Jaarverslag Cameratoezicht 2013

Jaarverslag Cameratoezicht 2013
Steller:
S. Helsen (gemeente
Venlo)
Februari 2014
ALGEMENE TOELICHTING
1. Inleiding.
In deze rapportage wordt verslag gedaan van de resultaten en ontwikkelingen ten aanzien
van het cameratoezicht in 2013.
Onderstaande punten sluiten zoveel mogelijk aan bij de thema’s en acties uit het
“Meerjarenplan cameratoezicht gemeente Venlo 2010-2014”. Dit is op 13 december 2010
door de burgemeester vastgesteld. Eerder zijn hiermee de Stuurgroep Veiligheid en de
Officier van Justitie akkoord gegaan.
Door de implementatie van het zogenaamde BVH-registratiesysteem bij de politie is het
vrijwel onmogelijk geworden om representatieve cijfers te genereren met betrekking tot
cameratoezicht. Dit is een landelijk bekend probleem; de politie heeft in het geheel geen
bemoeienis met het implementeren c.q. verbeteren van dit systeem. In overleg met de politie
is er derhalve voor gekozen dit jaarverslag ten aanzien van het onderdeel politie uitsluitend
in beschrijvende zin weer te geven (zie onderstaand onder 6.).
2. Begeleidingsgroep cameratoezicht.
a. Samenstelling en vergaderfrequentie.
De samenstelling van de “Begeleidingsgroep Cameratoezicht” is in 2013 als volgt gewijzigd:
J. Vossen (leider Straatteam “Hektor”)
M. Weckx (taakaccenthouder cameratoezicht politie)
J. Peters (technisch medewerker gemeente, OWBBE)
M. Timmermans (teamleider toezicht en handhaving gemeente)
S. Helsen (juridisch beleidsmedewerker veiligheid, gemeente).
De vergaderfrequentie bedraagt gemiddeld 1x per 6 weken. Verder is er buiten de
vergaderingen veelvuldig contact om met name storingen te verhelpen en lopende zaken
snel en effectief aan te pakken.
b. Diverse acties.
Het aantal camera’s in de binnenstad bedraagt sinds 2013 in totaliteit 48 stuks (zie bijlage).
In 2013 is de laatste camera geplaatst op de Maasboulevard en er heeft er nog een
uitbreiding met 1 camera plaatsgevonden op de Noord-Buitensingel op het parkeerterrein
aldaar, waarmee het totaal op 48 komt. Ook dient er nog een tweede camera op het
Stationsplein geplaatst te worden, maar door technische problemen is dit tot op heden nog
niet mogelijk gebleken. De camera die op de Koninginnesingel is voorzien is ook nog niet
geplaatst.
De aanvragen voor het verstrekken van beelden binnen de politie verlopen via intranet. Deze
werkwijze is sinds begin 2010 operationeel. Het teruglezen van camerabeelden wordt
structureel door politiefunctionarissen team Venlo-Beesel gedaan en niet door gemeentelijk
toezichthouders.
Van de N.S. worden er 21 (digitale) camerabeelden van de stationshal en de perrons in de
regiekamer ontvangen. Deze kunnen derhalve niet alleen door de centrale meldkamer van
de N.S. in Amsterdam maar ook hier in de regiekamer worden bekeken. Deze zijn echter in
Venlo noch rechtstreeks bestuurbaar noch inzoombaar.
2
In 2013 is er intern een onderzoek gestart naar de effectiviteit van cameratoezicht. De
resultaten van dat onderzoek worden in de loop van 2014 verwacht.
3. Operationele regie en operationeel samenwerkingsverband.
De cameradiensten worden ingevuld door vaste medewerkers van het team “toezicht en
handhaving” van de afdeling Veiligheid en Handhaving van de gemeente, de zogenaamde
gemeentelijk cameraobservanten. In verband met ziekte is het meerdere malen voorgevallen
dat er maar 1 medewerker in plaats van 2 medewerkers tijdens een dienst aanwezig waren.
In enkele uitzonderlijke gevallen is een dienst, in overleg met politie, geheel uitgevallen.
Om goede resultaten met cameratoezicht te behalen is de samenwerking tussen de
gemeentelijke cameraobservanten achter de schermen en de politiemensen op straat, die
voor opvolging dienen te zorgen, van groot belang. Ook in 2013 is geïnvesteerd in het
vergroten van de onderlinge samenwerking tussen de partners gemeente en politie.
Zo wordt er nu 6 maal per jaar een briefing gemaakt door de politie, welke de medewerkers
van cameratoezicht voor aanvang van hun dienst bekijken. In deze digitale briefing staan
onder andere de personen en locaties welke aandacht behoeven. Door de gemeentelijk
cameraobservanten wordt nu wekelijks een rapportage naar de politie verzonden met
aandachtspunten en behaalde successen.
Sinds 2010 melden de cameraobservanten zich in bij de regionale meldkamer van de politie
bij aanvang van hun dienst. Hierdoor kan er bij incidenten een interactie plaatsvinden
waardoor de pakkans bij “heterdaad situaties” vergroot wordt.
Er is nu een medewerker van het Meldcentrum als aanspreekpunt voor de
cameraobservanten aangewezen. Indien de cameraobservanten een vraag of probleem
hebben met betrekking tot de meldkamer, kunnen zij zich bij deze persoon melden en
andersom.
Met het cameratoezicht zijn 6 medewerkers (in vaste dienst) van de afdeling Veiligheid en
Handhaving belast. Hiervan hebben 2 personen een BOA-bevoegdheid. Verder zijn er nog 2
“reserve-cameraobservanten” beschikbaar.
De BOA’s zijn bevoegd tot het maken van een proces-verbaal van bevindingen met
betrekking tot hun waarnemingen met de camera’s. Het opmaken van deze processenverbaal van bevindingen is in de praktijk nog niet veel voorgekomen.
De teamleider “toezicht en handhaving” van de afdeling Veiligheid en Handhaving heeft de
inhoud van functioneringsgesprekken met deze toezichthouders afgestemd met de
“taakaccenthouder cameratoezicht” van de politie. Dit wordt gecontinueerd.
Er zijn inmiddels ruim 20 politiefunctionarissen geautoriseerd en geïnstrueerd om met het
camerasysteem te kunnen werken.
4. Voortzetting intensivering van het gebruik van cameratoezicht.
Door de politie is in 2013 bijna dagelijks gebruik gemaakt van het cameratoezicht, in het
kader van openbare orde. Het cameratoezicht is niet meer weg te denken bij het openbare
ordetoezicht in het centrum van Venlo. Vooral op de vrijdag- en zaterdagnacht bewijst het
cameratoezicht telkens weer een meerwaarde door in een vroeg stadium eventuele
ongeregeldheden te signaleren of om op heterdaad een verdachte aan te kunnen houden.
Hierdoor kunnen er snelle interventies door de politie plaatsvinden om erger te voorkomen.
3
Uit het terugkijken van deze beelden bleek dat de observanten een ongeregeldheid eigenlijk
altijd constateren, maar dat toch niet altijd de verdachte werd aangehouden.
Derhalve is er nu voor gekozen om een coördinator van de politie op de vrijdag- en
zaterdagnacht te belasten met de aansturing in de toezichtruimte. Dit zodat de
heterdaadkracht vergroot wordt. Uit evaluatie is gebleken dat dit positief werkt.
Buiten het structurele toezicht is er veel inzet geweest bij evenementen. Bij vrijwel elke
thuiswedstrijd van FC VVV-Venlo in de eerste divisie heeft er inzet plaatsgevonden. Hierbij
worden vooral de supportersstromen van het centrum naar het stadion gevolgd. Tevens is er
toezicht op de ontmoetingsplekken van supporters.
In het kader van de aanpak drugsoverlast is er door het straatteam gebruik gemaakt van
cameratoezicht. Deze inzetten zijn afgenomen, daar het straatteam nu ook buiten het
camerabewakingsgebied werkzaam is doordat de overlast zich heeft verplaatst vanuit het
cameragebied naar de Sloterbeekstraat en omgeving in Venlo-Zuid. Deze overlast is echter
weer flink afgenomen het afgelopen jaar.
Voor het proces opsporing is er voortdurend inzet van het cameratoezicht. Hierbij worden
camerabeelden ingezet als bewijsmateriaal in onderzoeken. Hiervoor is een nauw contact
tussen cameratoezicht en het recherchecluster Venlo. Ook vanuit het “bureau
werkvoorbereiding” komen veelvuldig verzoeken voor het uitlezen van camerabeelden. Dit
betreffen vooral zaken ten aanzien van veelvoorkomende criminaliteit. Hierbij moet gedacht
worden aan eenvoudige mishandeling, fietsendiefstallen en vernielingen.
Verder wordt er een facultatieve inzet gepleegd, zoals bij evenementen en “bijzondere
inzetten” (bijvoorbeeld carnaval).
De tijden van het live meekijken van alle camerabeelden zijn na afstemming met de
Stuurgroep Veiligheid en instemming van de burgemeester gewijzigd sinds 1 januari 2012 en
sindsdien niet meer gewijzigd..
Vanaf 2013 zijn er 450 uren cameratoezicht bezuinigd geworden door de gemeenteraad.
Op maandag en dinsdag heeft er slechts 1 persoon cameratoezicht gedraaid in de maanden
januari tot en met april en hetzelfde gold van oktober tot en met december, behalve op de
feestdagen.
5. Externe communicatie.
Mediaberichtgeving.
Met de afdeling communicatie van de politie geldt de afspraak dat wanneer acties/incidenten
middels cameratoezicht zijn aangepakt/opgelost deze als standaardprocedure ter publicatie
aan de pers gemeld worden.
6. Bevindingen politie.
Zoals hierboven is toegelicht, is het door de implementatie van het BVH-systeem bij de
politie vrijwel onmogelijk geworden om representatieve cijfers te genereren met betrekking
tot cameratoezicht. Om een objectief verslag te kunnen doen heeft de “taakaccenthouder
cameratoezicht” van de politie in de vorm van benchmarking een onderzoek uitgevoerd
onder medewerkers van diverse afdelingen binnen de politie Venlo. Aan alle medewerkers
zijn drie dezelfde vragen gesteld, te weten:
- Wat betekent cameratoezicht voor jou in de dagelijkse werkzaamheden?
- Kun je een pakkend voorbeeld noemen van een leuke zaak met behulp van
4
cameratoezicht?
- Wat zou je anders willen zien?
Hieronder volgt een samenvatting van de antwoorden.
Vanuit “opsporing” wordt aangegeven dat men een grote meerwaarde ziet in het
cameratoezicht. De strafbare feiten worden nu door de rechercheurs op beeld gezien.
De rechercheurs krijgen nu daadwerkelijk beeld bij bijvoorbeeld de processen-verbaal van
bevindingen van een collega bij een ambtsbelemmering of verzetsituatie.
Het afgelopen jaar hebben de camerabeelden ook als bewijs gediend en zijn in de rechtbank
aan de Officier van Justitie getoond.
Als pakkend voorbeeld wordt aangegeven dat een dodelijke aanrijding opgelost kon worden
met behulp van de camerabeelden. De identiteit van de bestuurder werd door de
camerabeelden bekend.
Hier zou men echter graag zien dat de camerabeelden langer bewaard zouden blijven. De
beelden van cameratoezicht zorgen voor (ondersteunend) bewijs. Ook geeft men aan dat
met niet altijd helder heeft of een bepaalde straat binnen het camerabewaakte gebied valt.
Vanuit “straatteam Hektor” wordt aangegeven dat er veel minder samen wordt gewerkt met
cameratoezicht dan de voorgaande jaren. Dit daar het straatteam Hektor nu veel buiten het
camerabewakingsgebied werkzaam is. Indien het straatteam Hektor binnen het
camerabewakingsgebied opereert, verloopt de samenwerking met cameratoezicht goed.
Meestal blijft er een medewerker van het straatteam in de toezichtruimte, voor de
communicatie met de eenheden op straat en volgt de medewerker toezicht en handhaving
eventuele aanwijzingen op.
Vanuit het “openbare orde toezicht” wordt aangegeven dat cameratoezicht de extra ogen
voor de politie in de binnenstad zijn. Tijdens de openbare orde diensten is cameratoezicht
niet meer weg te denken. Door cameratoezicht is het mogelijk om strafbare feiten of
onregelmatigheden vroegtijdig te signaleren. Het blijkt dat niet alle incidenten bij de politie
worden gemeld. Toch krijgen er veel een vervolg omdat ze middels cameratoezicht
geconstateerd worden. Het gros van de vechtpartijen en mishandelingen wordt niet door de
burger bij de politie gemeld, maar wordt door cameratoezicht geconstateerd.
Doordat er op de vrijdag- en zaterdagnacht een openbare orde coördinator van de politie de
aansturing doet, wordt er meer vroegtijdig gesignaleerd, aangehouden en vervolgd dan
voorheen. Door de camera's wordt de dader gevolgd of kort na het strafbare feit opgespoord
en kan vervolgens nog op heterdaad aangehouden worden.
Er kan tevens gezegd worden dat de collega's zich veiliger op straat voelen, omdat ze weten
dat er met hun meegekeken wordt. Cameratoezicht waarborgt immers de veiligheid van de
collega's op straat.
De 'pakkende voorbeelden' welke genoemd worden in het interview zijn onder andere:
- aanhoudingen in verband met mishandeling. Door het volgen met de camera's kon een
verdachte op heterdaad aangehouden worden. Later op de avond, kwam de tweede
verdachte weer in beeld en kon alsnog, buiten heterdaad, aangehouden worden.
- een notoire fietsendief werd tijdens de openbare orde diensten door cameratoezicht
meerdere malen op heterdaad betrapt. Hij kon alle keren aangehouden worden.
- de aanhoudingen van meerdere daders van ergerlijke en ernstige openlijke
geweldplegingen in het centrum van Venlo tijdens de openbare orde dienst.
5
- de vele bekeuringen ter zake wildplassen die door de constatering door cameratoezicht
uitgeschreven konden worden.
Vanuit de openbare orde dienst wordt aangegeven dat het wenselijk zou zijn om in sommige
gevallen te beschikken over een camera die mobiel geplaatst kan worden als daar op een
bepaalde locatie binnen een bepaalde periode behoefte aan is. Tevens wordt aangegeven
dat de kwaliteit van de beelden van een aantal camera's tijdens de nachtelijke uren niet
optimaal is.
7. Overig.
In 2009 heeft de “Prins Adviesgroep” op verzoek van de gemeente de rapportage
“Cameratoezicht in regionaal perspectief” opgesteld. Hierin zijn de beleidskaders voor
cameratoezicht op Trade Port in een breder perspectief uitgewerkt. Hierin is ook een
(mogelijk regionaal) groeiscenario opgenomen. Dit is destijds met de ondernemers op Trade
Port besproken. Over een eventueel vervolgtraject, ook op Businesspark Noorderpoort,
bestaat inmiddels duidelijkheid. Op verzoek van de ondernemersvereniging “Ondernemend
Venlo” is er een projectleider aangetrokken die voor alle bedrijventerreinen in Venlo de inzet
van cameratoezicht aan het onderzoeken is. Verwacht wordt dat dit in 2014 tot invoering van
cameratoezicht op de berdrijventerreinen leidt in een Privaat Publiek Samenwerking (PPS).
Wetsvoorstel flexibel cameratoezicht
Dit wetsvoorstel is nog steeds niet tot wet verheven. De verwachting is dat dit in de loop van
2014 zal geschieden.
De maatregel ondersteunt de aanpak van tijdelijke maar hardnekkige overlast door
hangjongeren, drugsdealers, straatrovers en zakkenrollers. Gebleken is dat gemeenten
behoefte hebben aan een meer flexibele inzet van cameratoezicht om tegen
ordeverstoringen in probleemgebieden effectiever en gerichter op te kunnen treden. Dit staat
in een wetsvoorstel van minister Opstelten van Veiligheid en Justitie waarmee de
ministerraad heeft ingestemd. Ook Venlo heeft aan een dergelijke camera in principe
behoefte. De mogelijkheden worden te zijner tijd bekeken.
Vast of mobiel
Nu mogen gemeenten alleen nog vaste camera’s plaatsen. Ze worden gebruikt voor statisch
en langdurig toezicht op plekken met een verhoogde kans op verstoringen van de openbare
orde, bijvoorbeeld winkelstraten of uitgaansgebieden. De vaste camera’s, die aan gevels of
dakranden van gebouwen hangen, zijn nuttig maar niet snel inzetbaar voor bestrijding van
zich verplaatsende overlast. Daarom heeft het kabinet besloten de huidige regeling uit te
breiden en ook het gebruik van mobiele camera’s toe te staan. Gemeenten kunnen dan zelf
bepalen welke vorm van cameratoezicht - vast of mobiel - wenselijk is. Het ligt voor de hand
dat gemeenten op plaatsen waar doorlopend toezicht nodig is, kiezen voor vaste camera’s.
Als tijdelijke inzet volstaat, ligt mobiel cameratoezicht meer voor de hand. Op deze manier is
maatwerk mogelijk en kan de veiligheid in de publieke ruimte verbeteren.
6
Tijdwinst
Flexibel cameratoezicht levert ook tijdswinst op, omdat niet meer voor elke verplaatsing een
aparte procedure hoeft te worden gevolgd. De burgemeester wijst, nadat de gemeenteraad
hem die bevoegdheid heeft verleend, een gebied aan waarbinnen mobiele camera’s kunnen
worden geplaatst of verplaatst. Dat gebied mag niet groter zijn dan strikt noodzakelijk voor
de handhaving van de openbare orde, bijvoorbeeld een plein of enkele straten. Borden
moeten het publiek informeren over het toezicht met camera’s. De burgemeester trekt de
gebiedsaanwijzing in als het cameragebruik niet meer nodig is.
8. Cijfers/resultaten.
Zoals in de “Inleiding” is toegelicht treft u onderstaand geen cijfers/resultaten van de politie
aan. De cijfers die vermeld zijn, zijn cijfers welke handmatig door de cameraobservanten zijn
bijgehouden en komen niet uit het politiesysteem.
In totaal aantal gemaakte uren gemeentelijk cameraobservanten: 5645.
Door cameramedewerkers waargenomen incidenten:
(waarna zoveel mogelijk opvolging en actie door politie en andere disciplines, o.a. afdeling
milieu, parkeercontroleurs plaats vond).
Diverse vormen van overlast ( niet drugsgerelateerd ) :
01: zakkenrollen (observaties markt/winkels) tijdens winkelopeningstijden:190x waarvan 16
aanhoudingen en 2x bekeuring.
02: verkeer (scooters/taxi’s/auto’s): 7x bekeurd.
03: wildplassen:140x waarvan 60x bekeuringen en 8x aanhouding.
04: vernielingen/baldadigheid: 66x waarvan 22x aanhoudingen en 33x bekeuringen.
05: alcoholgebruik:115x waarvan 50x bekeuringen en 18x aanhoudingen.
06: bedelen: 90x waarvan 40x bekeuringen en 5x aanhouding.
07: overlast diverse: 86x waarvan 26x aanhoudingen en 10x bekeuringen.
08: winkeldiefstal: 58x waarvan 43x aanhoudingen, vals geld 2x aanhouding.
09: prostitutie: 5x waarvan 3x aanhoudingen.
10: vermiste personen: 8x, 7x teruggevonden en 3x gezochte personen 3x aanhoudingen.
11: vuurwerk:7x, 5x bekeuringen.
12: speciaal verzoek van politie en meldkamer observatie panden/personen 141x
18x aanhoudingen en 4x bekeuringen, 4x gecontroleerd, 2x gebiedsontzegging.
13: project hangjongeren (Werf):40x 3x aanhoudingen 13x bekeuringen 2x gecontroleerd.
7
14: project observatie bepaalde types: 30x 15x aanhoudingen 2x bekeuringen.
Dit is voordat het project Bandi van start is gegaan.
15: project Bandi: observeren mobiel banditisme/ zakkenrollers: 3x aanhoudingen
(winkeldiefstal)
16: onwel geworden personen waar een ambulance voor moest komen:12x Ambulance
Totaal :1005
Drugsgerelateerd (gebruik op/aan de openbare weg): diverse aanhoudingen en
bekeuringen: 45x waarvan 10x aanhoudingen en 6x bekeuringen.
Observatie drugspanden of daaraan gerelateerde personen (in samenwerking met
Straatteam Hektor; minder dan vorig jaar in verband met projecten buiten Venlo): 42x
waarvan 8x aanhouding.
Geweld vechtpartijen/opstootjes/dreigende escalatie: 157x. Er zijn 110x aanhoudingen
verricht en 13x bekeuringen uitgereikt. De andere feiten hebben zich vroegtijdig opgelost.
Diefstal van voertuigen; in samenwerking met politie o.a bike-bate: 7x bike-bate, er zijn 4x
aanhoudingen verricht met bike-bate.
41x fietsen diefstal (op heterdaad geconstateerd): 39x aanhoudingen verricht (geen bikebate)
Deze diefstallen werden veel met een loper gedaan: 2x scooterdiefstal en 2x aanhoudingen
Totaal :294
Let op: bij de aanhoudingen zijn soms bij een diefstal meerdere personen betrokken, dus kan
het zijn dat er bij diefstal van 1 x fiets 3 personen zijn aangehouden.
Observatie uitgaanspubliek: het hele jaar door (vooral tijdens nachtdiensten). Observatie van
diverse evenementen en thuiswedstrijden van VVV.
Opmerking: vergeleken met het jaar 2012 vallen enkele cijfers/werkzaamheden hoger uit.
Dit komt door de uitbreiding van de camera’s en dus ook van het gebied, met name
Maasboulevard.
Tevens zijn er door de politie projecten opgezet waardoor er aan bepaalde gebieden extra
aandacht is besteed (bijvoorbeeld zakkenrollerij en hangjongeren).
Constateringen van cameratoezicht:
Diverse vormen van overlast
Aan drugs gerelateerde zaken
Observaties
Vechtpartijen en dreigende escalaties
Diefstal voertuigen
Diefstal (brom)fiets
2011 2012 2013
355 463 1005
95
69
45
100
83
42
150 143
157
10
11
7
19
43
8
Nadere toelichting cijfers gemeentelijke toezichthouders
Zoals u bekend is er bij de waarnemingen van al deze incidenten zoveel mogelijk actie
ondernomen door de politie en toezichthouders (inclusief andere disciplines zoals
bijvoorbeeld door de afdeling gebouwde omgeving (milieu)).
De rechtstreeks geobserveerde feiten en gedragingen worden door de gemeentelijke
cameraobservanten geregistreerd. Daar waar onmiddellijk optreden door de politie is vereist
wordt de politie meteen geïnformeerd. Zoveel als mogelijk vindt dan opvolging door de politie
plaats. Dit geldt ook voor de opvolging door de gemeentelijke toezichthouders op straat.
"Zoveel mogelijk opvolging": deze is afhankelijk van prioritering door met name de politie.
Verder speelt hierbij een rol of er nog een mogelijkheid is om op te treden, bijvoorbeeld
wanneer een raddraaier of wildplasser inmiddels vertrokken is.
De concrete opvolging en acties worden echter niet geregistreerd. Dit zou een dermate
grote administratieve last impliceren dat dit ten koste gaat van het daadwerkelijk
cameratoezicht.
9