schadevergoeding

Beleid methodiek (forfaitaire) schadevergoeding SNCU
Achtergrond
Vanaf het najaar 2005 vindt door de SNCU in de uitzendbranche controle plaats op de naleving van
de CAO voor Uitzendkrachten en sinds 2009 de gedispenseerde NBBU CAO. De SNCU is in februari
2004 opgericht door werknemersorganisaties (FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en de Unie
en sinds 2009 is ook de LBV aangesloten) en een werkgeversorganisatie (ABU). Later is ook de
NBBU als werkgeversorganisatie aangesloten. De SNCU is in het leven geroepen om activiteiten te
bevorderen die gericht zijn op het creëren van goede arbeidsverhoudingen in deze bedrijfstak. De
belangrijkste taken voor de SNCU bestaan uit het geven van voorlichting en informatie, alsmede
het toezien op een correcte naleving van de CAO.
In artikel 4 van de statuten van de SNCU staan de middelen beschreven die de SNCU ter
beschikking staan om haar doel te bereiken. De werkzaamheden van de SNCU behelzen het doen
van onderzoek gericht op een betere toepasbaarheid van de cao ’s, het verzamelen van feitelijke
gegevens over de arbeidsvoorwaarden ten behoeve van de bij de cao ’s betrokken partijen,
alsmede het namens de bij de cao ’s betrokken partijen optreden in en buiten rechte, zo nodig ter
verkrijging van maatregelen tegen hen die de bepalingen van de cao ’s niet getrouwelijk naleven.
Conform artikel 13 zijn met betrekking tot de voorwaarden en werkwijzen waarop de
werkzaamheden van de SNCU dienen te worden uitgevoerd nadere reglementen opgesteld, welke
reglementen in dezelfde CAO zijn opgenomen.
Indien een werkgever na ingebrekestelling door of namens de SNCU gedurende tenminste 14
dagen nalatig blijft de door de SNCU verzochte gegevens te verstrekken, dan wel onjuiste of
onvolledige gegevens verstrekt, is hij door dat enkele feit conform artikel 6 lid 1 van het Reglement
II verplicht aan de SNCU een forfaitaire schadevergoeding te betalen. Tevens is een
schadevergoeding verschuldigd uit hoofde van artikel 6 lid 2 indien de werkgever na
ingebrekestelling door of namens de SNCU binnen 14 dagen volhardt in het niet naleven van de
CAO(’s).
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
1
Met betrekking tot de bepaling van de hoogte van deze (forfaitaire) schadevergoeding ex artikel 6
lid 1 en artikel 6 lid 2 heeft het bestuur van de SNCU een beleid vastgesteld, dat weergegeven
wordt in onderstaande notitie.
De bevoegdheid tot het opleggen van een forfaitaire schadevergoeding vindt haar grondslag in de
artikelen 15, 16 en 17 Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst (hierna: Wet CAO) alsmede in
artikel 3 lid 4 Wet op het algemeen verbindend en het onverbindend verklaren van bepalingen van
collectieve arbeidsovereenkomsten (hierna Wet AVV). Op grond van artikel 15 Wet CAO en artikel 3
lid 4 Wet AVV kan vergoeding van vermogensschade worden gevorderd. Uit hoofde van artikel 16
Wet CAO en artikel 3 lid 4 Wet AVV kan ook vergoeding van immateriële schade worden
gevorderd. Blijkens artikel 17 Wet CAO kan een van artikelen 15 en 16 Wet CAO afwijkende
regeling in een cao worden opgenomen. In artikel 3 Wet AVV staat een gelijke regeling. Een
voorbeeld van een dergelijke afwijkende regeling is een gefixeerde schadevergoeding die
verschuldigd is bij overtreding van cao-bepalingen. De schadevergoeding betreft derhalve ook de
schade die cao-partijen lijden, doordat zij bij hun leden vertrouwen en prestige hebben verloren,
alsmede het verlies van werfkracht. De immateriële schadevergoeding ex artikel 16 Wet CAO en
artikel 3 lid 4 Wet AVV is ook opgenomen omdat in zodanige gevallen de werkelijke, door de Caopartijen geleden schade niet, althans zeer moeilijk te bewijzen is en veelal van immateriële aard.
Tot slot gaat het bij die schadevergoeding om een prikkel tot nakoming. Het een en ander is door
de Hoge Raad reeds uitgemaakt in zijn arrest van 2 november 1979 (De Bruin/Vervoersbond, NJ
1980, 227).
In de cao ’s is opgenomen dat de schadevergoeding dient ter dekking van de kosten die de SNCU
maakt als gevolg van haar toezichthoudende taak en dat de verkregen middelen worden
toegevoegd aan de geldmiddelen van de SNCU. Opgemerkt wordt dat deze passages in de cao ’s
betrekking hebben op het bestedingsdoel van de verkregen gelden uit hoofde van artikel 6 lid 1 en
lid 2 en niet zien op de aard van de (forfaitaire) schadevergoeding die zoals hiervoor omschreven
zijn oorsprong vindt in de schade die (mede) is omschreven in het arrest van de Hoge Raad van 2
november 1979.
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
2
In de jaren sinds 2005 is een groot aantal arresten gewezen met betrekking tot (de aard van) de
schadevergoeding als hiervoor omschreven, die tot 2007 was opgenomen in artikel 46 van de
toenmalige CAO voor uitzendkrachten en thans is opgenomen in Reglement II. Het Hof Den Bosch
heeft in een arrest (JAR 2012/171) overwogen dat de forfaitaire schadevergoeding als een
aanvullende schadevergoeding dient te worden gekwalificeerd en niet als een boetebeding in de
zin van artikel 6:91 BW. Het Hof Amsterdam heeft in een arrest (JAR 2013/30) overwogen dat de
boete die is gesteld op het niet nakomen van de informatieplicht moet worden onderscheiden van
de vordering tot naleving die betrekking heeft op de betaling van achterstallig loon. Ook het Hof
Den Haag heeft in een arrest van 26 februari 2013 (200.074.770/01) de schadevergoeding uit
hoofde van artikel 6 lid 2 gekwalificeerd als een boete. Essentie is dat alle Hoven een vordering tot
nakoming in combinatie met de vordering tot betaling van een schadevergoeding mogelijk
achten, zulks in lijn met de rechtsspraak van de Hoge Raad (HR 19 december 1979 JAR 1998/39. Zie
ook A.G. Bakels in zijn conclusie bij HR 11 december 1998, JAR 199/61 (zie punt 2.14)).
Forfaitaire schadevergoeding uit hoofde van artikel 6 lid 1 Reglement II
Artikel 6 lid 1 Reglement II bepaalt:
“Indien een werkgever na ingebrekestelling door of namens de SNCU gedurende tenminste tien
werkdagen nalatig blijft de vanwege de SNCU verzochte gegevens met betrekking tot de wijze
waarop hij de CAO’s naleeft te verstrekken dan wel onjuiste gegevens verstrekt, is hij verplicht door
dat enkele feit aan de SNCU een forfaitaire schadevergoeding te betalen. De SNCU kan besluiten
geheel of gedeeltelijk af te zien van het innen van deze schadevergoeding indien bijzondere
omstandigheden daartoe aanleiding geven”.
Het bestuur heeft besloten de hoogte van deze forfaitaire schadevergoeding te bepalen op een
bedrag ad € 100.000,--.
Dit bedrag ad € 100.000,-- is tevens het bedrag dat als maximum is gekozen bij de staffel die wordt
gehanteerd bij de bepaling van een schadevergoeding uit hoofde van artikel 6 lid 2 Reglement II.
In de situatie zoals bedoelt in artikel 6 lid 1 wordt door de onderneming op geen enkele manier
meegewerkt. Het is daarom onmogelijk om rekening te houden met de aard, de omvang en de
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
3
duur van de niet naleving, alsmede met de loonsom van de onderneming. Ook kan geen rekening
worden gehouden met de mate waarin die werkgever alsnog achterstallige verplichtingen jegens
zijn personeel nakomt dan wel zekerheid stelt voor een correcte naleving van de CAO’s. In die
omstandigheden is het gerechtvaardigd het maximumbedrag te hanteren uit hoofde van de
staffelmethode die gekoppeld is aan de berekening van de schadevergoeding ex artikel 6 lid 2
Reglement II.
Schadevergoeding uit hoofde van artikel 6 lid 2 Reglement II
Artikel 6 lid 2 Reglement II bepaalt:
“Indien een werkgever na ingebrekestelling door of namens de SNCU gedurende tien werkdagen
volhardt bij het niet naleven van de CAO’s op de in de ingebrekestelling vermelde punten, is hij
onverminderd het gestelde onder a. – verplicht aan de SNCU een door het bestuur te bepalen
schadevergoeding te betalen. Bij het bepalen van de schadevergoeding wordt in ieder geval
rekening geouden met de aard, de omvang en de duur van de niet-naleving, alsmede met de
gehouden met de mate waarin die werkgever alsnog achterstallige verplichtingen jegens zijn
personeel nakomt dan wel zekerheid stelt voor een correcte naleving van de CAO’s . De SNCU kan
besluiten geheel of gedeeltelijk af te zien van het innen van deze schadevergoeding indien
bijzondere omstandigheden daartoe aanleiding geven”.
Het bestuur van de SNCU heeft een beleid vastgesteld inzake een gestaffelde schadevergoeding
methodiek. Deze methodiek houdt rekening met de in artikel 6 lid 2 Reglement II genoemde
elementen. De volgende staffel is vastgesteld.
Aantal wn
Breuk
Loon
factor
1 – 50
Aantal weken \ 52
15.000
2,5%
51 – 100
Aantal weken \ 52
15.000
2,0%
101 – 500
Aantal weken \ 52
15.000
1,0%
501 - >
Aantal weken \ 52
15.000
0,5%
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
4
Als gemiddeld loon is een (fulltime)salaris van EUR 15.000,- als uitgangspunt genomen. Het aantal
werknemers wordt berekend door het totale SV-loon van de onderneming te delen door deze EUR
15.000,-. Bij het aantal weken gaat het om het totale aantal (werk)weken waarin de CAO niet of niet
voldoende is nageleefd. De staffel werkt cumulatief.
De aard van de overtreding is in de systematiek verwerkt door aan de uitkomst van de
schadevergoeding een extra factor toe te voegen. Tevens wordt conform de onderstaande tabel
rekening gehouden met de hoeveelheid CAO-overtredingen die zijn vastgesteld.
Kortingtabel
Korting
percentage
1
2
aantal
overtredingen
3
4
70%
85%
5
5 en
100%
meer
De minimum schadevergoeding is EUR 5.000,--. Het maximum is EUR 100.000,--.
Voorbeelden:
A. Werkgever heeft 35 mensen in dienst en heeft in totaal 36 weken de CAO niet goed nageleefd
op een drietal punten (bijv. ORT, reservering vakantiedagen en uitkering bij ziekte). (35 mensen
x 36/52 weken x 15.000) x 2,5% (bedrijf 1 - 50 werknemers) = EUR 9.087. Werkgever werkt niet
mee en er zijn drie overtredingen geconstateerd: EUR 9.087 x 0,85 (kortingspercentage) = EUR
7.724.
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
5
B. Werkgever heeft 65 mensen in dienst en heeft in totaal 26 weken de CAO niet goed
nageleefd op een viertal punten.
(50 x 26/52 x 15.000) x 2,5% =
EUR 9.375
(eerste 50)
(15 x 26/52 x 15.000) x 2,0% =
EUR 2.250 (volgende 15)
Totaal
EUR 11.625
65 mensen
Werkgever werkt niet mee, en er zijn vier overtredingen geconstateerd: EUR 11.625 x 0,85 =
9.881
C. Werkgever heeft 18 mensen in dienst en heeft 26 weken de CAO niet goed nageleefd op 2
punten. (18 x 26/52 x 15.000) x 2,5% = EUR 3.375 Werkgever werkt niet mee en er zijn twee
overtredingen geconstateerd: EUR 3.375 x 0,7 = EUR 2.363. Gelet op het minimum zal deze
werkgever EUR 5.000 aan forfaitaire schadevergoeding dienen te betalen.
D.
Werkgever heeft 1.000 mensen in dienst en heeft een jaar lang de CAO niet goed nageleefd
op zes punten.
(50 x 52\52 x 15.000) x 2,5% =
EUR 18.750
(50 x 52\52 x 15.000) x 2,0% =
EUR 15.000
(400 x 52\52 x 15.000) x 1,0% =
EUR 60.000
(500 x 52\52 x 15.000) x 0,5% =
EUR 37.500 +
Totaal
EUR 131.250
Werkgever werkt niet mee en er zijn zes overtredingen geconstateerd: EUR 131.250 x 1,0 =
131.250
Gelet op het maximum zal deze werkgever EUR 100.000 dienen te betalen.
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
6
Aanvullende schadevergoeding
In het geval door de SNCU in de controleperiode een materiele benadeling is vastgesteld, wordt de
betrokken onderneming vooreerst in staat gesteld om deze vastgestelde materiële benadeling
gedurende een periode van twaalf weken uit te keren aan de betrokken werknemers in de
controleperiode. Indien in voorkomende gevallen een langere periode noodzakelijk is, kan zulks in
overleg met de SNCU worden overeengekomen. Om deze zoektocht zo effectief mogelijk te
maken, zulks vooral in de gevallen dat in het buitenland wonende werknemers betrokken zijn,
wordt desnodig een verplichting aan de onderneming opgelegd om een artikel te plaatsen in een
relevant en representatief medium in zowel het land waar gewerkt is (Nederland) als het land van
herkomst van de betrokken werknemers (eventueel in het buitenland).
Over de aard van de boodschap alsmede het te kiezen medium kan de SNCU in overleg treden met
de betrokken onderneming. Na afloop van deze twaalf weken, dan wel na afloop van de verlengde
termijn, zal de betrokken onderneming door de SNCU worden gecontroleerd op de effectiviteit bij
de opsporing van de betrokken werknemers. Tevens wordt gecontroleerd of tot daadwerkelijke
uitbetaling is overgegaan.
Indien de SNCU tot de conclusie moet komen dat (een deel van) de materiële benadeling niet aan
de betrokken werknemers is uitgekeerd, zal een bedrag ter gelijke hoogte aan het (resterende)
bedrag opgelegd worden als een aanvullende schadevergoeding, welke schadevergoeding niet in
mindering strekt op een eventueel reeds eerder opgelegde (forfaitaire) schadevergoeding, noch de
werkgever ontslaat van haar voortdurende verplichting de materiële benadeling te compenseren.
Bovenstaande aanvullende schadevergoeding is gebaseerd op artikel 6 lid 2 van het Reglement II.
De daarin genoemde elementen waarmee rekening wordt gehouden bij het bepalen van de
hoogte van de schadevergoeding zijn (impliciet) verdisconteerd in het bedrag aan aanvullende
schadevergoeding daar waar het bedrag een gelijke hoogte heeft als de niet gecompenseerde
vastgestelde materiële benadeling. In deze (niet gecompenseerde) vastgestelde materiële
benadeling komen al deze elementen automatisch bijeen. Anders dan de forfaitaire
schadevergoeding uit hoofde van artikel 6 lid 1 en de staffelmethode zoals hiervoor omschreven, is
de aanvullende schadevergoeding in haar aard niet gemaximeerd op enig bedrag nog strekt op
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
7
deze aanvullende schadevergoeding enig bedrag in mindering uit hoofde van een eerder
vastgestelde (forfaitaire) schadevergoeding gebaseerd op artikel 6 lid 1 dan wel de gebruikelijke
staffelmethode uit hoofde van artikel 6 lid 2.
Beleid Methodiek
Schadevergoeding SNCU
Datum: 11 april 2014
8