MAGAZINE visie van mensen, bedrijven en

De Techniek
Heidy van Amerongen, Business unit manager 3D Printing,
Vink Kunststoffen.
3D PRINTEN
de toekomst in handen
De meeste spullen waar we in ons dagelijks leven gebruik van maken, zijn ergens anders op de wereld in een fabriek geproduceerd.
De industriële revolutie van twee eeuwen geleden heeft het mogelijk gemaakt om goederen in massa’s te produceren, doordat
er een omschakeling plaatsvond van handmatig naar machinaal
vervaardigen van goederen. Enorme fabrieken werden gebouwd
en producten konden sindsdien in massa’s worden vervaardigd.
Waarschijnlijk heb jij meerdere dingen in je huis staan, waarvan
honderdduizenden kopieën bestaan.
Inmiddels spreekt men reeds van de 3e industriële revolutie, de
ontwikkelingen in de laatste decennia leiden tot een nieuwe
wereld waarin producten op maat en weer lokaal worden geproduceerd. We zien een nieuwe wereld, waarin je je producten zelf
ontwerpt of download van het internet en lokaal laat printen of
het zelf thuis doet.
Sinds de uitvinding van internet in de 20e eeuw wordt er ongelooflijk
veel informatie digitaal gedeeld. Nu haast iedereen een smartphone
of tablet bij de hand heeft, is de kennisdeling helemaal niet meer te
stoppen. Het internet heeft een revolutie veroorzaakt in het delen
van kennis, foto’s, muziek en films. Nu zal dat ook gebeuren met het
maken en delen van 3D te printen producten.
3D printen heeft o.a. effect op design en innovatie, het 3D print
proces betekent enorm veel vrijheid voor ontwerpers, daar (bijna)
iedere denkbare vorm kan worden geproduceerd met deze digitale
productietechniek. Doordat drempels worden verlaagd om zelf aan
de slag te gaan en te gaan experimenteren, opent dit deuren tot innovatie, een nieuwe generatie van DIY-ers (Do It Yourself) en MIY-ers
(Make It Yourself) is geboren. 3D printen is dé ontwikkeling voor de
‘makers’.
P a g i n a 18
3D printen heeft ook een positieve invloed op het milieu. Het printen gebeurt waar je het nodig hebt. In plaats van te vervoeren,
print je het op locatie, opslag wordt geminimaliseerd, omdat alles op aanvraag geproduceerd wordt. Overschot, verspilling etc.;
alles wordt gereduceerd. En afval van productie is er ook niet,
daar het een techniek is waar materiaal wordt toegevoegd i.p.v.
van afgevoerd. Daarnaast zijn er nu onderzoekers bezig met het
uitvinden hoe je materiaal kunt recyclen en kunt hergebruiken in de
printer.
Als een onderdeel ergens kapot van is gegaan, kun je deze 3D printen
en vervangen, in plaats van een heel nieuw product aan te schaffen.
Omdat we dus aan de rand van de 3e industriële revolutie staan, is
het van belang zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met
deze techniek. Het goede doel van Liever de Liemers is dan ook het
mogelijk maken kennis te maken met deze techniek. Zo kunnen we
samen staan aan de rand van deze nieuwe industriële revolutie.
De Techniek
Workshops
met de Tiny Bug
Marco Heezen, Kunststofshop en Erlenmeyer
Wij (kunststofshop en Erlenmeyer) zien 3D printen als een mooie
innovatieve aanvullende techniek om digitale fabricage mogelijk
te maken.
Een mooi voorbeeld hiervan is het project ‘Tiny Bug’. Bedacht en
ontworpen door Frank Kolkman van Erlenmeyer. Hierin komt een
aantal technieken samen: lasersnijden, programmeren, 3D tekenen
en scannen en natuurlijk 3D printen. Dit samen vormt een unieke
Tiny Bug die zich zelf voortbeweegt.
Door stap voor stap de verschillende onderdelen te analyseren en
te kijken wat waarop effect heeft, kun je zo aanpassingen maken
om het maximale uit je Tiny Bug te halen. Pas het ontwerp van de
pootjes aan en 3D print ze om snel te zien of dit effect heeft.
Verander de programmatuur zodat de motor een ander ritme kiest.
Dit project laat iedereen nadenken over de verschillende technieken
en vooral wat de mogelijke uitkomst kan zijn.
Onze eerste workshop tijdens de Rapid Pro van 2013, waar we de
Tiny Bug introduceerde, was een groot succes en leverde enthousiaste reacties op bij jong en oud.
De kracht van het 3D printen zit in het ontwikkelproces van nieuwe producten. Je kunt nu iets printen, het bespreken met je team,
aanpassingen maken en gelijk opnieuw printen om te zien of dit
effect heeft. De Tiny Bug combineert dit proces samen met nieuwe
en bestaande technieken. Door ook het programmeren en/of het 3D
tekenen erbij te betrekken, zorg je ervoor dat mensen zich ook echt
een producent voelen van het eindresultaat.
In de toekomst gaan met name de schaal (grootte van objecten),
materiaalkeuze en 3D technieken snel veranderen. Nu of maandelijks komen er nieuwe kunststoffen bij waarmee geprint kan worden.
Een laatste, niet onbelangrijk aspect van 3D printen is de duurzaamheid.
Bij 3D printen is er nauwelijks materiaalverlies doordat je materiaal
toevoegt, in plaats van bijvoorbeeld frezen uit een blok kunststof.
Materialen kunnen gerecycled worden of zijn biologisch afbreekbaar.
P a g i n a 19
Ondernemers
Marcel Visser
‘Een hele logische stap’
Axel Jansen
‘Lage opstartkosten’
“In deze tijd waar het draait om verkorten van doorlooptijden en time-to-market is een 3D printer een belangrijk tool. Lage
opstartkosten geven de mogelijkheid om snel de eerste prototypes te
maken en productverbeteringen door te voeren. Dure matrijskosten
worden in deze fase vermeden. Ook kunnen we de klant in een vroeg
stadium een tastbaar concept presenteren. Tevens zijn aanpassingen
eenvoudig en snel door te voeren, zodat het daadwerkelijke eindproduct in één keer goed is. Kortom, een ‘must’ voor ons bedrijf.”
www.jazo.nl
Henry Span
‘Raak geïnspireerd en grijp je kans!’
“Onze verwachting is dat mensen die in aanraking komen met geprinte voorwerpen, geïnspireerd raken om er duidelijk hun persoonlijke touch aan te geven. Je hoeft hiervoor niet technisch te zijn om
dingen naar je eigen inzicht te veranderen. Door met geprinte producten te gaan werken, ontstaan er weer nieuwe inzichten. Dit alles
zal leiden tot producten waarvan we het bestaan nu nog niet kennen, maar in kleine oplagen kunnen worden vervaardigd waarbij de
kostprijs betaalbaar is. Onze doelstelling, zoals in de naam verwoord
‘Span Finishing’, hebben we jaren geleden al gekozen, om ervoor te
zorgen dat we meer doen dan alleen beschermen en kleuren met
verf.
Wij willen graag in de nabije toekomst bijdragen aan het vervaardigen van complete producten, niet alleen in kleur maar wellicht ook
vanuit de grondstof. Of toch juist ook een mix
van technieken. De ontwikkelingen volgen en
kansen zien is het raakvlak voor ons bedrijf.”
www.spanfinishing.nl
P a g i n a 20
“Van paard en wagen naar benzine vrachtwagen en nu diesel met euro 6 motoren die
super schoon zijn. Beschikbaar zijn de alternatieve brandstoffen, zoals biogas, elektrisch en
naar de verdere toekomst de waterstofcel.
Bedreiging was jaren de schaarste in energie
met bijbehorende prijsstijgingen. Maar sinds
kort wordt gesproken over overschot en dat in de toekomst energie
‘gratis’ wordt.
Mijn opa vervoerde losse zakken kolen, aardappelen en meel,
daarnaast het wasgoed en luxe goederen voor de adel uit Zevenaar.
Huiden en ingewanden van de slachterij en gasflessen voor de
smederijen. En dat alles in dezelfde wagen. Kolen en wasgoed voor
kleine afnemers worden niet meer vervoerd. Food, non-food en gevaarlijke stoffen als gas worden gescheiden vervoerd en dat is maar
goed ook. De producten en de klanten zijn veranderd en dat gaat
steeds sneller.
De 3D printer kan en zal in de spare-parts, wat een transportmarkt is, een rol gaan spelen. Daarnaast zijn er diverse andere toepassingen met de techniek van nu mogelijk, waardoor het transport van het eindproduct geheel vervalt. De
logistieke stroom van de grondstoffen verandert voor deze
producten ook, doordat deze dan naar de eindgebruiker gaan
en het aantal vervoersbewegingen daardoor meer wordt. De
verandering van de logistieke stromen door het kopen via internet heeft ook zijn impact, waarbij de weg naar de winkel overgeslagen wordt en de goederen direct naar de eindgebruiker gaat.
Als de techniek verder gaat en verschillende materialen geprint
kunnen worden, dan is voor die producten het transport naar de
eindgebruiker ook niet meer nodig.
Wij zullen dan 3D printers vervoeren en de grondstoffen daarvan.
Bij de bedreigingen zijn er ook weer kansen!”
www.visserduiven.nl
Ramon Berendsen
‘Geen restafval’
“Ik ben ervan overtuigd dat ik 3D printen in de toekomst veel zal
gaan gebruiken. Omdat er steeds meer vraag is naar duurzame productie methodes en je bij het 3D printen nagenoeg geen restafval
hebt. En omdat de machines relatief goedkoop zijn, zijn ze ook beschikbaar voor de kleinere bedrijven. Ook de veelzijdigheid van de
machines is bijzonder. Nagenoeg ieder denkbaar product is te maken, nu wordt er nog veel met kunststoffen geprint. Maar de printers
die metalen kunnen printen, zijn ook snel in opkomst.”
Ramon Berendsen, DIY-er en MIY-er van 3D printers
Kristel Gasseling
‘Ontwikkeling gaat gelukkig snel’
“Als ontwerper zie ik de mogelijkheden groeien. Mét dat ik tegen
een esthetisch of technisch probleem aanloop, wordt er weer een
verbetering aangekondigd. Ook groeit het aantal 3D printshops, dit
vergroot de mogelijkheden en heeft een gunstige invloed op de
prijzen. Hiermee wordt de kans dat ik een 3D printer gebruik bij de
uitwerking van bijvoorbeeld een award telkens groter.”
www.awardatelier.nl
Marjan Span-Joosten
‘Ontelbaar veel mogelijkheden’
“Met grote interesse volg ik de ontwikkelingen
rondom het 3D printen. Wij willen onze klanten
helpen om hun product zo goed mogelijk te
presenteren, daar kan een 3D print een prachtige dimensie aan toevoegen. In de grafische wereld, waar we met het Span Vormgevers
actief zijn, is het gebruik van een 3D printer in opkomst. Ik juich het
van harte toe. Het geeft ons ontelbaar veel ontwerp- en presentatiemogelijkheden.”
www.hetspanvormgevers.nl
Jan Ummenthum
‘Belangrijke
opkomende
technologie’
“De Rabobank ziet 3D printen als een belangrijke opkomende technologie in de
industrie welke, met name
op de middellange tot lange
termijn, een significante impact kan hebben. Door 3D
printing veranderen supply
chains en productieprocessen. De technologie biedt
vele voordelen waaronder
sneller, sterker, lichter en
meer costumized produceren. Nadelen zijn onder
andere nog de beperkte schaalbaarheid, de noodzaak tot nabehandelingen en het blijkt nog lastig om verschillende materiaalsoorten
te combineren. De grootste impact op de korte termijn verwachten wij in de luchtvaart en medische/tandheelkundige sector, waar
de technologie nu al toegepast wordt voor onder andere (gebits)
proteses. Op de (middel)lange termijn zal de impact ook groot zijn
binnen de High Tech sector.”
www.rabobank.nl/deliemers
P a g i n a 21
Het goede doel
Lespakket 3D print
Kennis bieden aan iedereen!
Opgroeien met de technologie blijkt de beste manier om het te
leren. Daarom nemen scholen en universiteiten nu 3D printen
in hun curriculum op.
Het belang van 3D printen gaat zich ontwikkelen en gaat
groeien in de komende jaren. Een 3D printer met een lespakket
willen we daarom aanbieden aan iedereen die geïnteresseerd
is, van scholier tot ouderen.
Via het lespakket van bijvoorbeeld Leapfrog maken kinderen op
de basis- en middelbare school waarschijnlijk voor het eerst kennis met 3D printing. In het lespakket zit bijvoorbeeld een opdracht
voor het verhelpen van een probleem. De kinderen moeten dit analyseren en oplossen door het maken van een tastbaar prototype.
Dit kan helpen hun analytische vaardigheden, ruimtelijk inzicht en
hun wiskundige vaardigheden te verbeteren. Zij worden gestuurd
‘te denken en op te lossen in 3D’.
Echter, 3D printen kan ook ingezet worden op de universiteit. 3D
printen is natuurlijk wel gebonden aan de studierichting en natuurlijk verandert dit de leerstof op veel verschillende gebieden. De
meest voor de hand liggende toepassingen zijn prototyping die
nuttig zijn voor engineering-, architectuur- en kunststudenten.
Maar er zijn ook andere disciplines waar 3D printers zinvol zijn:
• Historische artefacten kunnen worden afgedrukt om te worden
onderzocht, zonder zorgen over beschadiging van het stuk.
• Een extra dimensie kan worden toegevoegd aan een kunstwerk
van grafisch ontwerpers.
• 3D prints van schedels en alle andere botten kunnen biologiestudenten verder helpen.
• Scheikundestudenten kunnen moleculaire structuren 3D printen
om hun leerproces te ondersteunen.
P a g i n a 22
Maar het voorbereiden van studenten op hun toekomstige loopbaan en hen waardevolle vaardigheden te leren, zijn niet de enige aspecten van het hebben van een 3D printer in een educatief
programma. Het dient als een extra revolutionerings-hulpmiddel
om te helpen in vele gebieden van het onderwijs, want het biedt
docenten nieuwe manieren om hun boodschap over te brengen.
De belangstelling van een jonge student gaat vaak verloren als je
ze gaat vervelen met veel tekst, het geïnteresseerd houden wordt
vergemakkelijkt wanneer je het kunt afdrukken in drie dimensies.
3D Café
In het nog op te starten ‘3D café’ willen we iedereen die
geïnteresseerd is een ontmoetingsplek aanbieden om kennis
en ervaring uit te wisselen. Door het beschikbaar stellen van
bestaande lespakketten en workshops gaan we 3D kennis in de
Liemers uitdragen.
Aanbieders van workshops en lespakketten zijn o.a.
Marco Heezen, Kunststofshop en Erlenmeyer en Vink Kunststoffen. Zij zullen ons helpen om in het 3D café alles verder uit te
bouwen.
Op internet is inmiddels een website verschenen, die alle activiteiten die uit deze dag voortkomen weergeeft.
www.lieverdeliemers3d.nl
Houd deze website in de gaten. Hier worden alle Liemerse ontwikkelingen, bijeenkomsten en lezingen met betrekking tot 3D printen aangekondigd.
LIEVER DE LIEMERS
3D PRINT
Doel van de achtste editie van Liever de Liemers Cultuurprijs is
onder andere het gebruik van de 3D printer te stimuleren en het
3D printen onder de aandacht te brengen.
Deze site is een bezoekje waard. Bij het kopje ‘LINKS’ ziet u
veel informatie die u kan helpen om de 3D wereld verder
te ontdekken.
www.lieverdeLiemers3d.nl
P a g i n a 23

Download Report