Presentatie dr. Pauline Evers

Toegankelijkheid van
innovatieve
geneesmiddelen
Pauline(Evers(
Levenmetkanker(
Contactdag(Waterloop(
1(november(2014(
www.kanker.nl/organisa.es/levenmetkanker2beweging4
(
Waar gaan we het over
hebben?
Toegankelijkheid van geneesmiddelen: wie speelt welke rol?
Ontwikkeling en registratie
farmaceutische industrie, CBG, EMA
Geregistreerd en dan?
VWS, Zorginstituut Nederland en het verzekerde pakket
Beroepsgroepen: de medisch oncologen en de heamato-oncologen
De ziekenhuizen en de verzekeraars
Wat doen we om de toegankelijkheid te waarborgen?
Het KWF rapport
Hoe zit het met personalised medicine?
GENEESMIDDEL(ONTWIKKELING(
KARAKTERISERING(
ONTDEKKING(
PROEFDIEREN(
VEILIGHEID(
TESTEN(IN(CELLEN(EN(
PROEFDIEREN(
Pre2clinical4
Phase(I(
Clinical4
Phase(II/III(
INDIENEN(VOOR(
MARKTTOELATING(
Regulatory4
EMA4en4CBG4
EVALUATIE(EN(
GEODKEURING(DOOR(
AUTORITEITEN(
TOELATING(TOT(HET(
VERZEKERDE(PAKKET(
OPNAME(IN(
RICHTLIJNEN((
verzekeraars(
(
Registers(
(
Gepast(gebruik(
(
Vergoeding4
ZINL44
Post2Marke.ng4
Phase4
IdenQficaQon(of(
molecule(
IdenQficaQe(van((nieuwe(middelen(
• (Heel(veel((stoffen(worden(in(het(lab(
onderzocht(
• (Slechts(enkele(honderden((worden(
geselecteerd(om(voor(een(bepaalde(ziekte(
verder(bestudeerd(te(worden.(
IdenQficaQe(van(een(bruikbaar(molecuul(kost(2V5(jaar(
PreVclinical(tesQng(
Testen(in(het(laboratoirum(
“in(vitro”(using(cell(culture(
Safety(and(Efficacy(
tests(
“in(vivo”(using(animal(models(
• (Van(deze(honderden(stoffen(worden(er(een(Qental(geselecteerd(voor(tests(in(
proefdieren.(
• (Deze(stoffen(worden(getest(op(acQviteit(in(proefdiermodellen(voor(een(bepaald(
ziektebeeld((farmacodynamiek)(
• (Ook(wordt(er(gekeken(naar(de(bijwerkingen(in(proefdieren.((
• (En(naar(de(manier(waarop(het(middel(‘verwerkt’(wordt(in(het(lichaam(
(farmacokineQek)(
• Als(de(veiligheid(is(bewezen,(kan(het(onderzoek(in(mensen((starten(
Gemiddeld(2V3(jaar(
Phase(I(
Klinisch(onderzoek(
Fase(I(studies(
• (kleine(groep((20V80)(gezonde(vrijwilligers(
• (doel(is(de(veiligheid(te(bepalen,(de(manier(waarop(het(product(in(het(
lichaam(verwerkt(wordt((farmacokineQek)(en(het(werkingsmechanisme(
(farmacodynamiek).(((
• (meestal(wordt(ook(de(opQmale(dosis(bepaald(
• (bij(bijvoorbeeld(kanker(of(in(kinderen(worden(paQenten(gebruikt,(geen(
gezonde(vrijwilligers.(Vaak(paQenten(voor(wie(geen(andere(opQes(meer(
zijn.(
Phase(II/III(
Klinisch(onderzoek(
Als(de(veiligheid(in(fase(I(studies(vastgesteld(is(
….(
Fase(II(studies(
• (in(een(grotere(groep(paQenten((20(V(honderden)((
• (het(gaat(om(het(bewijs(dat(de(stof(effecQef(is((
• (Als(het(ontwikkelproces(stokt(dan(is(dat(meestal(in(deze(fase(
omdat(het(middel(niet(werkt(of(onverwachte(bijwerkingen(heee.(
Phase(II/III(
Klinisch(onderzoek(
Als(er(effect(bewezen(is(in(fase(II(gaan(we(door(met(fase(III(waarbij(vaak(vergelijking(
getrokken(wordt(mbt(effect(en(veiligheid(met(placebo(of(andere(middelen.((
Fase(III(trials(
• (Fase(III(studies(in(grote(paQenten(aantallen((honderden(–(duizenden(
(ahankelijk(van(de(aandoening)((
• (doel(is(definiQef(de(waarde(van(het(middel(vast(te(stellen,(in(
vergelijking(met(placebo(of(‘gouden(standaard‘(.((
• (deelnemers(moeten(voeldoen(aan(specifieke(criteria(
• (Deze(studies(duren(vaak(lang,(worden(in(een(groot(aantal(ziekenhuizen(
uitgevoerd((en(zijn(heel(kostbaar(((
• (Fase(III(studies(zijn(de(basis(voor(extrapolaQe(naar(de(algemene(
populaQe.(Probleem(hierbij(is(dat(in(fase(3(vaak(geselecteerde(
paQentengroepen(bestudeerd(worden.(
*(Source(Wikipedia(
Tel(er(maar(weer(5V8(jaar(bij(op(
BESCHIKBAARHEID(VOOR(
REGISTRATIE(
•  Als(een(middel(nog(niet(geregisteerd(is(kan(het(
niet(zomaar(aan(paQenten(gegeven(worden(
–  Het(kan(wel(in(klinisch(onderzoek,(maar(voor(
deelname(gelden(stricte(toelaQngseisen(
(hlps://www.kanker.nl/kankeronderzoek(
–  Soms(kan(het(op(individuele(basis:(compassionate(
use.(De(arts(moet(dit(aanvragen(bij(de(InspecQe(voor(
de(Gezondheidszorg(
–  Soms(kan(het(op(groepsbasis:(firma(/(artsen(vragen(dit(
aan(bij(het(College(ter(Beoordeling(Geneesmiddelen(
REGISTRATIE(
•  Het(middel(kan(nu(op(de(markt(komen(
–  Voor(kankergeneesmiddelen(gebeurt(dat(alQjd(op(
Europees(niveau(door(een(gezamenlijk(besluit(van(
alle(EU(colleges(ter(beoordeling(geneesmiddelen(
–  Het(geldt(voor(een(specifieke(indicaQe(
(bijvoorbeeld(nierkanker)(
–  Vaak(ook(in(een(specifieke(senng:(bijvoorbeeld(
alleen(als(er(ook(metastases(zijn.(
–  Alles(buiten(die(senng(wordt(gezien(als(niet(
geregistreerd(of(‘off(label’.(
De(volgende(stap(V(dokters(
•  Wat(vinden(de(dokters?(
–  Opname(in(richtlijnen((www.oncoline.nl),(
behandelprotocollen(en(beoordeling(door(de(
commissie(Beoordeling(Oncologische(Middelen(
(
hlp://www.nvmo.org/
diagnosQek_en_behandeling_adviezen_nvmocommissie_bom.htm)(
•  Het(verschil(tussen(staQsQek(en(de(waarde(in(de(
dagelijkse(prakQjk(
•  TherapeuQsche(meerwaarde:(is(het(middel(beter(dan(
wat(er(in(Nederland(gebruikt(wordt(
De(volgende(stap(V(overheid(
•  Wat(vindt(de(overheid?(
–  ZorginsQtuut(Nederland((vroeger(CVZ)(besluit(over(
opnamen(in(het(pakket(
–  VWS(kan(met(de(firma(onderhandelen(over(de(
prijs(
•  Hierbij(spelen(therapeuQsche(meerwaarde((is(
het(middel(beter(dan(wat(er(al(is)(en(kosten(
een(rol((geee(het(middel(waar(voor(zijn(geld)(
ToelaQng(tot(het(pakket(
•  Kankergeneesmiddelen(vallen(onder(medisch(
specialisQsche(zorg(
•  PaQënten(hebben(hier(na(registraQe(ALTIJD(recht(op(en(
het(moet(ook(betaald(worden(
TENZIJ((
•  Een(middel(door(ZINL(expliciet(van(het(pakket(is(
uitgesloten(
•  Verzekeraars(preferenQebeleid(voeren(en(dat(in(hun(
polis(hebben(opgenomen:(dit(is(voor(oncologie((nog)(
niet(aan(de(orde((op(grond(van(medisch(noodzaak(kan(
hier(bovendien(een(uitzondering(gelden)(
Weer(een(volgende(stap((
ziekenhuizen(en(verzekeraars(
•  Wat(ZINL(en(de(minister(goedgekeurd(hebben(
moet(voorgeschreven(en(vergoed(worden(
MAAR(
•  Het(budget(in(het(ziekenhuis(is(door(de(
overheid(begrensd(
•  De(verzekeraars(onderhandelen(met(de(
ziekenhuizen(
•  Binnen(de(ziekenhuizen(moeten(schaarse(
middelen(verdeeld(worden(
(
In(de(spreekkamer(V(gepast(gebruik(
•  Artsen(moeten(paQënten(eerlijk(voorlichten(over(
de(voor(en(nadelen(van(alle(opQes(
•  PaQënten(moeten(waar(mogelijk(voldoende(Qjd(
nemen(om(een(goede(afweging(te(maken(
–  Leven(toevoegen(aan(de(dagen(of(dagen(toevoegen(
aan(het(leven?(
•  Behalve(puur(medische(argumenten(ook(kijken(
naar(de(paQënten(wensen(
•  Gezamenlijk(beslissen(
•  GELD(MAG(GEEN(ROL(SPELEN(
Personalised(medicine(
Personalised(opQes(
1.  Een(middel(gericht(tegen(een(receptor(of(een(
specifieke(mutaQe(
2.  Een(middel(gericht(tegen(bijvoorbeeld(
groeifactoren(die(tumorgroei(bevorderen(
3.  Een(middel(dat(meer(of(minder(werkzaam(is(
ahankelijke(van(een(geneQsch(profiel(
Geregistreerd(groep(1(
•  HercepQn(in(borstkanker((Her2(receptro(in(30%(
van(de(paQenten)(
•  BRAF(remmers(in(melanoom((BRAF(mutaQe(in(
42%(van(de(paQenten)(–(reacQe(op(therapie(in(
48%(van(de(gemuteerden(
•  ALK(remmers(in(longkanker((ALK(mutaQe(in(2%(
van(de(paQenten,(reacQe(op(therapie(in(60%(van(
de(paQenten)(
•  Voor(niercel(en(blaaskanker(dergelijke(therapie(
nog(niet(beschikbaar(
Geregistreerd(groep(2(en(3(
Groep(2(
•  Voor(nierkanker:(alle(‘nieuwere’(middelen(
suniQnib,(sorafenib(…..(Temsirolimus,(
everolimus(etc(
•  Er(gaat(geen(extra(diagnosQek(vooraf(aan(de(
behandeling(
Groep(3(
•  staat(nog(in(de(kinderschoenen.(
Hoe(opQmisQsch(mogen(we(zijn?(
•  Echte(targeted(therapie((groep(1)(sluit(in(elk(
geval(paQënten(uit(
•  Ook(bij(deze(therapieën(reageert(maar(een(
deel(van(de(paQënten((
•  We(testen(op(de(aanwezigheid(van(markers,(
maar(niet(op(reacQe(tussen(tumor(en(
geneesmiddel(
•  Tumor(bestaat(uit(veel(verschillende(cellen((
•  Tumor(ontsnappingsmechanisme(
Wat(kunnen((we(voor(u(doen?(
•  Levenmetkanker(kan(niet(bemiddelen(in(
individuele(gevallen(
•  U(kunt(problemen(wel(bij(ons(melden:(als(we(veel(
signalen(krijgen(kunnen(we(acQe(ondernemen.(((
•  In(het(uitzonderlijke(geval(van(geschillen(over(
toegankelijkheid(kunt(u(zich(wenden(voor(
kosteloos(advies(bij(SQchQng(Eerlijke(
Geneesmiddelvoorziening:(www.sQchQngegv.nl(((
(
Vragen?(
Pauline(Evers(
Beleidsmedewerker(geneesmiddelen(
[email protected](