De toekomst van de corporatiesector: de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties en Wonen 6.0 (Peter Boelhouwer, Marja Elsinga, Vincent Gruis, Hugo Priemus, Jan van der Schaar & Andre Thomsen) Wooncongres Marja Elsinga, OTB Research for the Built Environment, Faculteit bouwkunde, TU Delft Delft University of Technology Challenge the future Overzicht • Het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties • De visie van zes woonhoogleraren: Wonen 6.0 • Conclusies en discussie Wooncongres 2014 2| Wat ging er mis? • • • • Falende corporatiebestuurders Falend toezicht Falende politiek Fundamentele problemen in het stelsel Wooncongres 2014 3| Hoe kon dat gebeuren? • • • • Gedrag: varen op moreel kompas onvoldoende Grenzen: gebrek daaraan maakt zelfoverschatting mogelijk Governance: onvoldoende tegenkrachten Geld: weinig risicobesef, moreel gevaar Wooncongres 2014 4| Verlies legitimiteit Input legitimiteit: (maatschappelijk, politiek vertrouwen) • • • Stichtingen Verlies draagvlak politieke partijen Moreel kompas Throughput legitimiteit: (transparantie over proces) • • • Vermogen: ruimte voor verspilling Ontoereikend toezicht Accent op zelfregulering Output legitimiteit: (geleverde producten en diensten) • • Sociale opdracht vaag sinds “leefbaarheid” en “wonen en zorg” Commerciële activiteiten Wooncongres 2014 5| Wie zijn daar verantwoordelijk voor? • Falende bestuurders, geen tegenkracht • Intern toezicht vaak onmachtig • Tekort schietende zelfregulering • WSW: verkeerde ambities • Aedes: belangbehartiger ipv reguleerder • Onvolwaardig publiek toezicht • Falend toezicht CFV • Onvolledig toezicht minister: “piepsysteem” faalt • Politiek onvermogen Wooncongres 2014 6| Hoe kan het beter? • Fundamentele verandering juridisch moeilijk/lang/duur, dus aanpassing huidig stelsel • Huidige stelsel verbeteren: • Gedrag: cultuurverandering, integriteit, vervolging fraude • Grenzen stellen: focus op DAEB, omvang en werkgebied beperken • Governance versterken: centrale kaders, lokale afspraken met gemeente, invloed huurders, onafhankelijke woonautoriteit • Geld beteugelen: failliet kunnen gaan, meer beleggers, WSW onder minister • Experimenteren met alternatieven: coöperaties, aandeelhouderschap… • Definitie publiek belang is politieke kwestie Wooncongres 2014 7| Voorstel voor verbetering Input legitimiteit: (maatschappelijk, politiek vertrouwen) • • • Stichtingen: meer invloed huurders + gemeenten Verlies draagvlak politieke partijen Moreel kompas: cultuuromslag Throughput legitimiteit: (transparantie over proces) • • • Vermogen, ruimte verspilling: transparantie, faillissement mogelijk Ontoereikend toezicht: centrale kaderstelling, lokale afspraken, versterking positie huurders, onafhankelijke woonautoriteit Zelfregulering Output legitimiteit: (geleverde producten en diensten) • • Sociale opdracht vaag sinds “leefbaarheid” en “wonen en zorg”: doelgroep/omvang Commerciële activiteiten: afstoten Wooncongres 2014 8| Overzicht • Het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties • De visie van zes woonhoogleraren: Wonen 6.0 • Conclusies en discussie Wooncongres 2014 9| Legitimiteit onder druk • Woningcorporaties werden autonome stichtingen • Eigen woningbezit werd beter toegankelijk, fiscaal ondersteund en daarmee de norm voor middengroepen • Een heldere politieke visie ontbreekt: • Liberaal: help mensen zich zelf te helpen • Sociaal democratisch: emancipatie voor brede groep • Christen democratisch: middenveld cruciaal Wooncongres 2014 10 | Doeltreffendheid niet helder • Kwaliteitsverbetering in de genen van de sector, maar dreigt onbetaalbaar te worden. Perverse prikkels in beleid: afwenteling op de huurtoeslag • Geen norm voor betaalbaarheid: onbetaalbaar wonen • Geen norm voor beschikbaarheid: wachtlijsten Wooncongres 2014 11 | Doelmatigheid ter discussie • Geen helderheid over geldstromen • Vermogen beschikbaar • Maatschappelijke prestaties en inefficiency niet te onderscheiden • Verschillende waarderingsgrondslagen wekken verwarring Wooncongres 2014 12 | Oplossingsrichting: korte termijn • Splitsing is risicovol en nodeloos ingewikkeld: corporatie = DAEB op termijn • Corporaties alleen DAEB in nieuwbouw • Maximum percentage niet-Daeb voor bestaand bezit, bijv 5% • Toezicht: • Een zelfstandige toezichthouder: financieel + vhv • Goede samenwerking toezichthouder en WSW (bij sanering) • Visitaties geen onderdeel toezicht maar instrument van de sector voor verbeteren en leren Wooncongres 2014 13 | Oplossingsrichting: lange termijn • Wettelijk verankerde zorgplicht voor de doelgroep: • Zorg voor beschikbaarheid, kwaliteit, leefbaarheid en keuzevrijheid • Eigenstandige verantwoordelijkheid voor betaalbaarheid, normen • Lokale afstemming taak: corporatie, gemeente en bewoners • Omvang van de sector: • Marktaandeel woningcorporaties kan op termijn omlaag • Verken ontwikkelingspaden • Meer transparantie bedrijfsprocessen tbv efficiency • Meer invloed/eigenaarschap van bewoners Wooncongres 2014 14 | Voorstel voor verbetering Input legitimiteit: (maatschappelijk, politiek vertrouwen) • • • Stichtingen: meer invloed huurders + gemeenten Verlies draagvlak politieke partijen Moreel kompas Throughput (legitimiteit: transparantie over proces) • • • Vermogen, ruimte verspilling: transparantie Ontoereikend toezicht: onafhankelijke woonautoriteit, meer invloed gemeente en huurders Accent op zelfregulering: visitaties als leerinstrument Output legitimiteit: (geleverde producten en diensten) • • Vager sinds “leefbaarheid” en “wonen en zorg”: doelgroep/omvang + zorgplicht, normen Commerciële activiteiten: afstoten (marge 5-10%) Wooncongres 2014 15 | Overzicht • Het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties • De visie van zes woonhoogleraren: Wonen 6.0 • Conclusies en discussie Wooncongres 2014 16 | Het rapport PEW en visie 6.0 • Op hoofdlijnen overeenstemming: Omvang verschilt, dus ook detailniveau • Verschillen: accent op excessen vs historische analyse sector Wooncongres 2014 17 | Overeenkomsten • Input: meer invloed huurders en gemeenten • Throughput: meer transparantie, versterking intern toezicht, onafhankelijke woonauthoriteit • Output: afbakening doelgroep. Geen commerciële activiteiten Wooncongres 2014 18 | Verschillen PEW 6.0 • Throughput: verplichte visitaties, faillissement mogelijk • Throughput: visitaties (niet verplicht) leerinstrument • Input: cultuuromslag • Input: • Output: definitie publiek belang = • Output: zorgplicht voor doelgroep inclusief betaalbaarheidsnormen. politiek! Wooncongres 2014 19 |
© Copyright 2024 ExpyDoc
