De Tijd: INSECTA

DE TIJD ZATERDAG 4 OKTOBER 2014
17
Ondernemen
Wormen, paprika en wortelen
worden zachte groenteburger
Controversiële grondstoffenspeler Trafigura
duikt op bij Nyrstar
In het midden van Nederland
produceert het Belgische
Damhert burgers met insecten
als grondstof. Het bedrijf geeft
een inkijk hoe het wormen vermaalt en ze verwerkt tot nuggets en schnitzels.
De Nederlandse grondstoffenspeler Trafigura Beheer heeft via
zijn Maltese dochter Urion Holdings een belang van 10,19 procent verworven in Nyrstar. Dat
maakte de zinkgroep bekend.
10,19 %
Urion Holdings bezat op 2 oktober
34,65 miljoen aandelen Nyrstar. Vermoedelijk heeft Urion het belang
opgebouwd in het kader van de recente kapitaalverhoging. Via de uitgifte van nieuwe aandelen haalde
Nyrstar 250 miljoen euro op.
Eind juli maakte Trafigura een
gelijkaardige investering bekend.
Toen ging het om een belang van
18,2 procent in EMED Mining, een
mijnbouwbedrijf dat Europese koper- en goudvoorraden ontgint. Trafigura zei toen dat de participatie
enkel ‘investeringsdoeleinden’ diende en dat de aandelen te gepasten
tijde konden verkocht of overgedragen worden.
Trafigura werd begin vorig jaar
genoemd als potentiële klant van
Nyrstar toen Glencore zijn afnamecontract met de Belgische groep verbrak. Maar daar kwam niets van in
huis.
Trafigura is allesbehalve een onbesproken bedrijf. De groep stond
midden jaren 2000 centraal in een
uit te kluiten gewassen schandaal in
Ivoorkust. Daarbij loosde het schip
Probo Koala duizenden liters
toxisch afval in de Ivoriaanse hoofd-
Traﬁgura neemt een belang van
10,19 procent in Nyrstar.
JeNS CArDiNAelS, NEDERLAND
Ons eerste probeersel
was een hamburger
waarin je duidelijk restanten van wormen kon
zien, maar daar reageerde het testpanel
negatief op.
1.
1. De buﬀaloworm vormt
de basis van
de insectenburgers.
2.
2. De wormen
worden tot
een pasta
vermalen.
3. Aan de
wormenpasta
worden
paprika en
wortelen
toegevoegd.
3.
4. De wormennuggets
krijgen een
krokant
korstje.
© FOTO’S JASPER JUINEN/BELGA
De journaliste van de Russische zender NTV trekt een afwijzend gezicht
als Karolien Servaes van het Limburgse bedrijf Damhert haar vertelt
dat ze straks een groenteburger op
basis van buffalowormen mag eten.
‘Voor mij volstaat het als ik het productieproces mag zien’, antwoordt
ze verontschuldigend. Bij het proeven blijkt dat de burgers best eetbaar
zijn. Ze hebben een aangename
smaak en een veel zachtere textuur
dan hun vleselijke tegenhangers.
Sinds Damhert enkele weken geleden aankondigde dat het begon
met de verkoop van groenteburgers,
schnitzels en nuggets op basis van
insecten, kreeg het wereldwijd aandacht. Gisteren toonde het bedrijf
hoe het insectenburgers maakt.
‘Ditzijndewormendiewegebruiken’, zegt Servaes terwijl ze een zak
methonderdenpiepkleinewormpjes
bovenhaalt. ‘Ze worden gevriesdroogd en daarna maken we er een
pasta van.’ Aan de pasta worden nog
enkele ingrediënten toegevoegd.
‘De wormenbrij waar we groenteburgers mee maken, wordt aangelengd met onder andere zout, peper,
olie, maïs, paprika en wortelen’, vertelt Clio Hendrickx van Damhert. De
Nederlandse CEO van het productiebedrijf bij wie Damhert zijn insectenburgers produceert, knikt instemmend. ‘Doordat we ingrediënten toevoegen aan de burger, bestaat
die voor 14 procent uit wormen.’
PRODUCTONTWIKKELAAR
DAMHERT
Servaes en Hendrickx nemen de
journalisten mee naar de machine
die nuggets, groenteburgers en
schnitzels maakt. ‘Best wel gek’, mijmert de NOS-journalist tijdens de
twee minuten durende wandeltocht. ‘De Nederlanders zorgen voor
de wormen en voor de productie,
maar de Belgen zijn als eerste in Europa om ze in de winkel aan te bieden.’
Intussen draait de machine op
volle toeren. Kleine bolletjes verwerkte insectenpasta worden door
een machine op een loopband gedropt. Als nuggets rollen ze 100 meter verder een diepvriesruimte in. Op
het traject krijgen ze een krokante
korst van paneermeel en worden ze
door een oven getransporteerd. Als
ze eruit komen hebben ze een temperatuur van 86 graden celsius. Maar
4.
INSECTENBURGERS IN WINKELS,
FRITUREN EN UNIVERSITEITEN
De insectenburgers van
Damhert liggen nu al in zo’n 400
winkels. Vooral in natuurwinkels
en door zelfstandigen uitgebate
Carrefour Markets en AD
Delhaizes. ‘Volgende week
beginnen we te onderhandelen
met de leiding van twee grote
Belgische winkelketens’, zegt
Marc Brams van Damhert. ‘Ook
Zwitserse en Japanse ketens
tonen interesse.’
Daarnaast zijn de insectenpro-
ducten ook te verkrijgen in de
studentenrestaurants van de
Universiteit Gent, de Vrije
Universiteit Brussel en de hogeschool PXL.
‘Tot onze eigen verrassing willen zelfs frituuruitbaters onze
insectenburgers aanbieden’,
zegt Clio Hendrickx van
Damhert. ‘De producten die we
vandaag maken, waren al uitverkocht voor ze gemaakt
waren.’
DAMHERT
Damhert pioniert in
Heusden-Zolder met ongeveer 100 personeelsleden in
speciale voeding. Het verkoopt 350 suikervrije, glutenvrije, lactosevrije en vegetarische producten, zoals brood,
chocolade en broodbeleg.
Vorig jaar bedroeg de omzet
14,4 miljoen euro. De
bedrijfswinst lag op 1 miljoen
euro, de nettowinst op
726.000 euro.
meteen daarna worden ze een vriesmachine ingerold waarin de temperatuur -130 graden bedraagt.
‘Als de producten bevroren zijn,
worden ze verpakt. We ontdooien ze
en brengen ze naar supermarkten,
waar ze doorgaans naast vegetarische vleesvervangers liggen.’
Maandelijks verwerkt Damhert
100 tot 200 kilogram wormen tot insectenburgers. ‘Elke maand maken
we 1.000 pakjes met daarin insectenvlees’, zegt Hendrickx. Het gaat om
een redelijk kleine hoeveelheid,
geeft Servaes toe. ‘Het kost ons ongeveer 1 euro om één burger te maken.
We verkopen ze voor ongeveer 4
euro.’ Maar ze denkt dat de productiekosten binnenkort zullen dalen,
omdat ze de productie door de grote
vraag (lees kader) zullen opdrijven.
Hendrickx en Servaes hebben
twee jaar aan de drie producten gewerkt. ‘Ons eerste probeersel was
een hamburger waarin je duidelijk
restanten van wormen kon zien’,
zegt Servaes. ‘Maar enkele mensen
die we de burger lieten proeven, reageerden afkeurend. Daarom malen
we de pasta zodanig fijn dat je geen
resten van insecten kunt zien. Tja, als
je de wormen duidelijk kunt zien,
lijkt het wel alsof je rot vlees aan het
eten bent.’
Uitvaartsector wil doden oplossen in vloeistof
De Vlaamse uitvaartsector gaat
bij Vlaams minister Liesbeth
Homans aandringen op een wettelijk kader voor biocrematie.
Daarbij worden lichamen opgelost in vloeistof.
TOBe STeel
Volgende week buigt de Nederlandse Tweede Kamer zich over een mogelijke wetswijziging die biocrematie, het zogenaamde resomeren van
lichamen, toelaat. Ook de Vlaamse
uitvaartsector is vragende partij om
de techniek hier in te voeren, schrijft
Het Belang Van Limburg.
Bij resomering wordt het lichaam niet verbrand zoals bij gewone crematie, maar opgelost in een
mengeling van water en loogzout.
De vloeistof wordt onder hoge druk
en bij een temperatuur van 150°C in
een afgesloten metalen koker gespoten. Het lijk lost daarbij niet volledig op. Een wit poeder blijft over,
dat als stoffelijk overschot kan worden overgedragen aan de nabestaanden, net zoals de as na een crematie.
Biocrematie met vloeistof heeft
als voordeel dat het milieuvriendelijker is dan verbranding. In Amerika wordt de techniek al toegepast en
een studie daar toonde aan dat de
CO2-uitstoot acht keer lager ligt, het
elektriciteitsverbruik slechts een
derde bedraagt en 13 keer minder
gas wordt gebruikt dan bij verbranding. Bovendien worden plastieken
en metalen implantaten niet aangetast en kan een pacemaker of kunstheup nadien gerecycleerd worden.
Is de ethische drempel niet te
groot om een lichaam te laten oplossen? Volgens Bruno Quirijnen
van de Vlaamse Autonome Raad
voor het Uitvaartwezen (VARU) niet.
‘In de beginperiode was er tegen crematie ook weerstand, maar net als
vuur is water een natuurelement. Ik
zie dus niet in waarom biocrematie
niet zou kunnen. De installaties zullen ook maar stap per stap de huidige crematoria vervangen. Als we
over acht jaar de eerste biocrematiefaciliteit hebben, zal het al goed zijn.
In de tussentijd kunnen we dan bij
de Noorderburen kijken hoe de
technologie onthaald wordt.’
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans
(N-VA) liet weten dat ze de evoluties
in het buitenland in de gaten houdt,
maar dat een wijziging van de regelgeving niet aan de orde is. Momenteel zijn enkel begraven en crematie
toegestaan in Vlaanderen.
stad Abidjan, nadat het ontladen
van het schip in Nederland te duur
was gebleken. Daarbij werden meer
dan 100.000 mensen ziek en stierven 10 mensen.
Trafigura ontkende steevast de
verantwoordelijkheid voor dat
grootschalige incident. En omdat
het een schikking trof met de autoriteiten in Ivoorkust - kostprijs: 200
miljoen dollar - verkreeg het bedrijf
ook immuniteit. Dat is tot op de dag
van vandaag een doorn in het oog
van milieuorganisaties. In Nederland werd het bedrijf in 2010 wel
veroordeeld voor het illegaal uitvoeren van toxisch afval en het verzwijgen van de inhoud van het schip.
In de nasleep van dat incident
werd Trafigura ook berucht bij de
pers die berichtte over de giframp.
Zo slaagde de groep er een tijdje in
om de Britse krant The Guardian
via de rechtbank te muilkorven via
een gerechtelijk bevel, de zogenaamde ‘super injunction’. BS
PUZZEL
NR 1947
1
3
2
9
13
14
4
10
8
12
17
20
23
7
16
19
21
24
28
6
11
15
18
5
25
30
29
22
26
27
31
32
33
34
35
36
41
40
39
44
45
48
49
42
47
51
50
55
58
38
43
46
54
57
37
52
53
56
59
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
horizontaal
1 Engelse omroep 3 status
7 Spaanse uitroep 9 niet playback
(Eng.) 11 lucht (voorvoeg.)
13 grand prix 15 vuile weke stof
17 te koop 18 ieder 20 ter attentie
van 21 Europeaan 23 ratelpopulier
24 van zekere grondsoort 26 snavel 28 gaste 30 water rond de polen 32 verwelkt 33 dun spinsel
36 serieusheid 39 vordering
40 sneeuwschaatsen 43 speelkaart 44 nominaal (afk.)
46 schrijfbordje 47 cardiotocogram 48 verbrandingsrest
49 brood roosteren 52 Europees
Kampioenschap 54 voorbij 55 zomermaand 57 bruto nationaal
product 58 naar omlaag 59 snelle
trekkende beweging.
OPLOSSING NR 1946
A
M
O
K
C
U
B
A
A
E N
S
P I
R
E A
S P
S I
O N
H
E S
M
B O
L O
A K
B
L S
A T
R
O O
F
B E
B
L
O
E
M
P
O
E
R
O
S
R I L S L
I
B A O
E D
S T
M
S
I
E T A N
E N E
G
I O E N
V R L
S
O M
K
L
S L I
E T E N
K
E E R
T E M D
verticaal
1 jong varken 2 honderdste liter
3 in verband met 4 troep jachthonden 5 graanschoof 6 uitroep
van schrik 7 onderofficier 8 eikenschors 10 IJslandse kroon
12 Brugse waterloop 14 Mexicaanse munt 16 plaats in Wallonië
17 opstapje 19 autogas 22 enzovoort 23 rangtelwoord 24 plaats
in Engeland 25 knellen (schoenen
enz.) 27 houtlak 29 vrouw van
Adam 31 straat (afk.) 34 zurig
35 soort onderwijs 37 vochtig
38 volksverhaal 41 glas jenever
42 vogelproduct 45 televisiestation 47 Amerikaans tv-station
48 mountainbike 50 domoor
51 Erasmusuniversiteit 53 geluid
54 verbruikt 56 ingenieur.
ADVERTENTIE
A N
A
A A
D
G
I F
E R
T A
E N
N K
R
L IJ
O K
G
E
R
I
A
T
E
R
S
A
K
E

Download Report