Het volledige plan is na te lezen op internet.

c
s
K
"' ·_,_ !JemeetJle
uongerodeel
,J t&:?emeel//e
uantünuûliel
GEWOA N
BYS0NDER
'm""" IS~
Ko ll umerland c.a.
~ 1t1 houdsopgave
2
Hoofdstuk 1
1.1
1.2
1.3
Inleiding
Aanleiding
De lokale situatie
Leeswijzer
Hoofdstuk 2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
Uitgangspunten
Samenwerken in de regio Noordoost Fryslän
Samenwerken tussen beleidsvelden
Samenwerking met ketenpartners
Samenhang met andere documenten
Vraaggericht
Gebiedsgericht
Reikwijdte van dit plan
Hoofdstuk 3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
Doelstelling
Algemeen
Doelstelling
Prioriteiten
Onderbouwing prioriteiten
Evaluatie en monitoring
6
6
6
7
Hoofdstuk 4
4.1
4.2
Preventie
Hoe geven we preventie vorm
Maatregelen
9
9
9
Hoofdstuk 5
5.1
5.2
5.3
5.4
Handhaving
Verschillende vormen van handhaving
Inzet van handhaving
Risicomatrix inzet toezicht
Maatregelen
12
12
12
13
15
Hoofdstuk 6
6.1
6.2
6.3
Financiën
Hoe wordt de preventie gefinancierd
Hoe wordt de handhaving gefinancierd
Waar is aanvullende financiering nodig
16
16
16
2
2
3
4
4
4
5
5
5
5
5
6
8
16
Bijlagen
Verbonden partijen
Nadere analyse GO jeugd voor de DDFK gemeenten
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
17
19
Hoofdstuk 1
lnle odi111g
1.1
Aanleiding
Sinds
januari 2013 zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders van de Drank- en Horecawet
geworden. Zowel op juridisch en educatief vlak en in de sfeer van handhaving is de gemeente
regisseur van het alcoholbeleid. Met de laatste wetswijziging, waarbij per 1 januari 2014 de
leeftijdsgrens voor verstrekking en in bezit hebben van alcohol verhoogd is naar 18 jaar, worden
gemeenteraden ook verplicht om periodiek een preventie- en handhavingplan alcohol vast te stellen.
Door dit plan wordt aan deze verplichting voldaan.
Een van de voornaamste doelen van de nieuwe wet is dat ze de jeugd beschermt tegen de
schadelijke effecten die alcohol kan hebben op de gezondheid en veiligheid. Aangezien gebruik van
drugs vergelijkbare schadelijke effecten kan hebben als gebruik van alcohol, is er in Noordoost
Fryslän besloten om ook drugsgebruik mee te nemen in dit beleid. In de gewijzigde Drank- en
Horecawet van 1 januari 2014 is opgenomen dat de gemeenteraad iedere vier jaar een preventie- en
handhavingplan alcohol vaststelt (artikel 43a DHW). Hiermee wil de wetgever stimuleren dat
gemeenten actief nadenken over en uitvoering geven aan het verbinden van de beleidsterreinen
Volksgezondheid (voorlichting en bewustwording) en Openbare Orde en Veiligheid (beleid en
handhaving) als het gaat om alcoholpreventie. Onderzoek heeft meerdere malen laten zien dat beide
beleidsterreinen van belang zijn voor effectieve alcoholpreventie bij jongeren.
Dit plan is bedoeld om drank- en drugsgebruik van jongeren onder de 18 jaar te voorkomen . Om dit te
realiseren is het belangrijk dat voor de vier gemeenten één plan komt.
In het plan wordt in ieder geval aangegeven:
a. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingplan;
b. welke acties ondernomen worden om alcoholgebruik te voorkomen, met name onder
jongeren en al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma's vanuit de Wet
Publieke Gezondheid (artikel 2, tweede lid, onderdeel d);
c. de wijze waarop het handhavingplan wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de
door het plan bestreken periode worden ondernomen;
d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te
worden.
1.2
De lokale sit uatie
Waar hebben we het over in Noordoost Fryslän? Gebaseerd op onderzoek van GGD Fryslän in 2012
kunnen de volgende zaken geconcludeerd worden.
In Noordoost Fryslän schommelen de cijfers op het gebied van alcohol- en drugsgebruik rond
het Fries gemiddelde.
Daar waar het gaat om alcoholgebruik door jongeren tussen de 12 en 18 jaar zijn de cijfers in
Noordoost Fryslän over het algemeen hoger dan het Fries gemiddelde. Dit is een duidelijke
reden om op het gebied van gemeentelijke maatregelen voornamelijk in te zetten op het
bereiken van de jeugd.
In het basisteam Noordoost Fryslän van de politie wordt ieder jaar een drugsonderzoek door
de politie uitgevoerd. Hieruit blijkt dat het drugsgebruik binnen deze regio hoger is dan eerder
werd aangenomen . Ook blijkt uit informatie van de politie dat er in 2013 een behoorlijke
stijging is in het aantal hennepkwekerijen dat ontdekt is. Dit betekent niet per definitie dat de
problematiek groter is geworden. Het betekent eerder dat de problematiek meer zichtbaar is
en dat er meer over gesproken wordt richting politie en andere betrokken instanties. Meer
openheid betekent meer kansen in de aanpak van deze problematiek.
Zie voor een uitgebreider overzicht van de cijfers een verdere uitwerking in hoofdstuk 3.
Om te bepalen waar de focus moet liggen in Noordoost Fryslän, is gekeken naar verschi llende
bronnen. De centrale vraag hierbij is waar de problematiek dermate zorgwekkend is dat er
maatregelen op gezet moeten worden. Daarnaast is alcohol- en drugsmatiging een belangrijke insteek
van dit plan. Bescherming van 'onze' jongeren (en volwassenen) tegen de schadelijke effecten van
het gebruik van alcohol en drugs.
Wanneer de cijfers vanuit 2012 bekeken worden, valt op dat het gebruik van alcohol in Noordoost
Fryslän rond het gemiddelde van Fryslän zit, maar ook nog regelmatig bovengemiddeld. Hier zitten
wel behoorlijke verschillen tussen de gemeenten in deze regio (zie ook hoofdstuk 3).
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslan
2
[
Vanuit het integraal veiligheidsbeleid en het gezondheidsbeleid komt de prioriteit jeugd
naar voren. Vandaar dat ook in dit plan de focus op jeugd ligt.
]
De cijfers geven zeker ook aanleiding tot deze focus. De slogan 'de jeugd heeft de toekomst' is in dit
kader aan de orde. De jeugd in Noordoost Fryslän scoort bovengemiddeld met alcohol- en
drugsgebruik.
Wanneer alcohol- en drugsgebruik daadwerkelijk aangepakt moeten worden, is dit een langdu rig
proces. De jeugd van nu zijn de ouders van de toekomst. Door de aanpak nu te richten op de jeugd
(en hun netwerk) kunnen we hier in de toekomst de vruchten van plukken.
1.3
Leeswijzer
In dit preventie- en handhavingplan is de uitwerking voor de komende vier jaar weergegeven . In alle
onderdelen wordt de focus op jeugd gelegd. In hoofdstu k twee wordt ingegaan op de uitgangspunten
van dit plan. Het derde hoofdstuk geeft de doelstelling en prioriteiten van dit plan weer. Hoofdstuk vier
gaat in op de preventieve activiteiten die de gemeenten al ontplooien en die nog ontwikkeld gaan
worden. In het vijfde hoofdstuk wordt ditzelfde gedaan voor de handhaving. Tenslotte wordt in
hoofdstuk zes ingegaan op de financiële onderbouwing van dit plan.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
3
Hoofd stu~
2
2.1
Samenwerken in de regio Noordoost Fryslän
In Noordoost Fryslän is er met de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel en
Kollumerland c.a. (DDFK) voor gekozen om in gezamenlijkheid een preventie- en handhavingplan op
te stellen.
Oe onderwerpen en bijbehorende problematiek zijn gemeentegrensoverschrijdend. Dus
ook de aanpak hiervan moet grensoverschrijdend zijn om effectief te zijn.
]
[
De samenwerking sluit aan bij de recente en eventueel komende bestuurlijke ontwikkeling op het
gebied van samenwerking. Hierbij valt te denken aan een ambtelijke c.q. bestuurlijke fusie. Ook de
bestuursopdracht om een gezamenlijk handhavingteam op te richten speelt een rol.
De bestuurlijke ontwikkelingen en huidige samenwerking sluiten niet aan bij de huidige indeling van
het robuuste basisteam van de politie. Ferwerderadiel valt namelijk in een ander basisteam. Tot nu toe
staat dit de samenwerking tussen gemeenten onderling en met gemeenten en politie niet in de weg.
De Drank- en horecaverordening 2013 is in de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en
Kollumerland c.a. op elkaar afgestemd en het afgelopen jaar vastgesteld. Het streven is om te werken
met een uniform plan voor heel Noordoost Fryslän. De uitgangspunten zijn in alle gemeenten
hetzelfde, maar er is altijd ruimte voor lokale accentverschillen.
2.2
Samenwerken tussen beleidsvelden
Integrale benadering op basis van drie pijlers
Verschillende studies laten zien dat een integrale benadering van de problematiek rondom alcohol en
drugs een cruciaal kenmerk is van effectief beleid. De belangrijkste pijlers waarop preventiebeleid
gebaseerd dient te zijn, zijn educatie (grenzen overdragen), regelgeving (grenzen stellen) en
handhaving (grenzen bewaken).
Dit is het uitgangspunt van het landelijke alcoholpreventiebeleid. Het creëren van bewustwording bij
alcoholverstrekkers en ouders is daarbij een noodzakelijke voorwaarde voor gedragsverandering. De
nieuwe Drank- en Horecawet helpt daarbij.
Naast het voorkomen van schadelijk alcoholgebruik vanuit het perspectief van de volksgezondheid en
het jeugdbeleid, is het landelijke beleid ook gericht op het terugdringen van criminaliteit en
verstoringen van de openbare orde als gevolg van overmatig alcoholgebruik. Dit plan sluit hier
naadloos bij aan.
Omgevingsfactoren
Drinkgedrag wordt voor een groot deel bepaald door omgevingsfactoren: normen in de sociale
omgeving (de ouders), de prijs en promotie van alcohol, het productaanbod, het aantal
verkooppunten, verkoopregels. Een eenzijdige aanpak gericht op slechts één of twee van deze
factoren werkt niet.
Het creëren van bewustwording bij alcoholverstrekkers en ouders is een noodzakelijke voorwaarde
voor gedragsverandering, die ingegeven wordt door een helder beleid over alcoholpreventie bij
jongeren. Door het versterken van de handhaving via de mogelijkheden in de Drank- en Horecawet
kunnen er aanvullende effecten bereikt worden op het terugdringen van de beschikbaarheid van
alcohol voor jongeren. Hier wordt ook landelijk op ingezet door campagnes, bv Nix18 (www.nix18.nl).
Gebruik van preventie en handhaving gecombineerd
Om de doelen van dit plan, zoals opgenomen in het volgende hoofdstuk, te bereiken, is in dit verdere
plan een onderscheid gemaakt tussen preventie en handhaving. De preventie ligt in het verlengde van
het lokale gezondheidsbeleid en de handhaving ligt op het snijvlak van het integraal veiligheidsbeleid
en het handhavingplan. De prioritering van de aanpak van alcohol- en drugsgerelateerde problematiek
in vooral de laatste twee plannen is verschillend. In onderling overleg tussen betrokken partijen zal
altijd gezocht moeten worden naar de best passende aanpak en prioritering (maatwerk).
De beleidsvelden schuren zo dicht tegen elkaar aan, dat er ook sprake is van overlap. Bepaalde
beleidsactiviteiten of projecten die uitgevoerd worden vanuit dit uitvoeringsplan, zijn deels te scharen
onder preventieve maatregelen en deels onder handhaving. Door te zoeken naar een aanpak die past
bij de problematiek en die een combinatie is van preventie en handhaving, wordt zo volledig mogelijk
gebruik gemaakt van de (gemeentelijke) mogelijkheden voor de aanpak van betreffende problematiek.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
4
2.3
Sa menwerkin g met ketenpartners
Naast de gemeenten zij n er nog een aantal andere spelers in het veld. De burgemeester is
verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn taken zoals genoemd in de Drank- en Horecawet. Die
bevoegdheden raken grotendeels bevoegdheden die onder het college vallen. Denk hierbij aan de
taken op het gebied van preventie en gezondheid. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van
partijen met hun eigen taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot de Drank- en Horecawet.
2.4
Samenhang met andere documente n
Het preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän is een uitvoeringsplan onder de paraplu van het
integraal veiligheidsbeleid . Het lokale veiligheidsbeleid, dat gezamenlijk is opgesteld door de
gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. en voor Ferwerderadiel in Middelseeverband, levert input aan het Regionaal Beleidsplan Veiligheid Noord Ned erland. Daarnaast overlapt
1
het deels het gezondheidsbeleid (vastgesteld in 2013) en het handhaving plan . Deze drie plannen zijn
integraal met elkaar verbonden. Doordat er in de driehoek van de basisteams Noordoost en
Noordwest Fryslän prioriteit aan jeugd, veiligheid en drugs wordt gegeven en het een centraal
onderwerp is in het gezondheidsbeleid, is het nu niet meer dan logisch dat er een apart beleidsplan
voor dit onderwerp wordt opgesteld. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de voornoemde plannen.
2.5
Vraaggericht
Daar waar een specifieke vraag is zal ingezet worden op een aanbod dat zoveel mogelijk maatwerk is.
Niet alles is dichtgetimmerd in dit beleid . Juist de mogelijkheid om vraaggericht te werken, zorgt dat
aangesloten wordt bij de problematiek en de doelgroep. De aanpak van preventie bij jeugd kan een
heel andere aanpak vergen dan handhaving bij ouderen. Het werk gebeurt wel allemaal met het oog
op dezelfde doelstelling, zoals verwoord in hoofdstuk drie van dit beleidsplan.
2.6
Gebiedsgericht
Passend bij de uitgangspunten van de gemeentelijke vrsre op zorg, wordt er zoveel mogelijk
gebiedsgericht gewerkt. Dus niet klakkeloos alle maatregelen uitrollen over een gehele gemeente of
regio, maar kijken wat nodig is voor een bepaald gebied. Uitgangspunt bij het gebiedsgericht werken
is dat men op deze manier snel bij problematiek betrokken is en snelle interventies gepleegd worden
die kortdurend en effectief zijn. Een gebied kan een gemeente, dorpsgemeenschap of leerlingen van
een leerjaar van een school zijn. Hierbij kan de verbinding gezocht worden met de nieuw te vormen
gebiedsteams.
Reikwij dte van dit plan
2.7
In dit document wordt niet ingegaan op andere soorten verslaving. Voorbeelden hiervan zijn gok- en
gameverslaving . Andere vormen van verslaving zij n veel minder zichtbaar en vooral minder
beïnvloedbaar door groepsdruk. Alcohol en drugs zijn de meest voorkomende en
probleemveroorzakende verslavingen. Daarom is er voor gekozen om die andere vormen van
verslaving buiten de reikwijdte van dit beleid te houden. (Ind ividuele) problematiek op andere
gebieden van verslaving wordt uiteraard wel opgepakt, maar dan in maatwerktrajecten. Wanneer blijkt
dat een probleem meer structureel van aard is en door een grote groep mensen wordt ervaren, dan
2
kan het alsnog opgenomen worden in dit beleid. In de driehoeken is aangegeven dat vooral jeugd de
prioriteit heeft. Dit beleid richt zich echter niet alleen op jongeren, alhoewel dit een kwetsbare
doelgroep is. Ook volwassenen en ouderen zijn een belangrijke doelgroep van dit plan. Om het
intergenerationele aspect van de problematiek aan te kunnen pakken, is het van belang om vooral de
aandacht te richten op de jeugd en het sociale netwerk er omheen.
1
Voor de huidige teams handhaving ligt er voor de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel , Feiwerderadiel en
Kollumerland c.a. een bestuursopdracht om te komen tot een gezamenlijk handhavingteam. Dit team zal
waarschijnlijk ook de handhavingactiviteiten voor de Drank- en Horecawet onder zich krijgen .
2
De driehoek is het overleg tussen burgemeester, officier van Justitie en teamchef van de politie. Hier worden
bindende afspraken gemaakt over vei ligheid. Dit overleg is gebaseerd op artikel 14 van de Politiewet.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
5
Hoofdstuk 3
Doelste~ lürng
en prioroteiten
3.1
Algemeen
De Drank- en Horecawet en daarbinnen het preventie- en handhavingplan biedt kansen aan
gemeenten om problematiek lokaal met maatwerk aan te pakken. De gemeenten hebben vanaf
1 januari 2014 de bevoegdheid om toezicht te houden op de naleving van de Drank- en Horecawet.
Dit betekent dan wel dat de preventie- en handhavingmaatregelen goed op elkaar moeten worden
afgestemd. Om dit te kunnen doen, is het van belang om voor beide onderdelen van het beleid
eenzelfde doelstelling na te streven. Op deze manier zijn alle activiteiten gericht op hetzelfde
eindresultaat en is de kans het grootst dat dit eindresultaat daadwerkelijk bereikt wordt. Dit sluit aan bij
het in paragraaf 2.2. genoemde integraal beleidsmodel.
3.2
Doelstelling
Het hoofddoel van het preventie- en handhavingsplan Noordoost Fryslän is:
[
Het bestrijden van alcoholgebruik door personen tot 18 jaar en het beperken van
alcoholgebruik door personen boven de 18 jaar. Het bestrijden van drugsgebruik en in
relatie daarmee het tegengaan van de overlast daarvan.
]
Om het doel te bereiken zijn er een aantal subdoelen geformuleerd. Deze subdoelen maken het te
bereiken doel concreet. Het gaat hier om subdoelen waar de komende vier jaar naar toegewerkt gaat
worden. Het bereiken van de doelstellingen die gerelateerd zijn aan het Fries gemiddelde binnen de
vier jaren die dit uitvoeringsplan bestrijkt, is een utopie. Wanneer het lukt in de komende vier jaren een
stabilisatie of een (kleine) daling te realiseren, gaat het goed. Dit is echter geen reden om niet naar
een groter/beter resultaat te streven .
Een aantal subdoelen zullen relatief snel te verwezenlijken zijn. Andere subdoelen vergen een langere
adem . Vooral het realiseren van de subdoelen, waarbij sprake is van het beïnvloeden van gedrag,
vergt meer tijd.
1.
Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat alcohol en/of drugs (heeft) gebruikt ligt in 2018 op
3
of onder het Fries gemiddelde.
2.
Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat wel eens dronken is geweest ligt in 2018 op of
3
onder het Fries gemiddelde.
3
3.
Het percentage bingedrinkers4 onder de 18 jaar ligt in 2018 op of onder het Fries gemiddelde.
4.
Het aantal meldingen van drugs(criminaliteit) is in 2018 gelijk gebleven of lager dan in 2013.
5.
Het aantal meldingen van drugsoverlast is in 2018 gelijk gebleven of lager dan in 2013.
6.
Het aantal opgerolde kwekerijen is in 2018 gelijk gebleven of hoger dan in 2013 .
3.3
Prioriteiten
Gelet op de tabellen zoals weergegeven in de volgende paragraaf, kan geconcludeerd worden dat de
gestelde prioriteit 'jeugd' in het IVZ beleid en het gezondheidsbeleid een goede keuze is. De cijfers
voor wat betreft het alcoholgebruik geven duidelijk aan dat we in Noordoost Fryslän boven het Fries
gemiddelde zitten. Gelet op de door ons gestelde doelen, namelijk op of onder het Fries gemiddelde
uitkomen, ligt daar een duidelijke taak.
Binnen dit plan wordt daarom de meeste aandacht besteed aan onze jongeren. Uit onderzoek (Babor
e.a. 2010) blijkt dat we daarbij in moeten zetten op de omgevingsfactoren van die jongeren.
Drinkgedrag wordt namelijk voor een groot deel bepaald door sociale omgeving . Den k hierbij aan de
ouders, de prijs en promotie van alcohol, het productaanbod, verkoopregels en het aantal
verkooppunten. Met andere woorden, wij richten ons de komende jaren meer op de sociale omgeving
van de jongeren dan op de jongeren zelf!
De aandacht bij preventie en handhaving za l zich in eerste instantie richten op de plaatsen waar jeugd
gemakkelijk in aanraking komt met alcohol. Dit is bijvoorbeeld in de sportkantine, supermarkt of kroeg ,
maar ook bij evenementen die zich richten op een jeugdig publiek.
3
4
Het Fries gemiddelde zoals jaarlijks gemeten in het GO jeugd van de GGD Fryslän
Binge drinken is het drinken van 6 glazen alcohol of meer tijdens 1 enkele gelegenheid. (bron: Jellinek.nl)
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
6
Zoals blijkt uit de cijfers in paragraaf 3.4, lijkt het voornamelijk alcoholgebruik te zijn waar de prioriteit
van de integrale aanpak zou moeten liggen.
Echter de aanpak van drugs (gebruik en criminaliteit) verdient in Noordoost Fryslän ook de nodige
aandacht. De afgelopen jaren komen namelijk steeds meer signalen uit de samenleving dat naast
alcoholmisbruik ook het drugsgebruik in Noordoost Fryslän zorgwekkend is. Dit signaal wordt
onderkend door de politie en blijkt uit de diverse recherche onderzoeken die hebben plaats gevonden.
Naast het feit dat gemeenten drankmisbruik en drugsgebruik willen aanpakken, heeft ook de driehoek
van het basisteam Noordoost Fryslän de aanpak van drugs expliciet benoemd binnen het integraal
veiligheidsbeleid in Noordoost Fryslän.
In de tabel waarin het aantal opgerolde hennepkwekerijen staat aangegeven, is in 2013 een
behoorlijke stijging te zien. Deze stijging is niet in heel Fryslän geconstateerd . Noordoost Fryslän
5
springt eruit, samen met Oosterwolde en Leeuwarden.
3.4
Onderbouwing prioriteiten
De prioriteiten vanuit het integraal veiligheidsbeleid zijn: jeugd en veiligheid, objectieve veiligheid,
sociale kwaliteit woon- en leefomgeving en drugsoverlast. De eerste en laatste van deze prioriteiten
vi nden o.a. zijn uitwerking in dit plan.
Het gezondheidsbeleid zoals is vastgesteld in 2013 kent een aantal actiepunten. Dit zijn gezonde
wijken en dorpen, bevorderen van een gezonde leefstijl, verminderen gebruik genotmiddelen,
tegengaan van overgewicht, stimuleren van beweging, vergroten weerbaarheid en
depressiepreventie, verbinden diverse initiatieven op gebied van zorg , cure en care en instellen van
een regionale innovatieprijs. Vooral de eerste drie actiepunten komen onder andere tot een (deel van
een) uitwerking in dit plan .
Vanuit veiligheid en gezondheid is jeugd absoluut prioriteit. Maar we willen ook weten wat de omvang
van de problematiek in Noordoost Fryslän is en hoe de omvang van deze problematiek in verhouding
tot het gemiddelde in Fryslän staat. In het eerste hoofdstuk is hier al een globale omsch rijving van
gegeven. Hieronder staan de tabellen met de cijfermatige onderbouwing. Hierbij geven de
roodgekleurde cijfers de bovengemiddelde waarden aan.
Alcoholgebruik
2012 in%*
Zware drinker
19-64 jaar
Overmatige
drinker
19-64 jaar
Zware drinker
65+
Overmatige
drinker 65+
Frys/an
13
10
5
6
5**
7**
Dantumadiel
10
8
10
6
16
9
Dongeradeel
4
5
Ferwerderadiel
10
10
5
1
Kollumerland c.a.
12
7
* gegevens afkomstig uit de gezondheidsmonitor 2012
**gegevens vanuit Dantumadiel niet bekend. Cijfe rs zijn een gemiddelde vanuit DDFK
Alcoholgebruik
jeugd 2012 in
%*
Ooit alcohol
gedronken
Alcohol
gedronken
in de
afgelopen 4
weken
5 of meer
drankjes per
gelegenheid
in de
afgelopen 4
weken
Ooit
aangeschoten
geweest
37
42
Frvslan
54
32
43
Dantumadiel
61
49
43
DonQeradeel
63
50
38
44
Ferwerderadiel
56
42
26
34
Kollumerland
66
55
45
47
c. a.
* gegevens afkomstig uit GO j eugd 2012 (ondervraagden in de leeftijd van 12-18 j aar)
5
Deze informatie komt vanuit de politie, basisteam Noordoost Fryslan
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslan
Aangeschoten
geweest in de
afgelopen 4
weken
22
32
25
14
28
7
Drugsgebruik 2012 in
%*
Fryslan
Dantumadiel
Dongeradeel
Ferwerderadiel
Kollumerland c.a.
Ooit cannabis
gebruikt 19-64 jaar
Cannabis gebruikt in
het laatste jaar 19-64
jaar
21
10
15
15
14
6
3
5
3
4
* gegevens afkomstig uit de gezondheidsmonitor 2012
Ooit harddrugs
gebruikt
6
1
2
0
3
Drugshandel in 2010
2011
2012
aantallen*
Dantumadiel
7
10
6
Dongerad eel
17
9
19
Ferwerd eradiel
0
1
3
Kollumerland c.a.
7
10
11
..
* gegevens afkomstig uit de BVH." van Politie Noord Nederland
Drugsoverlast in 2010
2011
2012
aantallen*
Dantumadiel
4
3
13
Dongeradeel
5
11
17
Ferwerderadiel
1
1
4
Kollumerland c.a.
5
6
12
* gegevens afkomstig uit de BVH van Politie Noord Nederland
Hennepkwekerijen
in aantallen*
Dantumadiel
Dongeradeel
Ferwerderadiel
Kollumerland c.a.
* gegevens afkomstig
2010
2011
1
6
3
3
2
2
uit de BVH van Politie Noord Nederland
2013
17
40
8
13
2013
15
29
5
9
2012
2013
1
3
1
4
2
16
7
2
Drank en
Horecavergunningen
2013 in aantallen
Commercieel
Paracommercieel
Supermarkten
Dantumadiel
Dongeradeel
Ferwerderadiel
Kollumerland c.a.
24
63
11
28
23
31
13
17
10
10
4
4
Tijdelijke
ontheffingen
(schenken
tijdens
evenementen)
24
45
13
23
3.5
Evaluatie en mon itoring
Iedere twee jaar zal een korte stand van zaken aan de raden worden aangeboden. In deze stand van
zaken zal een beschrijving worden gegeven van de activiteiten die in de kalenderjaren ervoor zijn
uitgevoerd en een analyse van de resu ltaten van de activiteiten . Voor de analyse wordt gebruik
gemaakt van de informatie vanuit de basisteams van de politie, gemeentelijke informatie en in ieder
6
Basisvoorziening Handhaving (BVH) is een incidentregistratiesysteem dat wordt gebruikt door de Nederlandse
politie. Po litiemedewe rkers kunnen in dit systeem incidente n registreren, aang iftes opne men en strafdossiers
opmaken.
Preventie- e n ha ndhavingplan Noordoost Fryslän
8
geval het GO jeugd 7 en de gezondheidsmonitor van de GGD Fryslän 8 . Eventuele bijstelling van de
activiteiten in de komende kalenderjaren kan in deze stand van zaken worden aangegeven.
7
8
dit onderzoek wordt eens in de vier jaar uitgevoerd. Het eerstvolgende onderzoek wordt in 2016 uitgevoerd.
dit onderzoek wordt eens in de twee jaar uitgevoerd . Het eerstvolgende onderzoek wordt in 2014 uitgevoerd.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
9
HoofdstuIk 4
P reve nt~ e
4.1
Hoe geven we d e prev ent ie vo rm?
Zoals in hoofdstuk 3.5 is aangegeven willen we primair inzetten op de sociale omgeving van jongeren .
De afgelopen jaren is er door onze gemeenten veel ingezet op preventieprojecten die alcoholmisbruik
en drugsgebruik moesten tegengaan. Een opsomming van al die maatregelen staan vermeld in
bijlage 2 van het gezondheidsbeleid. Ondanks dat al deze maatregelen de bewustwording over de
problematiek ten goede zijn gekomen willen we de komende jaren zoveel als mogelijk is inzetten op
bewezen effectieve maatregelen.
Concreet betekent dit dat we ons de komende jaren vanuit preventie oogpunt inzetten op de volgende
activiteiten.
4 .2
Maatregelen
Doelstelling
1. Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat alcohol en/of drugs (heeft) gebruikt
ligt in 2018 op of onder het Fries gemiddelde.
2. Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat wel eens dronken is geweest ligt in
2018 op of onder het Fries gemiddelde.
9
3. Het percentage bingedrinkers onder de 18 jaar ligt in 2018 op of onder het Fries
gemiddelde.
Indicator
indicator
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat alcohol heeft gebruikt DDFK
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat dronken is geweest DDFK
Percentage bingedrinkers onder de 18
jaar DDFK
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat drugs heeft gebruikt DDFK
Activiteiten
9
bron
GO jeugd
2012
GO jeugd
20 12
GO jeugd
2012
n.v.t.
waarde
2012
doelstelling
2018
62%
54%
42%
37%
38
32
onbekend
Nader uit
te zoeken
Bestaande of
nieuwe maatregel
D.D.F.K.: bestaand
activiteit
partners
1. Inzet 5 minutengesprek: Het geven
van individuele advisering van ouders
en leerlingen over alcohol en drugs,
gekoppeld aan het periodiek
geneeskundig onderzoek (p.g.o.) in
groep 7 van het basisonderwijs.
GGD, scholen en
ouders
2. Gesprekken voeren met jongeren op
locatie (hangplekken/jeugdsoos) door
gebiedsmedewerker, jongerenwerker of
jeugdwerker.
VNN , ouders
D.D.F.K.: bestaand
3. Opvoedcampagne over roken,
drinken, blowen : (Informatie avonden
aan ouders zoals bijv. help mijn kind
wordt een puber, etc.)
CJG, scholen en
ouders
D.D.F.K.: bestaand
Binge drinken is het drinken van 6 glazen alcoho l of meer tijdens 1 enkele gelegenheid. (bron: Jellinek.nl)
Preventie- e n ha ndhavi ngpla n Noordoost Fryslä n
10
4. Project Geweld is Niet Oké
(preventieproject voor scholen dat zich
richt op geweld, weerbaarheid, pesten,
alcohol en drugs)
Halt, Fier Fryslän,
politie, scholen,
ouders
5. Stimuleren onder de scholen het
project IK DACHT HET NIET!' - een
vernieuwende preventieaanpak van
Nuchter Fries.
Verslavingszorg
Noord Nederland,
Nuchtere Fries,
scholen en ouders
Betreft een nieuw
project dat
ontwikkeld is voor
en door Nuchtere
Fries waar de
gemeenten in
Noordoost Fryslän
bij zijn aangesloten .
Project wordt vanaf
september 2014
aangeboden .
6 . Ontwikkelen project Uitgaan, Alcohol
en Drugs: heeft tot doel het creëren van
een gezonde en veilige
uitgaansomgeving, om daarmee
gezondheids- en veiligheidsproblemen
door gebruik van alcohol en drugs in het
uitgaanscircuit te voorkomen .
GGD, VNN,
Horeca
D.D.K.: nieuw
7. In de ontheffing voor het schenken
van alcoholhoudende dranken bij
activiteiten die tijdelijk zijn, wordt de
voorwaarde gesteld dat minderjarigen te
herkennen moeten zijn door middel van
een polsbandje (of iets dergelijks) te
verstrekken door de organisator van de
activiteit. Daarnaast wordt in de
voorwaarden opgenomen dat de
leidinggevenden die op de ontheffing
staan in het bezit moeten zijn van een
sociale hygiëne.
Organisator
activiteit
8. Jeugdoverleg. In de diverse
gemeenten is structureel overleg over
jeugd. Van hieruit kunnen preventieve
(en positieve) maatregelen integraal
worden geïnitieerd.
Gebiedsteam i.o.
en politie
Betreft een nieuwe aanpak die
aansluiting zoekt bij:
de leefwereld en ontwikkeling van
pubers: groepsdruk en grenzen
- Doen en ervaren in plaats van
kennis overdragen
Betrokkenheid van ouders
Deze elementen zijn effectief bewezen
in de aanpak van alcohol- en
drugsgebruik onder jongeren. Ze
vormden de basis voor de
preventieaanpak die het afgelopen jaar
binnen het Platform Nuchtere Fries is
ontwikkeld door Verslavingszorg Noord
Nederland en Theater Smoar.
Jongeren, ouders, scholen en
gemeenten zijn er enthousiast over, zo
bl ijkt uit de reacties en de opkomst van
ouders op ouderavonden, die
verdubbelt of verdriedubbelt.
resultaat
D.D.K.: bestaand
Niet in
Ferwerderadiel
Niet in
Ferwerderadiel
D.D.K. : nieuw
Uit te voeren in
2015
Ferwerderadiel:
bestaand
D.D.F.K.: bestaand
Omgeving met name ouders zijn zich bewust van de gevolgen van alcohol- en
drugsgebruik.
Dat jongeren minder alcohol en drugs gebruiken.
Preventie- en handhaving plan Noordoost Fryslän
11
Doelstelling
4.
5.
6.
Het aantal meldingen van drugs(criminaliteit) is in 2018 gelijk gebleven of lager
dan in 2013.
Het aantal meldingen van drugsoverlast is in 2018 gelijk gebleven of lager dan
in 2013.
Het aantal opgerolde hennepkwekerijen is in 2018 gelijk gebleven of hoger dan
in 2013.
Indicator
indicator
bron
Meldingen drugshandel DDFK
BVH
Meldingen drugsoverlast DDFK
Aantal
DDFK
opgerolde
hennepkwekerijen
waarde
2013
doelstelling
2018
78
Max. 78
BVH
58
Max. 58
BVH
27
Min. 27
10
Activiteiten
partners
1. Herijken 0-0ptiebeleid (coffeeshop). Het
0-optie
bevestigen
opnieuw
van
de
betreffende coffeeshops.
politie
2. Er wordt een campagne ontwikkeld waarbij
burgers wordt gevraagd signalen door te
geven over het vermoeden van drugshandel.
Politie, burgers
D.D.F.K.: nieuw
Uit te voeren in
20 16
RIEC
D.D.F.K. : nieuw
Uit te voeren in
2017
11
3. Ontwikkelen van Bibob-beleid
om
facilitering
van
georganiseerde
en
ondermijnende criminaliteit tegen te gaan .
Resultaat
10
Bestaande of
nieuwe
maatregel
D.D.F.K.:
bestaand , wordt
vern ieuwd in 2015
activiteit
Burgers van Noordoost ervaren minder overlast van drugshandel.
Basisvoorziening Handhaving (BVH) is een incidentregistratiesysteem dat wordt gebruikt door de Nederlandse
politie. Politiemedewerkers kunnen in dit systeem incidenten registreren, aangiftes opn emen en strafdossiers
opmaken.
1
De Wet Bibob is een (preventief) bestuursrechtelijk instrument. Als er een ernstig gevaar dreigt dat bijvoorbeeld
een vergunning wordt misbruikt, kan het bevoegde bestuursorgaan de aanvraag weige ren of de afgegeven
vergunning intrekken . Zo wordt voorkomen dat de overheid criminele activiteiten faciliteert en wordt bovendien de
concu rrentiepositie van bonafide ondernemers beschermd.
12
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
Hoofdstuk 5
Toezicht en handhaving
5.1
Verschillende vormen v an toezicht
De gemeentelijke handhaving kent een aantal onderdelen . De handhaving is ten eerste gericht op de
controle van wettelijke en vergunningsvoorschriften van horecaondernemingen, paracommerciële
ondernemingen en detailhandel. Het gaat hier om het aanwezig zijn van leidinggevenden , voldoen
aan inrichtingseisen en het hebben van de juiste papieren door degenen die alcohol schenken . Dit is
de zogenaamde administratieve controle.
Ten tweede is er de controle en handhaving van het daadwerkelijk schenken van alcohol. Een
voorbeeld hiervan is dat er niet doorgeschonken mag worden buiten de toegestane tijden of wanneer
de klant al onder invloed van alcohol is. Daarnaast houdt de controle van het schenken van alcohol
ook in dat er niet geschonken en/of verkocht mag worden aan personen jonger dan 18 jaar.
Daarnaast is er controle en handhaving van drugsverkoop en -gebruik. Het grootste deel van deze
bevoegdheden ligt niet bij de gemeente/burgemeester, maar bij de politie. Dit valt nadrukkelijk onder
de opsporingstaak van de politie. De gemeente heeft wel een aantal bevoegdheden in de aanpak van
drugs(criminaliteit). Deze zijn onder andere omschreven in het hennepconvenant dat in 2013 is
ondertekend door politie, gemeenten en woningbouworganisaties.
Inzet van toezicht
5.2
Zoals in paragraaf 5.1 al is omschreven, zijn er verschillende vormen van handhaving. De
beginsituatie op het gebied van handhaving in de vier deelnemende gemeenten is niet gelijk. Daarom
is het van belang om toe te werken naar een uniforme werkwijze in de vier gemeenten, waarbij wel
ruimte is voor lokale verschillen. Dit wordt in paragraaf 2.5 omschreven als gebiedsgericht werken.
Uiteindelijk is het de bedoeling in alle drie genoemde vormen van handhaving gelijk op te treden.
Administratieve controle
Voor de eerste vorm van handhaving wordt de huidige werkwijze als het ware verbreed. Het huidige
toezicht op de horeca vindt momenteel al zoveel mogelijk plaats door het houden van integrale
controles. Dit betekent dat er in één controlemoment (basiscontrole) toezicht wordt gehouden op
verschillende onderdelen bij horecabedrijven zoals milieu, brandveiligheid , inrichtingseisen etc. De
onderdelen vanuit de nieuwe DHW kunnen moeiteloos geTntegreerd worden binnen deze integrale
aanpak. Het gaat hier bijvoorbeeld om de inrichtingseisen en het hebben van de juiste papieren door
de leidinggevende(n).
Naast de reguliere horeca worden ook de paracommerciële instellingen en supermarkten
onderworpen aan een basiscontrole. Dit is een gelegenheid voor het geven van voorlichting over de
naleving van leeftijdsgrenzen.
Controle en handhaving van schenken van alcohol
Dit onderdeel van handhaving is nieuw voor gemeenten. Het jaar 2014 en mogelij k ook 2015 wordt
gebruikt om hier ervaring in op te doen en te kijken wat de best passende strategieën zijn voor ons
gebied. Bij dit soort controles zal de samenwerking met de politie, als ervaringsdeskundige op het
gebied van handhaving, veelvuldig gezocht moeten worden. Ook is de politie de partij die vaak als
eerste excessen signaleert. De politie heeft daarnaast een aantal bevoegdheden, bijvoorbeeld het
uitschrijven van proces verbaal voor openbare dronkenschap. Deze bevoegdheden helpen de
gemeente om de doelstellingen van dit plan te behalen of in ieder geval zichtbaar maken waar en
wanneer er sprake is van overmatig alcoholgebruik of alcoholgebruik door jeugdigen. Een andere
belangrijke bevoegdheid is dat de politie, evenals de gemeentelijke Drank en Horeca BOA, een
proces verbaal kan opmaken voor personen onder de 18 jaar die alcoholhoudende dranken bij zich
hebben en personen (boven en onder de 18 jaar) die geopende alcoholhoudende dranken bij zich
hebben op de openbare weg.
Naast de samenwerking met de politie, is de gemeente vooral zelf aan zet waar het gaat om deze
bevoegdheden . In de Drank- en Horecaverordening die de gemeenteraden eind 201 3 vastgesteld
hebben, zijn de kaders weergegeven waaraan onder andere verstrekkers van alcohol zich moeten
houden. Dit zal gecontroleerd en indien nodig ook gehandhaafd moeten worden.
In de eerste twee jaar van de looptijd van dit plan zal aan deze nieuwe taken actief vorm gegeven
moeten worden.
Het idee is om in te zetten op handhaving op de onderdelen waar de meeste risico's zij n voor
jongeren om in aanraking te komen met alcohol. Om hieraan een weging te geven is een risicomatrix
opgesteld. Dit is een eerste inschatting gebaseerd op de ervaringen vanu it de teams handhaving. In
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslan
13
de looptijd van dit plan kan de inschatting veranderen en dus ook de handhaving naar andere
aandachtsgebieden verschuiven .
Handhaving van drugsverkoop en -gebruik
Op dit gebied heeft de gemeente een beperkt aantal bevoegdheden. In de doelstellingen van dit l?lan
is al aangegeven dat de gemeenten zich al gecommitteerd hebben aan het hennepconvenant. Hierin
ligt een groot deel van de gemeentelijke bevoegdheden vervat. Door de uitvoering van het
hennepconvenant wordt de kweek en handel in hennep integraal aangepakt.
Naast het hennepconvenant is er een aantal andere zaken waar een gemeente bevoegdheden in
heeft. Zo kan de burgemeester een 0-optie vaststellen voor coffeeshops. Dit was voorheen een
bevoegdheid van de gemeenteraden. Door deze wijziging in bevoegdheid zal de 0-optie opnieuw
vastgelegd moeten worden. Hier zal daarna ook toezicht op gehouden moeten worden.
Daarnaast zullen de gemeenten alert moeten blijven op andere drugsgerelateerde activiteiten zoals bv
smart- en growshops. Deze zijn (op dit moment) legaal , maar vormen veelal een voorportaal naar de
georganiseerde criminaliteit. De gemeente zal , indien mogelijk, in het kader van niet-faciliteren
maatregelen moeten nemen om vestiging van dit soort ondernemingen te remmen .
Daarnaast heeft een gemeente op casusniveau of projectmatig mogelij kheden om, eventueel zelfs op
persoonsniveau , maatregelen te treffen bij drugsgerelateerde overlast.
Handhaving (jeugd)keten
In de vier gemeenten in Noordoost Fryslän w ordt verschillend met de illegale locaties omgegaan waar
Ueugdige) personen alcoholhoudende dranken kunnen krijgen. In Dongeradeel en Ferwerderadiel
wordt actief een 0-optie gehandhaafd. Nieuwe meldingen van hutten/caravans of andere locaties waar
alcohol wordt verstrekt, worden actief opgepakt en in een handhavingtraject aangepakt. In
Kollumerland c.a . is sprake van een gedoogbeleid . In Dantumadiel is er een 0-optie. Wanneer er
sprake is van klachten wordt er actie ondernomen. Wanneer er geen klachten zijn, wordt er geen actie
ondernomen .
5.3
Risicomatrix inzet toezicht
Om te bepalen waar het beste ingezet kan worden op toezicht, is gekeken naar waar de risico's het
hoogste zijn. Onderstaande classificatie wordt gebruikt om te bepalen waar de prioriteit in toezicht
moet liggen .
Punten
Leeftijdsopbouw
1
> 18jaar
2
3
< 18 jaar
Afbreuk
doelstelling dat
jeugd in aanraking
komt met alcohol
Klein
Gemiddeld
Alle leeftijden
Groot
Openbare orde en
veiligheid
Klein
Gemiddeld
Groot
Op basis van bovenstaande classificatie komen we tot een risico-inschatting voor het toezicht. Hierbij
is op basis van bovenstaande classificatie een puntenaantal toegekend op de drie risicofactoren .
Bij een puntenaantal van:
3 - 4 is het risico klein,
5 - 7 is het risico gemiddeld,
8 - 9 is het risico groot.
De categorieën met het hoogste risico worden het meest actief en met prioriteit opgepakt in het
toezicht en handhaving. Daar waar een gemeente al gerichte controles heeft gedaan bij de diverse
1
tre kkers en ervaring heeft met he t na1eefge d rag kan d a t 1e1
·d en to t een an dere prion
· ·te ring.
a 1co h overs
Onderwerp
Supermarkt
Slijterij
Evenementen
Horeca
Paracommercie sport
Paracommercie cultureel
l llegale situaties
LO
3
1
3
3
3
3
3
AD
oov
Totaal
Risico
3
2
3
2
3
1
1
7
4
3
9
1
6
2
1
1
3
3
8
5
9
Gemiddeld
Klein
Groot
Gemiddeld
Groot
Gemiddeld
Groot
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslan
14
Doelstelling
1. Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat alcohol en/of drugs (heeft)
gebruikt ligt in 2018 op of onder het Fries gemiddelde.
2. Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat wel eens dronken is geweest ligt
in 2018 op of onder het Fries gemiddelde.
3. Het percentage bingedrinkers onder de 18 jaar ligt in 2018 op of onder het
Fries gemiddelde.
4. Het aantal meldingen van drugs(criminaliteit)is in 2018 gelijk gebleven of lager
dan in 2013.
5. Het aantal meldingen van drugsoverlast is in 20 18 gelijk gebleven of lager dan
in 2013.
6. Het aantal opgerolde hennepkwekerijen is in 2018 gelijk gebleven of hoger dan
in 2013.
Indicator
indicator
waarde
2013
doelstelling
2018
62%
54%
42%
37%
38%
32%
o nbekend
nader uit
te zoeken
BVH
BVH
78
58
Max. 78
Max. 58
BVH
27
Min. 27
bron
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat alcohol heeft gebruikt DDFK
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat dronken is geweest DDFK
Percentage bingedrinkers onder de 18
jaar DDFK
Percentage jongeren onder de 18 jaar
dat drugs heeft gebruikt DDFK
Meldingen druqshandel DDFK
Meldingen drugsoverlast DDFK
Aantal opgerolde hennepkwekerijen
DDFK
GO jeugd
2012
GO jeugd
2012
GO jeugd
2012
n.v.t.
Activiteiten
activiteit
partners
1. Huidig vergunningenbestand
orde
en
op
integrale
administratieve controle.
Bestaande of
nieuwe
maatregel
D.D.F.K.:
Bestaand
2. Ad hoc inzet op overtreding
vergunnings-eisen of wettelijke
verplichtingen.
D.D.F.K. :
bestaand
3. Ketenbeleid uniformeren aan
beleid Dongeradeel.
Dongeradeel:
bestaand
Dantumadiel:
wordt aangepast.
Ferwerderadiel:
bestaand
Kollumerland c.a.:
opnieuw bekijken
4. Feestwagenbeleid.
Politie en organisatoren
dorpsfeesten
D.D.K.: bestaand
Ferwerderadiel:
Nieuw
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
15
5. Mystery onderzoek voor de
controle op leeftijdsgrenzen en
doorschenken aan personen die
dronken zijn. Dit onderzoek kan
bij
uitgevoerd
worden
supermarkten, paracommerciêle
ondernemingen en commerciêle
ondernemingen . Hiermee wordt
een 0-meting uitgevoerd en kan
de naleving van de wet daarna
gemonitord worden.
6. Door de burgemeester wordt
een brief gestuurd aan de
ouders van jongeren onder de
18 jaar wanneer die jongere
politie
wordt
door
de
aangehouden (ook wanneer die
jongere ruikt naar alcohol of
wiet).
Ferwerderadiel:
bestaand
D.D.K.: nieuw
Uit te voeren in
2014
politie
Dongeradeel:
bestaand
Dantumadiel
bestaand (herijkt)
Kollumerland c.a.
nieuw
Ferwerderadiel:
Nieuw
D.D.F.K.: nieuw
Uit te voeren in
7. Ontwikkelen project 'wakkere
ouders': onderzoek of het
mogelijk
is
om
een
samenwerking te starten tussen
politie
en
onder
andere
gemeente waarbij ouders van
overlast veroorzakende dronken
jongeren 's nachts wakker
gebeld worden om hun zoon of
dochter te komen ophalen op
het politiebureau . Daarna volgt
op korte termijn een gesprek
met de jongere en zijn ouders.
Dit gesprek wordt gevoerd met
en
een
de
gemeente
hulpverlenende instantie, bv Halt
ofVNN.
politie, HALT, VNN
8.
Drugs(criminaliteit)
wordt
bestreden, dit is gericht op de
aanpak van productie van drugs
en de handel erin. De politie
voert hiervoor twee maal per
jaar een drugsactie uit.
politie
9. Het hennepconvenant wordt
uitgevoerd
door
betrokken
partijen . Hierdoor wordt de
kweek en handel in hennep
integraal aangepakt.
Politiewoningbouwcorporatie
D.D.F.K.:
bestaand
met
10.
Convenanten
verstrekkers
van alcoholhoudende dranken.
Hierbij is de insteek dat
verstrekkers zich verplichten om
zich actief aan de wet te
houden. De gemeente doet op
het gebied van controle en
van
verstrekkers
alcoholhoudende dranken
D.D.F.K.: nieuw
Uit te voeren in
2015
D.D.K.: bestaand
Niet in
Ferwerderad iel
(mogelijk herijking
beleid)
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
2014 / 2015
16
handhaving een stapje terug.
Wanneer bij controle blijkt dat de
wet toch overtreden wordt, volgt
er opzegging van het convenant
en extra controle (zie ook het
volgende hoofdstuk).
11. Koppelen politie en BOA.
Gezamenlijke controle om meer
en beter samen te werken. Door
bundeling
van
elkaars
bevoegdheden
kan
een
efficiëntere aanpak van overlast
en problematiek gewaarborgd
worden.
Politie,
BOA's
toezichthouders
en
Dongeradeel :
bestaand
Kollumerland c.a.:
nieuw
Dantumadiel
nieuw
Niet in
Ferwerderadiel
(mogelijk herijking
beleid)
12. Opstellen en uitwerken 13b
beleid (Opiumwet).
D.D.F.K.: nieuw
Uit te voeren in
2015
D.D.F.K.: nieuw
Uit te voeren in
2014
13.
Projectmatige
controle,
horeca,
para-commercie,
evenementen, sportkantines.
14. Een andere belangrijke
bevoegdheid is dat de politie,
evenals de gemeentelijke Drank
en Horeca BOA, een proces
verbaal kan opmaken voor
personen onder de 18 jaar die
alcoholhoudende dranken bij
personen
zich hebben en
(boven en onder de 18 jaar) die
alcoholhoudende
geopende
dranken bij zich hebben op de
openbare weg.
Resultaat
Politie
Dongeradeel:
bestaand
Kollumerland c.a. ,
Dantumadiel en
Ferwerderadiel:
nieuw
Omgeving met name ouders zijn bewust van de gevolgen van alcohol- en
drugsgebruik.
Dat jongeren minder alcohol en drugs gebruiken.
Burgers van Noordoost ervaren minder overlast van drugshandel.
5.4
Sanctiestrategie
De gemeenten in Noordoost Fryslän kiezen ervoor om zoveel mogelijk preventief in te zetten en
problemen te voorkomen. Op sommige punten zal dit niet (voldoende) werken. Het streven van de
gemeenten is om zoveel mogelijk in samenwerking met de verbonden partners op te lossen. Wanneer
dit niet (voldoende) lukt, zal er gekeken worden naar sancties. Hiervoor wordt aangesloten bij de ernst
van de overtreding (en het risico op herhaling)?. De insteek hierbij is om gebruik te maken van
bestuursrechtelijke maatregelen. Deze zijn erop gericht om een situatie te beëindigen. Wanneer dit
niet (voldoende) effect heeft, kan er in samenwerking met bijvoorbeeld politie en OM , gekeken worden
naar een strafrechtelijk traject. Dit heeft als doel om te bestraffen. Hier wordt alleen in uiterste gevallen
naar uitgeweken. In alle fasen wordt integraal gewerkt, waarbij gekozen wordt voor maatregelen die
elkaar aanvullen.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
17
Hoofdstuk 6
Financiën
6.1
Hoe wordt de preventie en handhaving gefinancierd?
In 2011 zijn deze gelden aan het Gemeentefonds toegevoegd ten behoeve van de bekostiging van
uitgaven op het gebied van lokale veiligheid. Met de VNG is afgesproken welke (extra) taken
gemeenten gaan uitvoeren voor dit bedrag. De overdracht van het toezicht op de DHW maakt deel uit
van de afspraken. Dat betekent dat de overdracht van het toezicht wordt bekostigd uit de middelen die
al aan het Gemeentefonds zijn toegevoegd . De middelen zijn niet gelabeld. De eerder gemaakte
afspraken zijn onlangs opnieuw bevestigd in een overleg tussen het Rijk en de VNG.
Dantumadiel
De gemeente Dantumadiel kent verschillende geldstromen voor het realiseren van de doelstellingen
uit deze nota. Algehele preventie wordt voor een groot deel gerealiseerd vanuit de middelen voor
jeugdgezondheidszorg vanuit het basistakenpakket, aangevuld met middelen voor het maatwerkdeel
gefinancierd door het CJG budget. Vooral activiteiten op school en voor ouders.
De inzet van mienskipswurkers vormt een basis voor signalering op straat en in het jongerenwerk en
vormt uiteraard de basis voor de aanpak van overlast door jongeren.
Bovendien kent Dantumadiel een inzet van een specifiek jongerenwerker vanuit verslavingszorg
Noord Nederland om toeleiding naar zorg veilig te stellen.
Het budget voor algemene alcohol-/drugsvoorlichting en preventieactiviteiten zijn later ondergebracht
binnen het preventieproject "Geweld is Niet Oké". Het budget hiervoor bedoeld is echter een eenmalig
budget. Gelet op het vierjarige karakter van deze nota willen we dit budget de komende jaren hiervoor
reserveren.
Voor toezicht en handhaving van de drank- en horecawet (inclusief de in de notitie genoemde
leeftijdscontroles is door de raad van Dantumadiel structureel een budget van € 50.000,- beschikbaar
gesteld .
Maatwerk alcoholpreventie Basisschool groep 7
14 -plus per 2015 in basistakenpakket
Inzet VNN
Inzet Jongerenwerk
Risicogedrag jongeren
€
CJG geld ... website, verwijsindex, ouderavonden
€
Geweld Is Niet Oke
€ 40.000
1.368
1.265
€ 34.100
€ 24.500
€ 19.500
€
2014
2015
2014 2015
2.000
2014
Dongeradeel
In de gemeente Dongeradeel is er door de gemeenteraad geld beschikbaar gesteld voor het inhuren
van Boa's openbare ruimte. Deze Boa's nemen ook een aantal toezichthoudende taken op zich waar
het gaat om de Drank en Horecawet. Het gaat hier bijvoorbeeld om het bij zich hebben van (geopende
verpakkingen van) alcoholhoudende dranken op straat. Doordat de boa's zichzelf terugverdienen uit
boetes en naheffingsaanslagen, is er ruimte in het budget. Uit dit budget is€ 44.000,- beschikbaar om
gericht toezicht in te kunnen kopen voor bijvoorbeeld toezicht bij evenementen en dergelijke. In 2014
wordt hier in ieder geval een 0-meting van uitgevoerd voor de stand van zaken betreffende de
naleving Drank- en horecawet. In de jaren erna wordt vanuit dit budget extra (projectmatig) toezicht
ingekocht op taken die de boa's niet kunnen uitvoeren. Zij zijn namelijk niet bevoegd tot het doen van
alle soorten controles.
De controle van vergunningseisen (administratieve controle) wordt gecombineerd met de controles die
al gedaan worden door bijvoorbeeld Milieu-inspecteur. Dit brengt geen extra kosten met zich mee.
Fetwerderadiel
In Ferwerderadiel worden ook nu al preventieve maatregelen genomen, georganiseerd en
ondersteund. Daarbij kan worden gedacht aan de 5 minutengesprekken in groep 7 van het
basisonderwijs (€ ..... . ). de methode ' De Gezonde School en Genotmiddelen' in het VO (€ 1.850), het
organiseren van de IVA voor jeugdsozen en sportverenigingen (€ 750) en theatervoorstellingen en
scholing van docenten in het VO (€ 1.000).
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
18
Op het gebied van toezicht is de laatste jaren geregeld gebruik gemaakt van de diensten van Bureau
Horeca Bijzondere Wetten (BHBW), die met name controleerden hoe het naleefgedrag was bij de
verstrekking van alcohol aan jongeren onder de 16/18 jaar(€ 4.000).
Het reserveren en vrijmaken van geld voor toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet hangt
mede af van de aanpak in DDFK-verband. De voorkeur van Ferwerderadiel gaat uit naar een aanpak,
die zoveel mogelijk is gebaseerd op convenanten met de alcoholverstrekkers.
Een bestuursrechtelijke (via BOA's) of strafrechtelijke aanpak is complementair en zal worden
toegepast als dat echt nodig is.
Kollumerland c.a.
Een groot deel van de preventieactiviteiten wordt betaald uit middelen voor jeugdgezondheidszorg
vanuit het basistakenpakket. Daarnaast is er jaarlijks€ 2.500,- beschikbaar voor preventieactiviteiten,
waarvan € 600,- per jaar gaat naar het project 'Nuchtere Fries. De resterende € 1.900,- kunnen we
inzetten voor andere preventieactiviteiten.
Het uitvoeren van deze nieuwe taken op het gebied van toezicht- en handhaving in het kader van de
Drank- en Horecawet zal in DDFK-verband worden opgepakt. De gemeente Kollumerland c.a. zal
hiervoor naar verwachting capaciteit moeten inhuren. Welk bedrag hiervoor nodig zal zijn hangt af van
de afspraken die in regionaal verband zullen worden gemaakt. Vooralsnog worden deze kosten
derhalve als P.M. aangemerkt.
In de concept meerjarenbegroting is een bedrag van€ 16.000 opgenomen voor handhaving. Of dit
blijft staan is afwachten.
6.2
Waar is aanvullende financiering voor nodig?
De keuzes die gemaakt zijn in deze notitie hebben consequenties voor de teams Toezicht en
Handhaving in onze gemeenten. Gelet op de specifieke eisen die worden gesteld aan het toezicht van
deze nieuwe taak, maar ook op een adeq uate uitvoering van deze taak betekent dit dat er extra
capaciteit nodig is voor het team Toezicht en Handhaving.
Voor een zorgvuldige uitvoering van de nieuwe aan de gemeenten toebedeelde handhavingstaak van
de drank- en horecawet zijn extra fte's oftewel extra menskracht noodzakelijk. Binnen de huidige
teams van toezicht en handhaving is hiervoor geen beschikbare capaciteit. Vanaf 2013 zijn de
gemeenten in gesprek over samenvoeging van het team T&H . De handhavingstaken op het gebied
van de drank- en horecawet zullen dan binnen dit team een plek moeten krijgen . Het staat echter nu al
buiten kijf dat er onvoldoende capaciteit beschikbaar is, ook in de nieuwe situatie.
Gelet op de uniformiteit van handhaving willen wij binnen deze notitie bepleiten dat er in eerste
instantie voor wordt gekozen om de handhaving van de drank- en horecawet zelf uit te voeren. En de
benodigde toezichthouders daarvoor te werven en op te leiden.
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslan
19
Bij ~ age
1: verrbonden
part~jen
Burgers
Iedere burger is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen gedrag. Vooral het ontmoedigen van gebruik
van alcohol en drugs onder de 18 jaar, ligt grotendeels bij de burger zelf. Ouders en verzorgers
hebben de belangrijke taak om hun kinderen zo op te voeden dat het besef dat het gebruik van
alcohol en drugs schadelijk en volkomen geïnternaliseerd is. Ook elkaar als volwassenen aanspreken
op overmatig alcohol- en drugsgebruik is één van de taken die burgers hebben. Denk hierbij aan
gebruik van alcohol en drugs in de thuissituatie, de kroeg of in de sportkantine.
Welzijnsinstellingen
Bij het oplossen van problemen binnen de gemeenschap is er een belangrijke rol weggelegd voor
welzijnsinstellingen. Zij kunnen de burger ondersteunen in het oppakken van hun eigen taak in de
samenleving. Deze instellingen zullen de komende jaren steeds belangrijker worden in de regio.
Hierbij valt te denken aan instellingen als maatschappelijk werk, MEE, W il, welzijnswerk etc. In het
kader van de decentralisaties zal met ingang van 1 januari 2015 gewerkt word en in gebiedsteams.
Daarmee zal ook de huidige overlegstructuur een wijziging ondergaan .
Sociaal team/kernteam CJG
Het sociaal team en CJG zijn bedoeld voor een casusgerichte aanpak van gezinnen/personen met
meervoudige problematiek. Deze overlegorganen functioneren als spin in het web in de wereld van
hulpverlening en overheid. Hiermee zijn deze teams belangrijke partners geworden voor de
casusgerichte aanpak van veiligheid. In het kader van de decentralisaties zal met ingang van
1 j anuari 2015 gewerkt worden in gebiedsteams. Daarmee zal ook de huidige overlegstructuur een
wijziging ondergaan.
Onderwijsinstellingen
Veiligheid en jongeren zijn twee begrippen die in veiligheidsbeleid vaak samen worden genoemd. Of
het nu gaat om voorlichting over risicovol gedrag of concrete acties zoals controles van
bromfietshelmen of fiets(verlichting). Scholen zijn daarbij belangrijke instellingen omdat zij de jongeren
dagelijks meemaken en zaken via de scholen op een gestructureerd e en directe wijze kunnen
organiseren. Ook kunnen zij een directe aanpak van zorg voor jongeren organiseren. Onder andere
12
door de inzet van ZAT-teams en schoolmaatschappelijk werk, in samenwerking met CJG, sociaal
team en leerplichtambtenaar, hebben de onderwijsinstellingen een belangrijke signalerende rol in
deze regio.
Platform Nuchtere Fries
Het platform Nuchtere Fries is een samenwerking tussen de Friese gemeenten, GGD Fryslän,
Verslavingszorg Noord Nederland, Politie Fryslän, Koninklijke Horeca Nederland en Provincie Fryslän
om het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren tegen te gaan en verantwoord alcoholgebruik onder
jongeren boven de achttien te bevorderen. Het platform richt zich vooral op de omgeving van
jongeren: school, horeca, supermarkten, ouders, etc. Het platform Nuchtere Fries ondersteunt en
adviseert gemeenten, voert bewustwordingsacties en onderzoeken uit en ontwikkelt producten die
door iedere gemeente ingezet kunnen worden.
GGD Fryslán
De GGD Fryslän is een gezondheidsdienst voor alle gemeenten in Fryslän en richt zich op de
bevordering van gezondheid en voorkoming van ziekten. De GGD Fryslän ondersteunt de gemeenten
bij het uitvoeren van de wettelijke taken zoals het gemeentelij k gezondheidsbeleid. Daarnaast voert de
GGD Fryslän jaarlijks onderzoeken uit onder andere op het gebied van alcohol- en middelengebruik
onder de Friese bevolking. De GGD is uitvoerder van het jeugdgezondheidsbeleid van gemeenten, De
jeugdgezondheidszorg is uitvoerder van het basis takenpakket en als zodanig verantwoordelijk voor
de signalering, monitoring, toeleiding naar zorg en doen van kleine interventies op het terrein van de
zorg voor jeugd .
Politie
12
ZAT-team is het Zorg en Advies Team dat op middelbare scholen de afstemming met zorg- en hulpverlening
verzorgt
20
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslán
Waar het gaat om handhaving wordt veelal eerst naar de politie gekeken. Dat is begrijpelijk want de
politie vervult een essentiële rol in het bevorderen van de veiligheid en in het optreden tegen
criminaliteit. Eén van de vier kerntaken van de politie is signaleren en adviseren. De politie is 24/7 op
straat aanwezig. Zij zien en horen veel. Problemen, zorgelijke situaties en zaken waar actie
ondernomen moet worden, kunnen zij bij de gemeente aangeven. Daarnaast is één van de
speerpunten vanuit het jaarwerkplan politie Noord Nederland het terugdringen van uitgaansgeweld en
-overlast. Daar ligt een belangrijk raakvlak met de Drank- en Horecawet en de bevoegdheden van de
gemeente en/of burgemeester. De politie kan bijvoorbeeld voor het gebruik van alcohol op de
openbare weg een proces verbaal uitschrijven.
De politie is een belangrijke partner binnen de handhaving. Van de ogen en oren van de politie
kunnen we als gemeente gebruik maken door het delen van informatie binnen de wettelijke kaders ten
behoeve van de handhaving. Hierbij gaat het uiteraard om het delen van informatie voor het bereiken
van de doelstellingen van dit plan.
Openbaar ministerie
Het openbaar ministerie is verantwoordelijk voor de strafrechtelijke rechtshandhaving en heeft gezag
over de opsporingstaken van de politie, waarmee een belangrijk deel van de politiecapaciteit is
gemoeid. Voor de gemeente is het openbaar ministerie een belangrijke samenwerkingspartner, zeker
waar het gaat om de aanpak van veelplegers en jongerenoverlast, maar ook ondersteuning bij zaken
die een gemeentelijke prioriteit hebben en een gezamenlijke aanpak vergen. De aanpak van
horecagerelateerd geweld is hier een voorbeeld van.
Andere gemeenten
Een gemeente staat niet alleen. Alle gemeenten in Nederland hebben de nieuwe bevoegdheden van
de Drank- en Horecawet in hun pakket gekregen. Door samenwerking te zoeken met andere
gemeenten kan de kwaliteit van de aanpak van individuele gemeente verhoogd worden. Dit is dan ook
de belangrijkste reden om voor samenwerking te kiezen. Daarnaast kan er sprake zijn van een
waterbedeffect. Daar waar problematiek aangepakt wordt of regels verscherpt worden, komt dit vaak
ergens anders weer 'bovendrijven'. Daarnaast is er op het gebied van handhaving veel praktische
winst te behalen door samenwerking. Door middel van het gezamenlijk voorbereiden en opstellen van
dit plan is al actief de samenwerking gezocht.
Verstrekkers van alcoholhoudende dranken
Verstrekkers van alcoholhoudende dranken zijn onder andere horecaondernemers, uitbaters van
slijterijen en supermarkten en paracommerciële instellingen . Zij hebben in de publieke ruimte een
belangrijke rol binnen de Drank- en Horecawet. Zij vallen ten eerste onder de wettelijke
vergunningsplicht. Daarnaast zijn zij deels verantwoordelijk voor het uitvoering geven aan de wet Dit
houdt in dat zij geen alcoholhoudende dranken mogen verstrekken aan personen onder de 18 jaar.
Ook mogen zij geen alcoholhoudende dranken verstrekken aan personen boven de 18 jaar die in
'kennelijke beschonken' staat verkeren. Bovendien mogen personen achter de tap niet onder invloed
van alcohol zijn. Ook hebben zij een signalerende functie. Zij zijn een kernpartner in de aanpak van
alcoholgerelateerde overlast samen met politie en gemeente.
Verslavingszorg Noord Nederland
Verslavingszorg Noord Nederland zet zich in voor mensen die problemen ondervinden als gevolg van
een verslaving. Verslaving op het gebied van alcohol, drugs, gokken of gamen. VNN wil hen een
perspectief bieden op een ander leven. Dit betekent dat VNN mensen met een verslaving en hun
naastbetrokkenen perspectief wil bieden op meer kwaliteit van leven. Ook wil VNN zich inzetten om
verslavingsproblemen te voorkomen. VNN is erkend als instelling voor verslavingsreclassering.
Daarnaast adviseert VNN gemeenten, instellingen en bedrijven over bijvoorbeeld het signaleren en
bespreekbaar maken van verslavingsproblemen.
Andere instellingen
De betrokkenheid van andere organi satie dan de hierboven genoemde is afhankelijk van de
verschillende veiligheidsthema's, ook aan de orde. Te denken valt aan ondernemersverenigingen,
sportorganisaties, Veilig Verkeer Nederland en Veiligheidsregio Fryslän. De betrokkenheid van de
andere instellingen is afhankelijk van het thema dat aan de orde is.
Preventie- en handhavin gplan Noordoost Fryslán
2 ·1
B ~j~ aige
2: rrnadetre
a nia ~yse
GO Jeugd voorr de
IDDIFK ge m ee !11l~e in
Op verzoek van de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland ca. wordt
een aantal onderwerpen uit GO Jeugd nader uitgewerkt.
Alcoholgebruik naar opleidingsniveau
In onderstaande tabellen wordt het thema alcoholgebruik naar opleidingsniveau uitgewerkt. In de tabel
staan indicatieve cijfers. Dit betekent dat het een indicatie geeft van de verdeling naar onderwijstype.
De verschillen zijn echter niet getoetst op significantie. Vanwege lage aantallen was toetsen op
significantie niet mogelijk.
Zoals genoemd in de eerdere uitwerking van alcoholgebruik naar opleidingsniveau voor de gemeente
Kollumerland, moeten de percentages met enige voorzichtigheid bekeken worden. Door de verdeling
naar onderwijstype blijven er per groep minder leerlingen over. Bij de cijfers van de gemeente
Ferwerderadiel moet extra rekening gehouden worden met het lagere aantal deelnemers, waardoor
percentages sneller uitschieten. Wanneer er minder dan tien jongeren per onderwijstype zijn, wordt dit
naast het percentage aangegeven met een a. Deze percentages moeten nog voorzichtiger
geïnterpreteerd worden.
Tabel: Ooit alcohol gedronken (%)
Vmbo-b
Vmbo-t
Dantumadiel
70
71
Dongeradeel
67
37
Ferwerderadiel
50
50
Kollumerland ca. 91
74
Fryslän
57
51
Havo
46
61
78 a
40
47
Vwo
60
92
80
60
56
Tabel: Alcoholgebruik in de afgelopen vier weken(%)
Vmbo-b
Vmbo-t
Havo
Dantumadiel
54
45
42
Donçieradeel
27
58
58
78 a
32
40
Ferwerderadiel
26
Kollumerland ca. 76
68
Fryslän
44
38
36
Vwo
48
68
40
55
45
Tabel: 5 of meer drankjes gedronken per gelegenheid afgelopen vier weken(%)
Vwo
Vmbo-b
Vmbo-t
Havo
27
55
50
39
Dantumadiel
Dongeradeel
53
13
58
39
78 a
Ferwerderadiel
21
9
0
53
20
35
Kollumerland ca. 71
Fryslän
37
27
25
29
T abe1: 001"t aangesc ho ten geweest (0/c)
0
Vmbo-b
Vmbo-t
51
52
Dantumadiel
Dongeradeel
51
21
36
30
Ferwerderadiel
63
Kollumerland ca. 67
Fryslän
36
33
Havo
36
55
33 a
19
32
Tabel: aangeschoten geweest in afgelopen vier weken(%)
Vmbo-b
Vmbo-t
Havo
35
38
31
Dantumadiel
38
Dongeradeel
26
13
oa
20
9
Ferwerderad iel
37
7
Kollumerland ca. 39
Vwo
33
55
30
45
40
Vwo
27
33
0
30
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslán
22
1 Fryslän
1
23
Spijbelen en middelengebruik
Ook is gekeken wat de relatie is tussen genotmiddelen en spijbelen. Er is gekeken of het jongeren die
spijbelen vaker ooit alcohol gebruikt hebben, vaker roken en vaker ooit drugs gebruikt hebben.
Het gebruik van al deze genotmiddelen is hoger onder jongeren die spijbelen.
Tabel: genotmiddelen en spijbelen(%)
Spijbelaars
Ooit alcohol gebruikt
84
Rookt
43
Ooit softdrugsgebruikt
42
Niet spijbelaars
51
18
13
GHB
Tot slot is er nog gekeken naar het gebruik van GHB per gemeente. In onderstaande tabel wordt dit
weergegeven. Het ooit GHB gebruikt hebben blijkt significant af te wijken van het Fries gemiddelde.
Dit wordt aangegeven met*.
Tabel: ooit GHB gebruikt(%)
Ooit GH B qebruikt
Dantumadiel
6*
Dongeradeel
1
Ferwerderadiel
2
Kollumerland c.a.
3
Fryslän
2
Preventie- en handhavingplan Noordoost Fryslän
23

Download Report