D U O T E S T - Bike and trekking

D
U
O T E
S
T
Eén-voor-alles-ﬁetsen
Lekker op de fiets naar het werk, op zondagochtend met de mannen door het bos raggen
of een lange fietsvakantie met bepakking;
met deze fietsen kan het allemaal.
XX BIKE & TREKKING
SALSA FARGO 2 - SANTOS 4.29
multitools
Bossencrossen, forenzen of
op ﬁetsvakantie met één ﬁets
TEST-COÖRDINATIE: LARS VAN DER WANSEM
FOTOGRAFIE: FLORIS HOLTLAND (STUDIO)/HARRY DE WEIJER (ACTIE)
Als liefhebber kun je niet genoeg fietsen hebben,
toch? Of toch niet? Geldgebrek, plaatsgebrek of
gewoon het gevoel dat het tijd is eens te consuminderen in plaats van te consumeren, kunnen
de aanleiding zijn na te denken over een fiets die
alles kan. Rondje off-road het bos? Check! Naar
het werk? Check! Eindelijk die gedroomde reis
door Australië? Check! Zeg maar de échte BIKE
& trekking fiets. Utopie? Nee hoor, de één-vooralles-fiets bestaat gewoon. En is veel minder een
compromis dan je zou verwachten.
Eigenlijk schieten we ons als fietsblad met een
test van één-voor-alles-fietsen in de voet. Immers;
de fietsindustrie heeft belang bij zoveel mogelijk
diversiteit. Hoe meer niches gevuld worden met
gespecialiseerde modellen, hoe méér fietsen verkocht kunnen worden. Dus doe je als wielrenner
pas echt mee als je minstens drie verschillende
racefietsen hebt staan en ben je als mountainbiker
maar een armoedzaaier als je niet én een hardtail
voor het bos hebt én een dikke fullyy voor in de
Alpen. Ik moeten bekennen: ook ik heb mijn schuurtje vol staan met allerhande rijwielen voor iedere
denkbare toepassing.
Leuk? Ja. Nodig? Ik hebt altijd gedacht van wel.
Maar sinds ik een tijdje heb rondgereden op de
Fargo van het Amerikaanse merk Salsa en de 4.29
van de Nederlandse fabrikant Santos, denk ik
daar toch anders over. Okay, als je op zoek bent
naar een fiets die écht alles kan ben je ook bij
deze merken aan het verkeerde adres. Maar dat
neemt niet weg, dat deze beide fietsen wel bíjna
alles kunnen. En dat ze in de praktijk veel minder
een compromis zijn dan je in eerste instantie zou
denken.
Grote wielen
Een belangrijke innovatie die mijns inziens het fundament is van de nieuwste alleskunners, is het 29 inch
mountainbikewiel. Niks nieuws aan eigenlijk, want
een 29 inch mountainbikewiel is niks meer of minder
dan een brede 28 inch velg met een dikke band.
Maar wat wél relatief nieuw is, is dat fabrikanten
tegenwoordig frames bouwen waar deze wielen
goed in passen, met een aangepaste geometrie en
extra ruimte voor dik rubber. Plus: ook banden en
verende voorvorken voor 29 inch wielen zijn ruim
voorradig. Grootste voordeel van die grote wielen:
ze rollen makkelijker en comfortabeler oneffenheden.
Dat komt vooral van pas als je over slechte wegen
of off-road
d rijdt. Niet voor niets staan beide fietsen in
deze duotest op grote wielen.
Dag en nacht
Dat is overigens ook gelijk een van de weinige
zaken die de Salsa Fargo en de Santos 4.29
gemeenschappelijk hebben; grote wielen. Verder
verschillen de fietsen uit Sassenheim, NoordHolland en Bloomington, Minesota, van elkaar als
dag en nacht. De een is van aluminium, heeft een
verende voorvork, een Rohloff versnellingsnaaf met
riemaandrijving en een recht mountainbikestuur, de
ander is van staal, volledig ongeveerd en voorzien
van een exotisch dropbar. En over de kettingbladen
loopt gewoon een stalen ketting, met derailleurs die
de ketting van buiten naar binnen en weer terug
verplaatsen.
We hebben met het testduo op de weg gereden
en in de duinen en het bos. Om de kwaliteiten als
reisfiets te beoordelen hebben we dragers op de
fietsen geschroefd met daaraan volgeladen tassen.
En omdat niemand lange afstanden over asfalt
gaat rijden met een dikke noppenband, hebben we
tijdens het testen op de weg Schwalbe Marathon
Mondial banden in de maat 2.0” gebruikt. Voor het
testen in het terrein zijn de dragers en spatborden
natuurlijk gedemonteerd en maakten de Mondials
plaats voor Racing Ralph mountainbike-banden van
Schwalbe in de maat 2.25”.
Kings off the road
De testritten met bepakking leveren weinig verrassingen op. Ook met vijfentwintig kilo extra op de
achteras blijven de fietsen strak sturen, met dank
aan de stijve frames en stevige wielen. En met de
beperkingen die voortvloeien uit de keuzes die de
makers van de Fargo en de 4.19 gemaakt hebben in
het achterhoofd (zie de testverslagen op de volgende
pagina), zijn de prestaties zonder bepakking in het
terrein zonder meer goed. Zijn de fietsen échte mountainbikes? Nee, dat niet. Maar het scheelt niet veel.
En de term all-terrain bike is zeker passend. Een sterk
punt van deze fietsen is bovendien, dat je ook mét
bepakking slechte wegen en zelfs off-road
d secties niet
hoeft te schuwen! Mijn advies is wel, om in dat geval
voor brede banden te kiezen, voor meer comfort en
grip en een lagere rolweerstand. Beide fietsen hebben
in de achterbrug en aan de voorkant volop ruimte
voor dikkere rubbers, dus maak daar gebruik van. Een
Schwalbe Smart Sam is bijvoorbeeld in 29 x 2.25” te
krijgen, rolt licht op straat en biedt grip in het terrein.
Mijn conclusie
Lars van der Wansem, testcoördinator BIKE & trekking
De Salsa Fargo en de Santos 4.29 maken hun claim als tweewielige
multitooll volledig waar. Toch zijn de Fargo en de 4.29 behoorlijk verschillende fietsen. Welke van de twee voor jou het best is, ligt aan
je rijstijl en aan de keuzes je wilt maken. De eerste indruk is, dat bij
de Salsa de nadruk meer op het gebruik als vakantiefiets ligt. Door
de vele nokjes op frame en vork en de accessoires die Salsa levert,
kun je de Fargo namelijk op vele manieren inzetten als reisfiets. De
tweede indruk is, dat de Fargo in het terrein zo zijn beperkingen heeft.
Maar die indruk is ontstaan, omdat we de Fargo bereden hebben als
ware het een volbloed mountainbike, in de letterlijke betekenis van
dit woord. Maar zo moet de Fargo nadrukkelijk niet gekarakteriseerd
worden! Het is eerder een cyclocrosser, maar dan met een
steviger frame, dikkere banden, een breder stuur en een veel meer
vergevingsgezinde geometrie. En zó beschouwd is de Fargo juist een heel erg capabele en verrassend
snelle off-road machine, waarmee je in het bos of de duinen heerlijk kunt rondscheuren.
In tegenstelling tot de Salsa oogt de Santos 4.29 als een volbloed mountainbike. En in die rol kent
de fiets nauwelijks beperkingen. De 4.29 is inzetbaar als iedere 29er hardtaill mountainbike. Door de
geometrie met lange achtertrein is de Santos, in tegenstelling tot conventionele 29ers, wel meer op
toeren gericht dan op snelheid en dynamiek. Alhoewel ’ie in handen van een kundige bestuurder heus
flink hard kan. Maar een pretbak is het niet. Bij bochtenwerk ligt de nadruk op het laatste deel van dit
woord en wie er van houdt z’n bike bij geulen en obstakels zo nu en dan op het achterwiel te trekken,
is bij de 4.29 aan het verkeerde adres. Echt een beide-wielen-op-de-grond fiets. De mogelijkheid om op
de Santos bagage te monteren is beperkter dan bij de Salsa, maar zit de bagage eenmaal goed, dan
zijn kent de 4.29 Belt-drive ook als reisfiets nauwelijks grenzen.
BIKE & TREKKING XX
D U
O T
E
S T
Eén-voor-allles-ﬁetsen
Salsa Fargo
Salsa noemt de Fargo een ‘avonturenfiets’. Een
passende benaming, want dit onconventionele
model laat zich in geen enkel hokje stoppen.
Je kunt het een ruige trekkingfiets noemen,
een mountainbike met racestuur of juist een
oversized
d cyclocrosser.
Het kader van volumineuze stalen buizen lijkt het
meest op de 29ers uit de Salsa mountainbikecollectie, maar dan met (veel) extra nokjes op
achterbrug en voorvork. Die laatste is ook van staal
en star, maar wie dat wil kan ook een verende voorvork monteren. Het stevige frame maakt van de
Fargo een goede reisfiets. Je kunt ’m flink volladen
zonder dat je last hebt van het gewicht. De stijve
dragers en dito wielen zorgen dat je ook met
bepakking niet gaat zwabberen. De lange wielbasis
maakt dat de Fargo lekker rechtuit gaat, maar de
relatief steile balhoofdhoek en het relatief brede,
race-achtige stuur met korte stuurpen geven de
fiets voldoende wendbaarheid.
Bijzonder stuur
Dat stuur bevalt op de weg goed. Met de handen
bovenop is de zit gemoedelijk, wil je iets sportiever,
dan kun je de handen op de remgrepen plaatsen.
En ga je met flinke tegenwind ‘in de beugels’, dan
is de houding niet zo diep dat je een geoefende
wielrenner moet zijn. Off-road is het beugelstuur
wennen, zeker als je van een mountainbike komt. In
het terrein biedt geen van de mogelijke houdingen
optimale controle. De diepe positie op het breedste
deel van het stuur nog het meest, maar het blijft
spannend, ook al omdat er aan de voorkant geen
verende voorvork zit die helpt bij het behouden
van grip en controle. Die moeten uitsluitend van de
banden komen.
1
2
1 Kunstig uitvaleinde met een stevige passing voor een
drager. Remklauw en drager zitten elkaar niet in de weg.
2 Nokjes, nokjes, nokjes. Frame en vork van de Fargo zitten
er vol mee. Zo kun je op de vork een lowriderr monteren, maar
ook bidonhouders of je slaapmatje.
XX BIKE & TREKKING
Geen MTB, wel ATB
In echte bergen heeft de Fargo dus niet veel te
zoeken, maar op de gemiddelde atb-route in Nederland voelt deze eigenzinnige Amerikaan zich prima
thuis en kun je spreken van een capabele all-terrain
bike. Hij rijdt een beetje als een cyclocrosser, maar
dan met meer comfort, controle en rust. Of zo je
wilt: minder dynamisch en scherp. De mechanische
schijfremmen vragen wel even om aandacht. Dit
type rem mist namelijk remkracht ten opzichte van
hydraulische exemplaren. Op de weg valt het mee,
dan sta je snel genoeg stil. Maar wie met zware
bepakking de bergen in gaat, ontdekt snel genoeg
dat deze stoppers op het vlak van remkracht tekort
schieten. De montage van grotere, 180 mm remschijven zou al heel veel schelen. En daarmee
behoud je de voordelen die een mechanisch schijfrem ten opzichte van een hydraulisch systeem
heeft: lekkage is uitgesloten, repareren eenvoudig.
Op- en afschakelen met één hendel
De aandrijflijn met Sram X7 en X9 schakelonderdelen is tamelijk standaard, maar met de Sram
Apex double tap racefiets-schakelgrepen gaat Salsa
behoorlijk het alternatieve pad op. Op de weg schakelt het uitstekend, maar in hobbelig terrein is de
bediening lastig. Je gebruikt namelijk dezelfde hendel
om op en om af te schakelen, zodat je soms ongewenst naar een zwaarder verzet schakelt, terwijl je
juist lichter wilt schakelen. Nog even over de versnellingen; je hoort het ons niet vaak zeggen, maar het
zwaarste verzet op de Fargo is bij gebruik op de weg
aan de lichte kant. Je kunt natuurlijk zelf een groter
blad monteren, maar dan wordt de stap van het
kleine naar het grote blad zo groot dat de schakelkwaliteit er onder lijdt. Wat dat betreft zou een
‘ouderwetse’ triple beter passen bij het grote inzet-
3
3 Het stuur is aandachttrekker en niet alleen vanwege het
oranje stuurlint. De uitwaaierende vorm biedt het voordeel
van verschillende aangename zitposities, maar helaas ook
minder controle op een ruw pad. Hetzelfde gaat op voor de
rem-schakelgrepen: ze werken prima, tot het ruig wordt, want
daarvoor zijn deze race-grepen nooit ontwikkeld.
bereik van de Fargo. Daarmee heb je namelijk zowel
extra zware als extra lichte verzetten beschikbaar.
Aangepaste oplossingen
Salsa kan diverse dragers en tassen bij de Fargo
leveren. Bijzonder: een tas die precies in de
voordriehoek van het frame past. De bidonhouders
verhuizen dan naar de voorvork. Ideaal voor wie een
korte trektocht maakt met weinig bagage. Maar voor
lange reizen is de klassieke set-up met grote tassen
op de achterdrager en kleine aan de voorvork wat
mij betreft nog steeds het best.
Specs en geometrie
Prijs
Maatt
Info
€ 1.999,S/M/L/XL
salsaccycles
ycles.c
.com
om
Frame/vork
ChroMo staal
Versnelling (v/a)
Sram X7/X9
Remmen (v/a)
Avid BB7 (160/160 mm)
Crankk
Sram S1000 (39/26t)
Stuur/-pen Salsa Woodchipper 2/Pro Moto 2
Zadelpen Cane Creek Thudbuster ST (verend)
Naven/velgen
Salsa 2/Notubes ZTR Rapid
Banden
Continental Race King (29 x 2.0”)
Dragers (v/a)
Salsa
Gewicht compleet
12,8 kg
Zitbuis-/balhoofdhoek
73°/70,5°
Zit-/boven-/balhoofdbuis
510/580/150 mm
Stuur/-pen
650 (eind), 500 (bocht)/100 mm
Achtervorkk
465 mm
Trapashoogte
300 mm
Wielbasis
1.090 mm
4
4 De enige constructie voor een verende zadelpen die écht
werkt: een parallellogram. De werking is onopvallend, maar
zo perfect dat eigenlijk iedere hardtail voorzien zou moeten
worden van zo’n zadelpen! Of bijna perfect: wie te zachte
rubbers gebruikt en er een hoge trapfrequentie op nahoudt, kan
gaan ‘wippen’.
Santos 4.29 Belt-drive
Santos heeft als een van de specialisten op
dit gebied een breed programma vakantieen reisfietsen. Daarnaast hebben ze ook
een lijn 29er mountainbikes, die – een beetje
verwarrend – allemaal 4.29 heten.
De bikes kun je met Magura velgremmen krijgen
of met schijfremmen. En er zijn uitvoeringen met
derailleurs of juist met Rohloff naaf. Kies je voor
deze laatste, dan moet je óók nog de keuze maken
tussen ketting- of riemaandrijving. De fiets die we
hier bespreken is de uitvoering met riem. Reden
dat we júist deze uitvoering hier bespreken heeft te
maken met de achterbrug. Vanwege het gebruik
van een aandrijfriem is die namelijk extra lang en
extra stijf. Precies dus wat je zoekt bij een fiets
waar je zware tassen aan wilt kunnen hangen.
De combinatie van Rohloff versnellingsnaaf en
Gates aandrijfriem staat garant voor vele duizenden
kilometers onbezorgd fietsplezier.
Stevig, stijf en stabiel
Op de weg bieden de lange achtervork en de relatief
steile balhoofdhoek van de 4.29 een prima mix van
stabiliteit en wendbaarheid. De veertien versnellingen
van de Rohloff naaf leveren een groot bereik, hoewel
de tandwielverhouding (55x22) op de testfiets
naar de zware kant neigt. Bergen bedwingen met
bepakking vraagt om een lichter verzet; Santos kan
daarom ook 46- en 50-tands riembladen leveren.
Het stijve frame en dito wielen van de Santos maken
het verschil als je met bepakking gaat rijden. Maar
vanwege de geveerde voorvork moet de bagage wel
achterop. De stalen Tubus drager is stevig genoeg,
maar meer dan vijfentwintig kilo achterop meenemen
is niet aan te raden. Moet er meer dan dat mee,
dan kan het monteren van de bijpassende
jp
stalen
Santoss voorvork met lowriders een
oplosssing zijn. Wie per se een
verend
de voorvork én tassen voorop wil, kan de montage van de
Tubus Swing overwegen. Deze
specia
ale drager past op veel verende
voorvo
orken. Helaas is
de Sw
wing nog maar
moeilijk te krijgen
en bovvendien
vervaltt bij
monta
age van
deze drager
d
de garrantie
op de
voorvo
ork.
1
2
1 Een aandrijfriem vraagt om een speciale constructie.
Niet alleen met een stevig afsluitbare opening voor de riem,
maar ook om een stijve en vooral erg rechte achterbrug. Als
riempionier heeft Santos dit helemaal in de smiezen, waardoor
je optimaal van het beperkte onderhoud en de lange levensduur
van een riem kunt genieten.
Het bos in
Demonteer je drager en spatbord en duik je het
bos in, dan merk je dat de 4.29 Belt-drive net iets
meer mountainbike is dan pakezel. Wat voor terrein
je ook onder de wielen krijgt, de Santos 4.29 kan
het aan. Mountainbiken met een Rohloff naaf vraagt
om gewenning, maar na een paar tochten weet je
niet beter en maak je er een gewoonte van om bij
iedere gangwissel even de druk van de pedalen te
halen. De lange achtervork – noodzakelijk vanwege
de riemaandrijving in combinatie met grote riemwielen – maakt wel dat, net als bij de Salsa, de
wendbaarheid in het terrein niet optimaal is; je moet
echt met je lichaam werken om de fiets krappe
bochten door te frommelen. Ook even het voorwiel
oplichten om een manuall door een kuil te maken
is geen sinecure. Maar ben je meer een beidewielen-op-de-grond biker, dan biedt deze gestrekte
geometrie extra rust en merk je dat de 4.29 een
goede klimmer en vertrouwenwekkende daler is.
Keuzes
Wie een Santos koopt kan kiezen. Niet alleen de
kleur, maar de gehele afmontage. Verschillende
geveerde en starre voorvorken, sturen, stuurpennen, handvatten, zadels, banden en wielen.
De fiets wordt, in overleg met de dealer, helemaal
naar jouw wens opgebouwd. De rode 4.29 Beltdrive kwam in ons geval met een verende Magura
TS6 vork en de Magura MT4 schijfremmen. De
vork is aan de stugge kant. Lekker op de weg,
minder in het terrein. Ervaring leert wel, dat deze
vork steeds soepeler wordt naarmate de kilometerstand oploopt. Ook de remmen zijn van Magura,
model MT4. Fijne remmen qua ergonomie en
doseerbaarheid, maar ze missen
n de remkracht van
de nieuwste g
generatie schijfremm
j
men van Shimano.
3
Leuke detail aan de Santos is het balhoofdstel met geïntegreerde stuurstop. Zo knikken de
kabels niet als je stuur doordraait en beschadigen
bovenbuis en remgreep niet bij een valpartij. En
ook het stuur is speciaal. Het heeft een dubbele
bocht om de handen natuurlijker op de handvatten
te laten vallen. En vanwege de ‘oude’ 25,4 mm
stuurbuisdiameter kun je probleemloos een stuurtashouder monteren. Kom daar maar eens om met
d stuur!
een modern oversized
Specs en geometrie
Prijs
Maatt
Info
v.a. € 4.099,S/M/L/XL
santos-bikes.nl
Frame
aluminium
Vorkk
Magura MT6 (100 mm)
Versnelling Rohloff Speedhub (14-speed, 22t)
Remmen (v/a)
Magura MT4 (180/160 mm)
Crankk
Truvativ Firex (55t)
Stuur/-pen
Santos M10/Santos alu
Zadelpen
Santos alu
Naven/velgen American Classic/Ryde Edge 21
Banden
Schwalbe Racing Ralph (29 x 2.1”)
Drager
Tubus
Gewicht compleett
Zitbuis-/balhoofdhoekk
Zit-/boven-/balhoofdbuis
Stuur/stuurpen
Achtervorkk
Trapashoogte
Wielbasis
13,4kg (incl. drager)
72°/71°
460/585/115 mm
660/120 mm
465 mm
310 mm
1.120 mm
4
2 De 4.29 met riem heeft ten opzichte van de andere 4.29
mountainbikes extra nokjes voor de montage van een achterdrager en een spatbord.
houden, maar het maakt de fiets wel minder wendbaar. Dankzij
een gepatenteerde constructie rondom de band blijft de achtervork smal bij hoge stijfheid en is er ruimte voor een 2.3” band.
3 De achtervork van de Santos is flink langer dan gebruikelijk bij een 29er. Fijn om de tassen bij je hielen vandaan te
4 Santos’ eigen balhoofd met geïntegreerde stuurstop om
doordraaien van het stuur tegen te gaan.
BIKE & TREKKING XX

Download Report