Nieuwsbrief april-augustus 2014 Thema

*Meeneemexemplaar*
Nieuwsbrief
Alzheimer Nederland Afdeling Lochem
zoekt Vrijwilligers!
Afdeling Zutphen, Lochem
en Vorden e.o.
Vacature bij de Afdeling LOCHEM:
♦
Jaargang 5 Nr. 2
Voorlichters dementie
Wij zijn op zoek naar voorlichters die (Powerpoint) presentatie zullen geven over dementie in de regio Zutphen, Lochem, Vorden e.o. Alzheimer Nederland heeft een
presentatie waarin het ziektebeeld duidelijk uitgelegd wordt en handvatten gegeven
worden in de omgang met mensen met dementie en hun mantelzorgers/ familie. Kennis van en ervaring met dementie is een voorwaarde evenals het kunnen inspelen op
vragen vanuit de doelgroep en de discussie kunnen leiden die hieruit voortkomt.
♦
Gespreksleiders voor het Alzheimer Café
Afdeling Lochem
Heeft U actuele kennis van dementie, en bent U gedreven om die kennis bij het
Alzheimer Café Lochem te verspreiden? Wij zoeken versterking van ons gespreksleidersteam voor het Alzheimer Café in Lochem. De taken zullen bestaan uit het uitnodigen van deskundige gasten, en met hen het thema van het Café van die maand voor
te bespreken. Ook zult U tijdens het Café het interview/gesprek met de gast leiden, en
het gesprek op gang brengen tussen sprekers en publiek.
Profiel voor beide functies:
- actuele kennis van dementie
- kennis van sociale kaart van gem. Lochem
mei - augustus
2014
Themanummer:
Het Belang van Bewegen met Dementie
Als mensen de ziekte van Alzheimer krijgen of hebben is een van de eerste dingen die opvalt dat ze een beetje ‘houterig’ bewegen. Hoe komt dit?
Bij mensen met Alzheimer worden de spieren vaak te veel aangespannen. Dit
zorgt voor stijfheid en maakt ontspannen moeilijk. Dit heet paratonie en kan al in
het begin van de ziekte optreden. Een logisch gevolg is dan dat de patiënt moeilijker beweegt. Hiermee wordt het risico op vallen ook verhoogd. Hoe langer de
patiënt de ziekte van Alzheimer heeft hoe meer deze last krijgt van deze spierstijfheid. Op een gegeven moment wordt bewegen soms zelfs bijna onmogelijk of
onaangenaam en pijnlijk. Deze ‘bijwerking’ van Alzheimer heeft daardoor een
grote negatieve invloed op de kwaliteit van leven.
Wij bieden voor beide functies:
- een enthousiast team vrijwilligers
- goede ( inwerk-) ondersteuning en scholing / cursussen
Neem voor meer informatie over bovenstaande functies contact op met:
Henk Klein Wassink: tel. 0573-254224, email: [email protected]
óf
Truus Grijzen: tel. 0573-253862, email: [email protected]
Redactie:
Jan Hendrik Bruseker, Johan van Oosterwijk, Margot van Heel,
Stephanie de Boer
Tel. 06-46540141 / www.alzheimer-nederland.nl/zutphen
Pagina 12
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
Prof. Dr. Erik Scherder
Jaargang 5 Nr. 2
Het is niet duidelijk waarom spierstijfheid ontstaat bij
mensen met Alzheimer. Recent onderzoek gaat uit
van de rol van eiwitten die onherstelbaar beschadigd
worden door verbindingen met suikers. De vorming
van deze beschadigde eiwitten is een proces dat
voorkomt bij normale veroudering. Bij bepaalde ziektes worden er echter meer gevormd, zoals bij de
ziekte van Alzheimer en suikerziekte (diabetes mellitus).
Bewegen dus ?
Al eerder is onderzoek gedaan en aangetoond dat
‘de hersenen aan het werk zetten’ ook een positief
effect heeft op mensen met dementie. Ook de hersenen laten ‘bewegen’ is dus een activiteit die een positief effect heeft op dementiepatiënten.
Pagina 1
Programma Café
Zutphen-Vorden
2014
Vervolg:
Het Belang van Bewegen met Dementie
Bewegen dus !
Alzheimer Nederland heeft vorig jaar een
honderdtal activiteiten op een rij gezet,
als inspiratie om (samen) bewegingsactiviteiten te ondernemen. Afhankelijk van
de mogelijkheden van de dementerende
en of de oefeningen alleen of in groepen
plaatsvinden en of ze bv. aan tafel, in de
keuken, in het huishouden of buiten kunnen worden gedaan kunnen we de in
oefeningen ook nog enkele categorieën
onderscheiden: nuttig - leuk - ontspannen
- spontaan.
Kies uit zoveel mogelijk categorieën activiteiten die bij u passen. Veel activiteiten
zijn makkelijk aan te passen aan de mogelijkheden van de persoon met dementie. Zorg ervoor dat de activiteiten niet te
zwaar, te moeilijk of juist te licht of te
makkelijk zijn.
Als je meer effect wilt behalen uit
“bewegen’. . . .
Doe het samen! In kleine groepjes van
5 a 7 personen werkt ook het samenwerken en samen praten mee aan het stimuleren van de hersenen.
Pagina 2
Bruin Café “de Buren”
De Singel Lunette
Coehoornsingel 5
7201 AA Zutphen
Elke derde woensdagavond van
de maand van 19 tot 21 uur
21 mei 2014
18 juni 2014
Doe het regelmatig! Onderzoek naar
activiteiten bij dementie laat al effecten
zien bij twee maal per week drie kwartier
oefenen.
Het belangrijkste is er samen met degene met dementie plezier aan te beleven . . .
Nuttig Bewegen
Kortingsbonnen uitknippen + Bladeren
harken + Stofzuigen + Brood bakken +
Sorteren van schroeven,
wol, enz. + (samen) op
kinderen passen/spelen +
(Groente) zaadjes planten
+ Aardappels schillen +
Tellen van (waarde) bonnen + Kleding winkelen +
Tafel afruimen + Een
verjaardagstaart bakken +
Een naam opzoeken in het
telefoonboek + Planten
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
Juridische zaken. Welke zaken moet je regelen als er sprake is
van dementie.
Belevingsgerichte zorg. De zorg die zo goed mogelijk aansluit bij
de belevingswereld van de mens met dementie.
16 juli 2014
Dagactiviteiten voor mensen met dementie. Hoe belangrijk is het
om actief te blijven voor mensen met dementie en hoe doe je dat?
augustus 2014
Film voorstelling. Houdt uw dag– en huis-aan-huis bladen in de
gaten.
Afbraak
Hij had het ver geschopt bij het O.M.
Hoofdofficier, man van gezag
Verdachten zette hij bedachtzaam
klem
Zijn blik bepaalde hun gedrag
De arrogantie in zijn stem
Bleef ze vervolgen dag na dag
Hield stukken op de kop
Vergat de namen
Vroeg vrijspraak en geen straf
Zijn stem klonk mild
De oude blaf
Verstomde meer en meer
Werd er vergeten
Stokte het weten
Nu zit hij stil, onwetend
Incontinent en in de war
Zijn zieke brein geketend
De ogen waterig en star
Zijn arrogantie is verdwenen
Tot op een dag de twijfel binnensloop Zijn brein verziekt, werkt averechts
Toen hij te laat en zonder toog
Angst overheerst
De rechtbank binnendroop
De dood komt straks als een bevrijHij zocht zijn bril die op
ding
Zijn hoofd stond tevergeefs
Ton van Ingen Schenau
Jaargang 5 Nr. 2
Pagina 11
Programma Café Gemeente Lochem 2014
Elke eerste vrijdagochtend van de
maand van 10 tot 12 uur.
Eetcafé Scholten
Bierstraat 4 óf Achterstraat
7241 AH Lochem
2 mei 2014 Juridische zaken. Welke juridische zaken moet je regelen als er sprake
is van dementie.
6 juni 2014 Welke zorg ondersteuning kan ouderenwerk Lochem bieden. Ouderenwerkster van SOL komt hierover vertellen en vragen beantwoorden.
4 juli 2014
Al het thuis niet mee gaat. Voorlichting verschillende woonvormen voor
mensen met dementie.
1 augustus Zomeruitje! Houdt uw dag– en huis-aan-huis bladen in de gaten!
2014
-advertentie-
Pagina 10
-advertentie-
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
van foto's uit tijdschriften)
+ Het (kalme) huisdier van
vrienden uitnodigen. +
Cupcakes bakken + Zilverwerk poetsen + (Oude)
liedjes, of bekende psalmen zingen + Een taart
bakken + Spullen op kleur
of vorm sorteren, bijvoorbeeld Lego, spelkaarten
enz. + De eenden, duiven
of tuinvogels voeren +
Herinneringen ophalen
over school, werk, hobby's
poten + Bestek opruimen + Een fruitsa- of interesses + Zelf ijs maken + Een
lade maken + Een krans van 'ringetjes
collage maken over hobby's, werk of intemuesli' of doppinda's maken voor de vo- resse + Familie of vrienden bezoeken +
gels + Onkruid wieden + Strijken +
Kleed u tijdens een (voetbal)wedstrijd in
Appelmoes maken + Versieringen voor de clubkleuren + Popcorn maken +
het raam maken (Kerst, Pasen, de seiEen stamboom van de familie maken +
zoenen) + De stoep vegen + Vouwen. Dansen + Dierentuin, museum of kinderAlle kleding of bijvoorbeeld alleen theeboerderij bezoeken + Meedoen met
doeken of sokken + Een boterham sme- ochtendgymnastiek + Legpuzzel +
ren + Bloemschikken + Een oud foto(Matinee) voorstelling van bioscoop of
lijstje, stoel of tafel schuren + Een klefilmhuis bezoeken + Een brief aan een
dingkast of lade opruimen + Groenten
familielid of kennis schrijven + Afbeelwassen + Oud papier tot aantekenindingen uit een tijdschrift knippen + Maak
genblaadjes knippen + Planten water
foto's van uw favoriete onderwerp +
geven + De vissenkom schoonmaken + Schilderen of tekenen.
De tuin + meubels schoonvegen + Plant
bloembollen binnen voor een vroeg voor- Ontspannen Passief Bewegen
jaar + Boodschappen doen en opruiUw handen met lotion verzorgen + Een
men.
auto, bus, trein of taxirit maken + Een tv
programma van vroeger bekijken: bv. via
nostalgienet + In de keuken gaan zitten,
Leuk en Actief Bewegen
(Kinderen) voorlezen + Een wandeling
terwijl het eten wordt bereid + Fotoalmaken + Meezingen met radio of cd +
bum bekijken (en eventueel bespreken)
Koekjes bakken + Krant aan elkaar
+ Een terras in de stad bezoeken +
voorlezen (en eventueel bespreken) +
(Natuur)documentaires bekijken + SaEen picknick organiseren (eventueel met men een kopje thee drinken + Een tijdkennissen en familie) + Een bal gooien
schrift lezen + Muziek luisteren + Door
+ Zelf vruchtenlimonade maken + Aneen tijdschrift met mooie foto’s bladeren
sichtkaarten maken (van theezakjes of
+ Wol oprollen tot een knot + Wierook
Jaargang 5 Nr. 2
Pagina 3
Vervolg:
Het Belang van Bewegen met Dementie
De voorlichting wordt
gegeven door Nuray
Dogan-Altundal, adviseur en tevens ervaringsdeskundige als
mantelzorger.
Het programma duurt
ongeveer 2 uur en vindt
plaats in de Turkse en/of
Nederlandse taal.
aansteken + Laat u opmaken + (Laat)
een kort verhaal voorlezen.
Uitdagend Bewegen
Spelletje Pictionary, pim pam pet, kaarten, schaken, dammen + Loop of fiets
naar een bekende of juist onbekende
plek + Hou een spellingswedstrijd +
Eten koken voor gasten + Noem (hoofd)
steden uit binnen en buitenland, minister
presidenten, beroemde personen + Bezoek de Bingo + Op de computer: Google Earth, Google Maps, Schaken, Dammen, youtube (filmpjes) en muziek +
Een nieuw recept uitproberen + Vragen
uit een (oude) versie van triviant stellen +
Tel of sorteer (oud) kleingeld + Samen
een boodschappenlijstje voor bijvoorbeeld het avondeten maken + Leer een
kind een kinderliedje van vroeger +
Maak spreekwoorden, liedjes van vroeger
of bijvoorbeeld passages uit de bijbel af.
-advertentie-
Spontaan ‘Bewegen’
‘vertel daar eens meer over' als iemand
een herinnering ophaalt.
Het is niet de opdracht om deze week
nog te proberen om al deze activiteiten te
realiseren. Het geeft wel keuzemogelijkheden om thuis aan tafel, in de keuken,
buiten in de stad enz. eens te proberen
(zie voor de complete
lijst: www.alzheimernederland.nl).
Voorkomen is beter
dan genezen: Kauwen !
Er lijkt een relatie te
bestaan (professor
Scherder, Universiteit
van Nederland) tussen
kauwen en het voorkomen van dementie.
Door deze vorm van
bewegen wordt de
bloedsomloop via één
van de drie naar de
Pagina 4
Er is veel ruimte voor
vragen uit de zaal.
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
Doelgroep : mantelzorgers van Turkse
afkomst
Datum : 22 mei 2014, 19:00-21:00
Locatie :
Multifunctioneel centrum Waterkracht
Ruijs de Beerenbrouckstraat 106
7204 MN Zutphen
De toegang gratis, u bent van harte welkom en u hoeft zich niet vooraf aan te
melden. Eerste kopje koffie / thee ( met
wat lekkers) is gratis.
De planning is dat er ook in de gemeente
Lochem in 2014 twee voorlichtingsavonden gegeven worden. Houdt uw dag- en
weekbladen in de gaten.
Schenking van €5.000,van Stichting Steunfonds Maatschappelijke
Dienstverlening “De Graafschap”
Door deze gift is het mogelijk om onze nieuwsbrief in
de komende vier jaren te
laten verschijnen. Wij zijn
het bestuur van de Stichting De Graafschap zeer
erkentelijk voor deze ondersteuning.
Namens het bestuur van
de afdeling Zutphen, Lochem, Vorden e.o. van
Alzheimer Nederland
Jaargang 5 Nr. 2
Pagina 9
Vervolg:
Explosieve groei dementerende allochtonen
vraagt om actie
Alzheimer Nederland afd. Zutphen, Lochem, Vorden e.o door gaan met voorlichting en thema avonden. Met een o.a.
een film en met hulp van deskundigen op
het gebied van Dementie, waarvan
Alzheimer de bekendste is, willen we
meer informatie geven aan migranten van
Turkse afkomst. Door deze informatie /
thema avonden hopen we niet alleen
maar mensen met dementie, maar ook
hun partners, familieleden, vrienden,
hulpverleners en andere belangstellenden te bereiken. Dementie is een van de
hardst groeiende ziekten in deze tijd! Zo
willen we voor onze gasten een platform
realiseren waar ze met elkaar kennis
kunnen opdoen over dementie én met
elkaar kunnen praten over dementie en
de gevolgen hiervan. Ook zal er aandacht
zijn voor de mogelijkheden in het verkrijgen voor hulp en de dienstverlening
hieromtrent. Op deze avonden zal een
trajectbegeleider van het dementienetwerk Zutphen/Lochem aanwezig en/of
een ouderenwerker van Stichting Welzijn
Lochem zijn die al uw
vragen mbt dementie
kan beantwoorden en de
weg in de hulpverlening
weet en kan wijzen. De
eerste thema-avond van
dit jaar ( 24 april 2014)
was er een korte documentaire van Ireen van
Ditshuyzen te zien. ‘Mijn
moeder is dement!’.
Welke specifieke problematiek speelt er bij veel
migranten uit de eerste
generatie die lijden aan
dementie? Salih, zoon in een Turks- Nederlands gezin verdiept zich in de diagnose en tracht de taboes omtrent de ziekte
te doorbreken.
Pagina 8
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
Verder zal er een thema avond zijn op 22
mei 2014 met als onderwerp
“mantelzorg in de Turkse cultuur”.
Doel van de bijeenkomst is om voorlichting te geven over rol en de positie van
Turkse mantelzorgers in Nederland.
Thema’s die ter sprake komen:
♦ Wat is een mantelzorger?
♦ Wanneer ben je mantelzorger?
♦ Waar loopt een Turkse mantelzorger
in te praktijk tegen aan?
♦ Hoe ga je om met schuld en schaamtegevoelens?
♦ Wat voor ondersteuningsmogelijkheden zijn er?
♦ Tegengestelde zorgopvattingen Nederlands-Turks etc.
hersenen leidende slagaders
verbeterd en wordt de doorbloeding van de hersenen
bevorderd. Dit zou dementie
mogelijkerwijs kunnen voorkomen: Kauwen dus.
En dan nog even dit: Het
Fitte Brein
Er wordt in de literatuur al
gesproken over een pandemie van lichamelijke inactiviteit omdat deze inmiddels
toeslaat in een steeds groter deel van de
wereldbevolking en zeer schadelijk is
voor de gezondheid. Lichamelijke inactiviteit is momenteel de vierde doodsoorzaak
wereldwijd. Dertig procent van de hart- en
vaatziekten wordt toegeschreven aan
lichamelijke inactiviteit. Lichamelijke inactiviteit bij de jeugd komt onder andere
door meer uren televisiekijken en de sociale media (skypen, sms’en, what’sappen) nodigen de jongeren niet meer uit
om te sporten of op de fiets te stappen
om naar vrienden en vriendinnen te gaan.
Belangrijk is dat hart- en vaatziekten,
hoge bloeddruk, overgewicht en diabetes
een schadelijk effect hebben op o.a. de
doorbloeding van de hersenen.
Èn ze zijn één van de voornaamste
risicofactoren voor dementie.
-advertentie-
Actief bezig zijn met je hersenen door
interessante, nieuwe dingen te doen vermindert het risico op het ontstaan van
dementie. Vele redenen dus voor het
stimuleren van lichamelijke activiteit èn
het intensief gebruiken van je brein: houd
het fit !!
Jaargang 5 Nr. 2
Pagina 5
Explosieve groei dementerende allochtonen
vraagt om actie
Alzheimer Nederland bereidt migranten in Zutphen en Lochem
voor op dementie
Het aantal allochtone ouderen met dementie groeit explosief en zal de komende
tien jaar ruim verdubbelen. Hiermee stijgt het aantal mensen met dementie van
allochtone afkomst vijf maal zo sterk als het aantal autochtone. De zorg voor
mensen met dementie wordt hoofdzakelijk door de familie geleverd. Twintig
procent van de mantelzorgers raakt door de zorg overbelast. Uit onderzoek
blijkt dat de belasting van de allochtone mantelzorger nog hoger is, onder andere door onbekendheid met dementie en een geringer bereik van zorg- en welzijnsvoorzieningen. Daarom geeft Alzheimer Nederland afd. Zutphen, Lochem,
Vorden e.o. voorlichtingsbijeenkomsten en thema avonden over dementie.
Hiermee wil Alzheimer Nederland bereiken dat allochtonen weten wat hen te
wachten staat als ze met dementie geconfronteerd worden.
Allochtone mantelzorger slechter af
zijn onbekend met professionele zorg- en
welzijnsvoorzieningen en maken hier
Allochtone mantelzorgers van iemand
minder gebruik van. De instellingen zelf
met dementie ondervinden ten opzichte
weten hen vaak nauwelijks te bereiken.
van autochtone mantelzorgers drie extra 3. Communicatie-, generatie- en cultuurverschillen
problemen:
1. Onbekendheid met dementie
Allochtone mantelzorgers hebben extra
Momenteel is een groot aantal allochtone taken op het terrein van begeleiding en
ouderen onbekend met dementie. In veel tolken. Verder verwacht de oudere geneculturen wordt dementie niet als ziekte
ratie vaak dat de naaste familie het eigen
gezien maar als een verschijnsel dat
leven opzij zet om voor de ouders te zorhoort bij het ouder worden. Daarnaast is gen. De jongere generatie heeft zich echer sprake van schaamte.
ter al meer ontwikkeld richting de Neder2. Geringer bereik voorzieningen
landse opvatting. Tot slot zijn de intensieAllochtone cliënten en hun mantelzorgers vere zorggewoonten niet berekend op
langdurige zorg.
Succesformule
De afgelopen jaren heeft Alzheimer Nederland in samenwerking
met het Trimbos-instituut onderzocht welke methode van voorlichting over dementie geschikt
is voor o.a. Turkse en Marokkaanse ouderen. Vervolgens
heeft Alzheimer Nederland in
samenwerking met migrantenorPagina 6
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden e.o.
ganisaties een voorlichtingsformule ontwikkeld
voor de vijf grootste groepen allochtonen in Nederland: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en Chinezen.
Uniek aan het project is
dat gebruik wordt gemaakt van de verhalen
van mensen uit de eigen
gemeenschap. “Iemand
uit de eigen cultuur weet
veel beter welke problemen mensen met dementie en hun naasten tegen
gaan komen” aldus Nienke van Wezel,
projectleider van Alzheimer Nederland.
“Aan de hand van zo’n verhaal kun je
bijvoorbeeld uitleggen dat een verzorger
die vader niet rustig op de bank laat zitten
niet onaardig is, maar uitgaat van wat de
patiënt nog wel kan.” De voorlichtingsbijeenkomsten voorzien dus niet alleen in
noodzakelijke kennis over dementie en
hulpvoorzieningen, maar helpt ook problemen door cultuurverschillen zichtbaar
en daardoor oplosbaar te maken.
Uit de evaluatie van de eerste pilots blijkt
de voorlichting een succes. De voorlichtingsformule dankt haar succes aan:
Regionale aanpak. Samenwerking met
migrantenorganisaties.
Neutrale, maar vertrouwde omgeving.
Werving door mensen uit eigen cultuur.
Feiten en cijfers over dementie
Dementie is een syndroom waarbij de
verwerking van informatie in de hersenen
wordt verstoord. Hierdoor gaat kennis en
kunde van de patiënt verloren, vaak in
combinatie met veranderingen in persoonlijkheid en gedrag. Dementie is niet
te genezen. De symptomen worden met
de tijd steeds ernstiger. Uiteindelijk overJaargang 5 Nr. 2
lijdt een patiënt aan dementie of aan de
gevolgen van dementie. De meeste voorkomende vorm van dementie is de ziekte
van Alzheimer, gevolgd door vasculaire
dementie. In Nederland hebben momenteel 235.000 mensen dementie, waarvan
13.750 allochtonen.
Het aantal mensen met dementie zal als
gevolg van de vergrijzing in de toekomst
explosief stijgen naar 292.000 in 2020,
waarvan 30.750 allochtonen (11%).
De grootste risicofactor voor het krijgen
van dementie is ouderdom. Hart- en vaatziekten en diabetes zijn eveneens risicofactoren. Deze komen drie keer zoveel
voor bij allochtonen dan bij autochtonen.
Diabetes komt voor bij 28% van de Turkse en 31% van de Marokkaanse ouderen
tegenover 10% van autochtone ouderen.
Concreet in Zutphen,
Lochem, Vorden e.o.
Na succesvolle voorlichtingsavonden –
met meer dan 40 deelnemers- voor Turkse vrouwen met het thema “Weten over
vergeten!” in Barbaros Camii Moskee in
Zutphen afgelopen jaar willen we als
Pagina 7

Download Report