je ban, je partner - bedrijfsrevisor

14 maart 2014 - Brussel
•Voorstelling spreker:
•Jan Degryse
•Licentiaat Handelsingenieur (KU Leuven)
•Post universitair diploma bedrijfsrevisoraat en
accountancy (KU Leuven)
•Postgraduaat Fiscaliteit (V.P.O.O.)
•Partner bij Van Cauter – Saeys & Co
•Locaties Kantoor
•Aalst
•Brussel
•Brugge
14 maart 2014 - Brussel
INHOUD
A.
B.
C.
D.
E.
Financieel plan
Financieringsvraag
Strategie
Gevaren
Besluit
14 maart 2014 - Brussel
INLEIDENDE VRAGEN
•
•
•
•
•
Hoeveel keer zie je je bankier per jaar?
Waarom zie je hem/haar?
Wanneer hoor je hem/haar?
Wie heeft er dit jaar reeds een krediet afgesloten?
Wat is er veranderd?
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Voorwaarden krediet zijn strenger geworden:
– Bankencrisis
– Regelgeving is strenger
– Dossiers worden gedetailleerder geanalyseerd
– Sector vertoont problemen – slechte ervaringen
– Verdoken financiering door derden
– “vertrouwen” in het familiaal karakter-vermogen
– “niet” transparante cijfers
– “seizoens” gevoeligheid
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Noodzaak aan uitgebreid en goed leesbaar dossier:
–
–
–
–
–
Potentiële meerwaarde product / positie t.o.v. concurrentie
Persoonlijke informatie / carrière / plannen
Inschatting afzetmarkten
PLAN B: bewijs van flexibiliteit
4 Kernvragen beantwoord:
- Sterke en zwakke punten
(locatie, ruimte, partner, nieuwe technieken,…)
- Welke strategie
- Wat financieren
- Terugbetalingscapaciteit
- Belangrijk: TIMING
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Het financieel plan is een kwantitatieve analyse van
het project. Het doel van het financieel plan is
eenvoudig: het helpt bij het zo correct mogelijk
inschatten van de behoeften en de middelen van de
onderneming en nagaan of ze in evenwicht zijn.
Voor startende ondernemingen is het financieel
plan een verplichting en moet het aantonen dat het
kapitaal toereikend is voor de uitoefening van de
activiteit tijdens minstens twee jaar.
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
De inhoud van een financieel plan wordt door de wet
niet strikt omschreven. Wel is er een CBN advies inzake
de beschrijving van de componenten van het financieel
plan. In de praktijk moeten evenwel een aantal
elementen in aanmerking worden genomen:
• De vooropgezette resultaten
• De financiële structuur van de onderneming
• Het eigenlijk financieel plan dat de evolutie van
de resultaten, de behoeften en de middelen over
een periode van twee tot drie jaar beschrijft.
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Algemene kosten: (vnl. historische gegevens)
- Diensten en diverse goederen
Huur
Energie
Verzekeringen
Administratie
Erelonen
…….
- Personeelskosten
- Afschrijvingen (investeringen)
- Andere bedrijfskosten
Taksen
Heffingen
Belastingen
…….
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Hypothesen en gegevens:
Het aanleveren van de veronderstellingen en
gegevens is jullie werk.
Het vertalen van deze “plannen” in cijfers is ons
professioneel werk
• Vanuit historische gegevens
• Budgetten – financieel plan maken
• Simulaties maken van wijzigende hypothesen
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
De balansstructuur
• Met de balansstructuur kan men het evenwicht nagaan tussen de behoeften en de
middelen van de onderneming. Hij gaat met name na:
– of de beoogde thesaurie volstaat om aan de korte termijnbehoeften te voldoen;
– of de verhouding tussen het eigen vermogen en de schulden (solvabiliteitsratio) borg staat
voor de financiële onafhankelijkheid van de onderneming.
•
Thesaurie:
– Als de totale behoeften hoger liggen dan de beoogde middelen, is er sprake van een
thesaurietekort; indien echter de totale middelen groter zijn dan de totale behoeften, is er
sprake van een thesaurieoverschot.
– Een thesaurietekort kan worden opgevangen hetzij door een extra inbreng van eigen
vermogen, hetzij door kredieten aan te gaan, hetzij door een combinatie van beide.
•
Solvabiliteit:
– Om de financiële onafhankelijkheid van de onderneming te garanderen, moet de verhouding
tussen het eigen vermogen en de kredieten (fondsen van derden) binnen bepaalde limieten
liggen. Zo wordt doorgaans aangenomen dat het eigen vermogen op zijn minst een derde van
het permanent kapitaal van de onder neming moet vertegenwoordigen, waarbij dit laatste de
som is van het eigen vermogen en de langetermijn kredieten (> 1 jaar).
14 maart 2014 - Brussel
A.
Financieel plan:
De prognosebalans
•
De balans geeft een algemeen overzicht van de activa en de passiva van de onderneming. De activa
zijn het volledig economisch en financieel vermogen van het bedrijf (de behoeften); de passiva zijn
alle financieringsbronnen waarop een beroep werd gedaan voor de financiering van de activa (de
middelen).
Jaar 1
Jaar 2
Evolutie
Jaar 3
Evolutie
-1
-2
(2)-(1)
-3
(3)-(2)
ACTIVA (behoeften)
Oprichtingskosten
Immateriële vaste activa
Materiële vaste activa
Financiële vaste Activa
Voorraden
Vorderingen op meer dan een jaar
Vorderingen op ten hoogste een jaar
Thesauriebeleggingen
Liquide middelen
Totale Activa
14 maart 2014 - Brussel
A.
Financieel plan:
De prognosebalans
Jaar 1
Jaar 2
Evolutie
Jaar 3
Evolutie
-1
-2
(2)-(1)
-3
(3)-(2)
PASSIVA (middelen)
Kapitaal
Kapitaaltoelagen
Voorzieningen voor risico’s en kosten
Schulden op meer dan een jaar
Schulden op ten hoogste een jaar
Totale passiva
Totale Passiva
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Resultatenrekening
Wanneer u alle nodige informatie hebt verzameld, kan ze
omgezet worden in een vereenvoudigde resultatenrekening.
Zoals het woord het zegt, vestigt zij de aandacht op het
vooropgezette resultaat van de zaak. Dat resultaat geeft een
idee van de rentabiliteit van het project.
De cashflow of thesauriestroom is een criterium aan de hand
waarvan de autofinancieringscapacitieit kan worden
gemeten. Hij meet het kapitaalvolume dat wordt
gegenereerd door de onderneming en waarmee zij kan
blijven groeien, door zowel de investering als het kapitaal
van de onderneming te financieren.
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Tabel van bronnen en aanwendingen
Jaar 1
Jaar 2
Evolutie
Jaar 3
Evolutie
-1
-2
(2)-(1)
-3
(3)-(2)
Bedrijfsopbrengsten
Omzet
Overige bedrijfsopbrengsten
Bedrijfskosten
Aankopen handelsgoederen
Diensten en diverse goederen
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
Afschrijvingen
Andere bedrijfskosten
Bedrijfsresultaat
Financieel resultaat
Uitzonderlijk resultaat
Resultaat voor belastingen
14 maart 2014 - Brussel
A. Financieel plan:
Tabel van bronnen en aanwendingen
(vervolg)
Jaar 1
Jaar 2
Evolutie
Jaar 3
Evolutie
-1
-2
(2)-(1)
-3
(3)-(2)
Resultaat voor belastingen
Belastingen
Winst (verlies) van het boekjaar
+ afschrijvingen
+ voorzieningen
+ waardeverminderingen
Netto Cash Flow
14 maart 2014 - Brussel
A.
Financieel plan:
Conclusie
Het opstellen en uitwerken van een financieel plan is niet zomaar een rekensom.
Elk van de voorgenoemde elementen kan nog worden verfijnd en diepgaander
worden geanalyseerd.
Bovendien komt er heel wat cijferwerk aan te pas alvorens van start kan gegaan
worden. Desalniettemin is het een essentiële voorbereiding voor het welslagen
van uw meeting met de potentiële kredietverschaffer. Tenslotte ziet het er
minder ingewikkeld uit in de praktijk, vooral als men zich laat bijstaan door een
specialist ter zake.
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Het financieel plan moet uitmonden in een concrete financieringsvraag.
≠ één bedrag
≠ één lening
≠ één borg
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Rol van de bankier:
Hij helpt de financieringsvraag te formuleren
Wat
Looptijd
Onroerend
15 à 20 jaar
Machines-installatie
5 à 10 jaar
Kantoormateriaal
< 3 jaar
Aandelen
7 jaar
=> Risicogevoeligheid
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
In concreto:
Een overname – investeringsproject resulteert meermaals in diverse
kredieten en/of fases.
Dit kan ook op diverse niveaus afgesloten worden:
- eenmanszaak
- vennootschap
- vennootschap – holding
- ten private titel
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Belangrijk hierbij is om zo maximaal mogelijk de ontleningscapactiteit bij
de exploitatie vennootschap te benutten.
Ook belangrijk zijn de borgen en garanties.
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Conclusie
Op basis van uw financieel plan en concrete
financieringsvraag, leiden we het definitieve kredietdossier in.
Tip: De haalbaarheid werd reeds informeel gecheckt met de
betrokkenen
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Timing
Reken op een periode van 1 à 2 maand om het krediet dossier
in te leiden. (afhankelijk van de omvang).
De beslissing mag je binnen de maand verwachten.
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Welke typen kredieten zijn er ?
Korte termijn kredieten :
- kaskredieten
- voorschot op vaste termijn (Straight Loan)
- sociale en fiscale afbetalingskredieten
- borgstellingkredieten
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Welke typen kredieten zijn er ?
Lange termijn kredieten :
- investeringskrediet
- rolloverkrediet
- verrichting op afbetaling
- leasing (on balance – off balance)
14 maart 2014 - Brussel
B. Financieringsvraag
Andere :
- private equity
- overheidsinitiatieven
o.a. win win lening
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
1. Spreek meer dan één bank aan :
de huisbankier bestaat “niet” meer
•
•
•
•
•
Competitiviteit van je bank testen
Onafhankelijkheid ten opzichte van één bank bewaren
Borg- en garantiepositie in vraag stellen
Diverse inzichten en creatieve oplossingen
Individueel contact
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
2.
•
•
•
•
•
•
Tijdsaspecten
Neem voldoende tijd om in contact te komen met je banken
Minstens 3 maand op voorhand
Zo kan je plan nog aangepast worden
Geen tijdsdruk vanwege de geplande investering en het voorziene moment van betaling
Meerdere contacten per bank mogelijk
Laat de bank naar jou bellen om te kijken of je beslist hebt ipv jij naar de bank om te
vragen of het kredietcomité beslist heeft
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
•
•
•
•
•
3.
Onderhandel over tarieven en voorwaarden
A.
Nieuwe kredieten
Zorg dat je de tijd hebt om een tweede of derde aangepaste offerte te vragen bij de bank
Speel de concurrentie uit
Jammerlijk genoeg krijg je nooit onmiddellijk hun beste offerte ook al vraag je het
Tarief is slechts één element van een lening
Pers de bank niet uit als een citroen, laat ze de kan niet uitdrinken tot op de bodem. Ze zijn immers
jouw partner
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
•
•
•
•
3.
Onderhandel over tarieven en voorwaarden
B.
Bestaande kredieten
Volg de markt en evolutie van de intresten
Spreek dit af met je bankier
Onderzoek de opportuniteit tot het hernegotiëren van kredieten of vervangen van oude
kredieten (groot nadeel : ‘Funding Loss’ wetgeving is gewijzigd)
Bij overname : - vraag tot commerciële tussenkomst
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
4.
•
•
•
•
•
•
•
Garanties en borgen
Zorg dat de garanties en borgen in verhouding zijn met het gevraagde krediet
Proportioneel moet dit correct zijn
Vergeet je borgen en garanties niet. Tijdig laten schrappen
‘Vergeten’ borgen binden je aan je bank en kunnen het moeilijker maken om te wijzigen
De ‘kost’ van het schrappen win je zeker terug
Borgen gaan vlot over van contract naar contract
Er bestaan op dit ogenblik (*) Europese waarborgfondsen die tussenkomen in de waarborgverstrekking via de
bank
(*) De BANK moet in de eerste plaats geloven in jouw project en onderneming. Dit dient zich te reflecteren in de
gevraagde borgen.
Zorg ervoor dat je als vader en moeder niet blindelings borg tekent bij de wissel.
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
5.
Flexibiliteit
•
Dring aan op flexibiliteit
•
Een ‘wissel’ gebeurt eens per generatie
•
Ieder dossier is anders (kinderen, omvang, bedrijf, toekomst, te plannen investering)
•
DIT VERDIENT EEN MAATPAK !!
Voordeel : zit en werkt veel gemakkelijker
•
Standaardproducten zijn er genoeg maar zijn niet voldoende aangepast aan het project of onderneming
•
De Bankier heeft hier de rol van ONTWERPER - KLEERMAKER
Nadeel : dit kost, maar je verdient het terug
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
6.
Kapitaal aflossen
•
Denk na over vertraagd kapitaal aflossen (bv. Na 1 of 2 jaar)
•
Zorg dat je bij de start voldoende reserve hebt
•
Er komen soms een pak extra kosten bij voor de reorganisatie of overdracht
(notaris, boekhouder, bank, vergunningen, …)
•
De normale werking – exploitatie mag niet in het gedrang komen
•
Eenmaal aan het afbetalen wordt het moeilijker om te sparen
14 maart 2014 - Brussel
C. STRATEGIE
7.
Meerdere leningen
•
Sluit diverse leningen af
– Overeenstemming tussen looptijdlening en levensduur van de investering
•
Houd rekening met nieuwe maximale hoogte van €1000.000 voor de flexibiliteit met de
vervroegde terugbetaling
•
Zorg dat je verschillende types van leningen hebt
– Vaste rente – variabele rente
– Vaste kapitaalaflossing of vast bedrag
– Herzienbaar (jaarlijks – vijfjaarlijks - tienjaarljiks)
– Omzetbare leningen
14 maart 2014 - Brussel
D. GEVAREN
1.
Ouders staan in voor borg
•
Te vermijden
•
Indien dit een noodzaak is voor de bank moet je vragen beginnen stellen over jouw
project
•
Gevaar ligt om de hoek – soms is er geen verdere successieplanning mogelijk
•
Risico’s zijn uiteindelijk niet overgedragen
•
Geef het definitief aan de kinderen dan weet je wat je kwijt bent !!
14 maart 2014 - Brussel
D. GEVAREN
2.
Onvoldoende leefgeld
• Gezonde gemoedsrust zorgt voor een rendabeler bedrijf
• Positieve, motiverende sfeer in het gezin en op het bedrijf
• Binnen de familie !!!
• Werk om te leven, leef niet om te werken
14 maart 2014 - Brussel
D. GEVAREN
3.
Snelheid van aflossing
• Domste uitspraak : ‘GE MOET U EEN BEETJE KORT ZETTEN’
• Mijn advies : ‘liever één jaar langer aflossen dan één jaar tekort’
• Dit zorgt voor :
– Extra werkingsmiddelen
– Extra gemoedsrust
14 maart 2014 - Brussel
D. GEVAREN
4.
Bank als partner
•
Uw bank is een partner binnen het bedrijf
•
Bij problemen kan je het best onmiddellijk verwittigen
•
Samen kan er naar oplossingen gezocht worden. Zij zal er voor zorgen dat het dossier
op het plaatselijk niveau kan blijven alvorens andere diensten het naar zich trekken
•
Er kan rustig naar oplossingen gezocht worden
•
Financieringsproblemen zijn meestal oplosbaar
14 maart 2014 - Brussel
D. GEVAREN
5.
Exploitatieproblemen
• Een financieringsprobleem is meestal oplosbaar, een
exploitatieprobleem niet
• Een stopzetting/faling betekent NIET dat je gefaald hebt
• Soms is dit de enige correcte oplossing
14 maart 2014 - Brussel
E. Besluit
Professionele kennis en aanpak zijn een must in het vak.
Enkel zo word je een topsporter in land- en tuinbouw.
14 maart 2014 - Brussel
BOEREN = TOPSPORT
14 maart 2014 - Brussel