Inhoud 1 ALGEMEEN .........................................................................................................................4 1.1 INLEIDING ..............................................................................................................4 1.2 VERKLARING VAN DE BLOKCODES .....................................................................5 1.3 ALGEMENE OPBOUW ............................................................................................5 1.4 T OELICHTING BOWO-ONDERWIJS ....................................................................6 2 PERIODE 6 ..........................................................................................................................7 2.1 5KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE ...........................................................7 2.2 5KME5 E VIDENCE BASED MEDICINE .................................................................8 2.3 5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON)BEWEZEN ........................................................................................................................9 2.4 5KMP2 ACUUT EN CHRONISCH NIERLIJDEN ..................................................10 2.5 3 5KMR5 ZUURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN / DOOD ..........................................11 PERIODE 7 ........................................................................................................................12 3.1 5KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT .................................................12 3.2 5KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO -ORGANISMS ..............13 3.3 5KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT ..........................14 3.4 5KMP3 VEROUDERING: VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES VAN LICHAAMSFUNCTIES ...........................................................................................................15 3.5 5KMP4 DE "GESTOORDE " WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN ........16 3.6 5KMP5 INTRA-UTERINE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE ........................17 3.7 5KMP6 GENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN ...............................................18 3.8 5KMR2 HET GENEESMIDDEL : VAN MOLECUUL TOT KLINISCHE TOEPASSING .........................................................................................................................19 4 3.9 5KMR6 CONTROVERSEREN IN DE HEMEOSTASE ...........................................20 3.10 5KNW7 P IJN EN PIJNBESTRIJDING ..................................................................21 3.11 5KNW8 ONWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE ..............................................22 3.12 DOEN 5KON5 E RFELIJKE DARMKANKER : ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK 23 3.13 5KON6 T HERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO - ONCOLGIE ....................24 3.14 5KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN .....................................25 3.15 5KVZ12 NEGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS .....................26 PERIODE 8 ........................................................................................................................27 2 4.1 5KMR3 L EVENSFASEN , ENDOCRINOLOGIE , GROEI , INFERTILITEIT ...........27 4.2 5KBW4 KINDERREVALIDATIE :JONGLEREN MET MOGELIJKHEDEN ...........28 4.3 5KIA9 P EDIATRIC INFECTIOUS DISEASES .......................................................29 4.4 TERUG 5KNW9 T RANSLATIONELE NEUROSCIENCE : VAN BASIS NAAR KLINIEK EN 30 4.5 5KVZ2 INTERNATIONAL PUBLIC HEALTH ......................................................31 5 PERIODE 9 ........................................................................................................................32 5.1 5KGH7 CONTROVERSEN IN HET KLEINE BEKKEN .........................................32 5.2 5KHC5 SECUNDAIRE HYPERTENSIVE ..............................................................33 5.3 5KIA8 SEVERE INFECTIOUS DISEASES .............................................................34 5.4 5KMG1 DE IMPACT VAN CHRONISCHE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN , OUDEREN EN VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN ............................................................35 5.5 5KMG5 GENEESKUNDE IN EEN FILOSOFISCH PERSPECTIEF ........................36 5.6 5 KMG7 GEZONDHEIDSRECHT .........................................................................37 5.7 5KVZ7 AIDS .......................................................................................................38 5.8 5KVZ11 P ALLIATIEVE ZORG ............................................................................39 5.9 6 5KVZ13 P ATIËNTGERICHTHEID EN ORGANISATIE VAN ZORG .....................40 PERIODE 10 .....................................................................................................................41 6.1 5KBW6 CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN GEWRICHTSKLACHTEN .........41 6.2 5KGH1 BIJZONDERE HEELKUNDE BIJ KINDEREN ..........................................42 6.3 5KGH13 ACUTE LEVENSBEDREIGENDE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN ....43 6.4 5KME4 RADIOLOGIE IN DE KLINISCHE PRAKTIJK ........................................44 6.5 5KMG8 CHRONISCHE VERMOEIDHEID ...........................................................45 6.6 5KMP7 GENE- AND IMMUNOTHERAPY ............................................................46 6.7 BEDSIDE 5KMR8 STOORNISSEN IN HET IJZERMETABOLISME : VAN BENCH TOT 47 6.8 5KNW2 NEUROBIOLOGIE EN PSYCHIATRY .....................................................48 6.9 5KON1 STAMCELTRANSPLANTATIE : PLAATS EN PERSPECTIEF ..................49 6.10 5KVZ3 KEUZEN IN DE GEZONDHEIDSZORG ....................................................50 3 1 1.1 ALGEMEEN INLEIDING Beste student, Vanaf februari worden er weer veer verschillende keuzeblokken aangeboden. In elke periode kun je kiezen uit een aantal blokken. Om een goede en weloverwogen keuze te kunnen maken heeft het SOOS dit jaar opnieuw een keuzegids voor je samengesteld. In deze gids kun je lezen wat de blokcoördinator én de student vinden van het blok. De blokcoördinator is gevraagd de essentie van zijn of haar blok zelf beknopt weer te geven. De mening van de student hebben we verkregen middels evaluatieformulieren ingevuld door studenten die het blok eerder hebben gevolgd. Meer informatie over de blokken is te vinden in de studiegids, te vinden op de SOOSsite en via de link: http://www.ru.nl/onderwijs/studiegidsen De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Meer informatie over dit BOWO-onderwijs kun je vinden op pagina 6. De keuzeblokken zijn bedoeld om studenten de mogelijkheid te bieden dieper in te gaan op onderwerpen die hen aanspreken. Maar laat je niet afschrikken doordat sommige blokken als ‘druk’ worden bestempeld. Alle blokken zijn goed te doen voor een derdejaars student. Kies dus wat jou het meest interesseert en waarvan jij denkt dat je het meest kunt leren! Voor het maken van deze gids zijn studentcommentaren essentieel. Wij willen alle studenten die afgelopen jaar hun mening hebben gegeven bedanken en we hopen dat er dit jaar ook weer mensen bereid zijn om de volgende editie van de keuzegids mogelijk te maken! Veel plezier en succes bij het maken van een goede keuze! Met vriendelijke groet, Namens het SOOS, Elisabeth Kahn, Jessica Oudenampsen, Esther Brantjes en Layla Mohamed 4 1.2 KBW KGH KHC KIA KME KMG KMP KMR KNW KON KVZ 1.3 VERKLARING VAN DE BLOKCODES Bewegingswetenschappen Speciële genees- of heelkunde Hart en circulatie Infectie en afweer Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Maatschappij en gezondheid Moleculaire pathologie Metabolisme en regulatie Neurowetenschappen Oncologie Volksgezondheid A LGEMENE OPBOUW De informatie die je aantreft in de hierna volgende pagina’s is als volgt gestructureerd: Bloktitel Vakgebied Blokcoördinator E-mailadres blokcoördinator Docentcommentaar Studentcommentaar 5 1.4 TOELICHTING BOWO- ONDERWIJS Periodes: 6 10 5KGH7 5KHC5 5KIA8 5KMG1 5KMG5 5KMG7 5KVZ7 5KVZ11 5KVZ13 5KBW6 5KGH1 5KG13 5KME4 5KGM8 5KMP7 5KNW2 5KON1 5KVZ3 5PKO1 Keuzeblokken 50210 Psychoproblematiek 5PKO1 9 Keuzeblokken 5KBW4 5KIA9 5KMR3 5KNW9 5KVZ2 Keuzeblokken 50210 Psychoproblematiek 5PKO1 5KHC3 5KIA6 5KMG3 5KMP3 5KMP4 5KMP5 5KMP6 5KMR2 5KMR6 5KNW7 5KNW8 5KON5 5KON6 5KVZ5 5KVZ12 5PKO1 8 BOWO-keuzeblokken BOWO-keuzeblokken 5KBW5 5KME5 5KMG9 5KMP2 5KMR4 7 5PKO1 De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Vanwege deze koppeling aan de Blok Overstijgende Wetenschappelijke Oriëntatie, worden de keuzeblokken in deze periode BOWO-blokken genoemd. Elke Bachelorstudent dient één BOWO-blok te volgen. Een BOWO-blok onderscheidt zich van een gewoon keuzeblok door het feit dat na afloop van het BOWO-blok een onderzoeksvoorstel wordt geschreven dat aansluit op de thematiek van het betreffende blok. Dit gebeurt in de tijd die voor het blokoverstijgend onderwijs staat. Het onderzoeksvoorstel wordt begeleid door docenten uit het blok en beoordeeld door de blokcoördinator. Het onderzoeksvoorstel en de beoordeling ervan worden in het portfolio bewaard. Blokoverstijgend wordt gedurende het keuzeblok ook extra onderwijs verzorgd om een goede basis voor het schrijven van een onderzoeksvoorstel te leggen. 6 2 2.1 PERIODE 6 5KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE Bewegingswetenschappen Dr. J. Fransen [email protected] De docent zegt… In dit blok staan innovaties in de behandeling van reumatische ziekten centraal. Reumatische ziekten zijn veelal chronische aandoeningen van vooral het bewegingsapparaat met een sterke betrokkenheid van het immuunsysteem. De behandeling van reumatische ziekten is sterk verbeterd, met name door betere medicijnen, eerdere diagnose, en vroegere en agressievere behandeling. Hierdoor hebben deze patiënten nu een veel betere prognose dan vroeger. Dit blok behandelt met name reumatoïde artritis, sclerodermie, en kristalartritis. Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn: epidemiologie, klinische evaluatie, etiologie, diagnostiek, prognostiek en behandeling. Nadat een basis is gelegd om de moderne behandeling van reumatische ziekten te begrijpen, vindt er verdieping plaats middels casuïstiek, het beoordelen en interpreteren van studies, het geven van presentaties, en het zelf innovatief zijn. De student zegt… Het blok heeft een zware eerste week maar verder is het goed te doen qua tijdsbelasting. Het wordt als een erg klinisch blok ervaren waarin je zelf echo’s mag doen en lichamelijk onderzoek gaat oefenen. Ook moet je veel presenteren, maar daar leer je dan ook weer veel van. Er is een algemene toets in de laatste week die goed aansluit op het blok en goed te doen is. Positieve punten: - klinisch relevant - aardige docenten, goede begeleiding - nuttig voor de verdere opleiding Negatieve punten: - vrij drukke eerste week 7 2.2 5KME5 EVIDENCE BASED MEDICINE Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Prof. Dr. G. Van der Wilt [email protected] De docent zegt… In dit keuzeblok gaat u uw kennis en vaardigheden op het gebied van EBM verder uitbreiden en verdiepen. Het centrale thema in het blok is kennissynthese: het proberen te begrijpen van een specifiek vraagstuk door gebruik te maken van verschillende bronnen van kennis, en die met elkaar in verband brengen. Wanneer u over een bepaald onderwerp relevante literatuur gaat zoeken, dan zal het resultaat daarvan vaak heterogeen zijn: mogelijk zijn er resultaten van gerandomiseerde studies, van observationele cohort studies, van retrospectief onderzoek, of case reports. Resultaten van onderzoeken (ook wanneer het bv. allemaal gerandomiseerde studies zijn) kunnen sterk verschillen, en spreken elkaar soms tegen. In dit blok leert u hoe u op basis van de beschikbare informatie een aanbeveling kunt formuleren voor de praktijk. U gebruikt daarvoor de GRADE systematiek (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) en Review Manager, het programma dat de Cochrane Collaboration heeft ontwikkeld voor het schrijven van een systematic review. U werkt gedurende het blok in groepjes aan één specifiek onderwerp. De onderwerpen zijn actueel en relevant voor de klinische praktijk. U wordt begeleid door een docent van een klinische afdeling en een docent methodologie. Aan het eind van het blok presenteert u uw bevindingen op de betreffende klinische afdeling. In voorgaande jaren werd bijvoorbeeld gewerkt aan een aanbeveling over het beleid bij eclampsie, en over het beleid bij diverticulitis. De student zegt… Evidence Based Medicine is een term die bij veel studenten afkeer opwekt, maar dit blok zal ervoor zorgen dat je enthousiasme ervoor toeneemt en dat je het nut ervan leert inzien. Je hebt geen toets, maar moet een verslag maken waar je elke dag druk mee bezig bent. Uiteindelijk moet je dit verslag, wat je maakt in het kader van 5BOSA8, presenteren aan de vakgroep. Dit wordt als erg leuk en leerzaam ervaren. Positieve punten: - enthousiaste docenten - handig voor een onderzoekstage later - je leert goed literatuur zoeken Negatieve punten: - hoorcolleges sluiten soms slecht aan op het onderwerp van je verslag - soms onduidelijk wat er van je verwacht wordt 8 2.3 5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN ; WETENSCHAPPELIJK (ON )BEWEZEN Maatschappij en gezondheid Drs. H. Stappers [email protected] De docent zegt… Patiënten bezoeken naast hun eigen arts soms ook een complementaire behandelaar, zoals bijvoorbeeld een antroposofisch arts, een homeopaat, een natuurarts, acupuncturist of een paranormaal genezer. Veel patiënten melden dit echter niet spontaan aan de reguliere behandelaar. Anderen hebben er vragen over en stellen het op prijs er met hun eigen arts over te kunnen praten. In dit blok worden enkele complementaire behandelwijzen vanuit diverse invalshoeken tegen het licht gehouden. Welke complementaire behandelwijzen zijn in Nederland de meest gangbare en wat zijn de theoretische en historische kaders? Hoe stelt men binnen de reguliere geneeskunde eigenlijk vast of een behandeling werkzaam en zinvol is? Wat voor evidence is er voor de werkzaamheid en risico's van complementaire behandelingen als we dezelfde meetlat hanteren als in de reguliere geneeskunde? Hierbij komt de wetenschapsfilosofie, epidemiologie, maar ook fundamenteel onderzoek uitvoerig aan bod. Ook op farmacologische, psychologische, ethische, maatschappelijke en juridische aspecten wordt ingegaan. Een vast onderdeel van het blok is het bezoeken van een praktijk en het bijwonen van het spreekuur van een complementaire behandelaar. Daarnaast wordt er ook een werkstuk gemaakt van beperkte omvang over een zelf gekozen onderwerp. Naast het werkstuk op schrift houdt u over uw werkstuk een individuele presentatie aan het einde van het blok. De student zegt… Je hebt veel contact uren en lange dagen in de 1e en 3e week maar daardoor hoef je minder thuis te doen. In de 2e en 4e week heb je meer zelfstudie en minder contacturen. De toets is pittig en uitdagend. Ook worden het werkstuk en de presentatie als leuk ervaren. Positieve punten: - interessant blok, met veel meerwaarde voor de opleiding - leert je een kritische blik te hebben - goede opbouw - enthousiaste docenten Negatieve punten: - sommige werkgroepen voegen weinig toe aan het blok - lastige toets 9 2.4 5KMP2 A CUUT EN C HRONISCH NIERLIJDEN Moleculaire pathologie Dr. H. Van Hamersvelt [email protected] De docent zegt… De nierfunctie kan door verschillende oorzaken acuut of chronisch verslechteren. In dit blok wordt de klinisch gangbare methode voor bepalen van de nierfunctie in de praktijk onderzocht. Als oorzaken van acute nierinsufficiëntie komen met name obstructie en het hemolytisch uremisch syndroom aan bod. Wanneer bij een patiënt de nierfunctie helemaal verloren is gegaan is nierfunctievervangende therapie noodzakelijk. In dit blok komen de voorwaarden voor hemodialyse en CAPD, met de bijbehorende voor- en nadelen, aan de orde. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op een aantal aspecten van niertransplantatie en wordt de farmacokinetiek van meest gebruikte immuunsuppressiva besproken. De student zegt… Dit blok heeft drukke en minder drukke dagen. Je gaat presenteren, wat soms lastig is, omdat de onderwerpen moeilijk zijn. De practica zijn erg leuk en het blok wordt als heel klinisch ervaren. Je moet een scriptie maken, hetgeen leuk is maar ook best veel tijd kost (hierover hou je ook de presentatie). Dit blok geeft goed weer hoe de praktijk van de theorie kan verschillen. Positieve punten: - klinisch relevant - patiënt contact - interessante practica waarin je zelf proeven mag uitvoeren - blok heeft duidelijke onderwerpen ook is het goed ingedeeld qua onderwerpen Negatieve punten: - tijdsindeling is wat minder, soms heb je hele drukke dagen en dan is het weer een tijdje minder druk - scriptie heeft lastige onderwerpen 10 2.5 5KMR5 Z UURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN / DOOD Metabolisme en regulatie Prof. Dr. J. Hoenderop [email protected] De docent zegt… Het blok "Zuurstof, een kwestie van leven en dood" gaat dieper in op het zuurstoftransport van buitenlucht tot in de cellen, wat daarin eventueel fout kan gaan en wat de mogelijkheden voor behandelingen zijn. Voor het gehele lichaam kan de zuurstofbehoefte variëren van 0,3 L/min in rust tot meer dan het 20 voudige, terwijl gebrek aan zuurstof binnen 3 minuten tot irreversibele beschadigingen leidt. Onderwerpen van het blok zijn ten eerste het normale zuurstoftransport van buitenlucht tot mitochondrion en de regulatie hiervan. Ten tweede komt aan de orde weefseloxygenatie onder bijzondere omstandigheden en afwijkingen in gassamenstelling en transport en de consequenties hiervan voor gezondheid en functioneren. Ten derde komen moderne diagnostische technieken aan de orde die o.a. de continue kwantitatieve bewaking mogelijk maken van de weefseloxygenatie bij m.n. patiënten at risk. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal high-tech behandelingen zoals: CardioPulmonaire Bypass, Extracorporele Membraan Oxygenatie (ECMO), bloed vervangende zuurstofdragers. Ruim aandacht wordt ook besteed aan het belang van zuurstof voor cel fysiologische processen, het ontstaan van reactieve zuurstof radicalen, en hun klinische relevantie. De onderwerpen zijn zodanig gekozen dat iedereen er in de praktijk mee te maken zal krijgen, ofwel als slachtoffer of als behandelaar, terwijl ze niet in het reguliere curriculum worden behandeld. Een groepsgewijze Powerpointpresentatie over het gekozen researchonderwerp sluit het blok af. De student zegt… Een interessant blok met leuke onderwijsvormen. De toets met open vragen sluit goed aan op het blok en je leert over onderwerpen die normaal nooit aan bod komen. De tijdsindeling is goed, er is genoeg tijd ingeroosterd voor de onderwijsvormen en het maken van zso’s. Positieve punten: - enthousiaste docenten - heeft veel betrekking op klinische situaties - veel afwisseling tussen praktijk en theorie Negatieve punten: - in het begin erg natuurkundig 11 3 3.1 PERIODE 7 5KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT Hart en circulatie Dr. L. Noyez [email protected] De docent zegt… Hartziekten zijn de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit in onze maatschappij. De blijvende problematiek verbonden aan diagnose en behandeling van hartziekten is niet alléén van belang voor de specialisten op dit gebied maar ook voor huisartsen en andere specialisten. Het doel van het keuzeblok "Hart in nood" is tweeledig. Ten eerste is het doel de student in contact te brengen met de praktijk en het proces van klinische beslissingen in concrete situaties. De theoretische kennis verworven in het kerncurriculum wordt uitgediept en wordt getoetst in de praktijk. Dit komt er dus op neer dat kennis opgedaan in vorige studiejaren gebruikt wordt om een aantal concrete patientenproblemen zo goed als mogelijk te begrijpen. Het is dus niet zo dat de student na dit studieblok zichzelf als cardioloog of als cardiothoracaal chirurg geschoold heeft , maar wel dat hij geleerd heeft om zijn theoretische kennis in de praktijk te gebruiken. Daarnaast krijgt de student de mogelijkheid zich te verdiepen in de historische wortels, huidige positie en de te verwachten ontwikkelingen van de vakgebieden cardiologie, kindercardiologie en hartchirurgie. Ook maakt de student kennis met wetenschappelijke onderzoekthema’s. Organisatorisch wordt dit blok grotendeels in het ziekenhuis doorlopen, met als consequentie dat werkschema’s, praktijkobservaties slechts kort voor de start van dit blok kunnen worden opgesteld. De student zegt… Het is een overzichtelijk en leerzaam blok waarbij wat herhaling uit Circulatie 2 zit maar ook veel nieuwe info aan bod komt. Je bent zelfs een aantal dagen in het ziekenhuis bezig. Er is een toets, een presentatie en een verslag maar erg veel contactonderwijs is er niet. Positieve punten: - erg klinisch Negatieve punten: - de begeleiding was niet altijd goed georganiseerd 12 3.2 5KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO - ORGANISMS Infectie en Afweer Prof. Dr. R. Sauerwein [email protected] De docent zegt… Doel van 5KIA6 is een beter inzicht te krijgen in de afweer tegen pathogene microorganismen. In de eerste 2 weken wordt aan de hand van 10 belangrijke infecties de interactie met het immuun systeem bestudeerd en gezocht naar belangrijke openstaande problematiek rond bescherming en pathologie. De laatste weken wordt besteed aan het formuleren en uitwerken van een specifieke researchvraag in kleine werkgroepjes. Iedere werkgroep presenteert een eigen ‘research project” voor een van deze infecties in een intern ‘ symposium” waarbij na hoor en wederhoor de beste voorstellen worden “ gehonoreerd” na stemming. De student zegt… Een lastig maar erg interessant blok, waarbij je eens een keer de BMW bril opzet. De eerste twee weken worden afgesloten met een open vragen tentamen. Daarna ga je in groepjes werken aan het research project, iets wat erg leuk en leerzaam is en iets wat wij niet vaak doen. Het rooster is zo ingericht dat er genoeg tijd is om alle opdrachten goed uit te voeren. Positieve punten: - enthousiaste docenten - blok is (gedeeltelijk) in het Engels - andere manier van leren (m.b.v. artikelen) Negatieve punten: - soms moeilijke artikelen - de verwachte kennis is groot 13 3.3 5KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT Maatschappij en gezondheid Dr. T. Teunissen [email protected] De docent zegt… In dit blok staan vier thema's centraal. De eerste week staat in het teken van de rol die gender en cultuur spelen in de hulpverlening. De student leert hoe een goede vraagverheldering rekening houdt met het man/vrouw zijn van de patiënt, hoe de eigen socialisatie van invloed is op cultuur- en seksegerelateerde problemen en hoe communicatieproblemen hierover te voorkomen zijn. Het tweede thema richt zich op het verwerven van kennis en vaardigheden over sekseen cultuurverschillen in seksueel functioneren. Daarbij komen de anatomische en biologische aspecten en de behandeling van seksuele problemen bij mannen en vrouwen aan de orde. Bovendien kan de student aangeven hoe ook bij aandoeningen als SOA, incontinentie en alcohol- en benzodiazepine verslaving sekse en cultuur van belang zijn. Vervolgens maakt de student kennis met de belangrijkste lichamelijke en psychische klachten na seksueel misbruik. De student leert signalen herkennen die wijzen op misbruik in de vóórgeschiedenis en leert wat bij een verkrachting, ook vanuit gezondheidsrechtelijke aspecten, van belang is om te weten en te doen. Tot slot komen specifieke problemen van allochtone vrouwen met en rondom de reproductie aan bod en maakt de student kennis met gezondheidsproblemen en medische zorg voor legale vluchtelingen en illegaal verblijvende in Nederland. Het blok sluit af met presentaties en persoonlijke essays over gender en cultuur. De student zegt… Goed opgebouwd blok met een duidelijk blokboek. Alle practica zijn erg interessant, zoals bijvoorbeeld één dag huisartsstage. Het is een blok wat later erg handig kan zijn in de praktijk. Let wel op dat je niet te laat begint met het essay, hier kun je je op verkijken! Positieve punten: - kleine groep, dus veel contact met enthousiaste docenten - simulatiepatiënten zijn erg interessant en leerzaam - veel afwisseling Negatieve punten: - soms herhaling van Voortplanting 14 3.4 5KMP3 VEROUDERING : VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES VAN LICHAAMSFUNCTIES Moleculaire pathologie Dr. G. Bosman [email protected] De docent zegt… Centraal in dit blok staan de moleculaire mechanismen van een aantal verouderingsprocessen en de gevolgen daarvan op hogere fysiologische organisatieniveaus. Een gedeelte van dit blok bestaat dan ook uit practica, waarin een aantal veel gebruikte technieken (spectrofotometrie, enzym-metingen, celscheidingen, histochemie, DNA-isolatie, PCR, electroforese) zullen worden gebruikt om verouderingsprocessen op te sporen en onderliggende hypotheses te testen. De veroudering van de rode bloedcel dient als voorbeeld van veroudering op moleculair en cellulair niveau. Hierbij wordt meteen verband met een aantal ziektebeelden gelegd. Verouderingsprocessen kunnen leiden tot orgaan-specifieke aandoeningen. Dit aspect zal worden bestudeerd aan neurodegeneratieve aandoeningen van het brein, waarbij de ziekte van Alzheimer centraal staat. In dit kader zal de student ook kennis maken met ethische en wetenschappelijke aspecten van onderzoek bij de oudere mens. Normale en pathologische veroudering zullen daarbij in persoonlijk contacten met ouderen aan de orde komen. Tijdens het hele blok door zullen studenten in groepjes van drie werken aan een scriptie en een referaat over een karakteristieke verouderingsgerelateerde aandoening. Hierbij zal het verband tussen de verschillende elementen (molecuul, cel, orgaan, organisme) verder worden uitgediept. Dit literatuuronderzoek zal mede de basis vormen voor het onderzoeksvoorstel dat na het blok binnen de cursus 5BOSA8 geschreven zal worden. De student zegt… Je duikt bij dit blok voor het eerst echt goed de literatuur in, je hebt echt het idee dat je “ wetenschappelijk” bezig bent. Door de opbouw van het blok blijf je altijd gemotiveerd omdat er veel afwisseling is tussen theorie, literatuur en praktijk (lab en klinisch) Positieve punten: - gevarieerd blok - zowel klinisch als wetenschappelijk relevant Negatieve punten: - eerste twee weken erg druk - soms gaat het te diep in op moleculair niveau 15 3.5 5KMP4 D E " GESTOORDE " WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN Moleculaire pathologie Prof. Dr. P. Deen [email protected] De docent zegt… Een belangrijk deel van het onderzoek binnen het Radboudumc heeft betrekking op ziektebeelden waaraan verstoringen van membraantransport- en signaaltransductieprocessen ten grondslag liggen. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld Nefrogene Diabetes Insipidus (NDI), Diabetes Mellitus (DM) en Cystische Fibrose (CF). Dit onderzoek is deels patiëntgebonden en deels niet-patiëntgebonden. Het onderzoek is multidisciplinair van karakter en kent genetische, moleculair biologische, biochemische en celfysiologische componenten. In dit keuzeblok zal de wisselwerking tussen de verschillende disciplines worden gedemonstreerd door het traject patiënt, orgaan, cel en molecuul te doorlopen. Het blok bestaat uit een drietal onderdelen. In het eerste onderdeel worden door een klinisch geneticus, internist en kinderarts voordrachten gegeven waarin een aantal ziektebeelden, waaraan bovenstaande stoornissen ten grondslag liggen, worden besproken. In het tweede onderdeel staat het uitvoeren van een literatuuronderzoek centraal. U maakt hierbij kennis met de diverse aspecten die verbonden zijn aan een gedegen literatuuronderzoek, hetgeen in de kliniek vaak als uitgangspunt dient voor een wetenschappelijk onderzoek of behandelwijze. In het laatste onderdeel maakt u ten slotte kennis met toonaangevend wetenschappelijk onderzoek zoals dat binnen onze faculteit wordt verricht. Als rode draad door het blok zult U in groepsverband zowel praktische als theoretische details van de ziektes gaan onderkennen, dat U samen uitwerkt tot een scriptie en voordracht, wat als eindtoets dient. De student zegt… In de eerste week krijg je een opfris cursus literatuur zoeken, iets wat heel handig is. Dit is niet alleen handig voor het blok maar zeker ook voor het maken van het onderzoeksvoorstel en de scriptie die aan het eind van week drie ingeleverd moet worden. Je krijgt ook veel lab vaardigheden mee, iets wat als heel interessant wordt ervaren, aangezien je dat niet veel krijgt in de rest van de bachelor. Het zijn lange dagen met veel contactonderwijs in de eerste twee weken maar daarna krijg je zeker genoeg tijd om aan je scriptie en presentatie te werken. Positieve punten: - goed leren omgaan met PubMed - goed opgezette practica Negatieve punten: - soms geen verband tussen de fysiologie en de kliniek 16 3.6 5KMP5 INTRA - UTERIENE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE Moleculaire pathologie Dr. Ir. N. Roeleveld [email protected] De docent zegt… In dit blok worden allereerst de normale embryologie, de ontwikkeling van het embryo tot en met de vierde maand van de zwangerschap, en de foetale ontwikkeling behandeld. Hierbij wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan het ontstaan van aangeboren afwijkingen en ontwikkelingsstoornissen later in de zwangerschap. Daarnaast komen factoren aan bod die van invloed kunnen zijn op de embryonale/foetale ontwikkeling en de vruchtbaarheid. Het eetpatroon van de moeder is bijvoorbeeld erg belangrijk en derhalve wordt de invloed van een teveel of tekort aan essentiële vitamines bestudeerd. Ontregeling van de ontwikkeling of de vruchtbaarheid kan ook ontstaan door invloed van geneesmiddelen (bv. cytostatica, prednison, DES, en Softenon) of mogelijk door blootstelling aan bestrijdingsmiddelen en hormoon verstorende stoffen. Genotmiddelen zoals alcohol, drugs en roken hebben een bewezen schadelijke invloed. De effecten van deze stoffen worden in groepen zelfstandig uitgewerkt en gepresenteerd. In het blok komen ook de mogelijkheden en onmogelijkheden van prenatale therapie en genetic counseling aan de orde. De student zegt… Het is een vrij passief blok met veel hoorcolleges en een super enthousiaste blokcoördinator. Je werkt veel in kleine groepjes waardoor je heel veel te weten komt over het onderwerp dat jouw groepje moet onderzoeken. Er zijn weinig onderdelen verplicht maar om het goed bij te houden, wordt aangeraden om toch alles te volgen. Positieve punten: - veel persoonlijke aandacht - je werkt veel met wetenschappelijke artikelen Negatieve punten: - geen toets: weinig motivatie om aan zelfstudie te doen - snelle herhaling in de eerste week over algemene embryologie 17 3.7 5KMP6 G ENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN Moleculaire pathologie Dr. A. De Brouwer [email protected] De docent zegt… Om te achterhalen in welke mate erfelijkheid een rol speelt in de ziekte van een patiënt wordt de student in het keuzeblok "De patiënt met een erfelijke of metabole ziekte" het probleemgestuurde denken geleerd. Door goed te leren kijken en luisteren naar de patiënt, symptomen te leren groeperen en verbanden te leren leggen, wordt een klinisch denkraam gecreëerd om tot een diagnose te komen. Diverse vormen van erfelijkheid worden aan de hand van concrete ziektebeelden behandeld. Ter verduidelijking en illustratie van de werkwijze bij een patiënt met een erfelijke aandoening is er speciale aandacht voor het AdrenoGenitaal Syndroom, evenals chromosoomafwijkingen, subfertiliteit, glycosyleringsdefecten, mitochondriële ziekten, en farmacogenetica. De centrale opbouw van het onderwijs binnen het keuzeblok bestaat uit het nauwkeurig (leren) bestuderen van de patiënt (inclusief diens persoonlijke beleving), de diagnostische (on)mogelijkheden, behandeling en begeleiding van de patiënt, het erfelijkheidsadvies en tot slot de researchactiviteiten. De student maakt hierbij op (inter)actieve wijze kennis met diverse, actuele aspecten van genetische en metabole ziekten waarbij er aandacht is voor zowel patiënt (en diens familie), arts als onderzoeker. De student zegt… In dit blok worden heel veel nieuwe ziektebeelden behandeld. Het is een goed opgebouwd blok met lange dagen. Het fijne hiervan is, is dat je thuis wel echt klaar bent. In de ochtend heb je vaak een hoorcollege en ’s middags kun je aan de zso’s of presentaties werken. Vaak heb je ook nog een responsiecollege of moet je een presentatie geven. In week 3 is er een toets en week 4 sluit af met presentaties. Positieve punten: - je oefent veel met presenteren - interessant - veel variatie in de onderwerpen Negatieve punten: - lange dagen 18 3.8 5KMR2 HET GENEESMIDDEL : VAN MOLECUUL TOT KLINISCHE TOEPASSING Metabolisme en regulatie Drs. B. Schouwenberg [email protected] De docent zegt… Het geneesmiddel de belangrijkste "tool" in de gereedschapskit van een arts. Toch is de kennis van geneesmiddelen in het curriculum maar beperkt. Dit blok voorziet in die lacune. Geneesmiddelen doorlopen vanaf hun "ontdekking" tot de klinische toepassing een lang traject. In dit blok worden de verschillende aspecten vanaf de ontwikkeling van een experimenteel geneesmiddel tot aan de registratie en de klinische toepassing behandeld. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de werking, bijwerkingen en interacties van geneesmiddelen bij patiënten. De aandacht zal in het bijzonder uitgaan naar de aangrijpingspunten en werkingsmechanismen op moleculair en cellulair niveau alsook op het niveau van orgaan, organisme en populatie. Naast de farmacodynamische principes zullen ook farmacokinetische beginselen ter sprake komen. Gedurende de 4 weken zullen vier groepen van geneesmiddelen "van molecuul tot klinische toepassing" worden behandeld. Het betreft de volgende groepen: glucoseverlagende middelen, diuretica, NSAID's en anti-virale middelen. Naast theoretische diepgang zal ook door middel van practica het inzicht in de werking en bijwerkingen van geneesmiddelen worden verdiept en is er aandacht voor klinische aspecten. De inzichten die hierdoor worden opgedaan kunnen later op andere groepen van geneesmiddelen worden toegepast. De student zegt… Een leuk blok met veel diverse onderwerpen. Doordat je elke week een groep medicijnen bespreekt, is het een overzichtelijk blok. Je begint de dag met onderwijs en hebt dan thuis de tijd om zelfstudie opdrachten te maken. Het is een blok met een onderwerp wat nogal onderbelicht is in het curriculum dus een goed aanvulling op je bachelor. Ook staan er één of twee interessante excursies op de planning. Positieve punten: - veel vrijheid in indelen van je tijd - interactief blok - leuke excursies Negatieve punten: - weinig klinisch onderwijs 19 3.9 5KMR6 C ONTROVERSEN IN DE HOMEOSTASE Metabolisme en regulatie Dr. B. Laros - van Gorkom [email protected] De docent zegt… In dit keuzeblok krijgt de student inzicht in de regulatie van de hemostase tijdens fysiologische en pathologische omstandigheden. Hij/ zij zal ontdekken dat het systeem dat bescherming biedt tegen bloedingen ook verantwoordelijk kan zijn voor de ontwikkeling van trombose. Door bestudering van achtergrondinformatie in kernboeken en wetenschappelijke literatuur maakt de student kennis met de meest voorkomende vormen van de bloedingsneiging en trombose als ook de behandeling hiervan. De theoretische informatie wordt geïllustreerd m.b.v. patiëntendemonstraties en casus besprekingen. De student zal zelfstandig een diagnostisch traject doorlopen van anamnese tot en met laboratoriumonderzoek bij een patiënt met een hemostatisch probleem. Hij/zij zal eigenhandig een aantal laboratorium bepalingen verrichten. De resultaten daarvan zal hij/ zij in het kader van een klinische vraagstelling interpreteren. Daarnaast zijn er ruime mogelijkheden om een korte laboratorium (onderzoeks-) stage van 2-3 dagen te lopen en daarbij zelfstandig een onderzoekje uit te voeren. Over de diagnostiek en de behandeling van de besproken ziektebeelden bestaat op verschillende punten geen consensus. In de praktijk betekent dit dat hetzelfde probleem in verschillende ziekenhuizen op verschillende wijze benaderd wordt. Ook zal de student een aantal wetenschappelijke artikelen refereren en proberen de relevantie van deze studies in te schatten voor het klinische beleid. Tot slot zal hij/ zij zelf een diagnostisch cq. behandelingsprotocol ontwerpen. De student zegt… Een druk maar leuk blok met hele enthousiaste docenten. In de eerste week heb je herhaling van het blok Regulatie en integratie 2 en daarna ga je aan de slag met het maken van een protocol voor in het ziekenhuis (hierover moet je ook een presentatie geven). Er is ook een toets die erg goed aansluit op wat je geleerd wordt in het blok. Positieve punten: - kleine groep, daardoor nauw contact met iedereen - interessante excursies Negatieve punten: - druk blok 20 3.10 5KNW7 PIJN EN PIJNBESTRIJDING Neurowetenschappen Prof. Dr. K. Vissers [email protected] De docent zegt… Pijn kan door meerdere factoren veroorzaakt worden, waardoor vaak een multidisciplinaire aanpak nodig is. Het blok besteedt dan ook uitgebreide aandacht aan de multidimensionele achtergronden van pijn en de consequenties die deze hebben voor de behandeling. Vele nieuwe inzichten rondom de kennis van pijn en pijnbestrijding worden door docenten die dagelijks met pijnpatiënten omgang hebben toegelicht. De student krijgt hierdoor een goed inzicht in de hedendaagse praktijk van de pijnbehandeling mede doordat ook klinische demonstraties worden gevolgd. Daarnaast neemt iedere student deel aan een kort wetenschappelijk onderzoek over het meten van nociceptie en pijn. Het onderzoek bestaat uit het uitvoeren van een aantal experimenten en een wetenschappelijk verslag. De conclusies van het onderzoek worden plenair gepresenteerd en besproken. Het onderzoek geeft de student inzicht over de grote interindividuele verschillen in pijnperceptie en de rol van neuroplasticiteit bij pijn. De student zegt… Met het doen van het pilot onderzoek ben je flink wat tijd kwijt, waardoor het een druk blok is. Het is een blok met veel contacturen waardoor je je goed in het onderwerp kan verdiepen. De toets (met open vragen) sluit goed aan op het blok en zowel de presentatie als het verslag zijn goed te doen. Je gaat ook een dagje de praktijk in door mee te kijken op een pijn-poli. Positieve punten: - dag op de pijn-poli is erg leerzaam - betrokken docenten - goede voorbereiding op BOSA8 Negatieve punten: - druk blok waarin je veel artikelen moet lezen 21 3.11 5KNW8 O NTWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE Neurowetenschappen Dr. N. Lambregts [email protected] De docent zegt… Ontwikkelingspsychopathologie is de studie naar de oorsprong en het verloop van deze stoornissen. Deze ontwikkeling speelt zich af in een wisselwerking tussen erfelijke aanleg en omgeving vanaf de conceptie. Het bestuderen van de ontwikkeling van psychopathologische aandoeningen heeft tot doel inzicht te verkrijgen in de aard van de aandoeningen en aanknopingspunten te vinden voor de diagnostiek, de behandeling en zelfs voor preventie. Waarom hebben pre-adolescenten veel minder vaak een depressie dan pubers? Wanneer begint de abnormaal sterke hersengroei bij kinderen met autisme? Hoe komt het dat de hyperactiviteit bij een deel van de patiënten met ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) in de loop van de tijd sterk afneemt, terwijl de aandachtstoornis blijft? Allemaal vragen die op dit moment actueel zijn in het veld van de ontwikkelingspsychopathologie. De ontwikkelingspsychopathologie omvat: - de studie van individuen die met stoornissen ontwikkelen in het contact, het denken, de stemming of het gedrag - de ontwikkelingsachtergrond van deze stoornissen - het patroon, dat deze stoornissen volgen nadat ze zijn ontstaan De focus is vooral op het hoe van de ontwikkelingsprocessen in het bijzonder in de hersenen eerder dan op het gedetailleerd in kaart brengen van verschijnselen. De student zegt… In de ochtend heb je les zodat je ’s middags goed de volgende dag kan voorbereiden. Ook moet je één keer een HC voor je medestudenten organiseren, iets wat enorm leuk en leerzaam is. De toets (met open vragen) is goed voor te leren doordat je ’s middags vrij bent. Positieve punten: - leuke verdieping op een onderwerp wat niet veel naar voren komt in het normale curriculum - veel praktijk voorbeelden Negatieve punten: - veel overlap/herhaling van het blok Psychoproblematiek 22 3.12 5KON5 ERFELIJKE DARMKANKER : ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN Oncologie Prof. Dr. N. Hoogerbrugge [email protected] De docent zegt… Dit keuzeblok is bedoeld om te leren wetenschappelijk onderzoek te verrichten door het zelf te doen. Er is gekozen voor het thema 'erfelijke darmkanker', dat zich bij uitstek leent voor een multidisciplinaire aanpak en waarop dagelijks vooruitgang wordt geboekt. Verschillende aspecten van dit thema zijn onderwerp van onderzoek in de verscheidene deelnemende disciplines. Wetenschappelijk onderzoek is in een aantal opzichten anders dan patiëntenzorg en studie: het is een sprong in het onbekende en succes is afhankelijk van factoren die je maar gedeeltelijk in eigen hand hebt. Het keuzeblok duurt 4 weken en belicht alle stappen die het verrichten van wetenschappelijk onderzoek kenmerken: verzamelen van kennis, ontwikkelen van een vraagstelling, het maken van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het analyseren van data en het presenteren van de resultaten. Het onderzoek vindt plaats in groepjes van vier of vijf studenten. Ieder groepje wordt aan een van de betrokken specialismen gekoppeld en werkt volgens een vast schema, dat er als volgt uitziet: Week 1: verzamelen van kennis uitmondend in een vraagstelling Inleidend hoorcollege (van Krieken) Groepjes formeren Bezoeken van afdelingen Literatuuronderzoek Presenteren van de vraagstelling Week 2 en 3: maken van werkplan en verzamelen van data In groepen operationaliseren van vraagstelling en plan van aanpak formuleren Gedetailleerd werkplan op maandagmiddag presenteren Uitvoeren van werkplan Week 4: analyse en presentatie Artikel schrijven en presentatie voorbereiden Symposium. De student zegt… In dit blok heb je een goede begeleiding maar zal je ook zeker veel zelf moeten doen. Doordat de begeleiding zo goed is, zal het werk dat er geleverd wordt erg efficiënt zijn. Het is een heel interessant blok omdat je iets doet wat tot dan toe niet aan bod is gekomen: zelf een onderzoek opzetten. Positieve punten: - goede begeleiding - leert goed over wetenschappelijk onderzoek Negatieve punten: - veel tijdsinvestering nodig van de student zelf - weinig kliniek 23 3.13 5KON6 THERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO - ONCOLGIE Oncologie Dr. J. Jansen [email protected] De docent zegt… In dit blok worden de nieuwste inzichten m.b.t. het ontstaan van leukemie behandeld, wordt geleerd hoe men deze kennis kan vertalen naar specifiek op de tumorcel gerichte nieuwe vormen van therapie, en wordt geleerd hoe men nieuwe therapieën moet testen in klinische fase I, II en II trials. Hierbij komen alle aspecten aan bod: de nieuwste (moleculair) biologische inzichten, de methoden waarmee nieuwe vormen van therapie kunnen worden ontworpen, de eisen waaraan een mensgebonden onderzoek moet voldoen, ethische aspecten, etc. Nadat in de eerste twee weken de biologische en klinische achtergronden van leukemie zijn behandeld, wordt in het tweede gedeelte van dit blok aan de hand van een concreet, actueel onderwerp gewerkt aan een opzet voor een klinische fase I, II of III onderzoek. Dit concept wordt in het aansluitende BOWO gedeelte dat gekoppeld is aan dit keuzeblok verder uitgewerkt tot een compleet studieprotocol dat niet onderdoet voor klinische protocollen zoals deze daadwerkelijk worden ingediend bij de medisch-ethische commissies. Omdat de kennis over de biologische achtergrond van de pathogenese bij vele ziekten sterk toeneemt, zal in de komende jaren het vertalen van deze kennis naar klinisch bruikbare nieuwe middelen veel aandacht krijgen op veel terreinen van de geneeskunde. De student zegt… Een bok waarbij diepgaand wordt ingegaan op het onderwerp. Er is sprake van een ruime tijdsindeling waarin weinig contacturen zijn. Dit wordt gecompenseerd door veel zelfstudie. De hoorcolleges zijn van goede kwaliteit waardoor het onderwerp echt tot leven komt. Positieve punten: - goede begeleiding - duidelijke indeling - leerzaam en een relevante aanvulling op het reguliere onderwijs Negatieve punten: - geen patiëntcontact 24 3.14 5KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN Volksgezondheid Prof. dr. M. Wensing [email protected] De docent zegt… In dit keuzeblok wordt aandacht besteed aan het medisch handelen in de praktijk. Veel artsen leveren zorg van goed niveau, maar toetsing en monitoring wijst vaak op mogelijkheden voor optimalisering. Die kunnen op verschillende vlakken liggen, zoals medisch-inhoudelijke kennis en kunde, communicatie met patiënten of samenwerking met collega's. De inzichten over wat gepast medisch handelen is, zijn aan verandering onderhevig, onder meer door de steeds toenemende wetenschappelijke kennis en door veranderende verwachtingen bij patiënten, andere beroepsgroepen in de zorg en andere partijen zoals zorgverzekeraars. Voor de individuele arts geldt daarom dat hij of zij zal moeten blijven leren om kwalitatief goede zorg te kunnen blijven leveren. In dit keuzeblok wordt nader ingegaan op dit onderwerp en het wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Het onderwijs is opgebouwd rond vier thema's, die corresponderen met de vier weken in het blok: (1) wat is gepast medisch handelen en welke rol hebben klinische richtlijnen, (2) de vertaling van aanbevelingen naar de praktijk en de rol van patiënten hierbij, (3) toetsen en verbeteren van het medisch handelen, (4) bevorderen van de patiëntveiligheid. De student zegt… Een blok waar veel ruimte is voor eigen invulling. Dit betekent wel dat je een grote, eigen verantwoordelijkheid hebt want je punt wordt gebaseerd op je werkstuk, practica verslagen en de eindpresentatie. De practica zijn erg leerzaam en interessant. Positieve punten: - goede practica - geen schriftelijke toets Negatieve punten: - soms onduidelijkheid omdat er zoveel vrijheid van tijdsplanning is 25 3.15 5KVZ12 N EGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS Volksgezondheid Dr. M. Keuter [email protected] De docent zegt… In this course the focus is on the most neglected health problems and diseases in "the tropics" among the most disadvantaged people: the so-called Neglected Tropical Diseases (NTDs) NTDs are defined as a group of poverty-promoting chronic infectious diseases, which primarily occur in rural areas and poor urban areas of low-income and middle-income countries. They are poverty-promoting because of their impact on child health and development, pregnancy, and worker productivity, as well as their stigmatizing features. Among NTDs are numerous protozoan, helminth and viral Infections of public health importance. The worldwide distribution, the "burden of disease", for these conditions will be studied, with a focus on low resource countries in S.E. Asia, sub-Saharan Africa and Latin America. A major point of attention is how to address these problems with limited material and human resources. Through the participation of students from these regions a lively and realistic discussion of relevant issues is assured. Diagnosis, treatment and control of these selected conditions are all covered, including a practical. The organisation of the health system is critical to achieving results on a large scale, both in clinical case management and disease prevention and control. Also recent outbreaks of infectious diseases worldwide will be studied, and case studies will be presented by students in small groups. De student zegt… De eerste twee weken zijn opgebouwd als een normaal kernblok maar daarna ga je werken aan een onderzoeksvoorstel. Na de eerste twee weken is er een open toets en aan het einde van de vierde week maak je een verslag en hou je een presentatie, waarbij je goed leert te presenteren. Tussendoor hou je nog een presentatie over een outbreak, wat het blok heel actueel houdt. Positieve punten: - er zijn internationale studenten aanwezig - oefent veel met Engels Negatieve punten: - niet erg breed, sterke focus op bepaalde onderwerpen 26 4 4.1 PERIODE 8 5KMR3 LEVENSFASEN , ENDOCRINOLOGIE , GROEI , INFERTILITEIT Metabolisme en regulatie Drs. L. Dukel [email protected] De docent zegt… Vanaf de conceptie tot de ontwikkeling in latere levensfasen is groei essentieel. In dit blok worden endocrinologische en andere aspecten die van belang zijn voor groei en ontwikkeling inzichtelijk gemaakt. Deze aspecten worden gegroepeerd per "levensfase": prenatale groei, kinderlijke groei, puberteitsontwikkeling. Endocrinologische en daaraan gerelateerde onderwerpen van de fertiele fase en de postmenopauze komen eveneens uitgebreid aan de orde. De student zegt… Het blok is hetzelfde opgebouwd als normale blokken met hoorcolleges, practica, werkgroepen en responsiecolleges. Daarnaast heb je ook rondleidingen op de verloskamers, de NICU en bij de MSD in Oss. Je moet, samen met een vast groepje, vier voordrachten en een eindsymposium geven. De presentaties bepalen je cijfer. Positieve punten: - Veel contact met een wetenschapper, je presenteert zijn onderzoek bij het eindsymposium. - Kijkje achter de schermen bij onderzoek - Leuke en enthousiaste docenten Negatieve punten: - Je moet erg veel artikelen lezen 27 4.2 5KBW4 K INDERREVALIDATIE :JONGLEREN MET MOGELIJKHEDEN Bewegingswetenschappen Dr. I. De Groot [email protected] De docent zegt… Dit keuzeblok geeft een goed overzicht van alle medische, paramedische en pedagogische aspecten die een rol spelen in de revalidatie van kinderen met (ernstige) aangeboren of verworven aandoeningen van het houdings - en bewegingsapparaat. Diverse aandoeningen zullen worden belicht. In het bijzo nder wordt aandacht besteed aan kinderen met een stationaire aandoening vanaf de geboorte (bijv. cerebrale parese en spina bifida), een verworven aandoening (bijv. niet-aangeboren hersenletsel), en kinderen met erfelijke progressieve aandoening (bijv. neuromusculaire aandoeningen, zoals de spierziekte van Duchenne) en kinderen met somatoforme aandoeningen (bijv. chronische pijn). Om de functionele gevolgen van pathologie goed te kunnen begrijpen wordt in ruime mate stil gestaan bij normale ontwikkeling en maatschappelijke rolvervulling van het kind. Functionele gevolgen kunnen gezien worden in het niet kunnen staan, lopen, pakken e.d. wat de deelname aan bijv. schoolse activiteiten of sport ernstig kan beperken. Klinische en instrumentele methoden voor functioneel onderzoek in de kliniek, maar ook bij wetenschappelijk onderzoek komen uitgebreid aan bod vanuit een multidisciplinair perspectief. Tevens worden behandelmogelijkheden aangeroerd. Tijdens het blok zullen diverse op de praktijk gerichte stages plaats vinden. De student zegt… Bij dit blok zit je veel op de uni. Je hebt niet ontzettend veel onderwijs maar er is veel ruimte ingeroosterd voor de zelfstudieopdrachten. Het responsiecollege vindt altijd plaats aan het einde van de dag. Het blok wordt beoord eeld door middel van een toets in week 4 en een verslag over het praktijkbezoek. Positieve punten: - De meeloopdag bij de St. Maartenskliniek is een leuke ervaring - Relevant voor de studie geneeskunde - Je hoeft naast de lessen en de ZSO’s die je in groepjes maakt thuis niks meer te doen. Negatieve punten: - Weinig mee kijken in de praktijk - Veel taaie stof over classificatiesystemen - Lange dagen met veel loze uren. 28 4.3 5KIA9 P EDIATRIC INFECTIOUS DISEASES Infectie en afweer Dr. M. Van der Vlier [email protected] De docent zegt… The discipline of pediatric infectious diseases covers a broad range of infections. Incidence and manifestations of infections are influenced by the development of the child (from newborns to adolescents) and the associated maturation of the immune system especially in newborns and infants. Pediatric infectious diseases have been a very fruitful area of science, leading to major new insights and improvements in medical care for children (and adults) worldwide. Differentiation between common childhood infections or infections caused by virulent pathogens like meningococci and life-threatening infections in the immunocompromised child asks for a thorough knowledge of the epidemiology and clinical presentation of these infections. Understanding of the biology of causative agents and the pathogenesis is an essential step in achieving control and elimination of disease. The development of successful preventive interventions of childhood diseases like diphtheria, measles, polio and pertussis has made a major contribution to the improvement of health worldwide. In this elective course the student will learn more about the scientific process and principles, while increasing knowledge of pediatric infectious diseases. The course aims to further educate on the scientific process in the medical sciences and builds on the foundation laid within the core curriculum. De student zegt… Een redelijk passief blok met weinig contacturen, op de hoorcolleges na. Er zijn geen zso’s maar er moeten presentaties gegeven worden in het Engels. Er wordt in dit blok zowel aandacht besteed aan biochemische als klinische onderwerpen. Het blok kost je niet ontzettend veel tijd maar je moet wel veel aandacht besteden aan het maken en voorbereiden van de presentaties. Positieve punten: - Een Engels blok met ook internationale studenten - De stof is handig voor de toekomst - Je leert goed presentere - Structuur van het blok is heel goed Negatieve punten: - Veel luisteren, weinig interactief - Toets en presentatie in 1 week (week 4) - Veel groepswerk 29 4.4 5KNW9 TRANSLATIONELE NEUROSCIENCE : VAN BASIS NAAR KLINIEK EN TERUG Neurowetenschappen Dr. D. Schubert [email protected] De docent zegt… In dit blok maakt de student kennis met de basis van de neurowetenschappen, en met recente ontwikkelingen op dit vakgebied. Verder worden de belangrijkste diagnostische technieken in de neurologie behandeld (EEG, MEG, MRI, fMRI). Als voorbeeld van de klinische implicaties worden een aantal neurale ziektebeelden uitgediept (Parkinson, neuromusculaire aandoeningen, verslaving). De interactie tussen de wetenschappelijke ontwikkelingen en de klinische praktijk vormt de rode draad van dit blok. De hoofddoelstelling is dat de student de resultaten van wetenschappelijk onderzoek in de neurowetenschappen kan vertalen naar hun klinische implicatie en vice versa. De student zegt… In het begin van het blok ligt de nadruk op de basis van de neuroscience, later verschuift de aandacht naar de klinische praktijk en de bijdrage daarvan aan de kennis over neuroscience. Het blok bevat veel practica en werkgroepen. Het wordt afgesloten met een schriftelijke toets en voordrachten door studenten. Als je neuroscience interessant vindt, is het echt een aanrader! Positieve punten: - Goede combinatie van kliniek en wetenschap - Zeer enthousiaste docenten - Leerzame en interactieve practica Negatieve punten: - Het gedeelte over de anatomie is wat onduidelijk - ZSO’s hebben soms weinig toegevoegde waarde 30 4.5 5KVZ2 INTERNATIONAL PUBLIC HEALTH Volksgezondheid Dr. R. Baltussen [email protected] De docent zegt… The course focuses on four key-themes in international public health: 1 Health and its determinants 2 Health systems in developing countries 3 Global initiatives 4 Local action The first theme describes the patterns of disease and health status in developing countries, and relates this to various determinants, including the historical, socioeconomical and political context. It also highlights the effect of globalization on health and health systems. The second theme addresses health systems, their organization, and asks which systems perform best. Topics covered include quality of care, and the choice of interventions to respond to major health problems. The third theme discusses recent global initiatives such as the Millennium Development Goals, the Global Fund, and the role of international agencies such as the World Bank and the World Health Organization. Finally, the fourth theme focuses on local action, based on principles as primary health care and community involvement. De student zegt… In dit Engelstalige blok leer je samen met internationale studenten in vier weken van alles over de verschillen in zorgsystemen en het wereldwijde beleid m.b.t. de publieke gezondheidszorg. Elke week schrijf je een kleine paper in groepsverband en geeft één persoon uit het groepje een presentatie. Het blok sluit je af met een toets. Positieve punten: - Samenwerking met buitenlandse studenten - Ervaring van presenteren in het Engels - Leuk debat in week 4 Negatieve punten: - De planning van de laatste week is erg druk - De presentaties duren erg lang - Soms overlap met eerdere MPV blokken 31 5 5.1 PERIODE 9 5KGH7 C ONTROVERSEN IN HET KLEINE BEKKEN Speciële genees- of heelkunde Dr. J. Heesakkers [email protected] De docent zegt… In het keuzeblok "Controversen in het Kleine Bekken" wordt vanuit het perspectief van verschillende disciplines aandacht besteed aan anatomie, fysiologie en kliniek van vrouw en man. Elk deelgebied kan een andere kijk op een probleem hebben. Zo kan het voorkomen dat de uroloog een incontinentieprobleem bij voorkeur chirurgisch benadert, terwijl de fysiotherapeut liefst conservatief blijft. Daarnaast hebben alle klachten van de organen in het kleine bekken seksuele implicaties, iets waaraan snijdende specialisten nogal eens voorbij gaan. Het blok bestaat ook uit demonstraties van patiënten, operatietechnieken en specialistische functieonderzoeken. Dit deel wordt afgerond met een toets en een referaat dat moet worden gepresenteerd. Ook krijgen de studenten een speciale rol toebedeeld op het strijdtoneel van het kleine bekken. Twee-aan-twee zullen studenten een vooraf bepaalde controversiële stelling door middel van gericht literatuuronderzoek uitdiepen en verdedigen. Twee andere studenten zullen exact de tegenovergestelde stelling uitwerken en verdedigen. In de zogenaamde "Rechtszaak" welke als afsluitend referaat en eindopdracht zal dienen zullen de "advocaten" hun pleidooi voeren tegenover een jury bestaand uit de overige studenten en docenten. De student zegt… In het blok is er erg veel integratie van verschillende specialismen. Het blok bevat veel praktijk en je kunt meekijken op de OK. De beoordeling bestaat uit een toets, die goed te doen is, en twee presentaties. Je zult goed oefenen met het houden van een referaat, interpreteren van een artikel en presenteren. De rechtszaak maakt alles levendig. Positieve punten: - Niet heel druk - Veel praktijk - Goed benaderbare docenten Negatieve punten: - Rommelig - Best veel herhaling 32 5.2 5KHC5 SECUNDAIRE HYPERTENSIE Hart en circulatie Dr. C. Postma [email protected] De docent zegt… Bij ongeveer 5% van de patiënten, bij wie een verhoogde bloeddruk wordt vastgesteld, is er een onderliggende oorzaak te vinden. Er wordt dan gesproken van een secundaire hypertensie. Bij de overige 95% spreken we van primaire hypertensie. Dit blok gaat met name over pathofysiologie, diagnostiek en behandeling van de verschillende oorzaken van verhoogde bloeddruk bij deze 5% van de patiënten met een secundaire hypertensie. Dit betreft: parenchymateuze nierziekten, nierarteriestenose, feochromocytoom, mineralocorticoid hypertensie, monogenetische hypertensie, door medicatie geïnduceerde hypertensie, coarctatio aortae en pre-eclampsie. De onderwijsvormen zijn: hoorcolleges, zelfstudieopdrachten, werkgroepen, referaten, wetenschappelijk debat, protocolontwikkeling en patiënten demonstraties. Ook zal gebruik gemaakt worden van enkele COO practica. Verder zullen er zoals gebruikelijk responsiecolleges gehouden worden. De student zegt… Het blok heeft een logische opbouw met elke week een andere belangrijke oorzaak van secundaire hypertensie. Je gaat een debat voeren en een protocol maken in groepsverband, wat erg relevant is. Het blok is zeker aan te raden als je interesse in de interne geneeskunde hebt. Positieve punten: - Enthousiaste en zeer goede, toegankelijke docenten - Diepgaande uitleg over complexe problemen - Het protocol en de debatten voegen veel toe Negatieve punten: - Docenten kwamen meerdere malen te laat door miscommunicatie - Blackboard is niet altijd up-to-date - Er was discrepantie tussen wat docenten zijn en wat artikelen zeiden 33 5.3 5KIA8 SEVERE INFECTIOUS DISEASES Infectie en afweer Prof. Dr. A. Van der Ven [email protected] De docent zegt… De tijd dat we dachten dat infectieziekten onder controle zijn ligt ver achter ons. Ebola, vogel griep en HIV zijn virussen die op grote schaal voor enorme problemen zorgen. Ook zijn er in toenemende mate zorgen over bacteriele infecties bijvoorbeeld vanwege antibiotica resistentie: een wereldwijd probleem dat zich in Nederland vooral voordoet in ziekenhuizen vanwege de infectieuze complicaties van medische interventies. Al met al blijft het van groot belang om goede kennis te hebben van infectieziekten. In het blok severe infectieus diseases krijgt de student een heel goed overzicht over de meeste ernstige infectieziekten: hoe deze ontstaan, zich presenteren en hoe te behandelen. Micro-organismen houden zich niet aan grenzen en veranderen continue: daarom wordt er ook stil gestaan bij de internationale context en nieuwe uitdagingen. De student zegt… Een blok met veel interessante ziektebeelden. Het is goed voor het inzicht in de infectieziekten en de denkwijze binnen dit onderdeel van de geneeskunde. Het is een breed en klinisch blok met een aantal leuke excursies. Ook zit er een leuk debat in het blok. Er is telkens een casus van de week, waarbij je alles zelf moet opzoeken. De toets sluit goed aan bij de stof. Positieve punten: - Enthousiaste docenten - Leuke en relevante onderwerpen - Actueel Negatieve punten: - De eerste week was rommelig - Zelfstudie mag uitdagender 34 5.4 5KMG1 D E IMPACT VAN CHRONISCHE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN , OUDEREN EN VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN Maatschappij en gezondheid Drs. E. Meijer- van den Bergh [email protected] De docent zegt… In dit blok wordt in gegaan op de verstorende invloed van een chronische aandoening en wordt deze beschouwd vanuit de biologische en de psychosociale ontwikkeling. Het blok sluit met name aan op kennis en vaardigheden uit de blokken 'Chronisch ziek zijn' en 'Leeftijdsafhankelijke problematiek'. Belangrijke aandachtspunten zijn de wisselwerking tussen biologische en psychosociale ontwikkeling en de verstorende invloed van een chronische aandoening op deze ontwikkeling bij kinderen en ouderen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan autonomie (onafhankelijkheid of eigen regie bij afhankelijkheid van zorg) en 'quality of life' (lichamelijk, psychisch en sociaal functioneren). Voorts komen relevante medisch-technische ontwikkelingen aan de orde en ethische aspecten van de vraag naar medisch zinvol of zinloos handelen in situaties die in het verloop van een chronische aandoening kunnen ontstaan. De aandachtspunten 'autonomie en ontwikkeling' zullen worden uitgewerkt aan de hand van drie thema's: kinderen met kanker, mensen met verstandelijke beperkingen en Parkinson bij ouderen. De student zegt… Tijdens het blok moeten er twee verslagen, één scriptie en twee presentaties gemaakt worden. Het blok eindig je met een toets. De onderwerpen die aan bod komen, zijn interessant. Er is alleen weinig aandacht voor de échte geneeskundige aspecten, het psychosociale deel staat op de voorgrond. De excursies naar instellingen voor gehandicapten zijn erg leuk en interessant. Positieve punten: - Excursies en rondleidingen op afdelingen - Je vormt een goed beeld van de impact van een ziekte op iemands leven - Kiest zelf het onderwerp van je scriptie Negatieve punten: - Weinig geneeskundige aspecten - Weinig feedback op de opdrachten - Onduidelijke richtlijnen scriptie en presentatie 35 5.5 5KMG5 G ENEESKUNDE IN EEN FILOSOFISCH PERSPECTIEF Maatschappij en gezondheid Dr. N. Steinkamp [email protected] De docent zegt… 'Artsen zijn doeners en geen denkers', wordt gezegd. Van Hippocrates stamt de uitspraak dat wie arts en tegelijk filosoof is, aan de goden gelijk is. We moeten deze uitspraak niet letterlijk nemen, want dat zou van hoogmoed getuigen. Maar zij geeft kernachtig aan dat inzicht in de eigen vooronderstellingen en uitgangspunten kan bijdragen aan het functioneren als arts en aan de kwaliteit van de zorg. In deze spanningsverhouding tussen denken en doen maakt u kennis met enkele filosofische aspecten van de geneeskunde en gezondheidszorg. Het gaat om een bezinning op (1) het mensbeeld (wereldbeeld, lichaamsbeeld) dat ten grondslag ligt aan de geneeskunde en op (2) het verwerven van kennis in de praktijk van de geneeskunde en de medische wetenschappen. De rode draad door het blok is de zorg voor mensen met een ongeneeslijke of chronische aandoening en de oudere en afhankelijke patiënt. Voorbeelden worden ontleend aan het wetenschappelijk onderzoek naar dementie, met name de ziekte van Alzheimer, en aan de medische zorg voor mensen met dementie. Wat betekent bijvoorbeeld een relationeel mensbeeld? Zijn ernstig dementerenden nog als personen te beschouwen? Hoe zit het met hun langzaam verdwijnende zelf? De student zegt… Het blok bestaat de eerste drie weken uit theorie en werkroepen/colleges. De laatste week is voor het schrijven van een verslag. Tussendoor zijn er presentaties die zorgen voor afwisseling. De toets en scriptie zijn duidelijk van elkaar gescheiden. Positieve punten: - Veel tijd voor reflectie op eigen visie - Veel interactie met medestudenten - Totaal andere kijk op geneeskunde dan je gewend bent Negatieve punten: - Korte tijd om het werkstuk te schrijven 36 5.6 5 KMG7 G EZONDHEIDSRECHT Maatschappij en gezondheid Mr. K. De Wolf [email protected] De docent zegt… De rechten en plichten van de hulpverlener en de patiënt maar ook van de onderzoeker staan volop in de schijnwerpers. De belangstelling voor medische aansprakelijkstellingen en andere juridische vraagstukken binnen de gezondheidszorg neemt toe. Studenten worden in het blok Gezondheidsrecht ingevoerd in de belangrijkste vraagstukken op dit gebied. De (theoretische) achtergrond van de wetgeving, de totstandkoming hiervan alsmede de onderlinge verhoudingen tussen verschillende wetgeving wordt hierbij niet uit het oog verloren. In de eerste week van het blok staat de wet geneeskundige behandelingsovereenkomst centraal. De student leert welke items in deze wet behandeld worden en hoe de belangrijkste regels uit deze wet in de praktijk toegepast dienen te worden. In de tweede week staat het maken van een paperopdracht centraal. Studenten dienen in groepsverband literatuur te bestuderen en enige research te doen welke dient uit te monden in een paper en een referaat tijdens een (mini)symposium. De onderwerpen waaruit gekozen kan worden staan vast en betreffen belangrijke gezondheidsrechtelijke thema's. In de derde en vierde week worden onder andere de thema's einde van het leven, wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen, klachten en aansprakelijkheid, kwaliteitswetgeving en wetgeving rondom onderzoek met mensen behandeld. De student bestudeert de achtergrond van de totstandkoming van de wetgeving rondom deze thema's en leert de belangrijkste wetsregels toe te passen in praktijk. De student zegt… Een blok waar je veel aan kan hebben als arts. Het is een gevarieerd blok met een duidelijke opbouw. In week 1 is er een deeltoets. Vervolgens ga je verder met het schrijven van een paper en het houden van een presentatie Positieve punten: - Veel casussen/praktijkvoorbeelden (o.a. simulatie van de klachtencommissie) - Adequate spreiding tijdsbelasting Negatieve punten: - De manier van vraagstelling en antwoorden is anders van juristen dan die van medici. 37 5.7 5KVZ7 AIDS Volksgezondheid Dr. P. Koopmans [email protected] De docent zegt… AIDS/HIV is een ziekte/infectie met diverse aspecten. In de eerste week staat de medisch biologische oriëntatie op HIV centraal. Daarbij is er aandacht voor de kenmerken van het virus, de subtypen, en verwante virussen. Ook het natuurlijke beloop van de ziekte, de mate van infectieus zijn en de transmissie-mogelijkheden komen aan de orde. In de tweede week komen de therapeutische mogelijkheden, evenals de organisatie van de zorg aan bod. Daarbij worden antivirale middelen en overige behandelingen besproken, waarbij ook de jongste ontwikkelingen gevolgd worden. De speciale zorg rond AIDS-patiënten is georganiseerd met behulp van onder andere buddyprojecten en lotgenotenhulp. Een epidemiologische oriëntatie volgt in de derde week. Daarbij wordt gekeken naar de spreiding van het virus (en subtypen) over risicogroepen en over landen, preventiemogelijkheden, HIV-risico in de gezondheidszorg, monitoring van de epidemie en de relatie met tuberculose en soa's. Er is speciale aandacht voor intraveneus druggebruik en verticale transmissie van moeder op kind, ook in ontwikkelingslanden. Ten slotte zijn er nog de juridische en ethische kwesties, evenals hde preventieve aspecten, die in de laatste week aan bod zullen komen. Het blok wordt in het Engels gegeven om buitenlandse studenten een kans te geven mee te doen. De student zegt… Interessant en heel medisch bok. De eerste dagen krijg je er veel informatie, wat later minder wordt. Het contact met buitenlandse studenten is erg leuk. Positieve punten: - Contact met buitenlandse studenten - Leerzaam - Enthousiaste docenten Negatieve punten: - Laatste week erg druk - Organisatie laat soms wat te wensen over. - Niet heel interactief 38 5.8 5KVZ11 PALLIATIEVE ZORG Volksgezondheid Prof. Dr. K. Vissers [email protected] De docent zegt… De vooruitgang van de geneeskunde heeft vele aandoeningen die vroeger snel dodelijk waren omgevormd tot meer chronische aandoeningen. Echter, het behouden van de kwaliteit van leven blijkt vele malen moeilijker te zijn dan het verlengen van het leven zelf. Elke arts zal in zijn of haar carrière geconfronteerd worden met patiënten die niet meer te genezen zijn. Tijdens dit blok wordt er uitgebreid stilgestaan bij de vele aspecten van goede palliatieve zorg in een multidisciplinair kader in verschillende zorgsettings. Actuele maatschappelijke ontwikkelingen zullen met de studenten uitgebreid doorgenomen worden vanuit de definitie van goede palliatieve zorg van de WHO. Tijdens dit blok zal de student getraind worden in klinisch redeneren met betrekking tot palliatieve patiënten waarbij kennis uit de verschillende vakgebieden samengevoegd wordt om tot een werkbaar behandelplan te komen. Vanuit zowel oncologische als niet-oncologische terminale aandoeningen zal er geleerd worden dat alle patiënten op een specifiek traject bewegen waarbij een proactieve zorgplanning belangrijk is. Hierdoor leert de student van reactief medisch handelen over te gaan naar anticiperend handelen waardoor crisis momenten bij patiënten in de laatste fase van hun leven vermeden kunnen worden. De student zegt… Je begint elke dag om 8:45 maar dan ben je ’s middags wel vaak vrij. De laatste week is drukker dan het begin. Er moeten verschillende verslagen gemaakt en presentaties gegeven worden. Er zijn weinig hoorcolleges. Positieve punten: - Je word geconfronteerd met het overlijden van patiënten wat een goede voorbereiding is op later - Je realiseert je (opnieuw) dat goede zorg verder gaat dan alleen het juiste medicijn geven - Inspirerende docenten Negatieve punten: - Het kan emotioneel confronterend zijn - Hoge tijdsbelasting 39 5.9 5KVZ13 PATIËNTGERICHTHEID EN ORGANISATIE VAN ZORG Volksgezondheid Drs. R. Hameleers [email protected] De docent zegt… Dit blok behandelt de verschillende niveaus van organisatie van zorg rondom de patiënt, met als uitgangspunt patiëntgerichte zorg. Deze verschillende niveaus zijn: Niveau 1. Patient centeredness en shared decision making: Wat zijn de wensen van de patiënt, hoe kan deze invloed uitoefenen op het geneeskundig proces? Wat is kwaliteit van zorg in de beleving van de patiënt? Op welke wijze kan het resultaat van patiëntgericht werken worden gemeten? Niveau 2. Medische besluitvorming: Hoe komt medische besluitvorming tot stand bij de patiënt en de arts? Hierbij wordt de technische kant van medische besluitvorming behandeld, maar ook de dagelijkse realiteit van medische besluitvorming: organisatorische factoren, financiën etcetera. Tenslotte behandelt dit onderdeel de juridische toetsing van medische besluitvorming naar aanleiding van klachten en procedures. Niveau 3. Organisatie van zorg: Dit onderdeel behandelt de opbouw en het functioneren van zorgorganisaties. Studenten bestuderen organisatiekundige principes zodat zij de anatomie en fysiologie van zorgorganisaties leren doorzien. Ook maken zij kennis met nieuwe vormen van organiseren van zorg, zoals netwerkorganisaties en virtuele zorg. Niveau 4. Innovatie van zorg: Maximale aansluiting van de organisatie van zorg bij de wensen en kenmerken van de patiënt staat steeds meer in de belangstelling. Aan de hand van een aantal best practices in zorginnovatie gaan de studenten zelf aan de slag met een patiëntgericht "Zorg 2.0"project. De student zegt… Goed opgebouwd blok. Er moeten vijf presentaties gegeven worden en het blok wordt afgesloten met een toets. De ingeroosterde tijd voor opdrachten is soms een beetje te kort. Positieve punten: - Interview met de Raad van Bestuur en een externe organisatie - Praktisch en creatief - Je leert presenteren Negatieve punten: - Veel doen in korte tijd - Alles is verplicht 40 6 6.1 PERIODE 10 5KBW6 C HIRURGISCHE BEHANDELING VAN GEWRICHTSKLACHTEN Bewegingswetenschappen Drs. M. Holla [email protected] De docent zegt… Rug-, gewrichtsklachten en letsels van gewrichten hebben een grote invloed op het leven en welzijn van ieder mens, hebben grote sociale gevolgen en de behandeling neemt een groot deel van het beschikbare budget voor de gezondheidszorg in beslag. De WHO heeft niet voor niets de jaren 2000- 2010 uitgeroepen tot "Bone and Joint Decade". Fracturen, ligamentletsels en gewrichtsslijtage vragen van de huisarts een substantieel deel van haar/zijn tijd. In dit blok worden oorzaken, preventie en behandeling van rug- en gewrichtsklachten bestudeerd met aandacht voor het multifactoriële karakter van klachten. In de eerste week van het blok zullen de pathologie, etiologie, diagnostiek, therapie en de economische en maatschappelijke factoren betreffende rugklachten de revue passeren. Multidisciplinair behandeld door de orthopedie, neurochirurgie en fysiotherapie. Vanaf de tweede week van het blok worden de verschillende relevante klinische behandelingsmethoden en maatschappelijke factoren van gewrichtsaandoeningen en letsels van hand, knie en heup bestudeerd. De klachten en vragen van de patiënt alsmede de diagnostiek en alle facetten van de behandelingen worden behandeld. Een aantal gewrichtssystemen wordt met deze benadering diepgaand door de meerdere specialismen besproken en door de studenten bestudeerd. De betrokken specialismen in dit blok zijn: orthopedie inclusief het breed georiënteerde orthopedisch onderzoekslaboratorium, neurochirurgie, plastische chirurgie, radiodiagnostiek, fysiotherapie en anatomie. Achtereenvolgens worden behandeld: de etiologie en de epidemiologie van rugklachten en van gewrichtsartrose; de radiodiagnostiek, conservatieve en operatieve therapieën en de prognose alsmede de psychologische, maatschappelijke en economische factoren. Operaties-on-line en video-on-demand laten het plaatsen van een nieuwe voorste kruisband, een totale knieprothese en een totale heupprothese zien. Excursies naar het Orthopedisch Onderzoekslaboratorium, de Afdeling Fysiotherapie met live-instructies en de Orthopedisch Instrumentmakerij van de POM op de Sint Maartenskliniek behoren staan op het programma. Geen studentcommentaar beschikbaar 41 6.2 5KGH1 BIJZONDERE HEELKUNDE BIJ KINDEREN Speciële genees- of heelkunde Dr. I. De Blaauw [email protected] De docent zegt… Dit keuzeblok is bedoeld om u nader kennis te laten maken met een aantal bijzondere aspecten van de heelkunde bij kinderen. De heelkunde bij kinderen onderscheidt zich van de heelkunde bij volwassenen omdat het hier gaat om patiëntjes die nog in hun groei en ontwikkeling zijn, niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk en hun ouders en het hele gezin die daarbij betrokken zijn alsmede alles betrokkenen van 'Ons Kinderzieknhuis'(zie website UMC St Radboud). Bij heelkunde op de kinderleeftijd wordt onderscheid gemaakt tussen gewone heelkunde bij kinderen, d.w.z. vaak voorkomende afwijkingen en bijzondere heelkunde, d.w.z. belangrijke, zeldzamere afwijkingen die aangeboren zijn, kwaadaardige gezwellen en multitrauma. Aan de hand van een viertal ziektebeelden te weten: het kind met een spina bifida, onduidelijke genitalia (DSD), anusatresie en het kind met een lip-, kaak- en gehemeltespleet zult u kennis maken met de verschillende eerder genoemde aspecten van de heelkundige behandeling bij kinderen. Tevens kunt u kennis maken met de onderzoeksaspecten van AGORA en Regeneratieve Geneeskunde en Tissue Engineering voor kinderen. In het eindsymposium zult U een presentatie houden volgens het Pecha Kucha principe en een deel van de studenten zal betrokken worden bij de symposium organisatie. De student zegt… Dit blok behandeld zéér interessante onderwerpen. Het blok is erg klinisch, maar je krijgt weinig praktisch onderwijs. Iedere week wordt er een ander ziektebeeld behandeld, dit zorgt ervoor dat het blok een duidelijke structuur heeft. Je sluit dit blok af met een scriptie en een presentatie i.p.v een bloktoets. Positieve punten: -Klinisch gericht - Enthousiaste docenten - Ervaring krijgen met het schrijven van een scriptie - Duidelijke week indeling Negatieve punten: - Weinig praktijk onderwijs - Interactief onderwijs werd af en toe vervangen door passief onderwijs 42 6.3 5KGH13 A CUTE LEVENSBEDREIGENDE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN Speciële genees- of heelkunde Dr. J. Loeffen [email protected] De docent zegt… De herkenning en vroegtijdige behandeling van respiratoir, circulatoir en neurologisch falen bij kinderen is van het allergrootste belang, omdat de prognose van een eenmaal opgetreden hartstilstand vrijwel altijd fa-taal is. Dit is de kernboodschap van het keuzeblok Acute Levensbedreigende Aandoeningen bij Kinderen (ALAK). Het blok is opgebouwd met een duidelijke structuur. In de eerste week wordt stilgestaan bij de pathofysiologie van ademhalings- en circulatiestilstand bij kinde-ren, waardoor de student gaat begrijpen hoe belangrijk het is om ernstig zieke kinderen vroegtijdig te her-kennen. Uitgebreid wordt stilgestaan bij de elementaire reanimatie bij kinderen (basic life support), zowel inhoudelijk maar ook door middel van skill stations. In de tweede en derde week worden afzonderlijke problemen met betrekking tot airway (A), breathing (B), Circulation (C) en Disability (D) behandeld, waarbij het zowel om kennis als om vaardigheden gaat. De student krijgt een introductie in de benodigde vaardighe-den door o.a. een bezoek aan de kinder intensive-care en een demonstratie aan de hand van een kind met een tracheostoma. Er wordt getraind door middel van practica, waaronder een practicum radiologie en ECG-onderzoek. De vierde week is gedeeltelijk een studieweek en wordt afgesloten met het volgen van de Euro-pean Paediatric Life Support cursus. Geen studentcommentaar aanwezig 43 6.4 5KME4 R ADIOLOGIE IN DE KLINISCHE PRAKTIJK Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Dr. K. Peters-Bax [email protected] De docent zegt… In het keuzeblok: Radiologie in de klinische praktijk wordt de diagnostiek met behulp van beeldvormende technieken bestudeerd. De onderwerpen van dit keuzeblok zijn zo gekozen dat zij aansluiten op de onderwerpen uit de kernblokken van het eerste en tweede jaar en bereiden voor op de onderwerpen die later zullen worden behandeld in de masterfase. Het blok kan worden verdeeld in een week techniek en 3 weken kliniek (oftewel toepassingen van de beeldvormende techniek). In de techniekweek worden de basis principes van röntgen (conventioneel en CT), echografie, MRI en ook nucleaire beeldvorming toegelicht. Kennis van de techniek is van wezenlijk belang om voor bepaalde beeldvorming te kiezen, en de verkregen beelden te interpreteren. In practica (deels op de afdeling) zal er geoefend worden, zo ook met het zelf echoën. De daarna volgende 3 klinische weken hebben elk een eigen thema, te weten acute afwijkingen, oncologie en vasculaire aandoeningen. Aan de hand van deze thema's wordt de waarde van de medische beeldvorming duidelijk. De studenten leren eerst de beelden van verschillende modaliteiten systematisch beoordelen (kennis van anatomie en interpretatie van pathologische beelden in een technische en anatomische context), duiden en vertalen naar een verslag alvorens de beleidsconsequenties te overwegen. Daarbij komen vooral de orgaangebieden abdomen, thorax en neuro aan de orde. De klinische weken hebben eenzelfde indeling van hoorcollege en practica. Elke week gaan de studenten aan casus werken onder begeleiding van een docent, en wordt de week afgesloten met casuspresentaties. De student zegt… Dit blok heeft een duidelijke opbouw en is enorm relevant voor je studie geneeskunde. Je maakt lange dagen en hebt dus veel contacturen. Deze uren worden interactief gevuld. Thuis hoef je niet veel meer tijd aan zelfstudie te besteden. Positieve punten: - Relevant voor studie - Toetsing sluit goed aan op het blok Negatieve punten: - Tijdsbelasting 44 6.5 5KMG8 C HRONISCHE VERMOEIDHEID Maatschappij en gezondheid Dr. H. Knoop [email protected] De docent zegt… Elke praktiserend arts krijgt in zijn werk te maken met vermoeide patiënten omdat veel ziekten gepaard gaan met vermoeidheid. Als de vermoeidheid chronisch wordt, weten veel artsen er geen raad meer mee. U zult leren welke (somatische en psychologische) verklaringen er voor de klacht chronische vermoeidheid mogelijk zijn en hoe u deze kunt vaststellen. Door middel van practica o.a. met echte patiënten, presentaties, debatten en veldonderzoek leert u welke aspecten van belang zijn bij de diagnostiek en de behandeling van chronische vermoeidheid. Verder komen het onderscheid tussen fysiologische en ervaren vermoeidheid aan de orde en hoe deze verschillende vermoeidheden het beste gemeten kunnen worden. Bij chronische vermoeidheid wordt vaak alleen aan het chronisch vermoeidheidssyndroom of ME gedacht. Chronische vermoeidheid bij allerlei chronische ziekten en na medische ingrepen komt echter veel vaker voor. Naast vermoeidheid na operaties of na infecties, vermoeidheid tijdens of na de behandeling van kanker en vermoeidheid bij ouderen, zullen ook chronische vermoeidheid bij chronische ziekten als reumatoïde artritis, neuromusculaire aandoeningen en multipele sclerose aan de orde komen. Veel artsen vinden ook de communicatie met chronisch vermoeide patiënten lastig. U zult daarom o.a. in een interactiepracticum leren hoe een gesprek met chronisch vermoeide patiënten te voeren en ook op welke wijze het beste adviezen gegeven kunnen worden. De student zegt… Dit blok heeft een heldere opbouw en een fijne weekindeling. Het eindcijfer bestaat uit een verslag, presentatie en een bloktoets. Gespreksvaardigheden met patiënten worden geoefend. De tijdsbelasting is niet groot. Positieve punten: - Relevant voor studie - Simulatiepatiënten - Leuke practica - Toets is representatief voor de stof Negatieve punten: - Weinig kliniek 45 6.6 5KMP7 G ENE- AND IMMUNOTHERAPY Moleculaire pathologie Dr. R. Torensma [email protected] De docent zegt… The original idea behind gene therapy is to replace defective genes in patients suffering from monogenetic hereditary diseases such as cystic fibrosis, muscular dystrophy, haemophilia or Huntington's disease, with genes that function correctly. In the course of time, the term has taken on a broader meaning and it is now, in effect, the general term for any medically motivated transfer of genetic material in humans. This implies that gene transfer methods used in the treatment of, for example, AIDS or cancer, are also considered to be gene therapy. In recent years a number of techniques have been developed for gene transfer in mammals, which opens new possibilities for the treatment of patients with genetic diseases. In this course, we will focus on the following topics: - The molecular background to the origin of the diseases suited for gene therapy - The development of adequate animal models for human diseases - The basic principles of gene expression and methods of gene delivery - An overview of human gene therapy trials; successes and setbacks will be discussed - Ethical and legal issues involving gene therapy approaches in humans Immunotherapy: Immunotherapy is a treatment modality closely related to gene therapy. In this treatment, cells, antibodies or growth factors are used to combat disease like rheumatoid arthritis or inflammatory bowel diseases. Finally, we will present our ongoing clinical trials using antigen presenting (dendritic) cells in the treatment of various forms of cancer. De student zegt… Dit is een interessant blok voor studenten die zich breder willen verdiepen in de verschillende therapieën die toegepast worden in het ziekenhuis. Het blok is goed georganiseerd en de toetsing sluit goed aan. De tijdsbelasting is in de eerste twee weken wat hoger, daarna heb je genoeg tijd om aan je proposal te werken. Positieve punten: - Bredere verdieping -Tijdsbelasting is goed verdeeld -Tussentijdse evaluatie Negatieve punten: -Chaotische organisatie 46 6.7 5KMR8 STOORNISSEN IN HET IJZERMETABOLISME : VAN BENCH TOT BEDSIDE metabolisme en regulatie Prof. Dr. D. Swinkels [email protected] De docent zegt… De geneeskunde is een dynamisch vak. Elke patiënt is verschillend en het inzicht in de (patho)fysiologie van ziekten neemt in een steeds rapper tempo toe. De uitdaging waar de dokter voor staan is om deze nieuw verworven inzichten in de basale wetenschappen optimaal in te zetten bij de diagnostiek en behandeling van patiënten. Dit vraagt van de arts om de literatuur bij te houden en kritisch te beoordelen en datgene er uit te halen wat voor zijn patiënten relevant is. Dit keuzeblok is bedoeld om kennis te nemen van de historische wetenschappelijke denkwijze, benadering en technieken en hoe deze hebben bijgedragen aan de huidige kennis van de pathogenese, diagnostiek en behandeling van patienten met aandoeningen van de ijzerstofwisseling. Er is gekozen voor het onderwerp "ijzermetabolisme", dat zich door de recente snelle ontwikkelingen in het basaal onderzoek en de translatie daarvan naar de kliniek uitstekend leent voor het thema van "labtafel naar het bed van de patiënt" (van bench tot bedside). Het blok zal bestaan uit literatuuronderzoek, hoorcolleges van diverse gastdocenten, patientendemonstraties, uitvoeren van laboratorium experimenten, presenteren en excursies naar laboratoria en kliniek. De controle van de ijzer homeostase werkt op zowel cellulair als op systemisch nivo. Het omvat een veelheid van celtypes, transportmoleculen en signalen. Veel van de betrokken spelers zijn pas de laatste jaren ontdekt. Daardoor kunnen we bij steeds meer patienten met tot voor kort onbegrepen stoornissen in het ijzermetabolisme de oorzaak opsporen. In ons laboratorium doen wij basaal onderzoek naar het ijzermetabolisme en ontwikkelen wij methodieken om deze stoornissen te diagnosticeren. Patiënten met onbegrepen (aangeboren) anemieën of ijzerstapelingsziekten worden in ons Radboudumc aangeboden voor aanvullend onderzoek en het instellen van een behandeling. De student zegt… Dit is een erg interessant en leuk blok. Dit komt door de excursies en de enthousiaste blokcoördinatoren. De tijdsbelasting is hoog, dit komt mede doordat je vier presentaties moet houden tijdens het blok, daarnaast heb je een tentamen op de laatste vrijdag. Positieve punten: - Veel excursies - Je krijgt goede feedback op je presentaties - Enthousiaste blokcoördinatoren die altijd aanspreekbaar zijn. Negatieve punten: -Hoge tijdsbelasting 47 6.8 5KNW2 N EUROBIOLOGIE EN PSYCHIATRIE Neurowetenschappen Dr. J.W. Muntjewerff [email protected] De docent zegt… Inzicht wordt verkregen over de afwijkingen die met psychofarmacologisch, neurofysiologisch, beeldvormend, neuropsychologisch en genetisch onderzoek kunnen worden aangetoond. Het accent zal met name liggen op stoornissen in de emotie- en impuls-regulatie (depressie, angststoornissen, agressie-stoornissen en verslaving). an bod komen: 1. de rol van gen x omgeving interactie: wat hebben de verschillende invalshoeken van genetisch onderzoek ons verder gebracht? 2. afwijkingen in de vorm en functie van de hersenen; ; . met behulp van MRI, PET, SPECT, EEG, evoked potentials ziet men het tekortschieten van controle van prefrontale corticale gebieden over het limbisch systeem bij depressie en angststoornissen en afwezigheid van limbische actvititeit bij psychopathie. 3. psychofarmacologie; de rol van neurotransmitter systemen bij depressie en angst. Het effect van stoffen die werken op het GABA-receptorcomplex. De korte en langetermijneffecten van verschillende psychofarmaca, zoals antidepressiva en benzodiazepine. 4. Neuropsychologie; de negatieve attentie bias bij depressie, problemen met sociaal leren bij gedragsstoornissen. 5. Tenslotte zal getracht worden de verschillende invalshoeken te integreren. Uiteindelijk willen we komen tot een effectieve behandeling van individuele patiënten De student zegt… Dit blok heeft een goede blokopbouw. Er staan indrukwekkende patiëntendemonstraties en excursies gepland. Op de maandag in week vier is de bloktoets, de rest van de week bestaat uit zelfonderzoek en het schrijven van een scriptie. Ook zal er een presentatie gehouden worden. Positieve punten: - Interessante excursies - Bloktoets sluit goed aan op de leerstof - Zelf snijden tijdens het snijzaalpractica Negatieve punten: - Lange dagen 48 6.9 5KON1 STAMCELTRANSPLANTATIE : PLAATS EN PERSPECTIEF Neurowetenschappen Dr. N. Schaap [email protected] De docent zegt… Dit blok handelt over processen en technieken met betrekking tot pathogenese, diagnostiek en therapie van maligne hematologische ziekten. Het is verdeeld in een algemeen gedeelte en een gedeelte, waarin groepsgewijze bepaalde aspecten dieper worden geanalyseerd. Het algemene deel bevat de volgende onderwerpen: rijping van beenmerg en lymfkliercellen, het maken en lezen van overlevingscurven, het begrip "kwaadaardigheid", de historie van cel- en weefselherkenning, stamcellen en progenitorcellen, principes van chemotherapie en stamcel(beenmerg)transplantatie, immunologie en kanker, chimerisme, fertiliteit, sexualiteit en vermoeidheid na stamceltransplantatie en stamceltransplantaties bij kinderen. In het tweede deel wordt een specifieke literatuurstudie uitgevoerd waarvan een verslag wordt gemaakt. Thema's in dit deel zijn: verschillende maligne hematologische ziekten, verschillende detectiemethoden van minimaal residuale ziekte, verschillende typen transplantaties (stamcelbron) en diverse resultaten van transplantatie bij verschillende aandoeningen c.q. de late complicaties van stamceltransplantatie. Ook vindt een interview plaats met een patiënt. Er worden bezoeken gebracht aan kliniek, laboratorium, beenmergdonorbank etcetera. Tevens zijn er verscheidene patiëntendemonstraties. Het blok wordt afgesloten met een symposium waarin de deelnemers in duo's een artikel refereren De student zegt… Dit is een erg praktijkgericht blok. In de eerste paar weken heb je veel leerstof, daarna is er ruimte voor excursies en een symposium. De docenten binnen dit blok zijn erg enthousiast, ook sluit de bloktoets goed aan op de leerstof. Positieve punten: - Veel rondleidingen en praktijk - Enthousiaste docenten - Sprekerstraining is leerzaam - Mogelijkheid om patiënten te interviewen Negatieve punten: - Herhaling van stof - Weinig feedback over je presentatie 49 6.10 5KVZ3 K EUZEN IN DE GEZONDHEIDSZORG Volksgezondheid Prof. Dr. E. Van Leeuwen [email protected] De docent zegt… In de gezondheidszorg worden voortdurend keuzen gemaakt, op alle niveau's. Sommige keuzen zijn acuut of vanzelfsprekend, andere vragen om zorgvuldige afweging en analyse van de onderliggende waarden en worden soms lang vooruitgeschoven. In dit blok maakt u kennis met het keuzeprocessen in verschillende settings. Doel is dat u leert hoe de keuzen tot stand komen, welke verschillende soorten waarden in het geding zijn en hoe u uw eigen positie kunt verantwoorden en onderbouwen. Het blok is opgebouwd uit vier delen. In de eerste week staat het gezondheidszorgstelsel centraal, en kijkt u kritisch naar de politieke en ethische keuzen die daarin gemaakt worden op micro-, meso en macroniveau. U krijgt inzicht in de actuele discussies rond het zorgstelsel en u leert uw positie als professional en als persoon te bepalen. De tweede week richt zich op keuzen in de medisch-klinische zorg: u zult iedere dag kennis maken met de keuzenprocessen in een ander specialisme, en bediscussiëren op welke gronden afwegingen gemaakt worden. De derde week gaat over keuzen bij het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. U zult kennis maken met mensgebonden onderzoek, onderzoek op proefdieren, de rol van de farmaceutische industrie, maar ook van overheidsorganen als de RvZ, de Gezondheidsraad en de WRR. De vierde week is gewijd aan integratie en verdieping van het geleerde. U denkt na over uw keuze voor een toekomstig beroep en de plaats die u in de gezondheidszorg gaat innemen na uw studie. Tevens wordt aandacht besteed aan filosofische en sociologische vragen, zoals "waarom is keuzen maken zo belangrijk geworden in onze samenleving' 'wat veronderstelt een keuze eigenlijk'? In het blok is ruime aandacht voor discussie- en presentatievaardigheden en u sluit af met de presentatie van een duo-werkstuk over één van de thema's. De student zegt… Dit is een erg leuk blok, er wordt veel tijd besteed aan presentatievaardigheden. Je hebt tijdens dit blok weinig studielast, hierdoor is dit blok gemakkelijk combineerbaar met een ander blok. Positieve punten: - Leert je mening goed onderbouwen - Weinig tijdsbelasting - Meerdere toetsmomenten Negatieve punten: - Weinig klinische kennis - Veel roosterwijzigingen 50
© Copyright 2024 ExpyDoc