Detailhandelsstructuurvisie
Hendrik-Ido-Ambacht
Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Ontwerp Visie
Detailhandelsstructuurvisie
Hendrik-Ido-Ambacht
Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Ontwerp Visie
Rapportnummer:
204X00426.072130_8
Datum:
17 maart 2014
Contactpersoon opdrachtgever: De heer Peter Van der Velpen
Projectteam BRO:
Aiko Mein, Nienke van Gerwen
Trefwoorden:
Detailhandel, ontwikkelingsmogelijkheden, perspectief winkelcentra
Bron foto kaft:
Hollandse Hoogte 4
Beknopte inhoud:
In dit rapport wordt de detailhandelsstructuurvisie
voor de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht gepresenteerd. Hierbinnen is bijzondere aandacht voor de
positionering van De Schoof binnen de lokale detailhandelsstructuur.
BRO
Hoofdvestiging
Postbus 4
5280 AA Boxtel
Bosscheweg 107
5282 WV Boxtel
T +31 (0)411 850 400
F +31 (0)411 850 401
E [email protected]
Inhoudsopgave
pagina
1. INLEIDING
3 2. AANBODSTRUCTUUR
2.1 Aanbod gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
2.2 Winkelcentra Hendrik-Ido-Ambacht
2.3 Hendrik-Ido-Ambacht in de regio
2.4 Belangrijkste ontwikkelingen sinds 2008
2.5 Overzicht sterke en zwakke punten detailhandelsstructuur
5 5 7 13 15 17 3. FUNCTIONEREN DETAILHANDEL
3.1 Huidig functioneren dagelijkse artikelensector
3.2 Huidig functioneren niet-dagelijkse artikelensector
3.3 Toekomstig functioneren detailhandel
19
19
21
23
4. VISIE OP DE DETAILHANDELSSTRUCTUUR
4.1 Inleiding
4.2 Algemene uitgangspunten voor de visie
4.3 Structuur op hoofdlijnen
27
27
27
29
29 34 35 35 38
39
4.3.1 Hoofdwinkelcentrum De Schoof
4.3.2 Wijkwinkelcentrum Hoog Ambacht
4.3.3 Buurtwinkelcentrum Krommeweg
4.3.4 Buurtsteunpunt Reeweg
4.4 Overig aanbod
4.5 Tot slot
BIJLAGEN
BIJLAGE 1: ANALYSE VRAAGSTRUCTUUR VOORZIENINGEN
Bevolkingsontwikkeling
Koopkracht en bestedingen
Koopstromen
Inhoudsopgave
1
1
1
2
1
Inhoudsopgave (vervolg)
BIJLAGE 2: TRENDS, PLANNEN EN BELEID
Algemene trends en ontwikkelingen
Ontwikkelingen in gemeente en regio
Relevante beleidskaders
2
pagina
3
3
7
9
Inhoudsopgave
1.
INLEIDING
Behoefte aan actualisering DPO winkelstructuur 2008
Er wordt door de gemeente en andere betrokkenen al geruime tijd gewerkt aan de
planvorming voor de upgrading en uitbreiding van De Schoof, het hoofdwinkelcentrum van Hendrik-Ido-Ambacht. De plannen hiervoor zijn gebaseerd op het onderzoek ‘Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, DPO Winkelstructuur’ van oktober 2008 wat
opgesteld is door BRO. Uit recent onderzoek van I&O1 blijkt echter dat er slechts zeer
beperkte mogelijkheden zijn voor De Schoof om een upgrading en uitbreiding te
realiseren omdat er nauwelijks uitbreidingsruimte is. Mogelijke verklaringen voor
het verschil van inzicht tussen 2008 en 2012 zijn de veranderende marktomstandigheden sinds 2008 als gevolg van de crisis (druk op bestedingen) en de groei van ecommerce. Bovendien is er in 2008 gewerkt met aannames omdat er in 2008 geen
koopstromenonderzoek heeft plaatsgevonden. Vanwege bovengenoemde argumenten is er behoefte aan een actualisering van het DPO Winkelstructuur 2008.
Voorliggend rapport is hier het resultaat van. Het advies over de verdere ontwikkeling van De Schoof wordt hiermee geplaatst in het kader van een visie op de totale
detailhandelsstructuur van Hendrik-Ido-Ambacht.
Centrale vraagstelling
Binnen het onderzoek staat de volgende vraagstelling centraal:
 Wat zijn, zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht de ontwikkelingsmogelijkheden voor de detailhandel in Hendrik-Ido-Ambacht?
 Wat is het perspectief voor de afzonderlijke winkelgebieden in de gemeente en
hoe kunnen zij naar de toekomst toe ten opzichte van elkaar gepositioneerd
worden?
In het onderzoek zullen wij nadrukkelijk het onderzoek van BRO uit 2008, het rapport van I&O2, maar ook de rapportage van Retail Prospect3 betrekken.
Veranderingen in distributie-planologische advisering
De positie van het klassieke distributie-planologische onderzoek (DPO), waarin met
name het berekenen van de marktruimte centraal stond, is de laatste jaren sterk
veranderd onder invloed van de ontwikkeling van de Nederlandse jurisprudentie
(begrip duurzame ontwrichting) en de Europese dienstenrichtlijn (geen economische
ordening).
1
2
3
Op zoek naar nieuw evenwicht. Onderzoek naar versterkingen van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht (juni, 2012)
Op zoek naar nieuw evenwicht. Onderzoek naar versterkingen van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht (juli, 2012)
Branchering nieuwbouw ‘De Schoof’ (november, 2011)
Hoofdstuk 1
3
Was voorheen het al dan niet aanwezig zijn van distributieve ruimte een belangrijk
toetsingskader voor planinitiatieven of de onderbouwing van bestemmingsplannen,
nu gaat het veel meer om de effecten van detailhandelsontwikkelingen op de consumentenverzorging. Kwalitatieve en ruimtelijke aspecten spelen hierbij een grote
rol. Het gaat dan om zaken als keuzemogelijkheden voor de consument, clustering
van voorzieningen, voorkomen van verloedering gebieden, effect op verkeersbewegingen, etc. Het DPO anno nu heeft veel meer het karakter van een ruimtelijk functionele effectenstudie gekregen. Op basis hiervan kunnen te maken keuzes beter
worden onderbouwd.
Leeswijzer
Achtereenvolgens komen in deze rapportage aan bod:
 Analyse aanbodstructuur Hendrik-Ido-Ambacht (H2)
 Huidig- en toekomstig functioneren detailhandel (H3)
 Detailhandelsvisie Hendrik-Ido-Ambacht (H4)
Tevens bevat het rapport een aantal bijlagen, onder andere een analyse van de
vraagstructuur en een overzicht van trends, plannen en beleid.
4
Hoofdstuk 1
2.
AANBODSTRUCTUUR
In dit hoofdstuk wordt de bestaande situatie van de detailhandel in de gemeente
Hendrik-Ido-Ambacht geanalyseerd. De aanbodanalyse is een actualisering van de
analyse uit 20084. Voor de kwantitatieve analyse is gebruik gemaakt van Locatusgegevens (juli, 2012). De kwalitatieve analyse is gebaseerd op een eigen inventarisatie
van BRO, juli 2012. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een resumerend overzicht
van de sterkten en zwakten.
2.1 Aanbod gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Aanbod blijft fors achter bij landelijk gemiddelde
In de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is in totaal circa 35.560 m² winkelvloeroppervlakte (wvo) aanwezig, waarvan ca. 8.730 m² wvo in de dagelijkse en 26.830 m² wvo
in de niet-dagelijkse artikelensector. In tabel 2.1 is het detailhandelsaanbod naar
branche afgezet tegen het landelijke gemiddelde voor naar inwonertal vergelijkbare
plaatsen. Zowel in de dagelijkse als niet-dagelijkse sector is minder aanbod aanwezig dan in naar inwonertal vergelijkbare plaatsen. In de dagelijkse sector is 8.727 m²
aanwezig, tegen 10.352 m² wvo in vergelijkbare plaatsen. In de niet-dagelijkse sector is er 26.831 m² wvo aanwezig tegen 46.146 m² wvo in vergelijkbare plaatsen. In
totaal is het aanbod in de dagelijkse sector 16% en in de niet-dagelijkse sector 42%
kleiner dan gemiddeld. In de dagelijkse artikelensector wordt dit vooral veroorzaakt
door het achterblijvende aanbod in de branche persoonlijke verzorging, maar ook
de levensmiddelenbranche blijft met 12,5% achter bij landelijke gemiddelden. In de
niet-dagelijkse artikelensector zijn bijna alle branches fors kleiner dan gemiddeld.
De enige branche die niet achterblijft, is de branche plant & dier, die qua omvang
36% groter is dan gemiddeld. De oorzaak hiervan is de aanwezigheid van een Intratuin-vestiging met een omvang van bijna 9.500 m² wvo. De leegstand ligt wat lager
ten opzichte van het landelijke gemiddelde voor vergelijkbare plaatsen (16 panden
ten opzichte van 23 panden landelijk).
4
Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, DPO Winkelstructuur (2008)
Hoofdstuk 2
5
Tabel 2.1: Detailhandelsaanbod Hendrik-Ido-Ambacht
Hendrik-Ido-Ambacht
Levensmiddelen
Persoonlijke verzorging
Dagelijkse artikelen
Warenhuis
Kleding en mode
Vergelijkbare plaatsen
5
Aantal
m² wvo
Schaal
Aantal
m² wvo
Schaal
29
7.745
267
34
8.854
258
6
982
164
10
1.498
154
35
8.727
249
44
10.352
235
1
475
475
1
1.074
929
16
2.777
174
36
6.058
170
Schoenen en lederwaren
1
267
267
7
1.790
245
Juwelier en optiek
6
522
87
8
553
70
Huishoudelijke en luxe artikelen
3
992
331
6
1.554
244
Antiek en kunst
-
-
-
1
149
116
Sport en spel
3
355
118
7
2.363
354
Hobby
1
80
80
4
492
116
Media
3
408
136
5
758
140
Dier en plant
5
9.982
1996
12
7.353
638
Bruin- en witgoed
4
384
96
8
1.181
152
Fietsen en autoaccessoires
2
483
242
6
1.225
193
Doe-het-zelf
4
6.755
1689
7
5.808
842
Wonen
6
3.261
544
21
14.313
680
Detailhandel overig
2
90
45
9
1.476
168
Niet-dagelijkse artikelen
57
26.831
471
138
46.146
334
Totaal detailhandel
92
35.558
387
182
56.498
310
Leegstand
16
3.887
243
23
5.609
244
Supermarktaanbod in de gemeente
In de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht zijn in totaal zes supermarkten gevestigd.
Deze supermarkten hebben gezamenlijk een oppervlak van ongeveer 6.300 m² wvo.
De gemiddelde omvang per winkel is circa 1.050 m² wvo, t.o.v. 882 m² wvo in 2008.
Nieuwe, moderne supermarkten hebben een omvang van circa 1.250 tot 1.750 m²
wvo. Alleen de Plus Volgerlanden en de Jumbo in De Schoof hebben een moderne
omvang. Voor een discountsupermarkt heeft ook de supermarkt Bas van der Heijden
een moderne omvang (moderne omvang discounter circa 1.000 tot 1.200 m² wvo).
5
Aanbod in naar inwonertal vergelijkbare plaatsen (20.000 tot 30.000 inw.) gewogen naar het
inwonertal van Hendrik-Ido-Ambacht
6
Hoofdstuk 2
Tabel 2.2: Supermarkten in Hendrik-Ido-Ambacht
Naam
Straat
m² wvo
Albert Heijn
Reeweg
Bas van der Heijden
Sophiapromenade
1.151
Jumbo
De Schoof
1.350
735
Lidl
De Schoof
900
Plus
Louwersplein
885
Plus Volgerlanden
Sophiapromenade
1.277
Totaal aanbod
6.298
Overige voorzieningen
Naast het detailhandelsaanbod zijn er in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht verschillende overige commerciële voorzieningen. In tabel 2.3 is het aantal vestigingen
in de overige voorzieningenbranches weergegeven.
In het overige voorzieningenaanbod nemen de branches horeca en ambacht een
belangrijke positie in. Vergelijken we het aantal voorzieningen in Hendrik-IdoAmbacht met vergelijkbare plaatsen, blijft ook hier het aanbod achter. Met name de
horeca blijft met 22 vestigingen tegen 49 vestigingen in vergelijkbare plaatsen achter, evenals ambacht (14 tegen 28) en particuliere dienstverlening (9 tegen 19).
Tabel 2.3: Aanbod overige voorzieningen Hendrik-Ido-Ambacht
Aantal vestigingen
Horeca
22
Cultuur
2
Ontspanning
4
Verhuur
2
Ambacht
14
Financiële dienstverlening
7
Part. dienstverlening
9
Totaal
2.2 Winkelcentra Hendrik-Ido-Ambacht
Het detailhandelsaanbod in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is verdeeld over
verschillende type centra. In figuur 2.1 is het aanbod in de verschillende centra naar
koopgedrag weergegeven. In de huidige situatie zijn er vijf winkelconcentraties in
de gemeente te onderscheiden, namelijk hoofdwinkelcentrum De Schoof, wijkwinkelcentrum Hoog Ambacht, buurtwinkelcentrum Krommeweg, buurtsteunpunt
Reeweg en Een Twee Drie Koopcentrum.
Hoofdstuk 2
7
Daarnaast is er een aanzienlijk aanbod aan verspreide bewinkeling. Vooral de laagfrequent6 benodigde artikelenwinkels zijn buiten de reguliere centra gesitueerd. In
totaal is zo’n 59% van het aanbod (in m² wvo) niet in een specifiek centrum gesitueerd, waarvan 44% gecreëerd wordt door de solitaire vestiging van Intratuin en
Karwei. Figuur 2.2 geeft een beeld van de ruimtelijke spreiding van de winkelgebieden in Hendrik-Ido-Ambacht.
De vijf winkelconcentraties die in de huidige situatie in de gemeente Hendrik-IdoAmbacht zijn te vinden, zijn hierna beschreven. Er wordt zowel ingegaan op kwantitatieve als kwalitatieve aspecten, zoals segmentatie, spreiding, trekkers en ruimtelijke structuur.
Figuur 2.1: Aankoopplaatsen naar koopgedrag (m² wvo)
6
Tot laagfrequent benodigde artikelen worden de branches wonen, doe-het-zelf, plant & dier en
auto & fiets gerekend.
8
Hoofdstuk 2
Figuur 2.2 Winkelgebieden Hendrik-Ido-Ambacht
Een Twee Drie
De Schoof
Reeweg
Krommeweg
Hoog Ambacht
Winkelcentrum De Schoof
Winkelcentrum De Schoof vormt als hoofdwinkelcentrum van Hendrik-Ido-Ambacht
het belangrijkste winkelcentrum in de gemeente. Hier is circa 25% van het totale
winkelvloeroppervlak gevestigd. Hoewel het centrum niet centraal gelegen is in de
kern, heeft het centrum een goede bereikbaarheid. Het winkelaanbod in De Schoof
heeft een omvang van in totaal iets meer dan 8.600 m² wvo, waarvan circa 3.400 m²
wvo in de dagelijkse en circa 5.200 m² wvo in de niet-dagelijkse artikelensector7.
Hiermee vervult De Schoof een zeer belangrijke boodschappenfunctie voor de gemeente: 40% van het dagelijkse winkelaanbod in de gemeente is in De Schoof gevestigd. In het centrum is nauwelijks sprake van leegstand.
In vergelijking met hoofdcentra van plaatsen met een vergelijkbaar inwonertal is het
aanbod van De Schoof relatief klein. Gemiddeld heeft een hoofdcentrum een aanbod van rond de 5.500 m² wvo in de dagelijkse sector en 16.500 m² wvo in de niet7
In totaal heeft het centrum met winkels en overige voorzieningen, zoals diensten en horeca, een
omvang van ca. 11.200 m² bruto vloeroppervlak.
Hoofdstuk 2
9
dagelijkse sector. Hoewel de belangrijkste hoofdbranches vertegenwoordigd zijn, is
het oppervlak per branche kleiner dan landelijke gemiddelden. Belangrijke recreatieve branches, zoals kleding & mode, schoenen & lederwaren, sport & spel en huishoudelijke & luxe artikelen zijn fors kleiner dan gemiddeld.
Met een volledige renovatie van het centrum in 2001 is de uitstraling van het centrum over het algemeen goed. Het centrum heeft een hoofdpoort aan de oost- en
een aan de westzijde. Aan de oostzijde is een groot parkeerterrein gelegen met ca.
300 plaatsen. Het levensmiddelenaanbod is geconcentreerd aan het hof bij de Oostpoort met de supermarkten Jumbo en Lidl. Halverwege het centrum bevindt zich
een derde poort aan de noordzijde. In het gedeelte tot de Westpoort is in een winkelrondje met name de niet-dagelijkse detailhandel te vinden. Aan het uiteinde van
de Westpoort is Hema gevestigd. De Hema is als subtrekker aan de Westpoort aan te
merken. Aan deze zijde is geen parkeerbronpunt aanwezig. Doordat beide supermarkten aan de oostzijde van het centrum gevestigd zijn, is er geen evenwichtige
spreiding van de trekkers. Mede hierdoor en het ontbreken van parkeervoorzieningen aan de westzijde is de doorbloeding in het centrum matig.
Ten aanzien van dit centrum kunnen op basis van de kwantitatieve en kwalitatieve
aspecten de volgende conclusies worden getrokken:
Dagelijks aanbod
 Het levensmiddelenaanbod is geclusterd in het centrum gesitueerd bij de Oostpoort van het centrum, nabij de grote parkeerplaats. Hierdoor is voor de consument een overzichtelijke situatie gecreëerd.
 Er zijn in het centrum twee complementaire supermarkten met een redelijk moderne omvang aanwezig. In een hoofdwinkelcentrum op dit niveau zou een
tweede fullservice supermarkt (als derde trekker) gewenst zijn.
 Naast de supermarkten is er een compleet aanbod aan ondersteunende versspeciaalzaken aanwezig van prima kwaliteit.
 Het totale aanbod in de branche persoonlijke verzorging is, vergeleken met referenties, beperkt qua omvang. Wel zijn er twee elkaar aanvullende drogisten,
10
Hoofdstuk 2
namelijk DA en Kruidvat, die elk van voldoende omvang (of groter) zijn in vergelijking met de referenties.
Niet-dagelijks aanbod
 In de niet-dagelijkse branches ontbreken de volgende branches: antiek en kunst,
fietsen en autoaccessoires, doe-het-zelf en detailhandel overig.
 Hoewel blijkt dat het niet-dagelijkse aanbod in De Schoof vergeleken met het
gemiddelde van vergelijkbare hoofdcentra relatief klein is, geeft het centrum
geen magere indruk. De winkels zijn er wel, maar in mindere mate.
 Aanbod is gericht op ‘kijken en vergelijken’.
 Hema is een belangrijke niet-dagelijkse subtrekker in het centrum.
 In het centrum zijn enerzijds enkele kwalitatief goede zaken aanwezig. Hoogwaardig aanbod in het centrum zijn bijvoorbeeld Smit mode, Mod‘elle, King
Young Man Shop, De Groot opticien en Calkhoven Sound & Vision Center. Zaken
met een mindere uitstraling zijn Pet’s Place en Lidl.
 De aanwezige bloemenzaak fleurt het centrum aan de kant van de Graaf Willemlaan ruimtelijk op.
Overige voorzieningen
 In de Schoof zijn in totaal een drietal aanvullende horecagelegenheden te vinden. Bij de Westpoort is op een plein ruimte voor een terras.
 Verder zijn er aanvullende voorzieningen in de sectoren ambacht, financiële
dienstverlening en particuliere dienstverlening.
Hoog Ambacht
Hoog Ambacht is een nieuw winkelcentrum voor de VINEX-wijk Volgerlanden. De
eerste winkels hebben in 2010 hun deuren geopend. De winkels bevinden zich in
een langgerekte winkelplint waardoor er geen sprake is van een sterke routing in
het centrum. Onder het centrum bevindt zich een parkeergarage die voor kort parkeren gratis gebruikt kan worden. Een groot aantal panden in het centrum staan
nog leeg, wat sterk bepalend is voor de sfeer in het centrum. Reden hiervoor is dat
het winkelcentrum zich nog in de opstartfase bevindt en dat de verwachte bevolkingsgroei in het primaire verzorgingsgebied Volgerlanden vertraagd is. Momenteel
wonen er circa 7.300 inwoners in Volgerlanden, richting 2021 gaat dit nog toenemen naar circa 10.000 inwoners. Wanneer het draagvlak in de directe omgeving
groeit, zal naar verwachting ook de leegstand afnemen. Een volledig wijkverzorgend voorzieningenpakket in het centrum van Hoog Ambacht is van belang, anders
zullen inwoners van Volgerlanden eerder geneigd zijn boodschappen te doen in
winkelcentrum Walburg te Zwijndrecht.
Hoofdstuk 2
11
Krommeweg (Louwersplein)
Buurtwinkelcentrum Krommeweg is gesitueerd aan de zuidelijke rand van het ‘oude’ Hendrik-Ido-Ambacht, in het noordelijk deel van de wijk Krommeweg. Het centrum is vooral gericht op de dagelijkse artikelensector. Krommeweg telt in totaal
ruim 1.600 m² wvo detailhandel, waarvan circa 1.500 m² wvo dagelijks en 180 m²
wvo niet-dagelijks. Naast het aanbod aan detailhandel zijn er verschillende overige
voorzieningen aanwezig, zoals een kapper, drie horecagelegenheden en een uitzendbureau.
Het centrum heeft vanwege haar complete aanbod in de dagelijkse artikelensector
een sterke boodschappenfunctie. Het dagelijkse aanbod bestaat uit een Plussupermarkt (885 m² wvo), drogist Trekpleister (250 m² wvo), aangevuld met een
bakker, slager, kaasboer, slijter, tabaks- en gemakswinkel en apotheek.
De voorzieningen zijn gesitueerd aan een plein waardoor het winkelcentrum een
compacte en overzichtelijke opzet heeft. De parkeerplaatsen bevinden zich op het
plein en aan de overzijde van de weg. Hiermee is het aantal parkeerplaatsen op het
eerste gezicht voldoende. Het winkelcentrum heeft overal een redelijke uitstraling.
De gevels hebben een enigszins gedateerde uitstraling.
Reeweg
Aan de westzijde van het centrum, de Reeweg, is een buurtwinkelstrip gevestigd.
Naast de vestiging van Albert Heijn (735 m² wvo, onlangs beperkt uitgebreid), een
bakker en een slijter heeft het centrum vooral een dienstverlenende functie (kapper,
videotheek en autodealer om de hoek).
12
Hoofdstuk 2
Hoewel de uitstraling van het centrum met de komst van Albert Heijn en het opknappen van de openbare ruimte verbeterd is, blijft de uitstraling van het winkelcentrum enigszins matig. Ruimtelijk is de situatie niet optimaal, door de appartementen boven de winkels. Eventuele aanpassingen/herontwikkelingen zijn hierdoor
moeilijk te bewerkstelligen. Fysieke uitbreiding van de supermarkt is eventueel wel
mogelijk op deze locatie.
Een Twee Drie Koopcentrum
Aan de Dorpsstraat in het westelijk deel van de gemeente is het Eén Twee Drie
Koopcentrum te vinden. Dit centrum is gelegen aan de rand van de bebouwde kom
op een terrein achter een oude boerderij. Op de locatie zijn Action, Blokker8 en een
groenteboer gevestigd.
De uitstraling van het centrum is verouderd en slordig. Er is sprake van achterstallig
onderhoud en de indeling van de detailhandel is verre van optimaal. De locatie van
dit centrum, aan de rand van de bebouwde kom, is decentraal in de kern gelegen.
De parkeergelegenheid bij dit cluster is goed geregeld op een groot, enigszins verwaarloosd terrein vóór de bebouwing.
Het Een Twee Drie Koopcentrum gaat binnen enkele jaren haar detailhandelsfunctie
verliezen. De locatie zal worden ingezet ten behoeve van woningbouw.
2.3 Hendrik-Ido-Ambacht in de regio
Hendrik-Ido-Ambacht is gelegen in een zeer dynamische regio, met enkele grotere
plaatsen. Gezien de ligging en nabijheid is Zwijndrecht een plaats die voor veel Ambachters een belangrijke trekker is. Winkelcentrum Walburg in Zwijndrecht vormt
voor veel Ambachters een belangrijke aankoopplaats, met name vanuit de wijk Volgerlanden. Naast Zwijndrecht is ook buurgemeente Ridderkerk een sterke gemeente
met een groot centrum.
8
Inmiddels is Blokker verplaatst naar winkelcentrum Hoog Ambacht.
Hoofdstuk 2
13
Binnen de regio fungeren op een hoger schaalniveau de binnensteden van Dordrecht en Rotterdam als belangrijke aankoopplaatsen. Hier bevinden zich winkelgebieden met een bovenregionale aantrekkingskracht en een uitgebreid aanbod voor
recreatief winkelen.
In tabel 2.4 is het aanbod van Hendrik-Ido-Ambacht afgezet tegen het aanbod in de
drie buurgemeenten Ridderkerk, Zwijndrecht en Dordrecht. Uit de tabel valt op dat
de leegstand in Hendrik-Ido-Ambacht hoog is, 14,8% van alle winkels staat leeg. Dit
wordt vooral veroorzaakt door de leegstand op Hoog Ambacht. Het leegstandspercentage van Hendrik-Ido-Ambacht komt overeen met dat van Dordrecht. In Ridderkerk en Zwijndrecht staat gemiddeld respectievelijk 4,2% en 12,8% van de winkels
leeg.
Zoals eerder aangegeven is de totale omvang van het winkelaanbod gering, ook in
vergelijking met omliggende gemeenten. Per 1.000 inwoners heeft Hendrik-IdoAmbacht een kleiner dagelijks winkelaanbod dan de omliggende gemeenten (309
m² wvo t.o.v. 380 m² wvo, 338 m² wvo en 312 m² wvo).
De niet-dagelijkse artikelensector laat een soortelijk beeld zien. In de niet-dagelijkse
sector is het aanbod per 1.000 inwoners in Ridderkerk en Dordrecht groter dan in
Hendrik-Ido-Ambacht. Hendrik-Ido-Ambacht heeft in de niet-dagelijkse sector een
oppervlak van 950 m² wvo per 1.000 inwoners. Reden voor het ruimere aanbod per
1.000 inwoners in Ridderkerk en Dordrecht is, dat deze gemeenten ook een meer
bovenlokale verzorgingsfunctie vervullen. Zwijndrecht blijft achter met ongeveer
680 m² wvo per 1.000 inwoners. In Zwijndrecht blijft zowel het aanbod in de grootschalige branches (plant en dier, doe-het-zelf en wonen) als in de recreatieve branches (kleding en mode, schoenen en lederwaren en sport en spel) achter. Een mogelijke verklaring hiervoor is, dat een deel van de inwoners van Zwijndrecht meer op
Dordrecht georiënteerd is.
14
Hoofdstuk 2
Tabel 2.4: Detailhandelsaanbod Hendrik-Ido-Ambacht en buurgemeenten
Hendrik-I-A
Ridderkerk
Zwijndrecht
Dordrecht
28.257 inwoners
45.208 inwoners
44.499 inwoners
118.862 inwoners
a.w.
m² wvo
a.w.
m² wvo
a.w.
m² wvo
Leegstand
16
3.887
12
2.221
30
3.486
124
18.240
Levensmiddelen
29
7.745
52
13.943
42
13.015
138
31.617
6
982
18
3.254
13
2.026
40
5.488
Persoonlijke verzorg.
Warenhuis
Kleding en Mode
a.w. m² wvo
1
475
1
1.142
1
1.162
4
7.421
16
2.777
52
9.011
37
7.362
114
22.559
Schoenen en Lederw.
1
267
13
2.507
6
703
26
5.597
Juwelier en optiek
6
522
12
824
10
647
30
1.729
Huishoudelijke art.
3
992
9
1.651
10
2.702
30
5.001
Kunst en antiek
-
-
31
1.930
Sport en Spel
3
355
10
3.142
5
948
33
5.497
Hobby
1
80
9
546
5
367
20
1.828
Media
3
408
8
884
10
1.031
27
3.146
Plant en Dier
5
9.982
20
5.623
10
1.233
31
15.483
Bruin en Witgoed
4
384
10
1.303
10
1.165
33
3.291
Auto en fiets
2
483
13
1.566
12
1.579
20
2.349
Doe-het-zelf
4
6.755
10
8.958
6
5.753
15
9.937
Wonen
6
3.261
26
11.500
14
4.361
63
29.611
Detailhandel overig
2
90
10
1.086
14
1.212
54
5.534
Totaal
108
39.445
285
69.161
235
48.752
836
176.258
Totaal detailhandel
92
35.558
273
66.940
205
45.266
712
158.018
Dagelijks
35
8.727
70
17.197
55
15.041
178
37.105
m² wvo per 1.000 inwoners
Niet-dagelijks
m² wvo per 1.000 inwoners
309
57
26.831
950
380
203
49.743
1.100
338
150
30.225
312
534
679
120.913
1.017
a.w. = aantal winkels
2.4 Belangrijkste ontwikkelingen sinds 2008
Het aantal winkels in Hendrik-Ido-Ambacht is sinds 2008 afgenomen van 94 naar 92.
De omvang laat in dezelfde periode een stijging zien van 32.567 m² wvo naar 35.558
m² wvo, wat verklaard kan worden door de grotere schaal van moderne winkels. Er
is onder andere een toename te zien in het aanbod in de branche persoonlijke verzorging en een afname in het aanbod aan de branche wonen.
Wat het supermarktaanbod betreft is de Super de Boer in De Schoof omgebouwd
tot een Jumbo supermarkt. De tijdelijke Plus supermarkt aan de Laan van Welhorst is
inmiddels gesloten, evenals de Super de Boer aan de Dorpsstraat.
Hoofdstuk 2
15
Met de komst van winkelcentrum Hoog Ambacht in de nieuwbouwwijk Volgerlanden is het supermarktaanbod aangevuld met een Bas van der Heijden en een Plus
supermarkt. Het aantal supermarkten is dus per saldo gelijk gebleven. De gemiddelde omvang per supermarkt is sinds 2008 gestegen van 882 m² wvo naar 1.050 m²
wvo.
De leegstand is sterk toegenomen van 3 leegstaande panden met een omvang van
495 m² wvo naar 16 panden met een omvang van 3.495 m² wvo. Een belangrijke
oorzaak voor de sterke toename van de leegstand is de nieuwe winkellocatie Hoog
Ambacht, waar momenteel (nog) tien panden leegstaan. Oorzaken hiervoor zijn dat
het winkelcentrum zich nog in de opstartfase bevindt en dat de verwachte bevolkingsgroei in het primaire verzorgingsgebied vertraagd is.
16
Hoofdstuk 2
2.5 Overzicht sterke en zwakke punten detailhandelsstructuur
Sterk
Algemene detailhandelsstructuur


relatief nieuw hoofdwinkelcentrum met heldere positio- 
hoofdwinkelcentrum De Schoof is niet centraal in de gemeente
nering
gesitueerd
hoewel de omvang beperkt is, zijn de meeste branches 
wel in de gemeente aanwezig

geen goede spreiding winkelcentra over de gemeente
omvang van diverse branches is beduidend kleiner dan in

variatie in supermarktaanbod
vergelijkbare plaatsen

fors aanbod in de branche plant en dier door aanwezig- 
relatief kleine Albert Heijn gevestigd op buurtwinkelstrip
heid Intratuin
Hoofdwinkelcentrum De Schoof
Zwak

goede uitstraling


modern winkelcentrum met ruimtelijk heldere opzet en 

belangrijk cluster in de dagelijkse artikelensector, welke 
is geconcentreerd in het centrum

goede aanvullende niet-dagelijkse artikelenwinkels

segmentering van het aanbod kent de nodige variatie,

gering aanbod daghoreca
voor een hoofdwinkelcentrum beperkte omvang
excentrisch in de gemeentelijke detailhandelsstructuur gelegen
parkeermogelijkheden alleen aan achterkant (oostzijde)
matige doorbloeding vanwege ligging trekkers enkel aan
oostzijde en ontbreken parkeerbronpunt westzijde
zowel het lage als hoge segment is aanwezig in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector

aantrekkelijke mix van dagelijks winkelaanbod en recreatief winkelaanbod (kijken en vergelijken)

naast detailhandelsaanbod ook horeca en diensten aanwezig

In totaliteit ruime parkeermogelijkheden en gratis parkeren
Hoofdstuk 2
17
Sterk
Wijkwinkelcentrum Hoog Ambacht
Zwak

Moderne uitstraling

Veel leegstand

Goede parkeermogelijkheden

Weinig sfeer / gezelligheid

Niet compleet winkelaanbod op wijkniveau

Matige routing

matige uitstraling van de bebouwing
Buurtwinkelcentrum Krommeweg (Lou-

centraal gelegen in het verzorgingsgebied
wersplein)

duidelijk boodschappencentrum met compleet aanbod in 
de schaalgrootte van de supermarkt is niet modern
de dagelijkse sector

aanwezigheid van enkele aanvullende voorzieningen
zoals apotheek, kapper en horeca
Buurtwinkelcentrum Reeweg


Een Twee Drie Koopcentrum
sterke buurtfunctie van supermarkt met fysieke moge- 
aanbod is niet compleet genoeg om als volwaardig buurtcen-
lijkheden voor uitbreiding
trum te kunnen fungeren
goed bereikbaar

goede parkeermogelijkheden

locatie is naar verwachting relatief eenvoudig te herontwikkelen

de schaalgrootte van de supermarkt is niet modern

matige uitstraling

het aanbod kent geen duidelijke profilering, met een Action,
Blokker en groentezaak.

de uitstraling van de bebouwing is zeer slecht, zowel intern als
extern
Verspreid aanbod


cluster past planmatig niet in de voorzieningenstructuur

decentrale ligging
enkele grote perifere vestigingen aanwezig, zoals Intra- 
PDV-branches zijn niet op een aparte locatie geclusterd
tuin en Karwei
18
Hoofdstuk 2
3.
FUNCTIONEREN DETAILHANDEL
Vraagaspecten (zoals de bevolkingsontwikkeling, de bestedingen en de koopstromen) zijn van invloed op het huidig en toekomstig functioneren van de voorzieningen in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Deze aspecten worden beschreven in
bijlage 1. Door confrontatie van de vraag- en de aanbodgegevens kan het economisch functioneren van het winkelaanbod worden bepaald. Uit de benadering volgt
de vloerproductiviteit c.q. de gemiddelde omzet per m² wvo, de gangbare indicator
voor het economisch functioneren van het winkelaanbod. Door vergelijking van de
gerealiseerde vloerproductiviteit met een voor een normaal functioneren benodigd
geachte vloerproductiviteit ontstaat inzicht in de distributie-planologische ruimte
voor een eventuele uitbreidingen van het winkelaanbod. De berekeningen worden
zowel voor de huidige situatie als voor de toekomst uitgevoerd. Onderscheid is gemaakt in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector. Alle genoemde bedragen
zijn exclusief BTW en op jaarbasis.
Het functioneren van de dagelijkse- en de niet-dagelijkse artikelensector is zowel op
gemeente- als op winkelgebiedsniveau benaderd. Reden hiervoor is, dat het functioneren van de winkelgebieden sterk uiteen loopt. Dit geeft dus een meer genuanceerd beeld van het functioneren van het totale winkelaanbod in de gemeente.
3.1 Huidig functioneren dagelijkse artikelensector
Functioneren dagelijkse artikelensector gemeente
Volgens het onderzoek van I&O9 zet het dagelijkse artikelenaanbod in de gemeente
Hendrik-Ido-Ambacht in totaal ca. € 55,6 mln. om. Hiervan uitgaande realiseert de
dagelijkse artikelensector (8.727 m² wvo) een gemiddelde vloerproductiviteit van
€ 6.375,- per m² wvo. Op basis van door enkele supermarkten verstrekte informatie
en eigen inschattingen komt BRO tot een totale omzet die een fractie hoger ligt dan
de raming van I&O. Uitgaande van de landelijke gemiddelde vloerproductiviteit in
de dagelijkse artikelensector (€ 6.910,-10) functioneert het dagelijks winkelaanbod in
Hendrik-Ido-Ambacht beneden gemiddeld. Dit is echter uitsluitend te wijten aan het
aanbod in Hoog Ambacht, zoals hierna zal blijken.
Functioneren dagelijkse artikelensector afzonderlijke winkelgebieden
In het onderzoek van I&O is op basis van het koopstromenonderzoek aangegeven
wat de omzet is (in €) in de verschillende winkelgebieden.
9
10
Op zoek naar nieuw evenwicht. Onderzoek naar versterkingen van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht (juli, 2012)
HBD 2010, omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijk economisch onderzoek
Hoofdstuk 3
19
Hieruit komt naar voren dat de dagelijkse artikelenwinkels in De Schoof gemiddeld
goed functioneren (vloerproductiviteit ca. € 8.350,-). De overige winkelcentra zouden echter heel matig functioneren: Krommeweg € 4.500,-, Reeweg € 4.500,- en
Hoogambacht € 3.600,-. BRO heeft de vloerproductiviteitscijfers geverifieerd door
via de gevestigde supermarktorganisaties in Hendrik-Ido-Ambacht de werkelijke
vloerproductiviteitscijfers te achterhalen. Hieruit komt naar voren dat De Schoof
inderdaad goed functioneert, maar de buurtwinkelcentra Reeweg en Krommeweg
doen het ook redelijk goed. Hoog Ambacht blijft qua functioneren inderdaad ver
achter bij hetgeen van een winkelcentrum van deze omvang en samenstelling verwacht mag worden, maar bedacht moet worden dat het winkelcentrum zich nog in
de opstartfase bevindt en dat de verwachte bevolkingsgroei in het primaire verzorgingsgebied Volgerlanden vertraagd is.
Dat de werkelijke omzetten in de winkelcentra Krommeweg en Reeweg en in mindere mate ook Hoog Ambacht hoger liggen dan I&O aangeeft, heeft wellicht te
maken met de zeer hoge omzet die door het verspreid gelegen aanbod gerealiseerd
wordt als de koopstroomcijfers doorgerekend worden. Volgens de uitkomsten van
I&O realiseren deze winkels (exclusief het Een Twee Drie Koopcentrum: 1 slijterij en
1 groentezaak, respectievelijk gevestigd aan de Dorpsstraat 62 en Langeweg 53) in
de gemeente een omzet van € 4,83 mln. Dergelijke omzetten zijn voor dit type aanbod totaal buiten proportie en hiermee niet realistisch. Waarschijnlijk komt een
groot deel van de omzet die onder de categorie ‘overige winkels’ valt in werkelijkheid terecht bij de buurtwinkelcentra Krommeweg en Reeweg.
Figuur 3.1: Vloerproductiviteitscijfers per winkelgebied* excl. BTW
Uitkomst I&O
Raming BRO
Omzet per m²
Winkelgebied
m² wvo
Omzet
De Schoof
3.423
Hoog Ambacht
2.754
Omzet per m² wvo
wvo
Omzet
(excl. BTW)
28,55
8.341
Ca. 27,0
Ca.7.900
9,91
3.598
Ca.12,0
Ca.4.300
1.505
6,81
4.525
Ca.10,5
Ca.7.000
Reeweg
836
4,55
5.443
Ca. 6,5
Ca.7.800
Overige winkels
209
5,12
24.500
Ca. 1,0
4.800
8.777
54,94*
6.260
57,0
Ca. 6.500
Krommeweg
(Louwersplein)
Totaal
Vermoedelijk door afrondingen wijkt dit bedrag iets af van het eerder genoemde bedrag
Uit bovenstaande uiteenzetting kan geconcludeerd worden dat, afgaande op de
aannames van BRO, enkel Hoog Ambacht matig functioneert. Wanneer op basis van
de gegevens van I&O het aantal m² wvo van Hoog Ambacht buiten beschouwing
wordt gelaten, dan functioneert het dagelijks artikelenaanbod in Hendrik-IdoAmbacht met een vloerproductiviteit van ca. € 7.500,- per m² wvo bovengemiddeld
(rekensom: draagvlak van € 45 mln. delen op ca. 6.000 m² wvo).
20
Hoofdstuk 3
Tegelijkertijd moet geconstateerd worden dat de door I&O gemeten koopkrachtbinding van 74% in deze sector aan de lage kant is: ca. 80% is meer waarschijnlijk.
3.2 Huidig functioneren niet-dagelijkse artikelensector
Functioneren niet-dagelijkse artikelensector gemeente
De omzet voor de niet-dagelijkse artikelensector in de gemeente Hendrik-IdoAmbacht bedraagt volgens I&O € 30,71 mln.11. Dit geeft een gemiddelde vloerproductiviteit van € 1.144,-. Dit is aanzienlijk onder het landelijk gemiddelde van
€ 1.960,- maar dit laatste cijfer zegt niet zoveel omdat er in de gemeente HendrikIdo-Ambacht relatief veel zeer grootschalig aanbod is gevestigd (met name Intratuin
en Karwei). Dit aanbod heeft doorgaans een relatief lage vloerproductiviteit. In onderstaand overzicht is de vloerproductiviteit op basis van de cijfers van I&O op winkelgebiedsniveau weergegeven.
Tabel 3.2: Vloerproductiviteitscijfers per winkelgebied* dagelijkse artikelensector excl. BTW
Functioneren
De Schoof
Hoog Ambacht
Krommeweg
(Louwers-
m² wvo
Omzet
Omzet per m²
( gemiddeld
Niet-dagelijks
In mln.
wvo
€ 1.960,-)
5.196
11,87
2.284
Prima
589
1,16
1.969
Prima
180
0,65
3.611
Goed
-
0,84
-
-
22.006
14,31
650
Zeer matig
plein)
Reeweg
Overige winkels
Afgaande op de omzetcijfers van I&O, zou het niet-dagelijks winkelaanbod in de
winkelcentra van Hendrik-Ido-Ambacht redelijk functioneren. Dit acht BRO aannemelijk. Enkel de omzet die terecht komt bij de overige winkels valt echter te laag uit.
BRO heeft bij marktpartijen navraag gedaan over de omzet van enkele grootschalige perifere detailhandelsvestigingen. Deze winkels realiseren gezamenlijk een omzet van circa 10,5 a 11,5 mln. Dit zou betekenen dat er slechts 3 tot 4 mln overblijft
voor de overige winkels in de categorie ‘overig’. Dat zou weer betekenen dat onderstaande winkels (tabel 3.3) een gemiddelde vloerproductiviteit realiseren van circa €
565,- - € 755,- per m2 wvo. Dit is weinig realistisch, mede gezien de door I&O aangegeven omzet in de buurt- en wijkwinkelcentra (ca. € 3,3 mln.). BRO komt aldus tot
de conclusie dat de berekeningen op basis van het koopstromenonderzoek resulteren in een te lage omzet voor het ‘overige aanbod’ in de niet-dagelijkse artikelensector.
11
I&O, Op zoek naar nieuw evenwicht. Onderzoek naar versterkingen van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht (juli, 2012)
Hoofdstuk 3
21
Tabel 3.3: Verspreid aanbod Hendrik-Ido-Ambacht, exclusief Karwei en Intratuin
Naam
Wvo
De Woonwulp
D & M Schaatssport
straat
435 Reeweg
70 Dorpsstraat
huisnummer
Branche
5 Verf/Behang
150 Sport Spec
Optima Serres & Kozijnen
100 Veersedijk
161 Deur/Kozijn
Kauling Wonen & Keukens
772 Veersedijk
55 Meubelen
Boetiek Vlinder
Oosthoek
40 Dorpsstraat
60 Dorpsstraat
Stolk
145 Brederodehof
Morgana
1791 Veersedijk
Sport Point Ambacht
95 Brederodehof
e
67 2 handskleding
55 Fietsen
68 Verf/Behang
89 Slaapkamer /Bed
64 Sportzaak
Action
700 Dorpsstraat
22 Huishoud Artikelen
Peter Terlouw Tweewielers
423 Graaf Willemlaan
87 Fietsen
Wereldwinkel Den Brommert
22 Smidshoef
Servicebureau Verschoor
65 Veersedijk
De Peerenhof
Boeketcetera
MHK Keuken Expert
293 Onderdijkse Rijweg
30 Dorpsstraat
200 Veersedijk
30 Cadeauartikelen
105 Witgoed
260 Woninginrichting
35 Boekhandel
51 Keukens
Scootmobiel Rijnmond
50 Noordeinde
156 Paramedisch
La Belle Helene
10 Onderdijkse Rijweg
260 Modeaccessoires
Totaal
5.301
Hoewel de resultaten uit 2004 een afgeleide zijn van het destijds uitgevoerde koopstromenonderzoek in de provincie Zuid-Holland en de cijfers in 2012 daadwerkelijk
zijn gemeten, acht BRO het waarschijnlijk dat de metingen aan de lage kant zijn.
Immers, het is een wel erg sterke daling die niet verklaard kan worden door ontwikkelingen in de omgeving. In het verzorgingsgebied van Hendrik-Ido-Ambacht zijn
namelijk geen grote ontwikkelingen gerealiseerd die een effect zouden kunnen
hebben van een koopkrachtdaling van 11%. Enkel de Hornbach is in de tussentijd
gevestigd in Alblasserdam. Echter, dit zou slechts een zeer klein deel van de daling
kunnen verklaren.
Dat de binding nu lager uitkomt dan in 2004 ligt overigens wel voor de hand door
de nabijheid van de nieuwe woonwijk De Volgerlanden tot winkelcentrum Walburg
in Zwijndrecht. Bewoners van De Volgerlanden zijn georiënteerd op dit winkelcentrum vanwege de relatief korte afstand. Hierdoor vloeit zowel absoluut als relatief
meer koopkracht af. Daarnaast is het aannemelijk dat de binding lager uitkomt dan
in 2004 vanwege verandering van het consumentengedrag. Consumenten winkelen
steeds vaker ook ergens anders, doordat ze steeds mobieler worden en beter geïnformeerd zijn (internet). De koopkrachtbinding is dan ook sterk afhankelijk van de
nabijheid en kracht van het omliggende winkelaanbod.
BRO acht het zeer waarschijnlijk dat de niet-dagelijkse artikelensector momenteel in
totaliteit functioneert op een redelijk, gemiddeld niveau, passend bij de aard en
22
Hoofdstuk 3
omvang van het aanwezige aanbod. Deze aanname wordt bevestigd door de geactualiseerde referentiecijfers.
3.3 Toekomstig functioneren detailhandel
Uitgangspunten koopstromen
Op basis van inzichten in het toekomstige consumentendraagvlak, het bestedingsen koopgedrag en ontwikkelingen in de gemeente en de regio kan de haalbare
distributieve ruimte voor de toekomst worden benaderd. Hiervoor worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:
 De bevolking in de gemeente zal de komende jaren licht toenemen tot circa
31.000 inwoners in 2020. Volgens de prognoses wordt daarna wel een verdere
doorgroei verwacht, maar het is nog erg onzeker om hoeveel inwoners het dan
zal gaan.
 De bestedingen in de dagelijkse- en niet-dagelijkse artikelensector zijn constant
gehouden, omdat niet duidelijk is hoe deze zich zullen ontwikkelen. Op kortere
termijn is een daling in laatstgenoemde sector vanwege de groei van ecommerce zelfs waarschijnlijk, maar dit kan gecompenseerd worden door een
eventueel herstel van de economie (uitgestelde aankopen).
 Door de dynamiek in de regio en dan met name de mogelijke versterking van
het centrum in Zwijndrecht (Walburg) met 1.900 – 3.800 m² wvo gaat de concurrentie toenemen. Met name voor de inwoners van Volgerlanden wordt het dan
nog aantrekkelijker in Zwijndrecht boodschappen te gaan doen. Versterking van
het winkelaanbod in Hendrik-Ido-Ambacht op het gebied van dagelijkse artikelen is noodzakelijk om de binding minimaal op het huidige niveau vast te houden van 74%. Wanneer de positie van De Schoof als hoofdwinkelcentrum in de
gemeente versterkt wordt door het toevoegen van aanbod (een derde supermarkt en niet-dagelijks winkelaanbod) en de positie van Hoog Ambacht wordt
verbeterd (invullen leegstand, gewenning van de consument aan winkelcentrum, meer inwoners / bezoekers waardoor meer sfeer ontstaat) kan de koopkrachtbinding van ca. 80% nog stijgen naar maximaal circa 85%. De koopkrachttoevloeiing in de dagelijkse artikelensector wordt op het huidige niveau gehouden (11%).
 Door onder meer een versterking van de Schoof is een koopkrachtbinding in de
niet-dagelijkse artikelensector van maximaal circa 40% haalbaar. De koopkrachttoevloeiing in de niet-dagelijkse artikelensector wordt absoluut gezien op het
huidige niveau gehouden en zal in percentage nog wat dalen, omdat de koopkrachttoevloeiing in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht voornamelijk terechtkomt bij het perifeer gelegen winkelaanbod (o.a. Intratuin).
 Gehanteerde normatieve vloerproductiviteit. Voor de dagelijkse artikelen wordt
uitgegaan van het landelijke gemiddelde. De reden hiervoor is dat een versterking van het aanbod vooral door schaalvergroting bij bestaande aanbieders
Hoofdstuk 3
23

plaats zal vinden en omdat het functioneren van Hoog Ambacht nu matig is en
ook naar de toekomst toe matig zal blijven (zie hierna). Voor de niet dagelijkse
artikelensector wordt er eveneens van uitgegaan dat de versterking voor een belangrijk deel door schaalvergroting van bestaande aanbieders plaats vindt. Bovendien is voor de berekening van de plaats als geheel rekening gehouden met
de samenstelling van het aanbod naar branche en aard / schaal.
Specifiek voor De Schoof is een berekening voor de niet-dagelijkse artikelensector opgenomen die uitgaat van de aard en functie van dit winkelcentrum. Dit
houdt in dat de bestedingen in de doelgerichte branches (doe-het-zelf, tuin,
wonen) buiten beschouwing zijn gelaten. Daar staat tegenover dat rekening is
gehouden met een hogere benodigde vloerproductiviteit.
Tabel 3.2: Toekomstig functioneren dagelijks en niet-dagelijks winkelaanbod (excl. BTW)
Dagelijks
Niet-dagelijks
Niet-dagelijks
gemeente
gemeente
centrum
Hendrik-Ido-Ambacht Hendrik-Ido-Ambacht Hendrik-Ido-Ambacht
2020
Inwoners
Besteding/hoofd (€)
2020
2020
31.000
31.000
31.000
€ 2.240,-
€ 2.580,-
€ 1.480,-
Bestedingspotentieel (€ mln.)
69,4
80,0
28,0
Koopkrachtbinding
85%
40%
30%
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.)
59,0
32,0
13,8
Koopkrachttoevloeiing
11%
25%
10%
7,3
10,4
1,5
66,3
42,4
15,3
Omzet door toevloeiing (€ mln.)
Totale besteding (€ mln.)
Totaal oppervlak (m²)
8.727
26.831
5.196
Omzet per m² wvo (€)
€ 7.600,-
€ 1.600,-
€ 2.950,-
Normatieve omzet per m² wvo (€)
€ 6.910,-
€ 1.450,-
€ 2.200,-
870
2.400
1.750
Uitbreidingsruimte distributief
Ten opzichte van de berekeningen van BRO in 2008 geven wij nu aanzienlijk minder
uitbreidingsruimte aan. Dit heeft veel te maken met de veranderingen in de verwachtingen ten aanzien van de bevolkingsontwikkeling. Werd in 2008 nog uitgegaan van ca. 36.000 inwoners in 2020, nu gaat het om 31.000 inwoners! Verder is het
aanbod sinds 2008 uitgebreid met o.a. Hoog Ambacht.
Volgerlanden en overig Hendrik-Ido-Ambacht
Bovenstaande berekening vraagt wel om enige nuancering voor de sector dagelijkse
artikelen. Dat heeft eveneens te maken met de verwachtingen ten aanzien van de
bevolkingsgroei, met name in Volgerlanden. Werd eerder nog uitgegaan van 12.000
inwoners in 2020, nu gaat het om circa 10.000. De consequentie hiervan is dat het
dagelijkse artikelenaanbod in Hoog Ambacht de komende jaren mager zal blijven
functioneren, zelfs als men er in slaagt een goede positie te verwerven in het eigen
primaire marktgebied Volgerlanden (70% koopkrachtbinding). Het is niet te ver-
24
Hoofdstuk 3
wachten dat er veel meer omzet van buiten de wijk getrokken gaat worden dan nu
het geval is. Dit houdt tevens in dat er theoretisch iets meer marktruimte is voor een
uitbreiding van het aanbod in Hendrik-Ido-Ambacht exclusief Volgerlanden. Hierbij
moet direct opgemerkt worden dat een te grote versterking van het dagelijkse artikelenaanbod in het bestaande deel van Hendrik-Ido-Ambacht een negatieve impact
kan hebben op het functioneren van Hoog Ambacht (extra concurrentie).
Tabel 3.3: Toekomstig functioneren dagelijks winkelaanbod (excl. BTW)
Dagelijks
Dagelijks
Inwoners
Hoog Ambacht
Hendrik-Ido-Ambacht
2020
(excl. Volgerlanden) 2020
10.000
21.000
€ 2.240,-
€ 2.580,-
Bestedingspotentieel (€ mln.)
22,4
54,1
Koopkrachtbinding
70%
80%
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.)
15,7
43,3
Koopkrachttoevloeiing
5%
15%
Omzet door toevloeiing (€ mln.)
1,8
7,6
16,5
50,9
Besteding/hoofd (€)
Totale besteding (€ mln.)
Totaal oppervlak (m²)
2.754
5.973
Omzet per m² wvo (€)
€ 6.000,-
€ 8.520,-
Normatieve omzet per m² wvo (€)
€ 6.910,-
€ 7.100,-
- 360
1.200
Uitbreidingsruimte distributief
* Eerder is berekend dat er op gemeenteniveau 870 m² wvo uitbreidingsruimte is. 1.200 m² wvo minus
360 m² wvo komt op 840 m² wvo uitbreidingruimte. Hier zit een verschil in van 30 m² wvo. Dit heeft te
maken met afrondingsverschillen.
Resumé
Op gemeenteniveau is er tot 2020 een uitbreidingsruimte aan te geven in de dagelijkse artikelensector van circa 870 m² wvo en in de niet-dagelijkse artikelensector
van circa 2.400 m² wvo. Van de 2.400 m² wvo in de niet-dagelijkse artikelensector
kan er circa 1.750 m² wvo ingezet worden in het centrum De Schoof.
De gemiddelde vloerproductiviteit tot 2020 en daarmee de uitbreidingsruimte valt
op gemeenteniveau lager uit vanwege het functioneren van Hoog Ambacht. Reden
hiervoor is, dat dit winkelcentrum voorlopig aan de ruime kant is voor het aantal
inwoners in het primaire marktgebied. Dit drukt op de gemiddelde toekomstige
vloerproductiviteit op gemeenteniveau. Wanneer de wijk Volgerlanden buiten beschouwing wordt gelaten, ontstaat er theoretisch iets meer marktruimte in de dagelijkse artikelensector (1.200 m² wvo in plaats van 870 m² wvo). Echter, zoals eerder
gezegd kan een te grote versterking in Hendrik-Ido-Ambacht (exclusief Volgerlanden) vanwege extra concurrentie negatieve effecten hebben op Hoog Ambacht.
Hoofdstuk 3
25
Structuur belangrijker dan de cijfers
Confrontatie van de vraag- en aanbodgegevens biedt inzicht in het huidige en toekomstig economisch functioneren van de detailhandel, uitgedrukt in een gemiddelde omzet (vloerproductiviteit) per m² wvo. De berekeningen zijn echter gebaseerd
op meerdere aannames. Het gaat voor de huidige situatie om een inschatting van de
parameters. Naar de toekomst toe spelen ontwikkelingen die op voorhand nooit
exact voorspeld kunnen worden. De uitkomsten van de berekeningen mogen daarom nooit als normatief gezien worden, maar als indicatief.
In dit verband is het ook van belang aan te geven dat aan kwalitatieve aspecten bij
winkelontwikkelingen in wezen meer waarde moet worden gehecht dan aan de
kwantitatieve distributieve mogelijkheden. Als bijvoorbeeld nieuwe winkelontwikkelingen, op een vanuit de structuur bezien goede plek, het resultaat hebben dat
verouderd aanbod op een slechte plek verdwijnt, dan is de detailhandelsstructuur er
per saldo op vooruitgegaan. Er is immers modern aanbod en/of een aantrekkelijk
verblijfsklimaat bij gekomen en daar heeft de consument uiteindelijk het meeste
baat bij. Het in het kader van structuurverbeteringen meer realiseren dan de berekende distributieve uitbreidingsruimte hoeft dus niet erg te zijn, vooropgesteld dat
de effecten per saldo positief zijn.
In de visie (hoofdstuk 4) gaan wij hier nader op in.
26
Hoofdstuk 3
4.
VISIE OP DE DETAILHANDELSSTRUCTUUR
4.1 Inleiding
In dit hoofdstuk presenteren wij de detailhandelsvisie voor de gemeente HendrikIdo-Ambacht. Het doel van deze visie is het aangeven van de wenselijke ontwikkelingsrichting voor de detailhandel in integrale vorm. Dit is gebaseerd op onderliggende analyses, het vigerende beleid, trends en ontwikkelingen en plannen en initiatieven.
De gepresenteerde visie is op structuurniveau. Het doel is het inzichtelijk maken van
de mogelijkheden voor de detailhandel in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en de
positie en het perspectief van de verschillende centra in het bijzonder. De consequenties van keuzen worden zo duidelijk en de effecten van plannen en initiatieven
zijn zo af te zetten tegen het totale wensbeeld voor de structuur op lange termijn.
4.2 Algemene uitgangspunten voor de visie
Optimalisering goede consumentenverzorging
Centraal in de visie staat te komen tot een voorzieningenstructuur die de lokale
consument zo optimaal mogelijk bedient. Een goede consumentenverzorging wordt
hierbij als volgt benaderd:
Het aan de inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht bieden van een zo uitgebreid en
gevarieerd mogelijk pakket van consumentgerichte voorzieningen op de daarvoor
meest geschikte locaties binnen de ruimtelijke en functionele aanbodstructuur,
waarmee ook ondernemers en andere marktpartijen goede toekomstperspectieven
worden geboden.
De volgende uitgangspunten geven invulling aan het bieden van zo’n optimaal mogelijke consumentenverzorging.
Ruimte bieden voor dynamiek
De ontwikkelingen in de retailwereld gaan snel. Winkelformules komen en gaan, de
schaalvergroting zet door en doorlopend worden nieuwe concepten geïntroduceerd. Om de kritische consument te blijven binden, moet ingezet worden op optimalisering van voorzieningencentra door compactheid, inrichting, routing, bereikbaarheid enzovoort. Vernieuwing houdt winkelgebieden boeiend voor de consument. In dit verband geldt dat kwaliteit leidend moet zijn boven kwantiteit.
Hoofdstuk 4
27
De wenselijke detailhandelsstructuur moet uiteindelijk leidend zijn bij de overwegingen. Kwaliteitsverbetering gaat daarbij boven de in dit rapport benaderde
marktmogelijkheden. Ander gezegd: als verouderd, ongunstig gelegen aanbod een
andere functie krijgt door nieuwe ontwikkelingen op een betere plek, dan wint de
retailstructuur van Hendrik-Ido-Ambacht daarbij. Zolang er geen sprake van aantasting is van de structuur, zal er altijd ruimte zijn voor vernieuwende ontwikkelingen
en initiatieven.
Ruimtelijke concentratie detailhandelsvoorzieningen
Het blijvend inzetten op een verdere clustering van het winkelaanbod vormt uitgangspunt van de visie en het daarop aansluitend beleid. Clustering biedt voordelen
voor ondernemers omdat zij van elkaars aantrekkingskracht kunnen profiteren en
gebruik kunnen maken van gemeenschappelijke voorzieningen zoals parkeerfaciliteiten. Voor de consument levert clustering gemak, overzichtelijkheid en keuzemogelijkheden op. Clustering draagt ook bij aan het beperken van verkeersbewegingen. Nieuwe ontwikkelingen dienen daarom zoveel mogelijk plaats te vinden binnen de aangewezen winkelconcentraties. Met ontwikkelingen daarbuiten dient zeer
terughoudend te worden omgegaan.
Focus primair op bestaande aanbod
In het algemeen geldt dat naar de toekomst toe het in samenhang ‘ontwikkelen’
van de bestaande perspectiefrijke winkelgebieden uitgangspunt vormt. Het betreft
hier de concentraties De Schoof, Hoog Ambacht en Krommeweg. Opwaardering en
versterking van deze voorzieningenconcentraties staat centraal. Het oplossen van
knelpunten in de bestaande winkelgebieden geven wij hiermee prioriteit. Dit betekent dat deze concentraties de basis vormen voor een heldere en duurzame structuur en dat het toevoegen van nieuwe concentraties in de gemeente niet wenselijk
is. De functie van Reeweg wordt in heroverweging genomen. Het mogelijk verplaatsen van het aanbod dat hier gevestigd is naar De Schoof is daarbij mogelijk.
Door het beleid vooral te richten op deze locaties en de daarbij passende branchering, wordt de markt de gelegenheid geboden om invulling te geven aan kwaliteit,
uitstraling, service en andere onderscheidende aspecten op een bepaalde locatie.
Men hoeft niet beducht te zijn voor concurrerende ontwikkelingen op locaties op
relatief (te) korte afstand. Wel is concurrentie binnen de locaties mogelijk, hetgeen
als voordeel voor de consument moet worden aangemerkt.
Heldere positionering winkelgebieden
Het streven is gericht op een evenwichtige en duurzame voorzieningenstructuur
waarbij de verschillende winkelgebieden door hun eigen kenmerken, kwaliteiten en
bezoekdoelen elkaar aanvullen (complementariteit) en ieder een eigen rol binnen
de structuur vervullen.
28
Hoofdstuk 4
Dit schept duidelijkheid voor de consument, biedt aanknopingspunten voor strategie en investeringen van bedrijven en versterkt de totale structuur (doelgroepen,
combinatiebezoeken). In de volgende paragraaf is de visie op de gemeentelijke detailhandelsstructuur verder uitgewerkt.
4.3 Structuur op hoofdlijnen
4.3.1 Hoofdwinkelcentrum De Schoof
De Schoof is het hoofdwinkelcentrum dat een belangrijke overkoepelende verzorgingsfunctie heeft voor de inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht. Het accent ligt op
het volledig aanbod aan dagelijkse artikelen, aangevuld met niet-dagelijks winkelaanbod gericht op efficiënt recreatief winkelen. In de dagelijkse artikelensector
heeft het hoofdwinkelcentrum, naast een ‘eigen wijkfunctie’ ook een functie voor
de rest van de gemeente. Dit zijn vooral inwoners uit de ‘oude’ gedeelten van de
gemeente. Inwoners van De Volgerlanden zullen in sterke mate gericht zijn op het
nieuwe Hoog Ambacht en De Schoof, maar ook op Walburg in Zwijndrecht.
Versterkingsmogelijkheden
Wanneer De Schoof haar concurrentiepositie wil behouden en de gemeente wil
waarborgen dat De Schoof een goede verzorging biedt voor haar eigen inwoners, is
versterking noodzakelijk. De versterking van De Schoof moet gericht zijn op een
combinatie van versterking van het aanbod en investeringen in sfeer en verblijfskwaliteit. De mogelijkheden voor versterking van het winkelaanbod zijn hieronder
verder uitgewerkt. De sfeer en verblijfskwaliteit kan o.a. verbeterd worden door het
toevoegen van daghoreca (zoals een brasserie, eetcafé), het verfraaien van de aankleding (sfeerverlichting, groen, thematische versiering, geluid) en het organiseren
van activiteiten / acties gekoppeld aan een sterke marketing. Functiemenging, een
sterk horeca-aanbod, evenementen en vermaak worden steeds belangrijker voor een
goed functionerend winkelcentrum.
Dagelijks winkelaanbod: toevoegen tweede fullservice supermarkt
Er wordt geadviseerd een tweede fullservice supermarkt aan het aanbod in De
Schoof toe te voegen. Dit kan een belangrijke bijdrage leveren aan de gewenste
kwaliteitsverbetering en aanbodversterking. Hiervoor zijn een aantal argumenten te
benoemen:
 Voor een hoofdwinkelcentrum in een gemeente van bijna 30.000 inwoners heeft
De Schoof een zeer beperkt supermarktaanbod. Om de functie van lokaal
hoofdwinkelcentrum goed te kunnen vervullen is een supermarktaanbod nodig
dat qua samenstelling, schaal en segmentatie aan dit niveau voldoet. Hieronder
worden drie moderne supermarkten verstaan: twee fullservicesupermarkten
aangevuld met een discountsupermarkt. In referentiecijfers wordt bevestigd dat
Hoofdstuk 4
29



12
13
14
drie supermarkten op dit niveau gebruikelijk en wenselijk is. In vergelijking met
hoofdwinkelcentra van plaatsen met een vergelijkbaar inwonertal is het levensmiddelenaanbod in De Schoof zeer klein. Gemiddeld heeft een hoofdcentrum in
de referentiecategorie12 een aanbod van ca. 4.700 m2 wvo in de levensmiddelenbranche ten opzichte van 2.930 m2 wvo in De Schoof (verschil = ca. 1.800 m2
wvo). In hoofdwinkelcentra van plaatsen met 20.000 tot 30.000 inwoners zijn
gemiddeld 2,7 supermarkten gevestigd. Met twee complementaire supermarkten, zoals nu het geval is, kan slechts een wijkverzorgende functie ingevuld worden, vergelijkbaar met de situatie in Hoog Ambacht. Hiermee wordt niet de beoogde overkoepelende verzorgingsfunctie voor de gehele gemeente beoogd.
Voor de lokale consument vormt het boodschappenaanbod het belangrijkste
bezoekmotief om De Schoof te bezoeken. Een sterke boodschappenfunctie is
hiermee essentieel voor het functioneren. Door het toevoegen van een tweede
fullservicesupermarkt die als trekker van het winkelcentrum kan fungeren, krijgt
de consument meer keuzemogelijkheden en wordt het gemak voor de consument vergroot. Hiermee wordt de consumentenverzorging van De Schoof voor
de gehele gemeente versterkt. De consument hoeft immers nog maar één winkelcentrum te bezoeken voor alle boodschappen.
Het toevoegen van een derde supermarkt heeft het voordeel dat de gevestigde
ondernemers kunnen profiteren van de aantrekkingskracht van de supermarkt.
Van een doorsnee fullservicesupermarkt die gemiddeld zo’n 12.000 bezoekers
per week trekt13 bezoekt gemiddeld 75% van de klanten een of meer andere
winkels in het winkelgebied14. Een belangrijk deel van deze bezoekers komt nu
in ieder geval minder frequent naar het winkelcentrum omdat de overige twee
supermarkten voor een deel een ander publiek trekken. Hiermee kan een derde
supermarkt een enorme impuls geven aan de bezoekersaantallen aan het winkelcentrum. Bovendien neemt het draagvlak voor het winkelcentrum hiermee
toe, wat mogelijkheden biedt voor nieuwe (winkel)functies die de aantrekkelijkheid van De Schoof kunnen verhogen.
Het combinatiebezoek zal nog eens worden versterkt wanneer de derde supermarkt aan de beoogde westzijde van het winkelcentrum wordt gepositioneerd.
Momenteel is er weinig ‘loop’ in het winkelcentrum omdat beide trekkers (de
supermarkten) aan de oostzijde zijn gevestigd. Een deel van de consumenten
bezoeken de supermarkten en vertrekken daarna weer met de auto zonder het
winkelcentrum in te lopen. Wanneer een fullservicesupermarkt als trekker aan
de westzijde van het winkelcentrum wordt gepositioneerd, zullen meer consumenten het winkelcentrum ‘ingezogen’ worden vanaf beide zijden (passantenstromen van oost naar west en vice versa). Door het opspannen van de trekkers
en een beter evenwicht in het winkelcentrum ontstaat er meer loop waardoor
andere winkels hiervan zullen profiteren.
Gewogen naar 28.822 inwoners
Distrifood 2010
DTNP, Onderzoek naar combinatiebezoek tussen supermarkt en speciaalzaak 2013
30
Hoofdstuk 4
De fullservicesupermarkten in De Schoof dienen beide een moderne schaal te krijgen
van circa 1.250 – 1.750 m² wvo. Met de eventuele uitbreiding van het aanbod aan
(vers)speciaalzaken (mits het geen verplaatsers zijn) dient voorzichtig te worden
omgesprongen vanwege het zeer uitgebreide, reeds gevestigde aanbod op dit vlak.
Met een vestiging van Kruidvat en DA is het aanbod aan persoonlijke verzorging
redelijk op niveau. Eventueel kan het gevestigde drogisterij-aanbod nog beperkt
uitgebreid worden (schaalvergroting).
Voorkeur voor verplaatsing supermarkt Reeweg
Er is onvoldoende uitbreidingsruimte om in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht een
supermarkt aan het winkelaanbod toe te voegen. Daarvoor kan het beste een te
verplaatsen supermarkt in aanmerking komen. Gezien de ligging van de overige
supermarkten en de uitgangspositie van de overige winkelcentra is het meest wenselijk wanneer de supermarkt in het nabijgelegen buurtsteunpunt aan de westelijke
zijde van Hendrik-Ido-Ambacht (Reeweg) verplaatst wordt. Bij deze mogelijkheid
dient wel nadrukkelijk rekening te worden gehouden met mogelijke alternatieve
invullingsmogelijkheden van de achterblijvende locatie Reeweg en de overige winkels / andere functies die hier gevestigd zijn. Hier wordt bij de behandeling van het
perspectief van Reeweg stil gestaan.
Versterking niet-dagelijkse sector
De Schoof neemt in de huidige situatie de positie als centrum voor recreatief winkelen in de gemeente in. Ook vanuit de visie op de structuur bezien is De Schoof het
meest perspectiefvol om deze rol te vervullen. De tweeledigheid van de aankoopplaats voor dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen is positief en dient naar de toekomst toe behouden te blijven en waar mogelijk versterkt te worden.
Het niet-dagelijkse artikelenaanbod in De Schoof dient een efficiënt recreatief karakter te hebben en met name gericht te zijn op de lokale consument. De verzorgingsfunctie is niet bovenlokaal van aard vanwege het concurrerende aanbod in de
directe omgeving. Binnen de regionale centrumhiërarchie bevindt de Schoof zich
qua omvang en branchering onder winkelcentrum Walburg.
Uitgaande van het bestaande gevestigde aanbod en het economisch functioneren
zijn er slechts beperkte uitbreidingsmogelijkheden. De maximale uitbreidingsmogelijkheden in de niet-dagelijkse artikelensector bedragen circa 1.750 m² wvo. Gezien
de druk op de consumentenbestedingen, de toenemende internetverkopen en de
dalende omzetten in diverse branches dient er voorzichtig te worden omgesprongen
met het uitbreiden van de niet-dagelijkse artikelensector. Er dient met name ingezet
te worden op verplaatsing van bestaand aanbod en evt. uitbreiding in ontbrekende
en ondervertegenwoordigde branches om de consument een zo volwaardig en
compleet mogelijk pakket aan winkels aan te bieden. Het gaat dan met name om de
volgende branches:
Hoofdstuk 4
31










eventuele uitbreiding gevestigd warenhuis (Hema);
eventueel toevoegen en/of uitbreiden van bestaande aanbieders in de branche
kleding en mode (max. circa 250 m² wvo);
eventueel toevoegen en/of uitbreiden van bestaande aanbieders in de branche
schoenen en lederwaren (max. circa 200 m² wvo);
eventueel toevoegen van een prijsgerichte juwelier;
eventueel toevoegen (lokale) aanbieder gericht op huishoudelijke artikelen of
vergroten Marskramer naar Blokkervestiging;
eventueel uitbreiden van gevestigde speelgoedwinkel;
eventueel toevoegen van een sportzaak van circa 250 m² wvo;
eventueel uitbreiden van tijdschrift en/of tabakszaken (circa 100 m² wvo);
eventueel uitbreiden van de dierenzaak (circa 100 m² wvo);
eventueel toevoegen van een bloemist (circa 150 m² wvo).
Winkels die momenteel op suboptimale plekken in de gemeente zijn gevestigd komen in aanmerking voor verplaatsing. Voorbeelden hiervan zijn Action en een fietsenwinkel.
Resumé ontwikkelingsruimte De Schoof
De maximale omvang van een eventuele tweede fullservice supermarkt in De Schoof
bedraagt 1.500 – 1.700 m2 wvo. In de niet-dagelijkse artikelensector schatten wij de
uitbreidingsmogelijkheden in op circa 1.750 m2 wvo. Hiermee bedragen de totale
theoretische uitbreidingsmogelijkheden in bedrijfsvloeroppervlak volgens BRO circa
4.300 m2 bvo.
Noodzaak tot investering
Kleinere centrumgebieden zoals De Schoof zullen steeds nadrukkelijker hun positie
moeten bepalen en passende maatregelen moeten nemen. Juist deze centra staan
economisch onder druk door de vergrijzing, webwinkelen en winkelontwikkelingen
elders. Dit blijkt ook uit de ontwikkeling van de koopstromen over de afgelopen
jaren. De oriëntatie van de inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht op het eigen winkelaanbod is in de afgelopen 8 jaar afgenomen. Over de periode 2004 - 2011 is de
koopkrachtbinding in de dagelijkse artikelensector gedaald van 78% naar 74% en in
de niet-dagelijkse artikelensector van 45% naar 33%15. Ook landelijk neemt de aantrekkingskracht van hoofdwinkelcentra in plaatsen met 20.000 tot 30.000 inwoners
af (zie tabel 4.1). De consument kiest veel minder vanzelfsprekend voor het winkelgebied in de eigen plaats en is bereid steeds verder te reizen om te winkelen. Uit
onderzoek van BRO blijkt in de middelgrote kernen (waar Hendrik-Ido-Ambacht ook
toe behoort) de daling relatief het grootst is, met name vanwege het feit dat vernieuwing/revitalisering voor een belangrijk deel is uitgebleven.
15
Koopstromenonderzoek 2004 en 2011
32
Hoofdstuk 4
Tabel 4.1: Gemiddelde koopkrachtbinding dagelijkse artikelen Nederland
Afstand tot centra van hogere orde
Grootteklasse
Woonplaatsen
Gemiddeld
Gemiddeld
24>k
20.000 – 30.000
2003
2012
< 6km
6-12km
12-24km
m
Dagelijks
92%
86%
87%
82%
89%
95%
Niet-dagelijks
62%
51%
45%
43%
63%
74%
Ook in De Schoof hebben de afgelopen 10 jaar geen structurele investeringen plaats
gevonden. De ontwikkeling van de koopstroomgegevens laat zien wat hiervan het
resultaat is: de aantrekkingskracht op de lokale consument is sterk afgenomen. De
ervaringen uit het verleden tonen hiermee aan wat er gebeurt wanneer er in de
nabije toekomst niet geïnvesteerd wordt in het winkelcentrum: de aantrekkingskracht zal verder afnemen waardoor stilstand voor het winkelcentrum verdere achteruitgang betekent. Dit proces zal nog eens versneld worden doordat de centra van
Zwijndrecht (Walburg), Barendrecht, Dordrecht en Rotterdam in de nabije toekomst
mogelijk worden versterkt. Bij niets doen zal de aantrekkingskracht van het centrum
verder afnemen waardoor diverse winkels, waaronder enkele belangrijke ketens,
hun deuren zullen sluiten en de inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht nog meer buiten de eigen gemeente hun aankopen gaan doen.
Wat de exacte gevolgen zullen zijn wanneer er niet geïnvesteerd wordt in het winkelcentrum is moeilijk in te schatten, dit is afhankelijk van de uitgangspositie van de
individuele ondernemers en de specifieke ontwikkelingen in de diverse branches
(o.a. internetgevoeligheid en doelgroepen). Globaal gezien zullen de volgende effecten optreden:
 In de dagelijkse artikelensector zullen de effecten beperkt zijn. Wanneer de supermarkt aan de Reeweg mag uitbreiden dan wordt de aantrekkingskracht van
deze supermarkt vergroot waardoor De Schoof, en dan met name de fullservicesupermarkt en de versspeciaalzaken, hierdoor meer concurrentie (= omzeteffecten) gaan ondervinden. Daarnaast zullen de inwoners van Hoog Ambacht zonder versterking van De Schoof nog sneller geneigd zijn naar Walburg te gaan.
Globaal genomen zal het dagelijks en frequent benodigd niet-dagelijks winkelaanbod redelijk blijven functioneren omdat de consument de dagelijkse boodschappen toch in de nabije omgeving blijft doen.
 In de niet-dagelijkse artikelensector, en dan met name in de recreatieve branches, zullen de effecten groter zijn. Momenteel zijn er al enkele winkelketens
die overwegen hun huurcontract op te zeggen. Doordat de kritische massa van
het winkelaanbod in De Schoof niet toeneemt, wordt er niet geprofiteerd van
toenemend combinatiebezoek (dankzij nieuwe trekkers zoals Action en een
nieuwe fullservicesupermarkt) en zal de consument steeds vaker voor andere
winkelgebieden in de omgeving gaan kiezen. De consument vraagt immers om
dynamiek en vernieuwing, ruime keuzemogelijkheden en gemak en heeft een
Hoofdstuk 4
33
steeds groter referentiekader (mobieler, bereid om verder te reizen, internet).
Hierdoor nemen de passantenstromen verder af en is het de verwachting dat diverse winkels, waaronder een aantal belangrijke ketens voor het winkelcentrum,
hun deuren gaan sluiten. Dit vermindert de keuzemogelijkheden en de aantrekkingskracht wederom, waardoor het winkelcentrum in een negatieve spiraal terecht komt. Het aantal winkels in een winkelgebied bepaalt namelijk voor een
belangrijk deel de aantrekkingskracht op de consument.
Leegstand en de hiermee gepaarde afname van het aanbod heeft gevolgen voor de
ruimtelijke kwaliteit van het winkelcentrum, de consumentenverzorging voor de
inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht en het woon- en leefklimaat in de gemeente.
Wanneer er geen upgrade plaatsvindt, zal De Schoof uiteindelijk gaan functioneren
als een wijkwinkelcentrum. Het centrum kan dan niet langer de centrale rol en ontmoetingsfunctie vervullen die van belang is voor de inwoners van Hendrik-IdoAmbacht.
4.3.2 Wijkwinkelcentrum Hoog Ambacht
Hoog Ambacht wordt in de detailhandelsstructuur van Hendrik-Ido-Ambacht gepositioneerd als wijkverzorgend centrum voor de wijk Volgerlanden. Dit betekent dat
voor de dagelijkse boodschappen dit centrum de primaire aankoopplaats is voor de
inwoners in de wijk. Daarnaast wordt de consument een redelijk pakket aan frequent benodigde niet-dagelijkse artikelen geboden.
Gelet op het dagelijks winkelaanbod en de plek in de structuur, hebben Hoog Ambacht en De Schoof beiden min of meer hun eigen verzorgingsgebied en opereren
voor de dagelijkse boodschappen redelijk autonoom. Hierdoor zijn beide centra
slechts beperkt concurrerend aan elkaar.
Met de 2 aanwezige complementaire supermarkten is het dagelijks artikelenaanbod
in de huidige situatie in staat een goede verzorging te bieden voor de eigen wijk.
Het versspeciaalaanbod is met de vestiging van enkel een bakker nog enigszins beperkt. Ook het frequent benodigd niet-dagelijks winkelaanbod kan nog uitgebreid
worden. De recente vestiging van Blokker (verplaatsing vanuit Een Twee Drie) is hier
een goede aanzet toe. Uitbreiding van het bestaande aanbod gericht op de dagelijkse boodschappen kan gefaciliteerd worden binnen de bestaande winkelruimte:
diverse winkelunits staan nog leeg. Een eventuele verdere uitbreiding van het winkelcentrum is niet aan de orde.
In de detailhandelsvisie van 2008 is uitgegaan van een te verwachte inwonertal van
circa 12.000 inwoners in de wijk Volgerlanden. Hiervan is toen gezegd dat dit voldoende draagvlak biedt voor realisatie van een groot wijkwinkelcentrum. Met de
kennis van nu blijkt dat het inwonertal circa 16% lager uitvalt dan eerder geraamd,
met een te verwachten inwonertal van circa 10.000 in 2021. Hierdoor is het aan te
34
Hoofdstuk 4
nemen dat het centrum minder goed gaat functioneren dan verwacht en dat er mogelijk enkele winkelruimtes vooralsnog niet worden ingevuld. Voorkomen moet
worden dat lege panden de uitstraling van het centrum negatief beïnvloeden. Dit
kan bijvoorbeeld door ‘windowdressing’.
4.3.3 Buurtwinkelcentrum Krommeweg
De belangrijkste functie van buurtwinkelcentrum Krommeweg is de dagelijkse verzorging van de consument in de directe omgeving. Krommeweg is het enige complete buurtwinkelcentrum in de gemeente, met een fullservice supermarkt (Plus),
aangevuld met speciaalzaken in de dagelijkse sector en enkele overige publieksgerichte voorzieningen. Krommeweg kan blijvend goed functioneren op dit verzorgingsniveau. Enige uitbreiding van het aanbod, bijvoorbeeld door schaalvergroting
van de supermarkt, moet mogelijk zijn.
4.3.4 Buurtsteunpunt Reeweg
De Reeweg heeft altijd gefungeerd als een buurtsteunpunt met een supermarkt en
enkele speciaalzaken (bakker en slijter) en publieksgerichte dienstverlening. Met de
heropening van de supermarkt is er voldoende perspectief om nog enige tijd als
buurtsteunpunt te blijven fungeren.
Echter, in de huidige vorm zal het winkelcentrum op den duur onder druk komen te
staan. Met een supermarkt van beperkte omvang en enkele aanvullende winkels
heeft het winkelcentrum een matig toekomstperspectief. De consument kiest voor
een ruim aanbod, kwaliteit en het gemak van combinatiebezoek en dat is juist waar
het in kleinere winkelcentra zoals Reeweg aan ontbreekt. De landelijke trend, waarbij juist aan de onderkant van de verzorgingsstructuur aanbod verdwijnt, zal de komende jaren doorzetten. Daarnaast zet de trend tot schaalvergroting in de supermarktbranche onverminderd door. Met een oppervlak van circa 720 m² wvo is de
supermarkt aan de Reeweg zeer klein van opzet en voldoet deze niet meer aan de
hedendaagse maatstaven. Een nieuwe, moderne supermarkt heeft al snel een oppervlak van 1.200 tot 1.500 m² wvo. Voor een goede consumentenverzorging is uitbreiding noodzakelijk: enerzijds om meer assortiment te kunnen etaleren maar anderzijds ook voor een betere presentatie van de artikelen en meer comfort voor de
klant. Als de supermarkt niet kan uitbreiden, dan zal deze steeds meer voor de ‘vergeten boodschappen’ gebruikt worden. Hier kan een volwaardige supermarkt uiteindelijk niet van bestaan.
Een eventuele uitbreiding aan de Reeweg is fysiek lastig te realiseren. Bovendien is
uitbreiding aan de Reeweg niet wenselijk, gezien de concurrentie met De Schoof en
eventuele ruimtelijke effecten (o.a. verkeersstromen op deze locatie). Een eventuele
Hoofdstuk 4
35
verplaatsing van de supermarkt naar De Schoof ligt in dit verband meer voor de
hand:
 De consumenten die boodschappen doen aan de Reeweg zijn voor een belangrijk deel al op De Schoof georiënteerd vanwege het uitgebreide aanbod aldaar.
Door clustering van het supermarktaanbod op deze locatie zijn zij niet langer
genoodzaakt twee winkelcentra te bezoeken voor een compleet boodschappenaanbod. Bovendien krijgen zij er binnen handbereik een uitgebreider, moderner
winkelcentrum voor terug. Dit komt de consumentenverzorging per saldo ten
goede (verbetering consumentenverzorging voor de hele gemeente).
 De supermarkt blijft op aanvaardbare afstand van de buurt gevestigd. De reisafstand tot een supermarkt (De Schoof of Krommeweg) vanuit de buurten rondom
Krommeweg bedraagt maximaal circa 1,4 km. Voor de consumenten in het
noordelijke deel van de wijk (omgeving De Heeren van Ambacht) neemt de reisafstand toe met 500 meter naar 1,3 km. Voor de consumenten in het oostelijke
deel van de wijk (einde Weteringsingel) neemt de reisafstand toe met 850 meter
naar 1,4 km en in het zuidelijke deel (Isaac Sweerslaan) neemt de reisafstand toe
met 250 meter naar 1,1 km (oriëntatie op Krommeweg). De locatie Reeweg ligt
op 1,3 km reisafstand van De Schoof.
 In de buurt ‘Dorp’, waar Reeweg onderdeel van uitmaakt, wonen t.o.v. het gemiddelde in Hendrik-Ido-Ambacht niet beduidend meer ouderen. De leeftijdssamenstelling is in grote mate overeenkomstig met het gemiddelde in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Zie hiervoor tabel 4.2.
 Het feit dat Reeweg bovengemiddeld veel per fiets en te voet bezocht wordt
(zie tabel 4.3) zegt niets over het feit of consumenten in Hendrik-Ido-Ambacht
niet in staat zijn om eventueel de auto of de fiets te nemen om de supermarkt te
bezoeken, integendeel. Uit tabel 4.4 blijkt dat een Ambachter bovengemiddeld
vaak de auto neemt voor supermarktbezoek (59% t.o.v. 52% in referentiegemeenten). Ook uit cijfers van het OCD blijkt dat Hendrik-Ido-Ambacht ten opzichte van plaatsen in de omgeving een hoog autogebruik kent. Het gemiddeld
autobezit per huishouden ligt in Hendrik-Ido-Ambacht hoger dan in andere gemeenten van de Drechtsteden: 1,16 t.o.v. 1,06 gemiddeld in de regio.
36
Hoofdstuk 4
Tabel 4.2: Leeftijdssamenstelling buurt Dorp t.o.v. geheel Hendrik-Ido-Ambacht (OCD)
Leeftijd
Hendrik-Ido-Ambacht
Buurt 'Dorp'
aantal inwoners
% inwoners
aantal inwoners
% inwoners
0-3
1.649
6%
264
5%
4-11
3.171
11%
570
12%
12-17
2.242
8%
402
8%
18-22
1.714
6%
289
6%
23-26
1.256
4%
171
4%
27-54
11.131
39%
1.797
37%
55-64
3.227
11%
538
11%
65-79
3.257
11%
606
13%
80 jaar e.o.
1.019
4%
180
4%
28.666
100%
4.817
100%
Totaal
Tabel 4.3: Vervoermiddel gebruik dagelijkse boodschappen Reeweg (I&O, juni 2012)
Reeweg
Hendrik-Ido-Ambacht
Gemeenten
20.000 – 50.000 inw.
Te voet
28%
16%
16%
Fiets
33%
25%
29%
Auto
39%
59%
52%
Tabel 4.4: Gemiddeld autobezit Hendrik-Ido-Ambacht en de regio (OCD)
Gemiddeld autobezit per huishouden
Hendrik-Ido-Ambacht
1,16
Alblasserdam
1,10
Papendrecht
1,10
Sliedrecht
1,08
Zwijndrecht
1,04
Dordrecht
1,02
Totaal
1,06
Alternatieve invullingsmogelijkheden Reeweg
Wanneer de supermarkt aan de Reeweg wordt verplaatst, is het van belang te zoeken naar een alternatieve invulling van de achterblijvende locatie. Hoewel het dagelijks winkelaanbod op aanvaardbare afstand van de wijk komt te liggen, kan het
eventueel behouden van een beperkte buurtwinkelfunctie wenselijk zijn om tegemoet te komen aan de toenemende vergrijzing en de leefbaarheid in de wijk. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende functies:
 Vestiging van een kleinschalige buurtsupermarkt. Veel voorkomende formules
zijn Attent, Spar en Coop Compact. De meeste Attent-supermarkten hebben een
winkeloppervlak tussen de 200 en 300 m² wvo, de Coop Compact supermarkten
en Spar supermarkten zijn gemiddeld genomen iets groter (250 – 400 m² wvo).
Hoofdstuk 4
37




Hiermee wordt de uitbreidingsruimte op gemeenteniveau wel lichtelijk overschreden, maar dit heeft geen structuurbepalende effecten op o.a. winkelcentrum De Schoof.
Vestiging van een biologische supermarkt.
Vestiging van een kleinschalige supermarkt met een bijzondere sociale signatuur
die gerund wordt door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt of een beperking. Er worden op maat gesneden leer- en werktrajecten of zinvolle dagbesteding in een normale werkomgeving aangeboden. De inkomsten worden niet zozeer gehaald uit de exploitatie van de winkel maar veel meer uit het uitvoeren
van diensten binnen het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (zie
bijvoorbeeld www.supportenco.nl).
Vestiging van een afhaalpunt, bijvoorbeeld van Albert Heijn, waar consumenten
(online) bestelde producten kunnen afhalen. Een dergelijke voorziening komt
ook tegemoet aan consumenten in de directe omgeving van Reeweg die moeilijker ter been zijn.
Vestiging van bijvoorbeeld een bakker / slager met een uitgebreider assortiment
aan dagelijkse artikelen voor de vergeten boodschappen.
Andere alternatieve invullingsmogelijkheden zijn wonen, zorg en dienstverlening.
Gedacht kan worden aan een versterking van de buurtverzorgende functie door
vestiging van sociaal-maatschappelijke voorzieningen (bijvoorbeeld een medisch
centrum). Hiervoor is herontwikkeling echter noodzakelijk en dit dient bezien te
worden vanuit een visie op het volledige gebied.
4.4 Overig aanbod
Een Twee Drie Koopcentrum
Reeds besloten is dat dit winkelcentrum aan de detailhandelsstructuur wordt onttrokken. Op den duur wordt hier woningbouw gerealiseerd. Eventuele verplaatsing
van de winkels naar andere clusters behoort tot de mogelijkheden.
Brederodehof
De Brederodehof heeft in de huidige situatie geen structuurbepalende functie. Naar
de toekomst toe is de ontwikkeling tot een sterker cluster dan ook niet gewenst.
Perifere detailhandel
Perifere detailhandel is in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht niet geclusterd. Voor
de gemeente is clustering van perifere detailhandel ook niet noodzakelijk. Het gaat
slechts om een aantal vestigingen (o.a. Intratuin, Karwei), die op redelijk goede locaties zijn gelegen.
38
Hoofdstuk 4
Internethandel
De beleidsmatige vertaling van internethandel is nog onderbelicht gebleven in deze
Detailhandelsstructuurvisie. Met in achtneming van de op regionaal niveau afgesproken kaders wordt op dit punt op een later moment lokaal beleid geformuleerd.
4.5 Tot slot
Bijgestelde koerswijzigingen ten opzichte van 2008
BRO heeft in 2008 op basis van de toen geldende uitgangssituatie en toekomstverwachtingen een visie opgesteld op de ontwikkeling van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht. Op hoofdlijnen is deze visie nog steeds geldend, maar sinds
2008 zijn de omstandigheden wel aanzienlijk veranderd. De economische situatie is
bijvoorbeeld veel minder rooskleurig en e-commerce heeft een grote vlucht genomen. Bovendien zijn de verwachtingen over de bevolkingsgroei op middellange
termijn (2020) naar beneden bijgesteld (van 36.000 naar 31.000 inwoners). Daardoor
is de ‘vraag’ naar winkelruimte vanuit de consument ook minder. Anders gezegd er
is nu minder distributieve ruimte voor een uitbreiding van winkelruimte in HendrikIdo-Ambacht dan eerder is berekend. De belangrijkste consequenties hiervan zijn:
 Hoog Ambacht zal nog verder moeten ingroeien. In feite is het winkelcentrum
nog enige tijd een maatje te groot voor het aantal inwoners van het primaire
marktgebied omdat de groei van het aantal inwoners van Volgerlanden langzamer gaat dan verwacht. Dit vraagt om een zorgvuldig omgaan met de invulling van de aanwezige commerciële ruimte, zowel functioneel als ruimtelijk.
 Om haar positie als lokaal hoofdwinkelcentrum ook op termijn goed te kunnen
invullen, zal De Schoof versterkt moeten worden. Het gaat hierbij enerzijds om
een uitbreiding van het winkelaanbod in zowel de sectoren dagelijkse als nietdagelijkse artikelen en anderzijds om een versterking van de ruimtelijke opzet
van het winkelcentrum. Gezien de beperkte distributieve ruimte zal hierbij behalve op vergroting van bestaande winkels en de vestiging van nieuw aanbod
ingezet moeten worden op verplaatsing van reeds in Hendrik-Ido-Ambacht
aanwezig winkelaanbod. De belangrijkste kandidaten hiervoor zijn de supermarkt aan de Reeweg, Action en een fietsenwinkel. BRO is er van overtuigd dat
door het toevoegen van een derde supermarkt en het toevoegen van aanvullend
niet-dagelijks winkelaanbod de lokale verzorgingsfunctie voor de komende jaren op een goede manier is geborgd.
 Winkelcentrum Krommeweg blijft door haar locatie en compleetheid perspectief
houden als buurtwinkelcentrum binnen de detailhandelsstructuur en handhaving is het uitgangspunt.
 Met de keuzes voor De Schoof, Hoog Ambacht en Krommeweg, wordt de positie
van buurtsteunpunt Reeweg steeds moeilijker. Bezien vanuit de detailhandelsstructuur en de consumentenverzorging voor de hele gemeente is verplaatsing
Hoofdstuk 4
39
van de supermarkt naar De Schoof wenselijk. Onderzocht dient te worden in
hoeverre een andere buurtfunctie haalbaar is.
Structuurversterking belangrijker dan cijfers
BRO wil benadrukken dat de ambities op het gebied van detailhandel en de wenselijke detailhandelsstructuur, zoals benoemd in het voorgaande hoofdstuk, leidend
moet zijn bij de overwegingen. De gemeente schept de kaders waarbinnen de markt
kan opereren. Kwaliteitsverbetering gaat daarbij boven de benaderde marktmogelijkheden. De cijferdiscussie is hierbij ondergeschikt aan de structuurdiscussie. Naar
de mening van BRO dient, juist in deze moeilijke markt en in het licht van de sombere perspectieven, binnen een gemeente ingezet te worden op de kansrijke winkelcentra. Alleen zo kan een sterke, duurzame detailhandelsstructuur overeind gehouden worden en daarmee een zo goed mogelijke consumentenverzorging. Als verouderd, ongunstig gelegen aanbod een andere functie krijgt door nieuwe ontwikkelingen op een betere plek, dan wint de retailstructuur van Hendrik-Ido-Ambacht
daarbij. Bovendien is vernieuwing essentieel om winkelgebieden boeiend te houden
voor de consument. Zolang er geen sprake is van aantasting van de structuur, zal er
altijd ruimte zijn voor vernieuwende ontwikkelingen en initiatieven.
Bepaling uitbreidingsmogelijkheden verantwoordelijkheid marktpartijen
Sturing op branchering en uitbreidingsmogelijkheden op de m2 nauwkeurig in De
Schoof is niet de taak van de gemeente. In de detailhandelsvisie worden slechts
handreikingen gedaan. Het, in het licht van de ontwikkelingen, voorzichtig omspringen met uitbreidingsmeters is een verantwoordelijkheid van de ontwikkelende
partij voor het winkelcentrum. Wanneer het risico op het niet kunnen verhuren van
panden te groot is, zullen zij niet gaan investeren. Bovendien is de overlevingskans
van ondernemers in de kansrijke branches zoals benoemd in het rapport o.a. afhankelijk van de kwaliteit van de ondernemer, de investeringsbereidheid en de huurlasten. De eventuele risico’s van vestiging is de verantwoordelijkheid van de ondernemer en de deze kunnen door de ondernemer het beste worden ingeschat.
40
Hoofdstuk 4
BIJLAGEN
BIJLAGE 1: ANALYSE VRAAGSTRUCTUUR VOORZIENINGEN
Bevolkingsontwikkeling
Het inwonertal van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is de afgelopen jaren sterk
gegroeid, van bijna 21.000 inwoners in het jaar 2000 tot ongeveer 28.338 per 1 februari 201216. Een belangrijke oorzaak hiervoor zijn de nieuwbouwwijk De Volgerlanden en de herstructurering van Oostendam. In onderstaande figuur is het aantal
inwoners op wijkniveau opgenomen. Het inwoneraantal in de wijk Volgerlanden zal
naar verwachting nog stijgen naar circa 10.000 inwoners in 2021.
Aantal inwoners 2011 (CBS)
Centrum
11.200
Krommeweg
8.155
De Volgerlanden
8.020
17
Sandelingen-Ambacht
100
De Oevers
140
Totaal
27.615
De bevolkingsprognoses van de provincie Zuid-Holland18 gaan uit van een stijging
van het inwonertal van Hendrik-Ido-Ambacht. Voor 2020 wordt uitgegaan van een
inwonertal van circa 31.000 inwoners. Tot 2030 zal het inwonertal naar verwachting
nog groeien naar circa 34.400 inwoners.
Koopkracht en bestedingen
De bevolking van Hendrik-Ido-Ambacht heeft gemiddeld een inkomen van € 15.100,per hoofd van de bevolking. Dit inkomensniveau wijkt nauwelijks (+ 2%) af van het
landelijke gemiddelde van € 14.800,-. Daarom mag verwacht worden dat ook de
bestedingen in lijn liggen met landelijke gemiddelden. In de dagelijkse artikelensector wordt er per persoon gemiddeld ca. € 2.240,- per jaar uitgegeven. Aan nietdagelijkse artikelen geeft men gemiddeld € 2.580,- per jaar uit19.
16
17
18
19
CBS, 2012
Volgens de gemeente heeft de wijk Volgerlanden momenteel nog maar circa 7.300 inwoners
Provincie Zuid-Holland, Bevolkingsprognose 2010 (juli 2011)
HBD 2011, omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijke economisch onderzoek (augustus 2011)
Bijlagen
1
Koopstromen
Voor de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht zijn in 2012 de koopstromen in beeld gebracht20. Hieruit bleek dat in de dagelijkse artikelensector 74% van het lokale bestedingspotentieel door het aanbod in Hendrik-Ido-Ambacht wordt gebonden. Het
aandeel inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht dat in de eigen plaats niet-dagelijkse
artikelen koopt bedraagt 33%. Uit dit onderzoek volgt dat de kooporiëntatie op de
eigen woonplaats relatief laag is in Hendrik-Ido-Ambacht. Van het totale draagvlak
voor dagelijkse artikelen in Hendrik-Ido-Ambacht is 11% afkomstig van buiten de
gemeente (met name Zwijndrecht en Ridderkerk, beide circa 2,3 mln.). Dit geldt voor
30% van het draagvlak voor niet-dagelijkse artikelen (met name Zwijndrecht, 4,4
mln. en Ridderkerk 1,6 mln.).
Het verlies aan bestedingen (de koopkrachtafvloeiing) in de dagelijkse artikelensector komt met name terecht in de gemeente Zwijndrecht (ca. 13 mln.). In de nietdagelijkse artikelensector vloeien de meeste bestedingen af naar Zwijndrecht (ca. 12
mln.), gevolgd door Rotterdam en Dordrecht (beiden ca. 6 mln.), Ridderkerk (ca. 3,5
mln.) en Barendrecht (ca. 2,8 mln.). De afvloeiing verschilt sterk per wijk. Zie hiervoor onderstaande tabel. De afvloeiing in de wijk Volgerlanden is veruit het grootst.
Afvloeiing dagelijks
Afvloeiing niet-dagelijks
Krommeweg
26%
68%
Volgerlanden
39%
74%
Oostendam Kruiswiel
21%
63%
Overig HIA
19%
66%
20
Op zoek naar nieuw evenwicht, onderzoek naar versterkingen van de detailhandelsstructuur in
Hendrik-Ido-Ambacht
2
Bijlagen
BIJLAGE 2: TRENDS, PLANNEN EN BELEID
In deze bijlage worden de relevante trends en ontwikkelingen in het koopgedrag en
de effecten daarvan op de aanbod- en vraagzijde in beeld gebracht. Daarnaast worden de actuele plannen en initiatieven gericht op de detailhandelsontwikkeling beschreven in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en in de regio en worden de relevante beleidskaders (zowel op Europees, landelijk als provinciaal niveau) benoemd.
Dit als kader voor de detailhandelsvisie.
Algemene trends en ontwikkelingen
Het winkellandschap is sterk in beweging. Zowel consumentengedragingen als de
(retail)markt zijn voortdurend aan veranderingen onderhevig. Specifiek voor de
gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en het centrum is een aantal ontwikkelingen relevant om te vermelden.
Centrumgebieden staan onder druk
De concurrentiedruk op de Nederlandse centrumgebieden neemt toe. Niet alleen
neemt de onderlinge concurrentie toe, maar ook het aanbod aan mode & luxe in de
stadsdeelcentra en wijkwinkelcentra wordt omvangrijker. Daarnaast moeten centrumgebieden concurreren met nieuwe concepten als outletcentra en retailparken.
Ook vestigen zich op perifere locaties steeds meer recreatieve winkelbranches, bijvoorbeeld sport & spel en bruin & witgoed. Ook Hendrik-Ido-Ambacht heeft te kampen met een toenemende concurrentiedruk.
Herwaardering centrumgebieden
Nieuwe projecten geven binnensteden en centra nieuwe impulsen. Deze zijn vaak
alleen al belangrijk om de marktpositie te behouden (ook de concurrentie zit niet
stil), maar soms is ook een groter marktaandeel mogelijk. In kleinere centrumgebieden vindt deze structuurversterking veelal op kleiner niveau plaats, al gaat het ook
hier soms om enige duizenden vierkante meters extra. Meestal gaat dit gepaard met
de sloop van verouderde winkelruimten. Ook in Hendrik-Ido-Ambacht liggen er kansen om de structuur te versterken, eventueel in combinatie met het toevoegen van
nieuwe winkelmeters.
Bezoekdoel moet centraal staan
Het verwachtingspatroon ten aanzien van een bepaald winkelgebied wordt ingegeven door het bezoekdoel van de consument. Komt de consument voor dagelijkse
boodschappen dan worden andere eisen gesteld aan onder meer branchemix, keuzemogelijkheden, inrichting en verblijfsklimaat dan bij winkelen en laagfrequente
aankopen.
Bijlagen
3
Het doen van boodschappen moet, net als laagfrequente aankopen, snel en eenvoudig zijn. Efficiëntie is een belangrijk thema, dat zich onder meer uit in de eisen
ten aanzien van parkeergelegenheid. Parkeervoorzieningen moeten in omvang voldoende aanwezig zijn en bij voorkeur voor de deur liggen. Bij het recreatieve winkelen staan kijken en vergelijken centraal. De consument stelt hoge eisen aan comfort,
sfeer, gezelligheid en keuzemogelijkheden. Het gaat immers veel meer om ontspanning, verrassing en belevenis, dan om noodzaak en efficiëntie. In het centrum van
Hendrik-Ido-Ambacht staat een combinatie van bezoekmotieven centraal. De supermarkten die aan de rand van De Schoof liggen geven het centrum een boodschappenfunctie en deze dienen op een efficiënte manier bezocht te kunnen worden. Ook de recreatieve winkelfunctie is voor Hendrik-Ido-Ambacht echter van belang, met name als het gaat om de modische branches.
Veranderende samenstelling centrumgebieden
De laatste jaren zien wij de samenstelling van het winkelaanbod in centrumgebieden veranderen. Het aandeel ketenbedrijven blijft groeien en het winkelaanbod
wordt steeds modischer, vooral op de A-locaties in centrumgebieden. Hieruit blijkt
dat wordt ingespeeld op de consument, die het centrum vooral bezoekt om te
shoppen (recreatieve winkelen). Ook Hendrik-Ido-Ambacht dient in te spelen op
deze trend door ruimte te bieden aan modische bedrijven en ketenbedrijven die zich
eventueel willen vestigen. Echter, de kracht van het centrum van Hendrik-IdoAmbacht wordt ook gevormd door de diverse speciaalzaken. Blijvende aandacht
voor de winkelmix is daarom essentieel.
Leegstand neemt toe
De leegstand van het aantal winkelpanden in Nederland is de afgelopen jaren gestegen. In 2011 steeg het aantal leegstaande panden zelfs met 10%. Steeds meer
panden staan structureel leeg. Van de circa 117.000 winkelpanden in Nederland
staan er circa 14.000 leeg (12%). De groeiende leegstand is te wijten aan de economische crisis, de consument die daardoor de hand op de knip houdt, de bevolkingskrimp in sommige delen van Nederland, de toename van het webwinkelen en de
vergrijzing van het ondernemersbestand.
4
Bijlagen
Tevens verschilt de leegstand sterk per type locatie. Op A-locaties beperkt de leegstand zich tot frictieleegstand, op B- en C-locaties is de leegstand aanzienlijk hoger.
Uit de cijfers valt op te maken dat met name de winkels in de kleding en mode,
huishoudelijke- en luxe artikelen en wonen de afgelopen jaren moeilijker hun hoofd
boven water konden houden.
Schaalvergroting zet door
In veel winkelbranches wordt gezocht naar de maximale c.q. optimale schaal in winkelvloeroppervlak. Bij supermarkten is dit al jarenlang een proces met als exponenten winkels met een schaalgrootte van 3.000 m² wvo en meer. Verder geldt dit ook
voor bijvoorbeeld bouwmarkten, elektronica, persoonlijke verzorging, rijwielen,
sport, boeken en dierenartikelen. De zeer grootschalige zaken kunnen door hun
omvang en aantrekkingskracht zowel positieve als negatieve effecten hebben op de
winkelstructuur. De schaalvergroting is ook nadrukkelijk aanwezig in binnenstedelijke winkelgebieden, waar bijvoorbeeld diverse modeformules steeds grotere winkels openen.
Vergrijzing zelfstandige ondernemers & vaak gebrek aan opvolging
In het algemeen is een vergrijzing onder zelfstandige ondernemers waar te nemen.
De gemiddelde leeftijd van ondernemers in de detailhandel ligt in 2010 al op 45 jaar
en daarmee vijf jaar boven de gemiddelde leeftijd van de Nederlander. Ruim 35%
van de ondernemers is ouder dan 50 jaar. Uit onderzoek21 van CBW-MITEX blijkt dat
circa 30% van de MKB-leden tussen 2010 en 2015 wil stoppen. In veel gevallen is er
geen opvolging, waardoor veel winkels zullen gaan sluiten.
21
Retail 2020 Re’structure, CBW Mitex
Bijlagen
5
Vergrijzende bevolking
De komende 20 jaar stijgt het aandeel 65-plussers van 9% naar 25% van de bevolking in Nederland. Ook de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ontkomt daar niet aan.
De koopkracht van 65-plussers ligt gemiddeld zo’n 20 procent lager dan gemiddeld;
zij besteden minder in winkels. Aan mode en schoenen bijvoorbeeld gemiddeld 40%
minder dan de gemiddelde consument. Daarentegen zien we dat de ouderen van de
nabije toekomst geleidelijk meer te besteden hebben en dat ze over veel vrije tijd
beschikken. De seniorenmarkt is een echte groeimarkt, al profiteren naast detailhendel ook horeca, leisure, cultuur en dienstverlening fors mee. Daarom is het van
belang dat winkelgebieden ook aantrekkelijk zijn en blijven voor hen. Zij zijn in
winkelcentra op zoek naar keuze (meer dan alleen winkels), gemak, service, reinheid
en veiligheid. Bijkomend moet een winkelcentrum meer dan dit te bieden hebben,
bijvoorbeeld bankjes, toiletten en horeca, maar zeker ook klant- en servicegerichte
retailers. Voor winkelcentra die daarop goed inspelen, kan de vergrijzing een kans
betekenen.
Internetbestedingen blijven groeien
De bestedingen via internet zitten fors in de lift. Tweederde van alle Nederlanders
(16+) heeft inmiddels een online aankoop gedaan. Van de actieve internetters heeft
80% wel eens een online aankoop gedaan. De totale omzet van online aankopen is
in 2010 uitgekomen op € 8,2 mrd en dat is 11% meer dan in 200922.
 Internetaankopen maken volgens de Thuiswinkel Markt Monitor circa 7% van de
totale detailhandelsomzet uit. Het is niet onwaarschijnlijk dat dit percentage
toeneemt tot 15-20% richting 2015-2020. Het verbeterde gebruiksgemak en de
veilige betalingsmogelijkheden spelen daarbij een grote rol.
 Het gemiddeld besteed bedrag van de consument op internet is gestegen naar
€ 737,-. Kleding, reizen en consumentenelektronica voeren daarbij de boventoon.
 Als belangrijkste redenen om online aankopen te doen gelden zaken als gemak,
tijdsbesparing en winkelen wanneer je wilt, maar ook de toegang tot producten
die vaak in de regio niet voorhanden zijn, de mogelijkheden tot vergelijking,
een lagere prijs en een grotere keuze.
 Als gevolg van de groei in online winkelen zal de vraag naar winkelruimte de
komende jaren afnemen. Jones Lang LaSalle23 verwacht een daling van 7% tot
9%, voornamelijk in de aanloopstraten van centrale winkelgebieden van kleinere plaatsen.
22
23
Thuiswinkel Markt Monitor 2010. Blauw Research, 2011
Retail Market Special 2009. Jones Lang LaSalle, 2009
6
Bijlagen
Internet is een belangrijk communicatiemiddel voor de consument. Voor de retailer
vormt de opkomst van internetwinkelen enerzijds een bedreiging, anderzijds een
kans. Steeds meer winkelketens en zelfstandige winkeliers openen een webshop.
Daarnaast creëren webwinkels in toenemende mate fysieke afhaalpunten in
bestaande winkelgebieden. In de toekomst functioneren fysiek winkelen en virtueel
winkelen naast elkaar.
Het is van belang dat Hendrik-Ido-Ambacht voldoende aantrekkelijk blijft voor consumenten: aanbod aan winkels, inrichting openbare ruimte, goede bereikbaarheid
en parkeermogelijkheden, marketing en promotie, evenementen, enzovoort. Daarnaast kunnen gevestigde ondernemers meegaan in deze ontwikkeling door een
positie te verwerven op het internet. Het centrum van Hendrik-Ido-Ambacht als geheel kan op een gezamenlijke promotionele website ook links plaatsen naar de
webshops van de gevestigde ondernemers.
Parkeren & bereikbaarheid worden steeds belangrijker
Het aantal auto’s groeit snel. Datzelfde geldt voor het autogebruik. Het belang van
een goede autobereikbaarheid en parkeergelegenheid neemt daardoor voor winkelvoorzieningen toe, ook voor centrumgebieden. Niet voor niets wordt vaak gezegd: ‘No parking, no business’. Beschikbaarheid van parkeergelegenheid telt voor
de meeste consumenten zwaarder dan de prijs, uiteraard tot op zekere hoogte.
Ontwikkelingen in gemeente en regio
Hendrik-Ido-Ambacht
De Schoof
In de gemeentelijke structuurvisie ‘Waar de Waal stroomt’ is uitbreiding vastgelegd
van winkelcentrum De Schoof. Deze uitbreiding, met winkels en parkeergelegenheid, zou moeten plaatsvinden in westelijke richting, in combinatie met de vestiging
van een van de scholenclusters. De gemeente, IEFC Vastgoed Rietveld en woningstichting Rhiant hebben op 6 april 2011 een intentieovereenkomst getekend waarin
is afgesproken om onderzoek naar de haalbaarheid van die uitbreiding te doen.
Inmiddels is besloten om af te zien van het realiseren van een scholencluster op deze
locatie.
Bijlagen
7
Verplaatsing Blokker
De formule Blokker, die voorheen in het Een Twee Drie Koopcentrum gevestigd was,
is verplaatst naar winkelcentrum Hoog Ambacht. Voor Hoog Ambacht is een huishoudelijke artikelenwinkel zeer gewenst, omdat het bijdraagt aan het bieden van
een goede consumentenverzorging op wijkniveau. Opheffen van de detailhandelsfunctie in het Een Twee Drie Koopcentrum vormt uitgangspunt in het beleid van de
gemeente Hendrik-Ido-Ambacht.
Directe omgeving
Zwijndrecht
Zwijndrecht heeft onlangs in samenwerking met DTNP een nieuwe detailhandelsstructuurvisie opgesteld. De visie ligt vanaf 11 juli 2012 8 weken ter inzage. In deze
visie wordt, in lijn met voorgaand gemeentelijk detailhandelsbeleid, ingezet op versterking van Walburg als hoofdwinkelgebied (dagelijks en niet-dagelijks aanbod).
Daarnaast wordt ingezet op behoud van een gezonde wijkwinkelstructuur, waar de
nadruk ligt op het doen van dagelijkse boodschappen (dagelijks aanbod). In de detailhandelsstructuurvisie is gesteld dat Walburg ten opzichte van de huidige situatie
nog met 1.900 à 3.800 m² wvo (verplaatsing discountsupermarkt en versterking nietdagelijks aanbod) uitgebreid kan worden. Dit komt neer op 2.500 à 5.000 m² bvo.
Een moderniseringsslag van het vastgoed waarbij uitgegaan wordt van minder maar
grotere winkelunits is gewenst.
Barendrecht
Het huidige centrum van Barendrecht wordt de komende jaren uitgebreid. Daarbij
gaat het om 213 nieuwe woningen, in totaal 8.905 m² nieuwe winkelruimte (waarvan circa 1.500 m² vervanging en 7.400 m² toevoeging) en 1.205 m² aan maatschappelijke en zorgvoorzieningen.
Dordrecht
 Het winkelcentrum Drievriendenhof in de Dordtse binnenstad kampt met leegstand. Het modewarenhuis Primark is geïnteresseerd in het winkelcentrum. Er
worden al gesprekken gevoerd met verhuurder Achmea, alhoewel beide partijen
dit nog niet officieel willen bevestigen.
 De wijk en winkelcentrum Crabbehof worden gerevitaliseerd.
 Modewarenhuis Sting komt in het Lindershuis.
 Er bestaan plannen tot uitbreiding van winkelcentrum Sterrenburg met 3.000
m².
 Het Achterom en Bagijnhof worden herontwikkeld tot een hoogwaardig woonen winkelgebied.
8
Bijlagen
Papendrecht
 In Papendrecht wordt een nieuw wijkwinkelcentrum ‘Markt van Matena’ ontwikkeld. De ontwikkelopgave betreft circa 3.500 m² winkels, waaronder een
nieuwe MCD supermarkt en 40 koopappartementen. De ontwikkeling van het
project is augustus 2011 gestart; de bouw is gepland in het voorjaar van 2013 en
de winkels openen naar verwachting in het voorjaar van 2014 hun deuren.
Relevante beleidskaders
Europees beleid
De Dienstenrichtlijn heeft tot doel de Europese interne dienstenmarkt te verbeteren,
‘door belemmeringen voor het vrije verkeer van diensten en vrije vestiging van
dienstverrichters weg te nemen’. Bestemmingsplannen mogen op grond van het
Europese recht op vrije vestiging, zoals beschreven in de Dienstenrichtlijn (Richtlijn
2006/123/EG), geen bepalingen bevatten die een ongelijke behandeling van individuele ondernemingen inhouden. Vergaande beperkingen aan detailhandel zijn dus
niet toegestaan. In voornoemde uitspraak stelde het Europese Hof onder andere dat
een verplicht distributie-planologisch onderzoek geen aanvaardbare vergunningsvoorwaarde is. Er mag uitsluitend worden gestuurd op grond van dwingende redenen van algemeen belang, waaronder ruimtelijke ordening, milieu en consumentenbescherming.
Voor detailhandel betekent dit dat in juridisch-planologische zin regulering van detailhandel enkel is toegestaan indien het ruimtelijk relevant is. Een goede ruimtelijke onderbouwing c.q. motivering van eventuele beperkingen aan detailhandelsvestigingen (bijvoorbeeld in een gemeentelijke detailhandelsvisie of ruimtelijk economische effectenrapportage) is dus essentieel.
Landelijk beleid
In de ‘Nota Ruimte’ heeft de rijksoverheid het detailhandelsbeleid gedecentraliseerd
naar de lagere overheden. De rijksoverheid wil provincies en WGR-plusregio’s zelf
laten bepalen wat een ‘goede plaats’ is. Door het nieuwe integrale locatiebeleid te
decentraliseren kan in de afweging tussen dergelijke aspecten regionaal maatwerk
worden geleverd. Uitgangspunt daarbij is dat nieuwe vestigingslocaties voor detailhandel niet ten koste mogen gaan van de bestaande detailhandelsstructuur in wijkwinkelcentra en binnensteden.
Het kabinet Rutte heeft besloten om de ruimtelijke ordening meer aan de lagere
overheden over te laten. In het kader hiervan zijn veel specifieke regelingen uit de
Nota Ruimte in de ‘Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte’ komen te vervallen. De
woorden ‘detailhandel’ en ‘winkels’ komen niet terug in deze structuurvisie.
Bijlagen
9
Het Rijk blijft wel verantwoordelijk voor het goed functioneren van het ruimtelijke
ordeningssysteem. Om een zorgvuldige afweging te ondersteunen, dienen de volgende drie stappen te worden gevolgd (ladder voor duurzame verstedelijking):
1. Beoordeling door betrokken overheden of de beoogde ontwikkeling voorziet in
een regionale, intergemeentelijke vraag voor stedelijke voorzieningen. Naast de
kwantitatieve vraag gaat het ook om de kwalitatieve vraag.
2. Indien de beoogde ontwikkeling voorziet in een regionale, intergemeentelijke
vraag, beoordelen de betrokken overheden of deze binnen bestaand bebouwd
gebied kan worden gerealiseerd door locaties voor herstructurering of transformatie te benutten.
3. Indien herstructurering of transformatie van bestaand bebouwd gebied onvoldoende mogelijkheden biedt om aan de regionale, intergemeentelijke vraag te
voldoen, beoordelen betrokken overheden of deze vraag op locaties kan worden ontwikkeld die passend multimodaal ontsloten zijn of als zodanig ontwikkeld zijn.
Motie De Rouwe
De motie van De Rouwe24 over het toevoegen van detailhandel aan de ladder voor
duurzame verstedelijking is aangenomen, zodat gemeenten bij iedere ontwikkeling
van winkelmeters beschrijven op welke wijze rekening is gehouden met het tegengaan van winkelleegstand en niet de voorkeur is gegeven aan herstructurering of
transformatie van bestaande winkelpanden. De gedachte ligt hier aan ten grondslag
dat winkels in grote mate bijdragen aan de leefbaarheid van centrum- en woongebieden en dat het voorkomen en tegengaan van winkelleegstand prioriteit heeft. De
aangenomen motie leidt weliswaar tot een duidelijker locatieafweging voor detailhandel, maar beperkt door de nadere regulering de ruimte voor afweging op kwaliteit en ontwikkelingsperspectief.
Er bestaat geen sanctie vanuit het Rijk op het onvoldoende toepassen van de ladder
of een zwakke argumentatie. Zo is feitelijk de bovengemeentelijke regie van detailhandelsontwikkelingen volledig in de handen van provincies geplaatst25.
Provinciaal beleid
Het beleid uit de sectorale structuurvisie detailhandel26 is door de provincie ZuidHolland overgenomen in de Provinciale structuurvisie Zuid-Holland (2010)27. De provincie ziet het als haar taak om de dynamiek in de detailhandel te bevorderen, de
structuur te versterken en ernstige verstoringen daarvan te voorkomen; niet om de
concurrentie te beperkten of de dynamiek in de detailhandel te belemmeren door
een volumebeleid te voeren.
24
25
26
27
Voorgesteld tijdens het Notaoverleg van 14 november 2011
Bron: Planbureau voor de Leefomgeving, Detailhandel en beleid: een continue wisselwerking, D.
Evers, 2011
Provincie Zuid-Holland (2007) Structuurvisie Detailhandel Zuid-Holland 2007
Provincie Zuid-Holland (2010) Visie op Zuid-Holland – ontwikkelen met schaarse ruimte
10
Bijlagen
De dynamiek dient zoveel mogelijk binnen de bestaande structuur geaccommodeerd
te worden en slechts bij uitzondering zal worden ingestemd met nieuwe regionale
aankoopplaatsen.
Het provinciale beleid is gericht op de bovenregionale winkelcentra, waardoor een
grotere vrijheid is toegekend aan de gemeenten voor lokale winkelcentra. De verantwoordelijkheid voor ontwikkelingen tot 2.000 m² bvo is bij de gemeenten neergelegd. Daarnaast sluit het provinciale detailhandelsbeleid zoveel mogelijk aan bij
de regionale structuurvisies, zoals opgesteld door de REO’s28.
Nieuwe detailhandel, buiten de traditionele aankoopplaatsen, is mogelijk indien het
buurt- en gemakswinkels, winkels op knopen (passend binnen het knoopprofiel),
detailhandel in brand- en explosiegevaarlijke goederen, zeer volumineuze goederen, tuincentra en bouwmarkten of grootschalige meubelbedrijven (> 1.000 m²
bvo) betreft. De provincie heeft opvanglocaties voor nieuwe grootschalige detailhandel aangewezen in de structuurvisie. Ten aanzien van de branchevervaging heeft
de provincie bepaald dat het te voeren nevenassortiment, passend bij het hoofdassortiment, beperkt wordt tot 20 procent van het netto verkoopvloeroppervlak.
Nieuw provinciaal beleid
De provincie Zuid-Holland heeft in juli 2012 de Notitie detailhandel Zuid-Holland
naar buiten gebracht; een van de bouwstenen voor de actualisatie 2012 van de Provinciale Structuurvisie en Verordening Ruimte. Bij vaststelling van de Provinciale
Structuurvisie en Verordening Ruimte wordt de Structuurvisie detailhandel ZuidHolland 2007, zoals bovenstaand beschreven, ingetrokken.
De Provincie Zuid-Holland brengt de volgende koerswijzigingen in het beleid:
1. Reductie winkelvloeroppervlak in een versterkte hoofdstructuur. Het is noodzakelijk het wvo en de planvoorraad in omvang terug te brengen, maar daarbij zoveel mogelijk de provinciale hoofdstructuur te versterken. Daarvoor wordt onderscheid gemaakt tussen:
a. Ruimtelijk faciliteren van een beperkt aantal te ontwikkelen centra (volume
uitbreiding volgens het ‘ ja-mits-principe’);
b. Ruimtelijk restrictief beleid ten aanzien van te optimaliseren centra (volume
uitbreiding volgens het ‘nee-tenzij-principe’);
c. Beleid gericht op herstructurering van overige aankoopplaatsen (buiten de
hoofdstructuur).
2. Perifere detailhandel. De provincie wil het aantal PDV-locaties terugbrengen en
geen nieuwe ruimte bieden voor deze vorm van detailhandel.
28
Regionaal Economische Overlegorganen
Bijlagen
11
3. Toepassen SER-ladder. De ladder voor duurzame verstedelijking (SER-ladder) is
van toepassing op detailhandel. Dit betekent dat nieuwe ontwikkelingen alleen
mogelijk zijn als de behoefte is aangetoond en er regionale afstemming heeft
plaatsgevonden.
Het centrum van Hendrik-Ido-Ambacht (De Schoof) valt onder de categorie ‘te optimaliseren centra’.
12
Bijlagen
BRO heeft vestigingen in Boxtel | Amsterdam | Tegelen | Hasselt
www.BRO.nl
2
Bijlagen

JUNIOR COmmeRCIeel medeweRkeRs

Winkelcentrum Vlietplein

GemeenteNieuws HIA W50 2014.indd - Hendrik-Ido

logo WH - Wereldhave Belgium

algemene brief en inschrijvingsformulier

deze test - Debbie van Weelden

Jaarplan MR 2014-2015

Halve pagina adv Klanderij 264x194mm_v2.indd

Nieuwsbrief ALV oktober 2014 BVP

bekend - RTL Nieuws