gevraagd worden daartoe een kind op de groep te observeren, dit wordt alleen
gedaan na toestemming van de ouders.
Contact met ouders
Wanneer wij ons zorgen maken over het functioneren of de ontwikkeling van een kind, dan
delen wij onze bezorgdheid met ouders. Ouders kunnen ook met vragen ten aanzien van de
ontwikkeling van hun kind bij de pm’er of de teamleider terecht. Samen met ouders en
eventueel in samenwerking met andere instanties kan het kindercentrum meewerken aan een
oplossing van het probleem.
Bijlage 5: Omgaan met het gebruik maken van kinderopvang gedurende
extra dagdelen
1. Nieuwe kindplaats of uitbreiding van het contract:
Kinderen worden op BSO Maanvis geplaatst, dat staat in het contract dat ouders ondertekenen.
De groep kinderen wordt naar leeftijd onderverdeeld in 3 stamgroepen.
2. Extra dag of ruilen
Ouders kunnen bij het team een extra dag of een ruildag aanvragen. Voor de facturering moet
bij een extra dag ook het formulier “aanvullende facturen” worden ingevuld en ondertekend!
3. Structurele mutatie samenstelling groepen
Wanneer door het herschikken van de groepen een kind in 2 stamgroepen wordt geplaatst zal
de teamleider schriftelijk met de ouders overeenkomen dat het kind in 2 groepen is geplaatst.
Hiervoor wordt het “formulier opvang in twee stamgroepen voor een bepaalde periode”,
ondertekend door ouder en teamleider,.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 19 -
Bijlage 6: Omgaan met samenvoegen van groepen
Wanneer de groep in zijn geheel wordt samengevoegd met een andere groep hoeft er niets
geregeld te worden op voorwaarde dat van iedere groep een vaste pedagogisch medewerker
aanwezig is.
 De teamleider zorgt voor informatie aan ouders en aanpassing van het pedagogisch
werkplan.
Bijlage 7: Seksuele ontwikkeling van kinderen
Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid.
Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of
intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze
manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van
grensoverschrijdende seksuele incidenten.
Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo
voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk
van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit.
Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een
seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn
eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij
accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen.
(geef hier een paar voorbeelden waar jullie grenzen liggen; bv kleren aan houden bij doktertje
spelen; elkaar geen pijn doen)
Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling.
Wij baseren ons daarbij op drie criteria:
 toestemming
 Vrijwilligheid
 gelijkwaardigheid
Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel
grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het stappenplan “Grensoverschrijdend gedrag tussen
kinderen onderling” hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.
Bijlage 8: Achterwachtregeling
De achterwacht van Maanvis is afgesproken met de school. Dit betekent dat wij nooit alleen in
het pand zijn, er is altijd een andere volwassene in het pand aanwezig.
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 20 -
Pedagogisch werkplan naam locatie, versie 2015
- 21 -

Download Report