Transmissietarieven Elia

Position Paper: Transmissietarieven Elia
Contact: Peter Claes – T+32 496 59 36 20 – [email protected]
Datum: 23/9/2014
Omschrijving
De vrijmaking van de elektriciteitsmarkt ging op Europees niveau gepaard met een steeds verdergaande ontvlechting
tussen productie en verkoop van elektriciteit enerzijds, en transmissie en distributie anderzijds. Deze laatste bleven
gereguleerde activiteiten, toevertrouwd aan natuurlijke monopolies in de verschillende lidstaten. Hun vergoeding
werd bepaald in tarieven goedgekeurd door de regulatoren. Deze tarieven dienen te voldoen aan drie algemene
criteria:
1. niet-discriminerend: de berekening moet zijn gebaseerd op objectieve criteria en mag bepaalde categorieën
van verbruikers niet arbitrair bevoor- of benadelen;
2. kostenreflectief: de tarieven moeten een redelijke vergoeding inhouden van het geïnvesteerde kapitaal; ze
moeten daadwerkelijk gebaseerd zijn op de relevante effectieve kosten;
3. transparant: de tariefstructuur en de tarieven moeten voor de verbruikers duidelijk en toegankelijk zijn.
Deze criteria gelden voor alle tarieven, zowel voor distributie als voor transmissie, en werden sinds het begin van het
vrijmakingsproces aanvaard en niet meer gewijzigd.
In België wordt de tariefproblematiek voor het transmissienet geregeld door art. 12 van de wet van 29 april 1999
betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Deze tekst moet ervoor zorgen dat de tarieven voldoen aan de
drie Europese basiscriteria, en tegelijk transmissienetbeheerder Elia toelaten het net verder te ontwikkelen in functie
van de behoeften. Bovendien moeten de tarieven vergelijkbaar zijn met andere transmissienetten in het buitenland
en moeten ze voor het gehele grondgebied van het land gebaseerd zijn op dezelfde tariefstructuur. In het algemeen
vereist deze tekst bovendien:
dat de tarieven een voldoende inkomen garanderen aan de netbeheerder om zijn taken naar behoren te
kunnen invullen;
dat zij de netbeheerder een billijke winstmarge garanderen zodat hij zich tegen correcte voorwaarden kan
financieren op de kapitaalmarkt.
ste
De tarieven worden voorgesteld door de transmissienetbeheerder Elia aan de CREG voor een periode van 4 jaar (1
de
periode 2008-2011, 2 periode 2012-2015); de CREG kan het voorstel goedkeuren, weigeren waarna de TNB een
nieuw voorstel kan doen of, indien geen enkel voorstel is goedgekeurd vóór 31 december voorafgaand aan de tarifaire
periode, voorlopige tarieven opleggen.
Overeenkomstig de wetgeving volgen de tarieven de volgende structuur (voor meer detail zie www.creg.be of
www.elia.be):
-
Tarief voor aansluiting op het net: iedereen die een aansluiting wenst op het transmissienet, dient daarvoor
vergoedingen te betalen:
o eenmalige kost voor een oriëntatiestudie
o eenmalige kosten voor detailstudies
o jaarlijks tarief voor het gebruik van het eerste aansluitingsveld; voor bestaande velden gefinancierd
door de gebruiker, wordt 33 jaar na indienstneming toch dit tarief ingevoerd.
o tarief voor het gebruik voor andere uitrusting dan voor aansluiting
 een eenmalige vergoeding voor verwezenlijking of substantiële wijziging van nieuwe
aansluitingen (deel eenmalig, deels recurrent);
 jaarlijkse vergoeding voor het terbeschikkingstelling van bestaande aansluitingen;
 jaarlijkse vergoeding voor het beheer van aansluitingsuitrustingen;
 jaarlijkse forfaitaire vergoeding voor aansluitingen waarvan de gebruiker eigenaar is en
deze beheert in naam en voor rekening van Elia.
o tarief voor het gebruik van bijkomende beveiligingsuitrustingen, alarmsignalisaties, metingen en
tellingen en voor telebedieningen (wordt geval per geval bepaald).
FEBELIEC vzw/asbl
Diamant Building, Bld. A. Reyerslaan 80, 1030 – Brussel/Bruxelles
Tel: +32 (0)496 59 36 20, e-mail: [email protected], www.febeliec.be
TVA/BTW BE 0439 877 578
-
Tarief voor gebruik van het net: waar verschillende tarieven gelden voor piekuren en offpiekuren, worden
deze als volgt gedefinieerd: piekuren zijn maandag tot vrijdag van 7 tot 22 uur, van zaterdag 7 uur tem
zondag 22 uur geldt als weekenduur, alle overige uren zijn offpiekuren. Januari tem maart en oktober tem
december worden gedefinieerd als winterseizoen.
o tarief voor onderschreven vermogen/bijkomend vermogen voor afname volgens de
standaardformule
 tarief voor onderschreven vermogen voor afname (in €/kW, onderscheid volgens spanning);
de gebruiker kan jaar- en maandonderschrijvingen cumuleren (deze laatste opgesplitst in
piekuren/daluren/weekend); voor afnames gedekt door lokale productie wordt een korting
toegepast met 30% voor een maximaal vermogen van 75 MW (alleen voor
jaaronderschrijvingen en maximum 1000 uren/jaar); voor mobiele belasting op het
spoorwegennet geldt een reductie met 7%;
 tarief voor bijkomend afgenomen jaarvermogen (in €/kW, onderscheid volgens spanning);
wordt ex-post toegepast op de afnamepiek van de laatste twaalf maanden;
 tarief voor bijkomend afgenomen maandvermogen: wordt ex-post toegepast op het
verschil tussen de afnamepiek van de voorbije maand en het totaal van het onderschreven
vermogen voor die maand; de prijs is gelijk aan 115% voor de prijs van het onderschreven
vermogen.
o OF tarief voor onderschreven vermogen/bijkomend vermogen voor afname volgens de formule
dag/nacht en weekend (dag wordt gedefinieerd van 8 tot 20 uur van maandag tot vrijdag, de overige
uren zijn nacht en weekend); de tarieven volgen gelijkaardige regels als in de standaardformule.
o tarief voor onderschreven vermogen / bijkomend vermogen voor injectie (in €/kW per jaar resp. per
maand); productie-eenheden aangesloten na 1/10/2002 zijn vrijgesteld voor een periode van 20 jaar
te tellen vanaf de effectieve datum van indienstname; bepaalde installaties die groene stroom of
stroom uit WKK produceren, kunnen worden vrijgesteld.
o tarief voor het ter beschikking gesteld vermogen (voor netbeheerders; in €/kVA bij de uitgang van de
transformatie naar middenspanning)
o EN tarief voor het systeembeheer (in €/kWh bruto begrensd, afhankelijk van het spanningsniveau).
-
Tarief voor ondersteunende diensten
o reservering van de primaire regeling van de frequentie, van de secundaire regeling van het
evenwicht en van de tertiaire reserve en black-start (in EUR/kWh bruto begrensd, per
spanningsniveau);
o regeling van de spanning en van het reactief vermogen (idem);
o tarief voor bijkomende levering van reactieve energie (in EUR/kVArh);
o tarief voor congestiebeheer (in EUR/kWh netto afgenomen, per spanningsniveau);
o tarief voor het compenseren van de verliezen aan actieve energie van het net (idem),
gedifferentieerd peak/offpeak/weekend en zomer/winter;
-
Tarieven voor het handhaven en herstellen van het individueel evenwicht van de
toegangsverantwoordelijken: deze worden apart vastgelegd door de CREG, en omvatten:
o het tarief voor de evenwichtsenergie
o een volume fee (homogeen tarief injectie en afname).
-
Daarnaast rekent Elia een aantal toeslagen en heffingen door die strikt genomen geen deel uitmaken van het
transmissietarief (federale bijdrage, aansluiting offshore windturbineparken, federale
groenestroomcertificaten, …).
Op 6/2/2013 heeft het Hof van Beroep van Brussel de transmissietarieven zoals ze waren goedgekeurd door de CREG
voor de periode 2012-2015, vernietigd, en wel om de volgende redenen:
- schending van de taalwetgeving
- verkeerde rechtsgrond
- gebrek aan motivering
- injectietarieven deels incompatibel met Europese wetgeving
FEBELIEC vzw/asbl
Diamant Building, Bld. A. Reyerslaan 80, 1030 – Brussel/Bruxelles
Tel: +32 (0)496 59 36 20, e-mail: [email protected], www.febeliec.be
TVA/BTW BE 0439 877 578
Op 16/5/2013 heeft de CREG een aangepast tariefvoorstel van Elia goedgekeurd. Hierin wordt de volume fee weer
geschrapt en wordt het tarief voor ondersteunende diensten voor injectie fors verlaagd. De minderinkomsten voor
Elia worden gecompenseerd door een forse verhoging van de tarieven voor de afnemers (zie
http://www.creg.info/pdf/Beslissingen/B658E-26NL.pdf). Voor Febeliec is deze beslissing niet compatibel met de
Europese richtlijnen inzake de nettarieven en daarom heeft ze, op 14/6/2013, samen met verscheidene van haar
leden, op haar beurt, een verzoekschrift ingediend bij het Hof van Beroep te Brussel tot vernietiging van deze
tariefbeslissing.
In juni 2014 bereikten Elia en de CREG een akkoord over een voorstel van nieuwe tariefmethodologie voor de
regulatoire periode 2016-2019. Over dit voorstel loopt van 1 tot 30/9/2014 een publieke consultatie
(http://www.creg.be/nl/opinione.html).
Doelstellingen Febeliec
Vergelijkende studies, o.m. van ENTSO-E, tonen aan dat de Belgische transmissietarieven in de buurt van het
gemiddelde van de EU liggen (zie onderstaande grafiek).
Source: ENTSOE-E Overview of transmission tariffs in Europe: Synthesis 2013 (June 2013)
Febeliec kan volmondig akkoord gaan met de grote principes die de Europese richtlijnen inzake tarieven opleggen.
Deze moeten daarbij voldoen aan 3 basiscriteria:
-
niet-discriminerend: de tarieven mogen geen (categorieën van) netgebruikers op arbitraire wijze bevoor- of
benadelen.
transparant: de tariefmethodologie en de tarieven zelf moeten bekend gemaakt worden en in voldoende
detail beschikbaar worden gesteld van de netgebruikers.
kostenreflectief: de tarieven moeten zo getrouw mogelijk de reële kosten voor de netbeheerder reflecteren.
FEBELIEC vzw/asbl
Diamant Building, Bld. A. Reyerslaan 80, 1030 – Brussel/Bruxelles
Tel: +32 (0)496 59 36 20, e-mail: [email protected], www.febeliec.be
TVA/BTW BE 0439 877 578
Voor Febeliec komt dit neer op een aantal essentiële keuzes:
De tarieven dienen de reële kosten van het elektriciteitsnet te dekken. Kosten voor
openbaredienstverplichtingen of door de overheid gestelde eisen, dienen via de overheidsbegroting
gefinancierd te worden. Kosten die toch via de netbeheerder worden geïnd, zullen het voorwerp uitmaken
van een overleg tussen de CREG en de netbeheerder, waarbij rekening dient te worden gehouden met een
level playing field voor de industriële gebruikers door middel van een toetsing van de (wijze van)
doorrekening aan de buurlanden.
De kost van het net moet op een evenwichtige wijze worden gespreid over alle netgebruikers, zowel
afnemers als producenten op basis van het criterium van de kostenreflectiviteit. Er moet daarbij worden
vermeden dat een verbruikssite met lokale productie twee keer dient te betalen voor elektriciteit die niet
over het net stroomt.
De gewone netkosten dienen te worden verdeeld op niet-discriminatoire en transparante wijze over alle
netgebruikers op basis van het principe van de postzegel. Individuele kosten (bv. aansluiting of kosten voor
onevenwicht) dienen te worden toegewezen aan de betrokken netgebruiker. Zo zouden de kosten van
reservatie van reservevermogens (R1, R2, R3) best verlopen via de ARP volume balancing fee, aangezien de 3
types van reserve allemaal te maken hebben met het evenwicht van het net. De regulator dient erop toe te
zien dat de producenten de hen aangerekende netkosten als productiekosten beschouwt, en ze niet expliciet
doorrekent aan zijn klanten.
De transmissienetbeheerder moet een correcte vergoeding krijgen voor de middelen die hij investeert in het
net. Deze globale vergoeding moet hem toelaten het transmissienet te onderhouden om een optimaal
spannings- en betrouwbaarheidsniveau te bekomen en het uit te breiden waar en wanneer de evolutie van
de vraag, nieuwe investeringen in productie, of behoefte aan bijkomende flexibiliteit en capaciteit voor het
garanderen van de netstabiliteit dit verantwoorden.
De uitbouw van een betrouwbaar en efficiënt hoogspanningsnet is een noodzakelijk om te komen tot een
concurrentiële, efficiënte en evenwichtige elektriciteitsmarkt. Febeliec kan dan ook aanvaarden dat
bijkomende investeringen gebeuren in de uitbouw en de versterking van het hoogspanningsnet, voor zover
de extrakost daarvan minstens wordt gecompenseerd door een grotere concurrentie en dus lagere prijzen op
de commoditymarkten voor elektriciteit.
In het kader van de procedure tot goedkeuring van de tarieven is het wenselijk om in een consultatie van de
netgebruikers te voorzien zoals in andere landen momenteel reeds het geval is, of om op zijn minst het
tariefvoorstel te publiceren.
FEBELIEC vzw/asbl
Diamant Building, Bld. A. Reyerslaan 80, 1030 – Brussel/Bruxelles
Tel: +32 (0)496 59 36 20, e-mail: [email protected], www.febeliec.be
TVA/BTW BE 0439 877 578

Download Report