Vervolgcursus les 1 - Ceres Volkstuinvereniging Boxtel

Bodem
Bodemleven
Composteren
Bodemverzorging
Gevorderdencursus dl 1
TT Boxtel
Volkstuinvereniging Ceres
2013-2014
Vanavond….
•
•
•
•
Bodem: leer je bodem kennen
Bodemvoedselweb
Composteren
Bodem verbeteren en voeden
Waarop tuinier je?
Zandgrond!
Wat heb je nodig?
Gezonde teeltlaag :
•
•
•
•
goede structuur
vocht vasthouden
teveel vocht doorlaten
voedingsstoffen
vasthouden
Vaststellen van eigenschappen van zand
Stukjes steen 63 micrometer en 2 millimeter
–
–
–
–
–
–
laat vocht snel door
houdt weinig voeding vast
slaat snel dicht
gemakkelijk te bewerken
warmt snel op
soms wat zuur
Potjesproef
• Meet heel simpel de
samenstelling van je
tuin grond
Ph meten
Bodemprofiel
• Waar?
– representatieve plek
– Probleemplek
• Wanneer?
– als er volwassen gewas is
Kluit
•
•
•
•
•
•
Steek een kluit uit van de bovenste 25 cm, liefst rond plant
Haal die naar boven op bv plankje
Bekijk en meet lagen, wortelgroei in de lagen
Breek de kluit door
Kijk in elke laag naar wormgangen en verteerd materiaal
Herhaal voor kluit van 25-50 cm diep
Beoordeling structuur
Kruimels, goed voor doorworteling
“Blokjes” 1-10 cm, moeten breken kunnen
Scherpe brokken, kunnen meestal
niet worden doorworteld.
In bovenste 25 cm min. 25 % kruimels, verder brokjes
In onderste 25 cm 25 % kruimels of brokjes
Beoordeling Beworteling
Hoeveelheid per laag
Type wortels, oud, dik, haarwortels
Gezond, aangetast
Vorm: ongestoord gegroeid, gedraaid,dikke punten = veel weerstand
Eventueel bodemanalyse
Alleen dood materiaal?
• Biodiversiteit onder
de oppervlakte
• Meewerken met de
natuur?
De natuur werkt voor ons!
• Gezond bodemleven werkt voor de plant
– voedsel, hormonen, bescherming
• Maar…de plant stuurt
Bodemvoedselweb
Bodemvoedselweb in actie
Eten en gegeten worden
Vasthouden en beschikbaar
stellen
Wat precies?
• De bad-guys:
eten plantenwortels
brengen ziektes over
• De roofdieren:
houden populaties in orde
• De goeie jongens:
–
–
–
–
leggen energie vast (fotosynthese)
maken organisch materiaal klein voor andere organismen
maken voedsel beschikbaar uit organisch materiaal
beschermen plantenwortels
Bacteriën
Archaeen
Straalschimmels
Schimmels
Mycorrhyza-schimmels
Eencelligen
Nematoden
Grotere bodemdiertjes
Close up
mijt
pissebed
Wormen
Wormen
Wormgang
Bodemvoedselweb controleren
De moestuin…..
• Teelt voornamelijk
éénjarig.
• Bodem pH ± neutraal
• Bodembacterieën >
bodemschimmels
Beoordeling bodemleven
Rode wormen: afbraak mest, plantaardig
materiaal
Grauwe wormen: produceren stabiele humus
Pendelaars:afbraak;
verticale gangen, doorbreken
lagen
Onderhoud
•
•
•
•
Zo weinig mogelijk spitten
Los maken, niet keren
Vochtig houden bij droogte
Beschermen tegen weersinvloeden,
vooral in de winter.
Voeden
• compost
• organische mest: verteerde mest of korrels,
max. 10-10-10
• groenbemester
• bacteriepreparaten-mycorrhyzapreparaten
• gesteentemelen
Composteringsproces
Nabootsing processen in de natuur
Dezelfde bodemorganismen werken……
Kies de juiste compostsoort
• Moestuin…
– éénjarige teelt
– bacteriële dominantie
• Compost met veel groen= N als basis
– of… heel klein aangeleverd in proces
Mulchen
• Dun laagje gras of hooi
• Fijn gemaakt droog blad
• Voorjaar als bodem
opgewarmd is
• Najaar ter bescherming
en wintervoeding
bodem leven
Compostthee
Voedsel voor plant en
bodemleven
Licht antibiotische werking
Bescherming tegen ziektes
Stimuleert wortelontwikkeling
Stimuleert kieming en rijping
Aan het werk: voorjaar
• Keer de composthoop van vorig jaar
• Zet een nieuwe hoop (gespaard materiaal en
vers maaisel)
• Haal de oude mulch weg (opwarmen)
• Kijk wat er aan bodemleven is
• Compost of goed verteerde mest waar
nodig
• Nieuwe laag mulch onder struiken en
fruitbomen als grond is opgewarmd
• Spit zo weinig mogelijk, liefst niet
• Plant in gaten , breng rond opgroeiende
planten weer mulch aan.
Aan het werk: zomer
• Hou je tuin onkruidvrij, liefst met de
hand of heel oppervlakkig
schoffelen.
• Zorg voor extra compost bij grote
eters
• Leg groene mulch tussen
groenteplanten
• Fruitbomen en struiken verzorgen
met compost en bladaarde als mulch
• Houdt vocht in de gaten!
Aan het werk: najaar
• Verzamel zo veel mogelijk groen
materiaal en gevallen blad
• Kijk of er voldoende organisch
materiaal rond bomen en struiken is
voor de winter
• Dek de bedden af met bladaarde,
compost of wat voor handen is.
En in de winter…. Plan vooruit en verdiep je in het bodemvoedselweb!