j a a r v e r s l a g 2013

j a a r v e r s l a g 2013
Ja a rv er sl ag 2 013
Vereniging van Financieringsondernemingen
in Nederland
1
Vereniging van
Financieringsondernemingen in
Nederland
Jaarverslag 2013
’ s - G r a v e n h a g e , a p r i l 2014
2
3
voorwoord
‘Verantwoorde kredietverlening
conform de VFN Gedragscode is
een belangrijke motor van
de economie’
N
a een jar en l ange k r imp in het verstrekte consumptieve krediet, hebben de laatste
maanden van 2013 aangetoond dat de markt
voor consumptief krediet zich geleidelijk aan herstelt.
Hoewel over het gehele jaar gerekend nog sprake blijft van
een aanzienlijke daling, wijzen verschillende signalen op
een betere situatie in 2014. De trendmatige verbetering
van het consumentenvertrouwen zal hierbij met enige
vertraging ook weer tot uiting komen in toenemende
consumptieve bestedingen.
Herstel van de markt voor consumptief krediet is essentieel voor aantrekkende bestedingen en economische groei.
In het onderzoek dat ter gelegenheid van het 85-jarige
bestaan van de v fn is opgesteld door de Universiteit van
Tilburg is het directe effect van consumptief kredietverlening op bestedingen en economisch groei wetenschappelijk aangetoond. Hoewel het afbouwen van de schuldenpositie van huishoudens stabiliserend kan werken voor
de economie, moet tegelijkertijd worden vastgesteld dat
het ontschulden in een fragiele economische situatie de
consumptie beperkt en hiermee herstel afremt. Cruciaal
is de wijze waarop krediet wordt verstrekt. Verantwoorde
kredietverlening conform de v fn Gedragscode is een
belangrijke motor van de economie.
De v fn biedt steeds nadrukkelijker de tools voor de
consument om op een bewuste wijze verantwoord te kunnen lenen. Naast de v fn Gedragscode, die de consument
effectief beschermt tegen overkreditering, onderneemt de
v fn nieuwe initiatieven om de consument te ondersteunen. De aandacht zal hierbij steeds meer komen te liggen
op een intensievere communicatie met de consument
tijdens zijn “leencarrière”. Verantwoord kredietgeverschap
gaat verder dan een prudent acceptatiekader. Het gaat
ook nadrukkelijk om het bieden van relevante ondersteuning nadat de consument de financiering is aangegaan.
Ook voor de leden en geassocieerde leden wordt de
dienstverlening van de v fn steeds verder uitgebreid. In
het afgelopen jaar is de v fn Financieringsbarometer
geïntroduceerd samen met onderzoeksbureau Gfk. Door
het inzicht in de koop- en financieringsbereidheid van
consumenten is een mooie aanvulling gerealiseerd op de
bestaande marktcijfers. Samen met opleidingsinstituut
Lindenhaeghe is voor de leden, geassocieerde leden en
hun distributiepartners een vakbekwaamheidspropositie
opgezet die aansluit bij de verschillende medewerkers die
betrokken zijn bij de distributie van krediet.
4
In de komende jaren zal de afweging tussen privacy en
gedegen kredietwaardigheidstoetsing een belangrijke
rol gaan spelen. Hoewel het LIS er in de beoogde opzet
niet zal komen, blijft de v fn het belang benadrukken
van vroegsignalering bij problematische schulden. Het is
hierbij een positieve ontwikkeling dat de staatssecretaris
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zich sterk blijft
maken voor een stapsgewijze verankering van vroegsignalering.
Regelgeving rond financiële markten vindt steeds meer
haar origine in Europese Richtlijnen. In opdracht van
de Europese Commissie wordt de Richtlijn Consumentenkrediet, die recentelijk ook in Nederland is geïmplementeerd, inmiddels al weer herzien. Vastgesteld moet
worden dat de Richtlijn Consumentenkrediet in Nederland slechts heeft geleid tot hoge implementatiekosten
voor aanbieders en tot een nog dikkere stapel papier voor
de consument. De doelstelling om een interne Europese
markt voor consumptief krediet te creëren is niet gerealiseerd.
De opstelling van de Nederlandse overheid kan een forse
bijdrage leveren aan de verdere eenwording van de markt.
Daar waar op Europees niveau de informatievoorziening
volledig wordt geharmoniseerd, mag verwacht worden
dat Nederlandse regels die toezien op informatievoorziening worden geschrapt. Zo had het in de rede gelegen
om de waarschuwingszin “Let op! Geld lenen kost geld”
te schrappen. De Richtlijn schrijft immers bindend voor
op welke wijze de consument wordt geïnformeerd over
de exacte kosten die zijn verbonden aan een krediet. De
implementatie van de Richtlijn heeft onvoldoende geleid
tot het afschaffen van Nederlandse wet- en regelgeving
die toeziet op de aspecten die nu Europees gereguleerd
worden. Hiermee heeft de implementatie van de Richtlijn
in Nederland slechts geleid tot een extra schil van regelgeving, zonder relevante voordelen voor consumenten en
aanbieders.
Een krachtige inzet vanuit de v fn blijft vereist om voor
de consument omstandigheden te creëren om op een
bewuste wijze te kunnen lenen, en om voor aanbieders
een proportioneel wet- en regelgevingskader te bevorderen
dat toeziet op verantwoorde kredietverlening, maar ook
ruimte blijft bieden voor ondernemerschap en innovatie.
U kunt hierbij op ons rekenen!
k e e s d r o p p e r t Voorzitter
5
oNTWIKKELINGEN IN NEDERLAND
A l g e m e n e z o rg pl ic h t/
W i j z i g i n g s w e t F i n a n c i ë l e Ma r k t e n 2 0 1 4
Op 19 november heeft de Eerste Kamer de Wijzigingswet Financiële Markten 2014 aangenomen. Belangrijk onderdeel van de Wijzigingswet betreft de wettelijke verankering van de
zorgplicht van financiële dienstverleners.
Naar aanleiding van het oorspronkelijke voorstel heeft de VFN gewezen op gewenste aanpassingen. De VFN onderschrijft het belang van handelen in het belang van de consument. Naar
mening van de VFN was de beoogde rol van de toezichthouder bij het vaststellen van de gedragingen die in het belang van de consument geacht worden te zijn, echter ongewenst. Het is
immers niet aan de toezichthouder om de norm te stellen voor gedrag dat geacht wordt in het
belang van de consument te zijn. Deze rol zou moeten zijn voorbehouden aan de wetgevende
macht.
De VFN heeft verder gewezen op het belang om het klantbelang te zien als een van de gerechtvaardigde belangen die aanbieders geacht mogen worden te dienen. Aanbieders van financiële
diensten dienen het belang van de consument; tegelijkertijd dienen zij echter ook de belangen
van aandeelhouders, werknemers en andere stakeholders. Hiermee vormt het behartigen van
het klantbelang nadrukkelijk een van de gerechtvaardigde belangen.
De minister van Financiën heeft vastgehouden aan de wettelijke verankering van de zorgplicht.
Het oorspronkelijke voorstel is echter wel, mede naar aanleiding van het kritische rapport van
de Raad van State, fors afgezwakt.
Grote winst is dat het klantbelang nadrukkelijk moet worden gezien als een van de gerechtvaardigde belangen die aanbieders van financiële diensten geacht worden te dienen. De toezichthouder kan ingrijpen op basis van dit wetsartikel als er sprake is van evidente schendingen van het klantbelang, maar het is niet aan de toezichthouder om de norm te bepalen.
S c h u l d b e m i d d e l i n g t e g e n b e ta l i n g d o o r p r i vat e pa r t i j e n
Door het ministerie van Economische Zaken is een Vrijstellingsbesluit Schuldbemiddeling geconsulteerd. Het voorgelegde besluit leidt tot mogelijkheden voor private schuldbemiddelaars
om tegen betaling hun diensten aan te bieden. Op basis van de WCK is dit nu nog verboden.
De VFN heeft in haar reactie het voorgenomen besluit ontraden. Het voorliggende besluit
biedt nog onvoldoende waarborgen om de vereiste kwaliteit en zorgvuldigheid bij schuldbemiddeling te waarborgen. Het besluit brengt naar mening van de VFN dan ook het risico met
zich mee dat malafide partijen hun aandacht in nog sterkere mate zullen richten op de veelal
kwetsbare groep van problematische schuldenaren.
Aanvullend heeft de VFN bepleit dat het voorliggende besluit niet zal leiden tot een kwalitatief
hoogstaand, betrouwbaar en wenselijk alternatief voor de huidige minnelijke schuldhulpverlening en het wettelijke (Wsnp) traject.
6
Ter verbetering van het voorliggende besluit heeft de VFN voorgesteld dat private schuldbemiddelaars worden geregistreerd, en dat voorafgaand aan registratie zal moeten worden
getoetst of partijen voldoen aan heldere eisen. De kwaliteitseisen moeten hierbij naar mening
van de VFN niet volledig worden gerelateerd aan de NEN-normen schuldhulpverlening. Deze
normen zijn immers niet onderhavig aan de mogelijkheid van parlementaire beïnvloeding.
De in het besluit voorgelegde limitering van de looptijd van schuldregelingen tot 36 maanden
beperkt de eventuele meerwaarde van het besluit. Een rigide hantering van deze termijn leidt
er immers niet toe dat private schuldbemiddeling voor schuldeisers een aantrekkelijk alternatief vormt ten opzichte van het huidige minnelijke en wettelijke traject.
Va k b e k waa m h e i d
In de achterliggende jaren heeft de VFN zich sterk gemaakt voor proportionele vereisten op het
gebied van de vakbekwaamheid van medewerkers die zijn betrokken bij de financiële dienstverlening. Medewerkers moeten over toereikende kennis en vaardigheden beschikken; tegelijkertijd dienen de eisen die hieraan worden gesteld wel in lijn te zijn met de werkzaamheden die
daadwerkelijk worden uitgevoerd.
Bij het vaststellen van de nieuwe bepalingen heeft de VFN haar leden uitgebreid geïnformeerd
over de consequenties van de nieuwe eisen en de wijze waarop aanbieders en hun distributiepartners invulling kunnen geven aan de nieuwe bepalingen. Hiertoe is een advies opgesteld
door CMS Derks Star Busmann en NIBE-SVV.
Vanuit de financiële sector, en met name vanuit de intermediaire organisaties, zijn veel zorgen
geuit omtrent het nieuwe vakbekwaamheidsbouwwerk. Deze zorgen waren met name toegespitst op het verplichte driejaarlijkse examen dat in het kader van Permanente Educatie wordt
ingevoerd voor adviserende medewerkers.
De Tweede Kamer heeft de minister van Financiën in september bij motie opgeroepen tot nader overleg met de branche over de nieuwe eisen, met name over het verplichte examen. In dit
nader overleg bleek de minister echter niet voornemens om de examenplicht in te trekken.
De VFN heeft in de betreffende overleggen gewezen op het belang van regelgeving die in lijn is
met de Europese ontwikkelingen op het gebied van vakbekwaamheidseisen, en heeft bepleit
dat in de onderhandelingen met de Europese Commissie en de Europese Raad over de nieuwe
verzekeringsbemiddelingsrichtlijn (IMD-2) vanuit Nederland wordt ingebracht dat veranderende Europese eisen niet mogen leiden tot aanvullende verplichtingen ten opzichte van het
nieuwe Nederlandse vakbekwaamheidsbouwwerk.
Verder heeft de VFN gewezen op het belang van stabiliteit in de juridische definitie van het begrip “adviseren”. De definitie van het begrip advies in de Wft bepaalt immers of medewerkers
moeten worden opgeleid op Wft-niveau met de bijbehorende diploma’s en Permanente Educatie, of dat de vakbekwaamheid kan worden gewaarborgd binnen een model dat is gebaseerd op
de bedrijfsvoering.
In december heeft de minister de Tweede Kamer geïnformeerd over de nieuwe definitieve
regeling. De inspanningen van de brancheorganisaties hebben geleid tot een verlenging van
7
de overgangstermijn, het verbreden van de gelijkstellingsregeling, een reductie in de eind- en
toetstermen, en tot het beperken van de PE-examens tot actualiteiten van het afgelopen jaar.
De driejaarlijkse examenplicht voor adviserende medewerkers blijft echter intact.
Nadat de regelgeving per januari 2014 voldoende inzichtelijk was geworden, heeft de VFN
gezamenlijk met opleidingsinstituut Lindenhaeghe een aanbod geïntroduceerd voor de leden
en de geassocieerde leden van de VFN en hun distributiepartners. Het aanbod zal voorzien in
opleidingen voor adviserende medewerkers (Wft-opleidingen). Daarnaast worden specifieke
opleidingen ingericht voor de medewerkers die in een niet-adviserende rol actief zijn in de
financiële dienstverlening.
W i j z i g i n g s w e t F i n a n c i ë l e Ma r k t e n 2 0 1 5
In september heeft het ministerie van Financiën belanghebbenden geconsulteerd over beoogde
wijzigingen in de Wft per januari 2015. De voorgelegde wetswijziging behelst onder andere de
uitbreiding van de bankierseed. Naar mening van de VFN is de beoogde uitbreiding niet proportioneel. De VFN heeft voorgesteld om de uitbreiding te beperken tot de groep medewerkers
van financiële ondernemingen die het risicoprofiel wezenlijk kunnen beïnvloeden.
De geconsulteerde wet voorziet ook in het beëindigen van de overheidsbijdrage in de bekostiging van het toezicht op de financiële sector. De VFN betreurt de afschaffing van de overheidsbijdrage. Een kostenbeheersend mechanisme ontbreekt immers als de financiering van de
toezichthouders volledig voor rekening van de sector komt. De VFN heeft concrete voorstellen
ingediend om de kosten beheersbaar te maken, zoals de invoering van efficiency taakstellingen
en aanvullende waarborgen voor toezicht dat is gebaseerd op een wettelijke taak. Hierbij passen geen activiteiten die zijn gericht op voorbereiding van het wetgevingsproces en algemene
consumenten informatie.
Aanvullend heeft de VFN bepleit dat het voorliggende plan om boetes voortaan grotendeels
ten gunste van ’s Rijks schatkist te laten komen gewijzigd dient te worden. De boetes zouden
juist aangewend moeten worden om de forse stijging van toezicht kosten voor de sector te
mitigeren.
Aanvullend heeft de VFN de toezichthouder gewezen op het belang van een gelijk speelveld
met reguliere kredietaanbieders. Dit betekent dat het fonds zich zal moeten houden aan kredietwaardigheidstoetsing conform de relevante gedragscodes, het verbod op afsluitkosten zal
moeten naleven en de (Europese) communicatievoorschriften volgt.
Ma x i m e r i n g K r e d i e t v e r g o e d i n g
In juli heeft de minister van Financiën de Tweede Kamer geïnformeerd over de invulling
van het eerder aangekondigde onderzoek naar de maximering van de kredietvergoeding bij
roodstanden. Het onderzoek was aangekondigd naar aanleiding van eerdere Kamervragen. De
Autoriteit Consument en Markt zal het betreffende onderzoek gaan uitvoeren. Het onderzoek
zal zich richten op het keuzegedrag van consumenten, de transparantie van de markt en de
wenselijkheid van het huidige niveau van maximale kredietvergoeding.
De minister heeft aangegeven dat, als uit de analyse van de Autoriteit Consument en Markt
blijkt dat verlaging van de maximum kredietvergoeding voor roodstanden in de rede ligt, vervolgens zal worden vastgesteld welk maximum voor de gehele markt beter passend is. Hiermee
zijn de mogelijke gevolgen van het onderzoek dus niet beperkt tot roodstanden, maar kan de
gehele markt voor consumptief krediet geraakt worden.
De VFN heeft in een uitgebreide reactie naar de Autoriteit Consument en Markt aangegeven
dat verdere beperking van de maximale kredietvergoeding geen oplossing biedt voor de daadwerkelijke problematiek. Die betreft namelijk niet de hoogte van de kredietvergoeding, maar
het oneigenlijke gebruik van roodstanden als invulling voor een structurele kredietbehoefte.
Beperking van de verstrekking van roodstanden tot het netto-maandsalaris van de consument
is naar mening van de VFN de beste remedie om structurele roodstanden tegen te gaan.
B e s l u i t b a s i s r e g i s t r at i e p e r s o n e n (B r p)
De Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zal worden vervangen door de Wet
basisregistratie personen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft
belanghebbenden in juni de mogelijkheid geboden om te reageren op het Besluit basisregistratie Personen (Brp).
Besluit basisregistratie
Personen (Brp)
S t i m u l e r i n g v a n e n e r g i e b e s p a r e n d e m aa t r e g e l e n
Stichting
Nationaal Energie
Bespaarfonds
In oktober heeft de minister voor Wonen en Rijksdienst de Tweede Kamer geïnformeerd over
de inrichting van de stichting Nationaal Energie Bespaarfonds. Vanuit het fonds zullen laagrentende leningen worden verstrekt aan huizenbezitters om energiebesparende maatregelen te
financieren.
De VFN heeft aandacht gevraagd voor consistentie tussen het besluit en de bestaande maatschappelijk gewenste en bovendien wettelijk verplichte verificatie door verstrekkers van consumptief krediet. Voor aanbieders van krediet is inzage in de gegevens uit de basisregistratie
niet alleen nodig om overkreditering te voorkomen, maar ook om te voldoen aan de Wft, de
Wwft en de wettelijke renseigneringsplicht. Toegang en selectie met behulp van het Burgerservicenummer is hiervoor ook noodzakelijk.
De VFN heeft de minister gewezen op het beschikbare aanbod vanuit reguliere kredietaanbieders voor energiebesparende maatregelen. Het is niet nodig dat van overheidswege de markt
met gesubsidieerde kredieten wordt verstoord. Verduurzaming en ondersteuning van de
bouwsector kunnen veel directer worden bereikt door subsidies, aanvullende verlaging van het
Btw-tarief voor verduurzamende maatregelen of door meer eenduidige fiscale facilitering.
8
9
O N T W I K K E L I N G E N I N E U RO P A
Naast de aandacht voor kapitaaleisen voor financiële instellingen die spaargeld aantrekken,
is er ook een groeiende internationale aandacht voor de mate
waarin instellingen die geen
spaargelden aantrekken moeten
voldoen aan vergelijkbare kapitaaleisen. Eurofinas vraag hierbij
aandacht voor het specifieke
karakter van bijvoorbeeld leasemaatschappijen en aanbieders
van consumptief krediet.
De Europese organisatie van gespecialiseerde consumptief-kredietaanbieders Eurofinas
vertegenwoordigt de belangen van aanbieders in Brussel. Vanwege een toenemende Europese
regeldruk is een krachtige Europese lobby essentieel. De VFN is dan ook nauw betrokken bij
de activiteiten van Eurofinas door vertegenwoordiging in het bestuur en in de Legal & Policy
Committee. Hier wordt de Europese lobby aangestuurd en vormgegeven.
Herziening Richtlijn Consumentenkrediet
Vanuit de Europese Commissie is veel aandacht besteed aan de herziening van de Richtlijn
Consumentenkrediet. Verschillende onderzoeken zijn en worden uitgevoerd om vast te stellen
op welke wijze de lidstaten invulling hebben gegeven aan de Richtlijn en in hoeverre de door de
Richtlijn beoogde doelstellingen van een verbeterde consumentenbescherming en een versterking van de interne markt zijn gerealiseerd.
Er moet worden vastgesteld dat grensoverschrijdende kredietverlening met de introductie van
de Richtlijn niet is versterkt. Een Nederlandse consument heeft nog steeds weinig interesse
om een krediet aan te vragen in bijvoorbeeld Slovenië. Tegelijkertijd zal het voor een aanbieder
in Finland niet eenvoudig zijn om de kredietwaardigheid van een Portugees te toetsen. De
introductie van gestandaardiseerde informatie aan consumenten brengt die interne markt ook
niet dichterbij.
V e r z e k e r i n g s b e m i d d e l i n g s r i c h t l i j n ( IMD - 2 )
In 2013 zijn de onderhandelingen in het Europese Parlement over de herziening van de verzekeringsbemiddelingsrichtlijn verder voortgezet. De transparantie van bemiddelaars naar consumenten over beloningen zal worden versterkt. De invulling van deze verplichting zal echter
grotendeels worden overgelaten aan de lidstaten. In Europa is geen sprake van een verbod op
provisies. Wel kunnen producten als betalingsbeschermers op een toenemende belangstelling
rekenen vanwege mis-selling in verschillende lidstaten.
Volgens goed Europees gebruik zal ook voor bemiddelingsactiviteiten rond verzekeringen een
gestandaardiseerd informatiedocument worden opgesteld. Conform de voorliggende teksten
zullen verzekeringsbemiddelaars in een periode van vijf jaren minimaal 200 uren moeten
besteden aan opleiding. In Europa wordt derhalve gekozen voor een inspanningsverplichting,
daar waar in Nederland het te bereiken niveau leidend is.
Congres
Het jaarlijkse congres van
Eurofinas vond dit jaar plaats in
Rome. Na een inspirerende opening door Luca di Montezemolo,
President-Directeur van Ferrari,
was er ruimte voor een uitgebreid programma met aandacht voor de belangrijkste ontwikkelingen in Europese regelgeving
en de belangrijkste kansen en uitdagingen op het gebied van risk management, verantwoorde
kredietverlening, distributiemodellen en technologische innovatie.
Rome: Trevi-fontein
tijdens filmopname ‘La
Dolce Vita’
EXTER N E CONTACTEN
STICHTING BURE A U KREDIET REGISTR A TI e ( BKR )
Sinds 1965 beheert BKR het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) en wordt een cruciale
rol gespeeld bij het voorkomen van overkreditering. Met de BK R Kredietbarometer en de BK R
Hypotheekbarometer wordt regelmatig inzicht geboden in de ontwikkeling van achterstanden
bij hypotheken en consumptieve kredieten. De publicaties in 2013 laten twee belangrijke ontwikkelingen zien. Het aantal consumenten met een lening daalt. Tegelijkertijd worden meer
consumenten getroffen door de economische recessie. Consumenten kunnen hierdoor minder
goed voldoen aan hun betalingsverplichtingen.
Ka p i t aa l e i s e n / CRD IV
De Europese omzetting van de Basel III vereisten, de vierde Capital Requirements Directive
(CRD IV), heeft een langdurig wetgevingsproces vereist. In juni zijn de definitieve teksten
gepubliceerd. Een aanzienlijk gedeelte van de nieuwe kapitaaleisen moet door de lidstaten per
januari 2014 omgezet worden in wetgeving.
10
Het BKR heeft in 2013 wederom gepleit voor de registratie van studieschulden. Kredietaanbieders kunnen het bestaan van studieschulden nu slechts achterhalen door navraag te doen
bij een aanvrager. Uit onderzoek is echter gebleken dat bijna 40% van de afgestudeerden geen
melding maakt van het bestaan van de schuld bij de aanvraag van een hypotheek.
Registratie van studieschulden
11
Alle aanbieders van kredieten, creditcards en dergelijke zijn aangesloten bij het BKR. In 2013
werden er 9.715.000 toetsingen uitgevoerd in het CKI. Opnieuw is dit een forse daling ten
opzichte van het voorafgaande jaar.
CIJ F ERS CENTR A A L KREDIET IN F ORM A TIES Y STEEM
2013
2012
Cijfers x 1.000
8.791
Aantal geregistreerde personen
15.643
Totaal aantal kredieten
5.266
Aantal beëindigde kredieten
10.377
Aantal lopende kredieten Aantal raadplegingen in CKI 9.715
8.890
16.204
5.760
10.444
12.241
2011
9.096
17.070
6.472
10.598
15.268
NEDERL A NDSE VERENIGING VOOR VOLKSKREDIET
De Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) behartigt de belangen van publieke en
private dienstverleners op het gebied van schuldhulpverlening en sociale kredietverlening.
In 2013 heeft de NVVK samen met verschillende hypotheekverstrekkers het initiatief Schakel!
gestart. Via Schakel! treden schuldhulpverleners en hypotheekverstrekkers in een vroeg stadium met elkaar in contact over een hypotheekklant die zich meldt bij de schuldhulpverlening.
Door gezamenlijk op te trekken zijn de partijen beter in staat om een goed beeld te krijgen van
de persoonlijke financiële situatie van de klant.
De NVVK heeft in 2013 aandacht gevraagd voor het voorkomen van problematische schulden
in relatie tot de verdere uitwerking van vroegsignalering, en voor het respecteren van de beslagvrije voet door (gemeentelijke) overheidsinstellingen.
Na t i o n aa l i n s t i t u u t b u d g e t v o o r l i c h t i n g
De leennormen van de VFN die jaarlijks worden vastgesteld, zijn mede gebaseerd op de voorbeeldbegrotingen van het NIBUD.
Het NIBUD heeft in 2013 aandacht gevraagd voor goede voorlichting van studenten over de
voorwaarden van studieleningen. Op basis van deze informatie krijgen studenten een beter
beeld van de kosten die zijn verbonden aan een studielening, en kan een weloverwogen keuze
worden gemaakt.
Op basis van het risico op calamiteiten in het elektronische betalingsverkeer heeft het NIBUD
consumenten geadviseerd om voldoende contant geld in huis te hebben als onderdeel van een
basisnoodpakket. De oproep van het NIBUD bleek effectief: 75% van de Nederlanders heeft de
oproep van het NIBUD meegekregen en ruim 25% heeft ook daadwerkelijk iets met de oproep
gedaan.
Naast de vele initiatieven die het NIBUD zelf onderneemt, is ook aandacht gevraagd voor het
belang van meer politieke steun voor de rol van het onderwijs bij financiële educatie. Een betere
verankering van financiële educatie in het onderwijs kan latere problemen bij het omgaan met
geld verminderen.
NEDERL A NDSE VERENIGING V A N B A NKEN e n t h u i s w i n k e l . o r g
De Nederlandse Vereninging van Banken (NV B), Thuiswinkel.org en de VFN behartigen de belangen van de verschillende soorten aanbieders van consumptief krediet. Voor zover mogelijk,
wordt dan ook intensief samengewerkt in de wet- en regelgevingsdossiers die van invloed zijn
op aanbieders. De VFN streeft hierbij nadrukkelijk naar een level playing field voor de verschillende soorten aanbieders.
OVERHEDEN EN TOEZICHTHOUDERS
N e d e r l a n d s e V e r e n i g i n g va n F i n a n c i e r i n g s a d v i s e u r s e n
– b e m i d d e l aa r s ( NV F )
De Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF) behartigt de belangen van de
aangesloten krediet intermediairs.
In oktober heeft de NVF besloten om het in 2011 ingestelde verbod op execution only te laten
vervallen. Consumptief krediet is geen complex product, en de kennis- en ervaringstoets is bij
consumptief krediet dan ook niet verplicht gesteld. De NVF vindt het wel van belang dat consumenten vooraf en op transparante wijze worden geïnformeerd of er sprake is van advisering
door de intermediair of dat er wordt bemiddeld op basis van execution only.
In het verslagjaar heeft regelmatig afstemming plaatsgevonden met de Autoriteit Financiële
Markten (AFM). De AFM heeft in 2013 effectief opgetreden tegen aanbieders van flitskredieten. Door handhavend optreden van de toezichthouder is het aantal aanbieders van flitskredieten op de Nederlandse markt fors afgenomen. De VFN heeft de AFM in de achterliggende
periode ook regelmatig opgeroepen om op te treden. Flitskredieten duperen consumenten met
kosten die op jaarbasis als snel een paar honderd procent bedragen. Daarnaast vindt veelal een
te beperkte kredietwaardigheidstoetsing plaats.
Met de ministeries van Financiën, Veiligheid en Justitie, Sociale Zaken en Werkgelegenheid
en Economische Zaken heeft afstemming plaatsgevonden omtrent de verschillende wet- en
regelgevingsdossiers en initiatieven op het gebied van vroegsignalering van problematische
schulden.
Waar mogelijk reageren de VFN en de NVF gezamenlijk op geconsulteerde wijzigingen in weten regelgeving. Zo is in 2013 gezamenlijk gereageerd op de consultatie Wijzigingswet Financiële
markten 2015.
12
13
F r a u d e aa n p a k
De VFN heeft in 2013 gesprekken gevoerd met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en vertegenwoordigers van de nieuwe politieorganisatie over de toekomstige
aanpak van fraude. Ook is de VFN vertegenwoordigd bij het BIO-overleg van grootbanken om
concrete fraudezaken te bespreken.
Op
3 oktober
2013 vierde
de vfn haar
85-jarig bestaan
lustrumbijeenkomst
lou wmanmuseum
3 oktober 2013
14
15
O
p 3 oktober 2 013 vierde de VFN
haar 85-jarig bestaan tijdens de lustrumbijeenkomst in het Louwmanmuseum te
Den Haag. Het thema was ‘Consumptief krediet als
motor van de economie’.
De VFN-leden, geassocieerde leden en een vertegenwoordiging uit de financiële sector, maatschappij en
overheid zorgen samen voor een dynamisch publiek.
Hoogleraar Harald Benink (Tilburg University)
presenteerde de resultaten van het onderzoek naar
Consumentenkrediet in Nederland.
Ruud de Hollander (AFM), Peter van den Bosch
(BKR), Sjoerd Potters (VVD), Harald Benink (Tilburg University) en Guus Alfrink (ALFAM
16
Consumer Credit) discussieerden onder leiding van
dagvoorzitter Roelof Hemmen (BNR /RTL) over de
toekomst van consumptief krediet, waarbij ook het
publiek haar mening niet ongemoeid liet.
Pascal Spelier (Finno) en Arthur van de Graaf
(Seeds) gaven hun alternatieve visies op de toekomst
van consumptief krediet aan de hand van ontwikkelingen op het gebied van multimedia en jonge
initiatieven.
Tijdens de borrel en het walking dinner konden
de bezoekers tussen de bijzondere automobielen
van het museum napraten over verleden, heden en
toekomst.
17
in T E R N E OR G A N I S A T I E
GE A SSOCIEERDE LEDEN
LEDEN
Sinds 1997 kunnen ondernemingen die niet in aanmerking komen voor het lidmaatschap zich
als ‘geassocieerde’ bij de VFN aansluiten.
De VFN-leden zijn dochterondernemingen van (internationale) algemene banken, merkgebonden autofinanciers en zelfstandige financieringsmaatschappijen. Op basis van het uitstaande
saldo consumptief krediet vertegenwoordigen de leden 90% van het uitstaand saldo op basis
van de definitie van Financieringsmaatschappijen die door het CBS wordt gehanteerd.
Toegetreden leden in 2013
Leden die hebben
opgezegd in 2013
Nationale-Nederlanden Bank N.V., Den Haag
MKG Bank, Schiphol-Rijk
Toegetreden geassocieerde
leden in 2013
Bureau Krediet Registratie (BKR), Tiel
Quion Groep B.V., Capelle aan den IJssel
De Tekstlounge, Oosterhout
Geassocieerden die hebben
opgezegd in 2013
Groep Gerechtsdeurwaarders Nederland (GGN) ,Van Mastrigt & Partners, Den Haag
Van der Hoeden Mulder Gerechtsdeurwaarders en Juristen, Amsterdam
Leden per december 2013
Ereleden
Alcredis Finance B.V. , Vianen
a lfa m Consumer Credit, Bunnik
BM W Group Financial Services, Rijswijk
Bovemij Financieringsmaatschappij B.V. , Nijmegen
FCE Bank plc (Ford Financial Netherlands), Amsterdam
fga Capital Netherlands B.V. , Lijnden
gm ac Nederland N.V., Breda
Ikano Bank, Amsterdam
InterBank N.V., Amsterdam
Intermediaire Voorschotbank b.v. , Amsterdam
Klarna a b, Amsterdam [aspirant lid]
De Lage Landen International B.V. , Eindhoven
Landelijke Disconterings Maatschappij N.V., Nijkerk
LaSer Nederland B.V. , ’s-Hertogenbosch
Mercedes-Benz Financial Services B.V. , Utrecht
Nationale-Nederlanden Bank N.V., Den Haag
PSA Finance Nederland B.V. , Rotterdam
RC I Financial Services B.V. , Schiphol-Rijk
Ribank N.V., Amsterdam
Santander Consumer Finance Benelux B.V. , Utrecht
Volkswagen Bank, Amersfoort
Financieringsmaatschappij “Zuid-Holland” c v, Rockanje
De heer G.L.J. (Frits) van Gorp
De heer A. (Lex) Goudswaard
18
Geassocieerde leden
per december 2013
BNP Paribas Cardif, Oosterhout
Bureau Krediet Registratie (BKR), Tiel
Business Lease Nederland B.V. , Zeist
CMS Derks Star Busmann, Utrecht
Credit Life International N.V., Venlo
Credit Yard Group B.V. , Eindhoven
DaVinci Advies B.V. , Amsterdam
Experian Nederland B.V. , Den Haag
Genworth Financial, Arnhem
Groep Gerechtsdeurwaarders Nederland (GGN), Utrecht
Hoist Finance, Den Bosch
Incassade Nederland, Leeuwarden
Janssen & Janssen Incasso & Gerechtsdeurwaarders, Eindhoven
Jongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders, Harderwijk
Lindorff B.V. , Zwolle
Nederlandse Deurwaarders Associatie B.V. , Amersfoort
Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (n v v k), Den Haag
Next Finance B.V. , Ede
Quion Groep B.V. , Capelle aan den IJssel
Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V. , Ede
De Tekstlounge, Oosterhout
Tempelman-De Niet Gerechtsdeurwaarders, Tiel
Ultimoo Capital Group B.V. , Woerden
Vesting Finance Holding B.V. , Hilversum
The Warranty Group Europe, Amsterdam
SECRET A RI A A T
Het secretariaat van de
VFN is gevestigd aan de
Benoordenhoutseweg in
Den Haag.
Bert Reitsma is secretaris
van de VFN. Hij wordt
in zijn werkzaamheden
ondersteund door Timo
Brinkman (beleidsmedewerker) en Marie-Louise
Tazelaar (secretaresse).
19
BESTUUR
Per ultimo 2013 zag het bestuur er als volgt uit:
W ERKLUNCHES
De werklunches hebben een belangrijke informatie- en netwerkfunctie binnen de VFN. In
restaurant De Kloosterhoeve in Harmelen werden ook in 2013 weer vier boeiende lunches georganiseerd die tot doel hebben de leden en geassocieerde leden in een informele sfeer te informeren over actuele thema’s die raakvlakken hebben met consumptief krediet.
Bij de werklunch van 12 maart gaf de heer Richard Schmölzer, Head of Capital van Lindorff
Nederland een presentatie over kopen en waarderen van kredietportefeuilles.
Op 11 juni verzorgden Reinoud Imhof, advocaat en partner bij CMS Derks Star Busmann, en
Sanne Machiels, eveneens verbonden aan CMS Derks Star Busmann, een presentatie over de
nieuwe regels rond vakbekwaamheid in de financiële dienstverlening.
Kees Droppert, voorzitter Crédit Agricole Consumer Finance Nederland bv
John Zwijgers, penningmeester PS A Finance Nederland bv
Bert Reitsma, secretaris
Arlinde Vletter LaSer Nederland bv
Jan Speksnijder a lfa m Consumer Credit
Bert Westerveld Volkswagen Bank
Tijdens de werklunch van 10 september gaf de heer Alexandre Giraud, Senior Legal Adviser
van Eurofinas een presentatie over de belangrijkste Europese dossiers, zoals overkreditering,
herziening van de Europese Richtlijn consumenten krediet, verzekeringsbemiddeling en bestrijding van witwaspraktijken.
Ten slotte gaf de heer Jan Willem van Beek, directeur Stimuleringsfonds Volkhuisvesting
(SVn) op 12 november een presentatie over het Nationaal Energiebespaarfonds en de Energiebespaarlening voor woningeigenaren.
A LGEMENE LEDENVERG A DERING
TOOGD A G
Op donderdag 25 april 2013 vond de Algemene Ledenvergadering plaats. De locatie betrof het
kasteel De Keukenhof te Lisse. Gezien het feit dat de VFN later dit jaar het lustrum zou vieren,
bestond het programma in tegenstelling tot andere jaren uit alleen het besloten
ledengedeelte.
De toogdag was dit jaar een boeiend tweedaags programma.
Volkswagen Bank nam de genodigden mee naar Autostadt in
Wolfsburg, Duitsland. Op de eerste dag kon men Autostadt
bezoeken en vond het diner plaats in restaurant ‘Ludwig im
Park’. Na een overnachting in het Ritz-Carlton werd het
gezelschap op de tweede dag rondgeleid door de grootste
autofabriek van de wereld. Hiervoor werd gebruik gemaakt
van een speciaal ontworpen voertuig. De dag werd afgesloten
met gezamenlijke lunch in Chardonnay, waarna de reis naar Nederland werd ingezet.
Na een toelichting op de jaarrekening door penningmeester John Zwijgers en het
vaststellen van de jaarlijkse begroting werden Arlinde Vletter en Bert Westerveld
herbenoemd in het VFN Bestuur. Tevens werd Kees Droppert herbenoemd als
voorzitter.
Secretaris Bert Reitsma presenteerde de resultaten van het Dashboard Bewust
Lenen/Gezonde Leenmarkt, waarna voorzitter Kees Droppert de strategische activiteiten van de VFN deelde door middel van zijn presentatie Tour de Horizon.
Bestuurslid Bert Westerveld gaf een presentatie over de door de VFN gevoerde lobbyactiviteiten voor proportionele opleidingsvereisten ten aanzien van vakbekwaamheid. Ten slotte
verzorgde Gertwin Wubs, voorzitter van de Strategische en Operationele Fraudewerkgroepen,
een presentatie over de activiteiten binnen de VFN om fraude te voorkomen en aan te pakken,
zoals de fraudewerkgroepen en de pilot fraudeloket.
Traditiegetrouw gaf algemeen directeur BKR Peter van den Bosch een toelichting op het jaarverslag van het BKR. Het zonnige weer stond een afsluitende borrel in de kasteeltuin toe.
20
GOL F D A G
De jaarlijkse VFN golfdag werd samen met Alcredis Finance B.V. georganiseerd. Op de baan
van Dorhout Mees in Biddinghuizen won Guus Alfrink van a lfa m Consumer Credit de
wedstrijd. Op de tweede plaats eindigde Reinoud Imhof (CMS Derks Star Busmann) en
Louise van Schaik (Mercedes-Benz Financial Services B.V.) werd derde. Nicholas Molkenboer
(BKR) was de longhitter van de dag en Cees de Jong (BNP Paribas Cardif) was goed voor de
neary.
Ook voor de deelnemers aan de clinic stond er een wedstrijd op het programma. De winst was
hier voor Jessica van der Laan (Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V.). Robin Veenvliet (Jongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders) was een sterke tweede.
21
fr audeopleiding
Op 18 april heeft Heidi van Hulten (De Lage Landen International b .v.) voor geïnteresseerde
medewerkers van VFN leden een fraudeopleiding verzorgd, welke ze samen met Petro van den
Heuvel (Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.) heeft opgezet.
De VFN (geassocieerde) leden hebben een toolkit met banners ontvangen, waarmee ze zich
kunnen profileren als aangeslotene bij de VFN en kunnen wijzen op bewust lenen.
In verschillende persberichten, nieuwsberichten op de website en middels Twitter heeft de
VFN informatie verschaft over de VFN financieringsbarometer, marktcijfers, het onderzoek
naar het belang van consumptief krediet en andere ontwikkelingen. Aanvullend zijn leden en
geassocieerden geïnformeerd via Ledencirculaires en nieuwsbrieven.
vfn fr aude event
De VFN organiseerde op 10 december 2013 het Fraude Event in Vleuten. Er waren veel
leden en geassocieerde leden vertegenwoordigd. Gertwin Wubs (Manager Fraud Prevention,
Management bij Crédit Agricole Consumer Finance en voorzitter van de VFN fraudewerkgroepen) benadrukte het belang van samenwerking op gebied van fraudepreventie en –bestrijding in de branche. Benny Bergkamp (Relatiebeheerder bij de Financial Intelligence Unit
Nederland (FIU) ging aan de hand van cases in op melden van ongebruikelijke transacties in
verband met witwassen en financiering van terrorisme. Ten slotte wist Vasco van der Boon
(journalist bij Het Financieele Dagblad en auteur van bestseller ‘De vastgoedfraude’) het publiek te boeien met zijn presentatie over de bijzonderheden van de grootste vastgoedfraude ooit
in Nederland.
ONDER ZOEK BELANG CONSUMPTIEF KREDIET
In opdracht van de VFN heeft de Universiteit van Tilburg onderzoek gedaan naar de recente
ontwikkelingen in de markt voor consumentenkrediet, inclusief de discussie met beleidsmakers en toezichthouders. Dit onderzoek gedeeld met de aanwezigen bij het VFN lustrum en
de leden van de Vaste Commissie van Financiën van de Tweede Kamer. Het onderzoek is te
downloaden van de VFN website en is ook op te vragen bij het Secretariaat. De belangrijkste
uitkomsten zijn:
• Verstrekking van nieuw consumptief krediet heeft een positief effect op de groei van de
INFORMATIEBI JEENKOMST DE NIEU W E KENTEKENC ARD
•
Op 13 december organiseerde de VFN een informatiebijeenkomst over de nieuwe kentekencard. FGA Capital in Lijnden trad op als gastheer. Herman Mulder gaf namens het RDW een
presentatie over het proces rond de nieuwe kentekencard en wat dit voor de financieringsmaatschappijen betekent. Teun Lammers (InMotiv) gaf een presentatie over aanvullende service AutoConnect OTT | RTL registraties bij Financieringsmaatschappijen.
•
commu n ic at ie
•
De VFN leden hebben ingestemd met een wijziging van de Gedragscode per 1 januari 2014.
Vanaf dat moment zullen de VFN leden met de consument communiceren op een taalniveau
dat niet complexer is dan B2 . Het streven hierbij is om te communiceren op niveau B1. Taalniveau B1 wordt goed begrepen door ongeveer 85% van de Nederlandse bevolking. Taalniveau B2
is begrijpelijk voor ongeveer 60% van de Nederlandse bevolking.
Om hier aan te voldoen hebben de VFN leden in 2013 veel inspanningen verricht om hun
klantcommunicatie te aan te passen aan de toekomstige norm. Ter ondersteuning is door de
Juridische Commissie van de VFN met taalkundige hulp van Paula van Gemen van communicatiebureau De Tekstlounge een voorbeeld set Algemene Voorwaarden gedeeld met de leden.
Om consumenten verder te helpen om bewust te lenen is op de VFN website een kennistest
over consumptief krediet gelanceerd. In elf vragen wordt ingegaan op een aantal actuele onderwerpen en wetenswaardigheden. De test is toegankelijk op het gedeelte voor consumenten op
de VFN website: www.vfn.nl/nl/consumenten/kennistest-consumptief-krediet.
22
•
•
•
consumptie. Echter, de huidige fase van ontschulden ofwel deleveraging door consumenten zal een negatief effect hebben op de groei van de consumptie.
Door de economische crisis en snel oplopende werkloosheid ontstaan er toenemende
problemen van betalingsachterstanden over de kredieten die in het verleden zijn verstrekt,
waarbij niet alleen de gezinnen met lagere inkomens maar juist ook de gezinnen met twee
inkomens, door werkloosheid en/of echtscheiding, worden geraakt.
Sinds 2007 zijn er gesprekken tussen marktpartijen om betalingsachterstanden beter in
kaart te kunnen brengen. Dit heeft bijgedragen aan recente initiatieven van marktpartijen
die door het Ministerie van SZ W aangespoord worden om betalingsachterstanden van
alle schulden in kaart te brengen (energie, telefoon, belastingen e.d.). Dit sluit aan bij de
behoefte van de sector om achterstanden beter te registreren.
In 2008 heeft de VFN samen met overige marktpartijen en de AFM een gedragscode
gelanceerd om overcreditering te voorkomen. Met deze gedragscode heeft de sector haar
zorgplicht uitgebreid.
Bij de invulling van de zorgplicht speelt de afruil tussen de privacy van de klant enerzijds
en de bescherming van de klant anderzijds een belangrijke rol in het kader van een beleid
van verantwoord lenen. Het zal een uitdaging zijn om in de toekomst steeds een goede
balans hierin te vinden.
Vergroting van financiële kennis en financiële geletterdheid bij kredietnemers is van groot
belang. Tegelijkertijd is het niet realistisch om te veronderstellen dat het overgrote deel
van de Nederlandse bevolking het gewenste niveau kan bereiken.
Advisering en een ambitieuze invulling van de zorgplicht zullen van steeds groter belang
worden. Met name is hierbij van belang een meer intensieve dialoog met kredietnemers
over hun “leencarrière” om bewust lenen te stimuleren. Te denken valt hierbij aan een
grotere bewustwording over het feit dat ook aflossingsvrij en doorlopend krediet vanaf een
bepaalde leeftijd geleidelijk zal moeten worden afgelost. Ook een betere bewustwording
van de financiële lasten verbonden aan bijvoorbeeld (extra) kinderen zal van belang kunnen zijn.
23
Volg ons nu ook
op twitter:
@vfnnl
r a pport
Onderzoek naar
Consumentenkrediet
in Nederland
…
Uitgevoerd door Tilburg University
bij gelegenheid van het 85-jarig bestaan van de
Vereniging van Financieringsondernemingen in
Nederland
• Verdere beleidsmaatregelen moeten in de toekomst getoetst worden op procycliciteit en
doelmatigheid. Veel goed bedoeld beleid heeft nu op korte termijn een averechts effect.
Zo werkt het aanscherpen van de normen voor kredietverlening extra negatief uit voor
consumptie tijdens een periode van een grote crisis. Daarnaast is er het effect van financiële uitsluiting: de maatregelen zijn bedoeld voor de consumenten met een hoog risico op
betalingsachterstanden, maar zorgen er ook voor dat grote aantallen huishoudens lastiger
krediet kunnen krijgen terwijl zij prima hun financiële huishouden op orde hebben.
COMMISSIES EN W ERKGROEPEN
Michiel Kruijmer, Volkswagen Bank
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Marcel de Hoogt, a lfa m Consumer Credit
Joram Ledegang, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Robert Boos, Mercedes-Benz Financial Services B.V.
Alex Suanet, Santander Consumer Finance Benelux B.V.
Marc Overgoor, Volkswagen Bank
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Technische Commissie
Bianca de Brouwer, a lfa m Consumer Credit
Henk Jan Meijer, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Anita Nouwens, LaSer Nederland B.V.
Astrid Hekkens, Santander Consumer Finance Benelux B.V.
Marie-Louise Tazelaar, VFN
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Werkgroep Communicatie
Bas Boelhouwers, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Menno Kaandorp, FGA Capital Netherlands B.V.
Sophieke Verhoeven, PSA Finance Nederland B.V.
Michel Blom, Santander Consumer Finance Benelux B.V.
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Werkgroep Retail
Rob Greven, SNS Reaal Groep N.V.
Gertwin Wubs, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
René Henrotte, ING Nederland
Wibout de Klijne, Rabobank Nederland
Bob Louwman, A BN AMRO Bank N.V.
Ad Willebrands, BKR
Mandy Dee-Kersten, NV B
Bert Reitsma, VFN
Begeleidingscommissie EVA
Elke de Wilde, A BN AMRO Bank N.V.
Rob Greven (voorzitter), SNS Reaal Groep N.V.
Els Vos, ING
Els Lutterman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Adinda Lammens, Rabobank Nederland
Frank Toet, a lfa m Consumer Credit
Simon Staadegaard, De Lage Landen International B.V.
Ad Willebrands, BKR
Mandy Dee-Kersten, NV B
Gebruikerswerkgroep EVA
Het Bestuur werd in 2012 terzijde gestaan door de volgende commissies en werkgroepen.
Commissie
Juridische Zaken
Commissie Fraudepreventie en -bestrijding
Strategische Commissie
Fraudepreventie en
–bestrijding
Marco van Beek, a lfa m Consumer Credit
Liesbeth van Woensel, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Rene Ruijter, Credit Life International N.V.
Stephan Knol, FCE Bank plc Netherlands
Paul Ouwehand, GMAC Nederland N.V.
Nick Peeters, LaSer Nederland B.V.
Joost Welhuis, LaSer Nederland B.V.
Connie Maathuis, Nederlandse Deurwaarders Associatie B.V.
Jeffrey Sinoo, Santander Consumer Finance Benelux B.V.
Erwin Dijkema, Vesting Finance Holding B.V.
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Martijn Koren, Alcredis Finance
Arjan Kaldenbach, a lfa m Consumer Credit
Patrick van Sandwijk, a lfa m Consumer Credit
Laurent Schmit, BM W Group Financial Services
Gertwin Wubs, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Petro van den Heuvel, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Diana Wolvenne, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Jean-Paul Haack, Equens SE
Gijs van der Linden, Fraudemeldpunt
Harry Jongkind, Fraudemeldpunt
Heidi van Hulten, De Lage Landen International B.V.
Michel Bekker, Santander Consumer Finance Benelux B.V.
Timo Brinkman, VFN
Bert Reitsma, VFN
Saida Vianen, Alcredis Finance B.V.
Vincent van Dortmont, a lfa m Consumer Credit
Hans van Diest, BM W Group Financial Services
Gertwin Wubs, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V.
Hanneke Olijslagers, FGA Capital Netherlands B.V.
Simon Staadegaard, De Lage Landen International B.V.
Bert Gouw, Nationale-Nederlanden Bank N.V.
24
25
VERTEGEN W OORDIGINGEN
C o nsu m ptie f K R E D I E T I N C I J F E R S
In het verslagjaar was de VFN vertegenwoordigd in de volgende
organisaties:
CONSUMPTIE F KREDIE t e n r o o d s t a n d e n
Bureau
Kredietregistratie
Kees Droppert, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland bv, Raad van Commissarissen
Guus Alfrink, a lfa m Consumer Credit, Vergadering van Aangeslotenen
Peter den Houter, PSA Finance Nederland bv, idem
Lex Houterman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland bv, idem
Leendert de Jong, LaSer Nederland bv, Beleidscommissie c k i
Wim van Oosten, a lfa m Consumer Credit, idem
Guido Kersten, De Lage Landen International bv, idem
Raad van Advies
nvvk
Bert Reitsma
Adviserend panel
a fm
Bert Reitsma
Boa r d Kees Droppert, Bert Reitsma
Gen er a l Assembly Kees Droppert, Bert Reitsma
Lega l a nd pol ic y Commit tee Bert Reitsma
2007*
2012 2005 2011
*2013 2006
Uitstaand consumptief krediet per 31-12 17
429 1715.746
594 18 101
16.042
15.010
Verstrekt (netto)
10
439 10 350
4.547 10 100
5.242
4.056
Kredietvergoeding
11.168
636 1 543
1.238 1 5501.263
Afgelost12
406
12 6.080
058
12 158
6.423
5.958
* voorlopige cijfers
*2013
* voorlopige cijfers
Aflopend krediet Doorlopend krediet
2012
2.318
3.160 ( +4,8%)
3.219
11.850
12.527
Uitstaand en verstrekt
krediet (in miljoenen
euro)
2011
Uitstaand saldo
(in miljoenen euro)
3.130
12.912
Gr a fiek 1.
Uitstaand saldo naar
kredietvormen 20092013 (in miljoenen euro)


       



    

26











Eurofinas
Het CBS maakt in haar rapportage over verstrekte kredieten onderscheid tussen consumptief
krediet en roodstanden. Onder consumptief krediet wordt verstaan: aflopend krediet, doorlopend krediet, spaar/leenkrediet en creditcardkrediet. Onder roodstand worden alle debetstanden in rekening courant per ultimo van de maand verstaan.
In 2013 werd er 4,1 miljard euro consumptief krediet verstrekt. Dit is een daling van 10,8% in
vergelijking met 2012 (tabel 1). Het uitstaand saldo consumptief krediet daalde met 4,7% van
15,7 miljard naar 15,0 miljard (tabel 1). Het uitstaand saldo daalde zowel bij aflopend krediet
(-1,8%) als bij doorlopend krediet (-5,4%) (tabel 2). Met betrekking tot roodstanden op betaalrekeningen is vanaf juli 2013 een andere methodiek gebruikt, waardoor een vergelijking op
jaarniveau niet goed mogelijk is. In grafiek 1 zijn de ontwikkelingen per maand weergegeven
(roodstanden t/m juni 2013). Het jaar 2013 is het laatste jaar waarover het CBS cijfers over
consumptief krediet aanlevert.
27
ONT W IKKELINGEN i n p r o d u c t e n e n DISTRIBUTIEK A N A LEN
De jarenlange daling in verstrekt consumptief krediet heeft ook in 2013 aangehouden. Deze
daling is vrijwel geheel toe te schrijven aan minder verstrekt doorlopend krediet (grafiek 2).
Gr a fiek 4 .
Verdeling verstrekt
krediet 2013, per distributiekanaal
           
          
   
Gr afiek 2 .
Verstrekt consumptief
krediet 2009-2013

                     

      

     


   

      
     


    







M A RKT A A NDEEL V F N
*
Het marktaandeel van de leden VFN is in 2013 jaar iets gedaald (tabel 3 en 4). Ook met
betrekking tot deze marktaandelen zal het CBS geen cijfers meer leveren.
Vooral in de eerste helft van 2013 werd er fors minder krediet verstrekt door financieringsmaatschappijen dan in de zelfde maanden een jaar eerder. In de tweede helft van het jaar werd
dit verschil minder. In december 2013 werd er iets meer krediet verstrekt dan in december 2012
(grafiek 3).
Gr afiek 3.
Verstrekt krediet door
financieringsmaatschappijen per maand
2013 vs. 2012
* voorlopige cijfers
Uitstaand saldo *2013
2012
2011
87,3
93,5
87,1
*2013
2012
2011
49,6
53,0
48,0
Marktaandeel leden vfn in
de groep financieringsmaatschappijen, in procenten
*=voorlopige cijfers


           



* voorlopige cijfers
Uitstaand saldo

Marktaandeel leden vfn in
het totaal van het consumptief krediet, in procenten
*=voorlopige cijfers
           














F IN A NCIERINGSB A ROMETER
Grafiek 4 toont de verdeling van verstrekt consumptief krediet per distributiekanaal in 2013.
Net als in eerdere jaren werd het merendeel van het consumptief krediet verstrekt door financieringsmaatschappijen (56%). De overige 44% werd verstrekt door Banken (38%), postorderbedrijven (5%) en gemeentelijke kredietbanken (1%).
28
In 2013 heeft de VFN vier financieringsbarometers gepubliceerd. Deze financieringsbarometer
biedt een indicatie voor de ontwikkeling van het nieuw verstrekte krediet in de komende 12
maanden. De combinatie van aankoopbereidheid en financieringsbereidheid van consumenten
voorspelt de verwachte groei. Hoewel consumenten beperkt geneigd waren om grote aankopen
te doen (index Q4-2013=95), gaven zij aan vaker bereid te zijn om deze te financieren (index
Q4-2013=123). De gecombineerde consumenten financieringsindex kwam in het vierde kwartaal uit op 118.
29
De aankoopbereidheid en financieringsbereidheid was niet hetzelfde voor alle categorieën aankopen. Zo verwachtten consumenten minder geld te lenen voor een grote vakantiereis, terwijl
men voor voertuigen, meubels, huishoudelijke apparaten en elektronica eerder van plan was
om deze met een financiering aan te schaffen.
Financieringsbarometer Q4
Totaalbeeld
indices
30
in h o u d s o pga v e
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
colofon
voorwoord
Ontwikkelingen in nederland
Algemene zorgplicht/Wijzigingswet financiële markten 2014
Schuldbemiddeling tegen betaling door private partijen
Vakbekwaamheid
Wijzigingswet financiële markten 2015
Stimulering van energiebesparende maatregelen
Maximering kredietvergoeding
Besluit basisregistratie personen
O n t w i k k e l i n g e n i n Eu r o p a
Herziening Richtlijn Consumentenkrediet
Verzekeringsbemiddelingsrichtlijn (IMD-2)
Kapitaaleisen/CRD IV
Congres
Exter ne contacten
Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
Cijfers Centraal Krediet Informatiesysteem
Nederlandse Vereniging Voor Volkskrediet (NVVK)
Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NV f)
Nationaal Instituut Budgetvoorlichting (n ibud)
Nederlandse Vereniging van Banken en Thuiswinkel.org
Overheden en toezichthouders
Fraude
lustrumbijeenkomst
In ter n e organ isatie
Leden
Geassocieerde leden
Secretariaat
Bestuur
Algemene Ledenvergadering
Werklunches
Toogdag
Golfdag
Fraudeopleiding
v fn Fraude Event
Informatiebijeenkomst De Nieuwe Kentekencard
Communicatie
Onderzoek belang Consumptief Krediet
Commissies en werkgroepen
Vertegenwoordigingen
Consumptief krediet in cijfers
Consumptief krediet en roodstanden
Ontwikkelingen in producten en distributiekanalen
Financieringsbarometer
t e k s t Bert Reitsma, Timo Brinkman, Marie-Louise Tazelaar
f o t o g r a f i e Paul Starink, v fn
o m s l a g Consumptief krediet als motor van de economie
o n t w e r p & p r o d uc t i e Yardmen bv, Amsterdam
32
De VFN is de belangenvereniging van financieringsmaatschappijen en voorschotbanken met als statutaire
doelstelling de behartiging van de gemeenschappelijke
belangen van de bij haar aangesloten ondernemingen die
het financieringsbedrijf uitoefenen, alsmede de bevordering van een gezonde ontwikkeling van het financieringsbedrijf als geheel.
De leden zijn dochterondernemingen van algemene banken, zelfstandige financieringsmaatschappijen en merkgebonden autofinanciers (autofabrikanten, importeurs).
Tezamen vertegenwoordigen zij ongeveer 90% – op basis
van het uitstaand saldo consumptief krediet – van de
financieringsmaatschappijen.
De VFN werd in 1928 opgericht als Vereeniging van
directeuren van Financieringsmaatschappijen in Nederland. De huidige naam werd ingevoerd met de statutenwijziging van 1949.
Sinds 1997 kunnen bedrijven die niet in aanmerking
komen voor het lidmaatschap, maar wel een raakvlak
hebben met de branche, als ‘geassocieerde’ bij de activiteiten van de VFN betrokken raken.
Vereniging van
Financieringsondernemingen
in Nederland
Benoordenhoutseweg 23
2596 ba Den Haag
telefoon 070 - 31 42 442