Verslag hoorzitting windenergie

*Z02B304283A*
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
Verslag hoorzitting structuurvisie windenergie Goeree-Overflakkee
Datum: 13 maart 2014
Tijd: 19.30 uur – 22.00 uur
Locatie: Bestuurscentrum Het Rondeel, Dwarsweg 40, Middelharnis
Voorzitter: dhr. C.J. van Dam (plv.)
Griffier: dhr. J. Mimpen
Aanwezige leden: dhr. A. van Alphen (Eiland van Vrijheid), dhr. M. van der Boom (SGP), mw. T.C. Both-Verhoeven
(CDA), dhr. P. Breederveld (SGP), dhr. C.J. van Dam (SGP), dhr. J.W. Eijkenduijn (PvdA), dhr. A.T. van Gurp (SGP),
dhr. W.P.M. Heintjes (VKGO), mw. P.W. ’t Hoen (PvdA), dhr. H.C. Ju (SGP), dhr. P. Keuker (PvdA), dhr. J.W. Kievit
(ChristenUnie), dhr. R. Maliepaard (GOS), dhr. D.A. Markwat (SGP), dhr. R. Osinga (VVD), dhr. R. van Papeveld (CDA),
dhr. D. Pijl (CDA), dhr. C.M. Pipping (ChristenUnie), mw. A.J. Rijerkerk-Andriesen (VVD), dhr. R.A. de Rover
(ChristenUnie), dhr. G. Slootweg (SGP), dhr. E. Tuk (ChristenUnie), dhr. J. de Vos (VKGO) en dhr. B.P.M. Vreugde
(VKGO)
Afwezige leden: dhr. C. Grinwis (PvdA), dhr. C.G.M. Grinwis (SGP), dhr. P.C. Grinwis (SGP), dhr. H. van der Meer
(VVD) en dhr. C.W. Trommel (VVD)
Wethouders: dhr. P.J. Koningswoud en dhr. F.J. Tollenaar
Insprekers: dhr. R. Breugelmans, dhr. P. Diepenhorst en dhr. J. van Bergen (Stadsoverleg, dorpsraad Stad
aan ’t Haringvliet), dhr. R. Berendts (Blue Bear Energy), dhr. A. Middelbos (Coöperatie Deltawind), dhr. J.
Zoutewelle, dhr. A. de Kool (3MO), dhr. C.C.J. van der Ben, dhr. J. van Eck, mw. E. Ridder-van Klinken
(Bewoners Schaapsweg en omgeving), dhr. I.P. Hartog, dhr. J. van Dijk, dhr. J. Buijs (Camping De
Grevelingen, mede namens VEERO), dhr. A. Bakker (Jachthaven Atlantica), dhr. B. de Vos (Dorpsraad
Ooltgensplaat), dhr. A.J. De Graaff, mw. I.V. den Hoedt, dhr. J.S. Baumann, dhr. J.J. van Nieuwenhuijzen,
dhr. G. van Nieuwenhuijzen (Windpark Oostflakkee), mw. M.P.S. van Kolck (Bewoners Hooidijk 1 t/m 1c te
Ooltgensplaat), mw. M. Mulder, dhr. J.A.P. Kloet (Coöperatie Windgroep) en dhr. L.M. Koppenaal
(Dorpsraad Den Bommel)
Verslag: mw. I.C. Wendt-Kok (Notuleerservice Nederland)
De voorzitter opent de vergadering om 19.30 uur en heet de aanwezigen welkom bij de
hoorzitting over de structuurvisie windenergie. Dit is de eerste hoorzitting die de gemeenteraad van
Goeree-Overflakkee organiseert, wat meteen het belang van het onderwerp aangeeft. De status
van de hoorzitting is vergelijkbaar met het spreekrecht in de raadsvergadering. De leden van de
raad luisteren naar de inbreng van de sprekers en kunnen die meenemen in de behandeling van
de structuurvisie windenergie en de nota van beantwoording die het college aan de raad zal
voorleggen.
25 Sprekers hebben zich aangemeld voor de hoorzitting, waarvan twee zich inmiddels hebben
afgemeld, te weten de heren Den Hollander en Van Dalen. Daarmee houden we 23 sprekers over
voor vanavond. Gezien het grote aantal sprekers wordt iedereen verzocht om zich aan de
maximale spreektijd van 5 minuten te houden. Daarna hebben de leden van de raad nog
(beperkte) mogelijkheid om verduidelijkende vragen te stellen. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling
dat er discussie ontstaat. De wethouder is aanwezig om te luisteren naar alles wat wordt gezegd.
Hij is hier nu niet aanwezig om vragen te beantwoorden. Het college zal terugkomen op alle
zienswijzen in de nota van beantwoording.
De gehele avond wordt opgenomen en is live op internet te zien en achteraf na te kijken. Ook
wordt er van de avond een samenvattend verslag gemaakt dat aan de raadsleden en alle
insprekers zal worden gestuurd.
De heer Breugelmans heeft vragen, twijfels en zorgen over het toenemende aantal windmolens
op Goeree-Overflakkee. Begin januari heeft hij ingesproken bij de Statencommissie Ruimte en
Leefomgeving van de provincie Zuid-Holland om de Statenleden te wijzen op de snelle
Pagina 1 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
technologische ontwikkelingen op het gebied van windenergie, waarbij temporiseren het risico
vermindert om nog jarenlang opgezadeld te blijven met achterhaalde techniek. Anderzijds wilde hij
onder de aandacht brengen dat met name het oostelijk deel van Goeree-Overflakkee het gevaar
loopt om volgebouwd te worden met 85 of meer windturbines en aangeven welke effecten dit heeft
op landschap, milieu en inwoners. De belangstelling en openheid van de Statenleden leidde tot
een uitgebreide uitwisseling van gedachten, waarbij ruimschoots aandacht was voor de
ingebrachte problematiek op Goeree-Overflakkee. Op de vraag wat de mogelijke consequenties
zijn van het niet behalen van de in het Energieakkoord afgesproken doelstellingen, antwoordde
Gedeputeerde Veldhuijzen dat de provincie niet wordt afgerekend op het daadwerkelijk
gerealiseerde vermogen. Blijkbaar is de taakstelling dus minder scherp als steeds wordt
voorgehouden.
De denkbeelden die bij sommige leden leven, zijn verrassend. Men gaat ervan uit dat plaatsing
van de molens landschappelijk acceptabel is, zolang de gemeente maar mag meebeslissen over
de locaties. Blijkbaar is er door de gemeente zo weinig tegengas gegeven in de vorm van vragen,
zorgen en twijfels, dat het idee bestaat dat de windopdracht voor Goeree-Overflakkee helemaal
geen probleem is. Het feit dat de windontwikkelaars van het eiland buiten de gemeente om bij het
Rijk een aanvraag deden voor 330 MW draagt bij aan dat beeld. Natuurlijk heeft de gemeente in
het verleden haar best gedaan om deze initiatieven in te dammen. Uiteindelijk is men uitgekomen
op 260 MW, altijd nog meer dan oorspronkelijk was opgelegd. Zelfs in de Statencommissie kwam
men tot de conclusie dat dit wel erg veel is voor het grondgebied van Goeree-Overflakkee. De
gemeente zou zich niet moeten laten leiden door de belangen van de Windgroep.
Een van de risico’s die de gemeente in een memo beschrijft, is dat tussentijds veranderingen
kunnen optreden. De ontwikkelingen in windenergie gaan immers snel en de doorlooptijd is lang.
Nieuwe technologie, terugdraaien van subsidies, politieke beleidswijzigingen en gebrek aan
maatschappelijke acceptatie worden genoemd. Volgens de memo is het daarom zaak om snel te
handelen en onzekerheden weg te nemen door bindende afspraken te maken. De risico’s zijn
echter niet voor de gemeente, maar voor de financieel belanghebbenden, verenigd in de
Windgroep. Zij zijn degenen die baat hebben bij een versnelling in het beslissingsproces. Het gaat
om financieel gewin voor enkele partijen, ten koste van anderen. Als de gemeente dit eens tot zich
door laat dringen is er misschien nog hoop voor het eiland, want juist door temporisering zou het
kunnen zijn dat er geen enkele windmolen bij hoeft te komen.
De gemeente moet weten waar haar verantwoordelijkheden liggen en moet de provincie duidelijk
maken dat ze te hoog heeft gemikt en nu tijd en ruimte nodig heeft om te zoeken naar andere
oplossingen. De gemeente moet vechten voor de mogelijkheid om de windopdracht in te wisselen
voor andere energievormen.
De heer Diepenhorst en de heer Van Bergen spreken in namens de dorpsraad Stad aan ‘t
Haringvliet. Bij Stad staan al vier grote windturbines. De inwoners ervaren de negatieve visuele
gevolgen en de geluidsoverlast en vinden dat het dorp met het huidige aantal windturbines
voldoende bijdraagt aan de realisatie van duurzame energie. Stadtenaren hebben daarom grote
bedenkingen tegen de voorgenomen plaatsing van meer windturbines in het gebied “Polder Oude
Stad”.
De gemeente presenteert de plannen op overwegend positieve wijze. De negatieve aspecten
blijven in alle stukken onderbelicht. Er is nauwelijks aandacht voor de gezondheidsrisico's,
economische afwegingen, het behoud van de doelstellingen van de Speciale Beschermingszones
(SBZ), de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), de ecologische verbindingszones en de
stiltegebieden waarmee het eiland omgeven is.
In het gebiedsprofiel Goeree-Overflakkee van de Provincie Zuid-Holland staat de ambitie om het
recreatieve aanbod verder uit te bouwen, verstorende elementen bij de dorpsentrees zo veel
mogelijk te vermijden en een contrast te creëren tussen kleinschalige compacte dorpen en een
Pagina 2 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
weids polderlandschap. Dit alles staat lijnrecht tegenover het plaatsen van windturbines in de oude
Stadse polder. De contour zal minimaal moeten opschuiven tot de Oude Stadse Zeedijk.
Windturbines staan de recreatieve ontwikkeling van het dorp in de weg. Wie compenseert de
recreatieve bedrijven? Ruimte en rust zijn kwaliteiten van het gebied waardoor het aantrekkelijk is
voor toeristen en inwoners. Een windpark heeft industriële kenmerken met bijbehorende
geluidsbelasting, slagschaduw en onrustig aanzien. Voor Stad aan 't Haringvliet is de ontwikkeling
van het toerisme ook belangrijk om de leefbaarheid op peil te houden. De effecten van
windturbines op de ontwikkeling van toerisme is niet in de plan-MER meegenomen en zouden
nader onderzocht moeten worden. Ook gezondheidsrisico’s zijn onvoldoende meegenomen in de
plan-MER en moeten verder onderzocht en beoordeeld te worden.
In Stad aan 't Haringvliet woont men vooral vanwege de stilte. De geluidsnorm die wordt toegepast
is een landelijke norm. Er zit echter een groot verschil in beleving of je in een drukke stad of een
rustig dorp woont. De dichtstbijzijnde windturbine staat nu op 900 meter, wat gelijk staat aan een
geluidsnorm van 42 lden. Wanneer de windturbine op 450 meter wordt geplaatst, zal dit 47 lden
opleveren bij de woning. Dit is een zeer forse toename van het geluid, terwijl bewoners die dicht bij
de huidige turbines wonen nu al klachten hebben over het geluid. In de plannen wordt steeds
gesproken over een gemiddelde, wat betekent dat het geluid vaak veel harder is.
In de plan-MER wordt onvoldoende rekening gehouden met de effecten van windturbines op de
leefbaarheid van de dorpskern. Minder mensen willen in Stad wonen, waardoor de leefbaarheid
afneemt. Het heeft ook een effect op de woningmarkt, doordat woningen in waarde dalen en vaak
onverkoopbaar worden. De leefbaarheid wordt nu al bedreigd door het wegvallen van winkels en
andere voorzieningen. Inspreker verzoekt de gemeente om de reikwijdte van de waardedaling van
onroerend goed in kaart te brengen, alsmede de wijze waarop de waardedaling gecompenseerd
wordt. Tevens stelt hij voor om evaluatiemomenten te plannen en uit te voeren met als doel het
waardedalend effect te toetsen.
Ook voor de ecologie hebben de windturbines grote gevolgen. De effecten van twee of zelfs drie
rijen turbines in het gebied zijn onvoldoende onderzocht. Te denken valt aan effecten op de
gorzen, vele soortvogels, vleermuizen en de Noordse woelmuis. Ook de kwaliteit van de
Ecologische Hoofdstructuur loopt gevaar. De negatieve effecten op de oude Stadse polder en de
EHS moeten verder worden onderzocht. In elk geval moeten al in het kader van deze visie alle
nodige compenserende maatregelen worden voorgesteld om te waarborgen dat er geen
(blijvende) schadelijke gevolgen voor de natuurlijke kenmerken van het gebied optreden.
Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat er andere en betere vormen van duurzame energie
beschikbaar zijn en ontwikkeld worden. Inspreker sluit zich graag aan bij het standpunt zoals
verwoord in de motie die de gemeenteraad in december 2013 heeft aangenomen. Verder betreurt
hij het dat vanuit politieke druk bepaalde geschikte gebieden aan de zuidrand van het eiland bij
voorbaat zijn uitgesloten voor het plaatsen van windturbines. De SOVON noemt het “bijzonder” dat
er locaties aan de zuidrand van Goeree-Overflakkee zijn vervallen, terwijl de risico's voor de natuur
daar kleiner zijn dan aan de noordrand. Inspreker spreekt zijn voorkeur uit voor plaatsing van
windturbines op alternatieve locaties op Goeree-Overflakkee en het (deels) ombuigen van
windenergie naar andere vormen van duurzame energie.
De voorzitter deelt mee dat de derde spreker, de heer Den Hollander, zich heeft afgemeld.
De heer Berendts spreekt in namens de families Born en Van Schaik en Blue Bear Energy over
de ontwikkeling van windturbines op de gronden van beide families, ten noorden van Middelharnis
en Sommelsdijk. Beide projectlocaties zijn uitgesloten in de concept structuurvisie, met als
argument dat de afstand tussen de woningen en de windturbines te klein is. Volgens inspreker is
dit onterecht en zou deze fout gecorrigeerd moeten worden. Een deel van nabijgelegen woningen
wordt bewoond door de deelnemers van het project. Zij willen juist graag dat de turbines er komen.
De afstandsbeperking is door Pondera bedacht om te zorgen dat aan de geluidsnormen kan
Pagina 3 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
worden voldaan. Eigen berekeningen tonen aan dat het project aan de geluidsnormen voldoet.
Bovendien heeft de gemeenteraad besloten dat hij geen windturbines wil plaatsen op een afstand
kleiner dan 900 meter van woonkernen. Windpark Westplaat Flakkee voldoet aan deze eis.
Momenteel staat er op de betreffende locatie een windturbine van het Waterschap. Deze molen
zou worden afgebroken en vervangen worden door drie nieuwe turbines, waardoor het vermogen
met 8MW toeneemt. Het project ligt op een goede windlocatie, waardoor de opbrengsten ook goed
zijn. Daarom is voorgesteld om €1/MWh bij te dragen aan het Windfonds, tweemaal zoveel als de
Windgroep heeft voorgesteld. Inspreker verzoekt om het plaatsingsgebied te wijzigen zodat het
project mogelijk wordt.
De heer Middelbos spreekt in namens Coöperatie Deltawind. Al 25 jaar is Deltawind de
eilandelijke organisatie voor energiebesparing en het opwekken van duurzame energie. Dertien
jaar lang hebben vrijwilligers zich enorm ingespannen om duurzame energie en energiebesparing
te stimuleren. Deltawind ontwikkelt windturbines namens haar leden, en dat zijn maar liefst 1600
bewoners van Goeree-Overflakkee. Het laatste halfjaar zijn er, dankzij of ondanks de vele
publiciteit in de pers over windenergie 117 nieuwe leden ingeschreven. Deltawind is de lokale
energie coöperatie, waar menig initiatief elders in het land een voorbeeld aan neemt.
In 2011 heeft Deltawind het initiatief genomen om iedereen met plannen op het gebied van
windenergie op het eiland aan tafel te krijgen. Het doel was om één windplan voor het eiland te
krijgen, om wildgroei te voorkomen, en om duidelijkheid te creëren waar windturbines gebouwd
mogen worden en waar niet. Daarnaast wilde men een windfonds oprichten met een verplichte
bijdrage door ieder initiatief dat een windpark realiseert, zodat een ieder die tegen de molens aan
kijkt, er ook van profiteert. Samen met Eneco en AgentschapNL heeft Deltawind zich ingezet en de
inspanningen hebben uiteindelijk geresulteerd in de Windgroep. In de Windgroep treedt Deltawind
op als mede-initiatiefnemer.
Deltawind vraagt de gemeenteraad om het college de opdracht te geven om Deltawind niet alleen
als marktpartij te benaderen, maar als lokale partner te betrekken bij zijn duurzame doelstelling,
met als doel om maximaal resultaat te realiseren voor bewoners van het eiland.
Deltawind maakt zich grote zorgen over de invulling van de windopgave voor het eiland. Inspreker
is van mening dat de ontwerp structuurvisie onvoldoende ruimte biedt voor de afgesproken 260
MW. Gelet op de doelstellingen van provincie en Rijk denkt Deltawind dat binnen enkele jaren
opnieuw de discussie gevoerd moet worden welk gebied op Goeree-Overflakkee aangewezen
wordt als windlocatie. Met andere woorden: het voorliggende concept biedt de inwoners niet de
lange termijnzekerheid die Deltawind in 2011 voor ogen had toen zij het initiatief nam voor de
windgroep.
De heer Zoutewelle spreekt namens het bestuur en de 183 leden van de vereniging van
eigenaars Park Nieuw-Zeeland. Belanghebbenden, zoals de Windgroep, gemeentebestuur en
particuliere investeerders, beweren dat windturbines een zegen zouden zijn voor het milieu en dat
we eigenlijk niet meer zonder kunnen. De windturbines zouden schoon zijn en geen overlast
bezorgen. Omwonenden weten wel beter. Laagfrequent geluid, trillingen en slagschaduw hebben
invloed op de Hypothalamus, wat grote gevolgen voor de gezondheid kan hebben. Inspreker laat
in een filmpje de slagschaduw bij zijn huis zien en hoopt dat de verantwoordelijke partijen er alles
aan doen om het aantal molens dat vanaf het park wordt gezien, te verminderen. Bewoners van
Park Nieuw-Zeeland ervaren ook veel geluidsoverlast en trillingen. Dit alles zorgt ervoor dat
bewoners al jaren geen normale nachtrust meer hebben en vele uren wakker liggen.
Een ander nadeel van windturbines betreft het milieu. In Baotou in China is een giftig afvalmeer
ontstaan door de delving van neodymium, een grondstof van windturbines. Duizenden mensen
worden ziek en sterven. Dit plaatst het argument dat duurzame energie milieuvriendelijk is, in een
heel ander perspectief.
Pagina 4 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
Terwijl overal in het land energiecentrales gesloten moeten worden door dumping van goedkope
stroom uit andere landen, wordt 18 miljard euro uitgetrokken om windenergie te subsidiëren. Daar
willen natuurlijk alle partijen een deel van hebben. Het gaat daarbij niet om nut of noodzaak maar
hoeveel men uit de subsidiepot kan krijgen. Als de turbines toevallig bij jou voor de deur staan, en
je huis ineens veel minder waard is, is dat gewoon jammer. Wie compenseert de gedupeerden?
Zijn de gemeente of de energiebedrijven bereid om de schade te vergoeden?
Mensen zijn op Park Nieuw-Zeeland komen wonen voor de rust en de ruimte. Die is inmiddels ver
te zoeken. Als de gemeente besluit om 13 turbines aan de oostkant en 25 aan de westkant te
plaatsen, zou ze eens moeten bedenken wat ze de omwonenden aandoet. De afstand tot
aaneengesloten bebouwing zou minimaal 2000 meter moeten zijn.
Inspreker vraagt de gemeenteraad dringend om een en ander zorgvuldig af te wegen en niet
alleen aan het financiële voordeel te denken, maar vooral aan de leefbaarheid van de inwoners.
De heer de Kool is voorzitter van 3MO. Een aantal organisaties, zoals Urgenda, bewerkt de
provincie Zuid-Holland om van Goeree-Overflakkee een megagroot windeiland te maken. In het
onderzoeksrapport ‘Op st(r)oom’ staat dat Goeree-Overflakkee het grootste windpark ter wereld
moet worden. Voorgesteld wordt om gebieden aan te wijzen waar weinig landschappelijke schade
wordt verwacht en waar grote aantallen windturbines juist tot een nieuwe landschappelijke kwaliteit
zullen leiden. Dit neigt naar psychotisch gedrag met waandenkbeelden. De maatschappelijke
weerstand zou de provincie met onorthodoxe maatregelen te lijf moeten gaan, aldus
duurzaamheidsprofeet en -professor Jan Rotmans: Poetin mag in zijn schaduw staan!
De ambitie wordt uitgesproken om 23 PJ op te wekken op Goeree-Overflakkee. Uitgaande van
3MW-turbines, betekent dit op het hele eiland elke 500 meter een megagrote windturbine. Volgens
het rapport zouden de turbines nieuw toerisme kunnen aantrekken. Windenergie zou kunnen
leiden tot een nieuwe landschappelijke kwaliteit als samen met omwonenden wordt gewerkt aan
een gedragen visie.
In het blad P+ staat dat men op het provinciehuis blaakt van zelfvertrouwen: “De provincie is
verbinder bij uitstek, grossiert in relevante kennis met de juiste ingangen op gemeentehuizen en in
Den Haag. Dat is precies wat nodig is om dit soort projecten tot een succes te brengen.” In het
colofon worden de heren Veldhuijzen, Tollenaar, Van der Vlugt, Seriese, Verschoor en De Zoeten
bedankt voor hun medewerking. 3MO heeft regelmatig met hen overlegd, maar twijfelt nu of dit
eerlijke en open communicatie is geweest. Het lijkt er met bovenstaande informatie niet op.
Vanaf vorig jaar uit 3MO haar bedenkingen tegen het plaatsen van 260 MW op GoereeOverflakkee. Toen probeerde men de tegenstanders nog gerust te stellen. De 260 MW die de
provincie oplegt, is echter nog maar het begin. Daarom kan maar één verstandig besluit worden
genomen over windturbines op Goeree-Overflakkee: uitstel. Bezint eer gij begint, want met de
kennis van nu moeten we dit heilloze pad niet opgaan. De raad beslist binnenkort over de vijf
plaatsingsgebieden, maar de belangrijke gegevens worden achter de hand gehouden.
De miljarden aan subsidie kunnen maar één keer gebruikt worden. Het uitgeven van subsidie aan
windenergie gaat ten koste van middelen voor de ontwikkeling van opschaling en betere
alternatieven. Het CPB stelt voor om enige jaren uitstel te betrachten. Windenergie vernietigt de
welvaart en zet migratie naar rendabele groene energievormen op een achterstand van decennia.
Daarbij is het de vraag of de gemeente de economische gevolgen voor het eiland goed heeft
doorgerekend. Derhalve zegt 3MO: wie voor duurzame energie is, is logischerwijs tegen
windenergie.
De heer Van der Ben heeft enkele technische opmerkingen naar aanleiding van de plan-MER. De
raad heeft op 12 december 2013 een motie aangenomen waarin wordt gesteld dat de afstand
tussen bebouwing en turbines met 150 meter wordt vergroot ten opzichte van de afstanden die in
de plan-MER zijn gehanteerd. Inmiddels zou de motie zijn omgezet in een amendement, waardoor
ze bindend is geworden voor de gemeenteraad. De afstand komt daarmee op 900 meter. Volgens
Pagina 5 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
de structuurvisie wordt gekozen voor grote clusters. Van deze grote clusters blijft door de nieuwe
minimumafstand echter niets over. Aan de binnenrand wordt immers een rand afgeknipt van 450
meter. Bovendien is een aantal locaties uit de plan-MER zonder aanwijsbare redenen afgevallen,
zoals de Anna-Wilhelminapolder. Zelfs met die gebieden erbij is er onvoldoende ruimte om 200
MW te realiseren. De druk op de aangewezen gebieden wordt nu extra groot voor de bewoners. In
een democratie is dat niet terecht.
De plan-MER voldoet niet voor het behalen van de doelstelling. Wordt de plan-MER dan opnieuw
uitgevoerd? De gekozen visie is immers onherroepelijk. Als de plan-MER opnieuw wordt
uitgevoerd, zou de beoordeling niet meer door Pondera mogen worden gedaan, want een slager
mag zijn eigen vlees niet keuren. Mogen de inwoners erop rekenen dat de gemeenteraad zich
inspant voor een gelijke verdeling van de lasten over alle bewoners?
De heer Osinga merkt op dat de motie niet is omgezet in een amendement.
De heer Van Eck is landbouwer en heeft er belang bij dat er windmolens op zijn grondgebied, de
polder van Oud-Herkingen, worden gebouwd. De polder is zeer geschikt voor windenergie door de
hoge windopbrengst en de geschikte ligging ten opzichte van het dorp Herkingen. Het gebied ligt
op 950 meter van de dorpsrand. Alleen bij westenwind zou er enige geluidshinder kunnen zijn, die
echter wordt opgevangen door het tussenliggende bos. De polder is in eerdere onderzoeken als
zeer geschikt aangemerkt. De gemeente heeft de polder echter als ‘oude ringpolder’ bestempeld
en wil in oude ringpolders geen windenergie realiseren. Het criterium is volgens hem door de
gemeente in het leven geroepen om een aantal polders uit te sluiten, maar het is nergens op
gebaseerd. Aan de polder kun je niet zien dat het een bijzonder gebied is. Na de ramp van 1953 is
de zeedijk verbreed en verhoogd. De begrenzing aan de Peuterdijk is er helemaal niet meer. Van
een oude ringpolder is geen sprake meer, het is een modern landbouwgebied dat na
ruilverkaveling strak is ingericht. Inspreker verzoekt de gemeente om het criterium en de
beoordeling van zijn gebied nog eens goed te bekijken, ook gezien de bezwaren op andere
plaatsen op Goeree-Overflakkee. In de polder van Oud-Herkingen kan immers ongeveer 30 MW
worden geplaatst, 15% van de benodigde uitbreiding.
De heer Van Gurp vraagt of bij het realiseren van 30 MW de minimale grens van 900 meter tot de
woonkern in acht wordt genomen.
De heer Van Eck antwoordt dat de afstand tot de rand van het dorp 900 meter is.
Mevrouw Ridder-van Klinken spreekt in namens bewoners van de Schaapsweg en omgeving uit
Den Bommel. Deze week stond in Eilanden-Nieuws dat de gemeente haar ambities heeft
besproken met Urgenda. De getijdencentrale kwam aan bod, evenals het opslaan van duurzame
energie in waterstof en zonnecellen. Helaas bleef de discussie hangen op het verdienmodel. Geen
woord over windenergie. Volgens inspreekster kan voor windenergie een eenvoudig verdienmodel
worden gevonden door te stoppen met het opstapelen van subsidies voor grootschalige
windenergieprojecten. Deze vorm kan alleen bestaan door de subsidie en staat de komende 20
jaar belangrijke innovaties in de weg. De opslag van windenergie is nog niet mogelijk, zodat 100%
van de capaciteit door andere energievormen aanwezig moeten zijn. Duurzaam is het dus niet.
De bewoners van de Schaapsweg hebben samen met de dorpsraad in een zienswijze argumenten
gegeven waarom windenergie op Goeree-Overflakkee, met name in Den Bommel-Zuid, een slecht
plan is. De redenen voor plaatsing in de plan-MER zijn onduidelijk. De inwoners begrijpen niet
waarop de keuze voor grote clusters aan de randen van het eiland is gebaseerd. De cijfers die aan
de keuze ten grondslag liggen, kloppen niet. Heel Den Bommel komt binnen de geluidscontour van
42 Lden te liggen, gebaseerd op de 450 meter afstand tot de woonkern. Elders in Europa is wettelijk
vastgelegd dat windturbines minimaal 1500 meter van bebouwing moeten staan.
Bewoners zijn verbaasd over het feit dat eerst met belanghebbenden is gesproken en dat
bewoners pas in de laatste plaats bij de procedure zijn betrokken. Het creëren van draagvlak moet
Pagina 6 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
in zo’n moeilijk proces eerst gebeuren. De gemeenteraad hoort na te denken over de wijze waarop
draagvlak van bewoners verkregen wordt.
De belangrijkste vragen voor bewoners zijn niet gesteld, namelijk of windenergie nodig is op
Goeree-Overflakkee en zo ja, waar dit gerealiseerd kan worden; wat de criteria zijn voor plaatsing
en welke randvoorwaarden in acht genomen moeten worden. Deze vragen hadden gesteld
moeten worden aan het begin van het proces. Landeigenaren en andere stakeholders zijn met
financiële prikkels verleid. Inspreekster veroordeelt de handelwijze van de nieuwe gemeente die de
plaatsing van windturbines niet heeft aangegrepen om te laten zien dat de focus van politici en
ambtenaren op bewoners gericht moet zijn.
In de beantwoording van de zienswijzen zal over talloze punten worden gezegd dat ze buiten de
reikwijdte van de MER vallen, terwijl de gemeenteraad door de inwoners juist gekozen is om
problemen in samenhang te bekijken en beleid te ontwikkelen. Het zou de raad sieren om grote
delen van de plan-MER af te wijzen, de procedure opnieuw te starten in samenspraak met de
echte belanghebbenden, om tot een aanvaardbare locatiekeuze te komen.
De heer Hartog weet sinds kort dat hij in een van de aangewezen gebieden woont. Dat heeft hem
verbaasd en daarom spreekt hij zijn zorg uit. Hij woont er negen jaar en koos toen voor rust, ruimte
en natuur. Dat hij tussen de windturbines komt te wonen, is geen prettig vooruitzicht. Windturbines
maken lawaai, het uitzicht wordt verpest en de enorme rotorbladen geven een soort disco-effect.
Nu woont hij op circa 900 meter van een kleine molen. Het disco-effect kent hij al goed: de
ronddraaiende beweging aan de horizon is niet prettig. De bestaande molens maken enorme
herrie en er liggen vaak dode vogels in het gebied. Er wordt gesproken over anderhalve dode
vogel per jaar, maar dat lijkt hem niet te kloppen. Het zijn er waarschijnlijk veel meer.
Inspreker zou op 450 meter van een windturbine komen te wonen. De afstand tot woonkernen is
inmiddels op 900 meter gesteld, maar hij woont in het buitengebied. Vanwaar deze ongelijkheid?
In veel rapporten wordt een minimale afstand van 1500 meter of 2000 meter geadviseerd. Hij
begrijpt niet waarom de molens zo dicht bij zijn woning zijn gepland.
Het CPB adviseert om geen windenergie te realiseren, maar te zoeken naar alternatieven, zoals
zonne-energie. Inspreker is graag bereid om mee te werken aan zonne-energie. Hij roept de
gemeenteraad op om de minimale afstand van 2000 meter aan te houden, burgers te beschermen
en in te zetten op alternatieve vormen van duurzame energie.
De heer Van Dijk spreekt in als verontruste inwoner van Den Bommel. Als de gemeenteraad het
plan over windturbines goedkeurt, is dat een grote aanslag op de gezondheid, de leefbaarheid, de
leefomgeving en het woongenot. De gemeente is door de provincie Zuid-Holland verplicht om een
groot aantal windturbines te plaatsen. In 2012 gingen de vier toenmalige gemeenten akkoord,
zodat men de regie voor de plannen zou krijgen. Over een paar maanden moet een besluit worden
genomen over de aanpassing van de structuurvisie. Daarin moeten de locaties worden
vastgesteld.
De locatie Den Bommel-Zuid is volgens inspreker totaal ongeschikt. Vanaf het dorp is de locatie
1100 meter lang. Met een minimale afstand vanaf de woningen van 900 meter blijft er slechts 200
meter over om molens te plaatsen. Tot een afstand van 1350 meter heeft men last van
slagschaduw. Boven de locatie hangt een hoogspanningskabel. Deze is niet opgenomen in de
plan-MER, terwijl om veiligheidsredenen een afstand van 165 meter moet worden aangehouden.
Op een afstand van 200 meter van deze locatie ligt een woonwijk met 17 woningen. Ook deze wijk
is niet opgenomen in de plan-MER. Er ligt ook een camping met een restaurant en een
sportcomplex in het gebied.
Dagelijks wandelen en fietsen tientallen mensen uit Den Bommel door de locatie. Het is een
onderdeel van de leefomgeving van Den Bommel. Rust en ruimte zullen verdwijnen door de komst
van windturbines. Ook de waarde van woningen zal sterk dalen en een aantal woningen wordt
zelfs onverkoopbaar. Als gevolg van de windturbines zal de belangstelling om in Den Bommel te
Pagina 7 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
gaan wonen, verdwijnen, wat leidt tot vergrijzing, sluiting van de scholen, het einde van het
verenigingsleven en de leefbaarheid van het dorp. De locatie ligt tegen een stilte- en natuurgebied
met ruim veertig vogelsoorten. Het is een foeragegebied voor ganzen en eenden en er komen
vleermuizen voor. Is er onderzoek gedaan naar vleermuizen?
Er is genoeg ruimte. Windturbines moeten in de vrije ruimte staan en niet in de achtertuin. Ze
moeten op minimaal 2000 meter afstand van bebouwing worden geplaatst. Dit leidt tot groter
draagvlak onder de bevolking, en minder bezwaren en overlast. Door goed overleg met alle
partijen zullen veel minder procedures ontstaan. Het CPB adviseert om een pas op de plaats te
maken en te wachten op nieuwe ontwikkelingen. Inspreker verwacht dat de turbines over tien jaar
stilstaan, omdat ze zijn ingehaald door nieuwe duurzame ontwikkelingen. De inspreker overhandigt
namens de Dorpsraad Den Bommel een petitie met ruim 500 handtekeningen aan de voorzitter.
De voorzitter schorst de vergadering voor een korte pauze.
De heer Buijs is eigenaar van camping De Grevelingen en spreekt mede namens de Veero. In de
zomer genieten ongeveer 1000 toeristen en recreanten op de camping van de rust en de ruimte
van het eiland. Velen zijn vaste bezoekers met eigen chalets. De komst van de nieuwe
windturbines in Battenoord zal het bedrijf grote schade berokkenen. Uit een onderzoek blijkt dat
een gebied met grote windmolens 30% minder toeristen trekt. Uit onderzoek over windturbines op
zee blijkt dat 5% minder gasten het strand bezoeken, als de molens 5 km uit de kust staan.
Inspreker vreest dat er veel minder bezoekers zullen komen en vraagt wie deze schade gaat
betalen. Het eerste verzoek is daarom om geen extra windmolens bij Battenoord te plaatsen.
Inspreker vraagt zich af of het verstandig is om enorme bedragen uit te geven aan windenergie en
vraagt waar de onderzoeken zijn met betrouwbare cijfers. Wat zijn de werkelijke kosten van
windenergie en hoe verhouden deze zich tot andere energiebronnen? Ook over de opbrengst is
onduidelijkheid. Het rendement van een 3MW-turbine ligt maar rond 25%. Het onzichtbare
zonnepark in Ouddorp levert bijna 1 MW op, wat ongeveer net zoveel is.
Het CPB adviseert om de realisatie van windenergie uit te stellen, maar op Goeree-Overflakkee
lijkt het proces al onomkeerbaar. Het besluit is reeds genomen en de gemeente moet de opdracht
zo netjes mogelijk uitvoeren. Wordt dit de nieuwe Fyra of JSF, of staat de raad voor zijn eigen
inwoners, bezoekers en economie en probeert hij uit alle macht om de plannen zo lang mogelijk
tegen te houden? Inspreker heeft in zijn zienswijze een aantal argumenten genoemd vanuit zijn
bedrijfsvoering. Ook in de zienswijze van de Veero staat dat windmolens en recreatie absoluut niet
samengaan.
In de procedure die voorafging aan de plan-MER zijn diverse onderzoeken naar de geschiktste
locaties in Nederland niet uitgevoerd. De hoogste controlecommissie van de MER heeft diverse
malen brieven gestuurd aan de minister, waarin staat dat eerst meer onderzoek nodig is, voordat
definitieve locaties geselecteerd worden. Alle bewoners zullen erop toezien dat de benodigde
procedures alsnog worden gevolgd, voordat de gemeente overgaat tot het vastleggen van de
zoeklocaties. Er zijn juridische uitspraken die omwonenden in het gelijk stellen. Inspreker adviseert
de gemeenteraad om dit argument te gebruiken om de opdracht terug te geven aan de provincie.
Laat de provincie eerst maar aantonen dat de windenergie echt op Goeree-Overflakkee moet
worden gerealiseerd en dat het de beste plek is voor de molens. Wellicht zijn andere locaties ook
goed of zelfs beter geschikt, zodat hier minder vermogen geplaatst kan worden of overgegaan
wordt op alternatieven. En wellicht komt er van uitstel afstel en wordt de beslissing over een paar
jaar teruggedraaid.
De heer Bakker is eigenaar van jachthaven Atlantica in Stad aan ’t Haringvliet. In 2012 zijn vier
windturbines op de Zeedijk gebouwd, waar hij veel geluidsoverlast van heeft. In de huidige
plannen zijn windmolens op 900 meter of 450 meter van het bedrijf gepland. Het is een rustig
gelegen jachthaven. Recreanten komen voor rust, stilte en natuur. Als de windturbines dichterbij
komen, zullen de recreanten van het eiland verdwijnen. Aan de kant van Middelharnis heeft
Pagina 8 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
inspreker nog 3 ha grond liggen, waar hij een camping wil realiseren. Hij heeft hiervoor concrete
plannen en is in overleg met de gemeente, provincie, Rijkswaterstaat en het waterschap over de
uitvoering. Het plan past binnen de ambitie om van Goeree-Overflakkee een recreatie-eiland te
maken, maar nu lijkt het een windparkeiland te worden. Recreanten blijven weg, bewoners gaan
verhuizen, waardoor Goeree-Overflakkee een spookeiland wordt. Inspreker vraagt de gemeente
om andere locaties te zoeken, waar bewoners en recreanten geen last hebben van de
windmolens.
De voorzitter deelt mee dat de heer Van Dalen zich heeft afgemeld.
De heer De Vos refereert aan de brandende windmolen bij Ooltgensplaat. Het is bepaald geen
visitekaartje voor het toerisme in Ooltgensplaat.
De visies van de provincies Zuid-Holland, Brabant en Zeeland kun je niet los van elkaar zien. Bij
Ooltgensplaat staat windpark Piet de Wit met twaalf windturbines, maar vanuit het dorp zie je ook
de turbines in Brabant. Bewoners hebben het gevoel dat ze opgesloten zitten tussen de
windmolens, wat ten koste gaat van het woongenot. Er is veel geluidsoverlast. Een andere
inspreker zei dat een bos het geluid van de windmolens zou dempen. Dat verbaast hem zeer.
Elders vervangt Rijkwaterstaat langs de snelweg een bos door windschermen, omdat de bomen
het geluid onvoldoende tegenhouden. Inspreker vreest een behoorlijke waardedaling van de
woningen. In Tholen heeft de rechter hierover een uitspraak gedaan en is de woz-waarde met
40.000 euro tot 45.000 euro gedaald. Dat kost de gemeente geld, maar de bewoner nog veel
meer. De huizen worden bovendien onverkoopbaar, een ramp die het hele eiland treft.
In mei 2013 is door de rijksoverheid een handvest samengesteld om de veiligheidscontouren vast
te stellen. Hier kan de gemeenteraad de grenzen opzoeken en de tijd rekken die nodig is totdat
goede alternatieven voorhanden zijn. Geef hier prioriteit aan en stel de plannen voor winenergie uit
totdat de veiligheidscontouren zijn vastgesteld.
Als bewoner van Ooltgensplaat was inspreker ongerust. Hij ontving drie, vier dagen van tevoren
een ongedateerde uitnodiging voor een voorlichtingsavond van de gemeente. Er was slechts één
raadslid en één wethouder aanwezig. Bij de hulp bij de zienswijzen die werden ingediend door
bewoners, zette inspreker zijn vraagtekens. Een kernwethouder van Ooltgensplaat gaf aan dat de
bezwaren wel zouden stoppen als de turbines eenmaal geplaatst waren. Inspreker heeft daarom
niet veel vertrouwen in het proces. Hij vraagt naar de motie waarin het college wordt opgedragen
om te proberen om uitstel te krijgen of om andere duurzame energievormen onder de aandacht te
brengen. Inspreker vraagt zich af wat de resultaten hiervan zijn geweest en of er al gesprekken
hebben plaatsgevonden. Inspreker pleit voor het uitstellen van de realisatie van de
winddoelstelling en voor een afstand van minimaal 2000 meter tussen windturbines en bebouwing.
Inspreker wenst geen enkele kern of wooneenheid op het eiland de ellende toe die de mensen in
Ooltgensplaat nu ervaren.
De heer De Graaff woont bij ’t Sas in Dirksland, waar heel wat molens zijn gepland. Het is
onvoorstelbaar dat op een van de mooiste en stilste locaties van Flakkee een windmolenpark
gepland is. ’t Sas is een rijksmonument dat in 2004 met veel overheidsgeld is gerestaureerd. De
sluis en het omliggende gebied hebben een hoge cultuur-historische waarde. Ook heeft het gebied
hoge landschappelijke waarde vanwege de beeldbepalende ligging en een functioneel ruimtelijke
relatie met het landschap. Er loopt een recreatieve fietsroute langs. De provincie heeft in 2013 de
havenkanalen van Goeree-Overflakkee aangewezen als belangrijkste ontwikkelingsprojecten en
geld ervoor beschikbaar gesteld. Het gebied grenst aan een natuur- en stiltegebied en het
Haringvliet is opgenomen in Natura 2000.
De sluis en de woning worden vaak gebruikt als visitekaartje van Dirksland en omgeving. Dat zal
veranderen als er een rij windmolens op de achtergrond verrijst. Bovendien zal het huis veel
minder waard worden, terwijl inspreker 20 jaar lang veel geld aan de restauratie heeft besteed.
Denk goed na voordat weer een stukje uniek Flakkee verloren gaat.
Pagina 9 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
Mevrouw Den Hoedt is een bewoner uit Ooltgensplaat en vraagt aandacht voor verlichting van
windturbines. Ze wil beslist geen verlichting op de molens, ook niet als de lampen door
afdekplaatjes gericht naar boven schijnen. Onlangs zag zij een windturbine met één omhoog
gerichte witte lamp, die een soort laserstraal uitzond. De verlichting van de vele windparken nabij
Ooltgensplaat zou leiden tot een grote kerstmarkt. Haar dringende verzoek is om geen verlichting
toe te passen. Geen verlichting betekent automatisch dat de turbines niet zo groot mogen worden.
Verder zou de gemeente contact moeten zoeken met andere gemeenten. Op Goeree-Overflakkee
staan bij Ooltgensplaat twaalf molens, maar de meeste turbines die zichtbaar zijn vanuit het dorp,
staan buiten de gemeente. De gemeente organiseert een hoorzitting voor de inwoners, maar
inwoners van omliggende gemeenten kunnen ook last krijgen van de molens. Welke kosten gaan
ermee gepaard als zij rechtszaken starten? Alle kosten worden op de eigen burgers afgewenteld.
Inspreker adviseert de gemeente om een fasering aan te brengen in de uitgifte van de
vergunningen, om te zien wat de consequenties zijn.
De gemeente heeft veel geld gekregen voor toerisme. Onder de windturbines door fietsen, is bij de
huidige molens al bedreigend. Als er meer komen en ze worden nog hoger, zullen er minder
toeristen komen. Ze vinden ze niet mooi en het is niet fijn om er onderdoor te rijden.
Inspreekster vreest dat de opbrengsten van windenergie ergens anders terechtkomen dan de
kosten. Alle kosten die gepaard gaan met rechtszaken, komen bij de gemeente terecht. Er zijn ook
andere kosten. Wie gaat het betalen als de windturbines weer gesloopt moeten worden omdat
windenergie achterhaald is?
Inspreekster wil liever helemaal geen nieuwe windturbines, omdat ze vindt dat ze nu al in een
windpark woont. Als de gemeente toch overgaat tot realisatie van windenergie, moet ze goed
nadenken over de fasering en geen verlichting aanbrengen om de overlast te beperken.
De heer Baumann woont in Stad aan ’t Haringvliet. Na overleg met dorpsgenoten heeft hij
geconcludeerd dat velen niet op de hoogte zijn van de ontwikkelingen. Eerder stonden er aan de
Lange Elisabethlaan ineens vier grote windmolens. Niemand in Stad wist dat hiervoor toestemming
was gegeven. Participanten hebben hun mond erover gehouden. Naar aanleiding van de vragenen antwoordenlijst van 26 januari 2014, vraagt hij wat de invloed is van artikel 5, gezondheid, bij
het bepalen van locaties. Volgens pagina 12 neemt de geluidsterkte af met de afstand, waarbij
lage tonen verder reiken dan hoge tonen. Een sterke bron van laagfrequente tonen is op
kilometers afstand hoorbaar. Alle geluidfrequenties worden meegewogen in de Nederlandse
wetgeving die het windturbinegeluid reguleert. Wat is dat voor beweging? Het zijn mensen die
helemaal niet weten wat er op Goeree-Overflakkee gebeurt. Hoe kan wetgeving gelden voor een
frequentiegebied waarvan de invloeden niet vooraf te bepalen zijn? Geluidsoverlast kan ontstaan
doordat staal- en golfplaten, schuttingen en vensters geluidsfrequenties gaan produceren als
gevolg van een aangestraalde geluidsdruk: een soort luidsprekereffect. Bij een windmolenpark
kunnen de menselijke hersenen de lage tonen anders vertalen dan meetapparatuur aangeeft. De
effecten zijn dus niet te meten. Als de molens nagenoeg niet hoorbaar zijn, kan binnenshuis toch
geluidsoverlast worden ervaren. Willen de gemeente en de Windgroep haar inwoners dit
aandoen? In de vragen- en antwoordenlijst staat ook dat ‘slechts’ 9% ernstig geestelijk worden
gehinderd. Dat wil zeggen dat ongeveer 25% van de gezinnen in Stad gezondheidsklachten zal
krijgen. De gemeente zou dit moeten afwegen tegen het doel van de Windgroep. Omwonenden
hebben al veel last van de molens die aan de Lange Elisabethlaan staan. De gemeente zou ervoor
moeten zorgen dat een onderzoek wordt uitgevoerd naar de mogelijkheden om het geluid van de
ronddraaiende wieken te dempen.
De heer J.J. van Nieuwenhuijzen is boer aan de Galathesedijk, richting Sluishaven. Afgelopen
zes jaar heeft hij met Eneco geprobeerd om windturbines te ontwikkelen in het verlengde van het
park Piet de Wit. Hij kan 9 MW inpassen in het zoekgebied Piet de Wit, door drie extra turbines
richting het westen te plaatsen. De verlenging voldoet aan alle wettelijke afstanden tot bebouwing.
Daaraan gekoppeld zou hij de Galathese haven met de horeca een impuls willen geven door een
Pagina 10 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
grote natuurspeelplaats in te richten. Als er windturbines op zijn perceel geplaatst zouden worden,
denkt hij graag mee aan het op de kaart zetten van het gebied rondom de Galathese haven. De
ontwikkeling van windenergie, een natuurspeelplaats en de haven kunnen elkaar versterken en
zullen wandelaars en fietsers trekken. Hij zou graag met de gemeente verder overleggen over zijn
ideeën.
De heer G. van Nieuwenhuijzen is initiatiefnemer van windenergieplannen in het zoekgebied
Anna-Wilhelminapolder. Bij de Anna-Wilhelminapolder is geen woonkern in de buurt, zoals bij een
aantal andere locaties. De afgelopen vijf jaar bereidt hij de plannen al voor en heeft hij overlegd
met zijn buren in de polder en met nabijgelegen sportverenigingen. Het verbaast hem dat de
locatie niet wordt meegenomen in de conceptstructuurvisie met als argument dat het draagvlak
ontbreekt, terwijl wel is gekozen voor locaties nabij woonkernen. Bij navraag blijkt dat de
meerderheid van de gemeenteraad terughoudend is over de realisatie van 260 MW windenergie,
maar het ontbreekt absoluut niet aan draagvlak voor deze locatie. Inspreker vraagt om de locatie
toe te voegen aan de structuurvisie. De toevoeging is voor het eilandelijke winddossier een
logische stap. Bijna niemand heeft last van windturbines op deze locatie.
Mevrouw Van Kolck vraagt aandacht voor de bewoners van Hooidijk 1-1c in Ooltgensplaat. Hier
staan twee woningen. Twee andere woningen in aanbouw/voorbereiding. Bewoners dachten bij de
aankoop van de woningen dat zij een veilige keuze maakten en een goede investering deden.
Inspreekster heeft er, evenals haar buren, bewust voor gekozen om te wonen in een omgeving
met ruimte, rust, natuur en een veilige leefomgeving. De woningen zijn niet zichtbaar in de
plannen, ondanks het feit dat zij voldoen aan het criterium van woonkern. Volgens de motie van
december 2013 zou de afstand tussen de turbines en de woningen minimaal 900 meter moeten
bedragen.
Het gezondheidsaspect is al diverse malen genoemd. Er is voldoende wetenschappelijk onderzoek
beschikbaar waaruit een relatie blijkt tussen verstoring van slaap en de ontwikkeling van
gezondheidsproblemen. Het is ook bekend dat laagfrequent geluid verstorend werkt op de slaap.
Hoe legt men aan de volgende generatie uit dat zij gezondheidsschade oplopen door
beleidskeuzes die vandaag worden gemaakt? Een minimale afstand van 2000 meter tussen de
turbines en bebouwing zou het draagvlak enorm vergroten.
Inspreekster twijfelt aan de integriteit van het gemeentebestuur. Hoe kan het dat overal naar
locaties wordt gezocht, met uitzondering van de Anna-Wilhelminapolder? Deze locatie ligt
bestuurlijk gevoelig, wordt gezegd, en het zou een harde eis van de gemeente zijn om haar niet
langer in overweging te nemen. Iedereen heeft recht op inzage van stukken en op duidelijkheid
van bestuurders. Inspreekster roept alle tegenstanders van de plannen op om via de Wet
openbaarheid van bestuur een verzoek om openheid in te dienen. Inspreekster vraagt aandacht
voor de alternatieven, voor de onafhankelijkheid van het onderzoek en open en eerlijke
communicatie met bewoners. Volgens een gerechtelijke uitspraak zou de vermogensderving
minimaal 43% bedragen. Dat zegt nog niets over de verkoopbaarheid van woningen. De gemeente
zal hiervoor aansprakelijk worden gesteld.
Mevrouw Mulder is ondernemer op Goeree-Overflakkee. Ze spreekt namens meerdere
ondernemers die hun bedenkingen hebben bij de realisatie van het overweldigende aantal
windturbines. In 2008 kwam de hele wereld in de economische crisis terecht. Ook in Nederland
werden veel mensen werkloos en gingen bedrijven failliet. De crisis is nog in volle gang en voor
veel mensen is het dagelijks een crime om alle rekeningen te betalen. Dat geldt ook voor
bedrijven. Grote bedrijven als DSM en BASF vertrekken uit Europa omdat ze de hoge
energierekeningen niet meer kunnen betalen. In Duitsland hebben de vele zwaar gesubsidieerde
windturbines ertoe geleid dat de energiekosten alleen maar hoger werden. Duitsland loopt in de
opwekking van alternatieve energie ver voor op Nederland. In Nederland zal een gemiddeld
huishouden 1000 euro à 2000 euro per jaar extra kwijt zijn aan de energierekening, het mkb een
veelvoud ervan.
Pagina 11 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
Dat fossiele energie vervangen moet worden door duurzame alternatieven, begrijpt iedereen. Maar
waarom zet men in op verouderde inzichten? Waarom luistert het kabinet altijd naar het CPB,
maar nu niet? Het CPB adviseert immers om vijf jaar lang een pas op de plaats te maken. Waarom
zou je verdienmodellen sponsoren waaraan een klein aantal investeerders geld verdient, terwijl de
rest van de samenleving er last van heeft? Waarom zijn de eisen voor het plaatsen van turbines zo
sterk tegen de eigen bewoners gericht? Waarom mogen de molens mensen uit hun slaap houden,
terwijl een bedrijf in milieucategorie 3 op 1500 meter afstand van het eerstvolgende huis moet
blijven? Waarom blijven de gemeente en de provincie zeggen dat het niet anders kan, terwijl er zo
veel alternatieven zijn?
Het gros van de bedrijven is niet blij met het plaatsen van turbines, vanwege de kosten die het met
zich meebrengt. Deze kosten zullen zeker worden afgewenteld op het bedrijfsleven. In Engeland
worden windparken afgebroken, omdat ze niet rendabel zijn. Inmiddels zijn er al 5 miljoen
Nederlanders die niet tegen duurzame energie zijn, maar wel tegen de grote windturbines. Het
overgrote deel van de 50.000 inwoners van Goeree-Overflakkee is ook tegenstander. Het zou de
gemeenteraad sieren als hij zich beter laat informeren over duurzame alternatieven en over de
opslag van energie, en zou samenwerken met organisaties die zich zorgen maken over de komst
van de windmolens. Wie wil er nog werken op Goeree-Overflakkee? Nieuwe bedrijven zullen zich
niet vestigen op het eiland, dus de werkgelegenheid loopt terug.
De heer Kloet is lid van de Windgroep. Het opwekken van duurzame energie is noodzakelijk voor
Europa om deels onafhankelijk te zijn in de energievoorziening. De Nederlandse overheid heeft
een duurzaam pakket ontwikkeld, waarin 6000 MW windenergie op land zit, op dit moment de
goedkoopste vorm van duurzame energie. Goeree-Overflakkee moet 260 MW van de 6000 MW
inpassen. Hiervoor is de plan-MER uitgevoerd waaruit een voorkeursvariant voortgekomen is. De
Windgroep heeft vanaf het begin gezegd dat windturbines minimaal 1000 meter van de
woonkernen moeten komen. Dat is 900 meter geworden, wat een gezonde afstand is. Voor
woningen in het buitengebied geldt een afstand van 450 meter, gekoppeld aan geluid. Het
geluidsaspect zal in elk vervolgonderzoek terugkomen: voor elke geplande plaatsing wordt
gemeten hoeveel geluid er bij de woningen terechtkomt. De Windgroep wil graag dat de beste
locaties uit het onderzoek komen. In de plan-MER is ruimte voor 300 MW windenergie
opgenomen. Er is dus voldoende ruimte op het eiland.
De maatschappelijke kosten-batenanalyse die het CPB heeft gemaakt, is diverse keren
aangehaald. In de media werd geschreven dat het CPB adviseert om vijf jaar lang te wachten. Dit
klopt niet helemaal. Het CPB stelt voor om de realisatie van windenergie in windrijke gebieden snel
op te pakken en in 2017-2018 turbines te bouwen. Dat is het beste moment qua kosten en baten.
In minder windrijke gebieden kan men beter wachten. Zuid-Holland staat op de vierde plaats van
windrijke provincies.
De ontwikkelaars van de projecten willen zo veel mogelijk rekening houden met de omgeving en
kijken welke verzachtende maatregelen getroffen kunnen worden om de negatieve effecten zo
klein mogelijk te maken. Het gaat niet alleen om de afstand tussen molen en woning, maar ook om
maatregelen op de molens zelf.
De heer Koppenaal spreekt in namens de Dorpsraad Den Bommel en sluit zich aan bij veel van
de vorige sprekers. De bewoners van Den Bommel willen de molens niet in de achtertuin, maar
ook niet in de achtertuin van de buren. Hij wil dat alle woonkernen worden ontzien door een
minimale afstand van 2000 meter te hanteren. Goeree-Overflakkee is immers één gemeente,
waarin iedere kern op dezelfde bescherming van de overheid moet kunnen rekenen.
De procedure om de plan-MER op te stellen rammelt aan alle kanten. Niet de vraag “wat is
mogelijk?”, maar “hoe gaan we het invullen?” ligt aan de basis van het rapport. Het ontbreekt aan
transparantie. Waar ligt het bevoegd gezag? Waar vindt men de conceptstructuurvisie? Er zijn veel
documenten, maar je moet ze zelf bij elkaar zoeken.
Pagina 12 van 13
Registratienummer: Presidium 25-03-2014 / 19325
Plaatsing van windturbines bij Den Bommel levert uitsluitend schade op aan leefbaarheid, vitaliteit,
veiligheid, gezondheid, recreatie en natuur. De locatie is volledig ongeschikt.
Ook cluster G4, Den Bommel-Zuid, voldoet niet. Als men de voorwaarden in de plan-MER toepast,
rekening houdend met de aangenomen motie, blijkt het cluster maar heel klein te zijn. Kleine
clusters waren al afgevallen. Er zijn ook morele bezwaren bij de plaatsing van molens in cluster
G4. Te vaak blijven deze onderbelicht in dit soort procedures.
Inspreker weet waarvoor de gemeenteraad staat, en geen enkele politieke partij heeft tot doel om
schade toe te brengen aan mens en omgeving. De prijs voor Den Bommel is: uitholling van de
vitaliteit van de woonkern, persoonlijke drama’s voor huizenbezitters, onverkoopbare woningen.
Over de compensatie voor deze ellende schrijft de gemeente niets. Kennelijk is het niet belangrijk
genoeg. De gemeente wilde de regie behouden bij de ontwikkeling van windenergie. Ze kan dan
het beste het plan terugsturen naar de tekentafel. De Bommelse bevolking verzet zich massaal
tegen plaatsing en adviseert om de plannen zo lang mogelijk uit te stellen.
De voorzitter dankt ieder voor zijn of haar inbreng. Hij heeft waardering voor de wijze waarop
iedereen zijn of haar gevoelens heeft kenbaar gemaakt en heeft respect voor de wijze waarop
iedereen naar elkaar heeft geluisterd. De gemeenteraad zal de inbreng ter harte nemen,
meewegen in de overwegingen en tot een besluit komen. De voorzitter sluit de vergadering om
22.00 uur.
Pagina 13 van 13

Download Report