Jaargang 15. Nr. 4 – 5 augustus 2014
Thema: voedselveiligheid
Fabrikant moet
e-proof worden
01_Cover.indd 1
Opening Callebaut’s
Chocolate Academy Centre
23-07-14 09:44
for your next career move in food
Productieleider
Betrokken people manager die de afdeling op een hoger niveau brengt
Nijkerk
Intertaste is met 3 productielocaties marktleider in de levering van pure kruiden en specerijen direct vanuit origine, seasonings, sauzen
en soepen in tal van toepassingen en samenstellingen. Alle producten worden geleverd in hoeveelheden, verpakkingen en kwaliteiten
zoals de klant die wenst. In Nijkerk produceert men met ± 140 medewerkers in verschillende ploegendiensten natte sauzen en dressings
voor zowel A-merk klanten als voor Private Label. Voor de afdeling Vullen en Verpakken zijn wij op zoek naar een kritische en enthousiaste
Productieleider. Deze daadkrachtige en pragmatische people manager geeft leiding aan ± 30 medewerkers en is verantwoordelijk voor
het optimaal laten functioneren van het vul- en verpakkingsproces zodat doelstellingen op het gebied van veiligheid, kwaliteit en output
worden behaald. Daarnaast ben je initiator en coördinator van verbeterprojecten voor de afdeling Vullen en Verpakken.
Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126
Masters in Cereal Technology Rotterdam
Sales Account Manager Ingredients
Ondernemer die met consultative selling kansen creëert in een internationale markt
Rotterdam
Codrico Rotterdam B.V. is een succesvol, internationaal opererend en innoverend productiebedrijf van hoogwaardige half- en eindproducten
voor de levensmiddelen- en diervoedingsindustrie. Als grondstof voor het productieproces worden mais en graanproducten gebruikt
om producten te maken voor bijvoorbeeld ontbijtgranen, hartige snacks zoals tortilla chips en gemaksvoeding. Met een team van 65
medewerkers vormt zij een hecht en trots team met een Rotterdamse mentaliteit. In de Rijnhaven staat het hoofdkantoor, van waaruit
de commerciële activiteiten worden aangestuurd, daarnaast zijn ook Productie, R&D en Logistiek hier gevestigd. Door de groei en de
ambitie voor de komende jaren wordt het Sales team uitgebreid en zijn wij op zoek naar een energieke Sales Manager Ingredients die
verantwoordelijk is voor het realiseren van omzet- en afzetgroei bij internationale klanten in de food en feed industrie.
Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148
Implementatietechnoloog
Met passie voor optimalisatie- en verbetertrajecten
Leerdam
VSI BV is een internationaal opererende, succesvolle en toonaangevende producent van voedingsrepen. Het modern ingericht en sterk
geautomatiseerde bedrijf werkt voor afnemers in de gehele wereld. VSI onderscheidt zich daarbij door een hoge graad van expertise
op het gebied van productieprocessen en exclusieve recepturen voor o.a. dieet-, sport-, candy- en functional food-repen. VSI produceert
voedingsrepen voor merkeigenaren en Private Label. De ontwikkeling van repen gebeurt veelal in co-creatie. Er werken ruim 190
medewerkers en het bedrijf is sterk groeiend. Met een team van 11 personen op R&D heeft VSI alle benodigde kennis en kunde op het
gebied van ingrediënten, coatings en smaak. Door de groei zijn wij voor VSI op zoek naar een ambitieuze Implementatietechnoloog die
verantwoordelijk is voor het vertalen en implementeren van productontwikkelingsconcepten naar de productielijnen.
Consultant: Michiel Dekkers, telefoon 0317-468686 of 06-86805669
Senior Packaging Technologist
In a challenging international environment close to marketing and operations
Schoonrewoerd
The Fromageries Bel Group is one of the world ‘s largest producers of branded cheeses, with brands such as Mini Babybel, La Vache qui
rit, Leerdammer, Boursin, Apericube and Kiri. Worldwide, approximately 11,400 people work for the Bel Group and the brand cheeses are
sold in 120 countries. They are a reliable and professional business partner that stands for quality, innovation, strong brands and social
entrepreneurship. Bel Leerdammer BV designs, manufactures and packaged branded cheeses and cheese products of high quality under
the Leerdammer brand. Bel Leerdammer in Schoonrewoerd has an innovation center, as well as production facilities in Schoonrewoerd,
Dalfsen and Wageningen. Currently we are searching for a pragmatic Senior Packaging Technologist who is responsible for leading
packaging innovation and renovation projects, from start-up until implementation in production at several locations in The Netherlands.
Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-12504148)
Quality Product Coördinator
Inhoudelijke gesprekspartner tussen de leverancier en de markt
Renswoude
A.S. Watson is ’s werelds grootste retailer op het gebied van Health & Beauty met wereldwijd meer dan 100.000 medewerkers en ca. 10.000
winkels. In de Benelux is zij actief met de winkelformules Kruidvat, Trekpleister, ICI Paris XL, Prijsmepper en Pour Vous. Het is een snel
groeiende onderneming met een bedrijfscultuur die wordt gekenmerkt door ondernemingszin, zelfstandigheid, verantwoordelijkheid,
resultaatgerichtheid en een informele werksfeer. Op het hoofdkantoor in Renswoude is de centrale inkoopafdeling gevestigd. Deze afdeling
is naast de inkoop van A-merken ook verantwoordelijk voor het onderhouden en ontwikkelen van een kwalitatief, hoogwaardig Private
Label assortiment. Wij zijn op zoek naar een gedreven Quality Product Coördinator verantwoordelijk voor het borgen en optimaliseren
van de productkwaliteit van de Private Label producten van ICI Paris XL en consumentenartikelen van Kruidvat en Trekpleister.
Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490
Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]
dupp - food recruitment
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686
Inhoud
Jaargang 15. Nr. 4 – 5 augustus 2014
nr. 5 – 5 augustus 2014
Thema: voedselveiligheid
Fabrikant moet
e-proof worden
Opening Callebaut’s
Chocolate Academy Centre
01_Cover.indd 1
23-07-14 09:44
Bij de voorpagina:
In deze EVMI aandacht voor vele aspecten van voed­
selveiligheid. Van het vertrouwen van consumenten in
de veiligheid, tot communicatie bij incidenten en een
overzicht van recalls in de eerste helft van 2014. Vanaf
pagina 11.
Mixed
4
Openbaarmaking inspectie­
resultaten
Strengere controles vetten
in feed
Terughaalacties eerste helft
2014
Einde aan private roodvlees­
keuring
Kort nieuws uit de sector
Hondenbier
Opening Insectpoint
7
16
19
23
26
28
‘Houd bij recall de regie in
handen’
Kenniscentrum bundelt krachten
30
Met vleesextract en alcoholvrij
Productherformulering
34
Minder zout, vet en suiker
Productnieuws
41
Palatinose verlengt houd­
baarheid
Online verkoop
42
Fabrikant moet
e-proof worden
Go-Tan
44
Voedselveiligheid
11
Orde scheppen in de infor­
matiechaos
Biologische voeding
Barry Callebaut
31
15
Productnieuws voedsel­
veiligheid
Handelsmissie naar Indonesië
Opening Chocolate Academy
Centre
46
Meer antioxidanten, minder
cadmium
Productnieuws
49
Vreugdenhil zet in op ver­
duurzaming
Service
50
Cartoon, agenda en colofon
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
03_Inhoud.indd 3
­3
24-07-14 12:28
Kort nieuws
AH past reclame aan
Albert Heijn zal zijn Hollandse kip niet meer aanprijzen met mededelingen als ’100 procent verantwoorde kip’ en ‘goede leefomstandigheden’. Na een
uitspraak van de Reclame Code Commissie (RCC)
past de supermarkt de reclame aan.
Unilever verkoopt Slim-Fast
Unilever verkoopt het afslankproductenmerk SlimFast en de daarmee samenhangende wereldwijde activiteiten aan investeringsmaatschappij Kainos Capital.
Slim-Fast is actief in Noord-Amerika, het Verenigd
Koninkrijk en Ierland. Financiële details zijn niet bekendgemaakt. Het bedrijf stond al in de etalage.
Vion kiest voor verantwoorde soja
Vion Food Group gaat volledig over op de inkoop
van verantwoorde soja voor de productie van Beter
Leven-varkensvlees en Milieukeur-varkensvlees. Vion
heeft onlangs RTRS-certificaten aangekocht waarmee
de verantwoorde soja voor de productie van Beter
Leven- en Milieukeur-vlees wordt afgedekt.
‘Suiker belangrijker dan vet’
Consumenten in Europa letten steeds vaker op het
suikergehalte in voedingsmiddelen en juist minder
op het vetgehalte, stelt Euromonitor International.
Deze trend zet verder door, verwacht het marktonderzoeksbureau.
DSM neemt Aland over
DSM heeft de producent van vitamine C Aland
overgenomen. In april kondigde DSM al aan over de
acquisitie te onderhandelen. Aland is gevestigd in
Hong Kong, maar produceert vitamine C in China.
ADM lijft Wild Flavors in
ADM neemt het Zwitserse Wild Flavors GmbH over.
Het bedrijf betaalt 2,2 miljard euro voor de leverancier van natuurlijke smaakcomponenten en ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie. Wild Flavors
heeft een netto jaaromzet van zo’n 1 miljard euro.
Mixed
Leverancier Superunie kan
factuur direct laten betalen
Een deel van de leveranciers van Superunie kan vanaf 1 oktober 2014 gebruik maken van ‘Supply Chain
Finance’. Deelnemers aan dit financiële platform van Superunie kunnen zelf het tijdstip van betaling van
hun rekeningen bepalen, stelt de inkooporganisatie van 13 supermarktketens.
“Zo kan een factuur al binnen een week aan de leverancier worden betaald, ongeacht de met Superunie overeengekomen betalingstermijn”, aldus Superunie. Volgens Dick Roozen, algemeen directeur van Superunie, biedt
dit nieuwe systeem grote voordelen voor de daarvoor geselecteerde leveranciers. “De financieringskosten voor
leveranciers worden hierdoor aanzienlijk lager en de betalingszekerheid is gegarandeerd. Superunie is ervan
overtuigd hiermee een ideaal evenwicht te hebben gevonden voor de financiële belangen van onze leveranciers
en die van ons als grote inkoopcoöperatie. Daarmee verbeteren we de continuïteit in de keten.”
Door als eerste grote partij in de Nederlandse foodretail dit initiatief te nemen, wil Superunie een bijdrage leveren aan de groeiende populariteit van Supply Chain Finance (SCF). In de praktijk betekent SCF een nauwe samenwerking tussen Superunie, de leverancier, het SCF platform en een bank. Facturen van leveranciers worden
door Superunie gefiatteerd en vervolgens doorgezet naar het SCF platform, waar de facturen worden verwerkt.
De betrokken leverancier kan vervolgens zelf kiezen op welk moment de factuur door de bank wordt uitbetaald: onmiddellijk of op een later moment, bijvoorbeeld vlak voor de salarisbetalingen. De leverancier
betaalt volgens Superunie voor deze dienstverlening een vergoeding aan de financiële instelling die aanzienlijk lager is dan zijn huidige financieringskosten van uitstaande facturen.
E
Homemade is overgenomen door Koninklijke Smilde. De producent van bakmixen was in juli failliet verklaard. Homemade maakt sinds 15 juli deel uit van de business unit Smilde Bakery van het voedingsmiddelenconcern uit Heerenveen.
Homemade, gevestigd in Roden, produceert een uitgebreid assortiment bakmixen en brengt deze op de markt
onder het consumentenmerk Homemade. Het bedrijf heeft circa 15 medewerkers. Ronald Bijma van Homemade is positief over de overname. “Homemade heeft de afgelopen jaren een stormachtige ontwikkeling meegemaakt en kan zich als onderdeel van het 151-jarige Koninklijke Smilde nu verder ontwikkelen.” Alex Kruiter
van Smilde Bakery stelt met de uitbreiding met Homemade de marktpositie en het productportfolio uit te breiden. “Ook voegen we een nieuw ontwikkelingsplatform, homebaking, toe aan onze innovatiestrategie.”
E
E
s
d
h
E
g
(
s
c
Morubel overgenomen
Belgisch garnalenbedrijf Morubel, voormalig dochter
van Heiploeg, is overgenomen door investeringsmaatschappij Bencis Capital Partners. Morubel was zelfstandig sinds februari, na het faillissement van Heiploeg en
de overname van dat bedrijf door Parlevliet & Van der
Plas. Het was al vanaf het begin de bedoeling om een
nieuwe eigenaar voor het bedrijf te vinden.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
04-05-06-07_mixed.indd 4
D
p
h
o
O
s
h
V
g
w
D
f
p
Smilde neemt failliet Homemade over
SecureFeed moet veiligheid verhogen
Partijen in de diervoedersector hebben een nieuwe organisatie opgericht voor de borging van veiligheid van
voeders en grondstoffen. SecureFeed wil als centraal
aanspreekpunt fungeren voor alle ketenpartijen in de
zuivel-, ei- en vleesketens en voor externe partijen.
4
R
24-07-14 13:07
Column
Ruim 300 miljoen boete voor worstkartel
Duitse vleeswarenproducenten kwamen tientallen jaren bijeen om te praten over marktontwikkelingen en
prijzen. Sinds 2003 werden daadwerkelijk afspraken over prijsverhogingen gemaakt. Het Bundeskartellamt
heeft daarom 21 bedrijven die deelnamen aan een Duits worstkartel boetes van in totaal 338 miljoen euro
opgelegd. Naast de bedrijven zijn ook 33 verantwoordelijke managers beboet.
Onder de beboete bedrijven zijn dochters van Zur Mühlen-Gruppe, ClemensTönnies-Gruppe en het Zwitserse Nestlé. Volgens het Bundeskartellamt was ook Lutz Fleischwaren van Vion in Landsberg am Lech bij
het kartel betrokken. Diverse bedrijven hebben aangekondigd in beroep te gaan.
Volgens de Duitse autoriteiten ontmoetten worstfabrikanten elkaar tientallen jaren in de ‘Atlantic-kring’,
genoemd naar de eerste ontmoetingsplaats, het Hamburgse Hotel Atlantic. Ze spraken daar over marktontwikkelingen en prijzen.
Door de grote variatie in worstsoorten en verpakkingsgrootten ging het niet om prijsafspraken voor specifieke producten, maar om prijsklassen voor productgroepen. Daardoor konden aan de detailhandel hogere
prijzen worden berekend.
Efsa: ‘Acrylamide is risico’
Acrylamide in voedingsmiddelen verhoogt mogelijk het risico op het
ontwikkelen van kanker. Dat stelt Efsa in haar voorlopige evaluatie
van de stof. Daarmee bevestigt de Europese voedselveiligheidsorganisatie eerdere evaluaties.
De stof acrylamide zit onder meer in koffie, gefrituurde aardappelproducten, koekjes, ontbijtkoek, crackers en krokante en zachte broodjes,
maar ook in babyvoeding. Acrylamide ontstaat bij verhitting zonder
water (bakken, roosteren, braden, frituren) bij een temperatuur hoger
dan 150 graden Celsius.
Het verhoogde risico is gebaseerd op dierenstudies. Het risico geldt
voor alle leeftijdsgroepen, maar kinderen lopen, gezien hun gewicht,
het meeste risico door blootstelling aan acrylamide.
Diverse EU-landen en ook Europese autoriteiten raadden al eerder
aan het acrylamide-gehalte in voeding te verminderen. De Europese
voedselfederatie FoodDrinkEurope ontwikkelde in samenwerking met de Europese Commissie en de EUlidstaten een toolbox waarmee voedingsmiddelenfabrikanten het gehalte aan acrylamide kunnen verlagen.
Diverse bedrijven ontwikkelden functionele ingrediënten waarmee de vorming van acrylamide kan worden
tegengegaan. De afgelopen jaren het gehalte in sommige productgroepen verlaagd, maar in andere wordt
nog steeds veel acrylamide aangetroffen.
Eat2Move start voor topsporter en oudere
Eat2Move is officieel van start gegaan. In Eat2Move werken acht Gelderse organisaties op het gebied van
sport, voeding en gezondheid samen. Het centrum richt zich de komende zes jaar op innovatie rond voeding en beweging voor topsporters en ouderen. Er wordt kennis ontwikkeld over de specifieke voedingsbehoefte bij prestaties en herstel.
Er wordt onder meer gekeken naar de voedingsstatus en het gezondheidsprofiel van sporters. Zo wordt
geanalyseerd of er tekorten aan voedingsstoffen zijn en wat nodig is om herstel te optimaliseren. Sporters
(top- en breedtesporters), coaches en begeleiders, medici en zorgprofessionals maken hun eisen en wensen kenbaar. Aan de hand daarvan worden voedingsmiddelen ontwikkeld en in de praktijk getest met specifieke eiwitten gericht op spieropbouw en herstel van spierkracht na een operatie.
“Van plaag naar
prachtproduct” staat
er boven het artikel
dat begint op pagina
9 van deze uitgave.
Het verhaal gaat
over de opening van
Insectpoint, een centrum in Lelystad dat
de grootschalige kweek van insecten voor dierlijke
en menselijke consumptie moet versnellen. De
vraag naar eiwit gaat stijgen. Tegen 2050 moeten
er in de wereld 9 miljard monden worden gevoed.
Bovendien stijgt op veel plaatsen het inkomen,
Enge beestjes
waardoor de vraag naar vlees toeneemt. Kortom,
een levensgroot probleem dat om een oplossing
vraagt. Insecten kunnen voor een deel van de
oplossing zorgen.
Als het aan de initiatiefnemers van Insectpoint
ligt, zijn producten met insecten binnen enkele
jaren in de supermarkt te vinden, naast het gehakt. Veel mensen krijgen bij het woord insecten
al jeuk. Ze moeten er niet aan denken die kriebelende, enge beestjes op te eten. Maar is een
sprinkhaan zonder pootjes of vleugels wezenlijk
anders dan een gepelde garnaal? Is het niet een
kwestie van even wennen aan het idee?
Insecten in herkenbare vorm, zijn voor de fijnproevers. Vermoedelijk komen er bij de gemiddelde consument helemaal geen herkenbare
insecten op het bord te liggen. Net zoals het vlees
op ons bord niet lijkt op een koe, een varken of
een kip. We willen bij het eten van een hamburger helemaal niet aan koetje-Boe denken en bij
het eten van kipfilet ook niet aan een lief kuikentje. Gemalen insecten zullen worden verwerkt
in bewerkte producten, zoals soepen, sauzen,
hamburgers en snacks. Insecten als ingrediënt
dus, en niet zo zeer als maaltijdcomponent. In
voedingsmiddelen verhogen insecten niet alleen
het eiwitgehalte, maar kunnen ze bovendien de
smaak en de textuur verbeteren.
Hybride producten met vlees en plantaardig eiwit
waren er al, daar zullen op termijn producten
met vlees en insecten, en wellicht ook plantaardig eiwit en insecten bijkomen. Voordat het
zover is, moeten er nog wel wat belemmeringen
in de regelgeving worden weggenomen. Ook
moet het productieproces worden verbeterd en
opgeschaald. Maar daar is dus Insectpoint voor
opgericht.
Norbert van der Werff, redactiecoördinator
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
04-05-06-07_mixed.indd 5
5
24-07-14 13:07
Kort nieuws
Topman Zwanenberg in RvC Vion
Ronald Lotgerink, de CEO van Zwanenberg Food
Group, is lid geworden van de Raad van Commissarissen bij Vion Food. Hij gaat zich vooral bezighouden met financiën en marktverhoudingen.
Afzet alcoholvrij bier stijgt
Alcoholvrij en alcoholarm bier wordt in Nederland
steeds populairder. De verkoop ervan steeg vorig
jaar met bijna 14 procent.
Zoutverlaging door sojasaus
Fabrikanten die natuurlijke sojasaus als ingrediënt
gebruiken, kunnen de hoeveelheid zout in bewerkte
voedingsmiddelen met ruim 30 procent verminderen. Dat stellen onderzoekers van Wageningen UR
Food & Biobased Research en Kikkoman.
Algemeen verbindend verklaren
Erkende producenten- en brancheorganisaties krijgen de mogelijkheid voorschriften tijdelijk algemeen
verbindend te verklaren. Dat betekent dat ook
niet-leden zich daaraan moeten houden. Dat heeft
minister Kamp bekendgemaakt.
Van der Heijden commissaris Unilever
Kitty van der Heijden (49) is per 1 juli 2014 benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen van
Unilever Nederland. Van der Heijden bekleedde
diverse posten in binnen- en buitenland bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij volgt prof. dr.
Rietje van Dam op.
Kennis allergie bij familie baat patiënt
De kwaliteit van leven van mensen die kampen met
een voedselallergie kan worden verbeterd door de
kennis daarover te vergroten bij mensen die direct
met hen te maken hebben, zoals artsen, familie,
vrienden en leraren. Dit stelt Nicole Goossens in
haar proefschrift. Ze promoveerde 30 juni aan de
Rijksuniversiteit Groningen.
Tips tegen voedselverspilling op melk
Supermarktketen Plus zet sinds 1 juli op melkpakken van het huismerk tips tegen voedselverspilling.
“De Nederlandse consument gooit per jaar naar
schatting voor 2,5 miljard euro aan voedsel weg.
Zonde! Voor het milieu én de portemonnee”, aldus
de retailer.
Barentz neemt Maustepavelu over
Ingrediëntenleverancier Barentz International heeft
de overname bekendgemaakt van het Finse Maustepalvelu. Door de acquisitie groeit de capaciteit in
Europa voor de ontwikkeling en productie van voor
de klant op maat gemaakte mengsels.
6
Mixed
Voedingscentrum Bachelor’s
Award voor Steamit
Het concept Steamit, met zoete en hartige hapjes, geserveerd op een bordje van suikerriet, heeft de Voedingscentrum Bachelor’s Award 2014 gewonnen. Steamit werd ontwikkeld door drie studenten Food Design
& Innovation van HAS Hogeschool.
Ellen Bressers, Chantal Boots en Ruben de Ruijter ontwikkelden het concept voor de gezonde en duurzame take-away snack. Ze bedachten een product dat past bij mensen die gezond en duurzaam willen
snacken als ze op het station zijn. Ze ontwierpen ‘steambits’, kleine gestoomde wontonhapjes met verschillende
groente- en fruitvullingen en een topping. Ze bedachten
ook hoe het geserveerd moet worden (op een duurzaam
bordje van suikerriet) en hoe het verkooppunt eruit moet
zien.
De prijs werd vrijdag 13 juni uitgereikt tijdens het minisymposium ‘Eerlijk over eten’ van het Voedingscentrum.
(Foto: Voedingscentrum)
Vion: 5 tot 10 vestigingen dicht
Vion gaat in Duitsland vijf tot tien productielocaties sluiten. Dat heeft CEO Michiel Herkemij gezegd tijdens
een persconferentie. Door de sluiting van de vestigingen wil het vleesbedrijf de komende twee jaar 100 miljoen euro besparen. Om welke locaties het gaat, is nog niet bekend. Vion heeft 34 fabrieken in Duitsland. De
afgelopen jaren werden er in Duitsland, net als in Nederland, al diverse productiefaciliteiten gesloten.
Herkemij stelde dat hij bij zijn aantreden bij Vion een klein half jaar geleden een onderneming aantrof
die functioneerde als een soort Russische planeconomie. De verschillende vestigingen moeten meer gaan
samenwerken. De kostenbesparing moet daarnaast worden gerealiseerd door gunstiger inkoop en een efficiëntere supply chain. Naast kosten besparen wil Vion Food ook investeren in de resterende productielocaties.
Stoelendans in bestuur
FrieslandCampina
CFO van FrieslandCampina Kees Gielen is per 1 januari 2015 benoemd tot chief operating officer business
development. Hij wordt in de executive board verantwoordelijk voor uitbouw van de activiteiten in met
name Azië en Afrika.
Gielen wordt als CFO opgevolgd door Hein Schumacher, afkomstig van HJ Heinz. Schumacher treedt op 1
september 2014 in dienst bij FrieslandCampina. Per 1 januari 2015 treedt hij aan in de executive board in de
functie van chief financial officer. Schumacher heeft elf jaar gewerkt bij HJ Heinz. In zijn laatste functie was
hij Executive Vice-President & Zone President Heinz Asia Pacific en lid van de executive board van HJ Heinz.
Bas van den Berg is per 1 januari 2015 benoemd tot executive director van de business group Cheese,
Butter & Milkpowder. Van den Berg is momenteel managing director van de werkmaatschappij Branded
Netherlands/Belgium. Van den Berg volgt Piet Hilarides op, die per 1 januari 2015 is benoemd tot chief
operating officer van de business group Consumer Products Asia. Berndt Kodden, momenteel global category director kindervoeding, volgt per 1 januari 2015 Van den Berg op als managing director van de werkmaatschappij Branded Netherlands/Belgium.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
04-05-06-07_mixed.indd 6
24-07-14 13:07
Insectpoint wil ontwikkelingen versnellen
Van plaag naar
prachtproduct
Tekst: Tessa Nederhoff | Foto’s: Tessa Nederhoff, Norbert van der Werff
Insecten werden in Europa tot voor kort vooral als plaag gezien. We
zien insecten echter meer en meer als een kans om in de eiwitbehoefte
woord sprak bij de opening van het Insectpoint, hoopt dat dit prachtige product over vijf
jaar naast gehakt in de supermarkt ligt.
van mensen en dieren te voorzien. De kennis over optimale kweekmethodes is nog gering. Daarin wil het onlangs geopende Insectpoint
in Lelystad verandering brengen.
Het kweken van de insecten gebeurt echter
nog niet op grote schaal. Opschaling van de
productie is nodig als insecten een serieuze
alternatieve eiwitbron moeten vormen.
Grootschaliger kweken en het productiepro-
ces verbeteren is dan ook de insteek van het
centrum, een initiatief van Wageningen UR
en Ger van der Wal, eigenaar van Insect Europe. Thijs Breukink, die namens de Raad van
Bestuur van Wageningen UR, het welkomst-
Paar producenten
Zover is het nog niet, meent Ineke Mastenbroek, werkzaam bij Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland. “Er zijn al wat initiatieven
en meerdere verkooppunten, maar vaak gaat
het om insecten als reptielenvoer en slechts
heel soms om een humane snack. Er zijn nog
maar een paar producenten en er moet nog
veel gebeuren. Wel is er al een brancheorganisatie voor insectenkwekers, Venik, en is er
Een lekker hapje bij
de opening: insecten
met chocoladesaus.
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
07-08-09_insecten.indd 7
7
24-07-14 15:00
met de overheid een Green Deal gesloten om
belemmeringen in regelgeving weg te nemen.
Maar er zijn nog wel doorbraken nodig op het
gebied van regelgeving en productie. Door de
kleinschalige productie zijn insecten nu nog te
duur voor de diervoederindustrie en in de humane sector is er rondom acceptatie en de
novel food-regelgeving nog wel het een en
ander te verhapstukken.” Vandaar dat Mastenbroek blij is met het kenniscentrum Insectpoint. “Het bundelen van krachten in een
kenniscentrum is een goed begin. Er kan onderzoek worden uitgevoerd, kennis worden
gedeeld, en innovaties kunnen worden gerealiseerd en gedemonstreerd.”
Enorme belangstelling
Dat de belangstelling voor insecten enorm is,
toont Arnold van Huis aan. Hij is expert op
het gebied van eetbare insecten en als entomoloog werkzaam bij Wageningen UR. “Niet
alleen in Nederland, maar wereldwijd neemt
het aantal publicaties over eetbare insecten
exponentieel toe. We hebben in 2013 het
boek Edible Insects gelanceerd en dat is nu 6
miljoen keer gedownload. Het insectenkookboek heeft al een prijs gewonnen en we hebben net een conferentie over insecten achter
de rug waar heel veel mensen uit 45 verschillende landen op af kwamen”, somt Van
Huis op.
De krekels worden
in Lelystad gekweekt
in kunststofbakken
in een afgesloten
ruimte.
Voedingswaarde
De voedingswaarde van insecten is volgens
Van Huis beter dan van gewoon vlees. “Het
bevat prima eiwitten, meer onverzadigde vetzuren en meer micronutriënten, zoals ijzer en
zink. Daarnaast is de voederconversie van insecten enorm. Voor een kilogram insecten
heb je twee kilo voer nodig. Dat is twaalf
keer minder dan bij de productie van rundvlees. Dat komt waarschijnlijk omdat insecten
koudbloedig zijn”, oppert Van Huis. “Ook is er
In 2012 kwam de eerste Nederlandse versie van het insectenkookboek uit. Bij de presentatie daarvan in
Wageningen sneed prof. Louise Fresco – toen werkzaam bij de UVA maar inmiddels bestuursvoorzitter van
Wageningen UR – een met insecten bereide taartversie van het kookboek aan.
minder kans op overdracht van ziektes,
omdat insecten verder van mensen af staan
dan vee, en zijn er minder problemen met
dierenwelzijn. Waarschijnlijk ervaren insecten
geen emotie en pijn omdat hun hersenen
daarvoor te klein zijn. Toch geven we ze het
voordeel van de twijfel door ze in te vriezen
voordat ze worden verwerkt. Daarnaast stoten insecten veel minder broeikasgassen en
ammoniak uit en is er veel minder land nodig
voor insectenkweek dan voor veehouderij.
Dat is een belangrijk punt, aangezien nu 80
procent van het landbouwareaal door veeteelt
wordt ingenomen. Tegelijkertijd zijn insecten
in staat een ander probleem op te lossen; het
opruimen van afval. Van de agrarische productie wordt een derde weggegooid, dat gaat
Partners Insectpoint
Om de interactie tussen bedrijven en
kennisinstellingen te vergroten, is er in
Insectpoint kantoor- en labruimte gecreëerd voor bedrijven die zich richten
op de kweek van insecten en eventueel partner willen worden van het centrum. Initiatiefnemers van zijn Wageningen UR en Ger van der Wal, eigenaar van Delibugs en Insect Europe.
Inmiddels zijn ook World Ento en
Energy & Exploitation unit Lelystad
aangesloten bij Insectpoint. Het centrum staat open voor nieuwe partners.
­8
om 1,3 miljard ton, of 750 miljard dollar. Insecten zijn goede kandidaten om organische
reststromen op te ruimen.”
Knelpunten
Hoe mooi het ook klinkt, er zijn nog wat hobbels
te nemen op het gebied van de regelgeving, zegt
ook Van Huis. “Je mag geen dieren op je boerderij slachten. Moeten we dan een slachthuis
voor insecten gaan opzetten? DG Sanco heeft
aangegeven dat deze regels voor insecten ongewenst zijn, maar ook lastig te veranderen.”
De ontwikkelingen op het gebied van insectenkweek gaan relatief langzaam. Volgens
Van Huis komt dat vooral doordat insectenkwekers geheimzinnig doen over hun kweekmethode, aangezien ze allemaal denken dat
ze een zaligmakende procedure hebben ontwikkeld. “Dat maakt samenwerken lastig.
Maar als je samenwerkt, kom je veel sneller
ergens.” En precies dat wil het Insectpoint
bewerkstelligen: samenwerken om zo de ontwikkelingen te versnellen.
Leden werven
Om samen te kunnen werken, heeft het Insectpoint leden nodig. Vandaar dat er gestart is
met het werven van leden. “Er is een bureau
ingeschakeld dat partijen in de markt interviewt: kwekers, afvalverwerkers, mengvoederbedrijven, overheden, scholen. Ze krijgen onze
plannen voorgelegd en de vraag wat ze eraan
toe zouden willen voegen. Op die manier krijgen we in beeld hoe andere partijen over het
Insectpoint denken. De eerste indruk is dat
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
07-08-09_insecten.indd 8
24-07-14 15:00
Krekelkweek
De krekels van Insectpoint worden gekweekt in bakken, waarin eierdozen
zijn gestapeld zodat er meer krekels in
passen. Ze krijgen droog- en natvoer.
Het voer dat ze krijgen is biologisch,
zodat ook de insecten als biologisch
kunnen worden afgezet. Voor humaan
gebruik worden de krekels na de zevende vervelling verwerkt. Na de achtste vervelling zijn ze volwassen, maar
dan krijgen ze ook vleugels en een
harder pantser met veel gytine, waar
de mens weinig mee kan. Vandaar dat
er is gekozen om de insecten eerder te
‘oogsten’. De eerste tien dagen brengen de krekeltjes in een doorzichtige
bak door, zodat ze beter in de gaten
kunnen worden gehouden.
Bitterballen met meelwormen tijdens het Food4You festival in Wageningen. Insecten kunnen ook worden
n
verwerkt in bijvoorbeeld soepen, sauzen, burgers, kroketten en kipnuggets.
meerdere partijen enthousiast zijn. Samen met
die partijen willen we concrete projecten optuigen waar we vanaf september echt mee aan
de slag gaan”, vertelt Van der Wal.
Vertrouwen kweken
De komende tijd zal het Insectpoint zich voornamelijk richten op regel- en wetgeving. “Er
is markt voor insecten, maar op het gebied
van regelgeving is er nog veel onduidelijk. Als
dat beter wordt, kunnen we de kweek grootser aanpakken”, meent Van der Wal. “Er
moeten duidelijke richtlijnen komen voor dierlijke en humane consumptie van insecten.
Wij willen een aanspreekpunt vormen voor
overheden die vragen hebben. Het is een
grootschalige industrie die op gang komt,
maar de overheid vraagt zich bijvoorbeeld af
hoe de voedselveiligheid kan worden geborgd. We kunnen met het Insectpoint laten
zien wat de risico’s zijn van insectenkweek
zijn en op welke manier de voedselveiligheid
kan worden geborgd. Dat kan bijvoorbeeld
door vast te leggen onder welke omstandigheden de insecten moeten worden gekweekt
en verwerkt en deze voorwaarden in de
HACCP-richtlijnen op te nemen. Er kan bijvoorbeeld worden afgesproken om alleen op
plantaardige substraten te kweken. Daar willen we aan werken. Als de voedselveiligheid
is geborgd, kweken we vertrouwen. Voor insecten is het nog niet duidelijk of ze onder de
Novel Food-regeling vallen. Wij willen ze eruit
houden. Insecten zijn niet nieuw; ze worden
allang op grote schaal gegeten, alleen niet in
Europa. Je kunt insecten prima eten, mits
aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan op
het gebied van voedselveiligheid. Binnen Insectpoint kunnen we openstaande vragen
over risico’s en voedselveiligheid grootschalig
onderzoeken. We willen aantonen dat de risico’s laag zijn. Het gaat de goede kant op; er
ontstaat vertrouwen. Als gesprekspartner
kunnen we samen met andere partijen laten
zien dat de kweek van insecten controleerbaar is en zo de ontwikkelingen versnellen.”
Praktijktesten met krekels
Van der Wal heeft er vertrouwen in dat de regelgeving op korte termijn wordt geregeld. Het
is niet zo dat het werk van het Insectpoint er
dan op zit. “Er kunnen ook praktijktesten worden gestart. Per project moet het voor leden
mogelijk zijn om aan te sluiten. Op die manier
worden we een soort proeffabriek waarbinnen
niet alleen wordt gepraat, maar ook actie
wordt ondernomen. Samen met het bedrijfsleven boeken we direct resultaat.”
In eerste instantie richt Insect Europe – het
bedrijf van Van der Wal – zich vooral op
foodtoepassingen. Dat is een van de redenen
dat er voor de kweek van krekels is gekozen.
“Krekels zijn erg lekker en hebben een hoog
culinair gehalte. Voor feed is het prima om
maden of larven te verwerken, maar voor de
humane consumptie hebben we voor krekels
gekozen. Ze zien er niet alleen aantrekkelijker
uit, maar bevatten ook meer ‘insectenvlees’,
doordat ze een dunnere huid hebben.”
Voor de voedingsindustrie zullen de krekels
worden verwerkt tot meel. De meelproducten
kunnen worden verwerkt in bijvoorbeeld soepen, sauzen, burgers, kroketten en kipnuggets. “Niet alleen als smaakversterker, maar
ook om een bepaald eiwitgehalte te bereiken.” Van der Wal ziet hier ook kansen voor
slagers. “Ze kunnen vlees produceren met insecten als smaakversterker. Krekelmeel geeft
bijvoorbeeld een goede smaak. Bij een
‘blinde’ test met gehaktballen met en zonder
krekelmeel, kozen negen van de tien mensen
voor de bal met het krekelmeel.”
Terughoudend
Het grootste argument om nu nog geen insectenmeel te verwerken, is de terughoudendheid. Winkeliers zijn bang dat het consumenten afschrikt wanneer ze vermelden dat
er insecten in een product zijn verwerkt. Ook
daarin wil Insect Europe verandering brengen.
“Met een grote marketingcampagne willen we
de retail en consument overtuigen van de
lekkere smaak van insecten.” Volgens Van
der Wal is de acceptatie een kwestie van tijd.
“De meeste mensen staan er wel voor open
om eens een insect te proberen.”
Mocht de acceptatie een vlucht nemen, dan
is de productie makkelijk op te schalen,
meent Van der Wal. “Binnen Insect Europe
gebruiken we momenteel tien procent van de
totale capaciteit. Opschalen is makkelijk mogelijk als de markt loskomt. Maar om grote
volumes aan te kunnen, is het van belang om
samen te werken.” En laat dat nu net het
doel zijn van Insectpoint.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
07-08-09_insecten.indd 9
­9
24-07-14 15:00
AROVAC ADV FOOD Portrait_NL_HiRes.pdf
Bag Filling Units
Bag Vacuumisers
Palletisers
1
24/04/14
11:03
Stretchhooders
VACUÜM
M FOOD ZAKKENVUL MACHINES
Arodo ontwerpt en ontwikkelt zakkenvul machines voor het vacuüm
verpakken van diverse voedsel producten. Dit brengt vele voordelen met
zich mee ten opzichte van conventioneel verpakken:
C
M
Y
CM
ichten
w
e
g
l
u
v
Voor af 50 kg!
tot
Geen micro perforaties
Langere levensduur
100% bescherming tegen vocht
Geen geuren en/of lekkages
Zeer geschikt voor fijn poederproducten zoals melkpoeder, voedsel ingrediënten, etc.
Capaciteit op aanvraag.
Het volgende nummer verschijnt op:
dinsdag 16 september
De sluitdatum voor het reserveren
van uw advertentie is:
MY
dinsdag 26 augustus
CY
CMY
De sluitdatum voor het aanleveren
K
van uw advertenties is:
vrijdag 29 augustus
ARODO BVBA
Tel. +32 14 67 23 32
[email protected]
www.arodo.com
Neem voor informatie over adverteren contact op met
Felix Berentsen, tel. +31 (0)6-42 75 95 18 [email protected]
of Wilma Zijlstra, tel +31 (0)88-2944847 [email protected]
Mogen wij even
opscheppen?
EVMI is de online marktleider in vakkennis voor de voedingsmiddelenindustrie.
Kijk dagelijks op www.evmi.nl voor actueel nieuws en meld
u meteen aan voor de gratis nieuwsbrief.
Jaargang
4 – 17 juni2013
2014
Jaargang
14, nr.15,
7 –nr.
1 november
Innoveren
volgens Mondelez
Thema: ingredients
De
hartelijke
groeten
Integrale
aanpak
nodig
devoedselverspilling
Anuga
van
tegen
Keesmakers
verovert
Paardloze koets
kaasschap
het
en koeloze
melk
www.nutri-akt.nl
01_Cover.indd 1
05-06-14 14:28
www.evmi.nl
Rol fabrikanten, retailers en wetenschappers
Orde scheppen in
de informatiechaos
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Voedingscentrum
De veiligheid van voedsel staat door alle schandalen ter discussie. Con-
voedselveiligheid
sumenten krijgen grote hoeveelheden feiten en verzinsels over zich
uitgestort. Ze hebben weinig vertrouwen in deskundigen. Wat kunnen fabrikanten, retailers en wetenschappers doen om helderheid te
scheppen? Dat kwam aan de orde tijdens het symposium Eerlijk over
eten van het Voedingscentrum.
Eigenlijk zouden we allemaal voedingsexpert
moeten zijn. Eten en drinken doen we namelijk allemaal en iedere dag. Prof. Fred Brouns,
hoogleraar Innovatie Gezonde Voeding aan
Universiteit Maastricht, lepelde vrijdag 13 juni
tijdens het symposium indrukwekkende feiten
over het consumptiegedrag op. “Als je 70
bent, heb je 50.000 uur besteed aan eten
en drinken. Je hebt 55 miljoen kcal tot je genomen en meer dan 65.000 liter gedronken.”
Hoewel je dus zou verwachten dat het kennisniveau hoog is, is niets minder waar, zo
toonde hij aan de hand van filmpjes van
straatinterviews aan. Veel consumenten zijn
ervan overtuigd dat je van eten na 20:00 uur
dik wordt omdat je het eten dan niet meer
verteert, terwijl het echt niet uitmaakt of je ’s
ochtends, ’s middags of ’s avonds eet. En vrijwel niemand weet dat er in een glas sinaasappelsap bijna evenveel suiker zit als in een
glas cola.
Brouns maakte duidelijk dat er ontzettend
veel onzin beweerd wordt door zelfverklaarde
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
11-12-13_sympvoedingscentrum.indd 11
11
23-07-14 09:46
Fred Brouns meent dat misleiding en bedrog van alle tijden zijn.
deskundigen, die op veel consumenten geloofwaardig overkomen. Sommige auteurs
maken selectief gebruik van de wetenschap,
zoals de schrijver van Broodbuik die lang geleden is opgeleid tot arts. Brouns noemde
het idee achter een andere populaire methode, de Voedselzandloper, dat je geen granen mag eten, nergens op gebaseerd. Hij
stelde dat onjuiste feiten vaak blijven rondzingen. Keer op keer wordt bijvoorbeeld beweerd dat mensen in evolutionair opzicht niet
gewend zijn aan het eten van granen, omdat
ze dat pas 10.000 jaar doen. “Maar 45.000
jaar geleden werd er al tarwe en rogge gegeten en meer dan een miljoen geleden aten
mensen al grassen en zaden.”
Verzuurde knieën
Brouns toonde een filmpje van een zelfbenoemd expert op het gebied van superfoods
die na het volgen van een schriftelijke cursus
een microscoop aanschaft en aan de hand
van de vorm van de bloedcellen van patiënten voedingsadviezen geeft. Brouns benadrukte wel dat er niks nieuws onder de zon
is. Kwakzalverij, misleiding en bedrog zijn
van alle tijden. Hij illustreerde dat met een
oud filmpje over F. Jacobo, een typetje van
Kees van Kooten, die honing op de knieën
­12
van een patiënt deed tegen de verzuring…
Niet alleen consumenten laten zich misleiden,
ook politici worden in het ootje genomen en
dragen bij aan de verspreiding van onjuiste
informatie. Zo had CDA-Europarlementariër
Esther de Lange zich wijs laten maken dat
inktvisringen ook wel van varkensanus worden gemaakt.
Discussie aangaan
“We zijn echt de weg kwijt”, concludeert
Brouns. Ook Simone Hertzberger van Ahold
Europa is van mening dat het algemene kennisniveau van voeding niet hoog is. ‘Experts
focus on hazards, consumers focus on fears’,
aldus de senior director Product Integrity Topics. “Als het gaat om wat familieleden zeggen, gaat het niet alleen over feiten, maar
ook over emoties; over wat mensen voelen.”
Ze legde uit dat de consument over het algemeen ver weg staat van de productie van
voedingsmiddelen. Ze noemde dat prima,
omdat de consument per definitie altijd gelijk
heeft. Het is aan het bedrijfsleven om daar
op de juiste manier mee om te gaan. Uitleggen wat een bedrijf doet, volstaat daarbij niet
meer. Albert Heijn roert zich daarom in de
discussie met consumenten over voeding.
Transparantie en vertrouwen zijn volgens haar
S
aan elkaar gekoppeld. Door helder te communiceren over het eigen beleid en misvattingen op internet te weerleggen, wil de retailer het voedselvertrouwen van consumenten vergroten. “We willen actief de discussie
aangaan. Niet reactief, niet defensief, maar
actief.”
Albert Heijn hanteert daarvoor sinds circa
negen maanden twee instrumenten. De eerste daarvan is het Twitter-account dat door
Hertzberger wordt beheerd. @albertheijn
heeft ruim 17.000 volgers en er zijn al ruim
32.000 tweets gepost. “De tweets die het
meest interessant gevonden worden, zijn die
waarin ik meld wat níet lukt. Zoals dat we
het zoutgehalte van frikandellen niet kunnen
verlagen omdat de klant dat niet wil…” Het
tweede middel is meediscussiëren op het invloedrijke forum Foodlog, dat zich richt op
foodprofessionals. “Ik praat daar mee over
heikele onderwerpen.”
Ze meent verder dat consumenten over het
algemeen wel vertrouwen hebben in de informatie op het etiket, maar niet in het verhaal daarachter. Naast het aangaan van de
discussie ziet ze voor Albert Heijn het bieden
van keuze aan de consument als “een begin
van een antwoord” om het vertrouwen te
vergroten.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
11-12-13_sympvoedingscentrum.indd 12
23-07-14 09:46
Simone Hertzberger roert zich via Twitter namens Albert Heijn in de discussie met consumenten over voeding.
Lessen op internet
Volgens Brouns kunnen wetenschappers
een rol spelen om consumenten van betrouwbare informatie te voorzien. Wetenschappers moeten actiever worden op social media. “Tijdens de publiekslezing van
de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen in januari heb ik voorgesteld
dat universiteiten en de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen korte
lessen van zo’n tien minuten op YouTube
gaan zetten. Zo kunnen ze consumenten
informeren over thema’s als de gezondheidsaspecten van granen en brood, de gezondheidsaspecten van zuivel, E-nummers
en transvetten.” Met de filmpjes op internet
wil Brouns tegenwicht bieden aan alle onzin
over voeding die wordt verkondigd. Hij volgt
daarmee het voorbeeld van Amerikaanse
universiteiten als Harvard, UC Davis en
Mayo Clinic die ook lessen op internet hebben gezet.
Afbreukrisico
Afgezien van de beperkte kennis van consumenten en de grote hoeveelheid onzin die
via internet en social media over hen wordt
uitgestort, is het afbreukrisico van de voedingsmiddelenbranche toegenomen door in-
ternationalisering en nieuwe technologie.
Hertzberger constateert dat het risico op recalls en reputatieschade groter is geworden
door de overgang van lokale producten naar
wereldwijde handel in grondstoffen en voedsel. Ook zijn er verbeterde technische mogelijkheden om heel lage besmettingsniveaus
te detecteren. Bovendien kan fraude met
DNA-typering gemakkelijker worden geconstateerd. “Westerse autoriteiten kunnen zich
geen lakse houding veroorloven.”
Volgens Hertzberger wordt vaak gezegd dat
er door de druk op de prijs minder focus is op
veiligheid. “Mensen zeggen dat, maar ik weet
niet of dat zo is.”
Kletspraatjes
Ook voedingsmiddelenfabrikanten zelf moeten transparant zijn, menen zowel Brouns als
Hertzberger. “Fabrikanten verschuilen zich
achter de wet. Ze zeggen dat het allemaal
op de verpakking staat”, zegt de Maastrichtse hoogleraar. Ook Nelleke Polderman,
expert voeding van de Consumentenbond,
constateert dat. “Ook al is iets wettelijk toegestaan, veel consumenten vinden het toch
misleidend. Daarom fabrikanten: wees eerlijk
en transparant over wat je verkoopt. Met de
campagne Kletspraatjes tracht de Consu-
mentenbond misleidende etiketten tegen te
gaan. Consumenten kunnen foto’s mailen
van producten waar volgens hen wat loos
mee is, voor wat betreft de informatie. Als
de organisatie zich in de kritiek kan vinden,
wordt de foto op de website geplaatst en
treedt de Consumentenbond in contact met
de producent. Soms wordt ook een melding
gedaan bij de NVWA, als de wet wordt overtreden.
Iedere maand is er een Kletspraatjesverkiezing, waarbij zo’n 1500 mensen hun stem
uitbrengen. De Consumentenbond heeft gemerkt dat er verschillende soorten Kletspraatjes zijn: de consument wordt op het verkeerde been gezet; de naam van het product
is misleidend; de informatie over de portiegrootte of de voedingswaarde is niet juist; of
het product lijkt gezond, maar bevat veel suiker, zout of vet. Uit het overleg met de fabrikant blijkt dat producenten soms een andere
interpretatie geven van de wet, zegt Polderman. Toch wordt de etikettering van de helft
van de producten aangepast.
Tijdens het symposium werd gestemd over
enkele klachten over producten. Daarbij bleek
dat de opvattingen over misleiding sterk uiteenlopen. Wat voor de een aanvaardbaar is,
is voor de ander pure misleiding.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
11-12-13_sympvoedingscentrum.indd 13
­13
23-07-14 09:46
VAKBEURS VOOR PROCESAPPARATUUR,
-ENGINEERING EN -AUTOMATISERING
30 SEPTEMBER - 3 OKTOBER 2014 | JAARBEURS, UTRECHT
WWW.INDUSTRIALPROCES SING.NL
DE GROOTSTE VAKBEURS VOOR DE TOTALE NATTE
EN DROGE PROCESINDUSTRIE IN DE BENELUX
• De nieuwste producten en technieken van ruim 200 exposanten
• Hoogwaardig lezingenprogramma i.s.m. ISPT, NVDO en FedEC
• Representatief aanbod met 50% Solids en 50% Fluids
• Ook gratis toegang tot Macropak, Industrial European Dairy Show
en World of Technology & Science
IP2014_registratie_230x300-2.indd 1
24-07-14 09:50
voedselveiligheid
ISACert/NAK AGRO overgenomen
door Vinçotte
ISACert/NAK AGRO is eind april overgenomen door het Belgische Vinçotte en gaat verder als Vinçotte ISACert Nederland B.V. ISACert stelt
aansluiting te hebben gevonden bij een instelling met goede faciliteiten
en zo te kunnen inspelen op nationale en internationale ontwikkelingen. Vinçotte vertegenwoordigde ISACert al in België en Frankrijk. Het
bedrijf had ook al een vestiging in Nederland. Vinçotte is een professionele internationale dienstverlener die, naast certificatieactiviteiten in de
agrifood-sector, tevens keuringen en niet destructief onderzoek (NDO)
verzorgt en inspectie- en certificatiediensten verleent voor de veiligheid
bij onder andere drukapparatuur, elektrotechnische installaties, hef- en
hijsmiddelen en attracties & speeltoestellen. De expertise omvat tevens
de certificatie van arbo-veiligheid (VCA, OHSAS 18001), Social Accountability (SA 8000) en milieumanagement (ISO 14001). De overname is onderdeel van de internationale strategie van Vinçotte en betekent verruiming van het dienstenaanbod in de Nederlandse markt. Daarnaast heeft
Vinçotte de ambitie om zijn certificatieactiviteiten in de voedingsindustrie
via het internationale ISACert-netwerk wereldwijd verder uit te breiden.
Meer info:
Vinçotte
www.vincotte.nl
NEN-Handboek food management
systemen
Tankinspectie met rope access techniek
Hoge tanks en drogers in de
voedings- en farmaceutische
industrie kunnen volledig en
snel worden geïnspecteerd met
de zogenaamde rope accesstechniek. Deze touwtechniek is
sneller en heeft minder risico op
beschadiging van de tank dan
een inspectie met een steiger. De
kans op menselijke ongelukken is
bovendien kleiner en er wordt op
kosten bespaard. In verschillende
sectoren wordt tegenwoordig met rope access gewerkt. Met name in de offshore is deze methode een gangbaar alternatief voor steigerbouw. Bactoforce uit Tiel introduceert deze werkwijze nu voor de inspectie van grote installaties in de levensmiddelenindustrie.
Bij rope access-techniek werken de inspecteurs met een veiligheidsharnas, twee veiligheidslijnen en minimaal twee onafhankelijke ankerpunten. Ook het gebruikte gereedschap is vastgemaakt aan touwen. Rope access-werk vereist certificering en gekeurde arbeidsmiddelen. De
Bactoforce rope access-inspecteurs zijn opgeleid in erkende IRATA-trainingsinstituten.
Door schaalvergroting worden installaties in de levensmiddelenindustrie zoals tanks en sproeidrogers steeds groter en vooral hoger. Het opsporen van defecten in deze installaties is lastig
en moet tijdig gebeuren om het risico op vervuiling met micro-organismen te voorkomen.
Regelmatige inspecties brengen scheuren, corrosie, lekkage en slechte hygiëne aan het licht.
Een herstelreparatie is dan mogelijk vóórdat de productveiligheid in gevaar komt.
Kennisnetwerk voor normontwikkeling en
normtoepassing NEN heeft sinds kort een
nieuw handboek beschikbaar met daarin
opgenomen twee belangrijke ISO-normen
voor certificatie van food safety management systemen. Het handboek bundelt alle
informatie die certificerende instellingen
nodig hebben voor een betrouwbare en
efficiënte audit.
Het ‘Handbook Food safety for management systems’ combineert ISO/TS
22003 (eisen aan organisaties die certificaten uitgeven op basis van ISO
22000) en ISO/IEC 17021 (algemene eisen voor organisaties die audits
uitvoeren). De gevolgen van onveilig voedsel kunnen ernstig zijn en managementsystemen zoals ISO 22000 helpen een organisatie om gevaren
op te sporen en te beheersen. Certificatie van een managementsysteem
voor voedselveiligheid kan klanten geruststellen door aan te geven dat
een organisatie een deugdelijk systeem heeft ingevoerd om de veiligheid
van voedsel te waarborgen. Dit werkt echter alleen als er vertrouwen is
in certificatie. Het nieuwe handboek, gebaseerd op beide ISO-normen,
omschrijft de regels voor eenduidig auditen. De competenties van de auditor worden beschreven, zoals ervaring en opleiding, maar ook bijvoorbeeld hoe lang een audit zou moeten duren.
Meer info:
Bactoforce
www.bactoforce.nl
Meer info:
NEN
www.nen.nl
Meer info:
Monstername.nl
www.monstername.nl
Verbeterde Keofitt-monsternamekranen
Binnen de voedingsmiddelenindustrie is betrouwbare monstername uit een (aseptisch) proces
of systeem van groot belang. Foutieve bemonstering kan een monster opleveren dat niet representatief is met de nodige problemen en onvoorziene kosten van dien. Het kan leiden tot
afkeur van een batch en levert extra werk op voor productie- en laboratoriummedewerkers.
Een goed monster geeft een reële reflectie van de condities van het product in een proces of
systeem. Keofitt-monsternamekranen bieden hiervoor de oplossing, aldus de leverancier. Ze
hebben geen dode hoeken en kunnen door een hoogwaardige oppervlakte-afwerking uitstekend worden gereinigd. De oppervlakte-afwerking is onlangs naar een hoger niveau gebracht,
waardoor vuilaanhechting nog beter wordt voorkomen.
De technische specificaties:
• Buitenzijde geëlektropolijst RA < 1,2 µm
• Inwendig geëlektropolijst RA < 0,5 µm
• Procesaansluitingen geëlektropolijst RA < 0,5 µm
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
15_prodnwsvoedselveiligheid.indd 15
­15
24-07-14 15:13
Symposium product recall in de foodsector
‘Houd bij terughaalactie
de regie in handen’
Tekst en foto’s: Norbert van der Werff
Voedingsmiddelenbedrijven moeten ervoor zorgen dat ze bij voedselincidenten zelf aan
het stuur blijven. Als ze niet tijdig en adequaat handelen, neemt de NVWA de regie over.
Dat kan ervoor zorgen dat (meer) reputatieschade ontstaat. Ook de communicatie is van
groot belang.
Er zijn twee soorten bedrijven: ondernemingen
die bij een incident hun verantwoordelijkheid
nemen en bedrijven die dat niet doen en daar­
mee duidelijk maken dat ze hun klanten en de
consument eigenlijk niet zo belangrijk vinden.
Dat constateert Peter van den Broek, advocaat
bij Kennedy van der Laan en onder meer be­
trokken bij aansprakelijkheidskwesties. Hij was
één van de sprekers op het symposium Pro­
duct recall in de foodsector van Euroforum,
dinsdag 17 juni in Utrecht. De NVWA heeft als
beleid ‘zacht waar het kan en hard waar het
moet’, legde Van den Broek uit.
Als een bedrijf de zaken niet op orde heeft,
neemt de NVWA bij een voedselincident het
roer over, zoals eerder dit jaar gebeurde bij
Van Hattem. Toen het vleesbedrijf de trace­
ring niet op orde bleek te hebben, moest het
bedrijf veel meer terughalen dan aanvankelijk
de bedoeling was. “De NVWA schuwt daarbij
de media niet, ook omdat zij zelf de kritiek
kreeg dat ze er niet bovenop zat.” Hij noemt
die ontwikkeling “eng”. Ook Noud Bex van
Bex Communicatie, dat gespecialiseerd is in
crisismanagement en ­communicatie, merkte
op dat de NVWA duidelijk wil maken dat ze
bij voedselincidenten niet passief langs de zij­
lijn staat. “De NVWA gebruikt recalls om op
de trom te slaan, om te laten zien dat ze
ferm optreedt.”
Communicatie
Om de schade bij een voedselincident te be­
perken, ziet Van den Broek verder een grote
rol weggelegd voor een goede communica­
tie. Dat thema werd verder uitgewerkt door
Bex, die vorig jaar 64 bedrijven bijstond bij
een acute crisis. Dat waren overigens niet
allemaal crises in de voedingsmiddelenindus­
trie. Hij adviseert voedingsmiddelenbedrijven
Meldwijzer
De NVWA heeft de nieuwe Meldwijzer onveilige levensmiddelen
in mei op haar website gepubliceerd. In het document wordt
met behulp van pijlen aangegeven in welke gevallen onveilige
levensmiddelen wél en in welke gevallen ze niet moeten worden
gemeld bij de NVWA. De meldwijzer legt uit wat het verschil is
tussen ‘schadelijke’ en ‘ongeschikte’ levensmiddelen.
Nieuw is onder andere dat ondernemers die levensmiddelen pro­
duceren schadelijke levensmiddelen moeten melden, óók als ze
nog in eigen beheer op voorraad zijn met het oog op de ver­
koop. De wetgeving voor het melden is niet gewijzigd; de
nieuwe meldwijzer helpt de bestaande wetgeving beter te inter­
preteren. Bij twijfel kunnen de ondernemers het meldformulier
onveilige levensmiddelen gebruiken om in contact te komen met
de NVWA.
Noud Bex: “De NVWA gebruikt recalls om te laten zien dat ze ferm optreedt.”
16
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
16-17-18_symprecalls.indd 16
23-07-14 09:48
o
c
e
“
t
B
r
n
m
d
a
w
g
s
b
l
k
M
h
d
t
d
k
B
g
t
k
voedselveiligheid
De nieuwe Meldwijzer
Onveilige levensmiddelen van de NVWA.
om zich goed voor te bereiden. Bij crisis­
communicatie is het van belang snel, open
en eerlijk én zorgvuldig te communiceren.
“Oefen de bereikbaarheid van mensen, con­
troleer of de procedures kloppen.”
Bex pleit ervoor bij een ernstige crisis niet de
reguliere woordvoerder de externe commu­
nicatie te laten verzorgen, maar de alge­
meen directeur. “Daarmee laat je zien dat je
de situatie serieus neemt.” Je kunt daarvan
afwijken als de directeur “een ramp is als
woordvoerder” of te druk is met het mana­
gen van de crisis. Het is belangrijk om al het
slechte nieuws in één keer naar buiten te
brengen. Als later blijkt dat een bedrijf be­
langrijke informatie heeft achtergehouden,
kan dat de reputatie namelijk extra schaden.
Maak direct bij het naar buiten brengen van
het incident excuses en benadruk dat de an­
dere producten wel in orde zijn. Ook de in­
terne communicatie is van belang. Leg
daarom medewerkers nogmaals de afspra­
ken voor contacten met de pers uit.
Bij een recall moet de fabrikant altijd de vin­
ger aan de pols houden. “Wij bellen ter con­
trole altijd zelf met het callcenter. Ook bezoe­
ken we altijd supermarkten. Zijn de produc­
ten wel uit het schap gehaald?” Volgens Bex
stuurt bij een terughaalactie 5 tot 15 procent
van de consumenten de streepjescode van
een product terug. Met instellingen die veel
producten hebben gekocht, zoals kinderdag­
verblijven die pakjes drinken hebben ingesla­
gen, kunnen aparte afspraken worden ge­
maakt zodat ze geen uren aan het knippen
zijn. De communicatiedeskundige vertelde dat
bedrijven er goed aan doen coulant te zijn
tegen klagende consumenten. Hij denkt daar­
bij niet direct aan financiële compensatie,
maar bijvoorbeeld aan kaartjes voor een at­
tractiepark.
Meldwijzer
De NVWA heeft 15 mei 2014 een nieuwe
versie gepubliceerd van de Meldwijzer onvei­
lige levensmiddelen, een beslisboom die dui­
delijk maakt wanneer een incident gemeld
>>>
Voorkomen productrecalls
Bij de stelling ‘Certificering is een prima middel om de voedselveiligheid en kwaliteit van
levensmiddelen te borgen en dus om productrecalls te voorkomen’ staken sommige deel­
nemers zowel het groene als het rode stembriefje de lucht in, vanwege het woord ‘voor­
komen’. Dat daarmee het risico beperkt kon worden, daar waren de aanwezigen het wel
mee eens, maar helemaal voorkomen worden, kunnen incidenten niet. Dagvoorzitter Hel­
mie Keijsers concludeerde dat certificering dus goed is voor de voedselveiligheid. Ze voegde
daaraan toe, te verwachten dat certificering zoals we dat nu kennen, zal gaan verdwijnen.
“We gaan toe naar een systeem van onaangekondigde audits. Dat levert toegevoegde
waarde.”
Keijsers adviseerde bedrijven zelf de tracering regelmatig te oefenen. “Doe dat met een
complex product. Veel bedrijven pakken daar een gemakkelijk product voor. Het is zinvoller
dat met een complex product te doen.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
16-17-18_symprecalls.indd 17
1­ 7
23-07-14 09:48
moet worden en wanneer niet en welke
maatregelen genomen moeten worden. Van
den Broek lichtte de meldplicht van voedsel­
incidenten toe. Onveilige levensmiddelen
kunnen worden onderverdeeld in schadelijke
producten en ongeschikte producten. Bij
schadelijke levensmiddelen moet altijd mel­
ding gedaan worden bij de NVWA, ook als
het voedingsmiddel nog in eigen beheer is. Bij
ongeschikte levensmiddelen is dat afhankelijk
van de vraag wie in de keten het product in
beheer heeft, wie de eerst verantwoordelijke
in de keten in Nederland is en of het een pri­
vate label product is (zie kader Melden of
niet?).
Dagvoorzitter Helmie Keijsers, directeur van
bureau voor consultancy, auditing en trainin­
gen Improving Quality, ging dieper in op de
verschillen tussen schadelijke levensmiddelen
en ongeschikte levensmiddelen. In het eerste
geval gaat het om afwijkingen met gevolgen
voor de volksgezondheid, direct of op langere
termijn. Denk aan carcinogene en mutagene
stoffen en pathogenen. Ze riep daarbij op tot
bijzondere aandacht voor producten die zich
richten op de YOPI’s (Young ones, Old ones,
Pregnant and Immune deficient). Bij onge­
schikte producten gaat het om vreemd mate­
riaal, geur- of smaakafwijkingen, bederf, of
niet voldoen aan een wettelijke norm of EUveiligheidsgrens.
Peter van den Broek pleit er bij een incident voor, de NVWA om advies te vragen en om er externe voedselveiligheidsdeskundigen bij te halen.
Als het bij vreemd materiaal gaat om bijvoor­
beeld glassplinters, valt een product onder de
schadelijke levensmiddelen. Niet voldoen aan
Melden of niet?
Schadelijk levensmiddel op voorraad
In een magazijn met gereed product wordt bij een verificatieonderzoek (geen positieve vrijgave) Salmonella aange­
toond in een batch gedroogd fruit. De batch is nog niet verder in de handel gebracht. Dit wordt gemeld bij de NVWA.
Melden ongeschikt levensmiddel door de retailer
Indien in een supermarkt een smaakafwijking aan koekjes wordt vastgesteld, een ongeschikt product, en het betreft
een private label dan dient de supermarktorganisatie dit te melden bij de NVWA. Ook de producent van de koekjes
dient dit te melden bij de NVWA. Doel hiervan is dat de NVWA in beeld wil hebben of er naast het private label
mogelijk ook andere leveringen zijn gedaan aan andere afnemers van hetzelfde product in een andere verpakking.
Uitgeleverd ongeschikt levensmiddel
Er is bij de productie te veel zout toegevoegd aan het brood. Er is om gezondheidsredenen een limiet aan zout in
brood gesteld, dus bij overschrijding is er sprake van een ongeschikt levensmiddel. De partij is nog aanwezig in het
eigen bedrijf: geen melding nodig. De partij is reeds uitgeleverd: wel melding.
Bovenstaande voorbeelden zijn afkomstig uit de toelichting op de Meldwijzer van de NVWA.
­18
de wettelijke norm kan in het ene geval bete­
kenen dat het product ongeschikt en in het
andere geval dat het schadelijk is. Keijsers:
“Het is in eerste instantie aan u om te bepa­
len of het om een schadelijk of en een onge­
schikt product gaat.” De risicobeoordeling kan
echter ook plaatsvinden in samenspraak met
de NVWA. Voor schadelijke producten die de
consument hebben bereikt, geldt in principe
altijd een terughaalactie. Bij onveilige levens­
middelen moeten de afnemers en indien rele­
vant de leveranciers worden gewaarschuwd
en moet worden voorkomen dat de produc­
ten in de handel komen of blijven. Bij onvei­
lige levensmiddelen mag de besmetting niet
worden weggewerkt door verdunning. Onvei­
lige grondstoffen mogen niet worden ver­
werkt, tenzij ze eerst veilig zijn gemaakt.
Het is niet altijd duidelijk of er meldingsplicht
is, te meer omdat vroegtijdig gemeld moet
worden, terwijl dan vaak nog niet alle feiten
bekend zijn. Van den Broek pleit ervoor de
NVWA om advies te vragen en om er externe
voedselveiligheidsdeskundigen bij te halen.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
16-17-18_symprecalls.indd 18
23-07-14 09:49
Pilot met openbaarmaking inspectieresultaten
voedselveiligheid
Lunchroom komt er
gekleurd op te staan
Tekst en foto’s: Norbert van der Werff
In veel landen is het al heel normaal dat consumenten kunnen
zien hoe het gesteld is met de hygiëne in bedrijven die voedsel
verwerken, bereiden of verkopen. Nederland is gestart met een
pilot met de kleuren van een verkeerslicht bij lunchrooms.
Daarna wordt het openbaarmakingproces verder uitgerold
binnen de overige horeca en volgen ook andere foodsectoren. Dat bleek tijdens het jubileumsymposium van de Houwers Groep.
Doel van de openbaarmaking van de inspectieresultaten is partijen binnen de voedselproductieketen transparantie bieden, zodat zij
hun keuzes hierop kunnen baseren; een bijdrage leveren aan het vertrouwen in de overheid en in voedsel én het bevorderen van naleving van de voorschriften door bedrijven.
Daarmee wordt dus niet alleen het belang
van de consument gediend, maar ook dat
van de bedrijven zelf, andere schakels in de
keten en de overheid.
“De app van de horeca-inspectiekaart staat in
de app-shop.” Projectleider openbaarmaking
controlegegevens van de NVWA Tony Nolde
maakte tijdens het symposium ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Houwers Groep, op 16 juni in Wageningen, duidelijk dat de voorbereidingen in volle gang
waren.
Sinds 7 juli kunnen consumenten per lunchroom nagaan of de regels voor veilig voedsel
worden nageleefd, uitgedrukt in een kleur.
Groen staat voor lunchrooms die de regels
goed naleven, oranje voor lunchrooms die
problemen dienen op te lossen en rood voor
zaken die onder verscherpt toezicht staan. De
kleur wit is voor lunchrooms waar de NVWA
geen recente controlegegevens over heeft.
De beoordeling is te bekijken op nvwa.nl
of via de app. De beoordeling
hoeft dus niet te worden
aangeplakt op de deur,
zoals bijvoorbeeld in Engeland en ook hoeft geen
verwijzing naar de inspectieresultaten te worden geplaatst op
de website van het bedrijf zelf, zoals
in Denemarken.
Zelfcontrole
De gegevens die openbaar worden gemaakt,
komen uit drie verschillende bronnen. Een
deel is afkomstig van reguliere door de
NVWA uitgevoerde inspecties. Ook worden
bedrijven beoordeeld via een zelfcontrolesysteem, waarbij een daartoe goedgekeurd
inspectiebureau in opdracht van onderneming
of formule controles uitvoert. De Houwers
Groep doet zulke inspecties al sinds 2010,
legde directeur Toos Houwers uit. “In 2008
wilde de overheid met zelfcontrole een
nieuwe richting inslaan. Toen hadden we
daar ons eerste gesprek met de NVWA over
en in 2010 waren we het eerste bedrijf dat
werd erkend. Bij ‘groen’ melden we dat door
aan de NVWA, wat betekent dat de NVWA
geen reguliere inspecties meer uitvoert.”
Houwers benadrukt het belang van zonder
afspraak op de stoep staan, omdat bedrijven
zich anders voorbereiden op inspectie.
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
19-20-21_symphouwers.indd 19
19
23-07-14 09:49
“We komen altijd onaangekondigd, inmiddels
weten onze klanten niet beter meer.” De inspecties richten zich op beheersing en borging van de processen met speciale nadruk
op verbeterpunten. “Bedrijven kunnen bij ons
in een digitale module real-time zien hoe het
met de verbeterpunten staat.” Als een inspecteur gebreken constateert die ‘boetewaardig’ zijn, volgt altijd een herinspectie. Als
de zaken dan niet in orde zijn gemaakt, raakt
het bedrijf de groene status kwijt.
Veilig Voedsel Verklaring
Lunchrooms die niet als ‘wit’ op de app en
site willen staan, kunnen op de website van
de NVWA een Veilig Voedsel Verklaring
downloaden. Door zo’n verklaring in te vullen,
geven ze aan dat ze menen aan alle eisen te
voldoen. Die verklaring wordt binnen 60
dagen gevolgd door een gerichte controle ter
verificatie. De Veilig Voedsel Verklaringen vormen daarmee naast inspecties door de
NVWA en zelfcontrole dus de derde informatiestroom voor de openbaarmaking van de
controlegegevens.
Verkeerslicht
Volgens Nolde van de NVWA is gekozen voor
een simpele indeling met de drie kleuren van
een verkeerslicht en de kleur wit voor als er
geen recente gegevens beschikbaar zijn. “We
wilden geen lappen tekst, geen moeilijke
woorden, maar een eenvoudig beeldmerk.”
Mensen zijn in staat dat op de juiste manier
te interpreteren. “De consument mijdt oranje
niet, maar vraagt zich wel af of het goed gaat
met het bedrijf.” De angst van ondernemers
voor een stigma is dan ook niet terecht. Bovendien krijgen bedrijven geen oranje voor
onbelangrijke details én worden ze in de gelegenheid gesteld vóór publicatie de situatie te
herstellen en dat binnen drie weken aan de
NVWA te melden. Als de NVWA van oordeel
is dat het probleem is verholpen, krijgt het
bedrijf het predicaat groen. Anders gaat het
verkeerslicht voor vier maanden op oranje en
volgt herinspectie, net zoals nu op kosten van
het bedrijf.
Rode bedrijven staan onder verscherpt toezicht. Waterdicht is het systeem niet. Nolde
erkende dat het altijd mogelijk is dat bedrijven
die zich niet aan de voorschriften houden
onder de radar blijven, omdat slechts zo’n 20
procent van de bedrijven in een jaar wordt
gecontroleerd. Dat betreft bedrijven waar
geen klacht over binnenkomt en waar ook
niet over wordt getwitterd. Arnout Fischer
van Wageningen UR lichtte de informatiebehoefte van consumenten over voedselveiligheid toe. Hij verwachtte dat zo’n 40 procent
van de consumenten geïnteresseerd is in de
beoordeling. De helft daarvan kan worden
gekenschetst als ‘heavy user’ van informatie
over veiligheid.
Uitbreiding
De NVWA is de pilot gestart met bedrijven
die bij de Kamer van Koophandel geregistreerd staan als lunchroom. Het gaat om
Toos Houwers benadrukte het belang van zonder afspraak op de stoep staan, omdat bedrij-
Projectleider bij de NVWA Tony Nolde erkende dat het altijd mogelijk is dat bedrijven die
ven zich anders voorbereiden op inspectie.
zich niet aan de voorschriften houden onder de radar blijven.
­20
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
19-20-21_symphouwers.indd 20
23-07-14 09:50
eetgelegenheden die als hoofdactiviteit het
serveren van de lunch hebben, dus niet een
ijssalon, bakker, visdetaillist of slager met zitgelegenheid voor consumptie ter plekke. De
NVWA heeft in februari circa 2000 lunchroomeigenaars een brochure gestuurd met
uitleg over de procedure en de gegevens die
de NVWA openbaar maakt. Bedrijven die
geen brief hebben ontvangen, maar vinden
dat ze ook in aanmerking komen, kunnen
zich bij de NVWA melden.
De NVWA verwacht dat op korte termijn de
gegevens van 20 tot 40 procent van de
lunchrooms beschikbaar is. Dat moet
groeien naar zo’n 80 procent. De NVWA
gaat in september evalueren. Als het
nieuwe systeem werkt, wordt geleidelijk uitgebreid met nieuwe groepen in de horeca,
in vier of vijf stappen van zo’n 10.000 bedrijven. Daarna volgen ambachtelijke sectoren en retail.
Gifmeter
In 2006 werd al een begin gemaakt met de
openbaarmaking van de controlegegevens op
de website van wat toen nog de VWA heette.
Gestart werd met de deelprojecten ‘verantwoord frituren in de horeca’ en ’residuen van
bestrijdingsmiddelen op groente en fruit’.
Later zijn data over de hygiëne in ketens in
de horeca, catering, supermarkten, bakkerijen, slagerijen en tankstations toegevoegd.
Dat ging dus niet over individuele zaken,
maar over formules. Daarna werd het lange
tijd stil rond de uitbreiding van de openbaarmaking van inspectiegegevens.
Na de start van de publicatie in 2006 bleek
dat de data amper werden bekeken door
consumenten. Natuur & Milieu, Milieudefensie
en Foodwatch gingen de gegevens wel gebruiken. Ze stellen jaarlijks de Gifmeter op,
een ranglijst van de supermarkten met de
meeste residuen op groente en fruit. Tot ongenoegen van retailers die stellen dat de residuen vrijwel altijd onder de norm blijven. De
naam Gifmeter suggereert daarom ten onrechte dat de volksgezondheid in het geding
is. Naast Toos Houwers, Tony Nolde en
Arnout Fischer spraken op het symposium
Will Winnubst van Plus Supermarkten over
zelfcontrole als managementtool en Roy
Heetkamp van Cater Concept over kansen en
bedreigingen in een veranderende markt. Illustrator Brecht Gerritse belichtte het gebruik
van characters om een boodschap over te
brengen.
Wat wordt openbaargemaakt?
De Horeca-inspectiekaart is een plattegrond, waarop de locatie van de lunchroom te zien is en de NAW-gegevens.
Te zien is hoe het bedrijf presteert op het gebied van ‘juiste omgang met voedsel’, ‘hygiëne’ en ‘ongediertewering’.
Het totaaloordeel wordt in een kleur weergegeven: groen als het bedrijf voldoet aan alle eisen, oranje als er één of
meerdere overtredingen zijn geconstateerd en rood als er herhaaldelijk ernstige overtredingen zijn geconstateerd en
het bedrijf onder verscherpt toezicht staat. Bij wit is er het afgelopen jaar geen inspectie geweest en zijn dus geen
recente gegevens beschikbaar. Ook de bron waarop het oordeel is gebaseerd wordt vermeld, evenals een eventuele
reactie van de lunchroom zelf.
Het openbaarmakingsproject is tot stand gekomen in samenspraak met stakeholders als Horeca Nederland, de Consumentenbond en VNO-NCW.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
19-20-21_symphouwers.indd 21
­21
23-07-14 09:50
for your next career move in food
Masters in Cereal Technology Rotterdam
R&D Officer
brede rol binnen een kleine organisatie met veel kennis en mogelijkheden
Rotterdam
Codrico Rotterdam B.V. is een succesvol, internationaal opererend en innoverend productiebedrijf van hoogwaardige half- en eindproducten
voor de levensmiddelen- en diervoedingsindustrie. Als grondstof voor het productieproces worden mais en graanproducten gebruikt om
producten te maken voor bijvoorbeeld ontbijtgranen, hartige snacks zoals tortilla chips en gemaksvoeding. Daarnaast maken ze gebruik
van hightech maaltechnieken en veredelingsprocessen. Codrico kenmerkt zich door een hands on mentaliteit waar mensen gedreven
en doelgericht te werk gaan. In de Rijnhaven staat het hoofdkantoor waar ook Productie, R&D en Logistiek gevestigd zijn. Wij zijn voor
Codrico op zoek naar een R&D Officer die verantwoordelijk is voor het ondersteunen van de dagelijkse taken van het R&D team op het
gebied van productontwikkelingstrajecten, verwerken van analyseresultaten en monstername.
Consultant: Michiel Dekkers, telefoon 0317-468686 of 06-86805669
Senior QA Coördinator
Ervaren technoloog met oog voor detail en resultaat
Amsterdam
Fonterra is wereldwijd de grootste producent van zuivelingrediënten. Het hoofdkantoor is gevestigd in Auckland, Nieuw-Zeeland.
Wereldwijd telt de organisatie 16.000 medewerkers. Fonterra ontwikkelt, produceert en verkoopt alle denkbare zuivelproducten:
kaas, desserts, consumptiemelk, melkpoeders en een breed assortiment aan innovatieve en hoogwaardige ingrediënten voor de
levensmiddelenindustrie. De Europese Fonterra organisatie is met 45 personen verantwoordelijk voor de verkoop en distributie van
ingrediënten voor de Europese en Russische markt. Voor deze ambitieuze en dynamische organisatie zijn wij op zoek naar een gedreven
Senior QA Coördinator. Deze flexibele en communicatief vaardige coördinator is een spin in het web en in staat om binnen korte tijd
goede relaties op te bouwen en zaken gedaan te krijgen.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885
QA/QC Manager
Spilfunctie in een groeiende, internationale omgeving
Zeewolde
Vecozuivel is een jong, innovatief en trendsettend zuivelbedrijf. Bij Vecozuivel werken circa 80 medewerkers. Vanaf de jaren ‘90 is zij van
de verkoop in de eigen boerderijwinkel uitgegroeid tot een van de grootste leveranciers van biologische, dagverse zuivelproducten aan
de grote supermarktketens in Nederland. In 2009 heeft Vecozuivel in Zeewolde haar nieuwe, moderne zuivelfabriek in gebruik genomen.
Met de realisatie van de nieuwe fabriek heeft Vecozuivel een grote stap gezet in de verdere professionalisering van de biologische
zuivelbranche. Vecozuivel is een slagvaardig bedrijf dat verder kijkt en graag haar nek uitsteekt als het gaat om innovaties. Om de
organisatie in Zeewolde verder te versterken zijn wij op zoek naar een gemotiveerde OA/QC Manager, die verantwoordelijk is voor het
opstellen en borgen van het QA beleid.
Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490
Senior Product Technologist
Technical Project Leader of applied research, in an international environment
Zierikzee
The Koninklijke Zeelandia Groep develops, produces and delivers high quality bakery ingredients for breads and pastries. In addition
to being reliable and service oriented, Zeelandia is seen as inspiring and innovative. Products are sold in more than 90 countries to
artisan and industrial bakeries. In total 1.850 employees employed, approx. 430 of whom work at the main office and production site
in Zierikzee. The R&D team Ingredients and Product Technology researches (new) ingredients and product technologies. The research
themes originate in the “corporate 5-year innovation program”. Based on the results of this research, innovative bread and pastry
products are developed and improved. For this successful team we are looking for a highly motivated Senior Product Technologist, who
is responsible for leading and executing R&D projects, which are centred around technological advancement and product innovation.
Consultant: Janneke van der Logt, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-23637490
QESH Manager
Met management ambities
Sneek
Cloetta Sneek is onderdeel van de Cloetta Group met totaal 11 fabrieken in Italië, België, Zweden, Slowakije, Engeland en Nederland.
Cloetta is een krachtig bedrijf met een leidende positie binnen de zoetwarenmarkt en exporteert wereldwijd suikerwerk, kauwgom,
pastilles, chocoladeproducten en sinds kort ook noten. Bij Cloetta in Sneek wordt met ± 100 enthousiaste medewerkers en ambitieuze
doelstellingen kauwgom, pepermunt en drups geproduceerd voor bekende merken zoals SPORTLIFE, XyliFresh, KING, Redband en Venco.
In verband met promotie zoeken wij een gedreven en ondernemende QESH Manager. Deze overtuigende motivator is verantwoordelijk
voor het opstellen, verder ontwikkelen en borgen van het QESH-beleid (80%) in Sneek. De overige 20% van de taken bestaat uit
coördineren van het QE beleid en alle QE aangelegenheden voor de regio Middle: fabrieken in Roosendaal, Turnhout en Sneek.
Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126
Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]
dupp - food recruitment
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686
Rik Herbes verklaart verscherpte dioxineregelgeving
‘Extra inspecties op
feed zijn echt nodig’
Tekst: Tessa Nederhoff | Foto’s: Noba, Vlees+, EVMI
voedselveiligheid
De Duitse dioxine-affaire in 2011,
Dioxine werd in Duits-
toen deze kankerverwekkende
land ook aangetroffen in varkensvlees.
stof werd aangetroffen in eieren en kippenvlees, heeft ook in
Nederland geleid tot strengere
controles op het gebruik van vetten in de diervoederindustrie. Rik
Herbes, productmanager feed
bij de NVWA, legt uit dat uit Europees onderzoek is gebleken
dat de Nederlandse controles
niet doeltreffend genoeg waren.
“Daarom gaan we nu strenger
controleren.”
De NVWA controleert dit jaar strenger op de
juiste etikettering van producten, risico’s van
kruisbesmetting en dioxinemonitoring. Een
poll op de website van het vakblad voor de
graanverwerkende en diervoederindustrie De
Molenaar, zusterblad van EVMI, liet zien dat
veel mensen het oneens zijn met het extra
toezicht van de NVWA. Van de stemmers
stelde 63 procent dat de NVWA beter energie
kan stoppen in efficiënter en beter uitvoeren
van controles dan dat ze extra toezicht houdt.
Rik Herbes, productmanager feed bij de
NVWA, licht de veranderde regelgeving en de
beweegredenen van de toezichthouder toe
om inspecties aan te scherpen.
>>>
Dioxine-affaire in Duitsland: duizend boerderijen geblokkeerd door verontreinigd vet in veevoer
De Duitse dioxine-affaire leidde in 2011 in Duitsland
nigde veevoer bleek al tien maanden in omloop.
van was al verwerkt in voedingsmiddelen als sauzen
tot veel ophef. Begin januari werd in eieren en kipAmper twee weken na het begin van de dioxineen bakkerijproducten.
penvlees in het westen en noorden van Duitsland het
affaire vroeg Harles & Jentzsch faillissement aan.
Ook de politiek liet zich over de kwestie uit. Groenkankerverwekkende dioxine aangetroffen. Zo’n duiDe dioxine-affaire had zowel maatschappelijke als
Links-Europarlementariër Bas Eickhout pleitte voor
zend boerderijen werden geblokkeerd. Later werd
politieke gevolgen. De vraag naar varkensvlees liep
het toevoegen van een kleurstof aan technische vetook in varkensvlees dioxine gedetecteerd. Oorzaak
terug en de vleesverwerkers Vion en Tönnies moesten om zo te voorkomen dat ze alsnog in de voedwas verontreinigd vet dat in het veevoer zat. Dat was
ten daardoor zelfs tijdelijk minder slachten. Twee
selketen terechtkomen.
geleverd door het Nederlandse bedrijf Olivet, maar
partijen met in totaal 136.000 mogelijk verontreiIn Duitsland leidde de kwestie tot verscherpte maatwas verkocht als ‘technisch vet’ aan de Duitse olienigde eieren bleken te zijn geleverd aan Nederlandse
regelen. Minister van consumentenaangelegenheden
en vetverwerker Harles & Jentzsch. Het verontreilevensmiddelenfabrikanten. Zo’n tien procent daarIlse Aigner schreef een actieplan om voedsel- >>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
23-24-25_dioxineinfeed.indd 23
23
23-07-14 09:51
etikettering. Daaruit kwam naar voren dat we
strenger moeten controleren op het gebruik
van vetten in de diervoederbranche. De controles op naleving van dioxinevoorschriften
bleken niet doeltreffend genoeg. De NVWA
erkent deze conclusies. We kunnen niet anders dan de aanbevelingen opvolgen en de
regelgeving aanpassen. De wijzigingen zijn
opgenomen in de Diervoeding Hygiëne Verordening.”
Diervoederbedrijven
verwerken oliën en
vetten in hun producten.
Waarom zijn de controles aangescherpt?
“Mengvoederfabrikanten kunnen de verscherpte controles vervelend vinden, maar
het is toch echt nodig. De scherpere dioxinemonitoring komt onder meer voort uit een
audit door de Europese Commissie. De Food
& Veterinary Office (FVO) heeft eind 2013
gecontroleerd of onze controles doeltreffend
genoeg waren om gevaren in de voederketen
te identificeren. Door het Duitse dioxine-incident (zie kader) was er bij deze audit extra
aandacht voor HACCP, dioxinemonitoring en
veiligheidsaffaires te voorkomen. Zo kwam er een
maatregel die producenten van voedingsmiddelen en
diervoeder en laboratoria in Duitsland verplicht detectie van dioxine direct te melden, ook als de verontreiniging binnen de norm blijft. De straffen voor
het opzettelijk op de markt brengen van verontreinigde producten werden verhoogd tot maximaal
twee jaar gevangenisstraf en een geldboete tot
100.000 euro. Een jaar later bleken de maatregelen
niet afdoende. In april werden PCB’s in eieren ontdekt. Door de verkeerde vermelding van data op de
­24
Op welke manier is de regelgeving
aangepast?
“Besloten is dat bedrijven die vetten mengen
een diervoedererkenning nodig hebben wanneer ze vetten als voedermiddel verhandelen.
Daarnaast is besloten dat technische producten zijn uitgesloten voor het gebruik in diervoeder. Concreet betekent dit dat producten
die eenmaal zijn bestempeld als ‘niet geschikt
voor diervoer’ niet meer in de keten mogen
terugkomen als diervoer. Er wordt dan ook
extra gelet op de etikettering. Op het etiket
moet duidelijk staan dat het product dat weggaat bij de vetmenger als diervoer is aangemerkt. Als dit er niet op staat, mag het product niet meer in de diervoederketen worden
gebruikt. Dat is nog niet overal helemaal op
orde. Ook moet er een gevarenanalyse worden uitgevoerd voor producten om te kijken
of ze veilig zijn. Voor mengvoederbedrijven
betekent dit dat ze één procent van de aangevoerde partijen vet moeten analyseren, of
dat ze een betrouwbaar analysecertificaat van
de leverancier moeten kunnen laten zien. Het
analysecertificaat moet daadwerkelijk zijn ge-
verpakkingen werd het terughalen bemoeilijkt. Bovendien zouden lokale autoriteiten pas na twee
weken actie hebben ondernomen.
Ook op Europees niveau kwam er meer aandacht
voor naleving van de dioxinevoorschriften. Bij de
audit van 10 tot en met 19 september 2013 stelde
het FVO van de EU vast dat de controles van de
autoriteiten in Nederland niet doeltreffend zijn in het
controleren van de naleving van dioxinevoorschriften
door inrichtingen die werken met vetten, oliën of
daarvan afgeleide producten. “Bovendien is het we-
linkt aan de partij die is geleverd. Ook dat
gaat niet altijd goed. Daarnaast moeten vetverwerkers kruisbesmetting voorkomen door
silo’s en transportmiddelen goed schoon te
maken als er wordt gewisseld van vetten die
geschikt zijn voor diervoeders naar bijvoorbeeld technische vetten. Bij mengvoederbedrijven speelt dit punt minder een rol, aangezien zij alleen met diervoedervetten werken.
Wel valt er bij deze bedrijven op het punt van
kruisbesmetting nog winst te behalen, bijvoorbeeld bij coccidiostatica.”
Wat verandert er tijdens de controles
bij bedrijven?
“Op zich verandert er niet veel. De extra punten worden in de reguliere controle van de
NVWA meegenomen. We blijven ernaar streven bedrijven eens per jaar te bezoeken. De
controles zullen iets langer duren, maar we
kunnen binnen een dag nooit alle punten
controleren. Versleping en dioxine zullen dit
jaar de speerpunten zijn.”
Verandert de regelgeving in de levensmiddelenindustrie ook?
“Nee, het is echt regelgeving die is aangepast
op basis van het dioxine-incident in Duitsland.
Dat incident vond plaats in de diervoedersector en dus is alleen daar de regelgeving aangepast.”
Als er zo weinig verandert, waardoor
is er dan ophef ontstaan?
“Ik snap niet goed waardoor dat is gebeurd.
Wellicht is onze reactie op het rapport te kort
gens de beperkte informatie die de officiële verslagen bevatten, moeilijk in te schatten of de officiële
controles, en vooral dan inspecties, in de hele voederketen adequaat worden uitgevoerd. Tenslotte is
de verificatie van de doeltreffendheid van officiële
controles erg beperkt, wat het moeilijk maakt de
prestaties van de bevoegde autoriteiten in de hele
voederketen te beoordelen”, aldus het auditverslag.
De aanbevelingen in het rapport leidden tot de verscherpte controles door de NVWA.
Tekst: Norbert van der Werff
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
23-24-25_dioxineinfeed.indd 24
23-07-14 09:52
geweest , waardoor de consequenties niet
voor iedereen duidelijk waren. Wij nemen de
aanbevelingen van de Food & Veterinary Office over. Goed toezicht is ook in het belang
van de sector en het levert uiteindelijk geld
op. De dioxinecrisis in Duitsland, de directe
aanleiding voor de aanscherping van de regels, heeft de sector enorm veel geld gekost.
De schade wordt geschat op zo’n 400 tot
500 miljoen euro door een verminderd consumentenvertrouwen en een daling van de
varkens- en eierprijzen. Met de nieuwe regelgeving had dit incident wellicht kunnen worden voorkomen. De Nederlandse Vereniging
Diervoederindustrie (Nevedi) heeft aangegeven dat extra controles niet nodig zijn omdat
de sector alles op orde heeft. Maar je kunt
ook anders tegen de audits aankijken. Je
kunt je er als bedrijf door blijven verbeteren
en testen hoe betrouwbaar je eigen HACCPsysteem is. Uiteindelijk moeten we samen
optrekken om de sector te verbeteren.”
Uit de poll op www.demolenaar.nl
bleek dat veel stemmers vonden dat
de NVWA beter energie kan steken in
een efficiëntere controle. Hoe kijkt u
daar tegenaan?
“Dat vind ik opmerkelijk. We hebben zelf het
idee dat we de controles al heel efficiënt uitvoeren. We zouden nog efficiënter kunnen
werken als we meer hulp krijgen vanuit het
bedrijfsleven, maar dat blijkt lastig. We proberen ook de onderkant van de sector in
beeld te krijgen. Dat kost heel veel tijd met
alleen onze eigen gegevens. Maar als we bedrijven vragen aan te geven welke handelaren
bijvoorbeeld slechtere partijen opkopen, krijgen we geen antwoord. Er heerst schroom
om bedrijven in de eigen branche aan te
geven. Nu kan het zijn dat er geen onderkant
is, maar dat idee hebben we niet. Er is een
gedeeld belang voor de sector om die onderkant bloot te leggen; incidenten kunnen
ermee worden voorkomen, al zijn ze nooit uit
te sluiten. Maar niemand heeft belang bij
slechte partijen in de keten. Om melden
makkelijker te maken, zijn we een anoniem
meldpunt gestart: het Meldpunt misstanden
vleesketen. Wat mij betreft kunnen diervoederbedrijven daarvan ook gebruikmaken.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
23-24-25_dioxineinfeed.indd 25
­25
23-07-14 09:52
Terughaalacties eerste helft 2014
Vooral SSSSTille
recalls
Tekst en foto’s: Norbert van der Werff
Zes terughaalacties telde de redactie van EVMI in de eerste helft van 2014, waarbij de
affaire van niet-traceerbaar vlees van Van Hattem de meest opvallende was. Het aantal
stille recalls was vele malen hoger. In het Europese waarschuwingssysteem RASFF staan
al 112 meldingen van mogelijk schadelijke producten in Nederland.
Acht keer werd gewaarschuwd voor
druiven vanwege de
groeibevorderaar
ethefon.
Hoeveel recalls er in de eerste zes maanden
van 2014 precies zijn geweest, is niet gemakkelijk te achterhalen. Slechts een fractie komt
in de publiciteit. Het gaat dan om onveilige
producten die de consument hebben bereikt
en waarbij hij gewaarschuwd moet worden.
In veel gevallen wordt al vóórdat een onveilig
product in het schap komt, geconstateerd dat
er iets mis is en worden direct passende
maatregelen genomen. Vorig jaar deden minister Schippers en staatssecretaris Dijksma in
een brief aan de Tweede Kamer een boekje
open over het aantal meldingen bij de NVWA
op grond van de Meldwijzer onveilige levensmiddelen. Dat waren er in 2012 maar liefst
300. Over dat jaar kwam EVMI voor 2012 op
basis van de waarschuwingen van de NVWA,
voedingsmiddelenfabrikanten zelf en andere
bronnen, op een totaal van 15 ‘openbare’ recalls, waarbij de terughaalacties van met Salmonella verontreinigde zalm van Foppen als
één werd geteld. Het geeft aan hoe de verhouding is tussen stille recalls en terughaalacties die naar buiten komen.
De openheid van de bewindslieden over terughaalacties is een nieuwe ontwikkeling, die
alles te maken heeft met de kritiek die de
overheid heeft gekregen bij voedselschandalen. Zowel de NVWA als de minister en
staatssecretaris laten het niet na te tonen dat
ze ingrijpen. Zo werd ook de boete die Viondochter Encebe kreeg in de Tweede Kamer
vermeld (zie kader).
Van Hattem
In de eerste helft van dit jaar kwamen zes
terughaalacties in de openbaarheid. Slachterij
Van Hattem moest alle partijen vlees uit de
handel halen die tussen 1 januari
2012 en 23 januari 2014
door het slachthuis
waren verwerkt,
omdat
26
het de herkomst en bestemming van het
vlees niet kon documenteren. Bovendien kon
Van Hattem geen duidelijkheid geven over de
herkomst en bestemming van enkele tientallen paarden en pony’s. De NVWA vermoedde
dat het paardenvlees was verwerkt in rundvleessnippers en andere producten en trok
medio februari de vergunning van de slachterij in. Begin april werd de voortzetting van de
slachtactiviteiten weer toegestaan, maar wel
onder verscherpt toezicht. Staatssecretaris
Dijksma schreef trouwens in juli aan de
Tweede Kamer dat de hoeveelheid vlees die
Van Hattem leverde in de periode waarop de
recall betrekking had geen 28.000 ton was,
zoals ze eerst meldde, maar iets minder dan
16.000 ton. Bij die gelegenheid bleek ook
dat negen van de 512 afnemers te laat of onvolledig waren bij de melding aan de NVWA
welke acties zij zouden ondernemen om producten van de markt te halen.
De affaire had ook een internationale dimensie. Uit het Rapid Alert System for Food
and Feed (RASFF), is terug te vinden dat
behalve aan bedrijven in Nederland ook aan
22 andere landen geleverd is, waaronder
Congo (Brazzaville), Ivoorkust en Hong
Kong.
Salami
De vijf andere recalls die de krant haalden,
veroorzaakten minder ophef. Een ander
vleesproduct dat werd teruggehaald, was de
Fiorucci Salame Milano. Producent Fiorucci
riep de vleeswaren medio februari terug
omdat de gesneden worst E. coli kon bevatten. Het product werd in
Nederland alleen bij Albert
Heijn verkocht. Ook in
Oostenrijk, België, Malta
en land van herkomst
Italië werd de salami
teruggehaald. Deen
Supermarkten deed
eind januari een recall
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
26-27_recall2014.indd 26
23-07-14 09:53
v
g
f
s
g
S
F
v
g
b
O
2
v
w
l
k
w
V
b
f
o
i
h
d
t
d
k
s
b
k
voedselveiligheid
Merken die te maken
kregen met recalls.
De gesneden Fiorucci
Salame Milano kon
E. coli bevatten. Op
de knoflookvariant van Ocean Sea
Forellen Filets stond
een verkeerde houdbaarheidsdatum. Op
de flessen van Portugiesischer Roséwein
lieblich van de Duitse
wijnproducent Peter
Mertes (inmiddels
met een ander etiket)
stond een te hoge
druk.
van bakjes Deen knoflooksaus, vanwege mogelijke ongewenste bacteriegroei. Door een
fout in het productieproces was de knoflooksaus mogelijk verontreinigd door niet-verhitte
grondstoffen. De Deense Producent Vejle
Seafood A/S haalde in februari Ocean Sea
Forellen Filets knoflook, die in de schappen
van de Lidl lagen, terug, omdat de verpakkingen voorzien waren van een verkeerde houdbaarheidsdatum.
Ook de Portugiesischer Roséwein lieblich
2012 van 1 liter, die eveneens in februari uit
voorzorg werd teruggeroepen door de Duitse
wijnproducent Peter Mertes, werd in Nederland verkocht bij Lidl-filialen. Door nagisting
kon er een te hoge druk op de fles ontstaan,
waardoor de fles zou kunnen barsten.
Van een heel andere orde was de recall in februari van Nutrilon Nenatal 1, een speciale
flesvoeding voor premature baby’s nadat ze
ontslagen zijn uit het ziekenhuis. Het product
is alleen verkrijgbaar via apotheken, ziekenhuizen en facilitair bedrijven. De kwetsbare
doelgroep kon mogelijk last krijgen van een
te hoog jodiumgehalte. Nutricia raadde ouders aan een arts te raadplegen wanneer hun
kind minder dronk, minder actief was, meer
sliep dan gebruikelijk of wanneer de ouders
bezorgd waren. Het product was ook verkocht in zes andere landen.
Listeria
Zoals vermeld was het aantal meldingen in het
RASFF-systeem van onveilige producten in
Nederland vele malen groter dan wat er in advertenties in kranten naar buiten kwam. Afgezien van de Van Hattem-affaire en de salami
werd elf keer werd gewaarschuwd voor
vlees(producten), waarvan zes keer voor
pluimveevlees. Naast de forelfilet waren er elf
andere waarschuwingen voor visproducten,
onder meer vanwege Listeria monocytogenes
in gerookte vis (vier keer) en lood in zwaardvis
(vier keer). Bovendien was er drie keer sprake
van E. coli en twee keer van het toxine DSP in
schelpdieren. Over zuivelproducten werd zes
keer gewaarschuwd. In vier gevallen ging het
daarbij om Listeria monocytogenes in kaas. 31
meldingen gingen over groente en fruit, maar
liefst elf keer over druiven, met name over
een te hoog gehalte aan groeibevorderaar
ethefon (acht keer). In noten werd acht keer
aflatoxine aangetroffen.
Encebe beboet
Vleeswarenproducent Vion Encebe is in maart beboet voor het niet terughalen van een product dat niet voldeed aan
de voedselveiligheidscriteria. Dat schreef staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken begin juli in een brief aan
de Tweede Kamer over de ‘stand van zaken inzake voedsel’. Dijksma meldde de Tweede Kamer dat bij onderzoek
van de NVWA naar de gehanteerde werkwijze ten aanzien van bedorven vlees en houdbaarheidsdata geen overtredingen zijn geconstateerd. Dat onderzoek werd onder meer gedaan naar aanleiding van de in 2012 bij Vion Encebe
onterecht als biologisch verkochte partij varkensvlees in supermarkten. Bij een reguliere audit in maart werd echter
wel een overtreding geconstateerd. Het bedrijf had een product dat niet aan de voedselveiligheidscriteria voldeed,
niet teruggehaald. Ook was er geen melding van het onveilige product gedaan bij de NVWA. De NVWA heeft een
boeterapport opgemaakt. Bovendien zal een herinspectie worden uitgevoerd.
Vion stelde te betreuren dat er “onnodig een verkeerd en ongenuanceerd beeld is geschetst rondom een administratieve procedurefout”. Volgens het bedrijf is er na monstername van een kleine partij droge worst een te hoog gehalte
Listeria gemeten. “Nadat Vion de resultaten van de monstername heeft ontvangen, heeft zij direct actie ondernomen
en de kleine partij teruggehaald bij het distributiecentrum en direct vernietigd. De producten hebben nooit de consumentenmarkt bereikt en er is geen gevaar voor voedselveiligheid geweest.” Vion zei bovendien dat de herinspectie al had plaatsgevonden toen de Tweede Kamer werd geïnformeerd. “Daarbij is alles goedgekeurd.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
26-27_recall2014.indd 27
2
­7
23-07-14 09:53
Einde aan private roodvleeskeuring
Controle moet
onafhankelijk zijn
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Vlees+
Critici roepen al heel lang dat in de vleessector ‘de slager zijn eigen vlees keurt’. Er komt
nu een einde aan het systeem waarbij het bedrijf KDS de roodvleeskeuring uitvoert. De
overheid gaat dat nu zelf doen. Het oude systeem zorgde in het buitenland voor problemen, maar ook de vele voedselschandalen zijn aanleiding voor het nieuwe beleid.
De BV Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector
(KDS) verwijst op zijn website keurig naar de
EU-verordening op grond waarvan het bedrijf
samen met de toezichthoudende dierenartsen van de NVWA de keuring van geslachte
varkens, kalveren, runderen, schapen, geiten
Papieren werkelijkheid
Private kwaliteitssystemen zijn volgens de bewindslieden in veel
gevallen een papieren werkelijkheid. Daar moet een daadwerkelijke borging van veiligheid voor in de plaats komen, niet alleen
één stap vooruit en één stap terug, zoals wettelijk is geregeld,
maar door de hele keten heen. Ze willen bovendien dat het
bedrijfsleven door middel van contracten de onderlinge private
aansprakelijkheid borgt.
28
en paarden uitvoert. Er ís dus een juridische
basis voor het Nederlandse systeem, waarbij
een bedrijf namens de overheid de roodvleeskeuring uitvoert. Het systeem wordt
echter niet door alle landen erkend en moet
daarom op de schop. Dat kondigden staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken
en minister Schippers van Volksgezondheid
in juni aan, in een brief aan de Tweede
Kamer. “Hoewel de Europese regelgeving
beperkt ruimte biedt voor het delegeren van
taken naar niet-publieke organisaties, constateren wij dat deze mogelijkheid in Europees verband onder druk staat en dat het
beleggen van taken bij private organisaties in
toenemende mate vragen oproept bij derde
landen. Bij export wordt door derde landen
de eis gesteld dat certificaten worden afge-
geven door de overheid”, zeggen de bewindslieden.
Maar niet alleen de buitenlandse vraagtekens
bij het Nederlandse systeem spelen een rol.
Het besluit van de overheid om zelf de keuringen te gaan uitvoeren, volgt op een reeks
schandalen met vlees, waaronder de incidenten met paardenvlees. De Onderzoeksraad
voor de Veiligheid concludeerde in maart dat
het systeem dat de veiligheid van vlees moet
borgen, niet werkt. Het is niet gericht op het
voorkomen van fraude en de hygiëne bij de
slacht schiet tekort. Bedrijfsleven en publiek
toezicht maken hun verantwoordelijkheid onvoldoende waar.
Verantwoordelijkheid
De Onderzoeksraad constateerde in het rapport dat de wijze waarop de samenwerking
tussen de NVWA en de KDS is ingericht en in
de praktijk wordt uitgevoerd, verwarring kan
scheppen over de verantwoordelijkheid voor
de keuring. Is dat nu de overheid of het bedrijfsleven zelf? KDS is bestuurlijk niet onafhankelijk, maar is verweven met de vleesverwerkende sector. Dat moet dus anders.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
28-29_vleeskeuringen.indd 28
23-07-14 09:54
D
m
b
a
s
h
v
a
p
s
w
v
n
s
w
D
s
h
i
t
l
h
s
d
c
E
o
d
M
d
s
i
m
n
m
w
I
D
v
g
e
v
d
s
d
B
c
a
voedselveiligheid
De maatregelen gaan verder dan het overnemen van de keuring door de NVWA. Het kabinet wil dat het bedrijfsleven meer zijn verantwoordelijkheid neemt. De bewindslieden
spreken van niet alleen kennis en kunde bij
het management in de vleesketen, maar ook
van attitude. “Dit betekent meer dan je strikt
aan de regels houden, maar daarnaast transparantie, kwaliteitsbesef en oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.” Er
wordt een code ontwikkeld om de beginselen
van deugdelijk bestuur en best practices binnen de vleessector vast te leggen, zo is afgesproken binnen de Taskforce Voedselvertrouwen.
Dijksma en Schippers stellen verder dat alle
schakels in de keten de verantwoordelijkheid
hebben voor een hygiënisch proces, productintegriteit en traceerbaarheid. Bedrijven moeten elkaar aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Producten waarvan de herkomst niet
helder is, mogen niet verwerkt worden. Ze
spreken over het belang van vaste relaties in
de keten zonder onnodige schakels, de ‘dedicated supply chains’.
Er komt bovendien een omvangrijke aanpak
om fraudeurs op te sporen. De NVWA gaat
de krachten bundelen met politie, Openbaar
Ministerie, bijzondere opsporingsdiensten als
de FIOD en de Belastingdienst/Douane en Inspectie SZW. De verschillende partijen gaan
informatie verzamelen en bijeenbrengen. Dat
moet leiden tot een integrale, multidisciplinaire aanpak. Ook internationaal wordt er samengewerkt in een fraudebestrijdingsnetwerk.
Inspectieresultaten
De overheid gaat de procedure bij de import
van vleesproducten aanscherpen. Zo wordt er
gerichter gemonitord op de STEC-bacterie,
een toxineproducerende E. colibacterie. Bovendien worden er in samenwerking met de
douane aanvullende risicogebaseerde administratieve controles uitgevoerd op importzendingen.
Bedrijven die vlees importeren dienen zelf
controles uit te voeren en hun toeleveranciers
aan te spreken op afwijkingen. Bedrijven
kunnen ook gebruik maken van de inspectieresultaten van de Europese inspectiedienst
Food & Veterinary Office (FVO). In Nederland
zijn de resultaten van de audits op HACCP bij
slachterijen terug te vinden op de website van
de NVWA. De openbaarmaking van controlegegevens in Nederland wordt uitgebreid. Mogelijk worden in de toekomst ook andere gegevens uit de vleesketen openbaar gemaakt.
De maatregelen van het kabinet volgen op
het al ingezette plan van aanpak om de
NVWA als toezichthouder anders in te richten en financieel en organisatorisch te versterken.
COKZ
Het kabinet wil ook de rol van het Centraal Orgaan voor de
Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel (COKZ) tegen het licht
houden. Het COKZ houdt toezicht in de zuivel- en eiersector.
Vorig jaar eiste Rusland dat zuivelbedrijven geïnspecteerd moeten worden door de NVWA in plaats van door een private partij.
Moskou legde in december 13 Nederlandse zuivelbedrijven een
verbod op export naar het land op, omdat Rusland de controle
door het COKZ niet accepteert. Afgezien van het procedurele
bezwaar, meenden de Russische autoriteiten dat het COKZ certificaten afgaf zonder dat het product gecontroleerd was. De
certificaten zouden daardoor niet betrouwbaar zijn.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
28-29_vleeskeuringen.indd 29
29
23-07-14 09:55
Met vleesextracten en minerale oliën
Bier voor de hond
Tekst en foto: Jef Verhaeren
In Snuffle Dog Beer zit geen alcohol, maar verder vertoont deze hondenlekkernij vooral
overeenkomsten met gewoon bier. Bedenker Ben Verbeeck heeft maar één doel: zo veel
mogelijk honden van dit lekkere en gezonde hondenbiertje laten genieten.
Er zijn twee soorten Dog Beer op de
markt.
Strandtenthouder Arjan Berendsen uit het
Belgische Oostkapelle vroeg zich af waarom
zijn trouwe viervoeter niet evengoed van een
biertje zou kunnen genieten. Na verschillende
testen en onderzoeken ontwikkelde hij een
alcoholvrij bier dat zijn hond lustte en besloot
het te verkopen in zijn strandtent.
Toen Ben Verbeeck met zijn twee honden
langs het strand van Oostkapelle wandelde
en een biertje besloot te drinken, zag hij dat
de cafébaas ook een hondenbiertje in de
aanbieding had. Hij stelde vast dat zijn eigen
dorstige honden er ook wel trek in hadden.
Zij bleken er zelfs verlekkerd op. Berendsen
en Verbeeck staken de hoofden bij elkaar.
Het resultaat: Snuffle Dog Beer, in verschillende smaken en een gepaste verpakking,
gebotteld zoals ander bier. Op de internationale beurs Interzoo 2012 was het bier van
The Happy Animal Planet meteen een suc-
ces. In een mum van tijd wisten tienduizenden honden in Europa dat dit biertje goed
smaakte. Het bier wordt nu volop gebrouwen en gebotteld in de Scheldebrouwerij in
Meer in België.
Geen gewoon bier
Er zit geen alcohol in het bier, wel gerstemout, vleesextracten, vitamine B en minerale
oliën. Het bier moet worden bewaard en gedronken op kamertemperatuur. In tegenstelling tot ander bier, moet het worden geschud
voor gebruik. Een doorsnee hond mag een
flesje van 25 cl per dag hebben. Momenteel
zijn er twee soorten op de markt: Snuffle
Dog Beer op basis van kippenextract (geel
label) en op basis van extract van kip en rund
(rood label). “We doen nu ook smaaktesten
voor de ontwikkeling van andere varianten.
Vooral in Azië is daar vraag naar”, zegt Verbeeck.
“Honden drinken alleen als ze dorst hebben,
maar het is belangrijk dat ze tijdig en voldoende drinken, onder andere voor een
goede nierfunctie. Snuffle Dog Beer is bedoeld als beloningsproduct”, onderstreept hij.
“En we vergeten ook de sukkelaars onder de
honden niet. Per verkocht flesje doneren we
aan asiels en voor de sterilisatie van straathonden.”
Export
“We exporteren al naar een vijftiental Europese landen en ook naar Zuid-Korea”, zegt
Verbeeck. Binnenkort wordt ook geëxporteerd naar zeven Aziatische landen en ook in
Rusland, de VS en Zuid-Amerika is er vraag
naar het hondenbier. “Binnenkort beginnen
we met een wereldwijde campagne.”
Verbeeck mikt vooral op dierenspeciaalzaken
en gespecialiseerde ketens.
In de nabije toekomst zal The Happy Animal
Planet nog andere, originele en innovatieve
producten lanceren om zo veel mogelijk honden op een gezonde en speelse manier te
kunnen verwennen, legt Verbeeck uit. Het
bedrijf is ook bezig met de ontwikkeling van
dergelijke concepten voor katten.
30
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
30_hondenbier.indd 30
23-07-14 09:55
Aandacht voor hele productieproces
Opening Callebaut’s
Chocolate Academy Centre
Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Michel de Jong
Met groot spektakel openden eind juni de deuren van Callebaut’s Chocolate Academy Centre in het
Belgische Wieze. Met het nieuwe opleidingscentrum op eigen fabrieksterrein vestigt chocoladeproducent
Barry Callebaut meer dan ooit aandacht op het hele productieproces, van cacaoboon tot chocolade.
>>>
De Callebaut-­
ambassadeurs Patrick
Aubrion en Alexandre
Bourdeaux verrichten de openingshandeling.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
31-32-33_callebaut.indd 31
­31
23-07-14 09:57
Een piñata met
cacaobonen. Uit de
piñata kwam ook
de sleutel voor
de officiële openingshandeling.
Bij Callebaut’s Chocolate Academy kunnen
patissiers, chocolatiers, bakkers, ijsbereiders
en andere foodfanaten terecht voor een training van één van de Callebaut-ambassadeurs,
zoals Arthur Tuytel, Jurgen Koens, Patrick Aubrion of Alexandre Bourdeaux. De nieuwe
Academy bevindt zich pal naast de productielocatie van Barry Callebaut. De kleinschalige
Chocolate Academy die 25 jaar lang aan de
andere kant van het industrieterrein van
Wieze zat, is hiermee vervangen door een indrukwekkend pand met vier leslokalen voor
verschillende disciplines: chocolaterie, patisserie, horeca en bakkerij. Waar voorheen jaarlijks 300 cursisten aanklopten, verwacht Callebaut nu 1000 chocoladeliefhebbers te
mogen verwelkomen voor een training.
“De Callebaut Chocolate Academy Centres
bevinden zich overal ter wereld, van Shanghai
tot Zundert en van Mexico tot Spanje. Met dit
vlaggenschip gaan we terug naar onze geboortegrond”, aldus een enthousiaste Freek
van der Knaap, verantwoordelijk voor de marketing- en salesactiviteiten in West-Europa.
Tour
Wie de Academy binnenloopt, ziet meteen de
opvallende Instagramwall. Een ronde muur
met vierkante beeldschermen die een constante fotofeed geeft van wat er zoal op Instagram gepost wordt onder de ‘hashtag’
#CallebautAcademy. Links de trap op, langs
de luxe koffie- en chocoladebar, kom je aan
in de bibliotheek. Een ruimte waar cursisten
inspirerende boeken kunnen naslaan, terwijl
ze door de ramen aan weerszijden neerkijken
op de twee indrukwekkende lokalen ‘Poetry
in pastry’ en ‘Chocolaterie’. Wanneer je de
route vervolgt en de trap naar beneden
neemt, kom je terecht in de Bakery Shop.
Hier wordt extra aandacht besteed aan viennoiserie (zoete broodproducten) en de mogelijkheden die er zijn met brood en banket in
combinatie met chocolade. Aan de andere
kant van de gang is de Chef’s Table, een luxe
horecakeuken die van alle gemakken is voorzien.
Chocolizer
Terug richting de aula stuit de bezoeker op
iets bijzonders: een botanische tuin met
daarin negen cacaoplanten en bananen-, vanille- en lycheeplanten. “Hier groeit de eerste
échte Belgische cacao”, glundert Van der
Knaap. “Nu zijn de planten nog klein, maar
over twee jaar hopen we, met behulp van
handmatige bevruchting door een Zwitserse
plantenexpert, op een opbrengst van 12 kilogram cacao. Daarvan maken we 18 kilogram
chocolade, waar we iets heel bijzonders mee
gaan doen!” Verder bevat het Callebaut Chocolate Academy Centre een ruimte met de
‘Chocolizer’, waar je met behulp van een
­touchscreen met foodpairing-systeem ideale
smaakcombinaties kunt maken.
Acteurs beelden de verschillende stappen, zoals fermenteren, drogen, roosteren, malen en mixen, op ambachtelijke wijze uit.
­32
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
31-32-33_callebaut.indd 32
23-07-14 09:58
De opvallende instagramwall.
Vijfstappenproces
Barry Callebaut is één van de weinige producenten die chocolade compleet in eigen beheer maakt. Cacaobonen worden geïmporteerd en in Wieze verwerkt. Dat is een vijfstappenproces, dat tijdens de openingsceremonie haarfijn werd uitgelegd. Acteurs
beeldden de verschillende stappen, zoals fermenteren, drogen, roosteren, malen en
mixen, op ambachtelijke wijze uit. Aan de
Barry Callebaut-ambassadeurs de taak om
­iedere stap te vertalen naar een handeling ter
garnering van een megagroot dambordbiscuit
van amandel en chocolade. Onder luid gejuich werd de taart afgewerkt en vervolgens
uitgedeeld aan het publiek, dat zich massaal
had verzameld in de speciaal voor de gelegenheid opgetuigde ‘Cocoa Barn’.
Trainingen
De eerste trainingen starten in september.
De duur van een training varieert van een
halve dag tot twee dagen. Zowel beginners
als professionals in food kunnen een cursus
volgen, gegeven door één van de Callebautambassadeurs. Het trainingsaanbod is te zien
in de Chocolate Academy Gazette, aan te
vragen via de Nederlandstalige Facebook-­
pagina van Callebaut (‘Callebaut Officieel Nederlands’).
Bakery Shop
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
31-32-33_callebaut.indd 33
­33
23-07-14 09:58
Aan de slag met de ‘triple low’
Aan de slag met
de ‘triple low’
e
a
e
t
v
e
k
d
z
m
w
b
z
d
Tekst en foto’s: Tom van der Meer
Het gezonder maken van voedingsmiddelen door
de productsamenstelling te wijzigen, is technisch al
goed mogelijk. Maar accepteert de markt producten
met minder zout, vet en suiker (de ‘triple low’)? Een
collectieve verlaging per productgroep, zoals bij de
broodsector, lijkt de beste oplossing. Dat was de teneur tijdens de bijeenkomst ‘Aan de slag met de vermindering van zout, vet en suiker’ in bijvoorbeeld
brood, banket, vleeswaren, maaltijden en snacks.
“De aanpak om het zoutgehalte te verlagen,
lijkt sterk op die van suikerverlaging”, vertelde
Peter de Kok van Nizo food research, die ook
in de werkgroep Verbetering productsamenstelling zit. “Het vetgehalte verminderen is
echter een andere tak van sport. Technisch
wordt het dan een heel ander product.”
Smaak, aroma en textuur zijn nauw verweven en zorgen samen voor de smaakbeleving.
Dat maakt dat het in zijn ogen ook in combinatie moet worden aangepakt.
‘Aan de slag’
Tijdens de bijeenkomst ‘Aan de slag met de vermindering van
zout, vet en suiker’ bood Food Valley NL praktische deelsessies,
waarbij ondernemers van voedingsmiddelenbedrijven met collega’s en experts konden praten over een gezondere productsamenstelling. Nizo food research gaf als gastheer rondleidingen
door het pand. Bij de pilotplant werd gesproken over ijs zonder
vet, maar met caseïnecellen met hoog waterbindend vermogen.
Dit ijs, uitgedeeld tijdens de Horecava, heeft een romige textuur
en een goed mondgevoel.
Tijdens de rondleiding kon geproefd worden van vleesvervangers
met gestructureerde eiwitten. Het ging om quiche van erwteneiwit (12 tot 15 procent eiwit). De technologie is ook bruikbaar
voor toepassingen met het eiwit rubisco uit spinazie en met soja.
34
Technisch blijken veel problemen overbrugbaar. Maar hoe zit het met de acceptatie?
Ton van Eekeren, R&D-manager van snackfabrikant Royaan, uitte tijdens de sessie snacks
zijn zorg. “De afgelopen jaren hebben we diverse gezondere snacks op de markt gebracht, zoals groenteburgers en snacks zonder
vlees en met minder zout en vet. Snackbarhouders nemen de nieuwe producten wel op,
maar stoppen daar na een paar maanden
weer mee. Zij stellen dat de consument het
niet wil.”
Van Eekeren erkent dat gezondere varianten
in smaak iets minder zijn dan de zoute en
vette varianten en dat de prijs ook iets hoger
ligt. Bovendien is de snackmarkt conservatief.
De laatste succesvolle introductie was vijftien
jaar geleden de kipcorn. De frikandel is al
jaren de meest verkochte snack, gevolgd door
de kroket. Van Eekeren vindt dat de branchevereniging AKSV de kar meer moet trekken.
“Wij hebben merken hoog te houden, maar
als je geen branche hebt die zegt samen op
te trekken voor het gezonder maken van het
assortiment, blijf je met lege handen staan. Ik
voel me nog vaak een roepende in de woes-
Jaap Seidell: “Een verantwoorde keuze van voedingsmiddelen is reuze ingewikkeld.”
Peter de Kok (Nizo): “Door zoutniveaus van productgroepen stapsgewijs te verlagen, wennen
consumenten eraan.”
tijn. En de crisis helpt ook niet mee. Afnemers vragen niet eens wat erin zit, maar wat
het kost.” Ander deelnemers herkenden dit.
Retailers willen net als snackbarhouders best
wel eens wat proberen, maar het draait toch
om kosten en opbrengsten. Overkoepelende
organen lijken dan ook onvermijdelijk om
deze impasse te doorbreken, vonden zij.
‘Niet discussiëren’
De bakkerijsector heeft het goede voorbeeld
gegeven, door sinds 2005 structureel te werken aan het verminderen van het zoutgehalte
in brood, vertelde Hanno Spanninga van
FoodResult en voorzitter stuur- en werkgroep
Bakkerij & Gezondheid. “Die aanpak slaat
aan, want het zoutgehalte in brood is inmiddels aanzienlijk verlaagd. Ging het in 2005
nog om 2,2 gram zout in het meel, in 2009
was dat verlaagd tot 1,8 en in 2013 tot 1,5
procent.” Hij wees erop dat je met een
branchebrede aanpak zelf het heft in handen
houdt. “Niet eindeloos discussiëren, maar
echt doen!” Zo werd steeds gerealiseerd wat
vooraf was afgesproken. En de bakker? “Die
vond het vooral goed voor het imago, maar
lastig voor het bedrijfsproces. Ook noemt de
bakker communicatie bij de zoutverlaging essentieel.”
“Door zoutniveaus van productgroepen stapsgewijs te verlagen, wennen consumenten
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
34-35-36_minderzoutvetsuiker.indd 34
23-07-14 10:00
‘
“
b
p
v
S
s
a
d
t
v
n
b
o
E
f
e
a
r
b
H
z
v
g
b
eraan”, vertelde De Kok. Een branchebrede
aanpak heeft volgens hem daarbij het beste
effect. “Anders worden bedrijven op smaak
tegen elkaar uitgespeeld. Dat gebeurde bijvoorbeeld toen Campbell als voorloper met
een minder zoute soepvariant op de markt
kwam. Een concurrent dook in het smaakgat
dat Campbell achterliet, met smakelijker,
zoute varianten. Toen Campbell vervolgens
marktaandeel kwijtraakte, stapte het concern
weer over op zijn vertrouwde soepen. Media
berichtten vervolgens dat Campbell juist meer
zout in soepen stopte. Zo werd het bedrijf
dubbel gestraft voor zijn voortrekkersrol.”
‘Spoor bijster’
“Herformulering, of liever reformulering, om
bestaande producten gezonder te maken, is
potentieel effectiever dan het geven van
voorlichting aan consumenten”, zei prof. Jaap
Seidell van de Vrije Universiteit. “Controverses, mede gevoed door onderzoeken, en nuances in wat goed en wat slecht is in voeding, maken dat consumenten het spoor bijster raken in hun zoektocht naar gezonde
voeding.” Hij wees bijvoorbeeld op suiker dat
nu de grote boosdoener lijkt. “Maar fruit
bevat óók suiker. Moeten we dat nu gaan
ontraden? Nee, lijkt me.”
Er is volgens hem in het verleden te veel gefocust op de aparte nutriënten (suiker of vet)
en te weinig op de producten zelf. “Een verantwoorde keuze van voedingsmiddelen is
reuze ingewikkeld”, gaf Seidell toe. “Geef je
bijvoorbeeld een kind melk of light frisdrank?”
Hij refereerde verder aan de discussie rond
zuivel, vanwege de angst voor verzadigde
vetten. “Er wordt ook hier te veel de nadruk
gelegd op één enkele voedingsstof. Het verband van deze stof met ziekten is echt niet
zo sterk. Zuivel bevat namelijk ook goede
stoffen”
Seidell vond dat fabrikanten bij het aanpassen
van hun producten het doel (gezondere voeding) wel eens voorbij schieten. Zo kwam hij
met voorbeelden van lightproducten waar
suiker uit producten gehaald is, maar waarbij
de glycemische index juist is gestegen. “Dit
kan niet de bedoeling zijn.” Producten waar
bij de reformulering echt op gefocust moet
worden (de grootste boosdoeners), zijn volgens hem de ultra-processed foods en producten met toegevoegd natrium, suikers en
verzadigde vetten.
Zout en suiker vervangen
Zout is net als suiker prima te vervangen.
“Voor suiker is er een serie aan intensieve
zoetstoffen beschikbaar. Bij zout is het instrumentarium wat beperkter”, aldus De Kok.
Vervanging van zout door kalium is mogelijk,
al moet dan de bittere smaak gemaskeerd
worden. “Zo is met hangen en wurgen de
helft van het zoutgehalte te vervangen door
kalium.” Nadeel is volgens hem wel dat
potassium of kaliumchloride voor consumenten eng klinkt en ook een E-nummer heeft.
Hans Brand van AkzoNobel, bekend van
zoutvervanger Suprasel OneGrain, gaf echter
aan dat voor kaliumchloride dat als zoutvervanger wordt gebruikt, geen E-nummer hoeft
te worden gegeven. “Het kan gedeclareerd
worden als mineraalzout.” De Kok reageerde
dat regelgeving ook weer kan veranderen, net
als de definitie van wat consumenten ‘natuurlijk’ vinden. “Bovendien heeft het mijn voorkeur te werken met ingrediënten die al in
voedingsmiddelen zitten, in plaats van dat je
iets toevoegt.”
Smaakperceptie
Behalve zout- of suikervervanging kan ook gebruikgemaakt worden van smaakperceptie,
bijvoorbeeld door kristallen op het productoppervlak aan te brengen. “Dan gaat het om de
mate waarin de smaakstof beschikbaar komt”,
aldus De Kok. “Bij onderzoeken van het Top
Institute Food & Nutrition naar suikervervanging blijkt dat een open productstructuur als
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
34-35-36_minderzoutvetsuiker.indd 35
­35
23-07-14 10:01
Bij de sessie zoutvervanging in vleesproducten en vleeswaren kwam aan de orde hoe
ver je daarin kunt gaan zonder aan kwaliteit
in te boeten. Zout zit om diverse redenen in
producten. Behalve smaak, gaat het ook om
vochtbinding, eiwitbinding, houdbaarheid en
textuur. Akzo Nobel gaf aan dat alle functionaliteiten van zout samenwerken. Er zijn verschillende stoffen te gebruiken voor een
emulgerende werking. Anderen gaven aan
dat ook hier prijs een belangrijke rol speelt.
Niets is nu eenmaal goedkoper dan zout.
zoeter wordt ervaren. Zo alleen al is 20 procent suikerreductie gemakkelijk mogelijk.”
“Door bij worst de structuur opener te maken,
neemt de sensorische zoutheid en sappigheid
toe, terwijl minder zout nodig is én de kwaliteit en de sensorische eigenschappen zelfs
toe kunnen nemen”, vervolgde hij. Er kan
volgens hem ook gespeeld worden met contrasten, bijvoorbeeld door in een product te
stapelen en zoute en niet-zoute laagjes aan
te brengen. Zo is er overall minder zout
nodig, terwijl het de zoutintensiteit niet aantast. Dit is bijvoorbeeld succesvol toegepast in
brood, met laagjes en met een spiraal in
deeg, waar - met soms meer smaakintensiteit
- tot 30 procent zoutreductie haalbaar is.
“De smaak wordt overigens niet alleen door
het proeven bepaald, maar ook door aroma’s”, zei De Kok. “Zout en suiker geuren zelf
niet, maar wel zijn verbindingen voor associaties mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan de geur
van suikerspin voor zoet en de geur van zee
voor zout. Stop je dit erin, dan ervaart de
consument het als zoeter of zouter. Zo is bij
Vion bij zoutreductie in bacon zonder toevoegingen gekeken welke geureffecten leiden tot
de zoutintensiteit van bacon. Op deze manier
is volgens het bedrijf 20 tot 30 procent minder zout mogelijk.”
nele eigenschappen zijn en of deze vervangen
kan worden, bleek tijdens de sessie over banket. Vet kan deels worden vervangen door inuline en voor suiker is er een combinatie van
zoetstoffen. Het bleek vooral veel proberen,
met wisselend resultaat. Zo smaakten sommige testkoeken gewoon niet goed. Daarnaast waren er vetvervangers op basis van eiwitten die tijdens het bakken krompen. Vet is
net als suiker ook een smeermiddel, dus
soms moesten testversies van de bakplaat afgebikt worden. En polydextrose zorgde ervoor
dat machines verstopt raakten. Dat merk je
pas dagen later.
Level playing field
Ook in clean label is technisch al veel mogelijk. Zelfs jaren geleden al, denk maar aan
gistextracten. Alleen blijft de vraag hoe de industrie de innovaties de supermarkten in
krijgt. Misschien moeten retailers bij hun aanvragen aan leveranciers gerichter opdrachten
uitschrijven en specifiek vragen om producten met een bepaald percentage minder zout,
waar fabrikanten vervolgens op kunnen inschrijven. Ook hier dachten de aanwezigen
dat voor een level playing field brancheverenigingen noodzakelijk zijn. Als er geen keuzevrijheid meer is in het aanbod, krijgen gezondere producten vanzelf een impuls.
Bedrijven moeten daadwerkelijk aan de slag,
met energie, eerlijkheid en eenvoud, besloot
Bert Roetert, voorzitter Food Valley NL.
“Voor wat betreft clean label moet een ketenreactie op gang gezet worden. Op het gebied van smaak moeten brancheverenigingen
breder inzetten op reductie. En bij herformulering gaat het om kennis delen zonder dat je
direct aan bedrijfsgeheimen komt. Om met
de broodsector te spreken: op een gegeven
moment moet je ophouden met praten en
gewoon doen.”
Veel proberen
Een student van HAS Hogeschool Den Bosch
bekijkt in opdracht van een fabrikant bij gevulde koeken per ingrediënt wat de functio­36
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
34-35-36_minderzoutvetsuiker.indd 36
23-07-14 10:01
Bedrijvengids
De EVMI-bedrijvengids is een praktische lijst van bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie.
Deze lijst is ook te vinden op www.evmi.nl, waar u kunt zoeken op alfabet, categorie en regio. Staat uw
bedrijf nog niet in de EVMI-bedrijvengids? Kijk dan op www.evmi.nl/bedrijvengids voor de mogelijkheden
om ook uw bedrijf in dit overzicht op te nemen.
Advies/Consultancy
Lubron Waterbehandeling BV
Postbus 540
4900 AM OOSTERHOUT
0162-426931
www.lubron.eu
ACO BV
Postbus 217
7000 AE DOETINCHEM
0314-368280
www.aco.nl
DNV GL Business Assurance
Certificering & Training
Zwolseweg 1
2994 LB Barendrecht
010-2922700
www.dnvba.nl
Huijbregts Groep
Postbus 165
5700 AD HELMOND
0492-596300
www.huijbregts.nl
MasterLab BV
Postbus 1
5830 MA BOXMEER
0485-589470
www.masterlab.nl
MPS Red Meat
Slaughtering B.V.
Albert Schweitzerstraat 33
7131 PG LICHTENVOORDE
0544-390500
www.mps-group.nl
Improving Quality
ALControl Food & Water
Everdenberg 41
5346 VA Oosterhout
0162-488 488
http://nl.alcontrol.com/nl
Azelis Netherlands
Meerpaal 5
4904 SK OOSTERHOUT (NB)
0162-423240
www.azelis.com
Liniestraat 1 -A
4051 BN OCHTEN
06-22940774
www.improvingquality.nl
ISACert Nederland
Obrechtstraat 28 E
8031 AZ ZWOLLE
0031 (0) 88-4722378
www.isacert.nl
Nederlandsch Octrooibureau
Jan Willem Frisolaan 13
2517 JS ‘S-GRAVENHAGE
070-3312598
www.nlo.nl
Uw bedrijfsgegevens
ook op deze pagina’s?
Ga naar www.evmi.nl/
bedrijvengids of bel voor
meer informatie naar
088-2944847
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
_EVMI_bedrijvengids_5-2014.indd 37
37
24-07-14 14:16
Nutrilab BV
Chr. Hansen
Postbus 7
4284 ZG RIJSWIJK
0183-446305
www.nutrilab.nl
Gelderlandhaven 5A
3433 PG NIEUWEGEIN
030-6019920
www.chr-hansen.com
O. P. & P. Product Research BV
Burg. Reigerstraat 89
3581 KP UTRECHT
030-2516772
www.opp.nl
PACCOR Netherlands B.V.
Watergoorweg 69
3861 MA NIJKERK
088-5790900
www.paccor.com
Heeft u al een gratis
abonnement op de digitale
nieuwsbrief van EVMI?
Ga naar de website en
Tebodin Netherlands B.V.
Postbus 16029
2500 BA Den Haag
070-3480911
www.tebodin.com
Ingrediënten en grondstoffen
Simac QuadCore BV
De Run 1101
5503 LB VELDHOVEN
040-2582100
www.simacquadcore.nl
Bakels Senior NV
Postbus 44
1380 AA WEESP
0294-414559
www.bakels-senior.nl
Codrico Rotterdam B.V.
Rijnhaven Z.z. 15
3072AJ ROTTERDAM
010-2906666
www.codrico.com
Fa. L.I. Frank
Postbus 46
7390 AA TWELLO
0571-272141
www.lifrank.nl
IN2FOOD
Postbus 93
6920 AB DUIVEN
026-3186704
www.in2food.nl
Puratos Nederland
Industrieweg 1
4762 AE ZEVENBERGEN
0168-326260
www.puratos.nl
registreer u!
Précon Food Management BV
Ranks Meel BV
Postbus 26
3980 CA BUNNIK
030-6566010
www.precon-food.nl
Postbus 16
4233 ZG AMEIDE
0183-606200
www.ranksmeel.nl
Beneo
Aandorenstraat 1
B-3300 TIENEN
0032-16801301
www.beneo.com
Brenntag Nederland BV
Silliker Netherlands B.V.
Postbus 153
6710 BD EDE
0318- 649444
www.silliker.nl
38
38
Postbus 79
3300 AB DORDRECHT
035-5889200
www.brenntag.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_5-2014.indd 38
24-07-14 14:17
Schobbers BV, H. CH.
Vasco da Gamaweg 8
5928 LD VENLO
077-3969120
www.schobbers.nl
Raps Benelux
Postbus 369
5680 AJ BEST
0499-373525
www.raps.com
Unifine Industry
Postbus 5631
3297 ZG PUTTERSHOEK
078-6762344
www.unifine.com
Refresco Benelux B.V.
Oranje Nassaulaan 44
6026 BX MAARHEEZE
0172-630630
www.refresco.nl
C O N T R O L
S Y S T E M S
CIMPRO
Cimpro
Postbus 3196
4800 DD BREDA
076-5317788
www.cimpro.com
Dinnissen BV
Van Delft Biscuits BV
Postbus 365
3840 AJ HARDERWIJK
0341-411624
www.vandelftbiscuits.nl
Remia C.V.
Dolderseweg 107
3734 BE DEN DOLDER
030-2297911
www.remia.nl
O P E N
Horsterweg 66
5975 NB SEVENUM
077-4673555
www.dinnissen.nl
Endress+Hauser B.V.
Verstegen Spices & Sauces B.V.
Postbus 11041
3004 EA ROTTERDAM
010-2455100
www.verstegen.nl
Nikkelstraat 6-12
1411 AK NAARDEN
035-6958611
www.endress.nl
Roem van Yerseke B.V.
Groeninx van Zoelenstraat 35
4401 KZ YERSEKE
0113-577700
www.roemvanyerseke.nl
Vipam BV
Poppenbouwing 26 a
4191 NZ GELDERMALSEN
0345-565670
www.vipam.nl
Vollebregt Fresh Company
Voor het meest actuele
nieuws uit de
voedingsmiddelenindustrie
gaat u naar www.evmi.nl
Platinastraat 10
2718 RZ ZOETERMEER
079-3610067
Machines, apparatuur en
toebehoren/ diensten
Eriks Bv
Toermalijnstraat 5
1812 RL ALKMAAR
072 515 15 14
www.eriks.nl
Hosokawa Micron B.V.
Gildenstraat 26
7005 BL DOETINCHEM
0314-373333
www.hosokawamicron.nl
BITO Systems NV
Royaan B.V.
Hoge Maat 8
3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE
0343-596659
www.royaan.nl
Niasstraat 1
3531 WR Utrecht
Tel 030 711 30 90
www.bitosystems.com
DPA Processing & Technology
Gatwickstraat 11
1043 GL Amsterdam
020 – 5151555
www.dpaprocessing-technology.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
_EVMI_bedrijvengids_5-2014.indd 39
39
24-07-14 14:17
Ishida Europe BV
De Dieze 5
5684 PR BEST
0499 39 3675
www.ishidaeurope.nl
Oxoid BV
Scharff Techniek BV
Scheepsbouwersweg 1 B
1121 PC LANDSMEER
020-4106500
www.oxoid.com
Atoomweg 51
3542 AA UTRECHT
030-2410972
www.scharfftechniek.nl
Pedak Meettechniek BV
Schouw Informatisering B.V.
Postbus 3030
6093 ZG HEYTHUYSEN
0475-497424
www.pedak.nl
Postbus 435
4870 AK ETTEN - LEUR
076-5042520
www.schouw.org
Spraybest Europe BV
Krohne Nederland b.v.
Zwanenburgerdijk 335
1161 NN ZWANENBURG
020-4976780
www.spraybest.nl
Postbus 110
3300 AC DORDRECHT
078-6306200
www.krohne.com
LSBL Services VOF
Galvanistraat 1
6716 AE EDE
0 318 69 69 99
www.lsbl.nl
Precia Molen
Franse Akker 1
4824 AL BREDA
076 524 2526
www.preciamolen.nl
Techmation B.V.
Postbus 195
4250DD Werkendam
0183-500 331
www.techmation.nl
TQC BV
Molenbaan 19
2908 LL CAPELLE A/D YSSEL
0180-631344
www.tqc.eu
Mettler-Toledo BV
Postbus 6006
4000 HA TIEL
0344 638363
www.mt.com
Rittal BV
Postbus 246
6900 AE ZEVENAAR
0316-591911
www.rittal.nl
Roma Nederland BV
Postbus 59
4940 AB RAAMSDONKSVEER
0162-512012
www.romaned.nl
Munters BV
Postbus 229
2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN
0172-433231
www.munters.nl
40
SCA Hygiëne Products BV
Postbus 670
3700 AR ZEIST
030-6984600
www.sca.com
De volgende editie van EVMI
verschijnt op:
Dinsdag 16 september
Sluitdatum reserveren
advertenties:
Dinsdag 26 augustus
Voor vragen over
advertenties:
Wilma Zijlstra:
088-2944847
Felix Berentsen:
06-42759518
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
_EVMI_bedrijvengids_5-2014.indd 40
24-07-14 14:17
Palatinose verlengt houdbaarheid
Producent van functionele ingrediënten Beneo
heeft testen uitgevoerd
om de houdbaarheid en
de kwaliteit van zowel
vers als ingevroren verpakte donuts met doorschijnende en gekleurde
glazuren te verbeteren.
Zowel de houdbaarheid als de productkwaliteit nemen volgens het
bedrijf toe als sucrose in het glazuur gedeeltelijk door Beneo’s functio­
nele koolhydraat Palatinose wordt vervangen. Dat hangt samen met
de eigenschap van dit koolhydraat om de wateractiviteit en de vochtmigratie te regelen. Bovendien blijft het glazuur met Palatinose gedurende de hele verlengde houdbaarheidstermijn transparant. Dankzij
de lage hygroscopiciteit van Palatinose en controle van vochtmigratie
wordt het glazuur niet kleverig. Verder hebben met Palatinose geglazuurde vers verpakte donuts een aangenamere zoete smaak dan
wanneer er zuiver sucroseglazuur wordt gebruikt, claimt Beneo.
Palatinose werd ook toegepast in diepgevroren verpakte donuts. Het
glazuur blijft dan droog en kleeft niet aan de verpakking.
Meer info:
Beneo
www.beneo.com
DataMan 8050 barcodescanners
van Cognex
Isotron Systems lanceerde eind
juni 2014 de nieuwe DataMan 8050 van Cognex, een
handheld barcodescanner. De
scanner is ontworpen met een
robuuste behuizing om stand
te houden in een industriële
omgeving. De DataMan 8050
en 8050X ID-readers zorgen
volgens leverancier Isotron voor
een betrouwbare hoge snelheidsuitlezing van codes.
Ze zijn ideaal voor hoge snelheidstoepassingen in productieomgevingen zoals bijvoorbeeld de verpakkingsindustrie. De DataMan 8050 en
8050X maken gebruik van de gepatenteerde 1DMax+ met Hotbars algoritmen om ook beschadigde, laag contrasterende en direct geprinte
barcodes te kunnen lezen.
De serie is zowel leverbaar in een uitvoering met bekabeling als in
een uitvoering met een draadloze communicatiemodule.
Meer info:
Isotron Systems B.V.
www.isotron.eu
Rittal breidt programma
bedienings­behuizingen uit
Als ‘gezicht’ van machines en installaties moeten
bedieningsbehuizingen er fraai uitzien, maar ook ergonomie en efficiënte montage zijn van belang, stelt
Rittal, producent van de behuizingen. De fabrikant
bood tot nu toe drie bedieningsbehuizingen van
plaatstaal aan, met duidelijke verschillen in design
en montagetechniek. Nu is dat uitgebreid tot een
uniform sys­teemplatform met in totaal negen standaardafmetingen, uniforme systeemtoebehoren en
een modern design, aangepast aan het overige assortiment voor de interface tussen mens en machine.
Voor een eenvoudige servicetoegang vanaf de voorof achterkant kan de bedieningszijde van de behuizing zowel aan de scharnierende deur of op de vaste
achterwand worden aangebracht. Alle constructiedetails zijn ontwikkeld voor een hoge mate van efficiëntie bij de montage. Zo kan er snel
een extra aluminium frontplaat op deur of achterwand worden gemonteerd voor eenvoudige
bewerking van de bedieningszijde met boringen en uitsparingen voor TFT’s, beeldschermen of
panel-PC’s.
Meer info:
Rittal
www.rittal.nl
Robot voor hanteren kleine producten
IRB 1200 is een compleet nieuwe robot van ABB Robotics, speciaal
ontwikkeld voor het efficiënt hanteren van kleine producten. De
robot beantwoordt aan de hedendaagse behoefte van het snel en
doelmatig beladen en ontladen van bewerkingsmachines.
Volgens ABB Robotics zijn de cellen 15 procent kleiner geworden,
terwijl de cyclustijd met 10 procent verminderd is. Het gebruiksgemak
is verhoogd terwijl de robot nog compacter is dan de voorgangers. Dankzij het gladde oppervlak
zijn onderhoud en schoonmaak gemakkelijk uit te voeren. Dit is vooral van belang in omgevingen waar bijvoorbeeld bewerkingsmachines worden bediend of in de voedingsmiddelenindustrie
waar grondstoffen worden gehanteerd. Er zijn twee varianten leverbaar (met een reikwijdte van
700 mm reikwijdte en 7 kg nuttige last en 900 mm reikwijdte en 5 kg nuttige last). Beide
versies kunnen op verschillende manieren gemonteerd kunnen worden.
Meer info:
ABB Robotics
www.abb.com/robotics
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
41_prodnws1.indd 41
­41
24-07-14 12:29
Barbecueweertje: met informatie vanuit online bestellingen kunnen retailer en
vleesfabrikant betere voorspellingen doen over vleesproducten die nodig zijn.
D
v
z
z
m
d
m
o
r
d
e
p
h
g
Rabobank: ‘Investeren in flexibeler productie’
Fabrikant moet
e-proof worden
Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: EVMI, Rabobank
Consumenten kopen steeds meer voedingsmiddelen online. Fabrikanten zullen hun
assortiment, marketing en supply chain moeten aanpassen om aantrekkelijk te blijven
voor de e-klant. Dat stelt de Rabobank in het rapport ‘Food Processors challenged by
online growth dynamics’.
Door de hoge vlucht van het boodschappen
doen via internet, staat de voedingsindustrie,
net als de andere partners in de keten, aan
de vooravond van een revolutie. Fundamentele veranderingen kunnen volgens het rapport van de bank wel eens dezelfde orde van
grootte hebben als die van de opkomst van
de zelfbedieningssupermarkten en later van
hard discounters en van private label.
In het rapport is onderzocht wat online retail
nu precies verandert aan de spelregels voor
de voedingsindustrie. Want dat er wat verandert, staat vast. Onderzoeksbureau IGD heeft
becijferd dat de online verkoop van voedings42
middelen in Europa tussen 2012 en 2016 verdubbelt. Op het gebied van marktpenetratie
ligt het Verenigd Koninkrijk op kop (met 6,3
procent), gevolgd door Frankrijk (4,3 procent). Nederland is goede derde met een penetratiegraad die groeit van 1 procent (in
2012) naar 4,1 procent in 2016.
Ook technisch verandert er veel. Zo kunnen
verkopers met nieuwe technologie bijvoorbeeld beïnvloeden wat de consument te zien
krijgt, of wat bovenaan het scherm komt. Zo
kunnen zij de klant in deze op algoritmen gebaseerde wereld met aanbiedingen op maat
in een bepaalde richting sturen. Ook zijn op
basis van de browse- of bestelgeschiedenis
van een klant, alternatieve producten aan te
bieden. Dit is ook mogelijk door klantprofielen
te vergelijken of door specifieke patronen in
koopgedrag (bijvoorbeeld rond verjaardagen).
Strategische veranderingen
Met name merkfabrikanten zullen met deze
aspecten aan de slag moeten om klanten ook
online aan zich te (blijven) binden, zichtbaar
te zijn op internet en geen ‘schermaandeel’ te
verliezen. Volgens John David Roeg, senior
analist van de Rabobank, moeten fabrikanten
op zeker drie gebieden strategische veranderingen doorvoeren: veranderingen in assortiment, nieuwe marketingtechnieken en
nieuwe efficiency in de supply chain.
Op het gebied van het assortiment lopen
grote fabrikanten het risico dat hun merken
niet meer de aandacht krijgen, als consumenten op internet filters gebruiken. Dan kan het
bijvoorbeeld zijn dat alleen nog maar glutenvrije of zoutarme producten getoond worden.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
42-43_onlinekoopgedrag.indd 42
23-07-14 10:03
V
I
a
k
t
m
t
d
z
D
p
k
k
k
O
v
v
o
s
d
d
d
k
r
k
r
N
B
e
O
w
f
k
k
d
De producten zelf e-proof maken, kan bijvoorbeeld door als B-merkfabrikant flexibel te
zijn en te specialiseren in niches, zoals ‘gezonde keuze’-producten. A-merkfabrikanten
moeten meer dan ooit focussen op productdifferentiatie en merkimago. Hoe sterker het
merk, hoe groter de kans dat consumenten
op die merknaam zullen zoeken, aldus het
rapport. Filterresultaten zijn ook te beïnvloeden via slimme prijsstellingen en door te varieren in verpakkingseenheden. Door een verpakking bijvoorbeeld iets te verkleinen, kan
het product net iets voordeliger worden aangeboden.
Verpakking e-proof maken
In de marketing moet een bedrijf meer geavanceerde systemen en procedures gebruiken om het eigen schermaandeel 24/7 veilig
te stellen, stelt de bank. Daarvoor dienen
marketing en sales steeds intensiever samen
te werken. Klanten zullen via zoeksystemen
diverse producten op het computerscherm
zien, dus is het zaak om op te blijven vallen.
De zichtbaarheid en herkenbaarheid van verpakkingen wordt daardoor belangrijker. Fabrikanten kunnen hierop inspelen met duidelijker of grotere lettertypes of door een duidelijker branding met sterke, herkenbare merken.
Online zal ook het aantal impulsaankopen
verminderen, simpelweg omdat de geur van
vers brood ontbreekt en omdat de consument
op het wereldwijde web geen verleidelijk
snoepgoed aantreft tijdens het wachten voor
de kassa. Dat kan online worden ‘nagebootst’
door de klant ook hier, op grond van zijn eerdere browse- en koopgedrag op internet,
koopsuggesties te doen en zo een bepaalde
richting op te sturen. Daarnaast valt te denken aan klantspecifieke promoties of geldterugacties.
minderen, omdat er meer online getest kan
worden. Verder is een betere controle op
goederenstromen mogelijk. Dat leidt tot versere producten en betere voorspellingsmogelijkheden voor de productie van de juiste
hoeveelheden (op de juiste momenten). Investeren in kortere lead times en flexibeler
productie zorgt ervoor dat beter kan worden
geanticipeerd op wat consumenten willen. Als
bijvoorbeeld de weersverwachtingen gunstig
zijn, spelen vleesbedrijven hier op in door
barbecueproducten aan te bieden. Maar met
informatie vanuit online bestellingen kunnen
zowel retailer als vleesfabrikant betere voorspellingen doen over de hoeveelheid producten die nodig zullen zijn. Dit leidt tevens tot
minder verspilling.
Lagere drempels
Voor foodbedrijven die strategische veranderingen op deze drie gebieden voortvarend oppakken, liggen er goede kansen voor verdere
groei. De schapruimte is immers geen beperkende factor meer. Ook is er een veel lagere
drempel om producten in het assortiment te
krijgen (maar ook om weer uit het schap ver-
wijderd te worden). Dit geldt voor bestaande
producten van fabrikanten, maar ook voor
premium en internationale producten van
nieuwe en kleine aanbieders. Bovendien zullen, zo verwacht de bank, sommige fabrikanten hun producten via nieuwe online platforms en marktplaatsen gaan verkopen. Ook
zullen steeds meer non-foodfabrikanten hun
productaanbod verbreden met levensmiddelen. En omdat consumenten met name levensmiddelen steeds vaker via internet aanschaffen, zullen retailers hun vloeroppervlak
in de toekomst waarschijnlijk drastisch gaan
beperken. De supply chain voor met name
verse producten wordt korter en beter georganiseerd. Het leeuwendeel van de foodproducten zal de consument online kopen. Alleen de foodproducten met de hoogste omloopsnelheid en met de hoogste winstmarges
blijven verkocht worden in de ‘bakstenen’ supermarkt.
Het rapport ‘Food Processors Challenged by Online
Growth Dynamics’ is op te vragen bij de Rabobank,
via Food & Agribusiness Research, farpublications@
rabobank.com
Nieuwe efficiency
Bij de supply chain gaat het om een nieuwe
efficiency voor retailers en foodproducenten.
Online retail zorgt voor meer complexiteit,
waardoor sommige kosten (bijvoorbeeld voor
flexibeler productieruns) stijgen, terwijl andere
kosten (bijvoorbeeld voorraadkosten) juist
kunnen dalen. Ook verwacht de Rabobank
dat de kosten voor productontwikkeling vereisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
42-43_onlinekoopgedrag.indd 43
43
23-07-14 10:04
Indonesisch familiebedrijf wil exporteren naar Indonesië
Go-Tan op
handelsmissie
Tekst: Mirjam van der Ploeg/RVO.nl | Foto’s: Go-Tan
Wanneer de eerste wok- en
chilisauzen in de schappen in
Indonesië liggen? Dat is nog te
vroeg om te zeggen, maar tijdens
de handelsmissie naar Jakarta zijn
de eerste contacten met leveranciers en distributeurs gelegd. Bing
Go, directeur van Go-Tan, vertelt
over zijn ervaringen.
De in paars en rood verpakte producten van
Go­Tan als kroepoek, sambal, woksaus en
boemboes vallen op in het schap van de su­
permarkt. Vaak staat er een foto van een van
de familieleden op de verpakking. Go­Tan is
een familiebedrijf dat sinds 1954 Indische in­
grediënten maakt voor inmiddels 45.000
consumenten per dag, in zo’n twintig Euro­
pese landen. Go­Tan wil ook producten naar
Indonesië exporteren. Directeur Bing Go reist
de hele wereld over. Internationaal onderne­
men zit hem in het bloed.
Wat is er leuk aan internationaal ondernemen?
“Het wereldwijd inkopen en verkopen. Soms
is dat lastig, een oogst kan bijvoorbeeld te­
genvallen door regen. Pepers en kokosnoten
zijn dan anders van kleur, geur of smaak. Of
de sambal is te heet. Dat is de consument
niet meer gewend, die wenst voortdurend
dezelfde smaak. We mengen grondstoffen
dan bijvoorbeeld met een andere oogst,
omdat we geen kleur­, geur­ en smaakstof­
fen willen toevoegen.”
Hoe heeft u de handelsmissie ervaren?
“Er waren zo’n honderd deelnemers uit allerlei
sectoren, zoals engineering, baggerindustrie,
44
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
44-45_go-tan.indd 44
23-07-14 10:05
l
d
i
o
e
b
‘
s
z
v
d
F
n
“
p
w
z
a
z
F
p
m
d
Z
e
“
e
s
N
r
t
luchtvaart en gezondheidszorg. Het duurde
drie dagen en je zit voornamelijk opgesloten
in je hotel voor afspraken, maar we hadden
ook een businessdiner met premier Rutte en
een staatsbanket met president Susilo Bam­
bang Yudhoyono.”
‘Het is natuurlijk heel bijzonder om bij zo’n
staatsbanket te mogen zijn. Tot mijn verba­
zing hoorde ik bij het selecte gezelschap van
veertig man dat mocht aanschuiven. Je zit
dan naast enorme Nederlandse bedrijven als
FrieslandCampina en DHV. Blijkbaar word je
niet op grootte geselecteerd.“
“Voor het diner met premier Rutte had ik een
paar van onze leveranciers uitgenodigd. Het
was natuurlijk prachtig dat ze daarbij aanwe­
zig konden zijn. Dat vind ik net zo interessant
als contacten met mensen van de delegatie
zelf. Ik heb iemand van het Wereld Natuur
Fonds gekoppeld aan een van onze kroe­
poekleveranciers. Op die manier kunnen we
misschien met z’n allen iets opsteken over
duurzame ontwikkeling.”
Zien de deelnemers elkaar voor het
eerst?
“Nee, er is van tevoren in Nederland een bij­
eenkomst geweest. Daar heb ik iedereen een
stripboek gegeven over de geschiedenis van
Nederlands-Indië in de oorlog, getiteld De te­
rugkeer. Dat voorkomt dat je naïeve diploma­
tieke fouten maakt. Als je over mensenrech­
ten begint, moet je wel op de hoogte zijn van
wat daar gebeurd is.”
Waarom bent u meegegaan met de
handelsmissie?
“Omdat er in Indonesië belangstelling is voor
onze sauzen en we op zoek zijn naar part­
ners. Ik was al van plan om naar Surabaya,
Semarang en Maleisië te gaan, dus ik heb
dat qua timing afgestemd op de handels­
missie in Jakarta.”
“Een andere reden is dat ik bestuurslid ben
van het Indisch Herinneringscentrum. We
maken ons ook sterk voor het behoud van
Nederlands Erfgoed in Indonesië. In Neder­
land heb je plaatsen als kamp Westerbork,
Amersfoort en Vught, maar in Indonesië gaan
momenteel historische plekken verloren waar
Nederlanders hebben gezeten.”
Netwerken
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) onderhoudt binnen- en buitenlandse
netwerken en kan advies geven over internationale wet- en regelgeving en een rol spelen
bij het vinden van een internationale zakenpartner, of voor de financiering van activiteiten
in het buitenland. RVO.nl biedt ook diensten aan ondernemers met duurzame, agrarische
en innovatieve ambities. Meer info: www.rvo.nl/onderwerpen/internationaal-ondernemen.
Meer weten over handelsmissies naar Indonesië of andere landen? Kijk op www.rvo.nl/
onderwerpen/internationaal-ondernemen/exportbegeleiding/missies-en-handelsreizen
Hoe is het om te ondernemen in Indonesië?
“Niet makkelijk, ondanks de enorme econo­
mische groei daar. Onder andere omdat onze
producten specialty food zijn, in de luxe hoek
zitten. We zetten met wok- en chilisaus so­
wieso in op de bredere Aziatische keuken,
want producten als sambal en ketjap heb je
daar al genoeg en ik pretendeer niet dat die
van ons beter zijn. Bovendien hebben Indo­
nesische bedrijven een kostenvoordeel omdat
ze geen transportkosten hebben.”
“We hebben de ideale partner nog niet ge­
vonden, maar hebben wel contact gelegd
met een paar mogelijke leveranciers en distri­
buteurs. Over een jaar ga ik weer, je hebt
echt een paar jaar nodig om de juiste part­
ners te vinden, net als bij andere exportlan­
den. Wat natuurlijk ook meespeelt is dat de
retailafspraken met supermarkten één keer
per jaar zijn.”
Heeft u tips voor andere ondernemers?
“Vind eerst uit of je een klik hebt. Dat is uit­
eindelijk heel belangrijk. En besef dat alles in
Indonesië veel rustiger gaat. In Jakarta kun je
er geen peil op trekken hoe laat je ergens
aankomt. Er zijn cultuurverschillen, ook al zie
ik dat westerse en oosterse werkwijzen wel
wat dichter bij elkaar komen te liggen.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
44-45_go-tan.indd 45
­45
23-07-14 10:05
Meer antioxidanten, minder cadmium
Biologische voeding
tóch gezonder
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: PlattelandsPost
Biologische voeding bevat een hoger gehalte aan antioxidanten dan ‘gewone’ voeding.
Dat blijkt uit een meta-analyse van 343 publicaties van onder meer Carlo Leifert, hoog-
komen. Ook zat er in biologische gewassen
een gemiddeld 48 procent lagere concentratie
van het giftige metaal cadmium.
leraar Ecological Agriculture aan Newcastle University. De studie is in tegenspraak met
eerdere meta-analyses.
Volgens Newcastle University zou een overgang naar biologisch fruit, groente en granen
en daarvan afgeleide voedingsmiddelen een
extra hoeveelheid antioxidanten verschaffen
die gelijk is aan één of twee extra porties
groente en fruit per dag. De gemiddelde niveaus van de antioxidanten in biologische voeding liggen tussen de 19 procent (fenolen) en
69 procent hoger (flavanonen) dan de gehaltes
in niet-biologische voeding. Andere antioxidanten
liggen daar tussenin: stilbenen +28 procent,
flavonen +26 procent, flavonolen +50 procent
en anthocyanides +51 procent.
Veel van deze bioactieve stoffen zijn in voedingsinterventies en epidemiologische studies
in verband gebracht met een verlaagd risico op
chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten,
46
hersenziekten en bepaalde vormen van kanker. De aangetroffen verschillen tussen antioxidant-activiteit in biologische en niet-biologische gewassen zijn groter bij fruit dan bij
groente. Voor fruit was er slechts sprake van ‘a
trend towards a significant difference’. Wat de
concentratie van flavonen en flavonolen betreft, waren er echter juist significante verschillen bij groentes en granen van biologische en
of reguliere teelt, maar niet bij fruit.
De onderzoekers constateerden bovendien
verschillen voor enkele mineralen en vitamines. Zo zit er 6 procent meer vitamine C in
biologische producten. Aan de andere kant
werd 15 procent minder vitamine E aangetroffen. Verder bleken in gangbare gewassen vier
maal vaker residuen van pesticiden voor te
Onderzoek
De onderzoeksgegevens zijn afkomstig uit
publicaties tussen januari 1992 en december
2011. Gezocht werd op de termen ‘organic’,
‘ecologic’ of ‘biodynamic’; conventioneel of
geïntegreerd; en op de namen van 98
gewassen en producten. Zo werden 448
publicaties gevonden, waarvan er 105 werden
verworpen, omdat ze waren gebaseerd op
ongeschikte datasets of dezelfde data bevatten als andere studies.
174 onderzoeken hadden betrekking op
groente, 112 op fruit en 61 op granen. Slechts
37 gingen over oliezaden, kruiden, specerijen
en samengestelde producten. Zo’n 70 procent van de studies die werden geraadpleegd,
waren uitgevoerd in Europa, voornamelijk in
Italië, Spanje, Polen Zweden, Tsjechië, Zwitserland, Turkije, Denemarken, Finland en
Duitsland. De overige datasets zijn afkomstig
uit de VS, Brazilië, Canada en Japan.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
46-47_biologisch.indd 46
23-07-14 10:06
‘
D
m
w
b
g
w
k
u
a
i
m
z
C
e
a
s
v
n
d
I
f
e
U
d
d
t
g
b
v
d
s
H
e
w
d
b
d
B
‘Minder statistische kracht’
De conclusies zijn in tegenspraak met eerdere
meta-analyses. Volgens de onderzoekers
werd daarbij een andere methodologie gebruikt. Bovendien waren die meta-analyses
gebaseerd op minder studies en datasets,
waardoor ze volgens hen “minder statistische
kracht” hadden. Ze verwijzen naar onderzoek
uit 2009 in opdracht van de Britse voedselautoriteit waarin geen significante verschillen
in voedingswaarde werden geconstateerd. Die
meta-analyse was gebaseerd op 26 onderzoeken over gewassen, vlees en zuivel.
Carlo Leifert, hoogleraar Ecological Agriculture
en eerste auteur van de nieuwe metaanalyse, zegt dat ‘tijd’ het grootste verschil tussen de beide studies is. “Onderzoek op dit
vakgebied is langzaam op gang gekomen en
nu kunnen we beschikken over veel meer data
dan onderzoekers vijf jaar geleden konden.”
In 2012 publiceerden onderzoekers van Stanford University in Annals of Internal Medicine
een meta-analyse die wel omvangrijk was.
Uit analyse van 240 studies concludeerden ze
dat biologische producten niet méér voedingsstoffen bevatten dan reguliere producten, maar wel dat het risico van verontreiniging met residuen van bestrijdingsmiddelen bij
biologische producten 30 procent lager is. De
verschillen in de kans op overschrijding van
de maximale hoeveelheid zijn echter klein,
stelden de onderzoekers.
Het risico op bacteriële infectie van kippenen varkensvlees staat los van de manier
waarop ze gehouden worden, concludeerden
de Amerikaanse onderzoekers. Het risico om
bacteriën aan te treffen die resistent zijn voor
drie of meer antibiotica, is echter 33 procent
hoger op regulier vlees dan op biologisch
vlees. Eveneens in 2012 schreven onderzoekers van de Universiteit Gent en de University
of Arkansas in het boek ‘Organic Meat Production and Processing’ dat biologisch vlees
niet gezonder, veiliger en duurzamer is.
Gezondheidsraad
Is het ene individu dat niet ziek is, gezonder
dan de andere niet-zieke persoon? In Nederland stelde de Gezondheidsraad in 2010 dat
gezondheidswinst moet worden gedefinieerd
als een sterk verminderd risico op ziekte. In
die zin zijn biologische producten niet gezonder dan reguliere producten. De Gezondheidsraad deed toen de aanbeveling verder
onderzoek te doen naar verschillen in de voedingskundige samenstelling en de aanwezigheid van pathogenen en contaminanten bij
biologische en niet-biologische voeding.
Drie jaar eerder was uit dieronderzoek van
het Louis Bolk Instituut, in samenwerking met
Wageningen UR, Rikilt en TNO, gebleken dat
kippen die biologisch voeder krijgen, een
sterkere immuunreactiviteit hebben dan kippen die regulier voer met een goede samenstelling krijgen.
Na een gezondheidsverstoring, door prikkeling
van het afweersysteem met een eiwit, bleek
de groei van de biologisch gevoederde kippen
sneller te herstellen. Het alertere immuunsysteem hing volgens de onderzoekers mogelijk
samen met het lagere lichaamsgewicht van
de biologisch gevoerde dieren. Kippen die regulier voeder kregen, hadden namelijk een
snellere gewichtstoename, mogelijk door het
hogere eiwitgehalte van het reguliere diervoeder.
Database beschikbaar
Leifert zegt dat het debat over biologisch versus niet-biologisch al tientallen jaren loopt,
maar dat het bewijs van de net gepubliceerde
studie overweldigend is. “Biologische voeding
heeft een hoog gehalte aan antioxidanten en
bevat minder giftige metalen en pesticiden.”
Toch noemt hij de studie een vertrekpunt.
“We hebben overtuigend aangetoond dat er
een verschil in samenstelling is tussen biologische en reguliere gewassen, nu is er een
dringende behoefte aan een goed gecontroleerd humaan interventieonderzoek en cohortstudies die speciaal zijn ontworpen om de
impact van een overgang naar biologische
voeding op de gezondheid vast te stellen en
te kwantificeren.”
De auteurs stellen de volledige database die
gebruikt is voor de meta-analyse beschikbaar
via de website van Newcastle University. Ze
willen daarmee het publieke en wetenschappelijke debat stimuleren.
Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues
in organically grown crops: a systematic literature
review and meta-analyses, British Journal of Nutri-
Biologische Producten op de beurs Biovak.
tion, juli 2014
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
46-47_biologisch.indd 47
47
23-07-14 10:06
Het team van EVMI
feliciteert de Eisma Media Groep
140 jaar vakinformatie voor tal van sectoren, van Aannemer tot Zakenauto!
onze kennis uw succes
www.eismamediagroep.nl
EVMI wordt uitgegeven door Eisma Businessmedia, onderdeel van de Eisma Media Groep.
Eisma Media Groep is uitgever van hoogwaardige informatie- en communicatieproducten en diensten (o.a. vaktijdschriften, websites, e-mail
nieuwsbrieven, events & awards en leermiddelen) in diverse business-to-business en educatieve markten. Vanuit de vestigingen in Leeuwarden
en Doetinchem zorgen 140 professionals voor kennis en communicatiemogelijkheden die leiden tot succesvolle resultaten van onze klanten
(meer dan een half miljoen ondernemers en onderwijsinstellingen in Nederland).
Vreugdenhil zet in op verduurzaming
Producent van melkpoeder en andere zuivelgrondstoffen Vreugdenhil
Dairy Foods zet in op verduurzaming. Dat blijkt uit de tweede MVOrapportage, onder de naam ‘Samen Verantwoord Groeien’.
“Groeien én onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, is
niet iets wat we alleen kunnen. Al onze ketenpartners spelen hierin
een belangrijke rol. De pijlers van ons MVO-beleid zijn onze leveranciers, onze onderneming en onze klanten. Zij vertegenwoordigen onze
waardeketen”, legt algemeen directeur Jan Vreugdenhil uit.
Het energiegebruik was in 2013 met 16 procent gedaald ten opzichte
van 2005. Ook introduceerde Vreugdenhil het Programma Duurzaamheid voor de 900 melkveehouders die leveren aan het bedrijf. Doel
van dit programma is om melkveehouders te stimuleren stappen te
zetten op duurzaamheidsthema’s zoals dierenwelzijn, diergezondheid,
energiebesparing en weidegang. De MVO-rapportage is te lezen op de
website.
Meer info:
Vreugdenhil Dairy Foods
www.vreugdenhildairyfoods.com
Diploma voor kaasmakers
SVO en BK bundelen krachten
SVO vakopleiding food en het Bureau voor Kwaliteitszorg (BK) gaan samenwerken op het gebied van trainingen voedselveiligheid en kwaliteitszorg in de voedingsindustrie.
Uitgangspunt van de samenwerking is dat beide organisaties werken vanuit hun eigen specialisme en dat ze gezamenlijk een compleet assortiment van trainingen aanbieden voor
bedrijven in de voedingsindustrie. BK is Quality Assurance specialist en is op de hoogte van
alle gangbare kwaliteitsnormen en actuele wetgeving. SVO is mbo-opleider voor onder andere
de voedingsindustrie en spreekt de taal van de werkvloer. Zowel SVO als BK beschikken over
ruime ervaring in het opleiden en trainen van nieuwe en vaste medewerkers in de voedingsindustrie. Door deze samenwerking verwachten beide organisaties dat ze beter in kunnen
spelen op de wensen van de klant.
Meer info:
SVO vakopleiding food en BK
www.svo.nl en www.bk-trainingen.nl
Voedingsmiddelentechnologen ronden
cursus af
LSBL reikte op vrijdag 4 juli diploma’s uit aan 27 cursisten. Dat gebeurde tijdens een feestelijke bijeenkomst op de biologische boerderij
De Hooilanden te Bennekom. Zes deelnemers ontvingen een diploma
voor het met goed gevolg afronden van de opleiding VOB Kaas (zie
foto). De overige deelnemers ontvingen het diploma voor de applicatie opleiding levensmiddelenindustrie.
“Bijzonder is dat medewerkers van zeer verschillende bedrijven zich
inschrijven voor de applicatie opleiding levensmiddelentechnologie”,
zegt Gerrit de Jonge, directeur van LSBL. “Er is niet alleen van een
diversiteit aan voedingsmiddelenbedrijven, maar bijvoorbeeld dit keer
ook een medewerker van
een transportbedrijf, wat
veel te maken heeft met
de voedingsindustrie.”
In september start opnieuw een opleiding levensmiddelentechnologie.
Deze 17-daagse opleiding
biedt de aanstaande levensmiddelentechnoloog praktische kennis en
inzicht om de processen in de voedingsindustrie beter te begrijpen.
Een groep van 11 cursisten
heeft medio juni de opleiding ‘Praktijktoepassingen
Voedingsmiddelentechnologie’ succesvol afgerond. De
deelnemers hebben gedurende zo’n vier maanden bij
Scienta Nova in Raalte 15
intensieve lessen gevolgd
waarin zij veel praktische
kennis hebben opgedaan op
het gebied van:
• grondstoffen en warenkennis en microbiologie;
• verwerkingstechnieken van voedingsmiddelen en conserveren;
• Voedselveiligheid, wetgeving, productaansprakelijkheid en inspectiemethodieken;
• Voeding en gezondheid met allergenenbeheer.
De opleiding wordt door ervaren vakdocenten IJsbrand Velzeboer en Henrieke Fiechter gegeven en kenmerkt zich door moderne digitale lesstof, veel praktijkproeven, actueel filmmateriaal en casussen van de meest recente voedselschandalen. De cursisten ontvingen hun
diploma na afloop van de eindejaarsexcursie, dit jaar bij Hero in Breda.
Meer info:
LSBL
www.lsbl.nl
Meer info:
Scienta Nova
www.scientanova.com/pt-vmt
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
49_prodnws2.indd 49
­49
24-07-14 12:29
In de rubriek Agenda staan evenementen en
activiteiten vermeld voor de komende weken.
Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn
bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide
informatie over de evenementen.
Agenda
5 september
Start Applicatie opleiding levensmiddelentechnologie LSBL, Ede
9 september
Cursus Voedselallergie voor Foodservice, Nieuwegein
12 en 19 september
Tweedaagse cursus Innovatieve
reinigingstechnieken, Utrecht
15-18 september
Beurs WorldFood Moscow, Moskou
(Rusland)
De prijs van (potten en blikken) appelmoes is sinds 2000 van alle voedingsmiddelen het meest gestegen.
15 september
Mastersclass Financieel succes voor
food, Breukelen
17-18 september
Beurs Intrafood, Kortrijk (België)
18-19 september
Protein Summit, Rotterdam
21-23 september
Beurzen InterMopro, InterCool en InterMeat 2014, Düsseldorf (Duitsland)
22-25 september
Cursus Validatie van methoden voor
residuanalyse, Wageningen
24 september
Seminar UV-Printing for Food
Packaging, Stuttgart (Duitsland)
25 september
Risico-inschatting en risicomanagement,
Utrecht
25 september
Cursus allergenenmanagement,
Renswoude
Colofon
Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional
in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers,
productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij
bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en
de afnemers van deze bedrijven.
UITGAVE
Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem
REDACTIE
Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829
Tom van der Meer (eind)redactie, tel. (088) 2944830
Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie)
[email protected]
DIRECTIE
Egbert van Hes, algemeen directeur
Bouke Hoving, financieel directeur
Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur
UITGEVER
Jacqueline Wijbenga
ABONNEMENTEN
E-mail: [email protected]
Tel. (088) 226 66 48
De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar
(bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten)
en is bij vooruitbetaling verschuldigd.
Voor andere landen op aanvraag.
Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden
genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode;
u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging.
BANKRELATIE
Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland,
IBAN: NL64RABO0335434991
VORMGEVING
ZeeDesign, Witmarsum
DRUK
Scholma druk bv, Bedum
© 2014, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.
MARKETING
Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected]
ADVERTENTIES
Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847, [email protected]
Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518,
[email protected]
TRAFFIC
ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810,
[email protected]
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm
of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is
samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor
de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan
ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is
van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd
te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.
26 september
Symposium Voedselverspilling door
Microbieel Bederf, De Bilt
50
www.evmi.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2014
50_servicepagina.indd 50
23-07-14 10:08
for your next career move in food
Headquartered in Minong, Wisconsin, Jack Link’s is the undisputed No. 1 U.S. meat
snack brand and fastest growing meat snack manufacturer worldwide. The Jack Link’s
brand represents a heritage of quality and consumer trust. Jack Link´s is a family
owned business that started producing the famous beef jerky in 1986 and since then
has grown from their first plant in Minong, Wisconsin to 10 different plants worldwide.
The company has been very successful in hiring and developing a team that lives the
entrepreneurial spirit, while still maintaining the atmosphere of a family owned
environment. In April 2014, Jack Link’s acquired the well-known BiFi and Peperami
brands from Unilever, both well established brands in Europe. For the shortly to open
EMEA HQ in Amsterdam we are looking for:
Commercial Controller
Analytical thinker with excellent business sense
Position: Responsible for monitoring and guarding the profitability of the customer and product portfolio. Controlling of price lists
and managing and approving price changes. Managing the rebate agreements and will conduct the brand, customer and country P&L
analyses. Managing credit limits, claims and payment conditions. Consolidating business data into management reports. Working
closely together with and being an interface between the EMEA Sales & Marketing Teams and Finance. Reporting into the Business
Controller EMEA, situated in Germany.
Profile: MSc. degree in Business Administration/ Economics. Sound similar experience in FMCG company, preferably in confectionery,
drinks or snacks category. Excellent knowledge of and experience with Excel and preferably other spreadsheet/calculation software.
Personal profile: Result driven, pragmatic, target and problem solving oriented, analytical, self-motivating and fun to work with.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53137885 , for application: [email protected]
Purchaser
Supporting the business by procurement of goods and services
Position: Responsible for growing the Bifi brand to achieve market leadership in their category in all channels, P&L responsible. Building
and maintaining close relationships with customers and prospects. Working closely together with customers to develop joint agreed
forecasts including demand patters, stock levels, marketing activities and sales promotions. Developing of annual business plans to
achieve goals and to drive growth, identifying new distribution and promotional programs. Working closely together with colleagues
from Marketing and Operations. Reporting into the EMEA Sales Director.
Profile: At least a BSc. or MSc. education in a commercial or business management direction.
10 years international experience in multinational FMCG company, preferably in confectionary, drinks or snacks category. Personal profile:
Effective influencer, solution- and target oriented, leading by example, determined decision maker, team player and fun to work with.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53137885 , for application: [email protected]
Planning Manager
Personality with strong analytical and critical thinking skills
Position: Responsible for both the Demand and Sales Planning for the European organization by ensuring alignment between the
production and sales planning by monitoring and adjusting forecasts and supply plans. Managing two direct reports (Supply Planner
and Demand Planner), located at the EMEA headquarter in Amsterdam. Gaining in-depth understanding of production capabilities and
constraints at the production site in order to optimize capacity and align with strategy. Reporting into the European Operations Director.
Profile: BSc./ MSc. education in a manufacturing or supply chain direction. At least 5 years of experience in FMCG food supply chain
management with understanding of factory production and product supply environment. Preferred experience of plant scheduling,
logistics and inventory replenishment with proficiency in SAP. Personal profile: Effective influencer, team player, leading by example, long
term focus, improvement oriented and fun to work with.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53137885 , for application: [email protected]
Sales Country Manager Netherlands
Enthusiastic “hunter“ with a true passion for growing business
Position: Responsible for growing the Bifi brand to achieve market leadership in their category in all channels, P&L responsible. Building
and maintaining close relationships with customers and prospects. Working closely together with customers to develop joint agreed
forecasts including demand patterns, stock levels, marketing activities and sales promotions. Developing of annual business plans to
achieve goals and to drive growth, identifying new distribution and promotional programs. Working closely together with colleagues
from Marketing and Operations. Reporting into the EMEA Sales Director.
Profile: At least a BSc. or MSc. education in a commercial or business management direction. 10 years international experience in
multinational FMCG company, preferably in confectionary, drinks or snacks category. Personal profile: Effective influencer, solution- and
target oriented, leading by example, determined decision maker, team player and fun to work with.
Consultant: Janneke van der Logt, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-23637490, for application: [email protected]
dupp - food recruitment
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686
EEN REPUTATIE
OM HEEL, HEEL
TROTS OP TE ZIJN
Voor Ishida is het een uitdaging wanneer de consument en media vragen om meer voedselveiligheid en kwaliteit.
Neem bijvoorbeeld onze X-ray inspectiesystemen, ze hebben de beste detectiemogelijkheden en hoogste
gevoeligheid onder de machines die op de markt beschikbaar zijn.
Ze beschikken zelfs over de mogelijkheid om gewicht te schatten en onze machines kunnen misvormde of
ontbrekende producten opsporen.
Van gewichtschatting tot kwaliteitscontrole, als het gaat om uw reputatie, dan gaat u voor zekerheid.
Ishida, Zeker Weten!
Bezoek onze website: ishidaeurope.com

brief - CLIENT Export

AKD - Mr. Online

Flyer (10 MB, Pdf)

Inspecties van verpakkingshout

PDF download - VBR Mechanisatie

deelnemende vaktijdschriftuitgeverijen en

Serge Koethier

Klik hier

schildersvakkrant wiltec aeg