Werkplan 2014 Werkplan 2014 RIVM Centrum Gezond Leven Werkplan 2014 | A Kennis naar praktijk: werk aan de winkel! Vorig jaar evalueerde een extern bureau het vijfjarig bestaan van RIVM Centrum Gezond Leven. We zijn blij met de uitkomsten van deze evaluatie en met de positieve woorden van VWS daarop: het CGL heeft zijn toegevoegde waarde in de afgelopen jaren aantoonbaar bewezen. Maar tegelijkertijd is er vanuit dezelfde evaluatie ook ‘werk aan de winkel’. Uitdagingen zoals beschikbare kennis samen met partners niet alleen naar de praktijk brengen, maar het veld ook verleiden erkende leefstijlinterventies te gaan gebruiken. Wij gaan er voor. Met partners, waaronder de thema-instituten en PGV Nederland, werken we dit jaar toe naar een gezamenlijke strategie en aanpak om professionals te ondersteunen met kennis voor hun praktijk. En in het erkenningstraject voor leefstijl-interventies zetten we de communicatie op ‘gebruiken wat werkt’ een tandje hoger. En er is meer. Zo lanceren we samen met het NISB de interventiedatabase voor gezondheidsbevordering, sport en bewegen. Een belangrijk hoogtepunt. Nieuw in deze databank is onder andere dat interventie-eigenaren hun interventie online kunnen indienen bij het erkenningstraject. Dit jaar bruist ook de #Jeugdimpuls van acties voor een gezondere jeugd. Scholen kunnen bijvoorbeeld weer vraaggerichte ondersteuning krijgen bij hun gezondheidsactiviteiten. En kansrijke projecten die bijdragen aan versterking van Jeugdgezondheid op en met scholen geven we een impuls. Colofon Tekst: RIVM Centrum Gezond Leven Fotografie:Cats & Withoos, Rotterdam en B’scene, Schoonhoven Sjoerd van der Hucht, Maarten van der Meer en Aatjan Renders (portretten) RIVM Centrum Gezond Leven (groepsfoto) Print: RIVM reprocentrum Contact RIVM Centrum Gezond Leven 030-274 85 73 [email protected] www.loketgezondleven.nl De kennis en materialen op Loketgezondleven.nl en Gezondeschool.nl om in wijk en gemeente, op school en op het werk aan de slag te gaan met gezonde leefstijl breiden we verder uit. Zo ontwikkelen we met partners een aanpak en vignet Gezonde School voor het voortgezet onderwijs. Ook zorgen we dat kennis, praktijkvoorbeelden en materialen in de handreikingen Gezonde Gemeente en Wijk aansluiten bij actuele thema’s zoals de decentralisatie van overheidstaken en preventie in de eerstelijnszorg. Daarnaast versterken we met betrokken organisaties via Preventie in de Buurt het werken aan gezonde leefstijl van burgers binnen de eerstelijnszorg in de wijk. Dat doen we door kennis en expertise van professionals uit de publieke gezondheid en de huisartsenvoorziening te verbinden. Dit is een van de activiteiten die samenhangen met het nationale programma Alles is Gezondheid. De ontwikkelingen in het veld vragen om alertheid, afstemming en reflectie op de rol en activiteiten van het CGL. Samenwerken met partners in het veld blijft cruciaal. Ook dit jaar levert het CGL met enthousiasme, betrokkenheid en ambitie zijn bijdrage voor daadkrachtige, lokale gezondheidsbevordering! Jaap van Delden Hoofd RIVM Centrum Gezond Leven Werkplan 2014 | 1 Inhoudsopgave 2 | Werkplan 2014 Over het RIVM Centrum Gezond Leven 4 Activiteiten 2014 5 Programma’s 6 Internationaal 20 Partneroverleggen en inspiratiesessies 21 Adviesorganen 21 Adviseren VWS 22 Planning producten 2014 23 Medewerkers team RIVM Centrum Gezond Leven 24 Werkplan 2014 | 3 Over het RIVM Centrum Gezond Leven Activiteiten 2014 Het RIVM Centrum Gezond Leven zet zich samen met partners in voor de publieke gezondheid. Doelmatige, samenhangende en effectieve lokale gezondheidsbevordering stellen we centraal. Het centrum stimuleert het gebruik van de best passende leefstijlinterventies. Dat doen we door interventies overzichtelijk te presenteren en kennis te delen over de kwaliteit en samenhang. Verder bieden we professionals ondersteuning gericht op versterking van lokale gezondheidsbevordering. De vraag van professionals is daarbij ons vertrekpunt. In het programma #Jeugdimpuls is dat de vraag van scholen en jongeren. Het uiteindelijke doel is gezondheidswinst bij burgers. Loketgezondleven.nl en Gezondeschool.nl zijn de online etalages van het Centrum Gezond Leven en partners. Het Centrum Gezond Leven werkt in drie overkoepelende programma’s: Het Centrum Gezond Leven werkt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en maakt deel uit van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Partners Het Centrum Gezond Leven werkt samen met onder andere de GGD’en, thuiszorgorganisaties, instellingen voor GGZ en verslavingszorg, gezondheidsfondsen, onderwijsraden, sportserviceorganisaties, academische werkplaatsen, kennisorganisaties jeugd, ZonMw en TNO. Deze samenwerking vindt onder andere plaats binnen het kennisprogramma Jeugd en het gezamenlijke erkenningstraject interventies. Landelijke thema-instituten De landelijke thema-instituten NISB, Pharos, Rutgers WPF, Soa Aids Nederland, Trimbosinstituut, VeiligheidNL en Voedingscentrum dragen substantieel bij aan het realiseren van de doelen van het centrum. Zij doen dit onder meer vanuit hun reguliere instellingssubsidie die zij ontvangen van het ministerie van VWS. • Kwaliteit: beoordeelt interventies op kwaliteit en samenhang. • Online communicatie: onderhoudt digitale kennis en producten voor professionals die • werken aan gezondheidsbevordering en preventie (Loketgezondleven.nl, Gezondeschool.nl en sociale media). • Monitoring: brengt in kaart hoe professionals CGL-producten waarderen en gebruiken. Dwars hierop werkt het Centrum Gezond Leven met settingspecifieke programma’s: • Gezonde Gemeente: geeft handvatten voor gemeentelijk gezondheidsbeleid. • Gezonde Wijk: helpt bij omgevingsgerichte gezondheidsbevordering in de wijk. • Gezond Werk: biedt overzicht voor gezondheidsbevordering in de werkomgeving. • Gezonde School: ondersteunt gezondheidsbevordering in het onderwijs. In additionele projecten richt het CGL zich op specifieke versterking van gezondheidsbevordering: • #Jeugdimpuls Gezonde Leefstijl (2012-2014): zet in op jeugd via scholen en sociale media. • Preventie in de Buurt (2014-2015): versterkt preventie in de huisartsenpraktijk. Naast de werkzaamheden binnen de programma’s adviseert het Centrum Gezond Leven het ministerie van VWS en in het verlengde daarvan ZonMw, waarbij het CGL ook internationale contacten onderhoudt. Hierna volgen de belangrijkste activiteiten, resultaten en globale planning per programma. Uitgebreidere informatie over de programma’s vindt u op Loketgezondleven.nl/Over ons. Beleidscontext Het ministerie van VWS wil in Nederland het samenhangend gebruik van effectieve leefstijlinterventies bevorderen en een impuls geven aan de gezonde leefstijl van jeugd. Daartoe maakt het Centrum Gezond Leven deel uit van de ondersteuningsstructuur publieke gezondheidszorg. Met als opdracht een betere aansluiting te bevorderen tussen de (lokale) vraag van professionals, jeugd, ouders en onderwijs, en het (landelijk beschikbare) aanbod. 4 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 5 Programma Kwaliteit Het erkenningstraject van het RIVM Centrum Gezond Leven en partners biedt professionals inzicht in de kwaliteit, effectiviteit en uitvoerbaarheid van leefstijlinterventies. Daarmee kunnen zij goed geïnformeerd kiezen welke interventie het beste past in hun lokale praktijk. Naast de beoordeling van leefstijlinterventies heeft het programma dit jaar twee belangrijke aandachtspunten. Allereerst wil het CGL meer inzicht krijgen in het daadwerkelijke gebruik van erkende interventies en wat er voor nodig is dat professionals erkende interventies (gaan) gebruiken. We initiëren daartoe een kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Op basis van de verzamelde kennis over de behoeften van de professionals en beslissers formuleert het centrum aanbevelingen voor de implementatie van erkende interventies. Onze focus ligt verder op de implementatie van de digitale beoordelingsprocedure van het erkenningstraject. In de nieuwe interventiedatabase voor gezondheidsbevordering, sport en bewegen is het indieningsproces van een interventie deels gedigitaliseerd. Realisatie vindt plaats samen met het NISB. Met hen zorgen we ook dat indieners goed op de hoogte zijn van deze nieuwe werkwijze. Verder verkent het CGL samen met VeiligheidNL, Pharos en NISB of we kennisdossiers over werkzame principes van interventies online beschikbaar kunnen stellen, bijvoorbeeld in de Handreikingen Gezonde Gemeente en Wijk en op de sites van thema-instituten. Met TNO werkt CGL aan overzichten van (combinaties van) effectieve gedragstechnieken per leefstijlthema. Daarmee weten professionals welke gedragstechniek zij het best kunnen inzetten om een interventie succesvol uit te voeren. Het CGL maakt zichtbaar welke interventies werken. Met organisaties uit het Samenwerkingsverband Effectieve Interventies stimuleren we organisaties te kiezen voor erkende interventies als zij aan de slag gaan met de gezonde leefstijl van burgers. Dat doen we met bijvoorbeeld inzet van online en sociale media, een film, storytelling en meer aandacht voor interactie. Wat we doen en wanneer • Interventie-eigenaren adviseren en ondersteunen bij indienen van interventies voor erkenning, en beoordeling van interventies organiseren (inclusief workshops Interventies beschrijven in maart en oktober) en inzet van begeleiderspoule met ervaren professionals. • Ondersteunen deelcommissie Jeugd (gezondheidsbevordering en JGZ) en Volwassenen van Erkenningscommissie Interventies (doorlopend). • Beoordeling van interventies door praktijkprofessionals organiseren voor niveau Goed beschreven (maart, juni en oktober). • Promotie erkende interventies met film en folder (maart). • Met organisaties uit Samenwerkingsverband Effectieve Interventies erkende interventies promoten bij gemeenten (volgt). • Partneroverleg over werkzame elementen (juni). • Met partners uit het samenwerkingsverband partneroverleg organiseren over gebruik van erkende interventies (najaar). • Vastgestelde notitie Erkenningstraject Interventies is beschikbaar (december). • Communicatie en implementatie van definitieve erkenningscriteria en gedigitaliseerde indieningsprocedure (vanaf juni). • Notitie met aanbevelingen uit onderzoek naar gebruik erkende interventies (oktober) • Overleggen Samenwerkingsverband Erkenning Interventies (acht maal). ‘Laten zien wat werkt en professionals verleiden erkende interventies te gebruiken.’ Coördinator: Djoeke van Dale Op basis van de aanbevelingen uit de pilot met de nieuwe erkenningscriteria passen we deze zo nodig aan. Verder nemen we criteria op voor kwalitatief onderzoek in de notitie Erkenningstraject Interventies, die de directies van NJi, NCJ, MOVISIE, NISB en RIVM voor vier jaar vaststellen. Vanuit het Samenwerkingsverband Effectieve Interventies werken we verder aan mogelijke aansluiting van andere partijen (zoals Vilans, Trimbos-instituut (Online Stempel, Kwaliteitsinstituut). 6 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 7 Programma Online communicatie Op Loketgezondleven.nl vinden professionals informatie en interventies voor gezondheidsbevordering en preventie in hun (lokale) praktijk. Scholen kunnen voor de Gezonde School-aanpak terecht op Gezondeschool.nl (zie voor meer informatie ook de programma’s Gezonde School en #Jeugdimpuls). De kennis en producten op beide websites zijn afkomstig van een groot aantal partners van het RIVM Centrum Gezond Leven. Dit jaar ligt de nadruk op de lancering van de interventiedatabase voor gezondheidsbevordering, sport en bewegen. Daarnaast werken we samen met de thema-instituten aan het online beschikbaar stellen van producten en diensten voor professionals uit de eerste lijn. De bouw van de verbeterde database van NISB en CGL, waaraan we sinds 2012 samen werken, ronden we het eerste halfjaar af. Voorafgaand aan de lancering in september communiceren we actief naar en met partners, gebruikers van de database en invoerders van interventies. Onder andere over de nieuwe mogelijkheden en aangepaste werkprocessen. Met de thema-instituten voeren we een gezamenlijke online communicatiestrategie uit. We werken intensiever samen om elkaars autoriteit te versterken en er samen voor te zorgen dat we eenduidig communiceren over gezondheidsbevordering naar professionals. De setting zorg is aangemerkt als meest kansrijk onderwerp om samen uit te werken op Loketgezondleven.nl. Uitgangspunt daarbij is dat we gebruik maken van de beschikbare kennis van CGL en partners. Wat we doen en wanneer • Partneroverleggen Online communicatiestrategie (januari, mei, oktober). • Stuurgroep vernieuwde database (februari, april). • Lancering interventiedatabase voor gezondheidsbevordering, sport en bewegen (september). • Gezonde leefstijl kennis en producten voor professionals in de eerste lijn online beschikbaar (december). • Online nieuwsbrief voor professionals met actuele info van CGL en partners (maandelijks). • Actualiseren en uitbreiden van de content van Loketgezondleven.nl en Gezondeschool.nl (doorlopend). • Interventie-eigenaren uitnodigen tot en ondersteunen bij actualisatie van informatie over interventies in CGL-database (doorlopend). • Gebruik Loketgezondleven.nl en Gezondeschool.nl stimuleren bij en online ‘in gesprek’ met professionals via webcare (doorlopend). • De toolkits promoten via communicatiekanalen als CGL-twitteraccount, RIVM-nieuwsbrieven en die van partners (doorlopend). Via webcare stimuleren we het gebruik van Loketgezondleven.nl (inclusief de toolkits Gezond Leven), Gezondeschool.nl en de online producten en diensten. Kern van onze activiteiten op onder andere sociale media is interactie met de doelgroep. Dat doen we bijvoorbeeld door aan te sluiten bij online discussies en zo in gesprek te gaan met professionals. De teksten op de CGL-sites houden we actueel. De informatie op Gezondeschool.nl herstructureren we zo dat die meer aansluit bij de klantreis van scholen. Om de content van de sites antrekkelijker te presenteren gebruiken we meer beeld en visuele elementen. Ook breiden we de site uit met ervaringsverhalen over CGL-producten. Daarnaast stellen we dit jaar het projectplan op voor de overgang van Loketgezondleven.nl en Gezondeschool.nl naar een nieuw content management systeem. Toolkits voor publiekscommunicatie over gezonde leefstijl Op www.rivm.nl/toolkits bieden RIVM-centra en hun partners toolkits aan voor publiekscommunicatie, bijvoorbeeld over gezonde leefstijl. Professionals kunnen uit een toolkit betrouwbare en eenduidige informatie downloaden die zij kunnen gebruiken in de communicatie met hun doelgroep. Met onze partners (extern en intern RIVM) ontwikkelen we in 2014 nieuwe toolkits. Ook actualiseren we de bestaande toolkits. 8 | Werkplan 2014 Coördinatoren: Katia Witte en Marcel Scholten ‘Gebruik maken van de beschikbare kennis van CGL en partners.’ Werkplan 2014 | 9 Programma Monitoring Via dit programma monitort RIVM Centrum Gezond Leven hoe professionals CGL-producten gebruiken en waarderen. Daarnaast brengen we dit jaar de actuele vragen en behoeften van lokale professionals in kaart. Allereerst geven we inzicht hoe het centrum producten en diensten voor gezondheidsbevordering samenhangender en effectiever kan maken. Ook in 2014 ligt de focus daarbij op het Erkenningstraject voor interventies, Loketgezondleven.nl en de Handreiking Gezonde Gemeente. Daarnaast evalueren we de waardering van ontmoetingen voor professionals die het Centrum Gezond Leven met partners organiseert. Voor alle CGL-producten houden we webstatistieken bij. Rondom geplande wijzigingen van Loketgezondleven.nl voeren we twee onderzoeken uit om de gebruiksvriendelijkheid van de site te optimaliseren. Activiteiten rond gezondheidsbevordering in sociale media registreren we om inzicht te krijgen in vragen en sentimenten van professionals. De resultaten uit deze monitor benutten we voor kwaliteitsverbetering en om er voor te zorgen dat de inzet blijft aansluiten bij de behoeften van de lokale praktijk. Uit de evaluatie van vijf jaar Centrum Gezond Leven (2013) bleek dat het zicht op de mate waarin professionals gebruik maken van door CGL ontwikkelde producten nog beperkt is. Dit jaar brengen we het gebruik van erkende interventies in beeld (zie verder de toelichting bij programma Kwaliteit). Voor het gebruik van de Handreiking Gezonde Gemeente bepalen we eerst wat de meest efficiënte manier is om het gebruik vast te leggen, bijvoorbeeld via webstatistieken of door vragenlijsten in het veld uit zetten. Om vraaggericht te blijven werken is het nodig dat het CGL de actuele vragen en behoeften van het veld kent. Dit jaar gaan we daarover in gesprek met professionals, met de focus op gemeenten/GGD, school en wijk. Dat doen we nadat we de effecten van eerdere vraagverkenningen in beeld hebben gekregen via interviews, literatuur en databases. De gesprekken met professionals voeren we op kleine schaal. Onderwerpen zijn: wat is er veranderd in het aanbod na eerdere verkenningen en is dat voldoende geweest. Spelen er nu andere factoren een rol en welke aanpassingen in het CGL-aanbod zijn gewenst? Vervolgens toetsen we de uitkomsten breder via sociale media en bestaande overlegstructuren. Wat we doen en wanneer • Factsheet met monitorresultaten CGL-producten Erkenningstraject, Loketgezondleven.nl en Handreiking Gezonde Gemeente (december). • Overzicht gebruik erkende interventies (september) en Handreiking Gezonde Gemeente (november). • Notitie actuele vragen lokale professionals (november). Coördinator: Loes Lanting 10 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 11 Programma Gezonde Gemeente Programma Gezonde Wijk Met de Handreiking Gezonde Gemeente bieden RIVM Centrum Gezond Leven en partners aan gemeenten en professionals handvatten om gemeentelijk gezondheidsbeleid op te stellen en uit te voeren. Professionals en gemeenten vinden in de Handreiking Gezonde Wijk van het RIVM Centrum Gezond Leven en partners praktische handvatten voor het opstellen en uitvoeren van wijkgerichte gezondheidsbevordering. In 2014 ligt de nadruk in dit programma op de handreiking actueel houden en het gebruik promoten en monitoren. Allereerst richten we ons ook dit jaar op actuele online informatie, materialen en tips over generieke onderwerpen van de handreiking. De eerste prioriteit ligt bij de relatie van gezondheid en preventie met drie decentralisaties, preventie in de (eerstelijns)zorg en praktijkvoorbeelden. Daarnaast worden ook de onderwerpen samenwerken (publiek-privaat, met zorgverzekeraars en de eerste lijn), leef-omgeving en burgerparticipatie. Verder verzorgen de betrokken thema-instituten een update van de themadelen overgewicht, sport en bewegen, alcohol, drugs, roken depressie, seksuele gezondheid en letsel. In de actualisatie verwerken we nieuwe ontwikkelingen, beleid, cijfers en instrumenten. Ook maken we beschikbare inzichten en ervaringen uit programma’s en initiatieven van RIVM en landelijke partners beschikbaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen, VNG, Gezonde Slagkracht (ZonMw), de Sportimpuls, MOVISIE, Alles is Gezondheid, experiment Gezonde Wijk en JOGG. We baseren ons hierbij ook op webstatistieken en gebruikerservaringen. Aansluitend bij de wensen van gebruikers gaan we inspirerende praktijkvoorbeelden en verhalen centraal stellen en (beknoptere) webteksten ondersteunen met meer beeld. Zo zorgen we voor een gebruiksvriendelijkere handreiking. Met partners stimuleren we het gebruik van de handreiking bij professionals gezondheidsbevordering en beleidsmedewerkers van gemeenten. Zo attenderen we hen per mail, Twitter (@GezondLevenNL) en nieuwsbrieven op wat nieuw is in de handreiking. Ook tijdens bijeenkomsten van samenwerkingspartners brengen we de handreiking en themadelen onder de aandacht. Zowel de actualisatie van gezamenlijke onderwerpen als de communicatie over de Handreikingen Gezonde Gemeente en Gezonde Wijk zijn op elkaar afgestemd. Tevens zorgen we dat de handreiking voor wijkgerichte gezondheidsbevordering vanaf dit jaar een plek krijgt binnen de Handreiking Gezonde Gemeente. Wat we doen en wanneer Het actualiseren en promoten van de handreikingen voor wijk en gemeente zijn op elkaar afgestemd. Voor beide producten putten we uit dezelfde informatiebronnen (zie daarvoor programma Gezonde Gemeente). Zoals daar vermeld zorgen we dat de handreiking voor wijk vanaf dit jaar een plek krijgt binnen de Handreiking Gezonde Gemeente. Voor de wijk maken we de online informatie, materialen en tips over generieke onderwerpen direct toepasbaar voor gezondheidsbevorderaars die wijkgericht aan de slag willen met de gezondheid van bewoners. Focus ligt dit jaar op het uitlichten van praktijkvoorbeelden en praktische tips. Zo voegen we dit jaar concrete informatie en voorbeelden toe over hoe je gezondheid en sociale wijkteams verbindt. Verder vullen we het bestaande wijkgezondheidsprofiel aan met nieuwe praktijkvoorbeelden en komen er specifieke materialen online beschikbaar om wijkgerichte interventies en programma’s te evalueren. Wat we doen en wanneer • Updates generieke onderwerpen online beschikbaar: evalueren (april), preventie en zorg en samenwerken (september) en burgerparticipatie en leefomgeving, wijkgezondheidsprofiel (november). • Communicatie over handreiking, nieuwe voorbeelden en updates (doorlopend). • Actuele Handreiking Gezonde Wijk online op Loketgezondleven.nl (december). ‘Wijkgericht aan de slag met de gezondheid van bewoners.’ Coördinator: Daniëlle de Jongh • Updates generieke onderwerpen online beschikbaar: preventie en zorg, samenwerken en evalueren (maart), decentralisaties, preventie en zorg (augustus), burgerparticipatie, leefomgeving en decentralisaties (december). • Communicatie startpagina jeugd en themadeel drugs (januari-maart). • Communicatie over updates, voorbeelden en verhalen (doorlopend). • Actuele Handreiking Gezonde Gemeente (inclusief themadelen) online op Loketgezondleven. nl (december). Coördinator: Hanneke van Zoest 12 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 13 Preventie in de Buurt Programma Gezond Werk Het project Preventie in de Buurt (2014-2015) van RIVM Centrum Gezond Leven en partners richt zich op versterking van preventie binnen de eerstelijnszorg in de wijk. De nadruk ligt op verbinden van professionals uit de publieke gezondheid en de huisartsenpraktijk. Expertise uit de publieke gezondheid zetten we in om preventie in de huisartsenpraktijk te versterken. Daarbij ligt het accent op hoe professionals in de eerste lijn preventief beleid gericht op leefstijlbeïnvloeding vorm kunnen geven. Dat doen we in de drie onderdelen. Werkgevers en werknemers kunnen zich richten op een gezonde leefstijl. Het RIVM Centrum Gezond Leven zet daarom ook voor de setting werk in op samenhang, kwaliteitsbeoordeling en overzicht van interventies. Dat doen we met een netwerk van organisaties die zich inzetten voor duurzame inzetbaarheid van werknemers. Online kennis en materialen delen Allereerst verzamelen we inspirerende voorbeelden van integrale samenwerking tussen publieke gezondheid en de huisartsenvoorziening. Die gaan we online delen via voor de eerste lijn bekende kanalen, zoals de sites van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) en de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV). Ook werken we aan een testtool die overzicht gaat bieden in het actuele regionale aanbod van leefstijlinterventies. Daarmee kan een huisarts patiënten doorverwijzen naar een gezonde leefstijlactiviteit in de buurt. Regionale netwerkbijeenkomsten Vervolgens organiseren we regionale netwerkbijeenkomsten voor professionals in de huisartsenvoorziening en de publieke gezondheid. Doel is elkaar leren kennen en elkaar beter weten te vinden. Ook kunnen deelnemers kennis delen over bruikbare praktische instrumenten en inspiratie opdoen uit goede praktijkvoorbeelden. Regionale advies-op-maat-trajecten Tot slot komt er vanaf 2015 een aantal regio’s in aanmerking voor een advies-op-maat-traject. Dat wordt verzorgd door deskundigen uit één van de expertgroepen van de bij het programma betrokken organisaties. Zo’n regionaal traject richt zich op versterking van preventie in de wijk door betere samenwerking tussen de lokale huisartsenvoorzieningen en professionals publieke gezondheid. De activiteiten van Preventie in de Buurt, zijn een concrete uitwerking van het nationale programma Alles is Gezondheid. We geven deze samen vorm met het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), Pharos en andere landelijke thema-instituten. Samen met partners houdt het Centrum Gezond Leven de algemene kennis over gezond werk en informatie over specifieke leefstijlthema’s op Loketgezondleven.nl actueel. Voor onderwijsprofessionals komt er informatie over gezond werken op Gezondeschool.nl. Focus bij alle online informatie is gebruiksvriendelijkheid en praktische toepasbaarheid. Specifieke aandacht besteden we aan uitbreiding van het overzicht met (erkende) interventies voor de setting werk en inspirerende voorbeelden en praktische tips delen. Verder ontwikkelt het centrum een plan van aanpak om via andere kanalen de doelgroep, bijvoorbeeld HR- en Arbo-professionals, te bereiken en gezond leven binnen duurzame inzetbaarheid van medewerkers te positioneren. We brengen relevante kanalen en partijen in kaart en verkennen mogelijkheden voor concrete samenwerking met bijvoorbeeld brancheorganisaties, verzekeraars en arbodiensten. Het doel is dat meer partijen gebruik maken van de informatie over gezonde leefstijl in de werkomgeving. Dat kan door teksten integraal over te nemen of links op te nemen. Het centrum investeert in diverse netwerken rondom de setting werk. Op deze manier bundelen we kennis en stemmen we activiteiten af. Met name gaat daarbij aandacht uit naar Actieplan Gezond Bedrijf, het project Duurzame Inzetbaarheid van SZW, het domein werk binnen Alles is Gezondheid, de thema-instituten en het Convenant Gezond Gewicht. Wat we doen en wanneer • Gezond werken in het onderwijs op Gezondeschool.nl (maart). • Uitgebreide en geactualiseerde pagina’s werk op Loketgezondleven.nl (december). • Benutten van externe kanalen voor de setting werk (december). Wat we doen en wanneer • Plan van aanpak Preventie in de Buurt beschikbaar (maart). • Startbijeenkomst voor partners en betrokken organisaties (april). • Inspirerende voorbeelden beschrijven en online beschikbaar stellen (vanaf juni). • Regionale netwerkbijeenkomsten (vanaf september). Projectleider: Marian Sturkenboom 14 | Werkplan 2014 ‘Het doel is dat meer partijen gebruik maken van de informatie over gezonde leefstijl in de werkomgeving.’ Coördinator: Sandra van Dijk (tot juni Eveline Willems) Werkplan 2014 | 15 Programma Gezonde School Het RIVM Centrum Gezond Leven en partners versterken gezondheidsbevordering in het primair en voorgezet onderwijs (po en vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Dat doen we met kennis, materialen en ondersteuning voor professionals gezondheidsbevordering (via Loketgezondleven.nl) en voor onderwijsprofessionals (via Gezondeschool.nl). Naast de gebruikelijke taken rond het up-to-date houden van de online kennis en producten op de websites, ligt de focus van het programma dit jaar op drie tijdelijke opdrachten. Allereerst voert het CGL, in lijn met de ambities van het nationale programma Alles is Gezondheid een verkenning uit naar de mogelijkheden voor een aanpak voor Gezonde Kinderopvang. Bij voldoende belangstelling, ontwikkelen we deze aanpak, in het verlengde van de aanpak Gezonde School. Verder beschrijven we de werkzame principes van ouderparticipatie en stellen we een overzicht op van de mate waarin ouderparticipatie voorkomt in het aanbod van erkende en goed beschreven leefstijlinterventies voor scholen. Ook geven we professionals, beleidsmakers en scholen meer inzicht geven in het belang van ouders betrekken bij een gezonde leefstijl van hun kinderen. En samen met Jantje Beton, IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid) en de Onderwijsagenda SBGL (Sport, Bewegen en Gezonde Leefstijl) realiseren we 70 Gezonde Schoolpleinen in de periode 2014-2016. De handleidingen voor Gezonde School op zowel Loketgezondleven.nl als Gezondeschool.nl houden we actueel. Dat doen we om aan te blijven sluiten bij beleidsontwikkelingen, actuele projecten en initiatieven en informatie makkelijker vindbaar te maken. Ook zorgen we dat nieuw erkende interventies voor het onderwijs met een pakkende tekst in de zoektool op Gezondeschool.nl komen te staan. Het CGL adviseert daarnaast het ministerie van VWS en andere partijen rond Gezonde School, waarbij we ons richten op meer samenhang tussen initiatieven, thema’s, activiteiten voor verschillende doelgroepen. Voor een gezamenlijke Gezonde School stand op de Nationale Onderwijs Tentoonstelling 2015 heeft het CGL een additionele offerte aan VWS uitgebracht. Wat we doen en wanneer • Partneroverleggen Gezonde Kinderopvang, Ouderparticipatie, Gezonde Schoolpleinen (planning volgt). • Publicatie rapport over Ouderparticipatie binnen leefstijlinterventies voor het onderwijs (april). • Verkenning Gezonde Kinderopvang afgerond (juli) en aanpak Gezonde Kinderopvang online beschikbaar (december). • Met partners Gezonde Schoolpleinen realiseren (doorlopend). • Geactualiseerde pagina’s Gezonde School op Gezondeschool.nl (oktober). • Geactualiseerde pagina’s Gezonde School online op Loketgezondleven.nl (december). ‘Gezondheidsbevordering versterken in het primair en voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs.’ Coördinator: Vivian Bos 16 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 17 Programma Impuls Gezonde Leefstijl Jeugd Met het programma #Jeugdimpuls (2012-2014) geven RIVM Centrum Gezond Leven en partners via scholen en sociale media een impuls aan de gezonde leefstijl van jongeren. De prioriteit ligt bij versterken wat goed gaat en goedlopende programma’s verrijken met sociale media componenten. Om echt aan te sluiten bij de belevingswereld van jongeren en hun ouders en de vraag vanuit het onderwijs centraal te stellen, kent de #Jeugdimpuls een advies- en meedenkstructuur. Deelspoor Gezonde School Via Gezonde School versterken we gezonde leefstijl activiteiten in het primair en voortgezet onderwijs (po en vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Ook dit jaar doen we dat allereerst via ondersteuningsrondes, waarin we met partners scholen vraaggerichte hulp bieden bij het opzetten of uitvoeren van gezondheidsactiviteiten. Daarnaast verschijnt de nieuwe Handreiking Gezonde School voor het vo op Gezondeschool.nl. Via deze website voor onderwijsprofessionals, kunnen vo-scholen vanaf eind 2014 het vignet Gezonde School aanvragen. Verder zijn vanuit het traject Scholen inspireren Scholen (2012 en 2013) enkele tientallen scholen aan de slag om hun inspirerende voorbeeld van een succesvolle gezondheidsactiviteit in de schijnwerper te zetten, met als doel andere scholen te enthousiasmeren. Dit jaar krijgen deze activiteiten een plek op de CGL-websites. Begin 2014 starten we vanuit de #Jeugdimpuls een versterkingsproject voor de Jeugdgezondheidszorg. Projecten die bijdragen aan het beter uitvoeren van jeugdgezondheidszorg op en met scholen, kunnen in aanmerking komen voor financiële ondersteuning. Deelspoor Sociale media Wat we doen en wanneer • Brochure Scholen inspireren Scholen online beschikbaar (februari). • Ondersteuningsronde voor po, vo en mbo organiseren (voorjaar). • Project Versterking Jeugdgezondheid op en met scholen opstarten (februari). • Visiedocument inzet Sociale media bij jongeren opstellen (april). • Overzicht projecten Versterking Jeugdgezondheid presenteren (september). • Resultaten Scholen inspireren Scholen publiceren op CGL-sites (doorlopend). • Trainingen voor GGD professionals om scholen beter te ondersteunen (begin 2014). • Resultaten afgeronde Sociale media projecten online beschikbaar stellen (doorlopend). • Handreiking Gezonde School voortgezet onderwijs online beschikbaar (september). • Vignet Gezonde School aan te vragen door vo-scholen via Gezondeschool.nl (december). • E-nieuwsbrieven Gezonde School voor po, vo en mbo (doorlopend, verspreiding primair via GGD’en) en informatieverspreiding via Gezondeschool.nl en twitter @GezondeSchoolNL. • Rapportage #Jeugdimpuls 2014 (december). ‘Een impuls geven aan de gezonde leefstijl van jongeren.’ Projectleider: Wanda Bemelmans In dit deelspoor zetten we in op het ontwikkelen van sociale media toepassingen die jongeren verleiden gezonder te leven. In 2014 komen diverse mobiele en internettoepassingen beschikbaar. De ontwikkeling van deze apps of games is gestart vanuit de #Youthbattle Gezonde Leefstijl (2013). Thema’s zijn bijvoorbeeld voorbereid en veilig uitgaan en versterken zelfvertrouwen. Daarnaast realiseren we een Facebook app voor de Gezonde School en Genotmiddelen (erkende interventie van Trimbos-instituut) en ontwikkelen we een game voor het onderdeel seksualiteit van Testjeleefstijl.nu, een succesvolle fitheids- en leefstijl test voor mbo-studenten. Tot slot werkt het CGL met het Kernteam Sociale Media aan een document over de visie op de inzet van sociale media onder jongeren. We kijken hierbij naar wetenschappelijke resultaten en kennis uit de theorieën van gedragsverandering. Het driejarige programma #Jeugdimpuls geven we vorm samen met veel organisaties op het gebied van gezonde leefstijl, het onderwijsveld en sociale media. Zo voeren we met de Onderwijsagenda Sport en Bewegen en een gezonde leefstijl (SBGL) het ondersteuningsaanbod voor scholen uit, waarbij eigenaren van erkende interventies en GGD’en helpen bij de uitvoering van de activiteiten. Daarnaast werken we samen met landelijke instellingen en koepels, zoals thema-instituten, gezondheidsfondsen, PGV Nederland, Actiz, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), ZonMw en TNO/CBO. 18 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 19 Internationaal Partneroverleggen en inspiratiesessies Het RIVM Centrum Gezond Leven deelt inspirerende kennis uit het buitenland met partners en professionals in eigen land. Daarvoor benutten we de internationale netwerken waarin we participeren en waar nodig leggen we nieuwe relaties. RIVM Centrum Gezond Leven organiseert regelmatig partneroverleggen en inspiratiesessies. Daarin inspireren samenwerkingspartners elkaar met hun kennis en ervaring, brengen we verbinding aan en stemmen we de ondersteuning af met professionals die werk maken van gezonde leefstijl van burgers. Het voor en door professionals van het Centrum Gezond Leven krijgt vorm in deze overleggen met een breed samengestelde groep van lokale, regionale en landelijke professionals. Telkens staat een specifiek product of onderwerp centraal. De ontmoetingen die bij het schrijven van dit werkplan bekend zijn, staan in de activiteitenbeschrijving van de programma’s. Actuele overleggen en ontmoetingen staan op de Bijeenkomstenkalender Gezond Leven op Loketgezondleven.nl. CGL werkt de komende drie jaar mee in Europese Joint Action (JA) programma’s. Allereerst hebben we een beperkte inbreng in de JA on Reducing Alcohol Related Harm (RAHRA). Daarnaast faciliteren we de bijdrage van STAP (associate partner) in de JA RAHRA bij het ontwikkelen van de toolkit voor good practices for prevention of alcohol abuse. Ook het Trimbos-instituut levert hieraan een bijdrage. Verder zijn we, samen met andere RIVM-afdelingen, associate partner in de Joint Action on Chronic Diseases and Healthy Aging. Onze kennis over criteria formuleren voor good practices brengen we daar in en verder participeren we in de stuurgroep en verzorgen we de projectleiding van de Nederlandse inbreng bij het verzamelen, beschrijven en kiezen van good practices. Relevante buitenlandse voorbeelden, onder andere vanuit de Joint Actions, en/of overzichten van good practices, maken we online beschikbaar voor professionals via Loketgezondleven.nl. En internationale kennis delen we via partneroverleggen. Ook continueert het RIVM via het CGL zijn lidmaatschap van EuroHealthNet. Dit Europese netwerk borgt de toegang tot internationaal toonaangevende kennis. De internationale samenwerking rond de thema’s gezonde school, en voeding en bewegen zetten we voort in het Schools for Health in Europe-netwerk (SHE) en het WHO Collaborating Centre for Nutrition van het RIVM. Wat we doen en wanneer • Partneroverleg internationaal (mei, oktober). • Publicatie buitenlandse voorbeelden en overzichten van good practices op Loketgezondleven.nl (september). • Verslag bijdrage internationale netwerken (december). Adviesorganen Met de CGL-adviesstructuur borgt het RIVM Centrum Gezond Leven de inbreng van en aansluiting met relevante ontwikkelingen in het veld. In de adviesgroepen zijn alle samenwerkingspartners vertegenwoordigd. Dankzij de inbreng uit de CGL-adviesorganen werkt het centrum aan processen en producten die relevant zijn voor de publieke gezondheid. De CGL-adviesstructuur kent twee adviesgroepen met ieder een eigen doel. • De CGL-adviesraad adviseert over strategische beleidszaken, veelal vanuit een bestuurlijk perspectief (mei en oktober). • De CGL-klankbordgroep geeft algemeen advies over inhoudelijke onderwerpen, veelal vanuit een managementperspectief (maart en september). Advies over inhoud, proces en resultaten van het erkenningstraject van CGL en partners ontvangen we via expert- en gebruikersbijeenkomsten. De deelnemers komen uit verschillende sectoren van de samenwerkingspartners. Specifiek voor de plannen en producten van het programma #Jeugdimpuls krijgt het CGL input van #Team16, Kernteam Sociale Media en online onderwijspanels. ‘Inspirerende kennis uit het buitenland delen met professionals in eigen land.’ Coördinator: Nicoline Tamsma 20 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 21 Adviseren VWS Planning producten 2014 Het RIVM Centrum Gezond Leven adviseert het ministerie van VWS over versterking, samenhang en efficiënte inzet van door het ministerie gefinancierde instituten en samenwerkingsverbanden die zich richten op lokale gezondheidsbevordering en preventie. De wijze waarop het centrum adviseert is afhankelijk van het onderwerp en komt aan de orde in gesprekken met de CGL-accounthouder en de accounthouders van thema-instituten en samenwerkingsverbanden. Om VWS goed te kunnen adviseren, onderhoudt het Centrum Gezond Leven zijn kennisbasis en een breed netwerk. Zo participeert het centrum als waarnemer/adviseur in commissies en allianties zoals Convenant Gezond Gewicht (bijvoorbeeld adviesraad JOGG), Partnership Depressiepreventie en in het Kennisprogramma Jeugd. Eindverslag programma Professionals Gezond Versterkt (2010-2013) februari Brochure Scholen inspireren Scholen gedrukt en online beschikbaar februari Beknopt CGL-jaarverslag 2013 maart Beknopt CGL-werkplan 2014 maart Publicatie rapport werkzame principes ouderparticipatie gezondheidsactiviteiten april Vernieuwde structuur en actuele content voor mbo op Gezondeschool.nl april Visiedocument inzet Social media bij jongeren april Inhoudelijke verantwoordingsverslagen januari-april juni Overzicht projecten Versterking Jeugdgezondheidszorg op en met scholen juli Overzicht (beoordeelde) interventies traject kwaliteitsverbetering jeugdinterventies augustus Geleerde lessen over ondersteuning bij kwaliteitsverbetering jeugdinterventies augustus Handreiking voortgezet onderwijs online op Gezondeschool.nl september Oplevering interventiedatabase voor gezondheidsbevordering, sport en bewegen september Schets aanpak Gezonde Kinderopvang september Aanbevelingen uit onderzoek gebruik erkende interventies oktober Geactualiseerde Gezonde School-informatie op Gezondeschool.nl oktober Inhoudelijk verantwoordingsverslag mei-september november Overzicht gebruik CGL-producten en actuele vragen van gezondheidsbevorderaars november Rapportage opbrengsten ondersteuningsronde basisscholen 2012 november Aanpak Gezonde Kinderopvang online december Landelijke kennis en producten gezonde leefstijl online voor (eerstelijns)zorg december Geactualiseerde Handreikingen Gezonde Gemeente en Wijk december Geactualiseerde pagina’s Gezond Werk op Loketgezondleven.nl december Geactualiseerde Gezonde School-informatie op Loketgezondleven.nl december Resultaatoverzicht beoordeelde interventies in CGL-erkenningstraject 2014 december Overzicht actualisaties Loketgezondleven.nldecember Overzicht activiteiten webcare CGL-websites december Overzicht CGL-adviesactiviteiten over lokale gezondheidsbevordering december Factsheet monitorresultaten CGL-producten december Verslag CGL-bijdrage aan internationale netwerken (incl. partneroverleggen) december Internationale kennisproducten uit o.a. Joint Actions online op Loketgzondleven.nl december Vignet voortgezet onderwijs ontwikkeld en aan te vragen via Gezondeschool.nl december Voortgangsrapportage #Jeugdimpuls 2014 december Tien CGL-nieuwsbrieven doorlopend Wat we doen en wanneer • Structureel afstemmen met thema-instituten over voortgang samenwerking en jaarplan en tijdens het VWS-accounthoudersoverleg met het Landelijk Overleg Thema-instituten (LOTi) en CGL. • Op aanvraag participeren we in andere werkgroepen van het LOTi. Zo is het CGL waarnemer/ adviseur in Werkplaats Publiekscommunicatie. • Waarnemen bij ZonMw-commissies vanuit het programmakader Preventie (doorlopend). 22 | Werkplan 2014 Werkplan 2014 | 23 Medewerkers team Centrum Gezond Leven Hoofd Jaap van Delden Medewerkers Lise Albers Mohamed Bahri Wanda Bemelmans Vivian Bos Laura Cloostermans Djoeke van Dale Marloes Damhuis Cécile van Dijk Sandra van Dijk Laura Dorst Harriët Driegen Jolanda Evers Carolien de Jager Adam de Jong Daniëlle de Jongh Loes Lanting Ellen Mijnders Miranda Scholsz Giel Smits* Marian Sturkenboom Monique Römkens Nicoline Tamsma* Margien Veling Lucie Viet Anouk Voogt Renata van Wijck Eveline Willems Katia Witte Hanneke van Zoest Communicatie Marcel Scholten* Eline Verhaaren* Sanne van Wijk* Marieke Willemse* Secretariaat Marijke Schaeffer Sonja Sligchers [email protected] 030-274 75 67 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] 030-274 42 03 030-274 22 01 030-274 44 14 030-274 75 14 030-274 42 56 030-274 86 46 030-274 20 67 030-274 47 92 030-274 86 78 030-274 45 43 030-274 86 17 030-274 25 12 030-274 43 16 030-274 25 35 030-274 43 70 030-274 70 07 030-274 23 75 030-274 40 36 030-274 45 30 030-274 86 18 030-274 30 25 030-274 31 99 030-274 22 85 030-274 86 66 030-274 29 34 030-274 37 80 030-274 21 07 030-274 43 84 030-274 39 62 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] 030-274 41 11 030-274 31 63 030-274 35 81 030-274 21 19 [email protected] [email protected] 030-274 85 73 030-274 47 98 * Werkt mee vanuit een ander organisatieonderdeel van het RIVM. 24 | Werkplan 2014 Van links naar rechts, staand: Denise Dute, Adam de Jong, Katia Witte, Laura Cloostermans, Jamie van den Boogaard (stagiaire), Menno Spiekerman, Eveline Willems, Sanne van Wijk, Anouk Voogt, Sonja Sligchers, Miranda Scholsz, Wanda Bemelmans, Laura Dorst, Lise Albers, Carolien de Jager, Renata van Wijck, Mohamed Bahri, Harriët Driegen, Margien Veling, Cécile van Dijk, Hanneke van Zoest, Sandra van Dijk, Jaap van Delden en Elise van Casteren. Zittend: Sandra Muis (stagiaire), Ellen Mijnders, Lucie Viet, Djoeke van Dale, Vivian Bos en Loes Lanting. Het Centrum Gezond Leven voert haar taken uit met inzet van medewerkers van landelijke thema-instituten (NISB, Pharos, Rutgers WPF, SOA Aids Nederland, Trimbos-instituut, VeiligheidNL en Voedingscentrum) en van diverse andere organisaties zoals TNO en NSPOH. Op de hoogte blijven? Wilt u ontwikkelingen volgen rond lokale gezondheidsbevordering binnen en buiten het Centrum Gezond Leven? Meldt u dan aan voor de digitale nieuwsbrief via Loketgezondleven.nl en/of wordt lid van de LinkedIn-groep Centrum Gezond Leven. Ons volgen op Twitter kan ook: @GezondLevenNL @GezondeSchoolNL Dit is een uitgave van: 006664 Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Postbus 1 | 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl maart 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
