De rol van de fysiotherapie bij thuiswonende, kwetsbare ouderen Notitie over de visie van beleidsmakers en adviseurs in de ouderenzorg op de kansen en bedreigingen voor de fysiotherapie Lieane Strating, Fenna Morrenhof, Anieta Slagmolen, Irene Leermakers, Rien van Manen en Mariëlle Jans Inleiding Door het toenemend aantal ouderen en de stijgende levensverwachting van de groep ouderen ontstaat er in de toekomst een aantal problemen in de ouderenzorg. Een van deze problemen ligt op het gebied van de zorgvoor- Lieane Strating en Anieta Slagmolen zijn beide geriatriefysiotherapeut en werkzaam bij Stichting Interzorg NoordNederland, locatie Anholt in Assen. Fenna Morrenhof, geriatriefysiotherapeut bij zorggroep Carinova, locatie de Hartkamp in Raalte. Irene Leermakers, fysio- en manueeltherapeut bij de Koninklijke Landmacht, Lunettenkazerne GZHC Vught in Vught. Rien van Manen, fysio- en manueeltherapeut bij praktijk voor fysio- en manuele therapie Rien van Manen in Borger en Klazienaveen. Dr. Marielle Jans, hogeschooldocent bij Hogeschool Utrecht Correspondentie: a.slagmolen@interzorg. nl 16 In deze notitie is de visie van een aantal beleidsmakers en adviseurs op de rol van de fysiotherapeut bij thuiswonende kwetsbare ouderen beschreven. Dit is onderzocht door middel van het afnemen van zeven halfgestructureerde interviews bij vertegenwoordigers van verschillende organisaties. Uit het resultaat blijkt dat de vertegenwoordigers kansen zien voor de geriatriefysiotherapeut in het gezond en mobiel houden van de kwetsbare oudere met een complexe hulpvraag ten gevolge van multimorbiditeit. Hiervoor is het nodig dat de fysiotherapeut uit zijn comfortzone stapt en zorgt voor een duidelijke taakomschrijving, in overleg gaat met collega’s en andere zorgprofessionals en proactief zoekt naar financiering van programma’s ter preventie van zorg. zieningen. Er is sprake van een dubbele vergrijzing en er komen steeds meer kwetsbare ouderen (1). Dit zijn ouderen die zowel lichamelijk als geestelijk minder vitaal zijn. Zij zijn vaak afhankelijk van zorg , maar willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen en stellen de gang naar het verpleegof verzorgingshuis uit. Hierdoor verschuift een deel van de huidige intramurale zorg naar extramurale zorg. Extramurale zorg kenmerkt zich door een groot aantal zorg- aanbieders die vanuit veel verschillende organisaties opereren. Dit betekent dat er veel verschillende hulpverleners bij de ouderen thuiskomen en dat maakt de coördinatie van zorg en behandeling complex. De extramurale zorg is hier niet goed op voorbereid en kan niet altijd goed inspelen op de zorgvraag van de kwetsbare oudere in de thuissituatie (2). Een oplossing voor het hier bovengenoemde probleem is het bieden van multidisciplinaire zorg en fysiotherapie & ouderenzorg • Wat zijn voor u de kernbegrippen voor de toekomst van de ouderenzorg in Nederland op dit moment? Welke onderdelen zijn voor u van belang? • Wat zijn de gevolgen voor de fysiotherapie? • Hoe ziet u de rol van de fysiotherapie in samenwerkingsverbanden in de eerste lijn, zoals een multidisciplinair wijkteam? Wie heeft welke rol/kan welke rol invullen? • Wat is uw mening over de specialisatie binnen de fysiotherapie (geriatriefysiotherapie) voor deze groep ouderen? Heeft dit een toegevoegde waarde? • Verschuiving van geven van zorg naar focus op welzijn: wat kan de rol van de fysiotherapeut zijn bij de zelfredzaamheid van ouderen thuis? • Welke rol kunnen technologische ontwikkelingen en ICT spelen op het gebied van fysiotherapie bij ouderen in de thuissituatie? • Wat zijn beweegredenen om beslissingen te nemen ten aanzien van de vergoeding fysiotherapie in de eerste lijn voor deze doelgroep? • Hoe ziet de fysiotherapie in Nederland bij de groep thuiswonende ouderen er over tien jaar uit? Kader 1: Topiclijst interviewvragen over de rol van de fysiotherapeut bij thuiswonende ouderen behandeling aan huis, waarbij de zelfredzaamheid en het welbevinden van de oudere centraal staat (3). Door de verschuiving van het accent op medische zorg naar welbevinden zijn zorgprofessionals genoodzaakt om over de muren van hun eigen discipline heen te kijken en te gaan samenwerken met anderen (4). Daarnaast is het van belang dat formele en informele zorg en maatschappelijke voorzieningen goed op elkaar aansluiten. Om de kosten van de zorg beheersbaar te houden zal er namelijk een verschuiving plaats vinden van formele naar informele zorg. Beleidsorganisaties, adviseurs in de ouderenzorg en patiëntenorganisaties erkennen dat bij de verandering van de zorg voor ouderen een rol is weggelegd voor de (geriatrie)fysiotherapeut. Medici hebben inmiddels een visiedocument opgesteld ter vakblad NVFG, maart 2014 bevordering van sterke medische zorg aan kwetsbare ouderen thuis (5). Binnen de fysiotherapie is er echter nog veel onduidelijkheid over deze rol. Om hier meer duidelijkheid over te krijgen en om beter in te kunnen spelen op de kansen en be- rol van de fysiotherapie bij de behandeling van een groeiende groep thuiswonende ouderen. De probleemstelling van dit onderzoek luidt: Wat is de visie van beleidsmakers en adviseurs op het gebied van ouderenzorg op de rol van de fysiotherapeut bij een groeiende groep thuiswonende, kwetsbare ouderen? Als subdoel is daarbij gesteld: Welke kansen en bedreigingen zijn er voor de fysiotherapie? Methode Door middel van het afnemen van interviews is onderzoek gedaan naar de visie van beleidsmakers en adviseurs over de rol van de fysiotherapeut in een veranderende ouderenzorg. Interviews zijn een goed middel om ideeën en overwegingen van personen te horen en te vergelijken, en een vooraf geformuleerde probleemstelling te beantwoorden (6). Voorafgaand aan het onderzoek is een projectplan geschreven. Er zijn in dit onderzoek zeven interviews afgenomen met een halfgestructureerd “…betaalbaarheid en doelmatigheid zijn de kernbegrippen voor de toekomst van de ouderenzorg…” dreigingen voor de fysiotherapie is deze notitie geschreven. Door middel van kwalitatief onderzoek in de vorm van interviews, is getracht een beeld te krijgen van de visie van beleidsmakers en adviseurs in de ouderenzorg over de karakter, waarbij gewerkt is met een topiclijst (zie kader). Per topic is gevraagd welke kansen en bedreigingen de geïnterviewde zag voor de fysiotherapie. Drie geïnterviewden hebben op eigen verzoek de topiclijst toegestuurd 17 Zorgverzekeraars overheid Gemeenten, zorg- en welzijnsorganisaties Zorgaanbieders Kwetsbare oudere Figuur 1: Niveaus van adviseurs en beleidsmakers in de ouderenzorg ten opzichte van kwetsbare ouderen in de thuissituatie gekregen vóór het interview. De projectgroep bestaat uit vijf leden. Drie leden hebben de interviews afgenomen, waarbij de rol van interviewer en notulist wisselde per interview. De interviews zijn afgenomen op de werkplek van de ge- Microniveau Mesoniveau Macroniveau ïnterviewden en de tijdsduur per interview bedroeg 45 minuten. De interviewverslagen zijn opgesteld aan de hand van geluidsopnames en aantekeningen die tijdens het interview gemaakt zijn. Deze geluidsopnames zijn vernietigd na Organisatie geïnterviewde ProGez 1. Adviseur Gemeente Borger-Odoorn 2. Adviseur WMO Interzorg Noord-Nederland 3. Directeur Uitvoering en Innovatie 4. Coördinator medische zaken Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) 5. Relatiemanager KNGF Nederlandse Vereniging voor Geriatriefysiotherapie (NVFG) 6. Bestuurslid (tevens lector Healthy Lifestyle Ageing and Health Care aan de Hanzehogeschool te Groningen) Achmea 7. Beleidsadviseur Kwaliteit & Innovatie het maken van het verslag. Het interviewverslag is ter goedkeuring opgestuurd naar de geïnterviewden, zodat zij naar eigen wens het verslag konden aanpassen naar de intentie van het gesproken woord. Twee andere projectleden hebben de interviewverslagen per topic beoordeeld op overeenkomsten en verschillen. De geïnterviewden hebben allen goedkeuring verleend aan het verspreiden van de notitie binnen de groep verkorte master fysiotherapie 2012-2013 en de andere geïnterviewden van het onderzoek. Er zijn voor het onderzoek interviews afgenomen bij beleidsmakers en adviseurs die op verschillende niveaus en voor verschillende organisaties in de ouderenzorg actief zijn (zie figuur 1 en tabel 1). Op microniveau is een goede multidisciplinaire samenwerking tussen zorgaanbieders van belang. Doel organisatie Adviesorganisatie voor multidisciplinaire samenwerking en vernieuwing in de eerstelijnszorg Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) Interzorg biedt wonen, zorg en dienstverlening aan ouderen vanuit negen locaties in Noord en Midden-Drenthe De beroepsvereniging die de belangen behartigt van aangesloten fysiotherapeuten Een door het KNGF erkende specialistenvereniging met als doel de ontwikkeling en toepassing van gespecialiseerde fysiotherapie ten behoeve van de gezondheid en het welzijn voor ouderen Landelijk opererende zorgverzekeraar Tabel 1: Overzicht van organisaties en functies van betrokkenen bij het onderzoek 18 fysiotherapie & ouderenzorg Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Tabel 2: Kernbegrippen voor de toekomst in de ouderenzorg Op mesoniveau spelen gemeenten en welzijns- en zorgorganisaties een belangrijke rol voor de kwetsbare ouderen. Op macroniveau speelt het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) een belangrijke rol in het maken van het beleid voor de fysiotherapie. Op macroniveau heeft de zorgverzekeraar een steeds groter wordende rol in de financiering van de (geriatrie)fysiotherapie. Andere belangrijke landelijke organisaties in de ouderenzorg op macroniveau zijn Actiz en Vilans. Actiz is een organisatie voor zorgondernemers en Vilans is een kenniscentrum voor langdurige zorg. De vertegenwoordiger van Actiz die benaderd is voor een interview gaf aan te weinig kennis over het onderwerp te hebben om een bijdrage te kunnen leveren aan het onderzoek. Door miscommunicatie is het niet gelukt binnen de gestelde tijd van dit project de visie van Vilans te vragen en te verwerken. Alle andere geïnterviewden waren enthousiast en bereidwillig tot het geven van een interview over dit onderwerp. Resultaten De resultaten van de interviews zijn per topic weergegeven. Kernbegrippen voor de toekomst van de ouderenzorg De antwoorden op de vraag wat de kernbegrippen voor de toekomst van de ouderenzorg zijn is verwerkt in tabel 2. Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Genoemde items Betaalbaarheid, doelmatigheid en thuissituatie Zo lang mogelijk vitaal en zelfredzaam Kwaliteit en kostenbeheersing Kwaliteit van leven Betaalbaarheid en duurzaamheid Eigen kracht ouderen, zelf regie voeren over welzijn/gezondheid Zelfmanagement en zelfregie Gevolgen voor de fysiotherapie Wat betreft de gevolgen voor de fysiotherapie in de eerstelijnsouderenzorg ziet het KNGF met name een bedreiging, een kaalslag, door een terugtredende overheid en door calculerende klanten en zorgverzekeraars (zie tabel 3). Zorg wordt in de toekomst alleen ingekocht als het niet anders kan. Men ziet voor de fysiotherapeut een preventieve rol weggelegd om gezondheidsproblemen en kosten beheersbaar te houden. Het advies is om het domein van de fysiotherapie af te bakenen en samenwerking te zoeken met collega’s. Dan kan men kennis en kunde bundelen en is het mogelijk onderscheid te maken op kwaliteit en inhoud. Men ziet de (geriatrie)fysiotherapeut als coach en casemanager Genoemde items Bedreiging, preventieve rol Grotere preventieve rol Afbakenen domein, onderscheiden belangrijk, samenwerken Meer huisbezoeken, aan huis behandelen en ondersteunen Grotere preventieve rol Curatieve en preventieve rol Coachende rol, casemanager gezondheid en bewegen Tabel 3: Gevolgen voor de fysiotherapie in de eerstelijnsouderenzorg vakblad NVFG, maart 2014 19 Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Tabel 4: Multidisciplinaire samenwerking in de eerste lijn op het gebied van gezondheid en bewegen die door het in bewegen krijgen en houden van ouderen gezondheid bevordert. Multidisciplinaire samenwerking Voor de multidisciplinaire samenwerking in de eerste lijn wordt een coördinerende en signalerende rol toebedeeld aan de fysiotherapeut op het gebied van gezondheid en bewegen (zie tabel 4). Het KNGF geeft als enige aan dat de fysiotherapeut bij uitstek de rol van zorgregisseur op zich kan nemen. Voor een kwetsbare oudere is het van belang dat zorgprofessionals problemen signaleren en elkaar weten in te schakelen middels korte lijnen. Lokale samen- werkingsverbanden met huisartsen, geestelijke gezondheidszorg, paramedici en thuiszorg kunnen door een gestructureerd aanbod gezondheidswinst opleveren, volgens ProGez. De Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG) is van mening dat er zo min mogelijk hiërarchie in een team dient te zijn. De zorg wordt gevormd om de oudere heen. Hiervoor zal men, indien nodig, de wijk in moeten en men moet af van het denken in kolommen of hokjes. Multidisciplinaire zorg wordt door allen als belangrijk gezien, hoewel Achmea aangeeft dat met multidisciplinaire samenwerking de kosten niet per definitie omlaag gaan. Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG 20 Genoemde items Fysiotherapeut als zorgregisseur Belangrijk, niet altijd goedkoper Belangrijk Lokale samenwerkingsverbanden geven gezondheidswinst Belangrijk, wel focus houden op hulpvraag oudere Buiten hokjes leren denken is belangrijk Zo min mogelijk hiërarchie in wijkteam Specialisatie geriatriefysiotherapie Heeft de geriatriefysiotherapeut een toegevoegde waarde ten opzichte van een algemeen fysiotherapeut? Wanneer er sprake is van een complexe hulpvraag ten gevolge van multimorbiditeit bij ouderen en van multidisciplinaire zorgverlening , kan de geriatriefysiotherapeut een belangrijke bijdrage leveren (zie tabel 5). Volgens het KNGF is diagnostiek en screening de meerwaarde van een geriatriefysiotherapeut. “De kennis bestaat in de geriatriefysiotherapie met name uit kennis van pathologieën, het interfereren van pathologieën met elkaar en de problematiek die dat veroorzaakt, en de medicatie die daarbij wordt Genoemde items Diagnostiek en screening Duidelijke taakomschrijving ontbreekt Niet alleen richten op inhoudsniveau, ook richten op positionering in maatschappij Specialismen zijn er niet voor niets Kennis en expertise belangrijk, wel wetenschappelijk valideren Te weinig kennis van deze specialisatie Meerwaarde bij complexiteit Tabel 5: Toegevoegde waarde van specialisatie geriatriefysiotherapie fysiotherapie & ouderenzorg Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Genoemde items Coachende rol Spelverdeler bij interactie zorg en welzijn, geen leidende rol Consulterend, diagnosticerend, beoordeling thuissituatie Geen specifieke rol voor de fysiotherapeut Coördinerende rol niet overnemen van oudere Te weinig kennis over deze rol Meer kijken naar participatie Tabel 6: Rol van de fysiotherapeut bij verschuiving van geven van zorg naar focus op welzijn gebruikt. Dat is de grootste kracht van de geriatriefysiotherapie, die daarmee zijn positie alleen maar sterker ziet worden”, aldus de NVFG. Kennis, expertise en het wetenschappelijk valideren van deze kennis is belangrijk. De geriatriefysiotherapeut moet aansluiting zoeken bij universiteiten en hogescholen en zich hiermee op de kaart zetten om op inhoudsniveau te weten wat de behandeling toevoegt aan de kwaliteit van leven. Daarnaast is het van belang je te profileren in de maatschappij. De master geriatriefysiotherapeut kan hier een actieve rol in spelen door mee te denken op wijk- of gemeenteniveau. De zorgverzekeraar zet hier een kanttekening bij. Zolang het KNGF geen duidelijke taakomschrijving binnen de multidisciplinaire ontwikkelingen heeft, wordt de geriatriefysiotherapie wel ingekocht als verbijzondering, maar worden er geen andere afspraken gemaakt en blijft de huisarts de poortwachter. Van zorg naar welzijn Over de rol van de fysiotherapeut bij de verschuiving van het geven van zorg naar focus op welzijn zijn de visies wat meer divers (zie tabel 6). De rol van de fysiothe- Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG rapeut is volgens het KNGF een coachende rol. Achmea ziet de fysiotherapeut meer als spelverdeler bij de interactie tussen zorg en welzijn, en overal een leidende rol voor de huisarts en wijkverpleging. Men ziet de rol van de fysiotherapeut met name inhoudelijk in consultering, diagnosticering en beoordeling van de thuissituatie in specifieke situaties, terwijl de directeur uitvoering en innovatie van Interzorg stelt dat de oudere wel ondersteuning nodig heeft in zelfredzaamheid, maar dat dat niet moet worden overgenomen. ProGez ziet een verschuiving van zorg naar welzijn, maar benoemt Genoemde items ECD, domotica geeft ondersteuning oudere ECD, steeds meer zorg vanuit ICT georganiseerd, nog geen betaaltitels voor ehealth ECD, mogelijk in toekomst web-based behandelen ECD, domotica niet weg te denken, niet voor iedere oudere ECD, e-health als ondersteuning ECD, stimuleert multidisciplinair overleg ECD, wetenschappelijke evidentie belangrijk Tabel 7: Technologische ontwikkelingen ECD=Elektronisch Cliënten Dossier; ICT=Informatie- en Communicatietechnologie; e-health=electronic healthcare vakblad NVFG, maart 2014 21 Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Genoemde items Doelmatigheid aantonen, afbakenen domein Nog geen betaaltitels voor preventie Krachten meer bundelen in onderhandelingen Overleg verschillende partijen (WMO/zorgverzekeraar) belangrijk Bij preventie aantonen dat schadelast vermindert Samenwerken en overleggen met zorgverzekeraar Multidisciplinair werken vergoeden bij aantonen van meer kwaliteit Tabel 8: Vergoedingen fysiotherapie hier niet specifiek een rol voor de fysiotherapeut. Technologische ontwikkelingen Op de vraag of technologische ontwikkelingen een rol kunnen spelen bij thuiswonende kwetsbare ouderen, wordt unaniem geantwoord dat een elektronisch cliëntendossier veel mogelijkheden biedt in de multidisciplinaire verslaglegging, monitoring en doorkoppeling van gegevens naar derden (zie tabel 7). De ontwikkeling van domotica ter ondersteuning van de zelfredzaamheid is niet meer te stoppen. De vraag is of de fysiotherapeut niet de kennis moet laten bij de deskundigen op dit gebied. Een andere ontwikkeling is e-health en het begeleiden op afstand. Het oefenen van een cliënt met behulp van een interactief beeldscherm is een interessante ontwikkeling. Hier zijn nog geen betaaltitels voor bij de zorgverzekeraar. “De kracht van de fysiotherapeut blijft echter het contact van mens tot mens”, aldus de directeur innovatie en uitvoering van Interzorg. 22 Vergoedingen Over de beweegredenen om beslissingen te nemen ten aanzien van vergoedingen voor fysiotherapie in de eerste lijn bij kwetsbare ouderen geven de meeste geïnterviewden aan dat het gebied van preventie belangrijk is (zie tabel 8). Er zijn hiervoor nog geen betaaltitels ontwikkeld door de Nederlandse Zorg autoriteit en het is nog niet bekend of het directe schadelastvermindering op langere termijn geeft. Het wordt wel als belangrijk gezien (“kosten aan de achterkant terugverdienen”), doordat mogelijk op lange termijn zorgkosten in de tweede en derde lijn bespaard kunnen worden. De fysiotherapeut wordt gezien als een gebrekkige onderhandelaar met zorgverzekeraars en andere financiers, omdat ze nog weinig onderscheidend vermogen en geen goede indicatoren hebben. Ook is er veel heterogeniteit onderling en geen bundeling van krachten. De NVFG en Interzorg (medische zaken) zien extra betaalmogelijkheden voor het multidisciplinair werken als dat leidt tot meer kwaliteit en het optimaliseren van het zorg- en behandeltraject . Door het KNGF worden aangetoonde doelmatigheid, transparantie en een afgebakend domein genoemd voor vergoeding van de (geriatrie)fysiotherapie. Toekomst ouderenzorg Hoe ziet de fysiotherapie bij kwetsbare thuiswonende ouderen er over tien jaar uit? Langer thuis blijven wonen houdt in dat kwetsbare ouderen gezonder en mobieler moeten blijven. Naast de zorg zal er preventie van gezondheidsverlies zijn. De fysiotherapie heeft zijn plek veroverd op het gebied van preventie. Zorgverzekeraars zullen daar steeds meer in gaan investeren om te voorkomen dat de kosten hoger worden als iemand in een tweede- of derdelijnsvoorziening wordt opgenomen. Er zal dan wel bewijs moeten zijn dat de behandeling effect heeft op de gezondheid en het welzijn van mensen. Multidisciplinair handelen en aan huis behandelen zijn een vanzelfsprekendheid (zie tabel 9). Kort samengevat ziet men kan- fysiotherapie & ouderenzorg Organisatie KNGF Achmea Interzorg: medische zaken ProGez Interzorg: uitvoering en innovatie WMO NVFG Genoemde items Specialisten met ondersteuning van algemeen fysiotherapeuten Preventie belangrijk om zorg of toename zorgvraag te voorkomen Mensen kiezen voor deskundigheid, specialisaties Naamsbekendheid belangrijk, onderscheidend vermogen Belangrijke plek op gebied van preventie Meer thuisbezoeken, belangrijke rol bij bewegen van ouderen Casemanager, samen met oudere op zoek naar het beste Tabel 9: Fysiotherapie bij kwetsbare thuiswonende ouderen over tien jaar sen voor de fysiotherapeut met een duidelijke taakomschrijving, die in overleg gaat met collega’s en andere zorgprofessionals, en proactief is in het zoeken naar financiering van programma’s ter preventie van zorg. Voor de geriatriefysiotherapeut liggen de kansen in het gezond en mobiel houden van de kwetsbare oudere met een complexe hulpvraag ten gevolge van multimorbiditeit. Bedreigingen zijn er voor de fysiotherapeut, die in zijn eigen comfortzone blijft van de reguliere behandeling en zijn krachten niet gaat bundelen op zowel lokaal niveau als in de onderhandeling met de zorgverzekeraar en de gemeente. Discussie In het resultaat van het onderzoek wordt geadviseerd om als fysiotherapeut samen te werken met lokale zorgprofessionals en collega’s om zo kennis en kunde te bundelen. Vanuit de eigen beroepsgroep zijn de grote kaders voor multidisciplinaire samenwerkingsverbanden bekend, maar vakblad NVFG, maart 2014 de invulling blijft een vorm van lokaal pionieren. Ervaringen van goed lopende pilots worden nog maar mondjesmaat gedeeld. Verder is het de vraag of goed lopende projecten in een regio ook toe te passen zijn in stedelijke gebieden met bijvoorbeeld meer allochtone ouderen. Mogelijk had een interview met een vertegenwoordiger van Actiz of Vilans hier informa- ten. Financiering door de zorgverzekeraars zal landelijk bepaald worden en hangt af van de keuze van een cliënt voor een pakket van een bepaalde zorgverzekeraar. De verschuiving van financiële budgetten zal de komende jaren actueel blijven op de politieke agenda en ligt daarmee allerminst vast. Het zal de ondernemende fysiotherapeut moeite kosten om “… onderzoeken wat de behandeling toevoegt aan de kwaliteit van leven…” tie over kunnen geven. Verschuiving van intramurale naar extramurale zorg betekent verschuiving in de financiële budgetten van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, de zorgverzekeraars en de Wet maatschappelijke ondersteuning. De financiering zal meer regionale verschillen vertonen als het gaat om financiering door de gemeen- zicht te houden op deze complexe financiering bij het vinden van de juiste financiering voor behandelingen en andere beweeginterventies. Er zijn op dit moment veel lopende onderzoeksprojecten in Nederland gericht op kwetsbare ouderen thuis. Op de website van het Nationaal Programma Ouderenzorg is een aantal projecten te vinden. 23 ZonMw coördineert onder andere een project waarin 75-plussers gevolgd worden tijdens en na het volgen van een functioneel oefen- nodig zijn in multidisciplinaire samenwerking en het aantonen van de toegevoegde waarde hiervan. De aanbeveling om meer sa- “…bij preventie aantonen dat schadelast vermindert…” programma thuis om te zien wat het effect is op hun zelfredzaamheid (7). De uitkomsten van dit project en ander projecten kunnen grote invloed hebben op de toekomst van de fysiotherapie bij kwetsbare ouderen. Aanbevelingen Er moet geïnvesteerd worden in de wetenschappelijke onderbouwing van het effect van de interventie fysiotherapie bij de kwetsbare oudere in de thuissituatie wat betreft de kwaliteit van leven, de beperking van gezondheidsproblemen en de mogelijke kostenreductie op langere termijn. De fysiotherapeut die (kwetsbare) ouderen aan huis behandelt zal proactief op zoek dienen te gaan naar samenwerking met collega’s en andere zorgprofessionals. Dit levert bundeling van kennis en kunde op. Hierbij zal investering 24 men te werken geldt ook voor de verschillende organisaties die er in Nederland zijn op het gebied van ouderenzorg. Voor de geriatriefysiotherapeut is een heldere taakomschrijving en een duidelijke afbakening van het domein vanuit de beroepsgroep van belang. De geriatriefysiotherapeut kan zich onderscheiden van de algemeen fysiotherapeut door zich te profileren in screening en diagnostiek bij ouderen met multimorbiditeit. Bij het ontwikkelen van preventieprogramma’s voor ouderen in de thuissituatie zal nadrukkelijk aangetoond dienen te worden dat ze leiden tot kostenreductie in de zorg. Om zijn bestaansrecht te behouden in de behandeling van de kwetsbare oudere thuis dient de fysiotherapeut op zoek te gaan naar innovatieve behandelmoge- lijkheden al dan niet met behulp van informatie- en communicatietechnologie. Hierbij is het noodzakelijk om uit de eigen comfortzone van de reguliere behandeling te stappen en op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en financieringsmogelijkheden in de ouderenzorg . Het is raadzaam hiervoor deskundig advies in te winnen bij adviseurs op dit terrein. Literatuurlijst 1) Campen C van. Kwetsbare ouderen. Den Haag, Publicatie Sociaal en Cultureel Planbureau, 2011. 2) In: Toekomstige ouderenzorg; kernwaarden, opbrengsten en perspectief. De visie van CSO, NFU en ZonMw, 2012. 3) In: Redzaam ouder. Zorg voor nietredzame ouderen vraag om voorzorg door iedereen. Publicatie van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Den Haag, 2012. 4) In: Deltaplan ouderenzorg. Actiz, Utrecht, 2012. 5) In: Sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen Koninklijke Nederlandsche Maatschappij ter bevordering der Geneeskunst (KNMG), Utrecht, 2010 6) Baarda DB, Goede MPM de en Teunissen J. Basisboek Kwalitatief Onderzoek. Groningen/Houten, WoltersNoordhoff, 2005. 7) www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl fysiotherapie & ouderenzorg
© Copyright 2024 ExpyDoc
