Jaarverslag van de Stichting Vrienden van ’t Huys Dever en de Stichting Beheer Buitenplaats ’t Huys Dever 2013 -2014 Het bestuur Optreden De Gele Hoed O pen monumentendag 2013 had voor beide Dever-besturen een zwarte rand. Op zondag 8 september kregen we het bericht dat ons medebestuurslid Han van Os is overleden. Op de monumentendag – de tweede zaterdag in september – namen we in Haarlem afscheid van hem en wensten zijn vrouw Elly en dochter Judith veel sterkte toe. Op pagina 3 in deze editie treft u het In Memoriam. Het bestuur besloot de feestelijke opening van de nieuwe ’Tuin der Zinnen’ te verplaatsen naar het voorjaar van 2014. Beide Dever-besturen zijn hard op zoek naar versterking; het is ook tijd voor verjonging. Bij de beheerstichting heeft Helen Verschoor zich voorlopig voor een jaar als voorzitter aan het bestuur verbonden. Bij de vriendenstichting werd Ignus Maes voorzitter a.i. en Ed Olivier secretaris a.i. Deze stichting heeft inmiddels kennis gemaakt met kunsthistorica Claire Mulder als aspirant-bestuurslid. Onderhoud Wat ’t Huys Dever betreft staan de komende jaren in het teken van groot onderhoud. De gemeente Lisse 4 Dever Bulletin 25 [2014] nodiging om dit op de zaterdag na Sinterklaas te komen doen. Folckert, Trudy, Karin en Helen schonken daarbij liters chocolademelk. Voor herhaling vatbaar. ‘Vergadertafel’ Dever timmert aan de weg als de vergadertafel van de Duin- en Bollenstreek. Onder andere De Lissese harddraverijvereniging en het CDA hebben al ervaren dat ’t Huys een gastvrije en sfeervolle locatie is. Ook de afscheidsvergadering van het oude college van burgemeester en wethouders (2009-2013) was in Dever gepland. Er stonden diverse concerten en exposities op het programma, zoals de geslaagde tentoonstelling van botanische prenten. De bezoeken van schoolklassen gaan onverminderd door en Dever blijft ook als huwelijkslocatie in trek. De nieuwe ‘Tuin der Zinnen’ wordt geopend door burgemeester Lies Spruit en Anneke Beenakker. Kerstboom De kerstboom op het voorterrein van Dever trok in december flink wat belangstelling. Iedereen mocht daar een kerstwens in hangen. Veel kinderen hebben met hun ouders gehoor gegeven aan de uit Kerstwensen in de boom op het voorterrein van Dever Tuin der Zinnen Op zaterdag 12 april 2014 kon de nieuwe ’Tuin der Zinnen’ feestelijk in gebruik worden genomen. De Vrienden van Dever – ook veel oude vrienden en oud-bestuursleden – genoten als eersten van het optreden van zangkoor De Gele Hoed. Er is voor het 50-jarig jubileum van de Vriendenstichting een speciale legpenning gemaakt door Frans en Truus van der Veld. Vriendenvoorzitter Ignus Maes reikte deze penning uit aan Anneke Beenakker en Elly van Os, de weduwen van Jan en Han en aan Trudy van der Eerden, die na een lange staat van dienst afscheid nam als bestuurslid van de Beheerstichting. Terwijl in de benedenzaal een presentatie te zien was van het dia-archief, bekeken de vrienden in de Kapelzaal bewaard gebleven fragmenten uit een reportage die het tv-programma ’Van Gewest tot Gewest’ in 1978 maakte over ’t Huys Dever. Daarin kwam Fons Hulkenberg aan het woord over de restauratie van de Ridderhofstede. De speciale jubileumpenning voor Anneke Beenakker, Elly van Os en Trudy van der Eerden. ▲ Bomvolle Vriendenbijeenkomst in april ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum. en de provincie Zuid-Holland dragen hieraan bij. Op het programma staan het schelpenpad rond Dever, het herstel c.q. vervanging van de ‘oude’ lantaarn palen op de oprijlaan en bij de donjon, de ‘floodlights’ buiten, de ramen en het stucwerk binnen en het ANWB-bord. Er is een zogeheten BRIM-subsidie verleend voor de komende 6 jaar. In verband met gewijzigde wetgeving per 1 januari 2014 zijn financiële gegevens tegenwoordig ook te vinden op de vernieuwde website www.kasteeldever.nl. Dever blijft een ANBI-instelling, wat voor de Vrienden van Dever en andere donateurs van belang kan zijn. Op de website treft u onder het kopje ’ANBI’ ook het jaarverslag van de stichtingen. Uiteraard geeft de website jaarrond ook een overzicht van alle activiteiten op Dever. Het is dus verstandig om de website geregeld te raadplegen. Dever Bulletin 25 [2014] 5 ’Een acker in den boemghaert daer die hulst op stond’ Het beeldje ’Aphrodite’ van Frans en Truus van der Veld heeft een plaats gekregen op de hoek van de zitbank in de tuin. Koos den Butter, bakker en oven, een onafscheidelijke combinatie Nadat ook de andere genodigden in de feesttent op het voorterrein van Dever voorzien wa van een hapje en een drankje, werd de openingshandeling verricht door burgemeester Lies Spruit en Anneke Beenakker. De sleutel van het tuinhek werd – na een tussenstop via onze notuliste Marion van Sluis – ’aangevlogen’ door een vervaarlijk uitziende roofvogel. Na de openingshandeling genoten we van een tweede optreden van ’De Gele Hoed’ en was er ge legenheid om nog even na te praten. de verhoogde plantenvakken met typisch middeleeuwse gewassen en drie volwassen eiken maken het wel tot een volgroeide tuin. Bijdragen van de provincie Zuid-Holland, de gemeente Lisse, Fonds 1818, J.C. Ruigrok Stichting, RABO bank en Hoveniersbedrijf G. Rutgrink hebben de aanleg van de tuin mede mogelijk gemaakt. Welkom ’Hangjongeren ook welkom in nieuwe tuin’, kopte het Leidsch Dagblad. ’Een tuin waarin je tot bezinning kunt komen, met je collega van je werk kunt afspreken of de ruzie met je partner kunt uitpraten.’ Iedereen is welkom. Van jong tot oud. Zelfs hangjongeren? Olivier (secretaris van de Vrienden stichting): „Wat zou erop tegen zijn om hangjonge ren hier te laten zitten? Dan zouden we ook ’hang ouderen’ moeten weigeren’’, zegt hij lachend. Zolang beide groeperingen niet voor overlast zorgen, is er niets aan de hand. Niet alleen ’t Huys Dever geeft het gevoel van een stevig fort, ook de tuin moet dat gevoel uitstralen. Het stukje natuur moet dan nog wel eerst flink groeien: zo komt de ommuring van de tuin – een gemengde haag van meidoorn en haagbeuk – niet hoger dan de knie. Uiteindelijk, over zo’n vier tot vijf jaar, zal de ’hortus conclusus’ bijna twee meter hoog zijn. Daar worden dan kantelen in geknipt. Ook de ondergrond, een ’kruidentapijt’ met wilde planten, bestaat nu nog voornamelijk uit gras. De ronde vijver (die de hemel op aarde symboliseert), 6 Dever Bulletin 25 [2014] ’Op reis’ Met het thema ’Op reis’ verbreedde de Open Monu mentendag 2014 horizonten. Het thema bracht verschillende vormen van reizen voor het voetlicht: vervoer per weg, spoor, lucht, water. Met zijn centrale ligging tussen Haarlem en Leiden, kon ’t Huys Dever natuurlijk niet achterblijven als reisdoel. Vaste attractie voor de vele bezoekers zijn en blijven de Deverbroodjes van bakker Koos den Butter. Koos is elk jaar een vertrouwd gezicht bij de houtoven van Dever. Wat best wel eens een keer vermeld mag worden is dat hij de opbrengst elk jaar aan de Vriendenstichting overdraagt. ’t Huys Dever heeft intussen een vaste plaats in het programma van de Landelijke ’Dag van het Kasteel’. Op 2e Pinksterdag gingen de poorten van meer dan zeventig buitenplaatsen en ruïnes voor de 7e keer open met talloze activiteiten voor jong en oud. In de eerste jaren gaf Dever de voorkeur aan een regionale dag in het bloembollenseizoen, maar aansluiting op de landelijke kastelendag biedt de kans om een groter publiek aan te spreken. n ’t Huys in Lisse had in de late middeleeuwen vrijwel zeker alleen een boomgaard en een moes- en kruidentuin. Hoe zag het eruit? Een groene zoektocht in de ’Dever bijbel’, het standaardwerk van A.M. Hulkenberg. Ed Olivier D e tuin was wel zo’n beetje het laatste waar Reinier d’Ever (13321417) zich zorgen over maakte. Zo gezellig was het ook weer niet in de late middeleeuwen. Reiniers vader Gerard is in 1345 samen met Graaf Willem IV omgekomen tijdens een veldtocht tegen de West-Friezen bij Warns. Zelf ging hij bijna ten onder in de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Reinier had echter meer geluk dan zijn vader. Dankzij de steun van hertog Albrecht van Beyeren, grootvader van de legendarische Jacoba, schopte hij het tot Hoogheemraad van Rijnland en beschikte hij over tal van leengoederen. Het ontbreken van documentatie over een middeleeuwse siertuin is niet specifiek voor Dever. Van andere gebouwen uit die tijd bestaan ook geen gegevens over de tuin. Zo dateert het Muiderslot uit 1285, maar de prachtige tuinen bij het slot zijn 17e eeuws. Wat er de eerste vierhonderd jaar groeide, weten we gewoon niet. De beroemde Atlas van Blaeu geeft pas in de I7e eeuw een beeld van de tuinen in Nederland. ’Caertgen’ Zoals Reinier het bouwde, is ’t Huys Dever tweehonderd jaar later te zien op de oudste afbeelding van de ridderhofstad, het ’Caertgen van thuys te Dever’ uit 1580. Een van de weinige afbeeldingen waarop iets van een tuin zichtbaar is: de ’grote tuin’ rechts en de ’torentuin’ achter de burcht met appel- en perenbomen. Maar het is niet erg aannemelijk dat Reinier er veel belangstelling voor had. De ridder had verplichtingen in Alkmaar, Schiedam, Boskoop en het Franse Le Quesnoy en was bovendien zeer geregeld op oorlogspad. Ondanks alle avonturen – een jaar gevangenschap in het Duitse Aken bijvoorbeeld – bereikte hij ’out ende cranck’ de hoge leeftijd van 85 jaar. „Van de tuin van heer Reiniers woning wordt ons helaas niets vermeld’’, moppert de historicus A.M. Hulkenberg in 1965 in zijn boek ’Het Huis Dever te Lisse’. „Waarschijnlijk was er een kleine huisweide voor de paarden op de voorhof. Daarnaast misschien een boomgaardje en een kruidentuin met papavers, vingerhoedskruid, salie en bonenkruid, met venkel en peterselie, munt en malrove. Dan lelies, rozen en heliotropen. Misschien ook gevlekte aronskelken, wijnruit en loken van allerlei soort. En dan op een beschut plaatsje misschien mispels, peren, vijgen en perziken.’’ Hulst Hulst heeft er waarschijnlijk gegroeid. In een lijst van leengoederen van de abdij van Egmond wordt Dever al in 1355 genoemd met „een acker in den boem ghaert daer die hulst op stond.’’ Uit oude tekeningen en schilderijen valt op te maken dat er rond Dever veel bomen hebben gestaan, vooral voor de houtopbrengst. Op de voorburcht stonden oude, zware walnoten en later beuken. Uit de periode 1710-1745 zijn wat nota's bewaard gebleven voor ’beuckeheysters, ypen, eyken en elsenhout’ en het werk dat ’gaardenier’ Jacob Symonsz Duyndam had aan ’het inboeten van den elst ende het schoonhouden van denselve’. Daarvoor moest hij de hop afmaaien, die overal doorheen slingerde. „Nu zijn er ’historische’ bodembedekkers’’, schreef Hulkenberg, in het dagelijks leven leraar plantkunde aan de nabij gelegen Rijks Middelbare Tuinbouwschool. „Lievevrouwebedstro (uit 1500), en maagdenpalm (1596), kruipend zene groen, gele en gevlekte dovenetels in diverse kleuren, adderwortel (1574) en een grote plek klimop, waar kevers en muizen tussen wegkruipen en waar de egelmoeders schuilen met hun talrijk kroost. Het wordt bij Dever een dorado!" n Dever Bulletin 25 [2014] 7
© Copyright 2024 ExpyDoc