Nekhernia - Radboudumc

Nekhernia
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc, voor behandeling van een nekhernia.
Indien de klachten inmiddels veranderd of verdwenen zijn, verzoeken wij u
tijdig (het liefst enige dagen voor de geplande operatie) contact op te nemen
met het secretariaat. In deze folder vindt u informatie over de behandeling. Heeft
u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan uw behandelaars.
Hernia
De wervelkolom bestaat uit hals-, borst-, lenden-, heiligbeen- en staartwervels (zie
tekening 1).
Tussen de wervels zit een tussenwervelschijf, ook wel discus genoemd (zie tekening 2). Een discus is een stevig omhulsel met daarin een elastische, vervormbare kern die voor grote veerkracht zorgt. Als het omhulsel een zwakke plek heeft,
kan de kern hem doen uitpuilen. Bij een scheuring van het omhulsel kunnen zelfs
stukjes van de kern buiten de discus komen te liggen. Een uitpuiling, met of zonder scheuring, wordt een hernia genoemd (zie tekening 3).
Ontstaan
Een hernia wordt veroorzaakt door een verzwakte aanleg van de discus, door
langdurige overbelasting of, in een enkel geval, door een ongeval. Een hernia
komt vaker voor op oudere leeftijd, omdat de discus in de loop van de tijd
verslapt. Herniaklachten kunnen langzaam verergeren, of ineens ontstaan na
een zware belasting (geforceerd tillen) of lichte inspanning (niezen, kopje koffie
inschenken, uit bed stappen).
Symptomen
Een hernia kan op één of meer zenuwen drukken. Dit veroorzaakt nek- en schouderpijn, en soms ook een uitstralende pijn in één of beide armen. Bij ernstige beklemming van de zenuw kunnen gevoelstoornissen of verlammingsverschijnselen
aan arm of hand optreden. Ook kan een beknelling van het ruggenmerg ontstaan,
met als gevolg gevoelstoornissen in romp en benen, krachtverlies in de benen en
problemen bij het plassen.
1
7 halswervels
ruggenmerg
12 borstwervels
5 lendenwervels
heiligbeen
Tekening 1
stuit
wervelkanaal
met ruggenmerg
wervel
tussenwervelschijf (discus)
discus met hernia
Tekening 2
Tekening 3
2
Andere aandoeningen
Er bestaan ook andere aandoeningen van het wervelkanaal waarbij zenuwen
worden afgekneld. Omdat de pijn daarbij hetzelfde voelt als bij een hernia, wordt
vaak gesproken van herniaklachten. De arts vertelt u of u een ‘echte’ hernia heeft
of een andere aandoening.
Behandeling
Behandeling van een nekhernia kan op verschillende manieren plaatsvinden.
Vaak geeft bedrust (gecombineerd met oefentherapie en medicijnen), oefentherapie met houdingscorrectie of het dragen van een halskraag verbetering van de
klachten. Maar in sommige gevallen helpen deze behandelwijzen onvoldoende en
is een operatie noodzakelijk.
Voorbereiding op de operatie
Scheren
Het is van groot belang dat u vijf dagen voor de geplande ingreep het gedeelte
van het lichaam waar u wordt geopereerd niet scheert met een scheermes. Dit
vermindert het risico op een infectie. Als de chirurg scheren noodzakelijk acht,
gebeurt dit op de operatiekamer.
Vette crème
Op de dag van de operatie mag u geen gebruik maken van (gezicht-)crèmes.
Sieraden, piercings etc.
Nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen tijdens de operatie. Indien u acryl- of gelnagels heeft,
dient u deze vóór de operatie van de wijsvinger te laten verwijderen.
Veiligheid
Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat
de operatie van start gaat, neemt het gehele operatieteam bijvoorbeeld een zogenaamde ’Time out’. Tijdens dit controlemoment controleert het team uw naam,
geboortedatum, het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden.
3
Medicijnen
De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en
welke u moet stoppen. Indien u bloedverdunners gebruikt, overlegt uw behandelend arts met u of u deze kunt blijven gebruiken of moet stoppen. Heeft u hierover
vragen, stel ze dan aan uw behandelend arts.
Anesthesie
Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf
een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit
gesprek beoordeelt de anesthesioloog uw algehele gezondheidstoestand. Indien
nodig bespreekt hij aanvullende onderzoeken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie.
Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.
Dag van opname
Voorafgaand aan de opname heeft u gesproken met de behandelend arts, anesthesist, zaalarts en verpleegkundige van de verpleegafdeling neurochirurgie. Op
de opnamedag vangt een verpleegkundige u op. Deze verpleegkundige wijst u de
weg op de afdeling en neemt een korte vragenlijst met u door. U bespreekt met
de anesthesist vanaf welk tijdstip u niet meer mag eten en drinken (nuchter zijn).
Nadat u een bed is toegewezen, wordt u voorbereid op de operatie.
Operatie
Een nekhernia kan vanuit de voorzijde (hals) of achterzijde (nek) worden geopereerd. Meestal wordt voor de voorzijde gekozen. In deze folder beschrijven we
twee operatietechnieken, namelijk de Cervicale Laminectomie en de Cervicale
Anterieure Disectomie (CAD). Het doel van de operatie is het wegnemen van de
druk op zenuwen en ruggenmerg. Zie ook de website www.nccn.nl voor informatie.
Cervicale Laminectomie
Een Cervicale Laminectomie wordt uitgevoerd bij patiënten met een vernauwd
ruggenmergkanaal ter hoogte van de nekwervels. Bij een laminectomie operatie
4
maakt de chirurg aan de rugzijde een snede (incisie). De lengte van deze snede
verschilt per persoon. Dit is afhankelijk van de plek waar geopereerd moet worden. Tijdens de operatie wordt de rugspier opzij geschoven en komen de wervels
vrij te liggen. Vervolgens verwijdert de chirurg de betreffende wervelbogen gedeeltelijk, net als eventuele botwoekering of verdikt bindweefsel. De wond wordt
gehecht met oplosbare hechtingen. De chirurg kan een wonddrain achtergelaten
om overtollig bloed en/of wondvocht af te voeren. De drain wordt, afhankelijk van
de productie van wondvocht, meestal een dag na de operatie verwijderd. De operatie duurt ongeveer zestig minuten als het om één wervelniveau gaat. Wanneer
het om meerdere wervelniveaus gaat, duurt dit langer.
Cervicale Anterieure Disectomie (CAD)
Bij deze operatie maakt de chirurg een huidsnede in de rechtervoorzijde van de
hals. Om bij de wervelkolom te komen, moeten de grote bloedvaten en de slokdarm gepasseerd worden. De druk op de zenuwwortel wordt weggenomen door,
behalve de hernia, ook de hele discus te verwijderen. Na het verwijderen van de
discus wordt de situatie zo gelaten of vastgezet. Bij het vastzetten wordt er in de
meeste gevallen een kunststof ‘kooitje’ (in het Engels ‘cage’) geplaatst tussen
de aanliggende wervels. Dit kooitje kan van koolstof, kunststof of van het metaal
titanium zijn. De wervels en het kooitje vergroeien na verloop van tijd tot één
geheel. Verder is het ook mogelijk om in plaats van een kooitje een kunsttussenwervelschijf (discusprothese) te plaatsen op de plek van de verwijderde discus. Bij
een discusprothese blijft de beweeglijkheid van de wervelkolom bestaan, omdat
de wervels niet aan elkaar vastgroeien. De wond wordt gehecht met oplosbare
hechtingen. De chirurg kan een wonddrain achtergelaten. De drain zorgt ervoor
dat overtollig bloed en/of wondvocht wordt afgevoerd. De drain wordt, afhankelijk
van de productie van wondvocht, meestal een dag na de operatie verwijderd.
Het resultaat van een operatie is van tevoren niet met zekerheid aan te geven.
Ook zijn aan elke operatie en narcose risico’s verbonden. Het bij u te verwachten
resultaat en de meest voorkomende complicaties bespreekt de behandelend arts
met u.
5
Waarschuw direct de verpleegkundige wanneer u na een CAD operatie (een
van) de volgende klachten heeft: benauwdheid, heesheid, slikklachten of
zwelling van de wond. Het kan zijn dat u een nabloeding heeft.
Complicaties
Na iedere operatie en narcose kunnen complicaties optreden. Een operatie aan
de nek vormt hierop geen uitzondering. De kans op bepaalde complicaties hangt
sterk af van een aantal factoren. De neurochirurg informeert u voor de operatie
over mogelijke complicaties.
Na de operatie
Indien het erg goed met u gaat, mag u aan het einde van de dag of de dag na de
operatie naar huis. In feite bestaan er geen beperkingen. U mag alles doen op
geleide van pijn. Hierbij doen wij wel een beroep op uw weldenkendheid. Zo is
een partij rugby, voetbal of bungee jumpen niet raadzaam.
Pijn en stijfheid
Na de operatie kunt u pijn hebben, vooral in de nek en bij de wond. Verder komt
stijfheid in de nek, schouder en/of armen regelmatig voor. Houd er rekening mee
dat de pijn en/of stijfheid enige dagen tot weken kan aanhouden. Het is belangrijk dat u blijft bewegen met de nek. Het vermijden van pijn door de nek stijf te
houden, zorgt ervoor dat de pijn langer aanhoudt en langer in hevigere mate aanwezig blijft. Geef na de operatie duidelijk aan wanneer de pijn erger wordt. Meer
informatie over pijnbehandeling vindt u in de folder ‘Behandeling of onderzoek
onder anesthesie’.
Mobiliseren
Tijdens mobiliseren kunt u het beste stevige instappers, veterschoenen of sportschoenen met verende zolen dragen. Ook is het raadzaam gemakkelijk zittende
kleding te dragen, zodat u vrij kunt bewegen.
6
Naar huis
Afhankelijk van hoe snel het herstel verloopt, mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor de polikliniek om op controle te komen bij de neurochirurg.
Als u hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze bij uw huisarts laten
verwijderen. U ontvangt hierover informatie van de verpleegkundige.
Uw behandelend arts bespreekt met u de adviezen voor na ontslag en wanneer u
weer mag autorijden.
Richtlijnen voor na ontslag
Luister goed naar uw lichaam bij het opbouwen van activiteiten. Als u merkt dat
een bepaalde activiteit veel klachten geeft, probeer deze dan de volgende keer
minder lang uit te voeren of op een andere manier. U mag gerust weer gaan sporten. Indien pijn ontstaat, is dat een belangrijke graadmeter. Breidt de activiteiten
dus geleidelijk uit op geleide van pijn/klachten. Dit geldt ook voor werk. Zodra u
aanvoelt het werk weer te kunnen oppakken, is het raadzaam dit in overleg met
de bedrijfsarts geleidelijk te hervatten. Dit hoeft niet te wachten tot het poliklinische consult na de operatie.
Wij ontraden u zelf een auto te besturen of te fietsen zolang u niet makkelijk
met het hoofd kunt draaien. Dit kan meestal na drie weken wel weer. Dit is niet
ingegeven door het feit dat u iets kapot maakt in het lichaam, maar meer vanuit
veiligheidsperspectief voor u en uw medeweggebruikers en eventuele gerechtelijke gevolgen.
Zodra er pijn blijft bestaan na een week of zeer hevige pijn aanwezig is met
koorts, dient u direct contact op te nemen met de afdeling Neurochirurgie
Nazorg
Als u een van de onderstaande symptomen heeft, is het belangrijk dat u
contact opneemt met uw behandelend arts via het algemene telefoonnummer
Neurochirurgie.
Zwelling, roodheid, pijn van de wond;
Openspringen of pus uit de wond;
Hoge koorts;
Lekkage van helder vocht uit de wond;
Ernstige hoofdpijn;
• Toenemende sufheid.
•
•
•
•
•
7
Vragen
Er is een algemeen telefoonnummer voor de afdeling Neurochirurgie
(024 - 361 66 04) waar u met al uw vragen terecht kunt over:
Operatieplanning
Wachttijden
Verpleegkundig spreekuur
(Poli) afspraken
Medische klachten
Contact verpleegafdeling
•
•
•
•
•
•
Extra informatie
Raadpleeg voor meer informatie de volgende websites:
www.nvvn.org/patienteninfo.php
www.nccn.nl/nccn/patienteninfo
www.nvvr.nl
8
10-2014-4506
Adres
Polikliniek Neurochirurgie C0
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Volg route 725, Poliplein C0
Balie A
Postadres
Radboudumc
727 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie
Postbus 9101
6500 HB Nijmegen
Adres
Verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Volg route 736, Zone C2
Postadres
Radboudumc
736 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie (uw naam)
Postbus 9101
6500 HB Nijmegen
Algemeen telefoonnummer Neurochirurgie
024 - 361 66 04
www.radboudumc.nl/neurochirurgie
Radboud universitair medisch centrum