GENIET
LIFESTYLE MAGAZINE VOOR ARTSEN
KERST IN
COSTA
RICA
NOVEMBER 2014
MARTIJN SMITS,
HUISARTS
EN PIANIST
INSECTEN
OP JE BORD,
GRUWELEN OF GENIETEN?
KUNST KIJKEN / GENIETEN BIJ DE TSAREN / POLOSPELER JIM SOUREN /
DE BOEKENDOKTER / DOESBURG HEEFT HET ALLEMAAL / DE TAS VAN… /
HUISARTSENECHTPAAR IN BALANS / THEATER DE STOEP INDRUKWEKKEND
GENIET | 1
MC_Lifestyle_Geniet.indd 1
13/11/14 10:33 PM
Salthora
The new Jumping Hour
from MeisterSinger
Advies winkelverkoopprijs € 2298,00
Collectie start vanaf € 498,00
www.meistersinger.net
Verkrijgbaar bij:
Aalsmeer: Sparnaaij Juweliers, Zijdstraat 90 Alkmaar: Marc Lange, Mient 12 Amersfoort: van Hell Juweliers, Utrechtsestraat 28 Amsterdam: Juwelier-Horloger Harry
Tromp, Rokin 48; QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154 (hoek Cornelis Schuytstraat) Apeldoorn: van Hell Juweliers, Hoofdstraat 133 Arnhem: Juwelier Punte,
Rijnstraat 33 Barendrecht: Juwelier Ettema, Middenbaan 57-59 Barneveld: Ibink Juwelen, Jan van Schaffelaarstraat 30 Breda: Pertijs Juwelier, Parkstraat 12-14 Bussum: Juwelier Geerling, Wilhelminaplantsoen 1 Culemborg: Bouman Juwelen, Markt 43 Delft: Van Loenen Horlogerie, Markt 63 Den Haag: Juwelier Christianne Dings,
Frederik Hendriklaan 115; Juwelier van Willegen, Hoogstraat 15 Doetinchem: Juwelier Kopmels, Boliestraat 56 Enschede: Koelink Juwelier, Haverstraatpassage 32-34
Eindhoven: Juwelier C. van de Kerkhof , Rechtestraat 38 Goes: Fabery de Jonge, Lange Kerkstraat 30 Groningen: Juwelier De Schatkamer, Stoeldraaierstraat 3 Haarlem:
F.J. Driessen Juweliers, Barteljorisstraat 1 Haren (GN): HA Juweliers, Rijksstraatweg 170 Heerenveen: Popma & Popma Juweliers, Dracht 37 Heerlen: Juwelier Oostwegel,
Geleenstraat 55 Hengelo (Ov.) : Kwekkeboom Juweliers, Brinkstraat 8 Laren (NH): René Kahlé Juweliers, Brink 32A Maastricht: Jos Naebers Juwelier, Havenstraat 10
-12 Middelharnis: Juwelier Keuvelaar, Zandpad 32 Mijdrecht: Juwelier van Beek, Dorpsstraat 36 Nijmegen: Juwelier van Baal, Broerstraat 53 Nijverdal: Saffier Juwelier,
Grotestraat 115 Oss: Juwelier Marijnissen, Kerkstraat 9 Oudewater: Juwelier Reijersen, Korte Havenstraat 16 Oud-Beijerland: Gentlemen, Oost-Voorstraat 4-6 Rijssen:
Saffier Juweliers, Haarstraat 11 Rotterdam: A.P. van Willegen Juwelier, Schiekade 4; Brunott Juweliers, Oude Binnenweg 45 ’s-Hertogenbosch: Willem van de Berg Haute
Horlogerie, Verwerstraat 91 Schagen: Van Geelen Juweliers, Gedempte Gracht 63 Schoonhoven: Rikkoert Juweliershuys, Haven 1 - 13 Sittard: Juwelier Jan de Wever,
Brandstraat 3 Spijkenisse: Atelier Ed Nobel, Oranjelaan 26 Utrecht: Punte Juwelier Horloger, Choorstraat 34-36 Venlo: Nellissen Juwelen, Markt 4 (naast stadhuis) Vianen: ’t Juweliershuis Reijersen-van Buuren, Voorstraat 15 Voorschoten: Juwelier van Dam, Schoolstraat 89-91 Winterswijk: Milikan Juwelier, Wooldstraat 22 Zoetermeer:
Juwelier van Koningsbruggen, Promenadeplein 104 Zwolle: Juwelier Geerink, Diezerstraat 104
Agent:
Time Company, [email protected]
Tel. +31 570 514200
MC_Lifestyle_Geniet.indd 2
13/11/14 10:33 PM
BALANS
Na mijn afstuderen werkte ik anderhalf jaar als artsassistent gynaecologie-verloskunde, gecombineerd met
een algemeen assistentschap voor tijdens de diensten.
Achteraf bezien, woonde ik toen ongeveer in het ziekenhuis. Nu onvoorstelbaar, toen zeer intensief en leerzaam.
In die tijd zei één van mijn bazen tegen me: ‘Als ik niet
goed voor mezelf zorg, kan ik ook niet goed voor anderen zorgen.’ Dit naar aanleiding van het feit dat hij altijd,
hoe druk ook, tijd nam om een halfuur te lunchen. Aan
die uitspraak moet ik regelmatig denken als ik zie hoe
artsen keihard werken, waarbij de balans in hun leven
nogal eens zoek is. Dokters zorgen gemiddeld slecht
voor zichzelf en dat gaat niet alleen ten koste van henzelf, maar ongetwijfeld ook ten koste van hun patiënten.
In deze eerste GENIET-bijlage bij Medisch Contact
kunt u inspiratie opdoen voor activiteiten die de
balans in uw leven weer terug kunnen brengen. Een
breed scala aan onderwerpen, zoals reizen, sport,
koken en kunst, komt aan de orde. Onderwerpen die
veel artsen interessant vinden, zo blijkt ook uit de
persoonlijke verhalen die we optekenden.
© Marco Hofsté
En natuurlijk, het tijd maken voor ontspanning naast
werk en vaak ook gezin, is niet altijd gemakkelijk. Er is
immers altijd wel iets te doen dat ‘niet kan wachten’. Vaak
blijkt dat echter relatief te zijn. Investeren in ontspanning,
genieten van het leven, het hoofd ‘leeg’ maken, het is voor
iedereen belangrijk. Ook voor artsen!
Hans van Santen
Hoofdredacteur Medisch Contact
Colofon
Hoofdredactie
Hans van Santen (hoofdredacteur), Robert
Crommentuyn en Evert Pronk (adjuncthoofdredacteuren)
Projectmanagement
Clemens van Gessel Tekst- en webredactie
Aan dit nummer werkten mee
Sandra Braakmann, Jan Dobbe,
Marieke Davidse, Evert Elzinga, Mart Caspers,
Jacky de Goederen, Norma de Goederen,
Herman van Ommen, Saskia Ridder,
Huug Schipper, Bram Tjaden, Edwin Weers,
Jos Wesdijk, Jan-Evert Zondag
Basisontwerp Tamar Smit
Redactieadres Mercatorlaan 1200,
Postbus 20052, 3502 LB Utrecht,
telefoon: 030 2823 384,
www.medischcontact.nl
Opmerkingen en suggesties
[email protected]
Advertenties Cross Media Nederland,
www.crossmedianederland.com
Telefoon 010 742 19 44
Advertenties kunnen zonder opgaaf van
redenen worden geweigerd.
Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
zonder schriftelijke toestemming van Medisch
Contact. GENIET wordt uitgegeven door de
KNMG. De redactie is onafhankelijk en werkt
op basis van een redactiestatuut.
De redactie heeft alles gedaan om de
rechthebbenden van het beeldmateriaal te
achterhalen. Als desondanks beeldmateriaal
is geplaatst waarvan u (mede)rechthebbende
bent, kunt u contact opnemen met:
[email protected].
Aanwijzingen voor auteurs vindt u op
medischcontact.nl/contact
GENIET | 3
MC_Lifestyle_Geniet.indd 3
13/11/14 10:33 PM
GENIET
NOVEMBER 2014
07
Kerst in Costa Rica
Het Zuid-Amerikaanse landje Costa Rica biedt in de
19
Genieten bij de tsaren
De tentoonstelling ‘Dining with the Tsars. Breekbare
wintermaanden een alternatief voor iedereen die eens
schoonheid uit de Hermitage’ neemt u mee naar
wat anders wil dan op wintersport. Met zijn prachtige
exorbitante bals en banketten van het tsarenhof. Die
natuurschoon en diversiteit aan dieren komt Costa
kwamen in de achttiende eeuw tot een hoogtepunt
Rica dicht in de buurt van een paradijs op aarde.
onder ‘de koningin van de feestelijkheden’, Catharina
de Grote.
10
‘Piano is mijn passie, geneeskunde mijn
liefde’
24
‘Je moet tegen een stootje kunnen’
Jim Souren is orthodontist, internetondernemer en
Huisarts en pianist. Een combinatie van beroepen die
een van de spelers van het Nederlandse poloteam.
je niet vaak tegenkomt. Martijn Smits houdt ervan om
Hij traint bijna elke dag met zijn paarden en speelt
veel ballen in de lucht te houden. Hij treedt solo op in
regelmatig toernooien in het buitenland. Polo gaat
het Concertgebouw, musiceert samen met anderen
niet alleen over het leveren van een fysieke prestatie,
en componeert, maar het contact met zijn patiënten
maar ook over spelinzicht, tactiek en strategie.
zou hij nooit willen missen.
10
MC_Lifestyle_Geniet.indd 4
19
13/11/14 10:33 PM
27
Insecten op je bord
Sprinkhanen, meelwormen en reuzenwaterwants
39
De balans gevonden
Allebei hetzelfde beroep en met elkaar getrouwd.
worden door maar liefst 80% van de wereldbevolking
Waar vroeger bij Lex en Caroline Vijlbrief-De Soomer
regelmatig genoten. In Nederland moet de echte
werk en vrije tijd door elkaar liepen, zijn praktijk en
doorbraak van insecten nog komen. Veel mensen
privé nu gescheiden. Alleen maar winst, vinden de
gruwelen nog bij de gedachte aan zo’n kriebelbeest
huisartsen. ‘Je bent echt thuis, als gezin heb je meer
in de mond.
privacy. En het levert meer vrije tijd op, anders blijf je
toch maar bezig.’
34
Doesburg heeft het allemaal
In Doesburg lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Het
42
Theater de Stoep
Op 9 oktober jl. opende Theater de Stoep zijn deuren
stadje telt maar liefst 150 beschermde monumenten.
voor het publiek. Het door Ben van Berkel ontworpen
Gelukkig biedt de binnenstad ook de leukste win-
gebouw is al een attractie op zich. Maar natuurlijk is er
keltjes, de modernste kledingzaken en de lekkerste
een gevarieerd programma, waarmee iedereen die
koffietentjes. Een stad om te ontdekken!
een leuk avondje uit wil, aan zijn trekken komt.
EN VERDER
Kunst kijken 15 Column Bram Tjaden 17 De boekendokter diagnosticeert en schrijft
voor... 32 De tas van... Heleen van Ommen 37
De volgende editie van GENIET verschijnt in februari 2015.
24
MC_Lifestyle_Geniet.indd 5
42
13/11/14 10:33 PM
Tijdschriften
voor de wachtkamer?
Écht op reis volgens Lotte (10 jaar):
“Het leukste was de
schildpad die eitjes
legde in het Tortuguero
N.P.”
8 bladen voor slechts € 8,50
Win een tijdschriftenpakket
én ontvang 25% korting op uw bestelling!
www.tijdschriftenpakket.nl/wachtkamer
kidz
Op reis met het hele gezin
Met de familie een onvergetelijke tijd beleven in bijvoorbeeld
Costa Rica, India of Zuid-Afrika? Koning Aap Kidz organiseert
speciale groepsreizen voor avontuurlijke gezinnen naar alle
uithoeken van de wereld. Reis mee en beleef de wereld door de
ogen van je kind!
Online verkrijgbaar via
www.tijdschriftenpakket.nl
en te koop in de winkel.
Boek je reis met het hele gezin vóór 6 januari 2015 en ontvang
€80,- korting per persoon!
Meer informatie over onze familiereizen en kortingen?
Ga naar www.koningaap.nl/familiereizen of bel 020 788 77 00
Beachvilla’s ‘Bosrand’
1120_NATIONALGEOGRPHIC_KONINGAAPKIDZ.indd 1
Buren, Ameland
12/11/14 11:28
Op een unieke plek in het duingebied van
Buren met direct toegang tot het strand
liggen de schitterende Beachvilla’s Bosrand.
Het strand is uw achtertuin en de
karakteristieke dorpskern van Nes is binnen
5 minuten per fiets bereikbaar. Een royaal
aanbod aan restaurants, shops, boetiekjes en
supermarkt liggen binnen handbereik.
De fraai gelegen villa’s zijn van alle gemakken
voorzien; de afwerking is zeer hoogwaardig
en de gebruikte materialen zijn met zorg
gekozen. Tot een bepaalde fase in de bouw is
er gelegenheid om rekening te houden met
uw persoonlijke wensen.
De Beachvilla’s Bosrand liggen op de
perfecte locatie voor een fantastisch verblijf
op Ameland en om lekker te genieten met
familie en vrienden!
Kijk voor het complete aanbod op:
www.eilandvilla-ameland.nl
SECOND HOMES FIRST QUALITY
tel: 0513 745016
email: [email protected]
Add_Beachvilla_Geniet 185x132_12nov2014.indd 1
MC_Lifestyle_Geniet.indd 6
12-11-2014 15:13:31
13/11/14 10:33 PM
WEER EENS WAT ANDERS DAN WINTERSPORT
KERST IN
COSTA RICA
TEKST: JAN DOBBE FOTO'S: SHUTTERSTOCK
Nog maar een maand te gaan voor de
kerstvakantie. Voor velen een periode van
cocooning: lekker wegkruipen bij kaarslicht,
kerstversiering en een knetterende open
haard. Weer anderen pakken hun ski’s en
gaan op wintersport. Maar hebt u weleens
gedacht aan kerst in een heerlijk tropisch
klimaat, hier ver vandaan? Het MiddenAmerikaanse landje Costa Rica komt dicht in
de buurt van een paradijs op aarde.
Michiel van Nieuwstadt toerde drie weken
door Costa Rica met vriendin Dorothé en
hun kinderen Kiki en Janne
C
osta Rica (‘rijke kust’) ligt in de navelstreng die
Noord- en Zuid-Amerika met elkaar verbindt.
Het land, ongeveer zo groot als de Benelux, grenst
aan de ene kant aan de Stille Oceaan en aan de
andere kant aan de Caribische Zee. Het doet er alles aan om
een paradijs op aarde te zijn. Zo hief het al in 1948 zijn leger
op, en liet het in 2007 weten dat het in 2021 als eerste land ter
wereld klimaatneutraal wil zijn. In combinatie met zijn ruim
duizend kilometer lange ‘rijke kust’ en het prachtige natuurschoon, zijn dit ambities die het land er alleen maar aantrekkelijker op maken. Costa Rica staat niet voor niets boven aan
de ‘Happy Planet Index’ van gelukkigste landen.
GENIET | 7
MC_Lifestyle_Geniet.indd 7
13/11/14 10:34 PM
Ongerepte natuur
Maar daarmee zijn we er nog niet. Maar liefst een kwart van het
dunbevolkte Costa Rica wordt gevormd door beschermde natuurgebieden. Het land heeft een zeer grote biodiversiteit. Zo komen er een
half miljoen verschillende planten- en diersoorten voor. U vindt er
verder nevelwouden, vulkanen, warmwaterbronnen, regenwouden,
glooiende heuvels, woeste rivieren, kilometerslange witte zandstranden en heel veel wilde dieren. En dat allemaal in een straal van een
paar honderd kilometer rondom de hoofdstad San José.
onder de indruk van het wijdverbreide voetbalenthousiasme.
‘Iedereen, van jong tot oud, was er met voetbal bezig! De mensen waren erg vriendelijk. Goedlachs en behulpzaam.’
En hoe was de reis voor de kinderen? ‘Die hadden de tijd van
hun leven. Die prachtige, eindeloze palmenstranden, ze waren
er niet weg te slaan. En dan die wereldberoemde kabelbanen:
te gek om zo’n canopy-parcours af te leggen hoog tussen de
bomen. Ze vonden het geweldig – en ik ook!’
Aanbevolen plekken
Rondtoeren
Vakantievieren in Costa Rica is vooral lekker rondtoeren. Leidse
journalist Michiel van Nieuwstadt (45), zijn vriendin Dorothé (43)
en hun kinderen Kiki (12) en Janne (10) toerden dit jaar drie weken
door het land. Michiel: ‘Met een fourwheeldrive, want er zijn nogal
wat plaatsen waar u anders niet kunt komen. Het is echt een land
voor dierenliefhebbers. We zagen tapirs, allerlei soorten apen, en
overal suizen ara’s door het luchtruim.’ Costa Rica herbergt ook
luiaards, dieren die maar een uur per dag wakker zijn, om de rest van
de tijd ondersteboven aan een tak te slapen. Michiel: ‘Vlak bij Cahuita zit een opvangcentrum voor luiaards. Een aanrader! We hebben de
dieren ook wel in het wild gezien, maar zo zie je ze van dichtbij.’
Vriendelijke mensen
Zeer onder de indruk was de familie van de prachtige, vaak
nog actieve vulkanen in het land. Michiel: ‘De vulkaan Rincón
de la Vieja (hoek van het oude vrouwtje) was heel gaaf om
te zien. Dat natuurgeweld zo opeens vlak voor je neus, heel
spectaculair!’ In de hoofdstad San José was Michiel met name
Tortuguero
Het Tortuguero Nationaal Park heeft een bijzonder
kanalen- en lagunestelsel, omgeven door dichte bossen. Ongeveer de helft van alle reptielen- en vogelsoorten in Costa
Rica vindt u hier. U ziet er luiaards, zeekoeien, krokodillen,
diverse apensoorten en meer dan driehonderd soorten vogels. Alle vervoer gaat per boot c.q. watertaxi.
Arenalvulkaan
Spuugt rook en as de lucht in, zodat u niet vlak bij de krater
kunt komen. Het zicht vanaf de verschillende punten rondom de berg is echter schitterend! Vanuit La Fortuna kijkt u
op de groene kant van de vulkaan. U kunt er paardrijden,
raften, grotten bezoeken of poedelen in warmwaterbronnen.
Nationaal Park Manuel Antonio
Dé plek om wilde dieren te bekijken, waaronder neusberen,
luiaards en zeldzame doodshoofdaapjes. De kust is rijk aan
schilderachtige stranden, die u vaak helemaal voor u alleen
8 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 8
13/11/14 10:34 PM
hebt. Om in het park te komen, moet u soms bij vloed of
regen een klein riviertje doorwaden of de boot nemen.
Reistips
Costa Rica van kust tot kust - drie weken
Per huurauto rijdt u in drie weken van de Caribische kust
Monteverde Nevelwoud
Loopt van de Arenalvulkaan tot aan de laaglanden van Guanacaste in het westen. U vindt hier meer dan 2.500 soorten
planten, 400 soorten vogels en ruim 100 soorten zoogdieren,
zoals apen, tapirs en jaguars. U kunt er paardrijden, een hangbruggenwandeling maken (skywalk) of een canopy-tour doen.
naar de Grote Oceaan. U bezoekt het prachtige natuurgebied van Tortuguero, Sarapiquí, de Arenalvulkaan, Rincón
de la Vieja, Playa Samara en het nevelwoud Monteverde.
Onderweg gaat u de jungle in of snorkelt u tussen tropische
vissen bij het rif van Puerto Viejo. Laat u imponeren door een
rokende vulkaan en rust uit aan de ongerepte stranden in
Manuel Antonio…
Nationaal Park Cahuita
In het Nationaal Park Cahuita wisselen witte zandstranden,
mangroves, moerasbossen, lagunes en eeuwenoude bomen elkaar af en hier vindt u het enige volledig ontwikkelde koraalrif
aan de Caribische kust. Al wandelend ziet u toekans, groene
papegaaien, apen, neusberen en luiaards. Op Playa Puerto
Vargas kunt u prima duiken en snorkelen.
Costa Rica in een notendop - vijftien dagen
In een rondreis van vijftien dagen ontdekt u de mooiste
natuurparken van Costa Rica. U start in San José en vaart
per boot naar het waterrijke natuurgebied Tortuguero.
Per auto gaat het verder, eerst naar Puerto Viejo aan de
Caribische kust en dan naar de rokende Arenalvulkaan.
Vervolgens ziet u op grote hoogte de bijzondere flora en
Corcovado
Dit nationale park op het schiereiland Osa heeft een oerbos, verlaten kust, mangroven, een moeras en overal afgelegen baaien en
watervallen. Het is een must voor natuur- en dierenliefhebbers.
Er zijn goede wandelpaden, ook voor meerdaagse tochten. Wie
de moeite neemt om naar Isla de Caño te gaan, loopt kans grote
scholen dolfijnen en zelfs bultrugwalvissen te zien. l
fauna van het nevelwoud van Monteverde. Daarna rijdt u
naar Dominical om uit te rusten in een sfeervol hotel en dan
terug naar San José.
Comfortabel Costa Rica - tien dagen
Een heerlijke tiendaagse rondreis door Costa Rica, waarbij u
per comfortabele bus reist. U bezoekt onder meer La Fortuna
met de actieve Arenalvulkaan en het sprookjesachtige
Meer informatie
www.rondreis-costarica.nl
www.visitcostarica.nl
nevelwoud van Monteverde. Daarna is er een paar dagen
luxe en ontspanning aan het strand bij Manuel Antonio. Alles
is geregeld: u hoeft alleen maar te genieten!
GENIET | 9
MC_Lifestyle_Geniet.indd 9
13/11/14 10:34 PM
10 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 10
13/11/14 10:34 PM
‘PIANO
IS MIJN
PASSIE,
GENEESKUNDE
MIJN LIEFDE’
TEKST: MART CASPERS FOTO’S: JOS WESDIJK
Martijn Smits (1967) is een gretig
levend mens. Als huisarts en pianist
verdeelt hij zijn energie tussen
zijn fascinatie voor de menselijke
fysiologie en zijn hartstocht voor de
88 toetsen. Beide professies vragen
veel aandacht en tijd, soms te veel,
zodat het dringen wordt. Maar
Martijn ‘houdt graag alle ballen in
de lucht’. En o ja, samen met zijn
vriendin voedt hij intussen ook hun
drie jonge kinderen op.
GENIET | 11
MC_Lifestyle_Geniet.indd 11
13/11/14 10:34 PM
V
an kindsbeen af zat ik achter de piano’, zegt
Martijn. ‘Ik kreeg les van mijn vader die
muziekdocent was. Leuke lessen. Hij heeft me
leren improviseren en voor de vuist weg liedjes
maken.’ Martijn en ik spreken elkaar tussen de dozen van
een kleine verhuizing. Gelukkig staat de vleugel klaar voor
gebruik. ‘Mijn kindervingers wilden sneller dan de noten
op het papier. Méér wilde ik, meer, meer. Toen draaide
mijn vader een plaat van Sviatoslav Richter, de beroemde
Russische pianist. Hij speelde Rachmaninov en het klonk zo
ongelooflijk viriel, ik was verbijsterd, dat wilde ik ook!
Vanaf mijn veertiende kreeg ik les van conservatoriumdocente Grada Broekhuizen-Visser. Zij was in die tijd heel
belangrijk voor me. Toen ik op mijn achttiende medicijnen
wilde gaan studeren in Nijmegen, maar werd uitgeloot,
raadde ze me aan intussen de vooropleiding op het conservatorium in Arnhem te volgen. Het was als overbrugging
bedoeld, maar al snel bleek het een serieuze studie waarmee
ik door wilde gaan. Ook toen ik een jaar later in Nijmegen
met geneeskunde was begonnen.’
‘
Twee zware studies tegelijk, botste dat niet?
‘Dat viel wel mee,’ zegt Martijn, ‘in Arnhem had ik niet
de ambitie om aan allerlei concoursen mee te doen, dat
scheelde veel tijd en stress. En ik moest inleveren op vakken
als harmonieleer en didactiek waar ik dus geen gedegen
kennis van heb. Maar leren gaat me gelukkig gemakkelijk af.
In Nijmegen heb ik in die tijd naast geneeskunde ook een
jaar psychologie gestudeerd. Niet om daarin door te gaan,
maar puur uit interesse. Al die studies leken elkaar plotseling te vinden in de cabaretgroep “Het lijk drijft al” die
ik met medestudenten in Nijmegen had opgericht. Liedjes
schrijven, pianospelen, optreden... het was mijn lust en
mijn leven.’
Het lijk drijft al?
‘Niemand heeft er ooit van gehoord, maar we waren best succesvol. Ik had intussen mijn doctoraal geneeskunde gehaald en
op het conservatorium de eerste faseopleiding tot “docerend
musicus” afgerond. Maar eigenlijk kon ik er nog niets mee.
Ik was geen dokter en voelde me als pianist nog niet goed
genoeg. Het cabaret was dus een uitkomst. In 1990 won
Theo Maassen het Cameretten cabaretfestival en werden wij
tweede.’
Geen dokter, geen concertpianist, maar cabaretier!
‘Jawel, maar ik had ook besloten om de tweede faseopleiding “uitvoerend musicus” te gaan volgen en verhuisde naar
Amsterdam waar het conservatorium veel internationaler
georiënteerd was dan in Arnhem. In Amsterdam zeiden ze
tegen me: “Je mag hier komen studeren, maar dan zit je 100%
van je tijd achter de piano, dat is een voorwaarde.” In het
12 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 12
13/11/14 10:34 PM
begin treinde ik heen en weer tussen Nijmegen en Amsterdam, maar dat had zo zijn nadelen. Thuis had ik weliswaar
een piano, maar studeren wilde je op een vleugel. Die stonden
op het conservatorium, maar dan moest je er op tijd bij zijn.
Dan stond je ’s ochtends vroeg met Japanners en Russen in
de rij voor een vleugelkamer, zoals dat heette. Je had je in
Amsterdam te verhouden tot topstudenten uit de hele wereld.
Je wilde je op de beste instrumenten met die mensen meten.
Als je eerst met de trein uit Nijmegen moest komen, was je
natuurlijk te laat, dan waren alle vleugels bezet. In die tijd,
begin jaren negentig was ik continu met de piano bezig, al
gingen we met het cabaret ook gewoon door. We speelden,
oogstten applaus.’
Er lag een glanzende muzikale carrière in het verschiet!
‘Misschien, maar het begon toch te knagen dat ik geen
dokter was. Ik was inmiddels klaar met de tweede fase op
het conservatorium. Moest ik me nu helemaal richten op de
muziek, of zou ik in de geneeskunde afmaken waar ik al een
eind mee op weg was? Ik besloot tot het laatste. Piano was
mijn passie, maar de geneeskunde had mijn liefde. Ik ging
coschappen lopen en dat werd een lesje in nederigheid. Ik
was al aardig gewend geraakt aan de aandacht en het applaus
op het podium. Nu stond ik in benauwde kamertjes achter
de artsen en assistenten op het laatste plan. Moest ik een hele
nacht bloedprikken. Ik had moeite me aan te passen, maar
zette door en na tweeënhalf jaar – een periode waar de piano
onder geleden heeft – werd ik basisarts.’
‘Samenwerken is
heerlijk, want over
het algemeen is
de muziek, het
pianospelen, een
solistische bezigheid’
GENIET | 13
MC_Lifestyle_Geniet.indd 13
13/11/14 10:34 PM
‘Liedjes
schrijven,
pianospelen,
optreden...
het was mijn
lust en mijn
leven’
Ik zie een parallel met Epke Zonderland die na zijn
olympische titel bij het turnen, coschappen ging lopen
en in een verpleeghuis terechtkwam. Daar verzorgde
hij een bejaarde man en ze raakten aan de praat. Epke
zei dat hij behalve arts in opleiding ook sporter was.
Vroeg die man: ‘O ja? Welke sport?’
‘Ik wil me niet met Epke Zonderland vergelijken. Ik ben nooit
wereldkampioen pianospelen geworden.’
Maar wel dokter, pianist en cabaretier.
‘De cabaretgroep was uit elkaar gevallen wegens gebrek aan
succes. Ik heb het nog een jaar voortgezet als duo met Guillaume
Thelissen, maar daarna was het klaar. Ik vond een baan in de
Valeriuskliniek voor psychiatrische patiënten. Parttime, dat
was ideaal, want er kwam weer ruimte voor de piano.’
Inmiddels ben je huisarts in Amsterdam. Hoe staat het
nu met die twee beroepen van jou?
‘Tweeënhalve dag per week werk ik als tweede huisarts
samen met Dagmar van Wijngaarden in haar praktijk.
Eens in de twee weken doe ik het avondspreekuur. En ik
draai nachtdiensten bij de WHAM, een organisatie van
waarnemend huisartsen. De rest van de werktijd besteed
ik aan de muziek. Dat gaat van project naar project.
Vorige maand speelde ik een sonate van Prokofiev in het
Concertgebouw, nu werk ik samen met Gerrie Hondius
die mij gevraagd heeft haar zandtekeningen muzikaal
te begeleiden (zie op YouTube: Zandtekenares.nl). Ik
ga binnenkort optreden met mijn nieuwe pianotrio en
volgend jaar staan er pianoconcerten in Amsterdam op
het programma. Daarnaast werk ik regelmatig mee aan
muziektheaterproducties en componeer ik muziek voor
theatergroepen.
Samenwerken is heerlijk, want over het algemeen is de
muziek, het pianospelen, een solistische bezigheid. Studeren doe je toch vooral moederziel alleen. Daarom heb ik
het werken als huisarts zo nodig. Dan ben ik veel meer een
teamspeler, communiceer ik met de assistentes en collega
Dagmar. En met de patiënten natuurlijk. Dat zou ik nooit
willen missen.’ l
14 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 14
13/11/14 10:35 PM
KUNST KIJKEN
TEKST EN FOTO’S: HUUG SCHIPPER
H
et medicijn diazepam werkt rustgevend, spierontspannend,
vermindert angstgevoelens en kan epileptische toevallen voorkomen. Hierdoor verminderen ontwenningsverschijnselen, zoals
angst, paniek, trillen, versnelde hartslag, zweten en slapeloosheid.
Je hoeft er niet voor te hebben doorgeleerd om deze beschrijving te kunnen geven, het staat gewoon op internet. Net als alle denkbare klachten en
kwalen en hoe je er vanaf komt. Het is razendpopulaire informatie, want we
mankeren allemaal wel wat en velen van ons – niet-artsen – stellen graag
onze eigen diagnose onder het motto ‘ik ken mijn lijf toch zeker zelf wel het
best!’ Mondigheid heeft vele gezichten.
Ik heb geen verstand van diazepam, maar om tot rust te komen of te ontspannen, kijk ik graag naar kunst. Dat doe ik overigens ook wanneer ik opgezweept wil worden en me wil inspannen, precies het omgekeerde dus. Kunst
veroorzaakt geruststelling en verontrusting, ontroering en ergernis. Het is stil
en luid en mooi en lelijk. Het kijken naar kunst als medicijn – als middel om
beter te worden – bevat blijkbaar een variëteit aan werkzame stoffen. Ja, maar
dat geldt voor medicijnen ook, werpt u tegen, elk pilletje zijn eigen willetje!
Kan zijn, maar ik praat over kunstwerken die al die kwalificaties tegelijk
bezitten. Ik heb het over grote kunst van de twintigste eeuw, meer in het
bijzonder over het werk van de keizer van de naoorlogse abstracte kunst, de
Amerikaan Mark Rothko, en dat van onze eigen keizerin van de geëngageerde
illusie, Marlene Dumas. Beide kunstenaars worden bewierookt en verguisd en
beiden hangen dit najaar in de grote kunstpaleizen van ons land.
Tentoonstellingen
Mark Rothko
Meekijken
Gemeentemuseum Den Haag
De tentoonstellingen zijn zo nadrukkelijk onder de aandacht gebracht dat het
publiek massaal gaat kijken. ‘Wanneer je voor de immense doeken van Mark
Rothko staat, voel je hoe je zijn wereld ingezogen wordt. De kleurvelden, opgebouwd uit zinderende verflagen, zijn van een ongekende intensiteit en verbeelden universele gevoelens als angst, extase, tragiek en euforie’, aldus het ronkende
t/m 1 maart 2015
Marlene Dumas: The image as burden
Stedelijk Museum Amsterdam
t/m 5 januari 2015
GENIET | 15
MC_Lifestyle_Geniet.indd 15
13/11/14 10:35 PM
persbericht van het Haags Gemeentemuseum. Best mogelijk, maar over de
aanwezigheid van medemensen – net als ik op de zinderende verflagen afgekomen als vliegen op stroop – wordt niet gerept. Het is ‘kijken en bekeken worden’
in de grote zalen van dit prachtige museum in de hofstad. De ‘angst en tragiek’
gaan daardoor een beetje aan mij voorbij, maar de ‘extase en euforie’ zijn van de
partij. De schilderijen zijn overdonderend en tegelijkertijd kan ik mijn ogen niet
afhouden van de gestalten die de zalen en de kunst ‘hervormen’. Ook ‘meekijken’
naar kunst bezit medicinale krachten, ik voel het gewoon!
Terugkijken
Marlene Dumas vinden we in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Met z’n allen
langs haar schilderijen schuifelen is een bijzondere en – voor wie zich eraan overgeeft – louterende ‘meekijk’-ervaring. Een lange wand met tientallen portretten in
waterverf biedt een aanvullend schouwspel dat ik ‘terugkijken naar kunst’ noem en
waar de betrokkenen zichtbaar van opknappen. Met je rug naar de wand en je eigen
kop tussen de waterverfgezichten, maak je een selfie. Zo word je deel van een kunstwerk dat zich daarna bovendien op elke gewenste plek en tijd terug laat zien. l
Kunst kijken
Inkijken
Het kijken naar kunst groeit in populariteit en is spotgoedkoop. Met een
Museumkaart heb je in meer dan 400 musea gratis toegang, voor een
Wie goed kijkt, ziet nog eens wat. Op de over-
kostbare tentoonstelling betaal je soms een kleine toeslag (zoals bij Rothko
zichtstentoonstelling van het kunstverzame-
in het Gemeentemuseum). De kaart kost € 54,95 per jaar voor volwassenen
lende echtpaar Sanders in het Amsterdamse
en is een groot succes. Er zijn ruim 1 miljoen kaarthouders die vorig jaar 6,4
Stedelijk Museum hangt deze reusachtige inkt-
miljoen keer een museum hebben bezocht. Overigens is het totaal aantal
tekening van de Amerikaanse graffitikunste-
bezoeken aan de 25 bestbezochte musea met 2,1 miljoen gestegen tot
naar Keith Haring. Met een handvol pushpins
11,9 miljoen. Van de musea voor beeldende kunst trok het Rijksmuseum de
op de muur geprikt, krult het papier wat langs
meeste bezoekers (2,2 miljoen), gevolgd door het Van Gogh Museum
de randen en geeft daardoor – onbedoeld
(1,4 miljoen), het Stedelijk Museum Amsterdam (700.000) en het Gemeen-
toch zeker – een verhelderend inkijkje.
temuseum Den Haag (489.000).
16 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 16
13/11/14 10:35 PM
POST-VAKANTIETIP:
ZACHT
WERKEN
BRAM TJADEN, HUISARTS, OPLEIDER EN MINDFULLNESTRAINER VOOR ARTSEN
Het gaat elk jaar hetzelfde. Ik kom ontspannen terug van
vakantie en binnen een paar dagen zit mijn hoofd weer
vol met to-do lijstjes en staan mijn spieren strak. Ik ben
een fervente believer van de waarde van het werken met
aandacht en naast mijn werk als huisarts en opleider geef
ik al jaren aandachtstrainingen op basis van mindfulness
aan collega’s, maar na een week werken blijk ik toch weer
te denken dat zo’n spierharnas bij mijn werk hoort of zelfs
nodig is om de genadeloze post-vakantiestroom van patiënten,
administratie, e-mails en updates van sociale media het
hoofd te kunnen bieden. Huisartsenwerk is hard werk, niets
nieuws onder de zon. Dit jaar liep het anders. Op de terugvlucht van mijn vakantie
las ik een interview met Ellen de Lange-Ros. Zij is organisatieadviseur en noemt zichzelf ‘corporate glazenwasser’ die
ondernemers helpt om een helder zicht op hun klanten te
houden. Daarbij staat het concept ‘zacht werken’ centraal. Je
doet één ding tegelijk, maar dat ene doe je met liefde, zorg,
inspiratie en aandacht. Je doet die dingen waar je goed in
bent en houd je zo min mogelijk bezig met waar je niet zo
goed in bent.
© Herman van Ommen
Ik heb de tips van Ellen de Lange-Ros, die goed aansluiten
bij de mij vertrouwde mindfulnessoefeningen, ter harte
genomen: niet meer dan drie keer per dag sociale media en
mailtjes checken, actief zorgen voor voldoende ontspanning
(’s avonds met een kinderboek op de bank) en, niet te vergeten, regelmatig tijd voor mezelf maken. Waar wilde ik ook al
weer mijn talenten voor gebruiken? Het heeft me daadwerkelijk geholpen om het ontspannen vakantiegevoel vast te
houden en mee te nemen in mijn dagelijkse werkrealiteit.
Volgens mij is dit ‘zachte werken’ een mooi antwoord op de
post-vakantiestress van vele dokters. Ook al lopen we daardoor
misschien een deukje op in ons ego dat erg gehecht is aan de
identiteit van de altijd-drukke-dokter-die-alles-kan. Het zou
ons minder burn-outerig maken en verlossen van het gevoel
perfect te moeten zijn. Zacht werken zal ook tevreden patiënten opleveren. Waardoor wij weer zachter kunnen werken… l
GENIET | 17
MC_Lifestyle_Geniet.indd 17
13/11/14 10:35 PM
www.facebook.com/subarunederland
EINDELIJK EEN
ÉCHTE SUV!
• GRATIS LEDEREN BEKLEDING*
De nieuwe Subaru XV Nagano* is een comfortabele
SUV met een zuinige motor en de hoogste Euro
NCAP veiligheidsscore. De Subaru XV combineert
deze kwaliteiten met het ongekende rijplezier en de
uitzonderlijke wegligging van een échte All-Wheel Drive
met dynamische Subaru BOXER motor.
• STANDAARD MET
PERMANENTE
VIERWIELAANDRIJVING
• INCLUSIEF DAKRAILS
• GRATIS AUTOMAAT*
Overtuig uzelf, maak nu een proefrit met deze unieke SUV!
Gem. verbr.: 6,3 – 6,5 l/100km (15,9 – 15,4 km/l) CO2 emissie: 146 – 151 g/km.
Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Afgebeeld model kan opties bevatten. Vraag uw Subaru dealer naar de
kosten en voorwaarden of ga naar www.subaru.nl. *Deze actie is geldig tot en met 31 december 2014.
XV Nagano NL 210x297 Ev2.indd
1
MC_Lifestyle_Geniet.indd
18
30-10-14
10:28
13/11/14
10:35
PM
© State Hermitage Museum, St. Petersburg
Onderdelen van het ‘Cameeënservies’, Frankrijk, Manufacture nationale de Sèvres, 1778-1779
SCHOONHEID EN OVERDAAD IN DE HERMITAGE
GENIETEN
BIJ DE TSAREN
TEKST: NORMA DE GOEDEREN
Deze winter kunt u een bijzonder kijkje nemen in de keuken van de Russische
tsaren. Hermitage Amsterdam haalde ter gelegenheid van haar vijfjarig
bestaan acht sublieme porseleinen serviezen uit de kast. De tentoonstelling
‘Dining with the Tsars. Breekbare schoonheid uit de Hermitage’ neemt u
mee naar de exorbitante bals en banketten van het tsarenhof. Die kwamen
in de achttiende eeuw onder Catharina de Grote, ‘de koningin van de
feestelijkheden’, tot een hoogtepunt.
GENIET | 19
MC_Lifestyle_Geniet.indd 19
13/11/14 10:35 PM
Porseleinkoorts
Porseleinen serviezen waren het toppunt van luxe. Het fabricagegeheim was
begin achttiende eeuw net bekend en er was sprake van een ware porseleinkoorts. Catharina de Grote stuurde haar inkopers naar westerse porseleinfabrieken om kostbaarheden voor haar paleizen te kopen. Het voornaamste
doel was: indruk maken. Geld speelde geen rol. Catharina wilde het beste van
het beste en eiste dus het maximale van de porseleinfabrieken. Ze was verzot
op cameeën en verlangde dan ook dat een servies voor haar minnaar met deze
kunstig gesneden stenen werd versierd. Het ‘Cameeënservies’ moest een meesterwerk worden: ‘Ik heb een servies besteld voor mijn dierbare, vurig beminde
vorst Potjomkin. Om ervoor te zorgen dat het zo mooi mogelijk wordt, heb ik
gezegd dat het voor mezelf is.’ Dit was een enorme uitdaging voor de Franse
porseleinfabriek Sèvres, die vervolgens geheel nieuwe technieken en decoratieve
vormen ontwikkelde voor het bijna duizenddelige servies. Het eindresultaat
is ongeëvenaard in ontwerp en uitvoering. Alleen al de spectaculaire hemelsblauwe kleur vergde twee of drie lagen koperhoudend email en meerdere
bakronden.
© State Hermitage Museum, St. Petersburg
D
e tsaren waren gespecialiseerd in pronken en imponeren. Zelfs de
meest doorgewinterde westerse gasten waren verrukt bij het zien
van de enorme overdaad aan opgedekt porselein en de uitbundig
versierde tafels. Grote indruk maakten de geur van de parfumbranders van stralende lapis lazuli en kristallen kroonluchters, waarin tijdens een feest wel tienduizend kaarsen brandden die het gouden en zilveren
bestek lieten schitteren. Overal stonden verse bloemen en tussen exotische
planten als citroen-, sinaasappel- of palmbomen tjilpten kanaries in hun
sierlijke vogelkooitjes.
Onderdeel van het ‘Groene Kikkerservies’,
Groot-Brittannië, Wedgwood, 1773-1774
Tsarendiner
Hebt u trek gekregen van alle verhalen over
de lekkernijen? U kunt nu zelf ook genieten
van een tsarendiner. Restaurant Bridges,
inspired by Ron Blaauw (een Michelinster)
in hotel The Grand, heeft een speciaal
4-gangen-tsarenmenu samengesteld,
geïnspireerd door de producten en dinerstijl
Wat staat er op uw bord?
De serviezen zijn niet alleen schitterend om te zien, ze waren ook een uitstekend publicrelationsmiddel. De tsaar of tsarina kon zich met de exclusieve
serviezen als een wereldlijk, beschaafd en welgesteld heerser profileren én
Ruslands rol in de wereld demonstreren. Zo is er het ‘Berlijnse Dessert Servies’,
dat Catharina cadeau kreeg van de Pruisische koning Frederik II de Grote
na de overwinning van Rusland in de Russisch-Turkse Oorlog van 1768. Op
uit de tsarentijd. Het menu kan worden
uitgebreid met een of twee gangen en is
ook beschikbaar als lunch.
Het menu
Geroosterde bloemkool
met kievitsboontjes, messekleverkaas,
truffel en gepocheerde eidooier
***
In boter gepocheerde
Oosterscheldekreeftenstaart
met spinazie, kapucijners, rouille van
zwarte knoflook en emulsie van rivierkreeft
***
Duivenborst
zoetzure ijspegelradijs, geroosterde maïs
en saus van kornoeljebes
***
Zachte chocoladerots
met walnoten
Prijs per persoon: vier gangen € 79, vijf
© Evert Elzinga
gangen € 89, zes gangen € 95. Een
bijpassend wijnarrangement voor dit menu
kost € 46 per persoon.
Reserveren kan via:
[email protected] of (020) 555 35 60.
20 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 20
13/11/14 10:35 PM
mijnwerkers, een rivier met varende boten, een slot met een
ophaalbrug en een lichtgevende toren. De spijzen werden
opgediend in allerlei vormen, van dieren tot paleizen.
© State Hermitage Museum, St. Petersburg
Snoep was aan het Russische hof een must, zeker in de achttiende eeuw, ‘de eeuw van de bonbons’. Tijdens alle gangen
stonden schalen met allerlei zoetigheden op de tafels, zodat
er tussendoor kon worden gesnoept. Soms leidde de enorme
overdaad tot vreemde spelletjes. Tsaar Paul I, de zoon van
Catharina de Grote, strooide na de maaltijd altijd de lekkernijen in een hoek van de zaal. Hij vond het grappig om te zien
hoe de bedienden elkaar verdrongen om zo veel mogelijk
lekkers te bemachtigen.
Onderdelen uit het Berlijnse Dessertservies. Duitsland (Pruisen), Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin, 1770-1772
het servies zijn leger- en strijdscènes, kostuums en wapens
afgebeeld. Bovendien hadden de gasten tijdens de lange zit
aan de banketten zo ruim voldoende gespreksstof; elk bord,
elke terrine, compoteschaal of ijsbeker was een pièce de conversation vanwege de versiering met bloemen, vogels, landschappen, paleizen, mythologische voorstellingen, initialen en
gedichten. Het ‘Groene Kikkerservies’, besteld bij de Engelse
Wedgwoodfabriek, is daarvan een goed voorbeeld, met meer
dan 1.200 verschillende afbeeldingen van Engelse landschappen en gotische monumenten.
Imponeren met overdaad
Fricassee van nachtegaaltongen, ragout van hertenlippen,
‘vanochtend ontwaakte runderogen’ in saus en gestoofde berenpoten… Het zijn enkele van de bijzondere culinaire hoogstandjes uit de keuken van de achttiende-eeuwse tsaren. Of
deze gerechten ook werden gewaardeerd, is niet bekend, maar
dat was van minder belang. Imponeren van de gasten, daar
ging het om. Dus kregen zij honderden verschillende gerechten tegelijk voorgeschoteld, met als hoogtepunt het dessert,
bij uitstek de gang waarin de gastheer met zijn rijkdom kon
pronken. Alles werd uit de kast gehaald: vers fruit, compotes,
bonbons, banket en ijs, alles hoog opgestapeld en versierd
met ingewikkelde figuren, landschapscomposities, fonteinen,
bossen met echte en nepbloemen, tempels en wonderen van
architectuur. Zo was er in 1755 een banket waarbij de desserttafel eruitzag als een gebergte. Hij was gemaakt van zeldzame
stenen, schelpen en fossielen, compleet met een mijn en
Roetsjen en dansen
De banketten werden steeds vaker een complete theatrale
belevenis. Themafeestjes kwamen in zwang. In 1770 werd ter
ere van het verblijf van de Pruisische prins Hendrik in SintPetersburg een banket gehouden met als thema ‘De vier jaargetijden’. Elk van de twaalf tafels was gewijd aan een maand
van het jaar en voorzien van kunstig geschilderde kalendersymbolen. De lucht was vervuld van ‘natuurlijke’ geuren en de
spijzen sloten aan bij de verschillende seizoenen. Geschonken werden Franse, Spaanse, Duitse en Hongaarse wijnen,
verschillende soorten wodka’s en champagne in grote hoeveelheden. Langs de wanden stonden ‘cascades van porselein’.
Tijdens de maaltijd speelde het orkest een muziekstuk dat bestond uit vier delen: Lente, Zomer, Herfst en Winter. Hierbij
dansten adellijke kinderen een ballet dat was onderverdeeld
✂
Aanbieding
Ter gelegenheid van onze tentoonstelling
Dining with the Tsars biedt Hermitage
Amsterdam de lezers van GENIET korting
op het entreebewijs. Want tegen inlevering
van deze kortingsbon ontvangt u
10% korting
op uw entreebewijs (€ 13,50 i.p.v. € 15
voor volwassenen en € 4,50 i.p.v. € 5 voor
kinderen 6 t/m 16 jaar)
Normale kaartprijs
€ 15 p.p. (volwassenen)
€ 5 p.p. (kinderen 6 t/m 16 jaar)
Algemene voorwaarden
De aanbieding is niet geldig i.c.m. andere kortingen
en/of acties. Geldig t/m 1 maart 2015 en geldig voor
twee personen per bon. Niet inwisselbaar voor geld.
GENIET | 21
MC_Lifestyle_Geniet.indd 21
13/11/14 10:35 PM
in dezelfde jaargetijden. Na het diner was het tijd voor kaartspellen, het rad
van avontuur, een tableau vivant, toneel, muziek of roetsjbanen.
Hermitage Amsterdam
De Hermitage Amsterdam organiseert
tentoonstellingen en activiteiten in
De tentoonstelling
Naast prachtige serviezen, die u van heel dichtbij kunt bewonderen, komt u in
de tentoonstelling van alles te weten over de tsaren en hun gewoonten, over
de pracht en praal van de hofmode, over de buitenissige gerechten en over het
spectaculaire vermaak tijdens de bals. Een audiotour geeft u extra informatie
en met de rijk geïllustreerde catalogus kunt u thuis nog eens nagenieten van
al het moois. Voor kinderen is er een speciale kinderaudiotour en op gezette
tijden zijn er interactieve rondleidingen en een familieatelier waar u zelf aan
de slag kunt. Kijk voor het actuele programma op www.hermitage.nl. In de
winkel van de Hermitage vindt u een ruim assortiment van allerlei cadeautjes:
van bijzonder serviesgoed tot sjaals en kaarten.
samenwerking met het State Hermitage
Museum in Sint-Petersburg, een van
's werelds grootste musea. De historische
banden tussen Amsterdam en SintPetersburg en de Huizen Oranje-Nassau en
Romanov zijn daarbij een inspiratiebron.
Adres
Amstel 51, Amsterdam
Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur
Tot en met 1 maart 2015: ‘Dining with
the Tsars. Breekbare schoonheid uit de
Hermitage’
www.hermitage.nl
© Evert Elzinga
In het stijlvolle café-restaurant Neva (www.neva.nl) kunt u terecht voor een
lekkere cappuccino, een goed glas wijn, een snelle of een uitgebreide lunch. l
22 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 22
13/11/14 10:36 PM
TRAVEL IN STYLE
Ultiem genieten
Vakantie is verwend worden; genieten van de goede dingen in het leven
Droomvakantie in stijl
Bij Silverjet weten we als geen ander hoe belangrijk die paar weken vakantie per jaar voor u zijn.
En dus regelen we alles zodat u alleen nog maar hoeft te genieten. Flexibele reisdata, privévervoer
van deur tot deur, executive lounges op Schiphol, Dusseldorf en tal van andere luchthavens, de allerbeste
hotels, de mooiste locaties, gerenommeerde luchtvaartmaatschappijen… Vanzelfsprekend, Silverjet.
PMS 199 (rood)
PMS 299 (blauw)
Meer informatie of boeken? Ga naar www.silverjet.nl/lmg of bel 055 - 357 55 97
Medisch
Contact 20-11.indd231
MC_Lifestyle_Geniet.indd
06-11-14
17:28
13/11/14
10:36
PM
JIM SOUREN,
POLOSPELER:
‘JE MOET
TEGEN
EEN
STOOTJE
KUNNEN’
TEKST: JAN DOBBE FOTO’S: POLO.NL
Jim Souren, orthodontist én internetondernemer te Amsterdam, is een
van de tien beste polospelers van het land. Al op zijn zevende zat hij op
een paard, om er alleen in zijn studententijd even af te stappen. Daarna
ontdekte hij zijn passie, de polosport. Op zijn zevenenveertigste is hij
international in het Nederlands poloteam, en zit hij bijna elke dag in het
zadel. ‘In deze sport kun je nog tot je vijftigste groeien!’
24 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 24
13/11/14 10:36 PM
Hoe ben je in de ban van deze sport gekomen?
‘Ik ben opgegroeid in Arnhem, waar mijn vader tandarts was. In die regio wordt
veel meer paardgereden dan in de Randstad, en zo zat ik op mijn zevende al
op een paard. Toen al reed ik vaak op de lastigste paarden, ik had kennelijk de
uitdaging nodig. Ik ben, behalve een paar jaar in mijn studententijd, altijd blijven
paardrijden. Na mijn studie werd ik voorzitter van Rijvereeniging H.O.R.S. op de Hollandse Manege in het centrum van Amsterdam. We gingen eens op excursie naar
een polotoernooi, waar we kennis konden maken met de spelers en de dieren. Ik
was meteen verkocht: een teamsport, zeer actief en spectaculair – een combi van
paardrijden, rugby en hockey, maar ook van schaken. Het gaat immers niet alleen
om de fysieke prestatie, maar ook om spelinzicht, tactiek en strategie. Geweldig!’
Het is óók een fullcontactsport. Blessures?
‘Net als bij formule 1-racen weet je dat het gevaarlijk kan zijn. Als je het gaat
spelen, moet je beseffen dat je weleens een blessure kunt oplopen. Of bij een
valpartij onder je paard terecht kunt komen. Je moet tegen een stootje kunnen.
Zelf heb ik ooit mijn neus gebroken, enkele ribben en een schouderblad. Wie
denkt dat hij in deze sport blessures kan vermijden, moet er niet aan beginnen.’
En de paarden?
‘De veiligheid van de paarden staat voorop. Er zijn duidelijke voorrangsregels
om ongelukkige botsingen te voorkomen, en iedereen houdt zich daar strikt
aan. En de meest kwetsbare delen van het paard worden goed beschermd (zie
Uitrusting, red.). Heeft het geregend, dan gaat het feest niet door. Glijpartijen
zijn uit den boze. Maar zo af en toe is er een val- of struikelpartij, dat hoort bij
de sport.’
Polo, hoe doe je dat?
Polo is een balsport te paard, waarbij een
kleine houten bal met een lange stick
in het doel van de tegenstander moet
worden geslagen. Het wordt onder leiding
van scheidsrechters te paard gespeeld
door twee teams van vier spelers. Een
Is het niet lastig zo’n bewerkelijke sport met een drukke baan te
speelveld is ongeveer 274 bij 183 meter.
combineren?
Het doel bestaat uit twee palen die 7,5
‘Haha, hoe drukker ik het heb, des te liever ik polo speel. Polo is voor mij
de ontspanning die ervoor zorgt dat ik er later weer beter tegen kan. Daar
moet ik meteen bij zeggen dat ik geen vaste orthodontiepraktijk heb. Ik ben
freelancer. Ik werk twee dagen per week als orthodontist, daarnaast heb ik
mijn eigen internetonderneming. Dat maakt dat ik goed over mijn eigen tijd
kan beschikken.’
meter van elkaar staan.
Wedstrijden gaan over vier perioden
(chukka’s) van elk zevenenhalve minuut.
Na elke chukka wordt er van paard gewisseld, want een paard mag niet meer
dan één chukka achter elkaar spelen. Polo
vereist behendigheid, reactievermogen,
Hoeveel tijd kost het?
moed en conditie. Met de linkerhand houd
‘Allereerst is er de training. Iedere dag, behalve de maandag en wedstrijddagen, train ik anderhalf uur met de paarden. Ik heb vijf wedstrijdpaarden
– altijd een reservedier voor het geval er blessures zijn. Je moet één met je
paard worden, daar train je op. Het betekent dat je eerst rustig aan elkaar
moet wennen, veel rijden en veel contact. Goede maatjes worden, die aan
een half woord genoeg hebben. Vervolgens train je op actie: snel in galop,
plotseling stoppen, extreme bewegingen (scooling), zwenken, enzovoort.
De derde pijler van de training is het slaan met de stick vanaf de rug van je
paard (stick & ball). Ook dat moet uitermate goed getraind worden, waarbij
je paard nergens meer van mag schrikken. Daarnaast spelen we wedstrijden van een uur op de woensdag, zaterdag en zondag. En tot slot zijn er de
internationale toernooien waar ik aan meedoe, meestal in Nederland, maar
ook in België, Duitsland of Frankrijk. Knap intensief dus.’
je rustig de teugels vast (het paard wordt
vooral bestuurd door middel van gewichtsverplaatsing), de rechterhand hanteert de
stick. Tegenstanders worden afgedekt en
ook van de bal gezet, ‘eraf gereden’.
Is het een dure sport?
‘De kosten voor een polopaard vallen relatief mee. Er zijn verschillende
soorten en maten, maar gemiddeld betaal je voor een nieuw polopaard uit
Argentinië zo’n € 10.000. Daar komt € 5.000 transport- en invoerkosten bij.
GENIET | 25
MC_Lifestyle_Geniet.indd 25
13/11/14 10:36 PM
Per wedstrijd heb je vier paarden nodig en kom je dus al snel
op een totaal van € 60.000. Zelf heb ik vijf paarden: Diego,
Graciela, Olivia, Rosilla en Sombra. Samen met een bevriende polospeler die er ook vijf heeft, laat ik ze dagelijks door
iemand verzorgen. Omdat we dat samen doen, is dat goed te
bekostigen. Natuurlijk moet ik er ook dingen voor laten. Ik
rijd bijvoorbeeld niet in dure auto’s of zoiets.’
polojeugd aan, die nog veel van zich zal laten horen. Ik voorspel dat we in 2030 goud gaan winnen!’
Uitrusting
Polopaarden zijn klein, gespierd en wendbaar. Hun benen (met
name de pezen) worden beschermd door bandages, hun staart
wordt ingebonden en hun manen geschoren, zodat de polostick
er niet in verstrikt raakt. De speler is uitgerust met een polostick van
Polo in Nederland
bamboe (mallet) met aan het eind een ongeveer twintig centimeter
De eerste polowedstrijd in Nederland werd in de jaren zeventig
lang sigaarvormig dwarshout. Mallets moeten met gestrekte arm juist
van de vorige eeuw gespeeld in Deurne. In 2003 werd Polo Club
de grond kunnen raken. De lengte hangt dus af van de grootte van
Vreeland opgericht. Met bijna dertig leden is deze club de groot-
paard en ruiter. De uitrusting bestaat uit valhelm, poloshirt, rijbroek,
ste van Nederland. Ons land kent nu ongeveer tachtig polospelers
een van voren verlengde rijlaars, kniebeschermers en handschoenen.
van wie een kwart vrouwen. Het is een amateursport, en wordt
dus niet professioneel gespeeld. Het nationale poloteam won
Je bent nu 47. Is er een maximumleeftijd voor polo?
zilver bij het EK 2002 in Rome en brons bij het EK 2005 in Nederland.
‘Haha, polo is een van de weinige sporten waarin je echt beter
wordt naarmate je ouder wordt. Je paard doet immers het
meeste fysieke werk. Eerlijk is eerlijk. En met het klimmen der
jaren word je steeds slimmer en sluwer, je gaat niet meer achter
elke bal aan en spaart je krachten. Je krijgt meer inzicht in hoe
het spel gespeeld moet worden. Omdat het een heel tactische
sport is, komt dat spelinzicht uitstekend van pas. In Argentinië, hét pololand bij uitstek, wordt polo nog gespeeld door
70-jarigen! Weliswaar niet op topniveau, maar toch. Op het
hoogste niveau kun je het nog wel spelen tot je vijftigste, tot die
leeftijd groei je nog. Op het EK, waar ik afgelopen september
speelde, waren de meeste spelers eind twintig, begin dertig.’
Is er een competitie?
‘Nee, niet echt. Ieder weekend is er wel ergens een toernooi,
waarvoor je je kunt inschrijven. Altijd goed georganiseerd,
met alles erop en eraan. Als individuele speler kun je bij
het meespelen en winnen van de grotere polotoernooien –
onderdeel van de Dutch Polo Tour – wel punten verzamelen,
vergelijkbaar met de formule 1-racerij. Aan het einde van
het poloseizoen, dat loopt van 1 april tot 1 oktober, wordt
bekeken wie de meeste punten heeft gewonnen. Die is dan de
(beste) polospeler van het jaar. In Nederland, dat maar tachtig polospelers heeft, ben je gauw uitgespeeld. Vandaar dat ik
ook soms meedoe aan internationale toernooien in België,
Frankrijk en Argentinië. Ik speel dan niet met een vast team,
maar stel voor ieder toernooi een ander team samen.’
Je komt ook uit voor het Nederlands team?
‘Ja onlangs nog bij het Europees Kampioenschap in Chantilly,
Frankrijk. Twee maanden voorafgaand aan dat toernooi
hebben we keihard getraind om ons fysiek en mentaal voor te
bereiden. Helaas waren we na drie wedstrijden uitgeschakeld
voor de halve finales. Het Nederlandse polo staat internationaal nog in de kinderschoenen, toplanden zijn Argentinië en
Engeland. Maar we groeien en er komt een heel talentvolle
Kun je polo aanbevelen?
‘Het is een mooie, maar ook zeer intensieve en harde sport.
En bewerkelijk. Maar als je een passie hebt voor paarden en
paardrijden, zou ik zeker eens komen kijken. Want ook als
kijksport is polo niet te versmaden. Het is mooi en spectaculair om naar te kijken, het is er gezellig rond het veld, overal
zie je picknickmanden met een lekker hapje en een drankje, er
zijn leuke mensen en er hangt een uitstekende sfeer.’ l
Meer informatie
Voor meer informatie over polo, wedstrijden en de mogelijkheid
een wedstrijd bij te wonen, kijkt u op www.polo.nl.
26 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 26
13/11/14 10:36 PM
INSECTEN OP JE BORD
GRUWELEN OF
GENIETEN?
TEKST: SASKIA RIDDER FOTO’S: © INSECTABLE (P. 27, 29) EN MOHOCO (P. 28, 30)
Groentelasagne met sprinkhaan, een meelwormenquiche of
choco-tenebriofudge. Het zijn waarschijnlijk geen gerechten die bij
u het water door de mond doen lopen, maar delicatessen zijn het
wel. Insecten als sprinkhanen, meelwormen en reuzenwaterwants
worden door maar liefst 80% van de wereldbevolking regelmatig
genoten. Terecht, want behalve dat een insect lekker is, is het de
perfecte duurzame dierlijke eiwitbron.
GENIET | 27
MC_Lifestyle_Geniet.indd 27
13/11/14 10:36 PM
Diervriendelijk
Insectenambassadeur
Insecten worden diervriendelijk gekweekt,
en slapen ze rustig in.
Tijd voor een doorbraak van insecten? Aan ecologisch entomoloog Marcel
Dicke van de Universiteit van Wageningen zal het niet liggen. Zijn vele activiteiten om het belang van insecten voor de wereld duidelijk te maken (‘zonder insecten geen leven op aarde’) hebben hem zelfs de bijnaam de Insectenambassadeur opgeleverd. Zo was hij in 2006 een van de initiatiefnemers
van de wereldrecordpoging insecten eten. Maar liefst 1.747 mensen genoten
tegelijkertijd van een smakelijk bereid hapje meelworm. Het wetenschapsfestival ‘Wageningen-City of Insects’ kreeg wereldwijde media-aandacht en trok
maar liefst 20.000 bezoekers. In 2013 kreeg Dicke de Eurekaprijs, een prijs
voor wetenschappers die de wetenschap succesvol buiten de muren van de
universiteit voor het voetlicht brengen.
Duizend insecten eetbaar
4-0 voor de insecten
Volgens entomoloog Marcel Dicke zijn er
Dicke brengt de wetenschap over insecten zelfs tot in de keuken met Het
Insectenkookboek dat hij samen met professor Arnold van Huis en kookdocent
Henk van Gurp schreef. Het is een toegankelijk boek over insecten als nieuwe, duurzame dierlijke eiwitbron. Als Dicke de vraag wordt gesteld waarom
we insecten zouden moeten eten, is zijn eerste reactie: ‘Omdat ze zo lekker
zijn!’ Pas daarna verhaalt de wetenschapper over alle andere voordelen. Het
meest vermakelijk doet hij dat in een TED-talk die al ruim een miljoen keer
bekeken is. In deze populaire lezing laat hij het de insecten opnemen tegen
ander dierlijk vlees, zoals van een varken of koe. Dicke: ‘Insecten kennen
geen ziekten die bedreigend zijn voor de mens als varkenspest, gekkekoeienziekte, vogelgriep of Q-koorts (1-0 voor de insecten). Daarnaast kennen
insecten een veel hogere opbrengst aan vlees per kilogram input aan voedsel.
Dit komt onder andere omdat ze weinig warmte produceren. Per 10 kg input
aan voer levert de sprinkhaan 9 kilo aan vlees dat je kunt consumeren. Een
koe levert slechts 1 kg vlees per 10 kg input (2-0). Het volgende punt (3-0)
scoren insecten omdat ze minder afval en mest opleveren en dus minder
ammoniakuitstoot hebben bij de productie, des te meer omdat er per kg
insectenmest veel minder ammoniak wordt uitgestoten dan bij een kg mest
van koeien en varkens.’ Het is 4-0 voor de insecten als Dicke de voedingsstoffen opnoemt die insecten bevatten. ‘Insecten zijn rijk aan gezonde eiwitten, essentiële vetzuren, ijzer, mineralen en vitamines als B1, B2 en D.’ Game,
set and match voor de insecten dus.
zeker als je het vergelijkt met onze traditionele veestapel. Insecten zijn gewend om
dicht bij elkaar te leven en ervaren hier
geen stress bij zoals kippen en varkens dat
kunnen hebben. De kweek is natuurgetrouw, ze hebben geen antibiotica nodig
en de insecten krijgen alleen natuurlijk en
plantaardig voedsel. Zodra de insecten
‘geoogst’ worden, komen ze in de koeling
zo’n zes miljoen soorten insecten die op
onze aarde rondkruipen of fladderen. Zo’n
tweeduizend soorten insecten worden
gegeten. Dit zijn de meest bekende.
•
Sprinkhaan. Heeft een nootachtige
smaak. Kun je zonder pootjes en vleugels
frituren, karamelliseren of grillen op de
barbecue. Doet het ook goed op een
pizza of salade.
•
Buffaloworm, ofwel de larven van de
buffalokever. Heeft iets weg van spek
of bacon. Het best is om deze kort te
blancheren of kort in de olie te bakken.
Bijvoorbeeld te verwerken in pannenkoeken, muffins of in salades.
•
Meelworm, ofwel de larven van de
meeltor. Vers smaken ze naar cashewnoten, gevriesdroogd naar popcorn.
Kunnen worden gebakken, gekookt of
geroosterd voor in salades, quiches,
soep, rijst en pasta. Ook bijzonder: als
topping op chocolade.
Veel monden te voeden
Het is volgens Dicke echt noodzakelijk om vaker vlees te laten staan. ‘We
hebben steeds meer monden te voeden op deze aarde. Als er in 2050 twee
miljard meer mensen dan nu zijn, moet de productie van vlees met zo’n
zeventig procent omhoog, onder andere omdat de consumptie per persoon
toeneemt. Behalve dat een hoge vleesconsumptie gezondheidsrisico’s met
zich meebrengt, is zo’n hoge vleesproductie ook niet meer op te brengen.
Zeventig procent van de landbouwproductie wordt immers al gebruikt
voor vleesproductie. Ik hoop dan ook dat het westen insecten als voedsel
heel snel omarmt, want zij kunnen een uitstekende bijdrage leveren aan de
voorziening van dierlijke eiwitten. Recent onderzoek in Nederland stemt mij
hoopvol: maar liefst zeventig procent van de ondervraagden gaf aan insecten
zeker of misschien te gaan eten.’
TED-talk
Luchtgarnaal
Benieuwd naar de TED-talk van Marcel Dicke?
In westerse landen durven we echter maar mondjesmaat een insect te
verorberen. De meeste mensen gruwelen bij de gedachte aan zo’n kriebelbeest in hun mond. In België liggen sinds kort wel insectenburgers en
Ga naar http://www.ted.com/talks/
marcel_dicke_why_not_eat_insects.
28 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 28
13/11/14 10:36 PM
insectenspread in de supermarkt. In deze producten zijn de meelwormen
zo vermalen dat ze niet meer herkenbaar zijn als insect. Voor de echte
insectenliefhebber een doodzonde, maar zij zien het wel als weer een stapje
verder in de acceptatie. In Amerika worden insecten al verwerkt in protein
bars en in Australië staan er skyshrimps op de menukaart. In Nederland
noemen we ze ook wel luchtgarnalen, omdat ze zo op een garnaal lijken. Er
zijn hier wel restaurants die insecten serveren en ook de thuiskok kan gevriesdroogde producten bestellen. Voor de bereiding vindt een kok genoeg
inspiratie in Het Insectenkookboek van Marcel Dicke.
ACTIE – gratis insectable chocs à € 9,90
Bestel via www.insectable.nl het cadeaupakket met daarin Het Insectenkookboek
van Marcel Dicke e.a., met daarbij drie
soorten insecten (à € 42,95). Vul bij het veld
‘opmerking’ de code ‘MC-Geniet’ in en
krijg de Insectable Chocs t.w.v. € 9,90 gratis.
Geldig t/m 22 december 2014.
Puur product
Leverancier Arno Snellens voorziet een enorme groei in de insectenhandel.
Hij startte drie jaar geleden met het leveren van insecten via Insectable. ‘Ik
wilde ergens in een groeimarkt stappen, het liefst met een duurzaam product
met toekomst. Voor mij zijn dat insecten. Ik vind het ook passen in de tijdgeest. Je ziet de trend dat mensen willen weten wat ze eten, mensen zijn bewuster met voeding bezig en willen hun eten niet meer uit een pakje halen.
Nou, met insecten weet je precies wat je in huis haalt, het is een mooi puur
product. Bovendien is Nederland een reizend volk, dus veel mensen komen
in contact met andere culturen waar het eten van insecten heel normaal is.
Het feit dat er steeds meer media-aandacht is, stemt mij ook positief ’, stelt
Snellens.
Arno heeft echt een missie met zijn bedrijf. ‘Ik denk dat we met z’n allen
minder vlees moeten gaan eten. Het is gezonder om minder vlees te eten,
maar ik denk ook dat onze aardbol de massale vleesconsumptie niet aankan.
Insecten zijn een prima vervanger. Snellens vindt het ook altijd leuk om bij
evenementen of bedrijfsfeesten proeverijen te organiseren. ‘Mensen moeten
het een keer op een makkelijke manier kunnen proberen om die eerste hap
te durven nemen. Mensen vinden het bijna altijd spannend, de sfeer is vaak
geladen. Maar achteraf is bijna iedereen verbaasd hoe lekker het is. Dat zijn
altijd mooie momenten.’ Een tip van Snellens om op een gemakkelijke manier eens insecten te eten, is het gebruiken van meelwormen als vervanger
van croutons of spekjes in de salade. ‘Gewoon kort bakken in de olie, niets
ingewikkelds aan.’
Consumeerbare opbrengst hoog
Omdat insecten geen warmte produceren, zijn ze in staat om hun voedsel heel
efficiënt om te zetten. Ook de consumeerbare opbrengst van een insect is hoger,
omdat relatief veel van het insect door ons
als voedsel gebruikt kan worden. Bij een
rund is slechts 40% als voedsel te gebruiken,
bij een sprinkhaan is dat maar liefst 80%.
Alleen de poten en de vleugels zijn niet
geschikt voor consumptie.
GENIET | 29
MC_Lifestyle_Geniet.indd 29
13/11/14 10:36 PM
‘Ik wil mijn gasten niet
choqueren, daar run je
geen restaurant mee’
Wel triggeren, niet choqueren
Bij restaurant LE:EN in Utrecht staat de sprinkhaan al een tijdje op het menu.
Als student had chef-kok Emmeke Pennings er al eens mee gewerkt. ‘Toen
zorgde het voor een shockeffect. Toch raar, want ook in die tijd werden in
grote delen van de wereld al insecten gegeten. Ik heb het vorig jaar weer bij
LE:EN op de kaart gezet. Het werd beter verkrijgbaar bij leveranciers en het
raakte steeds meer geaccepteerd. Nu is Nederland er wel aan toe, maar het was
goed om er nog een paar jaar mee te wachten. Ik wil mijn gasten namelijk niet
choqueren, daar run je geen restaurant mee. Triggeren mag wel; je probeert
met je menukaart altijd te verrassen.’
Facebook
Pennings gerecht van sushirijst met de gefrituurde spinkhaan en sprouts
wordt goed ontvangen. ‘Het is een populair gerechtje, verschillende gasten
Emmeke Pennings van restaurant LE:EN
bestellen ’m iedere keer weer. Hij is dan
ook gewoon echt lekker natuurlijk. De
sprinkhanen zorgen wel regelmatig voor
enige hilariteit. Mensen vinden het toch
spannend. Ze maken foto’s en delen ze op
Facebook. Ik vind dat wel grappig. Het is
goed dat er meer bekendheid komt, want het
eten van sprinkhanen is toch de toekomst.
Het is een duurzaam en gezond alternatief
voor vlees. Maar ja, we hebben het hier wel
over Nederland hè? ‘Wat de boer niet kent,
dat eet ie niet.’ De chef-kok vindt dat jammer: ‘Het is juist zo leuk om je een keer te
laten verrassen!’ Op zich wil LE:EN de kaart
wel uitbreiden met andere gerechten waar
bijvoorbeeld meelwormen in zijn verwerkt.
Pennings: ‘Dat moeten we nog ontdekken.
Sprinkhaan heeft de meest toegankelijke
smaak en meelwormen zijn nog wat lastiger
in de bereiding omdat ze zo klein zijn. Maar
dat we weer met iets verrassends zullen
komen, durf ik wel te beloven.’
Kookworkshop
Een workshop ‘koken met insecten’ is ook
een optie. Dat kan aan huis, maar ook in
de kookstudio’s van Meridiez in Limburg
of bij Cecile Hannen uit Millingen aan de
Rijn kun je experimenteren met insecten.
Hannen: ‘Natuurlijk krijgen gasten wat
uitleg, maar vervolgens kan iedereen in
groepjes aan de slag met een gerecht. Na
afloop worden de gerechten samen opgegeten. Hartstikke leuk als je eens wat anders
wilt met je familie-uitje of personeelsbijeenkomst.’ l
De meeste mensen
gruwelen bij de
gedachte aan zo’n
kriebelbeest in hun mond
30 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 30
13/11/14 10:37 PM
Al 28 jaar dé specialist
Rusland
Oekraïne
Georgië
Armenië
Baltische landen
Vraag nu de gratis brochure aan!
rgië •
Oekraïne • Geo
ische landen •
Rusland • Balt
Armenië
2 0 14
telefoon: 020 – 2012777 | e-mail: [email protected] | internet: www.bolsjoj.nl
MC_Lifestyle_Geniet.indd 31
13/11/14 10:37 PM
DE BOEKENDOKTER
DIAGNOSTICEERT EN SCHRIJFT VOOR…
TEKST: HUUG SCHIPPER
Wat doe je als je
een oppepper
nodig hebt, iets
aan je kaalheid
wilt doen, een
gebroken hart
wilt lijmen, last
hebt van constipatie of behoefte
aan een flinke
huilbui?
Pak een boek!
Want literatuur
is heilzaam voor
de gezondheid
en bevat grote
geneeskracht. Het
staat te lezen in
De Boekenapotheek van Ella
Berthoud en
Susan Elderkin. Als bibliotherapeuten schrijven zij fictie voor
ter bestrijding van de ‘kwalen des levens’. Om te bewijzen dat
‘lavende leeservaringen’ helend zijn voor de geestelijk of lichamelijk lijdende mens, gidsen de auteurs ons door tweeduizend
jaar wereldliteratuur. Bij alle denkbare aandoeningen past wel
een (literair) boek waarin je de balsems, drankjes, capsules,
zalfjes, pillen en purgeermiddelen vindt die de pijn verlichten
en de koorts verlagen.
Het boek is opgebouwd als een medische encyclopedie van op
alfabet gerangschikte ongemakken. De lemma’s variëren van
‘aanbranden, het eten laten’ en ‘aandacht zoeken – zie: hulpbehoevendheid’ tot ‘zwangerschap’ en ‘zwerfdrift’. Bij elk lemma
staan één of meer boektitels als recept. Na een korte omschrijving van het ongemak volgt een schets van het boek.
The proof of the pudding is in the eating, dus kijken we bij ‘winderigheid’ naar het aanbevolen boek: Een samenzwering van
idioten door John Kennedy Toole: ‘Als je last hebt van overmatige gasontwikkeling waardoor je veel boert of winderig bent –
of, de hemel sta ons bij, allebei –, zul je je ongetwijfeld heel verbonden en solidair voelen met de hoogopgeleide maar ernstig
sjofele dertigjarige Ignatius J. Reilly [...].’ Nu volgt een heldere
boekbespreking met een enkel adequaat citaat: ‘Wanneer zijn
moeder, bij wie hij nog steeds woont (en die er zelf ook aardig
op los boert), klaagt over de stank in zijn kamer, antwoordt
Ignatius dat de geur van zijn dampen hem “geruststelt”.
“Schiller kon alleen schrijven als zijn werkkamer rook naar
rottende appels,” stelt hij. “Ik heb ook zo mijn behoeften.”’
Dat het lezen van literatuur kan ontspannen en ontroeren,
leren, troosten en nog veel meer, zal niemand betwisten. Maar
dat je door Ignatius J. Reilly van je winderigheid afkomt, lijkt
een ijdele hoop. Vermakelijk is De Boekenapotheek wel. En
leerzaam als staalkaart en bloemlezing van de wereldliteratuur.
De dokter heeft er zelf ook wat aan, zeg maar. Maar wat als je
niet van fictie houdt? Ook daar heeft de bibliotherapeut een
antwoord op: een lijst met ‘De tien beste romans om je partner
(mannelijk) aan de fictie te krijgen’. Met onder andere Umberto
Eco’s De naam van de roos en Grunbergs Tirza. Natuurlijk is er
ook zo’n lijst voor vrouwen (met De engelenmaker van Stefan
Brijs). En er zijn nog veel meer top 10-lijstjes: als je wilt afkicken (met Meridiaan van bloed van Cormac McCarthy), om je
op te vrolijken (met Tommy Wieringa’s Joe Speedboot), op de
wc zit (met Kakafonie van Gerrit Komrij) of in de trein.
Als medicijn is deze pil (ruim vijfhonderd pagina’s) het proberen waard, zelfs al valt de werkzaamheid te betwijfelen. Ook
placebo’s zijn van betekenis voor de bestrijding van een kwaal.
Het omgekeerde
van een stelling
gaat eveneens
vaak op. Met zijn
‘verjaardagskalender met twaalf
postkaarten’
Lezen brengt u en
anderen rondom
u ernstige schade
toe laat tekenaar
Joost Swarte zien
dat lezen slecht is
voor de gezondheid. Woorden
heeft hij er niet
voor nodig. Door
de boodschap op
een ansichtkaart
te zetten, is de analogie met de gezondheidswaarschuwing
op het pakje sigaretten voorbeeldig. Want het is natuurlijk
de bedoeling dat die kaart beschreven wordt, daarna
verzonden en dan... pas toch op, pas toch op... gelezen!
32 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 32
13/11/14 10:37 PM
De ansichtkaarten zijn een paar jaar later onder de titel Lezen werkt zeer verslavend (tegelijk met een Engelse editie Reading is highly addictive) herdrukt. Dezelfde kaarten, nu in een eigen mapje. Dat noemen we ‘oude wijn in nieuwe zakken’.
Wist u dat die uitdrukking uit de Bijbel
komt? Daarin staat overigens: ‘nieuwe
wijn in oude zakken’, zo lees ik in het
kostelijke Een lust voor het oog (en andere
Bijbelse uitdrukkingen die we dagelijks
gebruiken) en meer precies: ‘Geen van
beide uitdrukkingen komt woordelijk uit
de Bijbel, maar ze vinden allebei hun
basis in de wijze woorden van Jezus die
in Mattheus 9:17 worden weergegeven.
Jezus legt zijn leerlingen de essentie van
vernieuwing uit door hun een vergelijking op te dissen: “Ook doet men geen
nieuwe wijn in oude leren zakken; anders
barsten de zakken, en de wijn stroomt
eruit, en de zakken gaan verloren; maar
men doet nieuwe wijn in nieuwe zakken,
en beide blijven behouden.”’ Ton den
Boon, hoofdredacteur van de Dikke Van
Dale en publicist over taal, verzamelde
woorden en uitdrukkingen die hun oorsprong hebben in de Bijbel. Voor het te
laat is, want die uitdrukkingen vinden we vooral in de Statenvertaling en zijn
vaak verdwenen uit de nieuwe Bijbelvertalingen van de laatste decennia. ‘Des te
meer reden om de talige pareltjes uit het “Boek der boeken” te verzamelen en te
tonen hoe ze nog steeds worden gebruikt.’ Den Boon schrijft over de betekenis
die we vandaag aan een uitdrukking toekennen en vergelijkt deze met de
Bijbelse betekenis. Die betekenissen staan niet zelden los van elkaar. Bij de
televisiepresentator die het zichtbaar met zichzelf getroffen heeft, denken we:
‘IJdelheid der ijdelheden! Alles is ijdelheid.’ De uitdrukking staat in de Bijbelvertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap, maar daarin betekent ‘ijdelheid’
geen ‘pronkzucht’ maar ‘nietigheid’. IJdel in de betekenis van ‘ijl’ dus. De Nieuwe
Bijbelvertaling maakte er daarna ‘lucht en leegte, alles is leegte’ van, een metafoor waarover Den Boon zegt dat die ‘in minder dan geen tijd ook de status van
staande uitdrukking heeft bereikt’. (Nu dus meer van toepassing op het tv-programma van voornoemde presentator.)
Ella Berthoud & Susan Elderkin
De Boekenapotheek
Aangevuld met lemma’s over de
Nederlandse en Vlaamse literatuur
door Maarten Dessing
Podium, Amsterdam 2013
Joost Swarte
Lezen brengt u en anderen rondom u
ernstige schade toe
(verjaardagskalender met twaalf
Ton den Boon
Onlangs verzuchtte een
vriendin: ‘Opgroeien zonder
Bijbel is een ramp voor de
aspirant-taal- en literatuurwetenschapper,’ waarmee ze
bedoelde dat deze student
van niet-kerkelijke huize een
enorme taal- en kennisachterstand heeft op zijn collega
bij wie de Bijbelverhalen en
-uitdrukkingen met de
paplepel zijn ingegoten. Zoals Maarten ’t Hart, die weliswaar geen taalwetenschapper is, maar die, als beschrijver van onder meer het christelijk smaldeel in
de jaren vijftig, zijn werk doorspekt met Bijbelse uitdrukkingen. Ton den Boons
boek over dit onderwerp, getiteld De taal van ’t Hart, is in voorbereiding. l
postkaarten)
Thomas Rap, Amsterdam 2006
Joost Swarte
Lezen werkt zeer verslavend
(mapje met twaalf ansichtkaarten)
Reading is highly addictive
(set of twelf postcards)
Thomas Rap, Amsterdam 2010
Ton den Boon
Een lust voor het oog
en andere Bijbelse uitdrukkingen die we
dagelijks gebruiken
Van Dale, Utrecht/Antwerpen 2014
GENIET | 33
MC_Lifestyle_Geniet.indd 33
13/11/14 10:37 PM
© Jurgen Scheffer
DOESBURG:
EEN STAD
OM VAN TE
GENIETEN
TEKST: SASKIA RIDDER
Een historische binnenstad, de betoverende IJssel, volop kunst & cultuur,
leuke winkeltjes en gezellige restaurants; Hanzestad Doesburg heeft het
allemaal. Een stad om te ontdekken!
34 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 34
13/11/14 10:37 PM
© Jacky de Goederen
Het Arsenaal en de binnentuin
W
ie Doesburg binnenrijdt, ontwaart een stad
waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Het
middeleeuwse stratenpatroon is nog volledig intact en het stadje telt maar liefst 150
beschermde monumenten. Ook is een deel van de verdedigingswerken bewaard gebleven, wat de stad heel sfeervol
maakt. Al in 1237 verwierf Doesburg stadsrechten, 60 jaar
eerder dan Amsterdam. En daar zijn ze trots op in Doesburg.
De monumentale binnenstad is met eerbied voor het verleden prachtig gerestaureerd en is aangewezen als beschermd
stadsgezicht. Het maakt dat je heerlijk kunt verdwalen in de
steegjes en pittoreske straatjes, je ondertussen vergapend aan
de prachtige panden. En dan ontdek je inderdaad dat Doesburg helemaal niet stil heeft gestaan, want op je strooptocht
over de kleine ronde kasseitjes (naaldhakken thuis laten!)
ontdek je de leukste winkeltjes, de modernste kledingzaken
en de lekkerste koffietentjes.
Voormalig klooster Het Arsenaal
De meest recente aanwinst van Doesburg is Het Arsenaal
1309 aan de Kloosterstraat. Het indrukwekkende pand, een
voormalig klooster en vroegere wapenopslag, staat er al
sinds 1309 en had eeuwenlang geen bestemming. Onlangs
(13-09) is het opnieuw in gebruik genomen. Eigenaar
Arthur Balduk meldt in de media dat ‘Het Arsenaal weer is
teruggegeven aan de inwoners van Doesburg’. Gelukkig is
er voor bezoekers van Doesburg ook een plek in de stadsherberg die Het Arsenaal heeft. Daarnaast kan iedereen in
het gebouw van ruim tweeduizend vierkante meter genieten van een wijn- of bierproeverij of een bezoekje brengen
aan de stadsbrouwerij of het filmhuis. Het Arsenaal belooft
een authentieke sfeer van rust en eenvoud in het grand
café. In de aangebouwde kapel zit een biologische winkel
en de moestuin is ook een wandeling waard.
Het landelijk
Fietsplatform heeft
de Achterhoek
uitgeroepen tot
beste fietsregio van
Nederland
GENIET | 35
MC_Lifestyle_Geniet.indd 35
13/11/14 10:37 PM
De Waag
De nieuwste horecagelegenheid in Doesburg is dus Het Arsenaal 1309, maar
het Hanzestadje biedt ook plek aan – naar verluidt – de oudste horecagelegenheid van Nederland: het stadsbierhuis ‘De Waag’ aan de Koepoortstraat.
Een stukje geschiedenis is hier op z’n plek. Vestingstad Doesburg had met
zijn strategische ligging aan de uitmonding van de Oude IJssel in de IJssel een
sterke handelspositie in de regio. In de vijftiende eeuw moesten handelaren
op inkomende goederen belasting betalen aan de stad en in die tijd gebeurde
dit op basis van het gewicht. Vandaar dat er behoefte ontstond aan een plaats
waar de goederen gewogen konden worden. In 1478 is De Waag voor dit doel
in gebruik genomen. De pachter van De Waag had tevens het monopolie op de
verkoop van vreemde bieren in de stad. Omdat in die tijd bier de volksdrank
was – water bevatte immers te veel ziektekiemen – was het altijd een drukke
bedoening in de Waag. Gedurende de laatste vijf eeuwen heeft het pand uitsluitend een gastvrije bestemming gehad als herberg, café en restaurant. De Waag
is daarmee de oudste horecagelegenheid van Nederland en om deze reden
wordt De Waag dan ook vermeld in het Guinness Book of Records.
Tips
–
De Achterhoek herbergt verschillende
wijnboerderijen die een bezoekje waard
zijn.
–
Ontdek de (oude) IJssel, het glooiende
coulissenlandschap en de kasteeltjes
in de omgeving via het uitgebreide
fietsknooppuntennetwerk.
–
In de winkel van het Streekmuseum De
Roode Toren aan de Roggestraat kunt
u erfgoedproducten kopen.
De naam Doesburg
Duizend jaar geleden bestond de omgeving
uit moeras met al dan niet bewoonde zandduinen. De naam Doesburg herinnert aan
die tijd, want ‘does’, ‘duis’ of ‘doze’ betekent
zo veel als ‘met bomen of struiken begroeid
moeras’. Doesburg is dus een nederzetting in
moerassig gebied. Van drassigheid is nu geen
sprake meer, hoewel de Gelderse IJssel nog
wel regelmatig buiten haar oevers treedt.
© Jacky de Goederen
© Marieke Davidse
Doesburgsche mosterd
Doesburg staat bekend om z’n boerenmosterd. Het nog in werking zijnde fabriekje en
tevens museum ‘De Doesburgsche Mos-
Ontdekkingstocht
Genoeg kasseien en kroegen gezien? Dan is het misschien tijd voor een ontdekkingstocht door de omgeving. Doesburg ligt op de grens van de Achterhoek,
de Veluwe en de Liemers, drie gebieden die alle drie het ontdekken waard zijn.
En natuurlijk ligt Doesburg aan de uitmonding van de Oude IJssel. Het maakt
Doesburg tot het ideale vertrekpunt voor een fijne wandeltocht of een fikse
fietstocht. Leuk om te weten: het landelijk Fietsplatform heeft de Achterhoek
uitgeroepen tot beste fietsregio van Nederland.
terdfabriek’ aan de Boekholtstraat verhaalt
waarom dat zo is. Ook kunt u zien hoe de
ouderwetse boerenmosterd wordt gemaakt.
Adolfo Natalini
Het gebied rond
de IJsselkade
is begin 21ste
eeuw herin-
Nachtje blijven
gericht. Waar
vroeger de
havenbedrijvig© Jacky de Goederen
Eigenlijk is Doesburg te leuk om er maar een dag te verblijven. Zeker omdat er
zoveel leuke herbergen, bed and breakfast-gelegenheden en hotels zijn. Zonder
andere slaapgelegenheden tekort te willen doen, noemen we hier Hotel Doesburg.
Direct aan de IJssel gelegen, een prima keuken, een heerlijk terras met uitzicht over
het water en 24 bijzondere kamers met namen als de Graaf Otto van Gelder-suite
en de Baron Menno van Coehoorn-suite. Hotel Doesburg heeft nog twee pluspunten. Ten eerste een overdekte parkeergarage voor een tarief dat uit een vorige eeuw
lijkt te komen (€ 2,50 per nacht) en ten tweede iets wat laat zien dat Doesburg toch
echt helemaal bij de tijd is: twee oplaadpunten voor elektrische auto’s. l
heid heerste, is
nu een prachtige woonwijk
met grachtenpanden, appar-
tementen en een woontoren ontworpen
door de Italiaanse architect Adolfo Natalini.
36 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 36
13/11/14 10:37 PM
DE TAS VAN…
HELEEN VAN OMMEN
TEKST: SASKIA RIDDER FOTO: EDWIN WEERS
Wat hoort er bij een dokter?
Een dokterstas natuurlijk. In
GENIET komt elk nummer een
arts aan het woord die vertelt
waarom zijn of haar tas zo
bijzonder is. Dit keer Heleen
van Ommen, kinderarts/
hematoloog in het Emma
Kinderziekenhuis AMC.
Meteen verliefd
‘Vroeger wilde ik altijd een echte dokterstas, zo’n klassieke met
een mooie clip bovenop. Maar daar past geen laptop in, en dat
vind ik toch wel een eerste vereiste. Deze tas kreeg ik tien jaar
geleden als verjaardagscadeau van mijn man Arjan. Ik had al
een handtas van het merk Mywalit en toen zag ik deze werktas
van hetzelfde merk. Door de subtiel gekleurde biezen past hij
perfect bij mijn handtas. Ik was dus meteen verliefd en m’n hint
naar Arjan was gelukkig duidelijk genoeg. Ik krijg vaak leuke
reacties op mijn tassen, zeker sinds ik in Italië ook nog een
bijpassende portemonnee vond. Dat geeft me een goed gevoel.
Hoewel onlangs een hengsel is gebroken, ben ik nog steeds
heel blij met mijn tas. De kleur is misschien niet bijzonder,
maar het leer is lekker zacht, en de suède zijkanten en de
gekleurde biezen maken ’m toch heel apart. En alles past
erin zonder dat de tas zelf heel log en zwaar wordt. Zeker als
ik naar een congres ga, ben ik daar blij mee. Laptop, iPad,
papieren; alles kan makkelijk mee. De tas heeft ook lekker veel
vakjes en ritsjes en gelukkig ben ik wel zo georganiseerd dat
ieder vakje z’n vaste bestemming heeft. Op de een of andere
manier ben ik mijn sleutels alleen in huis altijd kwijt.’
Wie is Heleen van Ommen?
Heleen is kinderarts/hematoloog, werkt in het Emma Kinderziekenhuis AMC en is voorzitter van de Nederlandse
werkgroep pediatrische trombose en stroke. Daarnaast is
ze moeder van twee kinderen, woonachtig in Warmond en
fanatiek roeister. Heleen: ‘Een vroege zaterdagochtendtraining
op de Kaag, daar laad ik weer helemaal van op. Mijn werk als
kinderhematoloog is heel inspirerend. Je ziet trombose bij kinderen eigenlijk alleen bij kinderen die al een ander ziektebeeld
‘Op de een
of andere
manier
ben ik mijn
sleutels
alleen in huis
altijd kwijt’
hebben en meestal via een lijn hun medicijnen en voeding
krijgen. Daarom werk ik veel samen met specialisten zoals oncologen en neonatologen. Samen met hen kunnen we als werkgroep richtlijnen opstellen voor de behandeling van trombose
en onderzoek initiëren. We tillen de zorg voor deze kwetsbare
kinderen echt op een hoger plan, dat geeft veel energie.’ l
GENIET | 37
MC_Lifestyle_Geniet.indd 37
13/11/14 10:37 PM
A
FRIK T!
DÈ ACIALIS
SPE
SAFARI IN AFRIKA?
Ruim 100 inspiratiereizen vindt u op www.jambo.nl en in onze brochure of
bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.
Kenia . Tanzania . Madagaskar . Seychellen . Mauritius . Zuid-Afrika
Oeganda . Zimbabwe . Namibië . Botswana . Mozambique . Zambia
De mogelijkheden zijn eindeloos, privé reizen geheel conform uw wensen!
210x297_Jambo-2014.indd 381
MC_Lifestyle_Geniet.indd
07-11-13
13:44
13/11/14
10:37
PM
DE
BALANS
GEVONDEN
TEKST EN FOTO'S: JOS WESDIJK
Lex en Caroline Vijlbrief-De Soomer hebben het druk. Samen runnen ze
een huisartsenpraktijk in een gezondheidscentrum in Barendrecht. In die
gemeente, aan de zuidkant van Rotterdam, staat ook hun woonhuis, in
een nieuwbouwwijk uit de jaren negentig. In dat huis begonnen ze ooit
als huisarts, met de garage als spreekkamer. Werk en vrije tijd liepen toen
door elkaar. Nu is dat anders. Zelfs de vaktijdschriften zijn nauwelijks thuis
te vinden.
GENIET | 39
MC_Lifestyle_Geniet.indd 39
13/11/14 10:38 PM
D
e woonkamer van Lex en Caroline is er één van het
type ‘doe maar gewoon’. Geen designmeubelen of
een strakke inrichting. Gewoon een gezellige boel,
met veel spulletjes die ze leuk vinden of waaraan
ze goede herinneringen bewaren. Een tafeltje met foto’s die de
familiegeschiedenis vertellen. En opvallend veel miniaturen van
stripfiguren en katten (er lopen ook drie levende exemplaren
door het huis). ‘Het is hier misschien niet netjes, met al die
spulletjes, maar hier wonen we.’
Ook opvallend is de grote bank, midden in de kamer. Die
is belangrijk voor de familie Vijlbrief. Het is na een drukke
werkdag de plek om op neer te ploffen, en zittend of horizontaal
de dag even te laten bezinken.
z’n verhalen kwijt kan. De telefoons mogen dan niet aangeraakt
worden, er wordt dan even niet geappt.’
Een belangrijk moment in hun leven was het onderbrengen van de waarneming bij de huisartsenpost, eerst alleen
voor de nacht, later voor alle waarnemingen. ‘Dat gaf
meteen veel meer privacy. Hier, thuis, moest altijd iemand
zijn om de telefoon op te nemen. Nu is dat dankzij de mobieltjes natuurlijk heel anders.’ Acht jaar geleden werden
praktijk en wonen gescheiden. Alleen maar winst, vinden
Lex en Caroline. ‘Je bent echt thuis, als gezin heb je meer
privacy. En het levert meer vrije tijd op. Anders blijf je
toch maar bezig.’
Disneyland
Fietsen, lopen, lezen
Om hun vrije tijd in te vullen, houden Lex en Caroline er geen
spectaculaire hobby’s op na. Lex fietst veel, en leest boeken. Op
die fiets gaat het toch al gauw om 100 tot 200 kilometer per week.
‘Vanaf m’n achtste zit ik op de racefiets. Het liefst alleen, soms met
een “medisch clubje” in het weekend, en op vakanties ook in het
prachtige fietsland Limburg of in de bergen’, zegt Lex. ‘Ik ben verder nog mantelzorger voor mijn ouders, die beiden 77 zijn. Daar
wil ik voldoende aandacht aan geven.’
Caroline spint een paar keer per week in de sportschool, doet
aan hardlopen – tot zo’n 5 kilometer – maar kan zich ook prima vermaken met een computerspelletje. ‘Met de iPad kan ik
echt even loskomen van het werk, er even niet zijn. Het is heel
ontspannend voor mij, niets hoeft.’ Het sporten en bewegen
is voor beiden heel belangrijk om fit te blijven. ‘We bewegen
niet veel in ons werk. Als we moe zijn, komt dat vooral door
de geestelijke inspanning.’ Een andere hobby van de familie is
koken. ‘We zijn eetgek’, zegt Lex.
Minimaal eenmaal per dag zitten Lex en Caroline aan tafel om
de dag door te nemen, al dan niet met dochter Eveline (21) en
zoon Mark (19). ‘We vinden het belangrijk dat iedereen
Vakanties worden tegenwoordig veel uitbundiger gevierd
dan vroeger. Lex: ‘Vroeger was het vooral vluchten, wegvluchten van het werk. En voor de kinderen wilden we
eruit. We zijn in die tijd ook vaak naar Disneyland in
Frankrijk geweest. Dat vonden de kinderen natuurlijk leuk,
maar ik ook. Die wereld daar is zo onecht, dat je echt even
weg bent, alsof je in een sprookje leeft. Het klinkt misschien
gek, maar ik vond dat echt ontspannend.’ Het gezin Vijlbrief
heeft op veel plekken in binnen- en buitenland de vakanties
doorgebracht. In september van dit jaar veroorloofde het
artsenechtpaar zich vier vrije weken, ter gelegenheid van
de vijftigste verjaardag van Lex. ‘Dat was geweldig. We
hebben gefietst in Zwitserland en Limburg, twee weken
Italië konden er ook nog bij. Er leek geen einde aan te komen. We hebben besloten dat elke vijf jaar op deze manier
te doen. Kunnen we ook eens naar Australië bijvoorbeeld.’
Lex geeft toe, dat hij na vier weken verlof zijn vak, het zien
van zijn patiënten, wel een beetje ging missen. Naast de
vakanties gaan Lex en Caroline elk jaar in november, rond
hun trouwdag, een weekje weg, zonder de kinderen. Niets
doen, uitrusten.
40 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 40
13/11/14 10:38 PM
'Goed zorgen voor het gezin,
dat is voor ons heel belangrijk'
Huisarts Lex Vijlbrief (50) opende in 1994 zijn
huisartsenpraktijk, als vrije vestiging in het
groeiende Barendrecht. De praktijk was
aan huis en de garage werd verbouwd
tot spreekkamer. In de eerste 2 jaar steeg
het aantal patiënten van 0 tot zo’n 2.700.
Echtgenote en basisarts Caroline Vijlbrief-De
Soomer (51) stopte met haar werk in het
consultatiebureau en ging ook in de praktijk
aan de slag. Acht jaar geleden verhuisde
de praktijk naar een gezondheidscentrum,
elders in de gemeente. Twee andere huisartsenpraktijken, een apotheek en een verloskundige zijn er ook gevestigd. Nu hebben
Lex en Caroline ongeveer 2.650 patiënten.
Het artsenechtpaar heeft twee kinderen.
Dochter Eveline (21) studeert psychologie
in Rotterdam, zoon Mark (19) werktuigbouwkunde in Delft. Lex en Caroline kennen elkaar sinds 1980. Op de middelbare
school in Vlaardingen kwamen ze elkaar
tegen. Onafhankelijk van elkaar hadden
ze toen al bedacht dat ze arts wilden
worden. Maar dat gaf niet de ‘klik’. Die
schrijven ze toe aan het feit dat ze beiden
een Indische moeder hebben.
Afstand nemen
Het verlenen van goede zorg is een belangrijke drijfveer in het leven van Lex
en Caroline. Het vak geeft vooral Lex veel voldoening, Caroline is wat dat
betreft wat ongeduldiger van aard. Lex heeft wel moeten leren op tijd afstand
van zijn vak te nemen. Een keer goed overspannen zijn, jaren geleden, hielp
daarbij een handje. ‘Ik kan nu beter loslaten. Ik heb bijvoorbeeld veel moeite
met de manier waarop wij als samenleving met onze ouderen omgaan. Bij
mijn oudere patiënten ging ik overnemen wat hun eigen familie liet liggen
op het gebied van zorg en aandacht. Dat is natuurlijk niet vol te houden, en
die patiënten zijn onuitputtelijk. Ik heb moeten leren weer afstand te nemen,
maar makkelijk was dat niet.’ In de huisartsenpraktijk vullen Lex en Caroline
elkaar uitstekend aan. Lex: ‘Daardoor kon ik dingen doen die ik belangrijk
vind, maar wel veel tijd en energie kosten, zoals stervensbegeleiding.’
‘We hebben altijd geprobeerd de balans te bewaken tussen werk en gezin’, overziet Lex de afgelopen jaren. ‘Goed zorgen voor het gezin, dat is voor ons heel
belangrijk. In het begin zeiden we tegen elkaar: we gaan het goed doen. Want
we hebben genoeg artsen gezien die meer betrokken waren bij andere gezinnen dan bij hun eigen gezin.’ Ook voor Caroline is het grootbrengen van de
kinderen het belangrijkst. ‘Negen jaar geleden had ik borstkanker. De kinderen
waren nog heel jong. Daar ben je dan intensief mee bezig: als ik het maar red.
Ik wilde vooral mijn kinderen op een goede manier tot volwassenheid zien
komen. Dan leer je wat belangrijk is.’ l
Eveline en Mark
GENIET | 41
MC_Lifestyle_Geniet.indd 41
13/11/14 10:38 PM
© Theater de Stoep
THEATER DE STOEP IS
INDRUKWEKKEND
EEN
LOTUSBLOEM
DIE OPENGAAT...
IN SPIJKENISSE
42 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 42
13/11/14 10:38 PM
© Theater de Stoep
© Theater de Stoep
In de regionale groeistad
Spijkenisse (72.500 inwoners), op
het Zuid-Hollandse eiland VoornePutten, opende op 9 oktober jl. het
ultramoderne Theater de Stoep
zijn deuren voor het publiek. Het
gebouw is een eyecatcher van
de eerste orde, gezichtsbepalend
en bruisend van de activiteit.
Van Freek de Jonge en Benjamin
Herman tot jeugdtheater, je beleeft
het er allemaal. Lezers van GENIET
kunnen er met korting naartoe.
TEKST: JAN DOBBE
© Jan-Evert Zondag
K
osten noch moeite zijn gespaard voor het ultramoderne gebouw van Theater de Stoep in het centrum
van Spijkenisse. Een zeer geslaagd gebouw dat alles in
zich heeft om een icoon van de stad te worden. Met
een investering van bijna 26 miljoen euro mag dat ook wel.
Directeur Reggy Barra: ‘Dat er in tijden van crisis wel even
bedenkingen waren tegen de hoge kosten, is logisch. Maar
desondanks is het draagvlak voor de bouw van dit nieuwe
pand altijd heel groot geweest. De gemeente is nooit teruggekomen op haar plannen. En Voorne-Putten verdient gewoon
zo’n mooi theater.’
© Jan-Evert Zondag
Van klein naar groot
De Stoep startte in 1992 als klein stadstheater in het centrum. Dertien jaar later, in 2005, was het uit z’n vestje
gegroeid. Er moest een groot, volwassen theater komen –
maar voor het zover was, moest de gemeente nog wel
even sparen en zoeken naar een geschikte locatie. Daarom
werd er een tijdelijke behuizing gebouwd, waar het theater
uiteindelijk nog een kleine tien jaar in heeft gezeten. En met
veel plezier: ‘Het was best nog wel moeilijk om afscheid te
nemen van het oude pand. Het was een geweldige uitdaging
om daar met primitieve middelen het hoofd boven water te
houden. Dat lukte wonderwel, en iedereen – gebruikers en
artiesten – hield van het theater.’ Het oude theater wordt
overigens niet vernietigd. Het is verkocht aan een Duitse
onderneming en wordt gedemonteerd en hergebruikt. De nieuwe
eigenaar wil het pand opnieuw opbouwen in de Duitse stad
Leipzig. Daar wordt het opnieuw gebruikt als theater.
Goede koffie, gevarieerd programma
Terug naar het nieuwe pand. Het publiek zal volgens Barra
geen spijt hebben van een bezoekje aan De Stoep: ‘Onze
GENIET | 43
MC_Lifestyle_Geniet.indd 43
13/11/14 10:38 PM
dienstverlening is gebaseerd op drie belangrijke pijlers. Ten eerste de verregaande dienstverlening van medewerkers, die altijd klaarstaan om de bezoeker
deskundig en vriendelijk te helpen, voor te lichten en te vertroetelen. Dan is er
het gebouw, dat met zijn internationale allure een attractie op zichzelf is. Zelfs
zonder voorstelling is het al een belevenis om er doorheen te wandelen en je
erdoor te laten omarmen. Want zo voelt het: het is intiem ondanks de grote
ruimten. Aan alle details is grote zorg besteed, tot de koffiekopjes aan toe. En
daar gaat zeer goede koffie in, dat kan ik u verzekeren! En last but not least is
er natuurlijk het gevarieerde programma, waarmee we zorgen dat iedereen die
een leuk avondje uit wil, aan zijn trekken komt.’
© Jan-Evert Zondag
Onderscheidend
De Stoep bedient een verzorgingsgebied van 160.000 tot 200.000 mensen op
Voorne-Putten. Volgens directeur Barra is daarom de investering dubbel en
dwars gerechtvaardigd: ‘Theaters zijn essentieel voor de leefbaarheid van een
stad. Ook voor Spijkenisse. In de regio Rijnmond zijn theaters genoeg, maar
omdat wij hier op een eiland zitten, voorziet De Stoep echt in een grote behoefte.’ Volgens Barra krijgt zijn theater bezoekers uit Oostvoorne en Krimpen
aan de Lek tot aan de Hoeksche Waard, wat zo’n beetje de reikwijdte van het
verzorgingsgebied weergeeft. ‘De capaciteit van 400 plaatsen die we voorheen
hadden, was echt te klein voor de voorstellingen die we wilden brengen.’
Hoe onderscheidt De Stoep zich van andere theaters in de regio? Je moet toch
een beetje het verschil maken? Barra: ‘Dat doen we door nét even wat meer
accent te leggen op disciplines zoals dans, jeugdtheater, moderne jazz, lunchconcerten van het conservatorium – dat soort zaken. Maar daarnaast bieden wij
natuurlijk net als alle andere theaters de “groten” van het Nederlandse theater,
zoals Youp van ’t Hek, Freek de Jonge of Bert Visscher. Die publiekstrekkers
heb je gewoon nodig om te kunnen bestaan.’
Eyecatcher
Meer informatie en reserveringen
Theater de Stoep,
Theaterplein 1, Spijkenisse
T (0181) 65 22 22
E [email protected]
W www.theaterdestoep.nl
Lezersactie
Voor het ontwerp van het theater tekent architect Ben van Berkel (UNStudio), bekend van de Erasmusbrug. Barra: ‘De gemeente wilde een gezichtsbepalend gebouw, een eyecatcher. En wij wilden een licht gebouw, transparant en toegankelijk zoals een theater moet zijn. Niet zo’n donkere doos.
Van de ingezonden ontwerpen zat de inzending van Van Berkel het dichtst
bij onze wensen. Toen hij eenmaal de opdracht had, hebben we ook onze
specifieke wensen voor het ontwerp mee kunnen geven. Die lagen met name
op het gebied van comfort en dienstverlening. Een extra bar of zitje hier en
daar, om het verblijf voor de mensen zo aangenaam mogelijk te maken.’
Het concept van het gebouw is een lotusbloem die opengaat. ‘Openheid is een
van de kenmerken in de architectuur in dit gebouw. Door die open vormgeving heb je overal contact met elkaar, communiceer je met elkaar. De hoofdkleuren die we hebben toegepast, zijn magenta (zachtroze, red.) en paars, niet
toevallig de kleuren van de lotusbloem. In de meeste theaters wordt met rode
bekleding gewerkt, maar deze kleuren werken uitstekend.’
De lezers van GENIET krijgen onder ver-
Altijd eerste rang
melding van de actiecode ‘geniet’ bij de
Het gebouw is uitgerust met modern bouwmateriaal zoals akoestisch stucwerk
en uitstekende isolatie, en is voorzien van de nieuwste technieken. In de grote
zaal wordt het geluid geregeld door versterkers en ook door de akoestiek van
de zaal zelf doordat de wanden zijn afgewerkt met een systeem waardoor het
geluid wordt doorgeleid. Een akoestisch, wendbaar plafondsysteem zorgt ervoor
dat de ruimte vergroot of verkleind kan worden al naargelang de akoestiek dat
vereist. Barra: ‘In de grote zaal met 650 zitplaatsen, 461 beneden en 189 boven,
zit je altijd eerste rang, ook op het balkon waar de afstand tot het toneel slechts
online reservering een korting van € 5 per
kaart voor het toneelstuk Ontdekking van
de Hemel. De entreeprijs is dan € 25 per
kaart in plaats van € 30.
Meer informatie over de voorstelling kunt u
vinden op http://www.theaterdestoep.nl/
voorstelling/ontdekking-van-de-hemel.
44 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 44
13/11/14 10:38 PM
Handgemaakte dokterstassen
van plantaardig gelooid leer.
Bezoek de webshop of kom de
collectie bekijken in Maarssen
(alleen op afspraak).
DOKTERSTASSEN.NL
Abel Tasmanlaan 5
3603 GC Maarssen
0346-832104
advertentie de dokter.indd 45
1
MC_Lifestyle_Geniet.indd
07/11/14 10:38
5:37 PM
PM
13/11/14
twintig meter bedraagt. In de try-outs hebben we ervaren dat de zaal met zijn
kleurstelling, zijn akoestiek en zijn indeling super comfortabel is.’
Programma
In totaal telt de jaarprogrammering rond
de 190 voorstellingen in alle denkbare
Popconcerten
genres. In de grote zaal veel bekende
De onderscheidende programmering van De Stoep vinden we vooral in de
kleine zaal. Deze heeft tweehonderd zitplaatsen in een tribuneopstelling, waarbij de tribune voor speciale gelegenheden kan worden ingeschoven. Barra:
‘Hier kunnen beginnende cabaretiers, dans- en popgroepen en jazzorkesten
hun kunsten vertonen. Tijdens Club Cabaret en het Muziekcafé wordt de zaal
ingericht met tafeltjes en stoelen, zodat er een heel andere sfeer ontstaat. En
doordat we de tribune kunnen inschuiven, zijn er popconcerten mogelijk
waarbij mensen staan, dansen en lopen. Bij de try-outs hebben we ervaren dat
dit prima werkt, dus dat gaat veelvuldig gebeuren.’ Reggy Barra wil zijn theater
zo functioneel mogelijk inzetten, dus zet hij de deuren wijd open voor nieuwe
initiatieven: ‘We zitten hier niet in een ivoren cultuurtoren, maar zijn blij met
goede ideeën voor invulling van het programma. En die ideeën komen er ook:
concerten van dj’s, uiteenlopende excursies en workshops, benefietconcerten.
Het is allemaal mogelijk.’
toneelstukken, opera, cabaret, muziek,
musical, dans en show. In de kleine zaal
het meer experimentele programma.
Hierna een greep uit het programma tot
en met december 2014 (wijzigingen voorbehouden).
Ontdekking van de hemel
Meesterwerk van Mulisch voor het eerst
op het toneel, met Waldemar Torenstra,
Sieger Sloot e.a., 28 november, 20.15 uur
De sprookjesmusical Klaas Vaak (4+)
Door Efteling Theaterproducties,
30 november, 13.30 en 16.00 uur
Vergaderruimte
Om de exploitatie van het gebouw optimaal te maken, biedt De Stoep meer dan
alleen culturele activiteiten. ‘We richten ons ook op de zakelijke markt. De theaterzalen, de foyers, de viplounge en de vergaderzalen lenen zich uitstekend voor
bedrijfsevenementen, gala’s, jaarvergaderingen of bedrijfsborrels. We merken dat
het gebouw zeer gewaardeerd wordt als bijzondere locatie voor dit soort gebruik.
“Weer eens wat anders”, is een veelgehoorde reactie. En dat is dan ook helemaal
waar.’ l
Een goed nest
Voorstelling over twee zussen die na jaren
nog steeds elkaars rivalen blijken te zijn,
met Anneke Blok en Henriette Tol,
11 december, 20.15 uur
De Notenkraker
Betoverend kerstballet voor het hele
gezin, met het Sint-Petersburg Ballet,
13 december, 19.30 uur
De Sunshine Show (reprise)
Aangrijpende monoloog over de zoektocht
naar een kind, door Esther Scheldwacht,
13 december, 20.30 uur
African Angels
Verrassende mix van opera, gospel en
Afrikaanse traditionals, aangevuld met
bekende kerstliederen, door The Cape
Town Opera Chorus,
20 december, 20.15 uur
Piekepolder op stelten (2+) (voorpremière)
Brandweerman Sam Live!,
© Jan-Evert Zondag
27 december, 14.00 en 16.00 uur
‘Zelfs zonder voorstelling
is het gebouw al
een belevenis om er
doorheen te wandelen
en je erdoor te laten
omarmen’
46 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 46
13/11/14 10:38 PM
e
e
m
r
e
e
t
ofi
r
P
!
t
Wij vieren fees
HOTELS
VOOR 2 PERSONEN
INCL. UITGEBREID
ONTBIJTBUFFET
Geen weekend- en 4-sterrentoeslaG • Geen reserverinGskosten
1
2
65 HOTELS IS €65
PER KAMER PER NACHT
3
5
HOtel-RestauRant
DeMallejan««««
Vierhouten, Gelderland
LANDGOEDHOTEL
Renesse«««
Renesse, Zeeland
4
HOtel-RestauRant
DeZalM«««
Brielle, Zuid-Holland
HOtel-RestauRant
ZeeDuIn««««
Wijk aan Zee, Noord-Holland
6
•Ontvangstmetwelkomstdrankje
•1xovernachtingvoor2personen
•1xuitgebreidontbijtbuffetvoor
2personen
•Informatiepakketjevandeomgeving
Deze aanbieding is te boeken t/m 31 januari 2015. De
prijs is geldig op basis van een verblijf van 2 personen
op een standaard tweepersoonskamer. In het luxe
4-sterren Fletcher Hotel Amsterdam overnacht u al
voor €65 per persoon inclusief ontbijt. De prijs is
exclusief tax and handling fee.
4
6
1
2
3
5
HOtel-RestauRant
KasteeleRensteIn««««
Kerkrade, Limburg
HOtel-RestauRant
HetwItteHuIs««««
Soest, Utrecht
14-01123 Leisure-Advertentie-65 hotels 65 euro Geniet-210x297.indd 1
MC_Lifestyle_Geniet.indd 47
MEER INFORMATIE EN/OF RESERVEREN?
GA NAAR WWW.FLETCHER.NL/GENIET
OF BEL 0347 - 750 430
06-11-14 12:09
13/11/14 10:38 PM
Timemaster Chronograph Skeleton (CH-9043SB-BK)
Selected dealers:
Juwelier Harry Tromp, Amsterdam | Juwelier Reijersen, Oudewater | Juwelier Agusto, Heemstede
48 | GENIET
MC_Lifestyle_Geniet.indd 48
Voor info en meerdere verkoopadressen:
Exclusive distributor BeNeLux: TMH watches & jewellery www.takemehome.nl | www.chronoswissbenelux.nl
13/11/14 10:38 PM

AKD - Mr. Online

Flyer (10 MB, Pdf)

Feestelijke openingsweek

PDF download - VBR Mechanisatie

Klik hier

KORTING*

20140321 Inschrijvingsformulier opleiding NT 162

ArchitectuurNL 05 2014 Thuis bij Jouke Post

2692 IMW Flyer Eigen Kracht Groep.indd