Lopende projecten

Onderzoeksprojecten Melkveehouderij
Via het Productschap Zuivel (PZ) hebben melkveehouders gezamenlijk via een heffing op melk vele jaren
geïnvesteerd in collectief onderzoek en innovatie. Momenteel loopt nog een groot aantal
onderzoeksprojecten rond Melkveehouderij die zijn opgestart in opdracht van het Productschap Zuivel.
ZuivelNL zal deze portefeuille beheren en verder voortzetten.
Deze notitie geeft een overzicht van de in 2015 en volgende jaren doorlopende PZ-projecten.
Milieu
De meeste doorlopende projecten hebben betrekking op het thema milieu en worden gezamenlijk met de
overheid gefinancierd, zoals het project Koeien en Kansen en de ontwikkeling van de Kringloopwijzer. In het
Proeftuin Natura 2000 staat de vermindering van ammoniakemissie centraal, evenals in de projecten
Reductie ammoniakemissie bij mesttoediening en Verklaring in ammoniakemissie bij mesttoediening.
Methaanemissie
Naast voorgaande praktijkgerichte projecten vindt ook meerjarig, strategisch onderzoek plaats naar de
mogelijkheden om de methaanemissie door koeien te verminderen via veevoer (Innovatieprogramma
emissiearm veevoer) en het ontwikkelen van een indicator (methaanreductie bij melkvee).
Bemesting en opbrengstverbetering
Een optimale bemesting en opbrengstverbetering zijn zowel goed voor het milieu als de portemonnee van de
melkveehouder. Zo vindt er onderzoek plaats naar nieuwe technieken om spoorelementen in de bodem te
kunnen meten (Naar een nieuw bemestingsadvies voor spoorelementen), de mogelijkheden van rode klaver
in maaiweides (Rode klaver 2.0). In het project GrasMaïs Signaal wordt verkend hoe opbrengsten en kwaliteit
van gras en maïs via sensoren gemeten kan worden. Het project Duurzaam grasland beluchten beoogt een
niet kerende graslandbeluchtingtechniek te ontwikkelen.
Via het strategisch onderzoek naar het gebruik van schimmels om lignine uit laagwaardig voer te
verwijderen wordt getracht dit voer op te waarderen voor herkauwers.
Weidegang
Veel onderzoek vindt plaats naar mogelijkheden om weidegang te stimuleren. In het project Amazing Grazing
wordt gezocht naar innovatieve methoden om knelpunten in de bedrijfsvoering te helpen oplossen, terwijl in
het Europese project AUTOGRASSMILK de combinatie van automatisch melken en weidegang centraal staat.
Diergezondheid- en welzijn
Na milieu zijn de meeste doorlopende projecten gericht op het thema Diergezondheid- en welzijn. In het
project Vrijloopstallen wordt in samenwerking met de praktijk gewerkt aan het ontwikkelen van een
alternatief voor de huidige ligboxenstal. De gezondheid van de melkkoe tijdens de transitieperiode staat
centraal in de projecten Met een gezonde pens vooruit en Droogstand op Maat. In het laatste project wordt
ook aandacht besteed aan een vermindering van de antibioticaresistentie, net als in de projecten ESBL
prevalentie en resistentieontwikkeling bij kalveren.
In het project Weerbaar Vee wordt gezocht naar een indicator om de natuurlijke weerstand van dieren te
kunnen inschatten en naar mogelijkheden om via de bedrijfsvoering de weerstand te kunnen beïnvloeden.
Samen met de overheid wordt in het Praktijkproject Welzijnsmonitor melkvee gezocht naar een praktische
en (inter-) nationaal geaccepteerde methode om het welzijn van melkvee te kunnen meten.
Duurzame Zuivelketen
De projecten Management of Change en monitoring en Nieuwe businessmodellen voor biodiversiteit
ondersteunen de activiteiten van de Duurzame Zuivelketen.
Overige projecten
De overige projecten die doorlopen zijn de Internationale Melkprijsvergelijking en Smart Farmer Grid.
ZuivelNL – Onderzoeksprojecten Melkveehouderij – www.zuivelnl.org
p1
december 2014
Milieu
Project
MV13LR37
Koeien & Kansen
Uitvoerder(s): Wageningen UR,16 melkveehouders en
diverse organisaties
Looptijd: t/m 2017
Bijdrage 2015: € 500.000
MV13DZKD1
KringloopWijzer (DZK)
Uitvoerder(s): WUR en diverse andere partijen
Looptijd: t/m 2015
Bijdrage 2015: € 137.500.
MV10LT36
Proeftuin Natura 2000 Overijssel
Uitvoerder(s): LTO Projecten Noord en Wageningen UR
Livestock Research
Looptijd: t/m 2016
Bijdrage 2015: € 68.400
MV12LR50
Reductie ammoniakemissie bij mesttoediening door
extra watergebruik
Uitvoerder(s):WUR Livestock Research, i.s.m. PRI, Dairy
Campus, PPO-agro advies, VIC Zegveld, NMV, Van Hall
Larenstein en CAH Dronten
Looptijd: t/m medio 2015
Bijdrage 2015: € 6.800
MV13OV30
Verklaring variatie in ammoniakemissie bij
mesttoediening
Uitvoerder(s):WUR
Looptijd: t/m 2016
Bijdrage 2015: € 60.000
MV10WU41
Innovatieprogramma emissiearm veevoer voor
herkauwers
Uitvoerder(s): Wageningen UR Livestock Research en
Wageningen Universiteit
Looptijd: t/m 2016
Bijdrage 2015: € 173.500
MV11OV21
Methaanreductie bij melkvee
Uitvoerder(s): TI Food and Nutrition,WUR
Looptijd t/m 2016
Bijdrage 2015: € 150.000
Inhoud
In het project Koeien en Kansen worden op 16
melkveebedrijven en proefbedrijf De Marke de
effectiviteit en uitvoerbaarheid van (voorgenomen)
mest- en milieuwetgeving getoetst.
In dit project wordt een systeem ontwikkeld dat
milieuprestaties (N-, P- en C- kringlopen) van het
individuele melkveebedrijf in beeld brengt en vergelijkt
met norm-, referentie- en streefwaarden. Het project
draagt naast de ontwikkeling ook bij aan de brede
introductie van de KringloopWijzer in Nederland.
Proeftuin Natura 2000 Overijssel richt zich op de
realisatie van Natura 2000-doelstellingen in de provincie
Overijssel. Het project toetst ammoniakreducerende
maatregelen in de praktijk. Hoewel de basis van de
Proeftuin in Overijssel ligt, zijn de ervaringen en
resultaten landelijk van meerwaarde.
Ontwikkelen en/of toetsen van twee perspectiefvolle
emissiearme mesttoedingssystemen voor veen- en
kleigrond, namelijk het verdunnen van mest bij
toediening met een sleepvoetsysteem en onderzoek
naar de effecten en mogelijkheden van het sproeien of
vernevelen van water over de stroken mest na gebruik
van de sleepvoetenmachine.
Op basis van beschikbare data wordt in dit project
getracht de factoren, die van invloed zijn op de
ammoniakemissie bij mestaanwending beter te
kwantificeren. De uitkomsten kunnen handvaten
opleveren om in de bedrijfsvoering de ammoniakemissie
bij mestaanwending te verlagen.
Het doel van dit strategisch onderzoek is het testen van
de effectiviteit van voermaatregelen om te komen tot
een reductie van de methaanemissie door koeien. Het
project is onderdeel van de pps Feed4Foodure.
In dit project wordt o.a. gewerkt aan het ontwikkelen
van een indicator voor het meten van de
methaanemissie door individuele koeien en inizcht in de
genetische variatie tussen koeien.
ZuivelNL – Onderzoeksprojecten Melkveehouderij – www.zuivelnl.org
p2
december 2014
Bemesting en opbrengstverbetering
Project
MV08NM51
Naar een nieuw bemestingsadvies voor spoorelementen
Uitvoerder(s): NMI
Looptijd t/m 2015
MV11LB13
Rode klaver 2.0, kansen voor nieuwe rassen in
maaiweides
Uitvoerder(s): Louis Bolk Instituut
Looptijd: 2011-2015
Bijdrage 2015: € 13.784
MV12DZKD8
GrasMaïs Signaal
Uitvoerder(s): WUR
Looptijd t/m 2015
Bijdrage 2015: € 22.920
MV13LR33
Duurzaam grasland beluchten
Uitvoerder(s): WUR LR
Looptijd: 2014-2015
Bijdrage 2015: € 45.022
MV11WU06
Gebruik van schimmels om lignine uit laagwaardige
voedermiddelen te verwijderen en om te vormen tot
hoogwaardig voer voor herkauwers
Uitvoerder(s): Wageningen Universiteit i.s.m. TU Delft
Looptijd: tot begin 2016
Bijdrage 2015: € 15.000
Inhoud
Dit is strategisch onderzoek naar nieuwe technieken om
spoorelementen in de bodem te kunnen meten.
Uiteindelijk kan dit leiden tot een nieuw advies voor
spoorelementen bij de teelt van gras en mais.
Test van een aantal nieuwe buitenlandse rode
klaverrassen die specifiek zijn afgestemd op gebruik op
veehouderijbedrijven. Hierbij worden persistentie,
stevigheid, verhouting en voederwaarde onder
Nederlandse omstandigheden getest. Rode klaver is zeer
productief in maaiweides. De gedachte is dat mengsels
van rode klaver en gras minimaal vier jaar mee zouden
moeten gaan op veehouderijbedrijven.
In het project GrasMais Signaal wordt onderzocht of het
mogelijk is de opbrengsten en kwaliteit van gras en maïs
te voorspellen met behulp van sensorsystemen.
Het project Duurzaam grasland beluchten beoogt een
niet kerende graslandbeluchtingtechniek te ontwikkelen
door combinaties van beluchten en doorzaaien.
Het doel van dit strategisch onderzoek is om schimmels
te gebruiken om lage kwaliteit voer en organisch
materiaal op te waarderen, zodat het na behandeling
een hoge voedingswaarde heeft voor herkauwers.
De belangrijkste beperkende factor in deze lage kwaliteit
diervoeders (zoals stro etc.) is de aanwezigheid van een
hoog gehalte aan lignine, waardoor koolhydraten niet
afgebroken kunnen worden in de pens.
Weidegang
Project
MV13DZKD3
Amazing Grazing (DZK1)
Uitvoerder(s): Wageningen UR Livestock Research en
Courage
Looptijd: 2013-2015
Bijdrage 2015: € 300.000
MV13DZKD6
Autograssmilk (DZK)
Uitvoerder(s): WUR, LTO en diverse internationale
organisaties
Looptijd: 2013 t/m 2015
Bijdrage 2015: € 44.000
1
Inhoud
De weidende is beeldbepalend voor de Nederlandse
melkveehouderij en van groot belang voor haar
maatschappelijk draagvlak en de afzet van zuivel. De
trend is echter dat weidegang afneemt door automatisch
melken, schaalvergroting en nadruk op hoge efficiëntie.
Het project “Amazing Grazing” wil via innovaties helpen
deze opstaltrend te keren.
Het Europese project AUTOGRASSMILK project richt zich
op het vergroten van het concurrentievermogen en de
duurzaamheid van de melkveehouderij in Europa door
de combinatie van AMS en weidegang te optimaliseren
in verschillende regio’s en voor verschillende systemen.
Dit project is onderdeel van de publiek – private samenwerking (PPS) Duurzame Zuivelketen (DZK).
ZuivelNL – Onderzoeksprojecten Melkveehouderij – www.zuivelnl.org
p3
december 2014
Diergezondheid- en welzijn
Project
MV13DZKD5
Vrijloopstallen, fase 4 (DZK)
Uitvoerder(s): WUR Livestock Research
Looptijd: t/m 2015
Bijdrage 2015: € 300.000
MV08AS41
Met een gezonde pens vooruit
Uitvoerder(s): Wageningen University, Departement
Dierwetenschappen
Looptijd tot medio 2016
Bijdrage 2015: € 81.281
Inhoud
In dit project woren de vrijloopstallen beoordeeld op
verschillende duurzaamheidsaspecten, vooral milieu.
Dit project betreft strategisch onderzoek naar een
optimale penswerking in hoogproductief melkvee tijdens
droogstand en eerste weken van afkalven. Op basis
hiervan kunnen adviezen worden ontwikkeld over een
(energetisch gezien) optimale penswerking. Het project
wordt mede gefinancierd door de veevoedingssector en
is onderdeel van de pps Feed4Foodure, onderdeel Meer
met minder.
MV13DZKD7
Dit project is een vervolg op ‘Why Dry’ met als doel om
Droogstand op Maat (DZK)
de (verkorte) droogstandstrategie verder te
Uitvoerder(s): WUR en GD
optimaliseren door een diergerichte aanpak en
Looptijd: t/m medio 2017
maatregelen met betrekking tot voer en
Bijdrage 2054: € 225.000
antibioticagebruik.
MV13DZKD8
In dit project wordt getracht meer inzicht te krijgen in de
ESBL prevalentie bij kalveren op melkveebedrijven (DZK) de prevalentie van ESBL producerende E-coli in mest van
Uitvoerder(s): GD
kalveren en de verspreiding binnen een melkveebedrijf.
Looptijd: t/m begin 2015
Bijdrage 2015: € 200.800
MV13DZKD7
In dit project wordt onderzocht in hoeverre in biest
Resistentieontwikkeling bij jonge kalveren (DZK)
antibiticaresiduen aanwezig zijn en wat de gevolgen
Uitvoerder(s): WUR en GD
hiervan zijn voor het voorkomen van resistente
Looptijd: t/m medio 2015
bacterien bij kalveren.
Bijdrage 2015: € 53.400
Project
Inhoud
MV11GD23
In dit project wordt een indicator voor de natuurlijke
Weerbaar Vee
weerstand op dierniveau bepaald en wordt onderzocht
Uitvoerder(s): GD,WUR en CRV
wat de invloed van aanpassingen in de bedrijfsvoering is.
Looptijd: t/m medio 2015
Bijdrage 2015: € 297.000
MV10OV17
Het doel van dit project is om verschillende methoden
Praktijkproject Welzijnsmonitor melkvee
om het welzijn van melkvee te kunnen meten (Welfare
Uitvoerder(s): DLV en Faculteit Diergeneeskunde
Quality, Koekompas en Welzijnswijzer) met elkaar te
Looptijd: 2012 - 2015
vergelijken op basis van het effect op dierenwelzijn en
Bijdrage 2015: € 72.222
de praktische uitvoerbaarheid. In de tweede fase van dit
project wordt getoetst in hoeverre het welzijn met
toepassing van metingen en advisering verbeterd kan
worden.
ZuivelNL – Onderzoeksprojecten Melkveehouderij – www.zuivelnl.org
p4
december 2014
Duurzame Zuivelketen
Project
MV13DZKD2
Management of change en monitoring Duurzame
Zuivelketen (DZK)
Uitvoerder(s): LEI Wageningen UR
Looptijd: t/m 2016
Bijdrage 2015: € 87.500
Inhoud
Het realiseren van de DZK doelen vraagt om
veranderingen bij een groot aantal betrokken partijen.
Via dit project worden partijen binnen DZK ondersteund
in het beoogde veranderingsproces. Daarnaast wordt
jaarlijks gemonitord in hoeverre de doelen van de DZK
zijn bereikt.
MV12DZKN7
Nieuwe businessmodellen voor biodiversiteit
Uitvoerder(s): WUR in samenwerking met de
zuivelondernemingen
Looptijd: t/m 2015
Bijdrage 2015: € 19.198
In dit project wordt een routekaart en actieplan
ontwikkeld, waarmee zuivelketens melkveehouders
kunnen stimuleren biodiversiteit te integreren in hun
bedrijfsvoering en dit te gebruiken voor het versterken
van de marktpositie van zuivelproducten
Overige projecten
Project
MV12LT03
Internationale melkprijsvergelijking
Uitvoerder(s): PZ, LTO-Nederland, European Dairy Farmers
Looptijd: 2012 t/m 2016
Bijdrage 2015: € 26.000
MV13LT34
Smart Farmer Grid
Uitvoerder(s): LTO Noord projecten
Looptijd: 2014-2015
Inhoud
Vergelijking van de door grote Europese
zuivelondernemingen aan veehouders uitbetaalde
melkprijzen.
In dit project wordt beoogd om in een bepaald gebied
met een aantal melkveehouders en de betreffende
netwerkbeheerder de mogelijkheden van
energiebesparing te inventariseren en een oplossing te
vinden voor de problemen met betrekking tot het
leveren van energie aan het net.
ZuivelNL – Onderzoeksprojecten Melkveehouderij – www.zuivelnl.org
p5
december 2014