KeurmerK als houvast bij aanbeste dingen

groenkeur
Keurmerk
als houvast
bij aanbeste
dingen
tekst Rudi Engel Beeld Gemeente Veldhoven
Duurzame kwaliteit, hoe herken je het?
Kwalitatief en robuust groen: iedereen begrijpt de
meerwaarde. Niet alleen geeft het je gemeente een
bepaalde uitstraling; het is vaak ook nog eens goedkoper in het onderhoud. Maar hoe herken en realiseer je kwaliteit? Hoe weet je welke partij je moet
inschakelen voor je groenproject? Een keurmerk kan
daarbij een goede graadmeter zijn.
‘Veldhoven is een heel mooie, groene gemeente. Niet alleen omdat
ik dat zelf vind; ik hoor regelmatig dat wij het over de hele linie
goed voor elkaar hebben. En dat zie je terug in de enquêtes die wij
onder onze inwoners laten uitvoeren. We zijn trots op die resultaten, we doen er alles aan om dat niveau vast te houden en waar
mogelijk nog te verbeteren.’ Aan het woord is Hans van de Looij,
wethouder in Veldhoven met onder meer Beheer openbare ruimte
in zijn portefeuille. Voor de gemeente, gelegen op een steenworp
afstand van Eindhoven, is een bepaald kwaliteitsniveau voor het
beheer van het groen vastgesteld en daar wordt in principe niet aan
getornd. Crisis of geen crisis.
Slootje met potentie
Eyecatcher op het bedrijventerrein: een 1,5 km lange
golvende muur met zonnepanelen
Een tekenend project dat in die beruchte crisistijd wordt uitgevoerd, is de Gender. Dit voorheen onopvallende beekje dat onder
meer over bedrijventerrein De Run loopt, functioneerde vroeger
vooral als afwateringssloot. Een slootje zoals we er ontelbaar veel
hebben in Nederland. Maar wel een met potentie, zo dacht de
gemeente. Daarom deed ze jaren geleden een uitvraag onder verschillende bureaus om een nieuwe inrichtingsvisie voor het gebied
op te stellen. Van de Looij: ‘Een extra motivatie was dat we de
groenbeleving beter in beeld wilden brengen bij de inwoners van
Veldhoven. De Gender loopt immers langs het bedrijventerrein,
maar ook langs de dorpskern.’
v i ta l e g r o e n e s ta d
|
jaargang
02 | nummer 02
pagina 27
»
Gr
groenkeur
Groenkeur, hoe werkt het?
Houvast bieden, dat is wat Matthijs Mesken, directeur van stichting
Groenkeur, centraal stelt bij zijn uitleg over het keurmerk. ‘Wij geven
een vijftal beoordelingsrichtlijnen uit, gericht op hoveniers, groenvoorzieners, boomkwekers, boomverzorgers en bedrijven die dakgevelbegroening aanleggen. Die voor de boomkwekerijsector is een productcertificaat, de andere vier zijn zogenaamde bedrijfscertificaten. Deze
zijn gebaseerd op ISO-structuren en zeggen iets over hoe het bedrijf
werkzaam is, of ze gekwalificeerd personeel in dienst hebben en of de
interne kwaliteitszorg goed op orde is. Daarnaast voldoen deze bedrijven aan kwaliteitseisen die betrekking hebben op het groen. Dat geeft
de opdrachtgever vertrouwen, men weet dat ze te maken hebben met
een onderneming die de zaakjes op orde heeft.’
Dit vertrouwen opwekken is erg waardevol, mede doordat gemeenten
vanaf 1 januari 2015 100 procent duurzaam moeten inkopen en daardoor de garantie nodig hebben dat het betreffende project ook écht
duurzaam wordt uitgevoerd. Wil een onderneming hierop inspringen
door zich aan te sluiten bij Groenkeur, dan kan het online checken of al
aan de kwaliteitsnormen wordt voldaan. ‘Daar zijn we heel transparant
in’, geeft Mesken aan. ‘Je kunt op de website controleren in hoeverre
je al aan de richtlijnen voldoet. Denk je dat je er klaar voor bent, dan
vraag je een audit bij een van de certificerende instellingen aan. Die auditor loopt, afhankelijk van de omvang van je bedrijf, een dag of twee
met je mee en voldoe je aan alle eisen, dan ontvang je een certificaat
en kun je je bij Groenkeur melden voor het daadwerkelijke keurmerk.’
Uiteindelijk kwam BTL Advies met het winnende ontwerp, waarin naast zaken als fiets- en
wandelpaden met name de 1,5 km lange kademuur met 440 zonnepanelen in het oog springt.
‘Naar aanleiding van de gestelde ambities uit het
groenbeleid van de gemeente en het masterplan
van bedrijventerrein De Run van de Brabantse
Ontwikkelingsmaatschappij hebben we een
robuuste groen-blauwe structuur ontworpen,’
vertelt Bart van der Westen, Projectleider bij
BTL Advies, ‘in combinatie met iets in het oog
springends. Dat laatste is die muur – de Zonnekade – geworden. Het idee werd enthousiast ontvangen en de uitvoering, waar wij ook bij betrokken zijn, is inmiddels bijna afgerond.’
Onderdeel van het groenbeleid van Veldhoven is
dat altijd een voldoende mate van duurzaamheid
en groene kwaliteit wordt nagestreefd. Groenbeleidsmedewerker Wendy van Kemenade: ‘Hoe
we dat controleren? We werken vaak met partijen
samen die we goed kennen, waar we positieve
ervaringen mee hebben. Zo zit momenteel ter
ondersteuning een medewerker van BTL Advies
drie dagen per week bij ons op het gemeentekantoor, dat werkt wel zo prettig. Je spreekt elkaars
taal en kunt vanaf het beginstadium met elkaar
meedenken. Kennen we de partij nog niet of
doen we een uitvraag voor de uitvoering, dan kijken we altijd bij welke keurmerken de onderneming is aangesloten. Het Groenkeur (zie kader,
red.) is daar een goed voorbeeld van.’
Ketencertificeringtw duurzaam inkopen
Wandelpaden voor (lunch)wandelaars door zompige laagtes met afwisselende
zichten
Gr
pagina 28
v i ta l e g r o e n e s ta d
|
jaargang
Per 1 januari 2015 moeten gemeenten – net als
de andere overheden – 100 procent duurzaam
inkopen. Uit onderzoek van vakblad Stedelijk
Interieur (#4, 2014) blijkt dat hier nog veel
onduidelijkheden over bestaan en er openlijk
wordt getwijfeld over de haalbaarheid. Om te
garanderen dat een project ook écht duurzaam
wordt uitgevoerd, maken de duurzaam-inkoopeisen sinds kort deel uit van het keurmerk
Groenkeur. Inmiddels zijn vijf bedrijven gecertificeerd om duurzame boomkwekerijproducten
op de markt te brengen. Matthijs Mesken, directeur van Groenkeur: ‘Ik hoop dat dat er aan het
einde van dit jaar tien zijn en we het van daaruit
verder kunnen uitbouwen. Het moet nog goed
zijn beslag krijgen, maar ons uiteindelijke doel
is een ketencertificering te realiseren. We hebben nu al Groenkeur-producten en Groenkeuraannemers. Als we de (landschaps)architecten
nu ook nog meepakken, kan in de toekomst een
02 | nummer 02
De zonnekade met faunavoorzieningen (zoals vleermuizenkelders
en voorzieningen voor oeverzwaluwen) in een groen-blauwe zone
heel project Groenkeur-gecertificeerd worden. Op
die manier hebben gemeenten de garantie dat ze
volledig aan de duurzaam-inkoopeisen voldoen.’
Ook is er ruimte voor waterretentie en natuurlijk watersysteem
De Gender: Oog voor biodiversiteit met hart
voor de natuur
‘In het project de Gender is nadrukkelijk ingezet op het vergroten van
de biodiversiteit door de realisatie van een gevarieerde groenzone
met verschillende biotopen en gradiënten (nat-droog)’, vertelt Bart
van der Westen, Projectleider bij BTL Advies. ‘Vlinders en libellen,
amfibieën, kleine zoogdieren en vogels zullen profiteren van de natuurlijke inrichting met streekeigen vegetatietypen. Ook de zonnekade
draagt bij aan de biodiversiteit; natuur en bebouwing kunnen elkaar
wel degelijk versterken. In de muur zijn nestgelegenheden gerealiseerd
voor vleermuizen, ijsvogels en oeverzwaluwen.’
Van der Westen vervolgt: ‘Het plan combineert hightech-installaties
met natuur en landschappelijke kwaliteiten. Dit sluit aan op het imago
en de ambities van Brainport Eindhoven en bedrijvenpark de Run in het
bijzonder. Onze visie op duurzaamheid is in dit project onder andere
te vinden in de toepassing van duurzaam geproduceerde materialen,
multifunctioneel groen (milieu, water, ecologie, recreatie), robuuste
en beheerbare groenstructuren, energieleverantie vanuit de openbare
ruimte en ruimte voor waterretentie en natuurlijk watersysteem.’
v i ta l e g r o e n e s ta d
|
jaargang
BTL Advies, dat regelmatig Groenkeur voorschrijft in haar bestekken, heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Op verschillende schaal- en abstractieniveaus werkt het
aan duurzaam groen. Van der Westen somt op:
‘Van planologisch niveau tot concreet uitvoeringsniveau. Bij het planologisch niveau moet je
denken aan het vastleggen van ambities op het
gebied van bijvoorbeeld de hoeveelheid groen,
meervoudig ruimtegebruik en biodiversiteit. In
onze projecten passen we onder meer de levenscyclusbenadering toe. Daarbij bepalen we een
juiste afweging tussen aanleg- en beheerkosten,
milieubelasting en de gewenste functievervulling. De duurzaam-inkoopeisen hebben vooral
betrekking op het meest concrete niveau, de uitvoering. Dat zit uiteraard in de gebruikte materialen, maar ook in vakkennis en bedrijfsvoering.
In al onze plannen adviseren wij onze opdrachtgevers op deze duurzaamheidsniveaus en maken
we het begrip duurzaamheid concreet.’
Duurzaam-inkoopbeleid
‘Of wij als gemeente Veldhoven al klaar zijn
voor de duurzaam-inkoopeisen?’ Van Kemenade
denkt even na. ‘We zijn momenteel opnieuw aan
het bekijken hoe we dat gaan aanvliegen, maar we
zijn er zeker mee bezig. Dat is sowieso een continu
proces; je bekijkt constant hoe je het nog verder
kunt optimaliseren. We werken zoals gezegd veel
samen met partijen die we goed kennen en waarvan we weten dat hun producten én werkwijze
duurzaam zijn. Keurmerken als Groenkeur zijn
wat dat betreft een goede graadmeter om te controleren of je daadwerkelijk aan de eisen voldoet.’
02 | nummer 02
pagina 29
Gr

Download Report