Doopsgezind DH Paasnummer - Doopsgezinde Gemeente Den Haag

Doopsgezinde Gemeente
Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
Bij de foto
Het leven barst los. Niet dat wij dat begrijpen, het gebeurt gewoon. Ook bij onze Vermaning kleurt het stevig roze. Ieder jaar
weer zo’n wonder. De redactie wenst U feestelijke paasdagen
Colofon
Doopsgezind dh is het blad van
de doopsgezinde gemeente
Den Haag.
Het verschijnt 8 maal per jaar.
Redactie
Nelleke Kan - van Dishoeck
Gertrude Kunze - Begemann
Dirk van der Veer
Roel van der Wal
Erica Wouterloot
Kopij sturen naar:
Paleisstraat 8
2514 JA Den Haag
[email protected]
Het pinksternummer komt uit
op 6 juni.
Kopijdatum 26 mei.
2
Inhoud
Bij de foto
2
Grensgeval
3
Lernen in het Leerhuis
5
Collecte Hulpbetoon
6
Voedselbank
7
Cadeautje van Jannie
7
Groot huisbezoek
8
Stellingen aan de kerkdeur
8
Bustocht
9
Tijd voor gesprek
10
Wandeling met Coos
11
Verjaardag
11
Multicultureel ontmoeten
11
Zeven laatste woorden
12
Innerlijk leiderschap
13
Water uit de rots
16
Koffieclub
18
Tanzania
20
Amnesty
21
Personalia
22
Diensten
22-24
Grensgeval1
Het zijn heftige tijden. Er is onrust, onvrede, woede in ons land.
Het kwam ter sprake op de bijeenkomst van de binnenstadspastores, begin deze maand. Boosheid in achterstandswijken:
mensen die overlast ervaren en vervolgens ook nog eens voor
racist worden uitgemaakt. Onrust onder de Nederlanders van
Marokkaanse afkomst. Gewoon schieten, is dat wat men in
Nederland is gaan verstaan onder 'minder Marokkanen'?! Het
broeit. Er zijn politici, die er garen bij spinnen. Weten ze wat ze
doen? Anderen verhandelen hun principes: alles is te koop, in te
ruilen...
1
Bij mijn intrede kreeg ik van de gemeente een border collie. Clara, de voorzitter van de kerkenraad vertelde: waarom dit knuffeldier? omdat de gemeente
hoopt dat ik me zal begeven langs de randen van de kudde, mensen probeer
terug te roepen en binnen te nodigen. Een prachtig beeld. De Goede Herder
hebben we immers al, ik loop graag en ik bevind me graag op de grens. Bij
mijn intrede zongen we o.a. het lied ‘Zomaar een dak boven wat hoofden’ (ook
wel genoemd: ‘Lied over de plaats waar we samenkomen’). We zongen over:
"muren van huid, ramen als ogen". Kijk, zo zie ik de gemeente graag.
Gevoelig, opmerkzaam. "Speurend naar hoop en dageraad."
3
Te midden van dit alles komen op zondag nog steeds mensen
samen in gebouwen met 'muren van huid'. Het komt binnen, wat
daar buiten gebeurt. Te midden van alle geschreeuw proberen
we ook iets anders op te vangen. We volgen een man die onderweg is naar Jeruzalem, de stad van vrede, waar het helemaal
mis zal gaan, dat weten wij al. Het zijn heftige tijden. Onderdrukking door de elite. Onrust, onvrede, woede onder het volk.
Wie was die man, Jezus? Ik weet het niet, ik ken hem slechts uit
verhalen. Maar die vraag dringt zich aan me op en ik moet een
antwoord geven. Waarom ik iets met hem heb. En wat dan. Hoe
vertel ik het aan ... vanuit mijn positie als border collie? Ik begin
maar heel eenvoudig, bij wat voor indruk ik krijg als ik luister naar
de verhalen van de evangelisten. Dan komt hij dichtbij.
Dan zie ik hem voor me als een idealist, een man die ontzaglijk
veel van mensen houdt, zoveel dat het pijn doet. Zoveel idealisten zijn gaandeweg het geloof verloren in het goede. Hebben
zich laten overwinnen door het kwade en werden wat wij, gemakshalve, maar terroristen noemen. Zoveel kwaad in de wereld:
dat moet je met harde hand te lijf gaan, anders gaat het niet, dat
weet toch iedereen! Barabbas was geen slechte man (als zoiets
als een slechte man al zou bestaan). Ergens onderweg was hij
gaan geloven in geweld. Omdat het andere niet werkte, of had hij
die andere weg nooit uitgeprobeerd? We weten het niet, zoals
we zo veel niet weten.
Jezus stond op verschillende momenten in zijn leven voor de
keuze. En hij is gerijpt tot steeds diepere liefde. We weten hoe
het afliep; het werkte niet.
Of toch wel? Na 2000 jaar noemen we de naam van die Ene, de
Gekruisigde. Die zich met recht de goede herder noemde. Die
soms zomaar even meeloopt, die we herkennen in het breken en
delen...
Gelukkig Paasfeest!
Jannie Nijwening
4
Lernen in het Leerhuis
In mei zal Afke Maas-Smilde, predikant van de gemeente
Bussum-Naarden voor ons een leerhuis verzorgen over Exodus
1 en 2: hoe Mozes opgroeide tot leider van zijn volk in nood.
De term leerhuis komt uit het jodendom. In een leerhuis wordt
gewerkt vanuit de joodse traditie, dit heet 'lernen'. Aan de hand
van een verhaal, een tekst of soms alleen een woord, vragen we
ons af wat deze betekenen, wat ze ons zeggen en wat de
consequenties ervan zouden kunnen zijn voor ons dagelijks
leven en handelen. Zo 'lernen' we met ons hoofd, maar ook met
ons hart. Diverse vertalingen worden naast elkaar gelegd, er
wordt uitgelegd en toegelicht, maar er worden vooral veel vragen
gesteld, ervaringen en denkbeelden uitgewisseld. Op deze
manier hebben we bij 'lernen' respect voor de tekst, de joodse en
christelijke traditie en voor elkaar.
Afke Maas leerde in haar studententijd in Utrecht voor het eerst
op deze manier naar teksten kijken. Daarna doceerde zij geschiedenis in het volwassenenonderwijs, maar na haar 40ste volgde zij haar hart en begon aan de studie theologie. Zij liep een
kleine tien jaar geleden een leerhuis-stage bij Dodo van Uden en
al snel ging ze zelf
aan de slag. Het
paste als een oude
jas. Het veelvoudige
van de bijbelse verhalen spreekt haar
aan - er is nooit één
betekenis, elk verhaal
heeft
ook
diepere lagen.
Exodus 1 en 2 bevatten bekende verhalen, zoals het dat over de vroedvrouwen Sifra en Pua, die
tegen het bevel van de farao durven in te gaan, en over het
5
biezen mandje met de kleine Mozes in de Nijl. Het zijn verhalen
die door samen goed te 'lernen' vast in een verrassend nieuw
licht komen te staan en ons op een vernieuwde wijze in het leven
doen staan.
Iedereen is van harte uitgenodigd om op 8 en 15 mei mee te
doen aan deze ontdekkingsreis, met inspirerende ervaringen.
Collectedoel tweede kwartaal 2014
In het vorige nummer van Doopsgezind dh heb ik een verslagje
gemaakt van de gemeenteavond van 21 januari. Op die avond
vertelde Alice Wijnen over het 'Hulp aan India-project' waar zij en
haar man Menko zich zeer intensief voor inzetten.
Een van de vele voorbeelden die zij noemde is het volgende
verhaal: In een weeshuis voor gehandicapten zijn twee zusters
bezig een van de grote spastische kinderen vast te houden
terwijl een derde zuster het kind eten geeft. Alice en Menko
stellen voor een grote stoel met riemen te laten maken. Overleg
met een plaatselijke timmerman resulteert in twee nuttige,
stevige stoelen. De timmerman wil alleen voor het materiaal
worden betaald, de arbeid is zijn aandeel in dit project.
De manier waarop Alice en Menko te werk gaan is ter plaatse
kijken waar en hoe hulp geboden kan worden en ook in de plaats
zelf of in een naburige stad de oplossing zoeken. Later komen ze
nog eens langs om te kijken hoe de hulp tot zijn recht is
gekomen. En het komt ook voor dat mensen bij een later bezoek
trots kunnen zeggen: “Bedankt voor jullie hulp maar we redden
het nu zelf!” en dat is belangrijk voor het gevoel van
eigenwaarde.
Binnenkort ligt er op de koffietafel een mini-boekje met ervaringen van Alice en Menko Wijnen. Mocht U niet in de gelegenheid
zijn deze actie via de collecte in de kerk te ondersteunen dan
kunt U ook uw bijdrage storten op rekening NL93INGB 0000 295
263 ten name van de Commissie Hulpbetoon onder vermelding
van Hulp aan India-project.
6
De Commissie Hulpbetoon beveelt deze collecte van harte bij u
aan.
Janneke Montie
Voedselbank
Mogen wij u nog eens attenderen op de kist voor de voedselbank? Hij is de laatste tijd niet meer zo snel vol En helaas komen
er nog wekelijks nieuwe aanvragen bij, dus de nood is nog hoog !
Er komen ook nog steeds werklozen bij. Een kans om ons
steentje oftewel voedsel bij te dragen.
En zolang gaan wij toch ook door? Hartelijk dank!
De commissie Hulpbetoon
Een cadeautje van Jannie
Vanaf 1 februari is Jannie Nijwening als nieuwe predikant voortvarend bezig om onze gemeente en de stad Den Haag te leren
kennen, maar op 16 maart was het echt feest en haalde de
gemeente haar officieel binnen. Hoe feestelijke het was, kunnen
we nog steeds zien, want Jannie kwam een week later met een
cadeautje in de vorm van een fotoboek. Het is een waar
genoegen om daarin te bladeren - het ligt in de koffiekamer.
7
Groot huisbezoek
Kort na de feestelijke intrededienst is Jannie Nijwening begonnen
met groot huisbezoek. Hier kunnen we nader met kennismaken
met onze nieuwe predikant en is de predikant in de gelegenheid
binnen korte tijd zoveel mogelijk van onze leden te leren kennen.
U krijgt hiervoor een uitnodiging. Het eerste groot huisbezoek
voor de wijk Zuid-West werd gehouden op 27 maart in de Paleisstraat. Het was goed om met elkaar samen te zijn en elkaar te
ontmoeten. Mensen die je wel van naam kent kregen een
gezicht. De opening en de vragen die Jannie ons voorlegde
inspireerden tot bezinning en gesprek. De groot huisbezoeken
worden zoveel mogelijk georganiseerd in de periode tot half mei.
We hopen dat velen van u van de uitnodiging gebruik zullen
maken.
Frouke Bardet - ledencontact
Stellingen aan de kerkdeur: 20 mei gemeenteavond
Waar gaat het naar toe met de Doopsgezinde Broederschap en
hoe kunnen we ons inzetten voor de toekomst van onze
geloofsgemeenschap? In grote lijnen is dat de vraag die in de
landelijke Broederschapsvergadering aan de orde is gesteld. En
aan alle gemeenten is
gevraagd daar over mee te
denken en mee te praten.
In Den Haag doen we dit in
twee
gemeenteavonden
aan de hand van stellingen.
Zoals Luther in 1517 zijn
mening over de kerk van
toen én zijn belijdenis en
hoop heeft verwoord, zo
kunnen
stellingen
ons
8
helpen om onze gedachten te vormen over hoe wij
doopsgezinden ervoor staan in het land, en hoe we denken in de
(nabije) toekomst verder te kunnen.
Hoe waardevol is ons geloofsgoed, en waarom, en voor wie?
Hoe staat het er voor met onze democratische organisatiestructuur? Wat betekent het om ‘geloofsgemeenschap in de wereld’ te
zijn? Heeft de samenleving daar ook iets aan? Gesteld dat de
ideale professionele werker in de Broederschap nog steeds ‘een
schaap met 5 poten’ zou zijn, welke kwaliteiten moet hij/zij dan
vooral hebben vandaag de dag? Praat mee over die categorieën
van vragen in twee gemeenteavonden. De eerste is op dinsdag
20 mei, de tweede zal in het najaar zijn.
Elze Jongsma
De bustocht
Wij gaan 3 juni weer gezellig op stap. De koffie met gebak gaan
we in Rotterdam genieten op de SS Rotterdam van de
voormalige Holland-Amerikalijn. We gaan niet varen, maar
mogen wel rondkijken op deze boot. Daarna richting Zuid
Beijerland, waar we de lunch gebruiken bij de Eendrachthoeve.
Om twee uur gaan
we met de pont naar
Tiengemeten
voor
een bezoek aan het
Rien Poortvlietmuseum. Het is een klein
stukje lopen, dus voor
zover nodig rollator of
wandelstok mee. We
hebben de tijd en
kunnen het rustig bekijken. Helaas is er geen mogelijkheid iets te gebruiken, maar
vlakbij is een informatiecentrum (misschien leuk omdat ook te
9
bekijken) en ook dichtbij een pannenkoekrestaurant, waar koffie,
thee of frisdrank voor eigen rekening kan worden gebruikt.
Wij hebben een rolstoelbus , dus wie moeizaam met het trapje de
bus inkomt kan ook met de lift omhoog. Zoals gewoonlijk hebben
wij op de terugweg in de bus wat te eten en te drinken , zodat u
bij thuiskomst kan uitrusten.
Indien mogelijk vragen wij van u € 25,- eigen bijdrage, maar dat
mag geen beletsel zijn! Graag op rekening NL93INGB
0000295263 van Commissie Hulpbetoon of contant in de bus.
De bus vertrekt van Oldeslo om 9.30 uur (graag 9.15 uur aanwezig) en van de Paleisstraat om 10.00 uur (graag 9.45 uur
aanwezig). Terugkomst tussen 18.30 en 19.00 uur.
Wij hopen u allen te zien, want u weet: Hoe meer zielen hoe
meer vreugd! Opgeven bij Riet van der Veen. Uiterlijk 26 mei,
maar hoe eerder hoe liever en gaarne aangeven of u vegetariër
bent.
Commissie Hulpbetoon
Tijd voor gesprek
Voor woensdag 4 juni staat er een tweede bijeenkomst gepland
'Tijd voor gesprek'. In oktober 2013 heeft Christine Schlette ons
meegenomen in het gesprek bij bezoekwerk. We zijn toen in
gegaan op de vraag hoe je in het contact ruimte kunt maken om
op een ander niveau, op een diepere laag te komen. Het was
een bijzondere middag waarbij ervaringen werden uitgewisseld
en waarbij de ernst van het gesprek werd afgewisseld met een
vrolijke noot en een lach. De coaching en begeleiding van
Christine werd gewaardeerd en Jannie Nijwening heeft
aangegeven om een vervolg te geven aan deze middag. De
workshop 'Tijd voor gesprek' staat open voor alle leden, nadere
aankondiging volgt.
Frouke Bardet
10
Om alvast te noteren: wandelen met Coos
Op woensdagavond 4 juni bent u van harte uitgenodigd voor een
‘rondje om de kerk’.
Onder de deskundige leiding van Coos Wentholt verkennen we
de naaste omgeving van onze kerk aan de Paleisstraat. De
wandeling begint om 19.30 uur aan de Paleisstraat en duurt
ongeveer een uur. Daarna is er nog de mogelijkheid om
koffie/thee te drinken en na te praten.
Verjaardag vieren
In december 2013 heb ik de leeftijd van 70 jaar bereikt. Mijn
dochters Eva en Angela weten, dat de decembermaand nooit
mijn favoriete ‘viermaand’ is geweest en hebben daarom aangedrongen deze viering een half jaar uit te stellen.
Daarom vraag ik eenieder van onze Gemeente die deze ‘aangeklede borrel’ wil meemaken dat te melden aan Angela van der
Veer [email protected]. Het feest is op zondagmiddag 15
juni 2014 in de koffiekamer van onze Vermaning. Voor een
drankje, een hapje en wat vrolijk vertier wordt gezorgd!
Dirk van der Veer
Multicultureel Ontmoetingscentrum
Op mijn kennismakingsronde door Den
Haag was ik op 8 april bij het Multicultureel
Ontmoetingscentrum (MOC) aan de Teniersstraat. De directeur Marie-Anne van Erp
vertelde over de activiteiten die plaatsvinden
in de voormalige RK kerk in de
Schilderswijk. Het centrum is ruim 7 jaar
geleden geopend en heeft drie pijlers: 1- ontmoeting, 2- educatie,
11
3- ondersteuning.
Iedereen is welkom, dat is het uitgangspunt. Er zijn zo'n 70
vrijwilligers: sommigen kwamen binnen als hulpvrager en zijn nu
hulpverlener. Wat het MOC biedt is een vredig plekje in een
woelige wereld. Er is huiswerkbegeleiding, computerles,
Nederlandse les, analfabetenles, voorlichting over gezondheid
en voeding. Er is een bewegingsgroep, een vrouwenproject, een
vredeskoor. De voedselbank deelt vanuit het MOC wekelijks
pakketten uit. En in de achtertuin zal een moestuin worden
aangelegd: het begin is er.
Marie-Anne vertelde dat ze voor het eerst en met pijn in het hart
mensen, die Nederlandse les willen gaan volgen, moest
wegsturen omdat er geen plek was in de groepen. Met meer
vrijwilligers, docenten en gewoon mensen met een warm hart,
zouden ze nog meer kunnen doen. Op zaterdag 20 september is
het MOC de gastheer voor het Vredesfeest. Als doopsgezinde
gemeente kunnen we daar natuurlijk niet ontbreken!
Het MOC is te vinden aan de Teniersstraat 15-17. Informatie op
www.moc-hart.nl 070-7371356. En misschien kunnen we MarieAnne eens uitnodigen voor een gemeenteavond.
Jannie Nijwening
De gemeenteavond in maart
Naar aanleiding van Jezus' zeven laatste woorden had ds Kindt
een workshop ontworpen waar de deelnemers schrijfopdrachten
kregen waarin ze als het ware filosofeerden over ieder 'woord' op
zijn of haar eigen manier. Het was de bedoeling dat je steeds 10
minuten achter elkaar doorschreef, nadat je eerst uitvoerig naar
een prachtige ingelijste collage met afbeeldingen van deze zeven
'woorden' had gekeken. De kerkzaal was aan de zijkanten
ingedeeld in 'kapelletjes’. Tafel met stoelen en daar boven een
collage dat betrekking had op een van de 'woorden'.' Je kon
kiezen welke afbeelding je het meest inspireerde tot schrijven.
12
Het was verrassend te
merken wat er los kwam bij
de deelnemers. Men was
aangenaam verrast over
ieders pennenvruchten. Na
deze schrijfsessie werden
de fragmenten, teruggebracht tot korte impressies
voorgelezen. Ze waren
anoniem en dat was voor
iedereen prettig.
Op 15 april worden deze
interessante
schrijffragmenten ook gebruikt voor
de gemeenteavond waar
Haydns strijkkwartet 'Sieben Letzte Worte' wordt uitgevoerd door het Meander Kwartet.
Komt allen!
Gertrude Kunze
Innerlijk leiderschap, een minikring
Het ontwikkelen van opleidingen voor bedrijven en instellingen
op het gebied van leiderschap en vakmanschap is mijn vakgebied. Sinds 2010 ben ik geïntrigeerd geraakt door de innerlijke
aspecten van leiderschap. Ik kwam op dit pad, onder meer
vanwege de groeiende inkomensongelijkheid en de aanhoudende zelfverrijking van zoveel leiders, ook in deze roerige
economische tijden. Ik begon mij vragen te stellen. Hebben wij
de werkelijke waarde van leiderschap mogelijk veronachtzaamd
in de wijze waarop wij leiders de laatste jaren opleiden? Of is
onze focus op leiderschap wellicht te instrumenteel, en te weinig
ethisch en zingevend geweest?
13
In mijn zoektocht groeide het verlangen naar verbinding met de
visie, levenservaring en geloofservaring van mijn broeders en
zusters. Zo werd een minikring geboren waarin een trouwe kern
van reisgenoten meedachten over 7 kernwoorden rondom dit
thema van innerlijk leiderschap: aanvaarden, verlangen, hoop,
vertrouwen, overgave, liefde en wil. Onze reis begon op 28 augustus 2013 en wij sloten onze dialoog op 2 april jongstleden af.
Mijn dank aan Honny, Jo, Henk, Tjibbe, Stoffer, Nelleke, Kim en
Mary is groot: ik heb veel wijsheid van jullie mogen ontvangen.
Na een avond over onze ervaringen, ten goede of ten kwade,
met leidinggevenden waar wij ooit voor mochten werken, begint
onze reis met ‘verlangen’. Naar welk
leiderschap
verlangen wij? Ik vatte dat samen als
karaktervol, zelfbewust, intermenselijk, kundig en
dienstbaar.
En,
niet onbelangrijk,
leiderschap
dat
aangeraakt
en
geïnspireerd is door iets dat hoger is dan het eigen belang.
Voordat wij het vertrouwen kunnen ontwikkelen dat het beter kan
gaan met onze leiders, moeten wij over de pieken en dalen van
hoop en wanhoop wandelen. We ontdekten dat geloof de basis is
voor hoop en dat wij door onze levensinstelling wanhoop kunnen
bestrijden en hiermee verlangen levend kunnen houden. Vertrouwen diende zich vervolgens aan als een prachtige paradox.
Want vertrouwen in het leven, de maatschappij en de economie
is een noodzaak, maar zelfvertrouwen blijkt zeldzaam te zijn.
Onze broeder Henk vatte overgave, het vijfde station op onze
reis, prachtig samen in een gedicht van Kees Stip: ‘Op een
eendagsvlieg’ uit Het grote beestenfeest, 1988.
14
‘Ach,’ sprak een eendagsvlieg te Doorn,
‘hoe heerlijk is het ochtendgloren
en hoe verrukkelijk het uur
waarop het laaiend zonnevuur
verstild ter kimme wordt gedreven!
Men moest twee dagen kunnen leven.’
En dan de liefde. De liefde blinkt als een diamant met vele
facetten; we ontdekten: wonen in elkaars hart, geduld, veiligheid,
acceptatie, tegen een stootje kunnen en tederheid. Liefde (als in
psyche, de liefde voor één persoon) is niet dé perfecte persoon
vinden, maar het imperfecte in de ander perfect vinden. Het facet
van liefde die gaat over het liefhebben van onze naaste, onze
broeders en zusters, noemden de Grieken ‘agape’. We constateerden dat onze opgave hierin is om iedereen lief te hebben,
want er is van broederliefde geen sprake als we slechts één
mens niét zouden liefhebben.
De laatste avond lees ik voor uit Roy Baumeister’s boek over
Wilskracht. Zijn pleidooi is: wilskracht is een ‘spier’ die we kunnen trainen en ontwikkelen en de vruchten die we daarvan
plukken zijn zonder uitzondering positief voor mens en samenleving. Ook gaat deze spannende avond over onvrije en vrije wil.
Waarvan zijn wij slaaf? En waar beschikken wij over zelfbeschikking?
Henk brengt inspiratie met een prachtig Chassidisch verhaal:
Een oude rabbi vroeg eens aan zijn leerlingen: ‘Hoe kun je het
moment bepalen, waarop de nacht ten einde loopt en de dag
begint?’ ‘Is dat het moment waarop je uit de verte een hond van
een schaap kunt onderscheiden?’, vroeg de één. Maar de rabbi
was niet tevreden met dit antwoord. ‘Is het als je van verre een
dadelboom van een vijgenboom kunt onderscheiden?’, vroeg de
ander. ‘Nee’, zei de rabbi. ‘Maar wat is dan het antwoord?’,
vroegen zijn leerlingen. Toen zei de rabbi: ‘Het is als je in het
gezicht van een mens kunt kijken en daarin je zuster of broeder
ziet.
15
Nelleke vroeg me: “als deze avonden jou tot inspiratie hebben
gediend, welke toepassing vinden zij dan in je werk?”. Kort
gezegd Nelleke, word ik gesterkt dat leiderschap over “ik”, “wij”
én “het” gaat. Niet alleen over het vergroten van kennis en
kunde, maar ook over het ontwikkelen van dienstbaarheid, aan
de ander én aan iets dat groter is dan jezelf. Dit inzicht zal
duidelijker doorklinken in het werk dat ik doe.
Evert Pruis
Waar Mozes water uit de rots sloeg
Waar speelden de bijbelse verhalen zich af? In Mesopotamië en
Israël natuurlijk en ook in Egypte. Zeker, maar er is nog een land,
Jordanië. Dat stond al lang op het wensenlijstje van Geeske
Jansen en in maart toerde ze er twee weken rond. Het enige land
in die regio zonder oorlogsdreiging met een lange democratische
traditie en een vriendelijke bevolking van Bedoeïenen, geleid
door een koning die luistert en verbindt.
Geeske startte in
Akaba, helemaal in
het zuiden. In de
Wadi Rum genoot
ze van de veelheid
aan
zandkleuren.
Het had kort daarvoor gesneeuwd en
zo trof ze een bloeiende woestijn aan.
Vervolgens nam ze
de
Koningsroute,
een oude karavaanweg naar het noorden. Via Petra met zijn prachtige monumenten
uit de Oudheid kwam ze bij de Dode Zee. Aan de zuidkant ligt
een zoutvlakte, het laagste punt van de aarde. Hier is de vrouw
16
van Lot in een zoutpilaar veranderd, omdat ze omkeek naar het
brandende Sodom. “Nou ja, dat verhaal ken je wel, maar als je
dan in het museumpje zoutbrokken ziet, die verbrand zijn in díe
tijd, dan krijgt het een nieuwe dimensie.”
Het noordelijke deel rond de Dode Zee is echt bijbels land. Daar
waar Elia rondliep en in zijn wagen ten hemel voer en waar David
tegen de Moabieten streed ligt Bethanië. Johannes doopte Jezus
en vele anderen daar. Over de grot, waar hij woonde is later een
kerk gebouwd. Vroeger was de rivier hier zo’n zestig meter
breed, maar daar is door toenemende droogte nog maar tien van
over. In de rivier loopt de grens met Israël. Aan de Jordaanse
kant zijn een stuk of twaalf kerken en als je gedoopt wilt worden,
kan dat via één van hen. In de rivier of bij een doopvont.
In de buurt ligt de rots, waaruit Mozes water sloeg en dat water
komt er nog
steeds uit. Het
is een gezellige plek, waar
mensen komen
om hun jerrycan te vullen
en
kinderen
een
douche
nemen. Dat er
in het land zoveel christelijke
kerken waren
en zijn en dat
men zeer verschillend gekleed - van bedekt tot westers, al wordt een korte
broek niet gewaardeerd - toch makkelijk met elkaar omgaat, was
voor Geeske een eye-opener.
Een hoogtepunt was letterlijk en figuurlijk de Neboberg. Dit is de
plek, waar Mozes uitkeek over het beloofde land, dat hij zelf niet
mocht binnengaan. Een plaquette wijst aan wat waar ligt en bij
17
helder weer kun je ver over de Dode Zee Jeruzalem zien. Dat is
zo indrukwekkend! Ook de paus ging erheen in het heilige jaar
2000, toen hij een spirituele pelgrimstocht ondernam. Hij plantte
er een olijfboompje. En om de beleving af te maken: toen
Geeske er stond, kwam er een herder met zijn kudde langs.
Nelleke Kan
De koffieclub
Het is dinsdagochtend en ik heb afgesproken met Marjolijn
Lambert en Gé den Dekker om eens over de koffieclub te praten.
Marjolijn heeft zich goed voorbereid. Met het archief komt ze bij
mij binnen. Het is een archief dat vanaf het begin van de
koffieclub is bijgehouden.
Het begon in de jaren ‘60. Zij splitsten zich af van de koffieclub in
de Vogelwijk omdat de groep te groot werd. Eén keer per maand
kwamen ze bij elkaar in het Statenkwartier ten huize van Anneke
Leegte. Het waren allemaal jonge moeders met kinderen. Ze
kwamen ‘s morgens bij elkaar, vandaar de naam. Toen de
kinderen groot werden gingen de moeders bijna allemaal werken.
De koffieclub verhuisde naar de avond, de bijeenkomsten waren
bij toerbeurt bij de leden thuis. Weer jaren later, nu iedereen
ouder is geworden en niet meer werkt, is het naar de middag
gegaan. De enige constante is de naam van de club. De leeftijd
varieert nu tussen de 70 en 85 jaar.
Op mijn vraag wat er allemaal besproken en bestudeerd wordt
komt er aan de onderwerpen geen eind. Van tevoren wordt er
afgesproken wat het onderwerp is en iedereen brengt ook een
onderwerp in. En het verrassende is dat, ook al denk je dat je het
onderwerp niets vindt, er hele nieuwe inzichten bij je boven
komen door de inbreng van de medegroepsleden. Gezamenlijk
kom je uiteindelijk tot iets. Ieders inbreng maakt actief! Het
enthousiasme spat er af.
18
Als ik alle onderwerpen op wil schrijven die er besproken zijn zou
doopsgezind dh te klein zijn. Hier volgt een greep uit de hele lijst.
De Doopsgezinde pelgrimage met Marijke Laane uit Almere, die
met haar man een voetreis van 110 dagen naar Rome heeft
gemaakt, schilderijen van Chagall door Nelleke Kan. Welke
gezang of Psalm spreekt je het meeste aan? Gé komt direct met
de Winden Gods. En Marjolijn met Geef vrede Heer, geef vrede.
Wat versta je onder vrijzinnigheid? Het boek Angela’s Ashes van
Frank Mc. Court werd gezamenlijk gelezen en besproken.
Paulus is behandeld door ds Zwartendijk. Henk van der Zwan is
geweest om over zijn geloofsopvoeding en de traditie te spreken.
Dit ook naar aanleiding van het boek van Jan Siebeling ‘Knielen
op een bed violen’. Vragen als ‘versterven of euthanasie’, ‘wat is
jouw Godsbeeld’ of
‘waar word je blij
van’. Ik kan nog wel
doorgaan met alle
onderwerpen, stuk
voor stuk onderwerpen om goed over
na te denken en
mee bezig te zijn.
De koffieclub is in
de jaren ‘70 begonnen met de bazaar.
Iets heel nieuws in
die tijd. De kraampjes werden getimmerd door de man van een
van de leden. De kerk stond helemaal vol koopwaar van
behoorlijk niveau. Het was er heel druk met publiek.
Uit het archief bij Marjolijn komt ook een kasboek tevoorschijn.
Daarin wordt precies bijgehouden wat er in en uit gaat. Er wordt
gespaard voor extra uitgaven, als bloemen voor een gastspreker.
Er worden ook reisjes gemaakt. Met de trein naar Gouda om in
de Sint Janskerk de prachtige kerkramen te bekijken. Naar
19
Amsterdam, het Bijbels museum of Nijmegen, de Heilige
Landstichting.
Ieder jaar wordt er ook aan een goed doel gegeven. Zo komt er
direct een zuster in Afrika naar boven waar ze aan gaven. Daar
kregen ze brieven van met foto’s. Nu is het iedere keer weer een
opgave om tussen de vele goede doelen die er zijn te kiezen.
De kookkunsten van de club worden ook gebruikt. Aan het eind
van het jaar een kerstdinertje. Bij voorbeeld een keer met behulp
van recepten uit het boek over het leven van de middeleeuwse
Hildegard von Bingen. Zij was heel erg met de natuur en kruiden
bezig. Ieder kreeg een recept om te maken en daar werd lekker
van gegeten. De recepten zitten ook in het archief. Marjolijn stelt
dan haar huis ter beschikking om van deze heerlijkheden te
genieten. Deze etentjes komen jaarlijks terug. Van heel veel
momenten zijn foto’s gemaakt. Hele fotocollages komen
tevoorschijn.
De club staat of valt bij de voortrekker. Marjolijn heeft de touwtjes
goed in haar handen, waardoor groep nog jaren bij elkaar hoopt
te blijven. Er is wel eens iemand die in het begin van het seizoen
dreigt af te haken maar die wordt door een van de clubleden er
weer bij gehaald, vervolgens doet zij dan het hele seizoen weer
enthousiast mee. Eens zal de club helaas eindigen vanwege de
hoge leeftijd. Maar nu nog niet!
Erica Wouterloot
Reisverslag Tanzania van Elze Jongsma en Sjoukje Wethmar
De vorige keer dat ik hier was - twee jaar geleden - kwam ik als
totale leek even in deze samenleving terecht. Vanuit het relatief
makkelijke huis van Els en de strak geleide kliniek Bethsaida
leerden wij kijken naar de andere cultuur. Achteraf was dat een
redelijk comfortabele situatie. Nu bekijken we allerlei projecten
(die soms wel, soms niet met fysiotherapie te maken hebben) en
zo worden we regelmatig geconfronteerd met schrijnende
20
gevallen. Daar zitten we dan ook vele uren over te praten. Deels
om het te begrijpen, deels om te zien of we toch nog oplossingen
kunnen vinden.
We komen een project voor
gehandicapte kinderen tegen dat
niet helemaal blijkt te werken. Er
zit een aantal mensen niets te
doen en geld te vangen. Toch is
er ook een geweldig netwerk
opgebouwd waar je wat mee
kunt. We komen mensen/kinderen tegen die door fouten van het
plaatselijk ziekenhuis invalide zijn
geraakt. Bij voorbeeld een oude
mevrouw,
gevallen,
heup
gebroken. Er is een foto gemaakt
in het ziekenhuis. Ja duidelijk
gebroken. Gaat u maar weer
naar huis. Gewoon weggestuurd. En nu kan ze natuurlijk niets
meer. Ze klaagde over pijn en jeuk.
Toen we een paar dagen later weer langs gingen was Millicent,
hoofd verpleging van Bethsaida, er ook bij. Zij kent echt iedereen
en dus ook deze oude mevrouw. De dokter had de medicijnen bij
zich en er werd aan de dochter uitgelegd hoe ze die moest
gebruiken. Millicent praatte met de oude mevrouw en zei toen:
“Maar u moet zich wel wassen! Iedereen krijgt jeuk als je je niet
wast.” Grote hilariteit. De dochter, de kleinkinderen, de verpleegster en de zelfs de dokter proestten het uit. Ook de oude
mevrouw werd steeds ondeugender en verzon de ene na de
andere smoes waarom ze niet gewassen kon worden. Maar
Millicent was onverbid-delijk: “Eerst wassen en dan pas
medicijnen tegen de jeuk.” Het werd een vrolijk theaterstuk.
Lachend en giechelend stapten we weer in de auto en werden
vrolijk nage-zwaaid door de oude mevrouw en haar familie.
21
Aan de andere kant gebeuren er ook veel nieuwe goede dingen.
Er wordt heel hard gewerkt aan betere wegen. Eerst worden
grote geulen gegraven aan de zijkant van de weg. De geulen
worden betonnen goten met gemetselde randen, zodat overtollig
regenwater weg kan spoelen en de erosie geen kans meer krijgt
om de nieuw aan te leggen weg te ruïneren. Overal zijn ze met
die geulen bezig, ook bij kleine weggetjes ver van de hoofdweg
vandaan. Dat is heel hoopvol. Dan is er een gigantisch project:
drinkwater. Er wordt een hele grote water-zuiveringsinstallatie
aangelegd, waar water uit het Victoriameer geschikt wordt
gemaakt voor gebruik en zelfs voor consumptie. Langs alle grote
wegen zie je de buizen voor het watersysteem klaar liggen. Die
zullen wel de grond in moeten voor de nieuwe weg eroverheen
wordt gelegd. Misschien zal de waterleiding helpen bij het
verbeteren van de waterkwaliteit in het meer.
Alles kost veel tijd. Iedereen houdt van praten. Veel praten, tijd
genoeg. Er is een werkwoord in het Swahili voor: gaan zitten om
te praten. Er wordt uitgebreid naar de gezondheid geïnformeerd,
naar de familie, naar allerlei andere interessante kwesties en er
wordt ook uitgebreid antwoord gegeven. En men is dan ook echt
geïnteresseerd. Het is een maatschappij waar nog heel veel
mondeling wordt doorgegeven en daar neem je de tijd voor. En
bijna altijd gaat dat met grote vrolijkheid samen. Er wordt veel
gelachen en er wordt goed voor elkaar gezorgd. Zelfs bij hele
arme mensen waar we een gehandicapt kind moesten bezoeken,
wordt veel aandacht aan de verzorging van het kind gegeven.
Maar er zijn natuurlijk ook nog veel gebieden waar een
gehandicapt kind een schande is of een vloek. En die kinderen
worden verstopt of uitgestoten. Er is zoveel te vertellen. En dat
gaan we ook doen. Op 18 november zal de gemeenteavond als
thema onze reiservaringen hebben. Zet u dat maar alvast in uw
agenda.
Elze Jongsma
22
Vermaningpad Menno 2014
Het dopers fietsfestijn op Hemelvaartsdag voert dit jaar naar de kop
van Overijssel en de Noordoostpolder. De Ring Zwolle heeft fraaie
fiets- en autoroutes van verschillende lengtes uitgezet door unieke
natuurgebieden en pittoreske historische plaatsjes. De dag wordt afgesloten met een vesper om 16.30
uur in de Doopsgezinde kerk in
Giethoorn. Kijk voor informatie en
routes
op
www.kerkenpadmenno2014.nl of bel Jan Pol.
De Ringvergadering
Achttien mensen waren op 5 april naar onze Vermaning gekomen. 's Ochtends hield Henk Bakker, hoogleraar aan de VU een
inleiding over wat de taak van onze kerk in de wereld zou kunnen
zijn. Hij zelf is baptist en werkt veel samen met Fernando Enns.
Wij moeten onze sterke kant naar voren halen. Dat is leven en
naleven de waarden die Jezus ons leerde en vasthouden aan
zijn woorden Waar twee mensen in mijn naam aanwezig zijn ben
ik in hun midden. Wij moeten niet gaan handelen als de mensen
in de wereld waar het gaat om nummer één te willen en te
moeten zijn in alles. De kerken moeten de oase zijn, de rustplek,
de aandachtplaats en het vertrekpunt. We moeten vertrouwen
hebben dat dat kan. Hert gaat niet om aantallen, maar om liefde
volle mensen.
Na de lunch volgde de vergadering. Helaas ontbraken de
mensen uit Zeeland. Wel waren er mensen uit Zoetermeer,
23
Ouddorp, Breda, Dordrecht, Rotterdam, Gouda en Leiden. Ik ben
zelf geen afgevaardigde, maar dacht mijn slag te kunnen slaan
als voorzitter van de archiefcommissie van de ADS. Ik heb
uitgelegd waar wij als commissie mee bezig zijn en wat wij van
de diverse gemeenten verwachten. Probleem voor de archieven
is dat diverse doopsgezinde gemeenten samen gaan met nietdoopsgezinden. Waar blijft dan hun archief? Bewaar vooral de
notulen, jaarverslagen en ledenlijsten en uiteraard de financiële
stukken. De secretaris van de Ring riep nog de mensen op om
per email het jaarverslag toe te zenden.
Coos Wentholt
Nacht van de hoop
Kom op 19-20 april
naar de Nacht van de
hoop in het Humanity
House aan de Prinsegracht en beleef een
unieke Paasnacht. In
iedere ruimte van het
Humanity House is iets
te beleven, te zien, te
horen en te doen.
Het thema is dit jaar
‘Geven maakt verschil’. Ontdek wat je te
geven hebt. En of je
ook te veel kunt geven.
Er is een divers programma, waarin verschillende kunstdisciplines een plaats krijgen.
De sfeer, de thema’s en jouw aanwezigheid kleuren de nacht. Op
www.nachtvandehoop.nl staat meer informatie.
24
Jom Hashoa - dag der vernietiging
De jaarlijkse herdenking Jom Hashoa, gewijd aan de joden, die
vermoord zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt dit jaar op
zondag 11 mei gehouden in de Kloosterkerk. De organisatie ligt
in handen van de Haagse Gemeenschap van Kerken. Judith
Belinfante houdt de toespraak, ds Eckhardt Benz-Wenzlaff leest
de kroniek. De muziek komt van Chazzan Ken Gould, het Leiden
University Choir en organist Geerten van de Wetering. De
bloemen gaan na afloop naar het kindermonument op het
Rabbijn Maarsenplein.
Allen zijn van harte uitgenodigd om met de joodse gemeenschap
mee te herdenken.
25
Schrijfgroep Amnesty International
Mexico - Fray Tomás González, katholiek
priester en directeur van opvangcentrum
Usumacinta (CDHU) voor migranten. We
schreven twee jaar geleden om aan te
dringen op bescherming van de priester en
zijn organisatie wegens bedreiging door
politie. Het centrum bevindt zich in Tenosique,
aan Mexico’s zuidelijke grens met Guatemala en biedt opvang
aan mensen die vanuit Midden-Amerika de Verenigde Staten
willen bereiken. De medewerkers maken zich sterk tegen
corruptie bij de overheid en mensenrechtenschendingen. Het
centrum werkt nauw samen met migrantenopvang LA72. In het
afgelegen Tenosique zijn zij de enige organisaties die op dit
gebied actief zijn. We vragen opnieuw om aandacht voor Fray
Tomás González en zijn medewerkers met een nieuwe oproep
aan de autoriteiten om een einde te maken aan de voortdurende
bedreigingen. Maandag 12 mei van 10:00 tot 12:00 uur in de
Paleisstraat.
Frouke Bardet
Kerkdiensten in de Remonstrantse Gemeente
Laan van Meerdervoort 955
www.remonstranten.org/denhaag
17 apr. ds Reinhold Philipp
Witte Donderdag 19.30 uur
18 apr. ds Reinhold Philipp
Goede Vrijdag 19.30 uur
20 apr. ds Marina Slootmans
Pasen
27 apr. ds M.J. Wassenaar
4 mei ds Marina Slootmans
11 mei ds Reinhold Philipp
18 mei ds Foeke Knoppers
25 mei ds Marina Slootmans
1 juni ds Reinhold Philipp
8 juni ds Reinhold Philipp en ds Marina Slootmans Pinksteren
26
Kerkdiensten in De Hoeksteen
Rozenboomlaan 119 Voorburg
www.vrijzinnigen.nl
18 apr. ds Katrijne Bezemer
Avondmaal 19.30 uur
20 apr. ds Katrijne Bezemer
Pasen Hoeksteenkoor lunch
11 mei ds Marina Slootmans
25 mei ds Kartijne Bezemer
Hoeksteenkoor
8 juni ds Kartijne Bezemer
Pinksteren Hoeksteenkoor
Kerkdiensten NPB
Lange Kerkdam 46 Wassenaar
17 apr. ds Marthe de Vries
18 apr. ds Marthe de Vries
20 apr. ds Marthe de Vries
27 apr. ds Frits Groeneveld
4 mei ds Marthe de Vries
11 mei ds Marthe de Vries
18 mei ds Eginhard Meijering
25 mei ds Marthe de Vries
1 juni ds Ivo de Jong
8 juni ds Marthe de Vries
www.npbwassenaar.nl
Witte Donderdag 19.30 uur
Goede Vrijdag 19.30 uur
Pasen
Pinksteren
Doopsgezinde Gemeente
Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
[email protected]
www.dgdenhaag.nl
NL55ABNA0624374505
Commissie Hulpbetoon NL93INGB0000295263
Predikant ds Jannie Nijwening Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
[email protected]
Werkdagen maandag t/m donderdag
Telefonisch spreekuur dinsdag t/m donderdag 8.30 - 9.30 uur
Albert Schweizerstraat 29 1561GD Kromemnie 075-8795591
Administratie maandag - vrijdag 9.00 - 12.00 uur
27
Kerkdiensten 17 april - 8 juni
17 april
19.30 uur ds Anneke van der Zijpp
in de Doopsgezinde kerk Avondmaal
19.30 uur ds Esther Bijlsma in Abtswoude Avondmaal
20 april
ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde Kerk
Pasen
kinderdienst
ds A. Karremans in Oldeslo
ds Esther Bijlsma in Abtswoude
27 april
ds Marie Anne Sijbrandij in Oldeslo
4 mei
Coos Wentholt in de Doopsgezinde kerk
ds R. van Essen in Abtswoude
11 mei
ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde kerk
kinderdienst derdewereldtafel
ds Frits Groeneveld in Oldeslo
18 mei
ds Johan Goud in de Doopsgezinde kerk
ds Marie Anne Sijbrandij in Abtswoude
25 mei
ds Christien Duhoux in Oldeslo
20.00 uur huisdienst met ds Han Cuperus
bij Sjoukje Wethmar
1 juni
ds Afke Maas in de Doopsgezinde kerk
ds M. Walburg in Abtswoude
8 juni
Coos Wentholt in de Doopsgezinde kerk
Pinksteren derdewereldtafel
ds Anneke van der Zijpp in Oldeslo
koor
De diensten beginnen - tenzij anders vermeld - om 10.30 uur
28