Lezen - Kopzorgen (oplossingen)

Naam: ……………………………………………………
Klas: ………………… Nr.: …………
/25
Datum: …………………………………
Lezen: Kopzorgen
Voor de oriëntatie krijgen de leerlingen zo’n 8 minuten. Ze hebben dan de rest van het lesuur om
de andere vragen te beantwoorden. In principe kunt u de oriëntatie ook weglaten als u vindt dat
deze voor uw leerlingen te eenvoudig is.
A Oriënterend lezen
1 Bekijk de tekst. Wat kun je binnen de opgegeven tijd afleiden i.v.m. deze zaken?
Dit mag schematisch.
a Wat zijn de vermoedelijke hoofdgedachten? Geef wat uitleg (min. 3 regels).
/4
Hoewel het veiliger is dan ooit, zijn we in de ban van de angst.
Enkele oorzaken:
•
de rol van de media (beelden van heel de wereld),
•
de complexere wereld,
•
geen grenzen meer,
•
het onbekende,
•
het loont bang te maken,
•
jeugdervaringen …
Er zijn ook normale angsten en zorgen: ziekte, dood, inbraak …
Gevolgen: overal camera’s, alarm slaan bij verdachte pakjes, Arabieren wekken angst,
vroeger sterven.
b Wat kun je afleiden over het doelpubliek van het tijdschrift Quest? Zeg ook hoe je dat
weet (mag schematisch; min. 3 regels).
Ruim publiek:
- veel illustraties (o.a strip);
- tekstkaders om de eigenlijke tekst te verlichten;
- veel kopjes, dus geen te lange paragrafen;
- geen complexe taal.
/2
B Zoekend en intensief lezen
Beantwoord de vragen binnen de opgegeven tijd. De volgorde is niet ‘chronologisch’.
2 Geef vijf oorzaken waarom we ons vandaag angstiger, minder veilig voelen. Noem ze kort,
maar zorg wel dat ze duidelijk te begrijpen zijn, ook voor mensen die de tekst niet hebben
gelezen.
a
/5
Onze verbeelding. We krijgen massa’s beelden en verhalen via de massamedia,
waardoor onze angst wordt versterkt. (112 e.v.)
b
De wetenschappelijke vooruitgang brengt nieuwe risico’s, die het gevolg zijn van
menselijk handelen, wat we erger vinden dan een natuurramp. (135 e.v.)
c
De wereld is groter geworden, wat een gevoel geeft van onbeheersbaarheid. (171
e.v.)
d
Veranderingen in de leefomgeving, bv. veel onbekende buren. (187 e.v.)
e
De veranderde verhouding tussen individu en samenleving: bv. geen lid meer van
een partij, niet meer naar de kerk gaan, zwakkere familiebanden. (200 e.v.)
3 Waarom is het vreemd dat vooral ouderen zich onveilig voelen? Leg kort uit.
/2
Zij lopen niet het meeste gevaar, wel jongeren omdat je bij het uitgaan in het stadscentrum
meer risico loopt met geweld en criminaliteit te maken te krijgen. (98-106)
4 Wat is cortisol? Welke functie heeft het onder meer (i.v.m. het tekstthema)?
Een stresshormoon dat ervoor zorgt dat de hartslag en bloeddruk omhoog gaan zodat we
klaar zijn om te vluchten of vechten wanneer een gevaar dreigt. (Kadertekst p. 9.)
/2
5 Wat is ‘neofobie’?
/1
Angst voor vernieuwing. (Kadertekst p. 12, onderaan.)
6 Waarom kan de overheid ons gevoel van onveiligheid niet volledig doen verdwijnen? Leg kort
uit.
/2
Omdat ons eisenpakket soms wat overdreven is. We houden de overheid voor alles
verantwoordelijk, ook bv. dat onze buur de stoep niet schoonmaakt.
7 Geef twee voorbeelden waaruit blijkt dat onze persoonlijke veiligheid groter is dan ooit.
/2
- We genezen van ziekten waaraan we vroeger overleden, als we ze al krijgen.
- We voeren onderling geen oorlogen meer die veel slachtoffers vergen.
- Ons voedsel onderwerpen we aan talloze kwaliteitseisen en controles.
- Auto’s hebben nu een airbag. (63-72)
8 Zijn de volgende uitspraken waar (W) of onwaar (O)? Leg telkens ook uit waarom. Je
antwoord is pas correct wanneer je uitleg juist is. Eventueel geef je de regel(s) in de tekst waar
het juiste antwoord staat.
a
/5
De massamedia zijn er de oorzaak van dat we ons minder veilig voelen.
O: ze versterken de al bestaande angst (130-134).
b
Een fobie is vermoedelijk te wijten aan een niet goed functionerende amygdala.
W: kadertekst p. 9.
c
Een positieve boodschap, die de mensen niet te bang maakt, werkt beter dan een
negatieve of beangstigende.
O: bij een campagne om vrouwen hun borsten te laten controleren, werkte de
negatieve boodschap beter. (Kadertekst p. 11.)
d
Mensen zijn vandaag meer bang om risico’s te nemen. Daardoor bv. blijven jongeren
vandaag weer langer bij hun ouders wonen.
W: 225-235 (minder experimenteerlust, grotere hang naar traditie).
e
Op houtskool geroosterd vlees is kankerverwekkend.
O: mogelijk kankerverwekkend (27-28).

Download Report