made in nl - Mazars Berenschot Corporate Finance

maakindustrie
100
Tekst Rob van Leeuwen
illustratie Studio 100%
de meeste omzet
1. Nedschroef
made in nl
De beste
100
maakbedrijven
Lange tijd is de maakindustrie min of meer verguisd, maar nu
wordt ze weer algemeen erkend als onmisbaar voor de toekomst
van de BV Nederland. Daarom voor het tweede jaar op rij:
de Maakindustrie-100. Een lijst van bedrijven om trots op te zijn.
G
rote boten, kleine boten,
gigantische kranen, snel
le achtbanen, ingenieuze
pompen, innovatieve
verpakkingen, simpele
pallets, allerlei machines en de
kleinste chips: Nederlandse
bedrijven maken het allemaal, maar
vrijwel niemand die hun namen kent
of het lijkt te weten. Of liever: leek te
weten, want de laatste maanden
30 MANAGEMENT TEAM | ontdekken
staan productiebedrijven opeens
volop in de spotlights. En terecht.
10 signalen dat de maakindustrie
terug is van nooit weggeweest.
1
Volop verborgen
kampioenen
Philips, AkzoNobel, ASML, NXP,
Hunter Douglas, SBM Offshore,
Aalberts Industries, Stork Technical
Services, ASMI en VDL Groep: de
grote namen van de Nederlandse
maakindustrie kent vrijwel iedereen,
over de hele wereld.
Maar ze zijn zeker niet alleen. Iets
minder goed zichtbaar opereren
talloze Nederlandse maakbedrijven,
die stuk voor stuk excelleren in hun
eigen niche, en vaak wereldmarkt
leider zijn zonder bij het grote
publiek bekend te zijn.
Het zijn deze bedrijven, die MT en
Mazar Berenschot Corporate
Finance (MBCF) op een rij zetten in
de Maakindustrie-100. Het zijn
maakbedrijven die een omzet van
minder dan een half miljard euro
hebben, maar ten opzichte van de
grootste 10 Nederlandse maak
bedrijven wel een hogere marge (5,8
versus 5,5 procent) kennen en een
hoger rendement op geïnvesteerd
vermogen (11,0 versus 6,8 procent).
Samen zijn ze goed voor 11,75
m iljard euro omzet (2012). ‘Het zijn
de hidden champions’, zegt Hein
Stoops, onderzoeker bij MBCF. ‘Je
blijft je verbazen over wat voor
bedrijven er in Nederland zijn.’
2
Grote (verwachte)
productiegroei
Hoe belangrijk is de maakindustrie
eigenlijk? In een recent rapport
meldt ING dat de maakindustrie
niet alleen de grootste exporteur
is van alle sectoren (62 procent van
het totaal), het is ook de grootste
inkoper (met jaarlijks ruim 60 miljard
euro binnen Nederland). Nog meer
goed nieuws: ‘Met een verwachte
groei van 2 procent in 2014 groeit
de sector in 4 van de laatste 5 jaar
harder dan de economie als geheel.’
Binnen de totale industrie speelt de
maakindustrie een belangrijke rol,
aldus het rapport: ‘De toegevoegde
waarde die de maakindustrie reali
seert, neemt de laatste 10 jaar sneller
toe dan die van de industrie als
geheel.’ Ook is de productiegroei van
de Nederlandse maakindustrie de
laatste 10 jaar groter dan die van de
meeste Europese landen, meldt ING.
Nederland moet alleen Oostenrijk en
Duitsland voor zich dulden.
3
Het lintje van
Van der Leegte
Het is weer cool om te
oketteren met de Nederlandse
k
maakindustrie. Toen ondernemers
held Wim van der Leegte eind april
voor de tweede keer een lintje kreeg,
zei EZ-minister Henk Kamp: ‘Wat de
maakindustrie is voor de Nederlandse
economie, is Wim van de Leegte
voor de maakindustrie.’
Een dubbele boodschap, die zowel
het belang van de maaki ndustrie als
de rol die Van der Leegte daarin
speelt benadrukt. De ondernemer
achter de VDL Groep kreeg de
onderscheiding voor het redden van
autofabriek Nedcar en voor ‘de be
vordering en het behoud van werk
gelegenheid’ in Noord-Brabant.
Dankzij Van der Leegte rollen waar
schijnlijk deze zomer BMW Mini’s
van de lopende band in Born.
4
Steun van links tot
rechts
Kamp is niet de enige politicus die
Hollandse productiebedrijven een
hart onder de riem steekt. Ook
Diederik Samsom, partijleider van
de PvdA, zei eerder dit jaar tegen
het FD dat politiek Den Haag veel
sterker moet inzetten op de maak
industrie. ‘Nederlanders kunnen
heel goed nieuwe dingen bedenken,
uitvinden. We zijn ook heel sterk in
verkopen. De koopman zit diep in
ons, die raken we nooit meer kwijt.
Maar we moeten ook weer dingen
gaan maken.’
Later in het gesprek zegt hij: ‘De ro
botisering waarvoor wordt gewaar
schuwd vindt vooral plaats in secto
ren waar je het tot voor kort niet
verwachtte: in de verzekeringsbran
2. Huisman
3. Hyva
4. Schoeller Allibert
5. Loparex
6. Kendrion
7. Sterling Fluid Systems
8.Neways Electronics
499
491
457
342
336
285
282
International
274
Industries
273
261
9.BE Semiconductor
10. Synbra
Omzet in miljoenen euro (2012)
che en accountancy. In de maakin
dustrie werken robots en werkne
mers juist samen. Daardoor kan de
robotisering juist tot méér werk lei
den.’
5
Het gefluister van de
adviseurs
Samsom verzon zijn pakkende
k rantenkop niet zelf, dat deed de
Wetenschappelijke Raad voor het
Regeringsbeleid. Eind 2013 publi
ceerde de raad het rapport ‘Naar
een lerende economie’, dat uitgebreid
stilstaat bij het belang van de Neder
landse maakindustrie. Natuurlijk, zo
schrijven de onderzoekers, ons land
is een diensteneconomie, maar de
laatste 4 decennia daalt het a andeel
van de maakindustrie vergeleken
met andere landen slechts traag.
Daarnaast benadrukken ze dat de
Nederlandse diensteneconomie niet
zonder een goed draaiende maak
industrie kan, want de twee zijn
meestal sterk met elkaar vervloch
ten: waar iets wordt gemaakt, zijn
diensten nodig, en vice versa. De
onderzoekers: ‘Sommige regio’s
ontdekken | MANAGEMENT TEAM 31
maakindustrie
de grootste
groeiers
1. Hydratec
2. BioMethanol
3. Ploeger Oxbo
4. Vencomatic
5. Prodrive
6. Bollegraaf
7. Huisman
8.BE Semiconductor
Industries
9. Doedijns
10. KS Profiel
55,7
33,4
32,3
26,3
20,3
19,6
16,3
we zijn Groot in offshore..
draaien uitsluitend op een dienst- of
maakindustrie, maar die regio’s
vormen een minderheid.’
6
Gemiddelde groei in procenten
per jaar, 2008-2012
1. Ottevanger
147,4
2. Spirotech
46,7
3. Van Aarsen
38,8
4. Verder International 34,0
5. Frames
28,1
6. Trioliet
26,4
7. Stork Prints
26,2
8. Selo
26,1
9. Prodrive
25,3
10. Terberg-Benschop
24,6
Gemiddelde ROIC per jaar, 2010-2012
de grootste
winstmakers
1. Doedijns
2. Hydratec
3. KS Profiel
4. Spirotech
5. Lovink Technocast
6. Loparex
7. Oerlemans Packaging
8. Muelink en Grol
9. Vencomatic
10. Ploeger Oxbo
19,6
18,6
18,6
18,0
17,0
16,6
16,2
15,6
15,3
15,0
Gemiddelde EBIT per jaar, 2007-2012
32 MANAGEMENT TEAM | ontdekken
Topsectoren
Nederland
16,3
16,2
15,8
het meeste
rendement
100
Zelfs Obama zegt
het...
Ook internationaal lijkt de focus
op maakbedrijven toe te nemen.
Zo riep de Amerikaanse president
Barack Obama vorig jaar in zijn
State of the Union het congres op
om ervoor te zorgen dat de volgende
revolutie in productie Made in
America is.
In februari van dit jaar kondigde hij
de lancering van twee innovatiehubs aan, die onder a
ndere zijn ge
richt op de productie van lichtge
wicht metalen. Obama wil
uiteindel ijk een netwerk neerzetten
van 45 innovatie-instituten rond
de Amerikaanse maakindustrie. Hij
heeft buitenlandse bedrijven opge
roepen om te investeren in banen
in de Verenigde Staten, want ‘er is
geen betere plek op aarde om
business te bedrijven dan Amerika’.
Daar zijn we het uiteraard niet mee
eens, en gelukkig zijn er in
Nederland ook genoeg bedrijven die
dagelijks het tegendeel bewijzen...
7
Jaloezie uit het
buitenland
Duitsland is en blijft natuurlijk
de maakindustriekampioen van
Europa. Ter illustratie: de
Nederlandse maakindustrie produ
ceerde in 2013 voor 78 miljard euro,
Duitsland deed bijna 1.000 miljard
euro, volgens onderzoekers van ING.
Het aandeel van Nederland in de Eu
ropese productie bedraagt nog geen 3
procent. Toch roept de Nederlandse
maakindustrie ook bewondering op
bij Duitse bedrijven. Deutsche Bank
benoemde de maakindustrie in de re
gio Eindhoven eind 2013 bijvoorbeeld
tot de beste wereldwijd. ‘Sommige
hightech en automotive bedrijven
hebben zich zelfs zo doorontwikkeld
dat ze nu mondiaal gezien tot de be
langrijkste marktspelers behoren.
Onderdeel van hun succes is dat ze
gevoed worden door leveranciers uit
de regio die tijdig kunnen leveren en
de hoogste kwaliteit bieden’, aldus
Peter Lingmont, head of coverage
commercial banking regio Eindhoven
van de Deutsche Bank.
8
Alle lichten op groen,
vooral in export
Toeval of niet, twee grote industriële
Nederlandse concerns kwamen
begin deze maand met zeer goede
resultaten naar buiten. TKH, onder
meer actief in bandenproductie,
gebouwen en telecom, zag zijn omzet
afgelopen jaar met ruim 10 procent
toenemen. Kendrion, producent van
elektromagnetische componenten en
#29 in de Maakindustrie-100, kwam
op dezelfde dag zelfs met een groei
van 47 procent (oké, toegegeven:
daarvan was maar 6 procent op
eigen kracht). Deze bedrijven zijn
n iet de enige: de goede cijfers kwa
men daags na verschijning van een
rapport waarin ABN Amro stelde
dat voor de 56.545 industriële
bedrijven in Nederland ‘alle lichten
op groen’ staan, vooral in de export.
9
Nederland, misschien
wel een productieland
Wordt Nederland weer interessant
als vestigingsplaats voor maak
bedrijven? Of wordt de productie
zelfs teruggehaald uit het buiten
land, zoals soms wordt beweerd?
Niet te vroeg juichen, want ‘de wens
lijkt hier de vader van de gedachte’,
schrijft ING. ‘Voor 1 op de 3
bedrijven die buitenlandse productie
starten/uitbreiden, betekent dit
m inder productie in Nederland.’
Maar er is ook goed nieuws: ‘Van
de bedrijven die productie in Azië
heeft, speelt 10 procent met de
10 Investeerders
waren al wakker
Dit alles is natuurlijk allang
gesneden koek voor investeerders,
die niet meewaaien met de politieke
winden, maar die gewoon kijken
waar winst te halen valt. Productie
bedrijven zijn dan ook al sinds jaar
en dag een gewillige ‘prooi’ voor
participatiemaatschappijen en
private equity-partijen, onder andere
omdat ze een hoog rendement op
geïnvesteerd vermogen laten zien.
Terwijl de totale Nederlandse
economie vorig jaar nog met een half
procentje kromp, boekten de
‘in de maakindustrie kunnen robots
juist tot méér werk leiden’
gedachte productie uit Azië binnen
5 jaar terug te halen naar Europa.’
De Boston Consulting Group (BCG)
zorgt voor nog een lichtpuntje. Uit
hun recente Cost-Competitiveness
Index blijkt dat de laatste 10 jaar een
verschuiving heeft plaatsgevonden
in productiekosten. Mexico is op
eens goedkoper dan China, Brazilië
is juist heel erg duur en Groot-Brit
tannië blijkt de goedkoopste pro
ductielocatie van West-Europa. Ook
Nederland doet het goed, conclu
deert BCG: ‘Groot-Brittannië en Ne
derland hebben hun concurrentie
vermogen ten opzichte van andere
exporteurs in West-en Oost-Europa
vergroot.’
bedrijven uit de Maakindustrie-100
een omzetgroei van 3 procent, en
de top-10 zelfs nog meer: 3,3
procent. En ook het rendement is
goed: de 100 bedrijven gaven 11
cent terug op elke geïnvesteerde
euro, terwijl de top 10 zelfs uitkomt
op 23,53 procent.
Hein Stoops, die namens MBCF de
ranglijst opstelde: ‘De markt voor
transacties is momenteel niet
supergoed, maar in de maakindus
trie zien we genoeg gebeuren.
I nvesteerders vinden deze sector
interessant en uniek, want het zijn
bedrijven die je snel kunt opschalen
en die hoge rendementen kunnen
halen.’
1. Huisman (1)
2. Frames (3)
3. SIF Group (10)
4. Orga (43)
5. Sas Offshore (44)
6. Heerema (73)
7. Mercon (85)
.. Goed in agrarische
machines..
1. MPS (8)
2. Vencomatic (12)
3. Zuidberg (13)
4. Van Aarsen (14)
5. Ploeger Oxbo (17)
6. Ottevanger (20)
7. Trioliet (32)
8. Vostermans (36)
.. Sterk in staal..
1. Andus Group (26)
2. Roto (65)
3. Syndus (69)
4. KS Profiel (77)
5. Voortman Steel (86)
6. Nedstaal (95)
7. Hollandia (96)
en verpakken als de beste
1. Oerlemans (29)
2. HSV Beheer (37)
3. Kivo (58)
4. Solidpack (61)
5. Hordijk (70)
6. AFP (72)
7. Synbra (78)
8. Schoeller Allibert (91)
ontdekken | MANAGEMENT TEAM 33

Download Report