Beleidskaders zorg en ondersteuning 2015

MET ELKAAR, VOOR ELKAAR IN LANDSMEER
Beleidskaders zorg en ondersteuning 2015
Zelfstandig leven en wonen voor gehandicapten, langdurig zieke(n) (ouderen)
Beschut en beschermd werk
Jeugd- en opvoedhulp
kenmerk PZ/SD/PPL
Pagina 1 van 11
Inhoudsopgave
INLEIDING
Waarom deze beleidskaders
pag.
3
1. Visie
pag.
4
2. Doelstellingen
pag.
5
3. Overgangsrecht
pag.
6
4. Informatie en advies
pag.
6
5. Signalering
pag.
6
6. Preventie
pag.
7
7. Professionele zorg
pag.
7
8. Toegang
pag.
8
9. Samenwerking met huisartsen, Passend Onderwijs e.a.
pag.
9
10. Flankerend beleid
pag.
10
11. Financiën
pag.
10
12. Uitvoering
pag.
11
BELEIDSKADERS ZORG EN ONDERSTEUNING 2015
Pagina 2 van 11
INLEIDING
Waarom deze beleidskaders
Per 1 januari 2015 worden alle Nederlandse gemeenten verantwoordelijk voor jeugd- en
opvoedhulp, zorg voor de kwetsbaren op de arbeidsmarkt, jeugd-GGZ en dat deel van de
AWBZ waaruit begeleiding van volwassenen, ouderen en kinderen bekostigd wordt. Deze
zorg moet effectiever, met minder bureaucratie en goedkoper.
Het Rijk ziet gemeenten als de meest aangewezen uitvoerder om dit te realiseren, ook
omdat gemeenten het dichtst bij de inwoners zitten. Het Rijk bereidt deze transitie voor met
een indrukwekkende set van nieuwe wetgeving: Jeugdwet, Participatiewet en een
vernieuwde Wet maatschappelijke ondersteuning, versie 2015. In deze Wmo 2015
verdwijnen de huidige prestatievelden en ontstaat voor de gemeenten meer beleidsruimte,
maar ook een grotere verantwoordelijkheid voor de zelfredzaamheid en participatie van
kwetsbare burgers.
Tegelijk met het van kracht worden van de nieuwe wetgeving draagt het rijk de huidige
budgetten over, mét een korting. Een korting van 25%1 bij de begeleiding AWBZ; Jeugdzorg
wordt met structureel 15% minder budget overgeheveld; er komen nog onbekende kortingen
op de Participatiewet (zowel voor re-integratie als voor de Wsw). Ook de huidige
rijksmiddelen voor cliëntondersteuning, die nu nog naar de MEE-organisaties gaan, worden
overgedragen.
Vrijwel tegelijkertijd worden andere wetten ingevoerd, gewijzigd of afgeschaft, die
rechtstreeks een relatie hebben met de (uitvoering van de) nieuwe gemeentelijke taken:
• De huidige Wmo voorziening hulp bij het huishouden wordt beperkt. Het budget wordt
vanaf 1 januari 2015 33% gekort;
• Er komen aanpassingen in de Wet Werk en Bijstand;
• Gemeenten hebben er per 1 juli 2013 een nieuwe handhavingtaak bij gekregen, namelijk
die op de meldcode kindermishandeling;
• Per 1 augustus 2014 is Passend Onderwijs ingevoerd binnen het basisonderwijs en het
voortgezet onderwijs;
• De Wet toeslag chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en Compensatie eigen risico
(CER) wordt ook gedecentraliseerd. De aftrekpost Speciale ziektekosten (SZK) zou eerst
ook worden afgeschaft, maar blijft inmiddels toch gehandhaafd;
• De Wet maatregelen WWB gaat in op 1-1-2015 en
• De Wet hervorming kindregelingen gaat (ook) in op 1-1-2015.
Al met al gaat het hier om een ingrijpend veranderproces met gevolgen voor de
Landsmeerse gemeentelijke organisatie en werkwijzen, de gemeentelijke financiën, de
intergemeentelijke regionale samenwerking, de relaties met de 1ste lijns gezondheidszorg, de
1
Mogelijkerwijs daalt dit percentage nog. Er cirkuleren op dit moment nieuwe percentage’s van 6, 11 en 18%.
Pagina 3 van 11
relaties met het onderwijs, de relaties met een aantal gesubsidieerde instellingen en vooral:
de relatie tussen de gemeente en haar inwoners.
Om de nieuwe taken uit te voeren moet de gemeente Landsmeer expertise opbouwen op
nieuwe kennisgebieden, toegang tot zorg inrichten, nieuwe, vooral heel andere relaties
opbouwen met de huisartsen in de gemeente en veel bestaand beleid en bestaande
uitvoering afstemmen op of integreren met de nieuwe taken, zodat synergie ontstaat.
Tot slot, niet op de laatste plaats: de gemeentelijke begroting wordt bijna 20% hoger ten
behoeve van de zorg en ondersteuning van circa 2% van de bevolking.
Om de uitvoering vorm te geven stelt de raad van Landsmeer de volgende beleidskaders
vast:
BELEIDSKADERS ZORG EN ONDERSTEUNING 2015
Zelfstandig leven en wonen voor gehandicapten, langdurig zieke(n), ouderen, beschut
en beschermd werk, jeugd- en opvoedhulp.
1. Visie
Als Landsmeerse gemeenschap nemen we de zorg en ondersteuning van die medeLandsmeerders op ons die dit nodig hebben. De vraag van de burger staat daarbij centraal.
De zelfredzaamheid van de burger, die van zijn of haar sociale omgeving en die van het
georganiseerd vrijwilligerswerk, wordt zo veel mogelijk betrokken bij zorg en ondersteuning.
Als dan ook nog professionele zorg of ondersteuning nodig is biedt de gemeente in het
Middelpunt toegang tot die professionele zorg en ondersteuning. Leidend principe daarbij is
maatwerk.
In het algemeen is het beleid van de gemeente er op gericht dat diegenen die gezond en wel
zijn dit ook blijven. De sociale samenhang – samenredzaamheid – moet waar mogelijk nog
zo versterkt worden dat inwoners van Landsmeer, Den Ilp en Purmerland nog meer dan nu
al het geval is elkaar helpen: met elkaar voor elkaar. De gemeente neemt een regierol ten
aanzien van het bestaan en ontstaan van voorzieningen waardoor iedereen gezond kan
blijven, goed kan functioneren en zo lang mogelijk zelfstandig kan leven. De inwoners van de
drie kernen hebben daarin het recht de gemeente uit te dagen (right to challenge).
Anderzijds ziet de gemeente het wel als haar rol om het initiatief te laten waar het ontstaat
(participatieve overheid).
De gemeente heeft extra aandacht voor jongeren, ouderen, kwetsbare volwassenen en voor
mantelzorgers en vrijwilligers. Op hen gerichte algemene of overige voorzieningen2 zijn de
Jeugdgezondheidszorg, Informatie- en opvoedadvies, Schoolmaatschappelijk Werk,
Algemeen Maatschappelijk Werk, Mantelzorgondersteuning, Jongerenwerk, onafhankelijke
cliëntondersteuning, vormen van dagbesteding waardoor mensen langer thuis kunnen blijven
2
De Wmo 2015 gebruikt de term algemene voorziening waar de Jeugdwet de term overige voorziening gebruikt
Pagina 4 van 11
wonen, gebiedsgerichte hulp bij jeugdcriminaliteit en jeugdoverlast en het advies- en
meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling ‘Velig Thuis’.
Als er behoefte aan zorg of ondersteuning is, is een integrale, gezinsgerichte aanpak het
uitgangspunt. Zowel waar sprake is van vrijwillige zorg of ondersteuning als waar sprake is
van professionele zorg of ondersteuning.
Het begrip gezin wordt ruim opgevat: ook alleenstaanden zijn in dit geval een gezin.
Wanneer sprake is van professionele zorg of ondersteuning, al of niet in combinatie met
vrijwillige zorg, wijst de gemeente één regie-voerder aan, eindverantwoordelijk voor de
integrale aanpak (één gezin, één plan). Waar Landsmeerders zelfredzaam zijn, al of niet met
een enkelvoudige voorziening en al of niet met behulp van hun sociaal netwerk en/of het
georganiseerd vrijwilligerswerk, is het de 1ste lijnsgezondheidszorg of zijn het de
gesubsidieerde instellingen die een integrale aanpak bewaken.
De gemeente maakt geen onderscheid op basis van leeftijd. Haar beleid is gericht op alle
inwoners van -9 maanden tot 100+ jaar. Bij het indiceren van zorg en ondersteuning wordt,
zo lang het de wettelijke taak van de gemeente betreft, een doorlopende ontwikkelingslijn
gegarandeerd en wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden met leeftijdsgrenzen van 18 of
van 23 jaar.
De gemeente Landsmeer werkt samen met zorgverzekeraars en regiogemeenten. Met de
zorgverzekeraars betreft dit het maken van afspraken over de indicatiestelling door de
huisartsen en de wijkverpleegkundigen.
Grondslag voor het ondersteunen van elkaar, zorgen voor elkaar, is respect voor elkaar. Dat
komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de stelregel dat niemand geïndiceerd zal worden zonder
dat deze in persoon is gezien. En in de stelregel dat we respect hebben voor elkaars privacy:
zonder toestemming worden geen gegevens uitgewisseld. Behalve wanneer sprake is van
situaties waarin de veiligheid van inwoners in het geding is of de inwoner ernstig in zijn/haar
ontwikkeling en/of opvoeding wordt bedreigd. Respect komt ook tot uitdrukking door de
beschikbaarheid van onafhankelijke cliëntondersteuning. Een onafhankelijk
vertrouwenspersoon is beschikbaar via WonenPlus en via MEE.
2. Doelstellingen
Doelstellingen van de beleidskaders zorg en ondersteuning zijn:
a) Dat door tijdig signaleren klein gehouden wordt wat klein gehouden kan worden. En dus
escalatie van – op de eerste plaats - zorgbehoeften en – op de tweede laats - zorgkosten
voorkomen wordt;
b) Dat zorg en ondersteuning zoveel mogelijk vanuit het eigen sociale netwerk wordt
geboden;
c) Dat er een integrale gezinsbenadering is, leidend tot synergie in het zorg- en
ondersteuningstraject;
Pagina 5 van 11
d) Dat de behoefte aan inzet van (zware) professionals afneemt. Liever 2e lijn dan 3e lijn,
liever 1e dan 2e, liever 0e dan 1e.
3. Overgangsrecht
Al die Landsmeerders die in december 2014 zorg of ondersteuning hebben op basis van
AWBZ, Wet op de Jeugdzorg of Wajong hebben, hebben deze in januari 2015 nog steeds3.
Op het moment dat de klant met naam en toenaam bekend is zal de gemeente gaan
kennismaken en bespreken of (her-) indiceren mogelijk en wenselijk is4.
Resultaat: Niemand tussen wal en schip. Iedereen die voor 1 januari 2015 bekend is, of zich
bekend gemaakt heeft bij het Middelpunt, heeft in januari 2015 nog hetzelfde traject als wat
hij/zij had in december 2014.
4. Informatie en advies
Iedereen die nu of in de toekomst ondersteuning of zorg nodig heeft, heeft op gemakkelijke
wijze toegang tot informatie en advies die hem of haar helpt om zelfstandig, samen met de
eigen dorpsgenoten, een goed leven te leiden. De gemeente verwijst haar inwoners actief
naar de beschikbaarheid van deze informatie en stimuleert het bestaan en ontstaan van
algemene voorzieningen waardoor Landsmeerders hun eigen zorg en ondersteuning zelf
kunnen organiseren;
Resultaat:
- Eind 2015 heeft 90% van de Landsmeerders met een indicatie op basis van Jeugdwet
en/of Wmo 2015 een persoonlijke ontmoeting gehad met een medewerker van het kernteam.
Meting vindt plaats op basis van de rapportages van het Middelpunt;
- Eind 2015 weet 75% van alle Landsmeerders dat er een gemeentelijk informatieloket zorg
en ondersteuning is5. Meting vindt plaats met behulp van de tweejaarlijks te houden
omnibusenquete;
- In 2016 kent 75% van de
leerlingen van groep 8 van de basisscholen
ouders van kinderen tot en met 17 jaar
Landsmeerders van 70 jaar en ouder
het Middelpunt. Meting vindt plaats op basis van de rapportages van het Middelpunt.
5. Signalering
Er zijn inwoners, die een zorg- of ondersteuningsvraag hebben, maar geen hulpvraag stellen
en daardoor niet in beeld komen. Mogelijk zelfs vereenzamen. We moeten het in een zo
vroeg mogelijk stadium signaleren als bij onszelf of bij een ander ondersteuning of zorg
nodig is of in de nabije toekomst nodig zal zijn. Om tijdig ondersteuning en/of zorg te kunnen
bieden en escalatie te voorkomen. De gemeente organiseert en coördineert een
signaleringsoverleg met de in onze gemeente werkzame professionals. Het advies- en
3
Dit is ook een wettelijk plicht, maar wordt hier vooral opgenomen omdat we dat zelf ook vinden
dit is al begonnen in september 2014
5
Deze doelstelling is gericht op de gezonde en wel-zijnde Landsmeerder die (vooralsnog) geen zorg- of
ondersteuning nodig heeft.
4
Pagina 6 van 11
meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling ‘Velig Thuis’ maakt onderdeel uit van de
signaleringsstructuur. Ook levert ‘Veilig Thuis’ een bijdrage aan het verbeteren van de
signaleringsbekwaamheid van eerdergenoemde professionals door het organiseren van
trainingen.
Met Dienstencentrum Landsmeer en met WonenPlus en mogelijk ook met anderen worden
aanvullend afspraken gemaakt dat zij pro-actief op zoek gaan naar diegene die
vereenzaamt, diegene die wel een zorg- of ondersteuningsvraag heeft, maar deze niet stelt.
Resultaat:
In 2015 en 2016 zal door een actief werkende signaleringsstructuur het aantal signalen
ten opzichte van de situatie van vóór de decentralisaties, stijgen. Meting vindt plaats op
basis van de rapportages van het Middelpunt;
Signalering vindt tijdig plaats. Periodiek wordt door het Middelpunt geëvalueerd of zorg
en ondersteuningsvragen eerder gesignaleerd hadden kunnen wrden.
Ten aanzien van de ondersteuning die momenteel binnen de AWBZ gegeven wordt moet
een verbetering van de signalering leiden tot een verschuiving van het moment van
indiceren van volwassenen naar jeugd en, binnen jeugd, van jongeren naar kinderen.
Het gemiddelde van de signaleringsleeftijd in 2017 moet lager zijn dan de gemiddelde
signaleringsleeftijd in 2015.
6. Preventie
De gemeente is vanuit het Middelpunt samen met ketenpartners proactief in de
gemeenschap aanwezig om informatie te verstrekken, om te signaleren en om snel en
adequaat zorg in te (doen) zetten. Eenvoudige zaken moeten niet complex gemaakt worden.
Als door de inzet van preventieve licht ambulante begeleiding een beroep op (zwaardere)
ondersteuning en/of zorg voorkomen kan worden dan wordt deze direct ingezet.
Ook heeft elk Landsmeers gezin recht op een keukentafelgesprek. Om haar ondersteuningsen zorgbehoeften in kaart te brengen, om na te gaan wat zij zelf, of zelf met haar eigen
omgeving, kan doen en of en zo ja welke professionele inzet nodig is en wie deze kan
bieden.
Resultaat: Ten aanzien van Jeugd en opvoedhulp en J-GGZ moet een verbetering van de
preventie, inclusief de inzet van preventieve licht ambulante begeleiding en het houden van
keukentafelgesprekken, leiden tot een verminderd gebruik van 2e lijnszorg van 25% per 31
december 2017 ten opzichte van het gebruik per 31 december 2014.
NB. Ten aanzien van Jeugd-AWBZ en volwassen AWBZ wordt een dergelijke doelstelling
niet gehanteerd omdat de gemeente hier geen preventieve rol in speelt.
7. Professionele zorg
Wanneer professionele ondersteuning of zorg ingezet moet worden, wordt naar zorg op maat
gezocht. Daarbij moet voortdurend de mogelijkheid bekeken worden of (elementen van) zorg
cq. ondersteuning uit de 3e lijn niet goedkoper en beter in de 2e lijn uitgevoerd kan worden,
idem 2e lijn --> 1e lijn, 1e lijn--> 0e lijn. Uit de beschikbare vormen van ondersteuning of zorg
Pagina 7 van 11
worden de op lange termijn goedkoopste vormen van zorg gekozen. Anderzijds moet wel, als
dit noodzakelijk is, direct voldoende zware zorg ingezet worden.
Als er redelijkerwijze keuzemogelijkheden zijn, is het de cliënt die de keuze maakt.
Bij de inkoop van zorg is kwaliteit en cliëntenparticipatie leidend, maar moet tegelijk
inefficiëntie worden doorbroken. Zorgprofessionals moeten niet alleen aan de in de wet
gestelde eisen van vakbekwaamheid voldoen, maar ook oog hebben voor
a) een gelijkwaardige samenwerking met de mantelzorger/vrijwilliger,
b) een gezonde bedrijfsvoering, die het accent legt bij de zorg voor de klant en
c) het vernieuwen van de eigen dienstverlening (inzet van effectieve, efficiënte en
innovatieve professionals).
Een goede verantwoordelijkheidstoedeling van de zorgprofessionals wordt gewaarborgd in
protocollen en afspraken over aansluitende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
De gemeente neemt waar mogelijk het initiatief tot het beschikbaar komen van
ondersteunings- en zorgmogelijkheden binnen de eigen gemeente, zodat Landsmeerders die
zorg buiten de deur nodig hebben dit, als zij dit wensen, binnen het dorp kunnen vinden.
Voor wat betreft de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering
belegt de gemeente de uitvoering bij Jeugdbescherming of bij een vergelijkbare
gecertificeerde instelling. De gemeente zet zich binnen haar mogelijkheden in om te
voorkomen dat zich de noodzaak daarvoor voordoet, of dat recidive of terugval plaatsvindt.
Belangrijkste doelstelling is om vanuit preventie en signalering door de gemeente het aantal
zaken die geëscaleerd moeten worden naar jeugdbescherming zal afnemen, omdat zorg
eerder wordt gesignaleerd en passende ondersteuning sneller wordt ingezet met steun van
het netwerk.
Resultaat:
- professionals zetten voldoende tijdig zware zorg in,
- professionals voorkomen door het bieden van nazorg dat zich terugval voordoet,
- professionals richten zich op een zo spoedig mogelijk herstel en/of zelfredzaamheid,
- In 2017 zijn de kosten van de professionele zorg door bedrijfsvoeringsmaatregelen en
door innovatie afgenomen met 5% ten opzichte van 2015,
te meten door evaluatie.
8. Toegang
Het toegangsloket tot professionele zorg of ondersteuning is het Middelpunt.
In en vanuit het Middelpunt is een deskundig en goed samenwerkend Kernteam actief.
Het kernteam is verantwoordelijk voor:
het geven van informatie en advies;
het instand houden van een actief signaleringsnetwerk;
Pagina 8 van 11

het (doen) geven van deskundig advies aan degenen die beroepsmatig met jeugdigen
werken;
het maken van afspraken met huisartsen en anderen over de voorwaarden waaronder en
de wijze waarop verwijzing plaats vindt;
het houden van keukentafelgesprekken;
de afstemming van zorg, geleverd door de verschillende zorginstanties waaronder het
passend onderwijs;
het verzorgen van preventieve, licht-ambulante ondersteuning;
en heeft als missie ‘zaken die klein zijn klein te houden’.
In het kernteam is – al of niet in een ‘flexibele schil’ – expertise aanwezig op het gebied van
jeugdzorg, jeugdgezondheid, opgroei en opvoed advies, schoolmaatschappelijk werk,
algemeen maatschappelijk werk, respijtzorg, dementie, autisme, lichamelijke en
verstandelijke beperkingen, woningaanpassingen en het weer mogelijk maken van dagelijkse
handelingen bij mensen die door ziekte of handicap een lichamelijke of psychische beperking
hebben opgedaan. Het Kernteam heeft de beschikking over BAMw en BIG-geregistreerd
personeel.
Daarmee is tenminste deskundigheid gewaarborgd ten aanzien van:
a. opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen;
b. opvoedingssituaties waardoor jeugdigen mogelijk in hun ontwikkeling worden bedreigd;
c. taal- en leerproblemen;
d. somatische aandoeningen;
e. lichamelijke of verstandelijke beperkingen;
f. kindermishandeling en huiselijk geweld.
Het Kernteam wordt ondersteund door een procesregisseur, een all-round administratief
medewerker die tevens voorlichting geeft en een kwaliteitsmedewerker en natuurlijk tevens
door mensen die adminstreren, automatiseren, inkopen, huisvesten, beleid maken en
managen.
9. Samenwerking met huisartsen, Passend Onderwijs e.a.
Bij samenwerking met onze huisartsen en wijkverpleegkundigen, jeugdartsen en
specialisten, 1ste en bij de samenwerking met het (Passend) Onderwijs, staat het belang van
de klant centraal en een soepele coördinatie met een zo beperkt mogelijke administratieve
last voorop. Ieder der partijen draagt de financiële last die hoort bij de uitvoering van de
eigen wettelijke opdracht.
Resultaat:
- Er is een tijdige en goede uitwisseling van informatie
- Er is een goede aansluiting tussen zorg & ondersteuning verzorgd door of namens de
gemeente en de zorg & ondersteuning verzorgd door of namens (het
samenwerkingsverband van) het passend onderwijs
Pagina 9 van 11
- Er is een goede aansluiting van zorg verzorgd op basis van de ZVW en zorg verzorgd door
of namens de gemeente
10. Flankerend beleid
De gemeente herijkt haar welzijnsbeleid op die onderdelen waar dit leidt tot een versterking
van de zorg en ondersteuning 3 decentralisaties, leidend tot integraliteit.
Er worden beleidsregels of uitvoeringsplannen gemaakt op de onderdelen
• Hoe wordt de bestaande voorziening Hulp Bij Het Huishouden vanuit de Wmo opnieuw
vormgegeven, uitgaande van een bezuinigingstaakstelling vanuit het rijk van 33% in
2015 en later;
• Kanteling Jongerenwerk;
• Passend onderwijs/kanteling schoolmaatschappelijk werk;
• Voor- en Vroegschoolse Educatie;
• Subsidieopdrachten, DCL, WonenPlus en SMD;
• Beschut en beschermd werken;
• Ouderenwerk;
• Respijtzorg;
• Aansluiting WWB/zorg en ondersteuning
• Jeugdgezondheidszorg
• Verordeningen maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp
11. Financiën
Uitgangspunt is dat bekostiging van zorg en ondersteuning, alsmede de extra benodigde
personele capaciteit voor de uitvoering van de nieuwe taken, niet meer kost dan de door het
Rijk aan de gemeente overgehevelde middelen.
De niet direct aan zorg en/of preventie gerelateerde uitvoeringskosten zoals die ten aanzien
van administratie, inkoop, ict en dergelijke bedragen niet meer dan 4%.
Bestaande gemeentelijke middelen zoals die ten behoeve van jeugd, onderwijs en het
centrum voor jeugd en gezin zullen worden her-alloceerd, waardoor zoveel mogelijk geld
beschikbaar is voor zorg.
De gemeente Landsmeer beschikt al over een reserve 3D met de mogelijkheid om te
reserveren voor onvoorziene opname in de gesloten jeugdzorg. Daarnaast heeft zij een
reserve Wmo. Als dat nodig is, is het mogelijk om de bestaande reserve’s 3D en Wmo
samen te voegen tot één nieuwe reserve sociaal domein.
Resultaat: Deze doelstellingen worden verantwoord in de jaarrekening
12. Uitvoering
Opdracht aan het college
Pagina 10 van 11
Het college geeft uitvoering aan de nieuwe wettelijke taken binnen de door de raad gestelde
kaders en volgens de door de raad vast te stellen verordeningen.
Jaarlijks wordt verantwoording afgelegd bij het indienen van de jaarrekening.
In overleg met de raad worden deze kaders periodiek herzien.
*****
Pagina 11 van 11

Download Report