Actualisering inventarisatie
innovatie openbaar
bibliotheekwerk
Juli – september 2014
rapport
Colofon
Edwin Mijnsbergen - M.I. Webwerk
Deze publicatie is het resultaat van een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van SIOB.
De verantwoordelijkheid voor de inhoud en de ingenomen standpunten berusten bij de auteur.
© 2014 Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, Den Haag
Netherlands Institute for Public Libraries
Koninginnegracht 14 2514 AA Den Haag
Postbus 16160 2500 BD Den Haag
T +31 (0) 70 3090 222 | F +31 (0) 70 3090 299
[email protected] | www.siob.nl
http://www.edwinmijnsbergen.nl
Mits niet anders vermeld valt de inhoud van deze publicatie van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken
onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Zie de licentievoorwaarden op: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl/
2
Inhoudsopgave
Inleiding
4
Samenvatting
5
1 Opdracht en werkwijze
1.1 Opdrachtbeschrijving
1.2 Afbakening 8
1.3 Werkwijze
8
1.4 Kanttekeningen 8
6
6
2 Inzichten en aanbeveling
9
3 Inventarisatie
Projecten 2014
Projecten 2013
11
12
22
3
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Inleiding
1
In 2013 startte het SIOB met het project De Innovatieagenda . In dat kader werden in de zomer van 2013
innovatieve ideeën en projecten binnen het openbaar bibliotheekwerk door ondergetekende
2
geïnventariseerd . Het SIOB vroeg mij die inventarisatie in de periode tot half september 2014 te
3
actualiseren, opdat de vorig jaar opgerichte innovatieraad er verder mee aan de slag zou kunnen. De
innovatieraad werd door SIOB opgericht op basis van de ervaringen en aanbevelingen uit de activiteiten
van 2013. De raad heeft tot doelstelling inspraak, krachtenbundeling en draagvlak te creëren en te
organiseren op het gebied van innovatie, waarmee ook de investeringen in en de inhoudelijke richting van
de landelijke innovatieagenda mede bepaald zullen worden.
De innovatieraad heeft in het voorjaar van 2014 als onderdeel van haar visie op bibliotheekinnovatie een
4
driesporenmodel ontwikkeld en beschreven. Dit model brengt focus aan in zijn betrokkenheid bij
activiteiten. In de bijbehorende notitie wordt beschreven hoe de raad met het model diverse soorten
innovatie wil ondersteunen, en hoe deze over drie sporen loopt (versterken, groeien en inspireren).
Een analyse van de inventarisatie uit 2013 is gebruikt voor de gedachtevorming over de werkzaamheden
van de raad in het algemeen, en de ontwikkeling van bovengenoemd model in het bijzonder. De analyse
omvatte onder andere een clustering op basis van het toekomstperspectief van de commissie Cohen.
Het doel van de actualisering van de inventarisatie is tweeledig. Enerzijds is het overzicht uit 2013 in de
meeste gevallen niet meer actueel en/of compleet en behoeft het dus aanvulling en actualisering,
anderzijds is intussen de innovatieraad opgericht, die behoefte heeft aan een actueel overzicht voor haar
activiteiten, bijvoorbeeld voor de ontwikkelingen van een innovatielandkaart. Daarnaast wil de raad
ondersteuning bieden conform het driesporenmodel. Met behulp van deze inventarisatie wil zij projecten
en ideeën ophalen die passen binnen de kavels ‘versterken’ en ‘groeien’.
1
http://www.siob.nl/thema-s/innovatie-in-de-sector/item1570
http://www.siob.nl/thema-s/inventarisatie-innovatie-openbaar-bibliotheekwerk/item2409
3
https://www.biebtobieb.nl/groepen/innovatieraad
4
http://www.siob.nl/media/documents/Driesporenbeleid_Innovatieraad_OpenbareBibliotheken_def.pdf
2
4
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Samenvatting
In 2013 leverde de inventarisatie als momentopname uiteindelijk 94 projecten op, waarvan er 55
rechtstreeks werden ondersteund door een Provinciale Service Organisatie (PSO), 32 door een
basisbibliotheek (soms zelfstandig, soms met steun van een PSO) en waarvan er 9 werden uitgevoerd
door individuen, dan wel door commerciële organisaties. De actualisering van de inventarisatie, in de
periode juli-september 2014, leidde tot het schrappen van een aantal projecten die vorig jaar op de lijst
stonden, maar leverde tegelijkertijd ook 58 nieuwe projecten op. Het totaal aantal nog lopende projecten
komt daarmee op 157. Van de nieuwe projecten worden er 40 ondersteund door een PSO, 18 door
basisbibliotheken en 4 door particulieren en commerciële partijen. Het is van belang om te vermelden dat
de toename van het aantal projecten van PSO’s ook heeft te maken met een verzoek van de Stichting
Samenwerkende PSO’s Nederland (SPN), om de inventarisatie van 2014 ook via de directies van PSO’s uit
te zetten. Aan dat verzoek werd voldaan. Mede daardoor staan op de lijst nu ook projecten van
organisaties als Probiblio en Biblionet Drenthe. In de momentopname van 2013 ontbraken die.
Wat opviel bij de actualisering is dat het gros van de projecten die vorig jaar op de lijst stonden nog steeds
de status ‘actief’ heeft. Minder dan 10 projecten zijn in de tussentijd gestaakt, afgerond of opgegaan in
andere projecten. Wel is het zo dat sommige projecten op een lager pitje staan. Dat veel projecten zich
een jaar na de eerste inventarisatie in een volgende fase bevinden is vanzelfsprekend. Projecten worden
geleidelijk uitgerold of zijn inmiddels in de doorontwikkel- of implementatiefase beland. Dat beeld strookt
in de meeste gevallen met de doorlooptijden die in 2013 werden opgegeven.
Vorig jaar viel op dat er vrijwel alleen –grotendeels uitgewerkte- projecten werden ingezonden en
nauwelijks ideeën of ontwerpen. Voor de geactualiseerde innovatie werden ook 4 projecten ingezonden
5
door groepjes individuen, die zijn voortgekomen uit de 2 zogenoemde innovatiedoedagen (georganiseerd
in het kader van de Innovatieagenda). Het is niet alleen interessant om te constateren dat die dagen
blijkbaar concrete ‘projectvruchten’ afwerpen; het is ook mooi om te zien dat die vruchten zijn bedacht en
worden gedragen door mensen uit zeer uiteenlopende organisaties. Dat ‘werken over de grenzen van het
eigen instituut’ zie je bij de geregistreerde projecten van bibliotheekorganisaties slechts in beperkte mate.
Wat in de inventarisatie niet goed tot uitdrukking komt, maar zeker niet onvermeld mag blijven, is dat uit
de interviews en mailwisselingen met verschillende sleutelfiguren uit de bibliotheekbranche een
verontrustend beeld naar voren komt over de invloed van de bezuinigingen op de innovatie in het
openbaar bibliotheekwerk. Projecten die lopen kunnen weliswaar worden voortgezet maar het werd ook
duidelijk dat veel projecten zijn toevertrouwd aan (te kleine) teams, die vaak meerdere projecten tegelijk
moeten trekken. Zo nu en dan wordt zelfs expliciet bedankt voor nieuwe projecten –zelfs als daar een
subsidie tegenover staat- omdat bezuinigingen de inzet van bestaande medewerkers, of het werven van
nieuwe, onmogelijk maken. Deze uitingen wekken de indruk dat innovatie in het openbaar
bibliotheekwerk vaak kwetsbaar is. Hoe kwetsbaar precies zou nader onderzocht moeten worden, maar
het lijkt niet te voorbarig om te stellen dat krachtenbundeling binnen innovatie meer dan ooit
noodzakelijk is.
5
http://www.siob.nl/over-siob/nieuws/innovatiedoedag-2014/item2675
5
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
1 Opdracht en werkwijze
1.1 Opdrachtbeschrijving
Actualisering inventarisatie innovatieve initiatieven ten behoeve van innovatieagenda
Juli 2014
Achtergrond en aanleiding
Het SIOB is in 2013 gestart met de innovatieagenda en wil daarmee fungeren als een ‘spin in het web’
door kansrijke innovatieve initiatieven bij elkaar brengen, bekend te maken en eventueel op te schalen
naar landelijk niveau. Bovendien heerst binnen de sector soms de vrees dat het wiel op verschillende
plaatsen opnieuw wordt uitgevonden; het SIOB wil dit graag voorkomen. Daartoe wil het SIOB inzichtelijk
krijgen, maken en houden welke innovatieve initiatieven op dit moment bestaan binnen het openbaar
bibliotheekwerk.
In dit kader heeft in 2013 een inventarisatie van innovatieve ideeën en projecten plaatsgevonden. Deze
inventarisatie innovatie openbaar bibliotheekwerk biedt over- en inzicht in de huidige stand van zaken van
‘innovatie’ in de openbare bibliotheeksector.
De inventarisatie leverde een kleine honderd projectbeschrijvingen op, waarvan een aantal zich nog in de
conceptfase bevond. Het grote aandeel van Cubiss viel op, evenals het feit dat er vrijwel alleen –
grotendeels uitgewerkte – projecten werden ingezonden. Er werden nauwelijks ideeën of ontwerpen
aangemeld.
Innovatieraad
Eind 2013 is – ingegeven door ervaringen en aanbevelingen uit de activiteiten van 2013 – een
innovatieraad opgericht. De innovatieraad wil de in openbare bibliotheken aanwezige innovatiekracht
stimuleren onder andere met behulp van krachtenbundeling en het creëren van draagvlak. Daarmee
worden eveneens de investeringen in en de inhoudelijke richting van de landelijke innovatieagenda
bepaald.
De innovatieraad heeft in het voorjaar van 2014 als onderdeel van haar visie op bibliotheekinnovatie een
driesporenmodel ontwikkeld en beschreven. Dit model brengt focus aan in zijn betrokkenheid bij
6
activiteiten. In een notitie beschrijft hoe de raad met het model diverse soorten innovatie wil
ondersteunen, en hoe deze over drie sporen loopt (versterken, groeien en inspireren, zie afbeelding).
6
http://www.siob.nl/media/documents/Driesporenbeleid_Innovatieraad_OpenbareBibliotheken_def.pdf
6
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Een analyse van de inventarisatie uit 2013 is gebruikt voor de gedachtevorming over de werkzaamheden
van de raad in het algemeen, en de ontwikkeling van bovengenoemd model in het bijzonder. De analyse
7
omvatte onder andere een clustering op basis van het toekomstperspectief van de commissie Cohen . De
resultaten worden gecommuniceerd in de zomer 2014.
Activiteiten
Deze opdrachtbeschrijving omvat de actualisering van de inventarisatie van innovatieve initiatieven uit
2013. Het doel is tweeledig.
Enerzijds is het overzicht uit 2013 in de meeste gevallen niet meer actueel en/of compleet en behoeft
het dus aanvulling en actualisering.
Anderzijds is intussen de innovatieraad opgericht, die behoefte heeft aan een actueel overzicht voor
haar activiteiten.
o De raad wil overzicht krijgen en houden over de stand van zaken rondom innovatie in het
land; wat is er gaande, wat zijn de hot topics, op welke plekken worden veel of juist weinig
innovatieve projecten uitgevoerd, etc. Dit om bijvoorbeeld een innovatielandkaart te kunnen
ontwikkelen.
o Daarnaast wil de raad ondersteuning bieden conform het driesporenmodel. Met behulp van
deze inventarisatie wil hij projecten en ideeën ophalen die passen binnen de kavels
‘versterken’ en ‘groeien’ (zie afbeelding).
Uitvoering
De inventarisatie wordt uitgevoerd door een ervaren netwerker binnen de OB-sector, met behulp van
bijvoorbeeld interviews en deskresearch (de methode staat de opdrachtnemer vrij).
Afstemming vindt plaats met de projectleiding innovatieagenda van het SIOB, die eveneens zorgt voor
eventuele ondersteuning. Vanwege het krappe tijdspad worden resultaten in een spreadsheet in Google
Drive bijgehouden die ook toegankelijk is voor de projectleiding. Op die manier kunnen de uitkomsten van
de inventarisatie worden gescoord en op 18 september gepresenteerd aan de Innovatieraad.
Resultaten & tijdspad
Verkenning
7
juli-sep 2014
http://www.siob.nl/thema-s/visie-maatschappelijke-functie-bibliotheek/item1569
7
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Concept resultaten in Google Drive t.b.v. innovatieraadsvergadering
Eindrapport inventarisatie innovatieve initiatieven
18 sep 2014
okt 2014
1.2 Afbakening
Uit de Innovatieagenda 2013-2014 van SIOB:
“De term innovatie wordt rijkelijk gebruikt in de nota’s en plannen die de afgelopen jaren zijn verschenen.
Het begrip lijkt op verschillende manieren te worden geïnterpreteerd. Voor het project innovatieagenda
wordt onder innovatie verstaan de introductie van een nieuw(e) (eigenschap van) product /dienst, proces,
praktijk of idee, inclusief de succesvolle implementatie en acceptatie daarvan door de beoogde
gebruikers. Voor de bibliotheeksector houdt dat in dat door centrale regie van innovatie het voor
bibliotheekorganisaties mogelijk wordt en/of blijft zich te blijven vernieuwen, zodat de bibliotheek flexibel
genoeg is en blijft om haar rol telkens te evalueren en haar meerwaarde te bewijzen en te verdedigen.”
1.3 Werkwijze
Na het bespreken van de opdracht met Adeline van den Berg (adviseur bij het SIOB en projectleider
Innovatieagenda) en Johan Stapel (Innovatiemanager stichting Bibliotheek.nl) plaatste ik een oproep voor
inzendingen onder de titel ‘De actualisering van de Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
SIOB’. De oproep deelde ik via zoveel mogelijk kanalen, zoals www.Biebtobieb.nl,
http://bibliotheek20.ning.com, www.edwinmijnsbergen.nl en diverse sociale media. Daarnaast stuurde ik
de oproep direct naar alle contactpersonen van vorig jaar, naar de directies van alle PSO’s en naar een
aantal nieuwe contactpersonen. De vakbladen Bibliotheekblad en InformatieProfessional besteedden ook
aandacht aan de oproep.
In de tabel worden de projecten opgesomd per inzender, in de meeste gevallen voorzien van een korte
projectomschrijving, de huidige financiering en de doorlooptijd. In sommige gevallen ontbraken enkele
gegevens. Ook gaf niet iedereen toestemming voor het publiceren van de volledige
projectomschrijvingen. Besloten is daarom dat de projectdocumentatie wel kan worden opgevraagd,
maar dat er dan zal worden doorverwezen naar de contactpersoon bij de desbetreffende organisatie,
tenzij er expliciet toestemming is verleend voor openbaarmaking.
1.4 Kanttekeningen
Ten eerste is het als kanttekening belangrijk om voor ogen te houden dat deze actualisering, net als de
inventarisatie van vorig jaar, een momentopname is, die werd uitgevoerd in de periode juli-september
2014, middenin de vakantieperiode van velen. De actualisering is daarom niet uitputtend en moet ook
niet als zodanig beschouwd worden.
Daarnaast is de opdracht beperkt tot de openbare bibliotheeksector. Initiatieven buiten deze specifieke
sector vallen buiten scope. Hoewel ongetwijfeld interessant en soms relevant, was beperking noodzakelijk
om de inventarisatie behapbaar te maken. Het behoort tot de mogelijkheden dat deze wordt vervolgd
met een inventarisatie van aan het bibliotheekveld grenzende sectoren, zoals het onderwijs en de archiefen museumwereld.
8
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
2 Inzichten en aanbeveling
In de inventarisatie van 2013 deed ik een aanzet om de ingezonden initiatieven te analyseren en er een
rode lijn in te ontdekken. Ik constateerde toen dat de diversiteit binnen de ingezonden projecten groot
was, maar dat er een aantal type projecten te onderscheiden was op basis van onderwerp, die in
verschillende plaatsen of provincies worden uitgevoerd en die bibliotheken of bibliotheekorganisaties zelf
als innovatief omschrijven. In de inventarisatie van 2013 werden zes onderwerpsgebieden als basis
gehanteerd, namelijk:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Het faciliteren van auteurs
De dialoog met klanten
Het koppelen van catalogi en data
Het faciliteren van kennisdeling
Mediawijsheid
Contextualisering
De meeste projecten konden worden ondergebracht in een of meer van die gebieden. Dat geldt ook voor
de 58 nieuwe projecten die in 2014 werden geïnventariseerd, maar inmiddels hanteert SIOB een andere,
wat uitgebreidere rubricering, die bestaat uit 4 basisdomeinen en 8 ’innovatiedomeinen’, die vervolgens
ook worden gekoppeld aan de vier maatschappelijke kernfuncties van de openbare bibliotheek in 2025,
zoals die worden beschreven in het rapport van de commissie Cohen, Bibliotheek van de toekomst,
8
knooppunt voor kennis, contact en cultuur. In het artikel Op weg naar een innovatielandkaart , van
september 2014, wordt deze werkwijze toegelicht. Schematisch ziet het er als volgt uit:
8
http://www.siob.nl/kennisbank/documenten/op-weg-naar-een-innovatielandkaart/item2753
9
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
De 58 nieuwe projecten die de actualisering zijn niet allemaal onder te brengen in de 8
innovatiedomeinen. Van sommige is het domein (nog) niet vastgesteld, andere vallen te rubriceren als
‘overig’. Van de 24 projecten die tot die rubriek behoren kan de helft worden omschreven als behorend
tot beleidsontwikkeling. De verdeling van de overige projecten:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
mediawijsheid: 6 projecten
makers- of werkplaatsen: 4 projecten
kennis delen: 2 projecten
faciliteren lokale auteurs: 1 project
community building: 2 projecten
leesbevordering: 7 projecten
contextualisering van informatie: 8 projecten
promotie van de collectie: 4 projecten
Opgeteld bij de projecten van de inventarisatie van 2013 is het totaalbeeld dan als volgt:
Kernfunctie Cohen
Aantal projecten
Domeinen
Verbindt mensen met
informatie
16
mediawijsheid
Platform persoonlijke
ontwikkeling
18
makers- of werkplaatsen
kennis delen
Centraal in lokale
infrastructuur
25
faciliteren lokale auteurs
community building
leesbevordering
Biedt meer dan je zoekt
36
contextualisering van
informatie
promotie van de collectie
Kwantiteit zegt uiteraard niets over innovatieve kwaliteit. Het is aan de innovatieraad om over dat laatste
te beslissen, op basis van het eerder genoemde driesporenmodel en de shortlist die wordt aangeleverd
9
door SIOB, na het scoren en ‘coheniseren’ van alle projecten . Toch zou het wellicht goed zijn om die
kwantiteit ook mee te nemen in de afwegingen. Projecten krijgen nu terecht een hogere score als ze
anders, onderscheidend, haalbaar en schaalbaar zijn (de criteria om de projecten te kunnen wegen op
hun innovatieve gehalte en meerwaarde voor het hele veld), maar dat betekent niet automatisch dat
andere bibliotheken ook heil zien in deelname aan, of overname van het concept. Zeker als je bedenkt dat
het bezuinigingsklimaat mogelijk van grote (negatieve) invloed is op innovatie in de sector is het misschien
ook raadzaam om goed te kijken naar projecten die al door veel bibliotheken worden uitgevoerd. Het is
duidelijk dat projecten rondom domeinen als makersplaatsen, community building, leesbevordering en
9
http://www.siob.nl/over-siob/nieuws/innovatieraad-ondersteunt-durf-the-vragen-raspberry-pi-en-wijsheid-in-crisistijd/item2763
10
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
contextualisering het al goed doen. Het is niet denkbeeldig dat een project dat minder hoog scoort op de
shortlist voor al die zusterprojecten toch als voorbeeld of blauwdruk zou kunnen fungeren, zolang kennis
delen en schaalbaarheid maar als voorwaarden voor ondersteuning gelden.
3 Inventarisatie
De inventarisatie vond plaats in de periode juli-september 2014 volgens de in hoofdstuk 1 omschreven
werkwijze. Ik vroeg alle respondenten de projectgegevens aan te leveren volgens het onderstaande
format, met 12 variabelen, die een goed beeld zouden moeten geven van de betekenis, de status, de
mogelijkheden en de omvang van de projecten:
Naam van het project
Bestaat sinds
Betrokkenen/organisatie/Contactpersoon
Eventuele doorlooptijd
Waarom vinden betrokkenen dat het om innovatief project gaat?
Bestaande financiering
Doelstelling(en)
Relatie tot andere projecten
Eventuele link naar SIOB
Is het project opschaalbaar naar andere bibliotheken/steden/provincies?
Vergelijkbare projecten
Bijlagen (projectdocumenten en/of links)
11
Tabel
Projectomschrijvingen 2013 en 2014 cumulatief.
In de tabel zijn eerst de projecten uit de actualisering van 2014 opgenomen. Daaronder, vanaf pagina 22, de projecten van 2013. Veel van de projecten die in 2013 de status ‘actief’
hadden hebben die status nog steeds maar zijn, waar mogelijk, aangevuld met updates van de respondenten. Waar gegevens niet zijn ingevuld, ontbraken die (om diverse redenen).
Projecten 2014 (nieuw aangemeld)
Organisatie
Naam en projectomschrijving
Jaar & status
Financiering/
ondersteuning
Biblionet Drenthe
www.drenthe.nl (onderdeel recreatie en vrije tijd): Biblionet Drenthe, Marketing Drenthe en
Recreatieschap Drenthe werken samen in de Stichting Internet Platform Drenthe. Voor thema
vakantie en vrije tijd beheert Biblionet Drenthe een database (was voorheen de G!DS, nu een eigen
database), waarin de data verzameld en beheerd worden met als frontends diverse websites en een
app. Eerste versie gestart in 2010. Vernieuwt zich daarna voortdurend qua frontends. Biblionet
Drenthe is dit jaar uit samenwerkingsverband gestapt. We doen nog wel het functioneel en
redactioneel beheer.
-
Startsubsidie van Provincie Drenthe.
Lopende exploitatie uit bijdragen
gemeenten en recreatie-ondernemers
Biblionet Drenthe
Leesklik www.leesklik.nl Stimuleren van ouderbetrokkenheid bij het voorlezen aan kinderen. De
website bevat digitale content en vult een fysieke voorleescollectie rond 12 thema’s aan. Doelgroep
voor dit project is kinderdagverblijf/Peuterspeelzaal. Opdrachtgever is de gemeente Aa en Hunze
2014 opgeleverd, mogelijk
opschaling naar Meppel?
Gemeente Meppel en Aa en Hunze
Biblionet Drenthe
www.museaindrenthe.nl: In opdracht van het Platform Drenthe musea wordt op de website een
selectie uit de Drentse museumcollecties getoond. De collecties staan beschreven in het collectie
registratiesysteem. Bij de museumstukken worden beschrijvingen getoond en kan publiek zelf
content toevoegen. Is in principe opschaalbaar.
2013 opgeleverd.
Museumplatform Drenthe
Biblionet Drenthe
Kunst in de bieb: Pilot van enkele bibliotheken en CBK Drenthe, waarbij het publiek in de bibliotheek
aan de hand van een digtaal presentatiescherm een selectie kan doen uit het aanbod van het CBK,
inclusief de logistieke afhandeling.
Lopend vanaf 2013-2014. Wordt Startsubsidie Stichting BNL
binnenkort formeel afgesloten.
Biblionet Drenthe
Factor-L www.factorl.nl: Brugklasleerlingen lezen vijf boeken in vijf weken en doen verslag van hun
leeservaringen via de website www.factorL.nl. Oplevering in 2012. Exploitatie uit bijdragen scholen.
Contactpersoon Marion Loos. Is opschaalbaar
Oplevering in 2012.
Biblionet Drenthe
Drentse e-books: Digitaliseren van ca 150 Drentse en drentstalige publicaties (fictie, non fictie,
secundaire literatuur) in samenwerking met Drents Archief, Huus van de Taol, BNTL. Titels worden
zowel opgenomen in de catalogus van de Drentse bibliotheken als ook in de website annodrenthe.nl
(in context.)
Projectplan in concept gereed.
nog niet
Subsidietraject moet nog gestart
worden. Niet opschaalbaar
Bibliotheek Drachten
Beleefhetindebieb.nl
De drie pijlers van het oude Beleefconcept, waarbij activiteiten gekoppeld worden aan themadossiers
en er samengewerkt wordt met bedrijven en maatschappelijke organisaties, staan aan de basis van
dit nieuwe project. Bibliotheken die meedoen kunnen gebruik maken van de volledig integrale
digitale infrastructuur met content.
In dit nieuwe project worden op grote schaal samenwerkingspartners toegevoegd aan de database
Voor eigen gebruik zal het
project begin 2015
geïmplementeerd worden in de
werkwijze van Bibliotheek
Drachten.
Exploitatie uit bijdragen scholen
Eigen middelen Bibliotheek Drachten
12
met content, waar alle deelnemende bibliotheken, ongeacht hun locatie, gebruik van kunnen maken.
Deze kennispartners worden uitgenodigd hun kennis te delen. Bibliotheek Drachten heeft op dit
moment kennispartners als BeterHoren, Rabobank, Eyewish, Halfords, Dixons, Friesland
Zorgverzekeraar, ANWB, Hartstichting. Zij verzorgen b.v. een lezing, voorlichting of informatiemarkt
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Bibliotheekwerk
in Openbaar
de bibliotheek.
Deze partijen blijken niet alleen op lokaal, maar ook op landelijk niveau zeer
geïnteresseerd in de werkwijze van Beleefhetindebieb.nl. Zij willen afspraken maken, waarbij op
lokaal niveau vestigingen/filialen meedoen aan een activiteit in een willekeurige bibliotheek. Zij zijn
bereid daarvoor te betalen, ook als de bibliotheek strenge randvoorwaarden bepaalt. Zij
onderkennen hierin een krachtig marketinginstrument. Waarschijnlijk geldt hetzelfde voor veel
bedrijven en organisaties die (alleen) zichtbaar zijn op internet en juist op zoek zijn naar een
‘voorkant’.
Op deze wijze kost een activiteit geen geld, maar levert het juist op. De kennispartners die
geïnteresseerd zijn, worden geregistreerd in de database van Beleefhetindebieb.nl. Bibliotheken die
mee doen hoeven alleen de database van Beleefhetindebieb.nl te raadplegen om een lokale,
betalende kennispartner bij een activiteit te vinden. Belangrijke voorwaarde voor succes is de
deelname van zoveel mogelijk bibliotheken.
Contactpersoon: Saskia van Ramesdonk en/of Albert Smeding
Bibliotheek Dronten
BiblioLab Flevoland
Doorlopend.
Bibliotheek Kennemerwaard
Bondgenootschap geletterdheid: Op initiatief van Bibliotheek Kennemerwaard wordt binnen de regio juni 2013-2018
Heerhugowaard, Alkmaar, Castricum en Bergen een nieuw Bondgenootschap Kennemerwaard van
Stichting Lezen en Schrijven opgericht. Het streven is de ondertekening op 27 november te doen
plaatsvinden. Wij nodigen u hierbij van harte uit ook bondgenoot te willen zijn! Bondgenoten nemen
samen een meerjarige verantwoordelijkheid om het lezen en schrijven in de eigen regio te
bevorderen én het taboe op laaggeletterdheid te doorbreken. Dit doen ze door laaggeletterden te
signaleren en door te verwijzen naar taalcursussen. Daarnaast organiseren ze activiteiten om lezen
en schrijven te stimuleren en vereenvoudigen ze hun eigen communicatie.
Tot 1-1-2015: Stichting Lezen en
Schrijven (advies en ondersteuning)
en Bibliotheek Kennemerwaard (inzet
personele uren);
Bibliotheek Kennemerwaard
Platform Erfgoed Heerhugowaard: De doelstelling van het platform Erfgoed Heerhugowaard om
maandelijks minimaal één activiteit op het gebied van erfgoed in de gemeente aan te bieden kan er
toe bijdragen dat cultuurhistorie voor meer mensen een groter deel van de identiteit of imago van
Heerhugowaard gaat uitmaken.
Vanaf maart 2013 doorlopend
Projectfinanciering per jaar door de
Gemeente Heerhugowaard
Bibliotheek Kennemerwaard
Raspberry Pi: Het doel van het project is om jongeren via een 100 talenten project kennis te laten
maken met programmeren en het onderzoeken en uitvoeren van nuttige toepassingen voor de
bibliotheek met behulp van de Raspberry Pi.
Mei 2014- begin 2015
Budget vanuit 100 talenten KW
Sponsoring : deels Martijn van
leeuwen Mogelijkheid materiaal:
Heren van Oudorp
Bibliotheek Kennemerwaard
Leesplezier in Overdie: Bestrijden van taalachterstanden in een zo vroeg mogelijk stadium op een
laagdrempelige en plezierige manier
2014. Aanvraag 2015 gedaan.
Subsidie gemeente Alkmaar
Bibliotheek Kennemerwaard
Tablet café bij Woon en zorgcentrum de Nieuwe Marke
Vanaf juni 2014
Stichting Vrienden van de Marke
Bibliotheek Maastricht
“De Euregio leest, Die Euregio liest, l’Euregio lit”: Een hele regio grens- en generatieoverschrijdend
September 2014 t/m maart 2015 People to People europese subsidie;
13
via de literatuur te laten samenkomen, niet alleen door samen over het lezen te discussiëren, maar
ook op een fysieke manier tijdens het bezoek van de lezingen met de auteurs en de vertalers, dat is
het doel van „De Euregio leest…“.
Provincie Limburg (NL); bijdrage van
partner-organisaties.
Bibliotheek Maastricht
Schrijversschool: Door de samenwerking en nieuwe programmering mensen meer prikkelen en
verrijken.
Op een actieve manier iedereen in Maastricht de mogelijkheid bieden in aanraking te komen met
kunst en cultuur.
Vanaf September 2014
Cursisten betalen cursusgeld
Bibliotheek Maastricht
Maastrichtse drukkers
2014-2015
Niet openbaar
Bibliotheek Midden-Brabant
Kunstproject Bibliotheek van de Toekomst: Jonge kunstenaars krijgen een werkbeurs om ergens in de Het project start in het vierde
wereld inspiratiebeelden van de Bibliotheek van de Toekomst te verzamelen. Door middel van een
kwartaal 2014 en zal eind 2015
prijsvraag worden door een vakjury vijf kunstenaars, die een projectplan hebben ingediend, gekozen. afgerond worden.
Voorafgaand aan de aanvraag zal er een inspiratiesessie voor geïnteresseerde kunstenaars
georganiseerd worden. De resultaten worden verwerkt in een publicatie en een reizende expositie.
Tijdens opening van de expositie in Tilburg en ’s Hertogenbosch zal er een meeting georganiseerd
worden, waar de dialoog, interactie en het gesprek over de Bibliotheek van de Toekomst centraal
staan. Daarna zal de expositie te zien zijn in verschillende Brabantse bibliotheken.
De kosten van het project worden
gedekt vanuit co-financiering. Aan het
project dragen de Bibliotheek
Midden-Brabant, Bibliotheek Den
Bosch en de Brabantse Netwerk
Bibliotheek bij. Daarnaast zal er
gezocht worden naar lokale
sponsoren. Er loopt een aanvraag
voor Brabantse impulsgelden. Als
deze toegekend worden zal het
project gestart worden.
Bibliotheek Midden-Brabant
Grenzeloos Tilburg 1914-1918, maak het mee! De Bibliotheek Midden-Brabant produceert samen
met de Fontys opleiding Art, Communications & Design (ArtCoDe) en het Wereldpodium een
documentaire over ‘Vluchtelingen’.
De kosten van het project worden
gedekt vanuit co-financiering. Aan het
project dragen de Bibliotheek
Midden-Brabant, Fontys, het
Wereldpodium en de Brabantse
Netwerk Bibliotheek bij.
Bibliotheek Midden-Brabant
Slim omgaan met beperkingen (werktitel): De Bibliotheek Midden-Brabant ontwikkelt samen met De 2014-2015
Brabantse Netwerkbibliotheek en Fontys Paramedische Opleiding een database van slimme
oplossingen die ouderen ( 60 -80 jarigen) zelf hebben bedacht om beter te kunnen leven met de
beperkingen die het ouder worden nu eenmaal met zich meebrengt.
De drie deelnemende partijen
investeren middels de inzet van uren.
Bibliotheek Midden-Brabant
Kennismakerij Spoorzone (proeftuinbibliotheek): De Kennismakerij is een greenfield, een plek waar
het team volgens de theorieën van sociale innovatie kan experimenteren, organiseren,
programmeren enz. om hiermee de Bibliotheek van de Toekomst vorm te geven.
Samen met andere partijen in de Spoorzone worden vernieuwende projecten en ideeën uitgewerkt.
De BMB
Activiteiten worden samen met
anderen georganiseerd en daarmee
gefinancierd.
Bibliotheek Rivierenland
De vrolijke bibliotheek zonder boetes: Boetes bestaan al sinds jaar en dag en zijn voor klanten
Vanaf 1 januari 2015
ergernis nummer 1 en weerhouden potentiële klanten om lid te worden van de bibliotheek. Door dit
stigma te doorbreken, zien wij dat wij een cashless library kunnen worden en de klanten een stuk
vrolijker worden en medewerkers ontlast worden van discussies met klanten over dubbeltjes en
kwartjes en met contant geld in de vestigingen. "Alle bibliotheken in Nederland zouden dit over
moeten nemen of in ieder geval overwegen"
Contributieverhoging en winst
behalen in bedrijfsvoering.
Bibliotheek Schiedam
Klaar voor de toekomst, de bibliotheek Schiedam verhuist en gaat de wijken in: Na een succesvolle
Reserveringen en voorzieningen,
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
2014 Actief.
Opening 16-09-2014
2014-2015
14
verzelfstandiging, ongeveer 8 jaar terug gaat de bibliotheek nu definitief ‘op zich zelf’, in een
rijksmonumentaal pand waarbij een fors aantal vierkante meters wordt ingeleverd. Daarnaast
wortelt de bibliotheek verder in de stad, in scholen en bij burgerinitiatieven (waarbij niet wordt
gehuurd, maar diensten worden geleverd/ uitgeruild), in nauwe samenwerking met
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar Bibliotheekwerk
wijkbewoners/wijkvrijwilligers.
exploitatie. Voor 25% van het totale
veranderbudget worden in de tweede
helft van 2014 en het eerste kwartaal
van 2015 (op onderdelen) externe
fondsen geworven (ook worden
samenwerkingsverbanden aangegaan
met commerciële partners).
Hieronder vallen aanvragen voor
zaken als: de duurzame binnentuin,
duurzame aanpassingen aan het pand,
de 100 talentenwerkplaats, het
medialab (met een lokale partner),
horeca (met een lokale partner),
signage en het verandertraject voor
het personeel.
Bibliotheek Venlo
IkLeesLiteratuur (ILL) en de Digitale leesclub: www.ikleesliteratuur.nl. Met betrekking tot het
onderdeel Digitale leesclub, is dit innovatief, aangezien deze leesclub geleid wordt door een
professional. Er wordt dus niet zomaar wat geroepen zonder leiding zoals op veel
fora/discussiepagina's. De discussie wordt aangewakkerd / in juiste banen geleid ...etc.
Sinds 2010: hangt af van
beschikbare middelen
2x subsidie ontvangen van de
Provincie Limburg (€ 14.531,50 en €
7.500)
Bibliotheek Venlo
Baby&Peuter café : http://www.bibliotheekvenlo.nl/agenda/137077.extra-baby---peutercafe.html
http://www.bibliotheekvenlo.nl/agenda/136902.baby--en-peutercafe.html
Sinds maart 2014
Geen, uit eigen budget
Bibliotheek Venlo
IdeaStore Limburg: ontwikkelen van een blauwdruk (working title): onderzoeken van de slagingskans Sinds januari 2014
om het IdeaStore concept naar Limburg te halen en passend te krijgen voor een meer rurale
samenleving
Provincie Limburg
Bibliotheek Venlo
Profielwerkstuk: http://www.bibliotheekvenlo.nl/digitale-bibliotheek/online-onderzoek
Sinds 2012: jaarlijks rond
september/oktober
Onderwijs betaalt
BISC
Google glass: Bibliotheken in staat stellen deze nieuwe technologie voor hun eigen medewerkers en
hun gebruikers te ontdekken. Hiermee wordt teven de positie van bibliotheek als moderne
organisatie versterkt.
2014-2015
Innovatie budget Provincie Utrecht,
eigen bijdrage bibliotheken
BISC
Boekspot op het station: van reguliere boekspots zijn er al 35 (zie BISC-03) In 2014 is de eerste
Boekspot op het station geopend, de eerste Boekspot in de openbare ruimte, in samenwerking met
NS en Prorail. Deze loopt als een trein!
2014-2015
Provincie Utrecht
BISC
Maatschappelijke kosten-baten analyse (Mkba): Voor het eerst in Nederland (in Birmingham, UK is
het al eerder gedaan) is uitgerekend wat het economisch rendement van bibliotheken is. Hierbij
wordt duidelijk hoeveel iedere euro maatschappelijk (in euro’s) oplevert. Het rekenmodel is
ontwikkeld door onderzoekbureau Rigo uit Amsterdam.
2014
Provincie Utrecht
BISC
3 decentralisaties: Het sociale domein is belangrijk voor gemeenten en burgers, dus ook voor de
bibliotheek. Meer dan de helft van het gemeentebudget valt hier straks in . Er zijn al veel mooie best
practices van bibliotheken op dit gebied. BiSC heeft voor haar bibliotheken twee diensten
ontwikkeld, de Omgevingsanalyse en de Portfolio analyse. Probiblio heeft ter ondersteuning een
Position paper ontwikkeld dat hier goed bij aansluit.
2014-2015
Provincie Utrecht
15
BISC
Social CRM: Het versterkt de digitale aanwezigheid van de bibliotheek en biedt de infra om digitale
klantrelaties op te bouwen, ook met niet-leden/niet-leners.
2015-2017
BSF
Nog op zoek
Fab the Library!: Er is sprake van de opschaling van een lokaal initatef (FryskLab).
September 2013 - September
Er wordt een netwerk opgezet waarbinnen bibliotheken van elkaar leren en kennis met elkaar
2016
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
uitwisselen (de te ontwikkelen linked open data FryskLab kennisbank, gefinancierd door Stchtng Pica,
dient hiervoor als platorm. Nieuwe diensten ontwikkelen: Het project belichaamt het vormgeven van
de geïntegreerde bibliotheek met diensten op het snijvlak van fysiek en digitaal.
https://www.dropbox.com/s/mhxg52i7qy3chxg/15%2011%2013%20Projectplan_FAB_leergang.pdf?
dl=0
Bijdrage SIOB
BSF
Onderwijsomgeving voor uitvinders, denkers en doeners: Met het project FryskLab hebben drie
Mei 2014 - September 2016
provinciale samenwerkingspartners1 de ambitie uitgesproken aan bovenstaande wens invulling te
geven door ‘samen maken’ een volwassen plaats binnen het onderwijs te geven. Dit gebeurt op twee
manieren:
1. Door het opzetten van een mobiel FabLab en (minimaal) twee vaste FabLabs;
2. Door de realisatie van drie doorgaande leerlijnen digitale fabricage, waaronder één die gericht is
op creatief vakmanschap (de andere leerlijnen gaan over watertechnologie en duurzame energie).
Dit projectvoorstel betreft de ontwikkeling van de doorgaande leerlijn digitale fabricage creatief
vakmanschap. De doorgaande leerlijnen zijn een initiatief van Stichting Bibliotheekservice Fryslân en
maken een cruciaal onderdeel uit van het project FryskLab. Samen met ROC Friesland College en de
Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (lectoraat Open Innovatie) wordt onderzocht hoe aan de
doorgaande leerlijn creatief vakmanschap invulling kan worden gegeven.
https://www.dropbox.com/s/mw1qla3qg2tbwac/Onderwijs%20Challenge.pdf?dl=0
Onbekend
BSF
Linked open data kennisbank FryskLab:
Januari 2014 - September 2016
https://www.dropbox.com/s/xgqeulk108jtfll/Subsidieaanvraag%20kennisbank%20FryskLab%20Sticht
ing%20Pica%20BSF.pdf?dl=0
Onbekend
BSF
Linked open data slavernij: De algemene doelstelling is om te onderzoeken welke rol LOD (linked
Januari 2014 - December 2014
open data) kan spelen in de informatiefunctie van de bibliotheek. We ontwikkelen middels een
ontwerpend onderzoekstraject een voorbeeldtoepassing (gebaseerd op de applicatie
SocialMediaCaster, hierin OpenMediaCaster genoemd) waarbij het thema Slavernij als kapstok dient.
Het doel is om aan de hand van het thema diverse bronnen binnen en buiten de bibliotheek aan
elkaar te relateren, te verrijken met metadata en te ontsluiten via een mooie grafische interface. De
beoogde datavisualisatietoepassing maakt het potentieel van LOD inzichtelijk voor
bibliotheekgebruikers en toont aan dat het linken van diverse bronnen meerwaarde oplevert, voor
zowel de beheerder als de eindgebruiker van de data.
https://www.dropbox.com/s/mfgqz8jnl6ihljv/Projectplan%20businesscase%20LOD%20Slavernij.pdf?
dl=0
Bijdrage SIOB
Cubiss
Smart & Fit: Smart & Fit is een educatief concept gericht op alle groepen van het basisonderwijs. Het Schooljaar 2014-2015
legt de verbinding tussen kennis en mediavaardigheden, sport en beweging, voeding en gezondheid.
In een met moderne middelen ingerichte trailer kunnen kinderen gedurende een week interactief
aan de slag. Elke groep werkt een ander thema uit. Daarna gaat de truck naar een volgende school.
http://vimeo.com/87763727
Initieel vanuit de Provincie
ondersteund en door bijdragen vanuit
genoemde betrokken organisaties.
16
Cubiss
MOOC: Transitie in de Limburgse mijnstreek. Verleden als inspiratie voor de toekomst: Realiseren van Opgestart in 2014 2014-2015
een MOOC die een verkenning biedt van 7.000 jaar innovatie en transitie in de Limburgse mijnstreek.
Daarbij wordt ingezoomd op verschillende historische periodes en thema’s, zoals de komst van de
Bandkeramiekers (overgang van jagers/verzamelaars naar landbouwers) en de periode van de
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar Bibliotheekwerk
steenkoolmijnen.
Provinciale subsidie.
Cubiss
Makersbuzz: MakersBuzz is een bus die is ingericht als een mobiele makersplaats (fablab) waar
burgers terecht kunnen om kennis en ervaring op te doen met moderne digitale (maak-) technieken.
Het is een plek waar mensen elkaar ontmoeten en elkaar inspireren rondom techniek en digitale
vaardigheden.
Provincie Noord-Brabant
Cubiss
Eigenwijs Mediawijs (doorgaande lijn mediawijsheid): Een praktisch hulpmiddel voor leerkrachten en Februari 2014-doorlopend
mediacoaches van bibliotheken om met mediawijsheid aan de slag te gaan in het Primair Onderwijs.
Provincie Noord-Brabant
Cubiss
Expertisepool: Het opzetten van een expertisepool met jong talent die in meerdere bibliotheken
opdrachten gaan uitvoeren
Sinds 2014. Afronding traject
Brabant half 2015
Provincie Noord-Brabant/Cubiss
Cubiss
B@ttleweters: B@ttleweters is een spannende interactieve battle voor leerlingen uit groep 7/8
bestaande uit drie onderdelen. Eén team beantwoordt de kennisvragen (team A) waarbij de
deelnemers zo snel mogelijk een antwoord moeten vinden op vragen in zowel fysieke als digitale
media. Eén team voert een debat rondom een stelling (team B) en één team maakt een presentatie,
bijvoorbeeld een filmpje (team C). Klassen van verschillende scholen nemen het tegen elkaar op in
strijd om de kampioenstitel B@ttleweters van Noord-Brabant. Voorafgaand aan de battle wordt op
school gewerkt aan de informatie- en mediavaardigheden van leerlingen en zijn er voorbereidende
lessen op het thema dat centraal staat tijdens de battle. De website kinderkennisbank.nl (initiatief
van Tilburg University) is een belangrijk onderdeel van B@ttleweters. Een kwalitatief hoogwaardige
website met kennis voor nieuwsgierige kinderen, die kinderen interesseert voor wetenschap en
aanzet om op onderzoek uit te gaan. Zowel de vragen als de stelling zijn gebaseerd op de
kennismakingsmodules uit deze digitale Kinderkennisbank en worden aangevuld met vragen uit
jeugdliteratuur. www.battleweters.nl
Doorlopende activiteit
Provincie Noord-Brabant
Cubiss
DURF!Kapitaal: In het bijzonder is in het project stimuleren Innovatie en ondernemerschap gewerkt
aan het vergroten van bewustwording en het besef van urgentie om te vernieuwen. In het project is
gestart met opdoen van nieuwe kennis in de masterclasses Regie 3.0. In verschillende
vervolgtrajecten is gewerkt aan toepassing en hebben pilots en experimenten plaatsgevonden.
Uitgangspunt van het project was om bibliotheken nog beter in staat te stellen om innovatiever en
ondernemender te worden. Door het beschikbaar stellen van DURF!kapitaal wordt de proef op de
som genomen. In het afsluitende jaar van het project Innovatie & Ondernemerschap kunnen
bibliotheken projectvoorstellen indienen en in aanmerking komen voor een financiële bijdrage.
Ontwikkelen van tenminste drie kansrijke bibliotheekconcepten. Dit zijn producten, diensten of
werkwijzen die op nieuwe wijze invulling geeft aan de kerntaken van de bibliotheek. Het voorziet in
de behoeften van de Brabantse bibliotheekgebruiker van de toekomst en past binnen de
ontwikkelstrategie van jouw bibliotheek.
sept 2014-okt 2015
Brabantse Netwerkbibliotheek.
Cubiss
Spelmakers: Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. Het is een zoektocht naar een
2014
andere rolverdeling tussen overheid, burgers en (maatschappelijke) organisaties. Welke kans biedt
dit voor je eigen organisatie? Wat is de manier om lokaal draagvlak te krijgen? Ga mee met de
Spelmakers bustour en ervaar ter plaatse hoe participatieconcepten ontstaan en wat de effecten zijn.
2012-2015
Brabantse Netwerkbibliotheek, Cubiss
Limburg
17
Een inspiratierit voor bibliotheken en hun lokale stakeholders!
Cubiss
Werken in de bibliotheek van de toekomst: ’van collectie naar connectie’: Op basis van de door de
2014-Tot en met augustus 2015
commissie Cohen geschetste weg naar de toekomst en drie belangrijkste aandachtspunten zijn
thema’s
geformuleerd.
In samenwerking met de aan het masterclass programma Regie 3.0
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar
Bibliotheekwerk
deelnemende bibliotheekorganisaties zijn vervolgens vier pilots benoemd. Het organiseren van de
pilots vindt bij bibliotheken die actief hun “bibliotheek van de toekomst” aan het ontwikkelen zijn. Dit
zijn
bibliotheken die actief werken aan het toenemende belang van
responsiviteit en sensibiliteit van de lokale omgeving. De volgende vier pilots gaan in september 2014
van start:
1. Pilot - Nieuw leren
2. Pilot - Nieuw delen
3. Pilot - Nieuw leiderschap
4. Pilot -Nieuw participeren
• Europees sociaal fonds – actie E
Sociale Innovatie en duurzame
inzetbaarheid 207-2013;
• Stichting Bibliotheekwerk;
• Cubiss Limburg;
• Brabantse Netwerkbibliotheek.
DOKLAB bv
Verhaal Lokaal: Verhaal Lokaal is gemaakt om multimediale verhalen te bouwen. Dat kunnen
Sinds zomer 2014
historische verhalen zijn, maar ook educatieve verhalen of informatieve verhalen over actuele
gebeurtenissen. Daarnaast biedt het partners en organisaties ook mogelijkheden om iets over
zichzelf te vertellen. In een laagdrempelig CMS kunnen medewerkers van de bibliotheek, een
historische vereniging, een basisschool of een andere samenwerkingspartners samen multimediale
verhalen opbouwen. Daarbij hoeven ze niet alleen te kiezen voor tekst of afbeeldingen, maar kunnen
ook quizvragen, stellingen, plattegronden, audio, video en collectie items worden opgenomen.
Daarbij helpen we de verhalenbouwers een handje door automatische koppelingen te maken naar
archieven of beeldcollecties, zodat beeldmateriaal automatisch wordt ingeladen.
Stichting PICA, Gemeentes, SNS Reaal,
VSB Fonds, Fonds1818 en
bibliotheken zelf.
Emma Eigenraam, Milenka
Looman, Sayonara Stutgard
MediaMaffia: Bibliotheek Rijn en Venen. Zij zijn MediaMaffia: De Bibliotheek Rijn en Venen is in het
bezit van de pilot-versie van MediaMaffia. MediaMaffia is opgenomen in het educatie-aanbod. Het
verbindt offline (oude media, krant, bordspel et cetera) en online (YouTube, social media, Google,
Google Maps et cetera) aspecten met elkaar. Het spel is gebaseerd op de vier hoofdgroepen van het
Mediawijsheid Competentiemodel: begrip, gebruik, communicatie, strategie. Op het gebied van
mediawijsheid is er vraag naar projecten die kinderen (in de basisschoolleeftijd) op speelse wijze in
aanraking brengen met vaardigheden die in de huidige samenleving onmisbaar zijn.
http://www.mediawijzer.net/mediamaffia-mediawijsheid-bordspel-basisschool.
Doorlopend
Voor de ontwikkeling van Voor de
ontwikkeling van de pilot-versie is er
een bedrag verkregen vanuit de
organisatie van de Bibliotheek Rijn en
Venen.Momenteel zijn ze (Emma
Eigenraam, Milenka Looman en
Sayonara Stutgard) door de vele
aanvragen naar het project, de
mogelijkheden van een eventuele
landelijke doorontwikkeling aan het
onderzoeken.
Karen Jong et al
Gevonden!
(werkondertitel: Je vindt meer dan je zoekt): Om met de woorden van de innovatieraad van het SIOB
te spreken:
De raad koos voor Gevonden! omdat het de bibliothecaris in de kijker zet en die rol wil aanpakken;
de bibliothecaris moet de bescheidenheid overwinnen en trots zijn. Daarnaast heeft het ook een
HRM-component: welke expertise / talenten heeft een bibliothecaris van nu nodig. Het zal een
behoorlijk aantal medewerkers uit hun comfort zone gaan halen. Dat is goed omdat bij veel
Het project is in ontwikkeling
met een startsubsidie van
€2.500 van het SIOB. 20
november aanstaande moeten
we ons uitgewerkte idee voor
SIOB presenteren.
Geinteresseerden zijn welkom
Startsubsidie van €2.500 van het SIOB.
Op zoek naar nieuwe.
18
innovaties van de afgelopen jaren voor de makkelijke, want technische weg is gekozen (een app, een omdat we nieuwe partijen
website, een virtuele cursus) zonder die goed te verbinden aan de dagelijkse praktijk. Er zijn
zoeken die ons helpen het idee
connecties denkbaar met bestaande projecten, zoals bijvoorbeeld Geek the library en
verder te realiseren.
Superbibliothecarissen. http://innovatiedoedag.weebly.com/gevonden.html
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Lex Hupe
Spelen met Taal: Bestrijden van laaggeletterdheid
Aanspreken van niet-autochtone Nederlanders
Uitstekende PR voor de bibliotheken.
"Iedereen houdt van taal. In de nestwarmte van het gezin worden de wortels ontwikkeld voor de
taalontwikkeling. Veel kinderen ondervinden last van achterstanden op school, niet door technische
problemen of een laag IQ maar omdat de eigen taalwereld niet kan aansluiten bij de eisen van de
samenleving, die hen heel specifieke taalomgang oplegt. De bibliotheek kan een brugfunctie
vervullen tussen het oorspronkelijke taalplezier en de noodzaak om te voldoen aan de hedendaagse
eisen (zoals goed spellen, ruime woordenschat etc.). Wat is er leuker dan het sprookje dat je
grootmoeder altijd vertelde, eens te vertalen in het Nederlands? Of taalspelletjes uit verschillende
culturen uit te wisselen? Dit spelletje boort deze bron weer aan in de warmte van het gezin. Via
slimme links naar de bibliotheek wordt de drempel van het bibliotheekbezoek verlaagd en als de
schoilen meedoen, de achterstand makkelijker weggewerkt."
-
-
Pieter Donkers et al
SEMCO-bieb. Ons ***-topia-idee is een experiment, een open onderzoek...
Vanaf 2014
Vanuit de Innovatieraad (Jaques
Malschaert) hebben wij begrepen dat
er door deze raad 2500 euro
beschikbaar gesteld is om dit idee uit
te werken. Daarnaast is dit bedrag
verdubbeld door Bibliotheekservice
Fryslan, met nog eens € 2.500,-
We willen nog een stap verder (terug) gaan dan The 4th Floor, a public laboratory and educational
facility (with a focus on information, design, technology, and the applied arts) dat van een bestaande
bibliotheekorganisatie uitgaat, die een verdieping leeg ruimt om te experimenteren... (tijdens de
openingsuren van de bieb).
‘De ruimte is aan jou…’ is een uitnodiging aan een ieder die ideeën heeft over hoe we samen invulling
kunnen geven aan ‘de zak met geld’ die de gemeenschap uitgeeft aan (het instandhouden van) een
bibliotheekvoorziening. Niet vanuit bibliotheekperspectief maar vanuit het perspectief van de
gemeenschap zelf: welke behoeftes leven er? En hoe komen wij daar achter?
Probiblio
Trendanalyse Spreiding&Bereik beleid
-
€ 50.000 tot €100.000
Probiblio
Google Glass in de Bieb: Onderzoek doen naar de mogelijkheden om Google Glass in te zetten door
de bibliotheken. Hiermee tijdig een innovatief product inzetten t.b.v. de dienstverlening van
bibliotheken, om daarmee hun ‘hedendaags imago’ te versterken.
-
?
Probiblio
Onderzoek BiebPanel landelijk: Het project bestaat er vooral uit te onderzoeken en bepalen hoe de
Product sinds 2009, project sinds Ca. € 50.000,landelijke werkwijze zou moeten zijn. Wat gebeurt landelijk, wat gebeurt centraal op PSO-niveau, wat 2014
gebeurt decentraal. Hoe blijft de betrokkenheid van de deelnemers gewaarborgd, op welke wijze
worden de onderwerpen van de onderzoeken bepaald, wat is er mogelijk aan benchmark i.c.m. de
BIS-enquête, etc.
Probiblio
Onderzoeksapp voor de bibliotheek: Onderzoeken en bij voorkeur pilots draaien van
onderzoekmogelijkheden van mobile research. Dit kan onderzoek zijn naar sfeer of juist misstanden
in een bibliotheek, mystery shopping achtige onderzoeken of juist creatieve tips voor de bibliotheek.
Door het stellen van een paar vragen in de app kunnen leden laten weten wat zij in een bepaalde
?
19
periode vinden van bijvoorbeeld het personeel, een thema tafel of advertenties in de bibliotheek.
Probiblio
Verhaal Lokaal: Dit alles wordt gerealiseerd door gebruik te maken van een digitaal
erfgoedprogramma (applicatie) dat ontwikkeld wordt voor “multitouchtafels” die beschikbaar zijn in
deOpenbaar
bibliotheken.
Zie verder het projectplan Verhaal Lokaal en Beschrijving DOKLAB-06
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Bibliotheekwerk
-
60.000
Probiblio
Flexibele Collecties: Onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om collecties flexibel in te zetten in
bibliotheken (bijvoorbeeld floating, rouleren, wisselcollecties), experimenteren met nieuwe
mogelijkheden. Inzicht krijgen in de kosten en effecten van de verschillende methodes.
2014
20000 in 2015 19.000 in 2014
Probiblio
Loyaliteitsmodellen Landelijk Lidmaatschap: Maken/ bedenken van nieuwe modules binnen het
model van landelijke lidmaatschap van de bibliotheek om leden aan je te binden.
-
ca 20.000
Probiblio
Database analyse DCS:
De start van het project is
Nog geen
afhankelijk van het moment
Tijdens een vergadering van de Marketingcommissie met SIOB en ProBiblio op 25 september j.l. is
waarop er financiering voor het
uitgebreid gesproken over behoefte aan diverse onderzoeksinzichten en methoden om die te
project beschikbaar wordt
verkrijgen. Hierbij kwam duidelijk naar voren dat er behoefte is aan inzicht op basis van het
gesteld. De doorlooptijd na dit
daadwerkelijk gedrag van bibliotheekleden. Dit betreft een breed spectrum aan onderwerpen, zoals: moment zal circa 1 jaar
• hoe lang blijft een teruggewonnen afhaker lid voordat deze weer opzegt
bedragen (exclusief de optionele
• bij welke afstand tot een bibliotheekvestiging gaan leden afhaken (reisbereidheid)
implementatiefase, zie
• verschil in lidmaatschapsduur tussen automatische incasso en acceptgiro
hieronder). In de planning is
• het maken van een segmentatie mede gebaseerd op uitleengedrag (bijvoorbeeld gekoppeld met de men uitgegaan van een start per
Mosaic-segementatie)
1 januari 2015.
• etc.
Er is belangstelling voor de mogelijkheden die dergelijke inzichten bieden voor marketingdoeleinden
én argumenten naar de gemeente. Hieronder werken we nader uit hoe dit project vorm gegeven kan
worden om tot een aantal relevante inzichten te komen.
Doelstelling
De doelstelling van het project is:
Het verkrijgen van fact-based inzichten in gedrag van bibliotheekleden, die aanknopingspunten
bieden voor marketingbeleid en argumentatie naar de gemeenten.
Deze doelstelling kan in het projectplan verder aangescherpt worden.
Contactpersonen: Daniëlle Koning/ Elisabeth Duijser
Rijnbrinkgroep
Sociaal Domein: Voor bibliotheken kunnen nieuwe kansen ontstaan door zich te profileren op het
terrein van Sociaal Domein. Een kans om te laten zien dat de Bibliotheek meer is dan het uitlenen van
boeken en bijdraagt aan actief burgerschap. Ook de PSO kan zich op dit terrein laten zien. Daartoe
hebben we samen met externe partners (PBF en Acta) een uit twee dagdelen bestaand werkatelier
ontwikkeld voor bibliotheken om hen op dit terrein verder te brengen. Tevens hebben we materiaal
ontwikkeld (Boekje/powerpoint) om hen in staat te stellen met professioneel materiaal de gemeente
en andere stakeholders te informeren. In eerste instantie richten we ons daarbij op de bibliotheken
uit ons werkgebied. In overleg met SPN kan dat ook breder worden aangeboden.
Onbekend door tijdgebrek. Zie
Onbekend door tijdgebrek
ook algemeen verhaal innovatie
in ingezonden bijlage van de
Rijnbrinkgroep.
Rijnbrinkgroep
Maatschappelijke waarde bibliotheken (verdienmodellen/SROI): In juni 2014 hebben we op initiatief
van Bibliotheek Zwolle een studiedag georganiseerd over het onderwerp
verdienmodellen/maatschappelijke waarde. Dit om bibliotheken te ondersteunen in hun zoektocht
Onbekend door tijdgebrek
Onbekend door tijdgebrek
20
naar nieuwe verdienmodellen. Na deze studiedag hebben we een vervolg opgezet in samenwerking
met Bibliotheek Zwolle. Ondermeer willen we verder gaan met het ontwikkelen van meer kennis en
vaardigheden op het gebied van SROI en hierin ook pilots uitvoeren.
Rijnbrinkgroep
Leven lang leren: In 2013 hebben we een programma Leven Lang leren gestart dat tot en met 2015
2014-2015
loopt. Hierin ondersteunen we de bibliotheken in Gelderland. In het afgelopen jaar hebben vanuit dit
programma ook onderzoek gedaan naar nieuwe vormen van leren en de kansen voor bibliotheken.
Zie voor resultaten: http://www.rijnbrinkgroep.nl/leren-en-lezen/levenlangleren.
Onbekend door tijdgebrek
Rijnbrinkgroep
Cultuur(educatie): (zie bijgevoegd artikel Bibliotheekblad). In Overijssel en Gelderland zijn we nauw
betrokken bij initiatieven op het gebied van cultuur. Waaronder het landelijke programma
Cultuureducatie met Kwaliteit. We ontwikkelen hier steeds meer nieuwe initiatieven in nauwe
samenwerking met onze bibliotheken en provinciale samenwerkingspartners
Onbekend door tijdgebrek
Zeeuwse Bibliotheek
Epinie: Digitale debatplaats voor inwoners van Schouwen Duiveland ondersteund met content vanuit 2013-2014. Project loopt van
Eigen middelen Zeeuwse Bibliotheek,
de Zeeuwse Bibliotheek en onderzoeksinstituut Scoop en de lokale krant Wereldregio.
juni 2013 tot oktober 2014. In
Scoop en Wereldregio.
september 2014 vindt evaluatie
plaats.Is uitgevoerd als
onderdeel van project Media en
Burgerparticipatie. Zie:
http://www.wereldregio.nl/201
4/02/21/epinie-nu-officieelonline
Zeeuwse Bibliotheek
Encyclopedie van Zeeland: Begonnen als digitaliserings- en update project van de gedrukte
encyclopedie van Zeeland uit 1984 in 2011. In 2013 mede door inzichten opgedaan in project Zeeland
Centraal omgezet naar een wiki project. Ambitie is ontsluiting van Zeeuwse kennisgebieden in een
semantische wiki omgeving en gekoppeld aan wikipedia, data uit beeldbank, krantenbank, catalogus
(NBC?) en burgerinitiatieven in het Zeeuwse.
2011-2014. In 2011 en 2012 is
Eigen middelen Zeeuwse Bibliotheek
de aandacht vooral uitgegaan
naar updaten van ca. 6.000
encyclopedie lemma’s uit de
gedrukte encyclopedie uit 1984.
In 2013 zijn een aantal lemma’s
geselecteerd en bewerkt om in
een wiki omgeving te plaatsen.
Q3 ‘14 komt de eerste versie
online.
Zeeuwse Bibliotheek
Fablab Zeeland: In 2014 is een initiatiefgroep door de Zeeuwse Bibliotheek en Scoop in het leven
geroepen om de mogelijkheden te onderzoeken tot oprichting van een Fablab in Zeeland. Ambitie is
dat er een fablab in Zeeland komt op een centrale plaats aangevuld met mobiel variant naar
voorbeeld Frysklab.
2014 initiatief en
onderzoeksfase. 2014-2015
mogelijke uitvoer afhankelijk van
financiering
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Onbekend door tijdgebrek
Initiatieffase en onderzoeksfase door
Zeeuwse Bibliotheek en Scoop.
Bedrijfsplan is opgezet. Financiering
voor realisatie wordt gezocht onder
de in kaart gebrachte partners.
21
Projecten 2013
Organisatie
Naam en projectomschrijving
Bibliotheek
Computerwijs.
Actualisering Bollenstreek
Inventarisatie Innovatie
Openbaar Bibliotheekwerk
Kennismaking met internet voor mensen die moeite hebben met lezen en/of schrijven.
Globaal gebaseerd op ‘Klik en Tik’. De cursus bestaat uit 5 lessen, daarin wordt o.a.
geleerd: navigeren en zoeken op internet, mailen, het verschil tussen een computer en
een iPad en het praktisch werken met bv. 9292.nl en Marktplaats.nl.
Jaar & status
Financiering / ondersteuning
Het programma Computerwijs loopt nog steeds en men is Vanuit de eigen begroting,
er erg tevreden over, de bibliotheek Rijn en Venen heeft met instemming van de
het zelfs van ons overgenomen.
gemeentes.
Bibliotheek Eemland
In kaart brengen en faciliteren van regionale schrijvers het verkopen van hun boeken en, 2013-2014. Actief maar deels in voorbereiding.
aansluiting bij Nederland schrijft .
Onbekend.
Bibliotheek Eindhoven
Wijzer met taal en media.
Onbekend
Met het educatief programma Wijzer! met taal & media stimuleert de Bibliotheek
Eindhoven, in nauwe samenwerking met scholen en voor- en buitenschoolse
organisaties, activiteiten om de taalvaardigheid en mediawijsheid van kinderen ten volle
te ontwikkelen. Door Wijzer! met taal & media worden de energie en middelen direct
ingezet op de plek waar het er toe doet; en met aandacht voor digitale vormen van
lezen en de mogelijkheden van nieuwe media.
Gemeentelijke subsidie.
Bibliotheek
Haarlemmermeer
De Breedste Leesclub.
Een Leesclub voor kinderen, met een fysieke en digitale component.
Juni 2013-oktober 2013. Actief. 2014: er wordt gemeld dat Provinciale subsidie.
de structuur nog staat maar dat daarbinnen geen
activiteiten zijn. Gezien de veelheid van andere projecten,
ontwikkelingen en de capaciteit die deze vervolgens
vragen, zijn die activiteiten ook niet op korte termijn
gepland.
Bibliotheek Hoogezand
Architectoon januari 2011
November 2012-september 2013. Actief. 2014: Niet meer Onbekend
genoemd
Bibliotheek Hoogezand
Het land dat in mij leeft. Heet nu Roots 3.0, Zie ook
http://hetlanddatinmijleeft.wordpress.com
Beschouwt bibliotheek zelf als project dat andere
bibliotheken zouden moeten overnemen. Loopt nog
steeds en wordt uitgebreid naar andere scholen.
Bibliotheek Hoogezand
Bijzondere portretten
2014: Niet meer genoemd
Bibliotheek Hoogezand
Terug naar de bron
Is een doorgaande lijn. Wordt verder opgepakt met
Rijnbrinkgroep.
Bibliotheek Hoogezand
Lenteboekenbal
2014: Niet meer genoemd
Bibliotheek Hoogezand
Slochteren 2012
2014: Niet meer genoemd
Bibliotheek Hoorn
Woordenwerkplaats
De Woordenwerkplaats is een speel-leerplek voor peuters/kleuters jaar waar
taalontwikkeling centraal staat. Kenmerkend voor de werkplaats zijn de
ouderparticipatie en de ‘sprekende’spelmaterialen. Via de bibliotheek op school worden
de materialen uitgeleend aan de kinderen. In Hoorn werken 9 basisschool, 1
kinderdagverblijf en 1 peuterspeelzaal met de door bibliotheek Hoorn ontwikkelde
Actief. Kan ook interessant zijn voor andere bibliotheken.
Woordenwerkplaats is nu uitgebreid naar basisscholen. 9
van die scholen nemen nu deel via variant Bibliotheek op
School. Er is een koppeling met de uitleen. Dankzij nieuwe
subsidie (vanuit Brede Scholen) is het structureel project
geworden. Het is een volwaardige methodiek die goed
22
Bibliotheek Hoorn
methode. Interessant voor andere bibliotheken als uitbreiding van de Bibliotheek op
school.
aanslaat. Er wordt veel samengewerkt met de kinderen
zelf. Die staan centraal, niet de collecties.
De Taalmachine
Actief. De taalmachine draait en staat en wordt goed
gebruikt. Is een vervolg op de bieb van 100 talenten.
Verdere uitrol staat niet op de planning. Project kan
geschrapt worden in die zin.
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Bibliotheek
Kennemerwaard
Groen en duurzaam
2011-2014. Actief.
Onbekend
Bibliotheek
Kennemerwaard
7 dingen
Bibliotheek
Kennemerwaard
Medialab
Bibliotheek
Kennemerwaard
Lezen in de keuken
Actief. 2012-?
Geen. Tot nu toe worden
http://www.bibliotheekkennemerwaard.nl/nieuws/49415. personeelskosten door de
lezen-in-de-keuken.html
bibliotheek betaald. Voor
andere kosten is tot nu toe (4
projecten) subsidie
gevonden.
Bibliotheek
Kennemerwaard
Combinatiefunctionarissen PO: Taalachterstanden bestrijden bij kinderen die dit het
meeste nodig hebben, krachten bundelen, maatwerk leveren
2008-2015
Gemeente HHW en
Bibliotheek KW
Bibliotheek
Kennemerwaard
Boekenpret
Bibliotheek
Kennemerwaard
Taaltafel
Bibliotheek
Kennemerwaard
100 talenten
Bibliotheek Maastricht
Generatie Maastricht Game/M-game.
Met de M-game beogen de projectpartners om jongeren op een eigentijdse manier met
kunst, cultuur en historie in de omgeving te verbinden. Middels creatief gebruik van
moderne technologie ervaren scholieren dat zij zelf bepalen hoe zij zich verhouden tot
hun omgeving. Het doel is om jongeren via een tour of game hun eigen verhaal te laten
vertellen. Via de virtuele en fysieke interactie krijgt de omgeving meer betekenis(lagen).
Met M-game zorgen we dat jongeren mediawijzer worden en zij een gevoel van
eigenaarschap ontwikkelen.
2013-2015. Actief. M-game is afgelopen jaar op 3 scholen
ingezet bij zo’n 40 leerlingen, met verschillend resultaat,
veelal afhankelijk van de docent die ermee aan de slag
gaat. Leerlingen beschikken vaker zelf steeds vaker over
een smartphone om het platform te benaderen. Het
uitlenen van ipad (mini’s) is derhalve minder nodig.
Scholen beschikken over verouderde ict, waarmee een
goede verwerking van M-game een barriere kan vormen.
Het projectvoorzitterschap is een jaar geleden gewijzigd,
waardoor een grote slag in afwerkingsniveau en docentbegeleiding is bereikt. Ondertussen is een volledig
lespakket ontwikkeld met stap-voor-stap instructies om de
invoer en het spelen ervan zo makkelijk mogelijk is. Op dit
moment wordt de schoolbenadering voor het komende
seizoen doorgenomen. De samenwerking tussen de
Gelijke bijdrage van alle
partners aan het project dat
ondergebracht is bij een
projectorganisatie ‘Generatie
Maastricht Game
Consortium’.
23
organiserende partijen (Centre Céramique – Tout
Maastricht – Kaleidoscoop) is daarbij essentieel.
Bibliotheek Rivierenland Appelstore:
De bibliotheek als huis van de nieuwe/nieuwste media . Dit programma is gericht op het
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
bieden van toegang tot en het leren omgaan met de nieuwste snufjes op het gebied van
nieuwe media. Bouwstenen van dit programma zijn: Het permanent presenteren van de
nieuwste media in een speciale mediahoek/mediabar, het geven van voorlichting over
de nieuwste media en het opleiden in het gebruik van de nieuwste media.
Nog actief. Appelstore heeft nu een projectgroep die in
Dekking (deels) via
planning hebben om op 01-01-2015 op te leveren. Aan het sponsoring en provinciale
project zijn nu ook 3D-printers toegevoegd. Het geheel
subsidie
wordt gecombineerd met scholing.
Bibliotheek Rivierenland Kinderpersbureau.
Kinderen uit groep 6 t/m 8 op een speelse manier met diverse vormen van media om
leren gaan. Na afloop kunnen ze een berichtje voorzien van plaatjes op de website
plaatsen en hun eigen video opnemen en monteren.
Actief. Het Kinderpersbureau loopt ook op een brede
school in Culemborg. Er is ook een minder concreet plan
voor uitbreiding in Tiel, ism Centrum Kunsten, waarmee
ook nieuwbouw wordt betrokken. Plan ligt er voor een
persbureau voor en door kinderen. Ook
Jeugdtheaterschool wil samenwerken.
Onbekend.
Bibliotheek Vlissingen
Laagdrempelig publiceren.
Bibliotheken positioneren als stimulator van het publicatieproces en als onafhankelijk
makelaar tussen vraag en aanbod van publicaties, waardoor voor iedere Nederlander,
ook voor mensen met beperkingen, vrije toegang tot alle digitale publicaties
gewaarborgd is.
nvt . 2014: Project laagdrempelig publiceren kan weg, in
die zin dat Kees geen financiële ondersteuning behoeft
omdat hij te weinig mensen heeft om innovatie te
trekken. Hamann wil wel graag dat platform Nederland
Schrijft een veel bredere impuls krijgt. Hij is er enthousiast
over maar zou het veel liever zien als een platform waar
ook titels van ‘echte’ auteurs worden uitgegeven, met een
ISBN. Daar wil hij zich ook sterk voor maken, en wel een
voortrekkersrol in vervullen. Uitgangspunt is de
bibliotheek over 10-15 jaar, wanneer alle papieren werken
ook echt gedigitaliseerd zijn. Daar moet je nu al op
inspelen. Hij ziet een platform en podium voor zich met
redacteuren, waar je ook titels kunt downloaden voor een
paar cent. NL Leest zou platform moeten worden waar
alles wordt gepubliceerd en waar een collectie wordt
opgebouwd voor alle bibliotheken. Nauw verband met
projecten BNL dus. Daarbij zou een wegwijsfunctie voor
de collecties moeten komen. Financiering kan deels met
de afbouw van fysieke collectie.
Tot op heden geheel binnen
de beperkte financiële
mogelijkheden van
Bibliotheek Vlissingen.
BISC
Biebwinkel:
een samenwerkingsconcept waarbij er een shop-in-shop boekenverkoop punt i.s.m. de
lokale boekhandel wordt opgezet, in de Bibliotheek. Net tweede uitrol in IJsselstein
gehad.
2009-? Actief. loopt door, 2e en 3e vestiging geopend, 1e Onbekend
gestopt.
BISC
Gebruikers reviews:
Op speciale (3m) inlegvellen kunnen lezers hun leeservaring en waardering makkelijk in
het boek met andere lezers delen.
2011-2013. Actief. Loopt door. (kan van de lijst)
Onbekend
BISC
Boekspots:
een concept waarbij de bibliotheek het delen (ipv uitlenen) van boeken tussen lezers
Nvt. Zie ook nieuwe projecten BISC 2014.
Onbekend
24
promoot en faciliteert, via locaties buiten de bibliotheek. Sinds 2012 16 locaties
uitgerold. www.boekspots.nl
BISC
Utrecht voor cultuur
(zie website). Ondersteuning aan culturele projecten middels crowdfunding. Voor
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
projecten geschikt, vooral van gebruikers van de bibliotheek of educatieprojecten.
2013-2016. Actief. Loopt door en kan van de lijst.
Onbekend
BISC
Bibliotheek in het vo/vmbo (ism kvl) ,
project zit in opstartfase
Vanaf moment dat subsidie rond is, voor duur 1,5 jaar.
2014: In implementatiefase.
Onbekend
BISC
Gebruikerscollectioneren:
2013. Inactief. geen financiering gevonden
Gebruikers (bv leerlingen van een klas, leeskring of medewerkers van een bedding)
worden betrokken bij de aankoop van nieuwe boeken/media. Om dit verder op te
schalen (op kleine schaal gebeurt het al) zou er een community achtige web app moeten
komen.
Onbekend
BISC
Dating in de Bieb (werktitel).
December 2012-december 2014. Inactief. Geen
Een meeting organizer om met andere leden van de bibliotheek kennis uit te wisselen en financiering gevonden.
af te spreken, op een veilige manier (in de Bibliotheek). Via een nog te ontwikkelen
profielsite (of app in bestaand netwerk)
Onbekend
BISC
Vrienden van-donateurs database.
Opschaalbare relatiebeheer systeem (buiten ils) om nieuwe, donatie proposities te
onderhouden.
Juni 2013-December 2013. Actief (pilot). Wordt in 2014
geïmplementeerd.
Onbekend
BISC
Digitaal lidmaatschap.
Digitale/crossmediale proposities. Onderdeel van project Nationale Pas (VOB&SPN).
2013-2014. Actief. Digitaal lidmaatschap: wordt binnen
Nationale Pas geïmplementeerd (BISC bij dit project
betrokken als adviseur)
Onbekend
BISC
3D's.
2013-? Zie ook nieuwe projecten BISC
De 3 decentralisaties van taken naar gemeenten (awbz, jeugdzorg, participatiewet). Hier
kan de bibliotheek haar informatiefunctie en verwijsfunctie inzetten en een
maatschappelijk relevante positie verwerven. Eind najaar organiseren Bisc en Probiblio
hier een conferentie over.
Onbekend
BISC
Wikipedia:
We onderzoeken in sep/okt hoe we meer kunnen samenwerken.
2013. Nog in initiatiefase. 2014: Wikipedia; loopt door bij
Bibliotheek Eemland, verder mogelijkheden worden
onderzocht
Onbekend
BMB Tilburg
De kenniscloud.
Met de kenniscloud gaan we kennis (digitaal) toegankelijk maken. Niet alleen expliciete
kennis maar ook impliciete kennis. Toegankelijk maken van colleges. Toegankelijk maken
van expertise van zzp-ers. Toegankelijk maken van de kennis van de professionele
amateur.
2013-2017. Actief. 2014: Momenteel wordt de betaversie
getest.
Tease-actie tijdens de European Social Innovation Week in
sept 2014.
Lancering nov 2014.
2015: uitrol in Brabant, onderdeel programma
Plusbibliotheken: Digitale Informatie
2016 e.v. nog niet bekend
Onderdelen van dit project
worden gefinancierd uit de
provinciale gelden voor de
Plusbibliotheek, andere
onderdelen door de
Bibliotheek Midden-Brabant.
Daarnaast zijn we nog op
zoek naar andere
financieringsbronnen.
BMB Tilburg
De Spoorzone ontsloten.
Nauwe samenwerking met andere bibliotheken, instellingen en gebruikers moet de
2014-mei 2015 Actief. Heet nu De Spoorzone ontdekt.
De st. Pica heeft in principe
subsidie toegekend voor de
25
basis leggen voor een blauwdruk van de extended library. De digitale ontsluiting gebeurt
op basis van het aggregeren van metadata van de relevante collecties van verschillende
instellingen. Hierdoor kunnen deze data digitaal beschikbaar gesteld worden via een
augmentend reality applicatie, touchscreens door de stad heen, een website enz. Door
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar Bibliotheekwerk
gemeenschappelijke
programmering wordt deze informatie en kennis met een breed
publiek gedeeld en worden deze gebruikers actief betrokken bij de Spoorzone.
verdere uitwerking van dit
project. Dit projectplan moet
herschreven worden zodat
het voldoet aan de specifieke
eisen die vanuit de St. Pica
worden gesteld. In oktober
verwachten we de definitieve
toezegging van de subsidie.
BMB Tilburg
Digilab.
Vanaf 9 november 2014: Nieuwe digitale mogelijkheden,
Met dit project wordt op een vernieuwende manier een bijdrage geleverd aan
nieuwe partners, nieuwe samenwerkingsvormen enz. zijn
mediawijsheid. Door een gevarieerde programmering laten we niet alleen zien hoe
de permanente opdracht voor het digilab.
tablets, software, social media, 3d printers enz. werken maar dagen we onze bezoekers
uit om hier ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. De gemaakte producties gaan
we tonen via een touchscreen en een prikbord waardoor interactie met en tussen de
bezoekers ontstaat. Dit moet leiden tot een community rondom het digilab. Ook willen
we processen inzichtelijk maken: hoe gebruikt een marketeer social media of hoe werkt
een vormgever met allerlei programma’s.
Op dit moment is BMB de
belangrijkste financier.
Andere dragen bij door het
beschikbaar stellen van
kennis en expertise, dus in
uren. Mogelijkheden tot
sponsoring en aanvullende
financiering worden nog
onderzocht. Daarnaast
bestaat de mogelijkheid dat
de Brabantse Netwerk
Bibliotheek een bijdrage
levert vanuit het project
makerplaats.
BMB Tilburg
Pop-up Bibliotheek
(onderdeel van het project ‘Vraaggerichte Bibliotheek’). De Pop-up Bibliotheek is een
flexibele bibliotheekvoorziening die buiten de muren van de bibliotheek staat.
Nvt. 2014: Niet meer opgevoerd dus schrappen?
BNB project de vraaggerichte
bibliotheek
BMB Tilburg
Filmcommunity bibliotheekgebruikers.
Een voorbeeld van content curation door het inzetten van bibliotheekgebruikers met
een passie voor film. Deze curators zorgen voor de verrijking en verdieping van de
collectie door het samenstellen van de collectie, het verzamelen van
achtergrondinformatie en worden betrokken bij de programmering van activiteiten.
Onbekend. 2014: Niet meer opgevoerd dus schrappen?
Financiering vindt plaats door
Bibliotheek Midden-Brabant,
voor programmering is een
subsidie van de Stichting
Kwaliteitfilm Tilburg
beschikbaar.
BSF
FryskLab.
FryskLab is in Europa het eerste FabLab ván een bibliotheek.
September 2013 - September 2016 Actief. Loopt en in
ontwikkeling
https://www.dropbox.com/s/152muc11888bs5x/projectpl
an%20FryskLab.pdf
Bibliotheekservice
Fryslân/gemeente
Leeuwarden/provincie
Fryslân
26
BSF
XplorApp.
XplorApp is een mobiele applicatie die eindgebruikers op hun smartphone kunnen
installeren en gebruiken zowel in de bibliotheek als daarbuiten
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
September 2012 - einddatum half jaar na beschikbaar
komen API NBC (in afwachting van vrijkomen daarvan).
App is opgeleverd bij opdrachtgever BNL. Punt van
aandacht zijn enkele aanpassingen om tot uitrol over te
gaan.
SIOB
geen
BSF
OpenMediaCaster.
Live digitale verrijking van fysieke bibliotheek- en museumobjecten met een specifieke
focus op open databronnen.
2013-2014. Actief. Opgenomen in project LOD Slavernij.
Schrappen?
BSF
SocialMediaCaster.
SocialMediaCaster is een interactieve installatie - een informatiezuil - voorzien van een
touchscreen en rfid-lezer (of barcode lezer).
NVT. Actief. In ontwikkeling. Samenwerking met Vlaamse Fries Bibliotheken
reseller Tracs voor verkoop van SMC in Vlaanderen. In
Netwerk/SIOB
samenwerking met hen wordt momenteel ook gekeken
naar doorontwikkeling, onder andere door koppeling met
specifiek Vlaamse databronnen.
BSF
AwesomeBox.
AwesomeBox stelt gebruikers in staat op een eenvoudige tastbare manier een
bibliotheekobject te beoordelen.
September 2013 - December 2013 (pilot met Bibliotheek Bibliotheekservice Fryslân en
Leeuwarden). In ontwikkeling.
Stichting Bibliotheken
http://librarylab.law.harvard.edu/blog/2012/05/17/aweso Midden-Fryslân
me-box-pilot/
https://www.dropbox.com/s/7gpjpo38xnw06xx/projectvo
orstel%20Awesome%20Box%20Bibliotheek%20Leeuwarde
n.pdf
BSF
Printing on Demand in Friese Bibliotheken.
Koppeling tussen toptitels uit het publieke domein die zijn beschreven door
medewerkers van Friese bibliotheken.
Najaar 2013. Nog in ontwikkeling. Is gekoppeld aan
Fries Bibliotheken Netwerk
afstudeerproject van medewerker ICT van
Bibliotheekservice Fryslân.
https://www.dropbox.com/s/lrv3cnp5vmtbh1p/Advies%2
0POD%20incl%20aanbeveling.pdf
BSF
Platform Fryske (E)boeken.
Eén platform voor het kopen/downloaden, lenen, streamen, printen on demand, van
Friese boeken of boeken over Fryslân.
2013. Actief. Fase 1: Onderzoeks- en inventarisatiefase is
afgerond
Fase 2: Beleidsnotitie op basis van fase 1 (afronding
november 2013)
Fase 3: Vervolgtraject eind 2013, begin 2014
https://dl.dropboxusercontent.com/u/87063406/Schema
%20frysk%20E-book%20platform.pdf
BSF
Augmented Reality (AR) dossiers.
Het project verrijkt informatie over toeristische objecten en gebieden van de provincie
Fryslân.
Januari 2013-2016. Actief. De ontwikkeling van dit project Bibliotheekservice Fryslân en
is eind 2013 stopgezet. Er was geen geld en had
7Scenes;
(daardoor) geen prioriteit. Schrappen.
Cubiss
Nederland Schrijft.
Nederland Schrijft inspireert, ondersteunt en faciliteert schrijfliefhebbers en hun lezers.
Andere bibliotheken in Nederland nemen ook al deel aan dit project.
Actief
Fase 1: Bibliotheekservice
Fryslân
Fase 2: Bibliotheekservice
Fryslân en Stifting Boeken Fan
Fryslân (is een
samenwerkingsverband van
Friese uitgevers, AFUK,
Tresoar en Bibliotheekservice
Fryslân)
De bibliotheek ZuidKennemerland vraagt de
deelnemende bibliotheken
een bijdrage van €500,- voor
aansluiting, plus aanvullende
27
kosten.
Deels betaald door de
Brabantse
Netwerkbibliotheken, deels
eigen geld bibliotheken
(personeel).
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Cubiss
Paradigma. Paradigma is de naam van
de fysieke afdeling in bibliotheek
Eindhoven waar een collectie
standaardwerken en belangwekkende
nieuwe uitgaven te vinden is.
2013. Actief.
Cubiss
Innovatie van de Logistiek.
2012-2014. Actief.
De veranderende vraag naar fysieke logistiek wordt blijvend ondersteund en uitgevoerd.
Provincie Noord-Brabant,
2013: € 145.000.
Cubiss
Meer weten app
(onderdeel van het project ‘Vraaggerichte Bibliotheek’). Deze app combineert
interessante informatie, boeiende filmpjes, aantrekkelijke doe-tips en praktische
boekensuggesties.
Een groot deel van de
investeringskosten van de
‘Meer weten app’ wordt
gefinancierd vanuit de
subsidie van de Brabantse
Netwerkbibliotheek.
Deelnemende bibliotheken
investeren hierin ook mee.
De jaarlijkse beheerkosten
zijn voor rekening van de
deelnemende bibliotheek.
Daarnaast zet de bibliotheek
contentbeheerders in om de
informatiearrangementen
samen te stellen.
Cubiss
MOOC je Mee? MOOC Mediawijsheid.
Sinds maart 2013. Actief. Het project wordt landelijk
De MOOC (Massive Open Online Course) Mediawijsheid voor docenten (V)MBO/VO en uitgerold/aangeboden
mediacoaches, wordt een digitale leergang mediawijsheid waarin alle thema’s binnen dit
onderwerp aan bod komen.
Vanuit het Brabantse
Netwerk, ITWorkz en ROC
West Brabant worden hier
uren in geïnvesteerd.
Daarnaast is er een
subsidieaanvraag ingediend
bij Mediawijzer.net
Cubiss
Werkplekken in de bibliotheek.
Experimenteren met nieuwe invulling van werkplekken (individueel en vergaderruimte)
in de bibliotheek
Brabantse bibliotheken
investeren zelf in de
materiele kosten en
personele uren. Vanuit de
provincie Noord-Brabant
worden de projecturen
bekostigd en zijn er middelen
voor de aanschaf van voor
2014-2015. Nog niet gestart.
2012-? Actief.
Budget project Plusdiensten.
28
het project benodigde
middelen.
Cubiss
Brabantse Collecties en Content.
Het project ‘Brabantse Collecties en Content’ levert een eenduidige en samenhangende
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
ontsluiting van content (multimediaal, fysiek en digitaal) in en over Brabant.
2013-2015. Actief en in ontwikkeling.
Provinciale subsidie.
Cubiss
#Durf E-Magazines:
Het creëren van bewustwording en het vergroten van het urgentiebesef van innovatie
en ondernemerschap bij bibliotheken
2013-2015. Actief.
Provincie NoordBrabant/Cubiss.
Cubiss
Regie 3.0.
Masterclasses voor bibliotheekdirectie ism Tias Nimbas gevolgd door traject van Social
innovation labs
2013-2015. Actief. Afronding deel 2 Brabant was medio
Provincie Noord2014. Social Innovation Lab: Imagineering werd als apart Brabant/Cubiss.
project opgegeven maar al afgerond in april 2014. Daarom
niet afzonderlijk opgenomen in spreadsheet.
Cubiss
Mediabar.
Een fysieke mediabar incl. hardware, handleidingen, training voor medewerkers,
(voorbeeld)programmering, communicatietoolkit, ondersteuning, evaluatie etc.
Actief. Doorloop in 2014 en 2015.
Cubiss
Online Academy,
2014-?
onderdeel van BNB-project Taal & Media voor klanten van de bibliotheek. Met de
(Online) Academy willen we (door middel van pilots) informeel leren voor klanten van de
bibliotheek faciliteren en stimuleren door een mix van offline en online aanbod (blended
learning).
Provinciale subsidie.
Cubiss
Pop-up Bibliotheek
(onderdeel van het project ‘Vraaggerichte Bibliotheek’). De Pop-up Bibliotheek is een
flexibele bibliotheekvoorziening die buiten de muren van de bibliotheek staat.
2013-2015. Actief.
De Pop-up Bibliotheek wordt
gefinancierd vanuit de
subsidie van de Brabantse
Netwerkbibliotheek.
Daarnaast investeert elke
pilotbibliotheek door uren
van haar medewerkers ter
beschikking te stellen.
Cubiss
Makersplaatsen.
Inventariseren van en experimenteren met concepten om invulling te geven aan het
concept makersplaats binnen de bibliotheek.
2013-2014. Actief.
Provinciale subsidie.
Cubiss
BieppStore.
Gewapend met een tablet en toegang tot BieppStore leren leerlingen op een speelse
manier zoeken in de bibliotheek.
2012-structureel. Actief.
Financiering deels uit het
project Taal & Media voor
jeugd en jongeren.
Cubiss
Kenniskaravaan.
Inspirerende en informatieve bijeenkomsten voor leesconsulenten op 3 locaties Den
Bosch, Eindhoven, Breda, 3 thema’s roulerend.
2013-doorlopend. Actief. Juni, september, december.
http://www.bnbibliotheek.nl/nieuws/2013/05/30/dekenniskaravaan
Provinciale subsidie.
Cubiss
Boek een beleving, ontdek de wereld.
April 2012-? Actief. Werd ook in actualisering opgevoerd.
Het is een project dat het (voor)lezen met jonge kinderen van 4–6 jaar en hun ouders via Vermeld als 'in voorbereiding'.
de Limburgse basisbibliotheken bevordert én hen op een speelse en speciale manier wil
laten genieten van (prenten)boeken en de geboden activiteiten er omheen.
Provinciale subsidie.
Voor dit project is subsidie
aangevraagd bij de Provincie
Limburg.
29
Cubiss
Cultuur in de bibliotheek.
Onderzoeken en ontwikkelen van een voorstel hoe bibliotheken vanuit hun taak ‘leren
en informeren’ hun podium(faciliteit) meer kunnen inzetten om zichzelf breder te
profileren en daarmee een groter en breder publiek trekken.
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
2013-2015. Actief.
In opdracht van Provincie
Limburg
Cubiss
B2020.
Zeewolde denkt mee over de bibliotheek in 2020.
Actief
Een opdracht vanuit
FlevoMeer bibliotheek en de
gemeente Zeewolde.
Cubiss
Innovatieplatform Colibre.
Vergroten van de maatschappelijke relevantie van de bibliotheekfunctie in Limburg,
vergroten van het innovatievermogen bij bibliotheken, enz.
2013-? Actief.
Provinciaal werkplangeld en
op termijn
deelnemersbijdrage.
Cubiss
Digitale community voor Limburgse Maatschappelijke Organisaties.
2013. Reeds gerealiseerd.
Ontwikkelen en implementeren van een digitaal samenwerkingsplatform voor
medewerkers van Maatschappelijke Organisaties. Nadruk ligt op het gaan gebruiken van
het platform in het dagelijks werk.
Provinciale subsidie.
Cubiss
SPICE (Sportzone’s documentation & information centre).
SPICE is een vernieuwend concept voor Nederland en omliggende landen. Nederland
kent nog geen openbare sportbibliotheek.
Provinciale subsidie
Cubiss
Digidorpen.
2013-2014. Actief.
Social community project voor de kleine kern/stadswijk. Met behulp van NING worden
via lokale partners in kleine kernen en stadswijken digidorpen opgezet. Er worden lokale
partners gezocht die het stimuleren van de dorps/wijk communicatie ter hand willen
nemen.
DOKLAB bv
Boekbuster.
Samen met Kopgroepbibliotheken. Boekbuster is een nieuwe manier om kinderen via
multitouch scherm in de gelegenheid te stellen om aanbevelingen te doen aan elkaar en
een boek dat ze gelezen hebben op een visueel aantrekkelijke manier na te vertelen. De
koppeling aan de bibliotheekpas en eigen leesgeschiedenis is uniek.
2013-2015. Actief. 2014: onveranderd. Opgeleverd bij
Door bibliotheken zelf.
Kopgroep Bibliotheken. Bibliotheek Assen gaat het
mogelijk inzetten tijdens kinderboekenweek. Er is
internationale belangstelling, o.a. vanuit Duitsland. Er is
geen concreet prijskaartje. Het doorontwikkelingen van de
aanbevelingen zou fijn zijn. Die zou je kunnen koppelen
aan ‘WelkBoek’ bijvoorbeeld. Ondersteuning zou hierbij
veel helpen. Quido van ProBiblio is gestaakt, meldt Erik.
DOKLAB bv
Extreme Library Makeover.
Het is een innovatieaudit die onderzoekt binnen de betreffende Bibliotheek waar de
kansen voor innovatie liggen en hoe deze in projecten onder te brengen. Oplevering in
de vorm van digitaal rapport met stappenplan en prioriteitenmatrix.
2013-? Actief en in ontwikkeling. 2014: loopt nog steeds.
Onlangs nog traject doorlopen met bieb Breda. Eerder bij
o.a. Maastricht, Heerhugowaard, Capelle, Kennemerland.
Er is internationale belangstelling voor dit
consultancymodel in een snelkookpan. Bibliotheken gaan
ook echt aan de slag met de 15-20 aanbevelingen die zie
krijgen als multimediadocument
DOKLAB bv
Heritage Browser.
De Heritage Browser is aan unieke multitouch applicatie die een koppeling tussen
archief en bibliotheeksystemen mogelijk maakt. Veel erfgoedtoepassingen werken op
basis van het handmatig inlezen van het materiaal. Met de Heritage Browser brengen
we een dynamische koppeling met het archief tot stand. Omdat Doklab bij deze
App sinds 2012, uitrol Brabant sinds 2013. Actief. 2014:
Door Probiblio en/of door
Heritagebrowser verspreidt zich goed. Vooral in Zuiden
bibliotheken zelf.
van het land veel vraag omdat daar nu een goedkope
aanbieder van Multitouchtafels zit. Alle projecten worden
binnenkort door DOKLAB als interactieve kaart (Johan!) op
Najaar 2013-? Actief en in ontwikkeling.
Provinciale subsidie
Door bibliotheken zelf.
30
applicatie gebruikt maakt van een pas (bibliotheekpas) kunnen we gegevens van
gebruikers uitlezen en daardoor op een persoonlijke wijze de beelden aanbieden (uit je
eigen straat).
de site gezet. Nauw verweven met nieuw project DOKLAB
101: Verhaal Lokaal
DOKLAB bv
Narrowcasting.
Voldoet aan de behoefte om binnen en buiten openingstijden interessante delen van de
collectie en activiteiten op een digitale wijze te tonen met een goede interface,
aansluitend bij de landelijke huisstijl en makkelijk werkende beheeromgeving.
Actief. 2014: Zo goed als klaar. Platform ontwikkeld ism
Door bibliotheken zelf.
vier grotere bibliotheken (Maastricht, Nijmegen,
Zoetermeer en Venlo). SIOB ondersteunt al. Koppeling
met G!DS. Via het narrowcasting wordt nu meer getoon
op interactieve slides. Die worden ook getoond op tablets,
die je bijvoorbeeld aan boekenkasten kunt bevestigen.
Behalve openingstijden en filmrollen ook andere zaken.
Uitrol vier bibliotheken in september. Vanaf december
ook elders. Er zijn al aanvragen.
DOKLAB bv
Nextlevel catalogus.
Januari 2013-? Actief.
De opzet van deze Next level catalogus is niet ontwikkeld vanuit de objecten maar vanuit
de gebruiker, met een sterke nadruk op inspireren. Verrijkte informatie over niet alleen
boeken maar alle media, kunst en activiteiten door middel van video, wikipedia,
interviews en gerelateerde boeken en of artikelen.
Door bibliotheken zelf.
Edwin Mijnsbergen
Middelburg Dronk en Vlissingen Dronk/Veere Dronk/Tholen Dronk
2010... Actief.
Een project dat informatie uit een groot aantal beeldbanken en andere databases
ontsluit via wiki’s en andere media, binnen het thema ‘de geschiedenis van de horeca
van een stad of gebied’. De websites zijn in relatief korte tijd uitgegroeid tot online
encyclopedieën naar model van Wikipedia. De pijlers van het project zijn crowdsourcing
(verhalen en media), contextualisering, en het verbeteren van de online zichtbaarheid
en vindbaarheid van (digitaal) cultureel erfgoed. De thematiek zorgt voor het bereiken
van een groot publiek, waarvan een groot deel nog maar zelden in aanraking komt met
bibliotheken en archieven. Het project zal in de toekomst de blauwdruk vormen voor
vergelijkbare projecten rondom retail, sport, enz.
Eigen middelen en 1 kleine
sponsor. In overleg met
diverse partijen over
mogelijke investeringen.
Esther Valent
Durf te vragen!
De informatieve functie van de bibliotheek is slecht zichtbaar op Internet en al helemaal
niet buiten de eigen bibliotheekwebsites. Durf te vragen! zoekt de vragensteller op en
geeft antwoorden, gebaseerd op betrouwbare bronnen, hiermee reclame makend voor
de informatieve functie van de bibliotheek en de relatie met de fysieke bibliotheek
versterkend. Via Twitter worden de vragen en antwoorden getweet met de account
@DeBibliotheek1.
Geen. Mogelijk aansluiting bij
pilot sociale media
Rijnbrinkgroep. Zie ook
opmerking onderaan in
kolom ‘Status’.
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
Durf te vragen: 2012-2015. Actief. In het geval van
@DeBibliotheek1 is vooral het ‘leggen van contacten en
verbanden’ van belang, zoals dat in het Driesporenbeleid
wordt genoemd. Qua uitvoering heeft het project belang
bij Groei, aangezien het niet lukt om het ingebed te
krijgen. Vergeleken bij vorig jaar zijn er minder
deelnemers (formeel nog 15, in de praktijk 3 a 4 mensen)
en de laatste tijd is het grotendeels ingezakt, omdat ik als
initiator veel bezig ben met de ‘officiële’ account
@bibliotheek (Zie pilot sociale media van Rijnbrinkgroep
in deze lijst). Op 18 september zijn Margot Bosch (de
projectleider van @bibliotheek en ik bij de Innovatieraad
uitgenodigd om over onze activiteiten te vertellen. Lastig
is dat er geen duidelijkheid is wat de bibliotheken en ook
BNL willen met de Digitale inlichtingenfunctie, zoals deze
nog wel op de site van bnl staat vermeld als te
31
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
ontwikkelen: http://stichting.bibliotheek.nl/pagina/14729.
inlichtingen.html. Ik denk dat het heel eenvoudig is om
@DeBibliotheek1 onder @bibliotheek te schuiven. Maar
@bibliotheek heeft echter helaas ook nog steeds een
tijdelijke status. Aanvullingen telefonisch: Bibliotheek.nl
heeft account @bibliotheek overgenomen maar het
project heeft nog steeds tijdelijke status. Deelnemende
bibliotheken betalen voor die deelname en BNL betaalt
de projectleider (Margot) en de overige overhead en het is
de vraag hoe lang de deelnemende bibliotheken dit willen
blijven doen. Het zou het beste werken als de account
ondergebracht zou worden in de branche, maar het is nog
niet gelukt het op de agenda voor de ALV van de VOB te
krijgen. Mijn wens zou zijn dat de ALV het landelijk team
voor 1 januari adopteert en dat de digitale
inlichtingenfunctie van @DeBibliotheek1 erin
ondergebracht wordt. Update 19 september: het SIOB
heeft Durf te vragen uitgekozen om te ondersteunen! Dixit
Esther
HSPro
Intelligente displaytafel.
Niet eerder vertoonde koppeling van informatie over materialen op displaytafels met
circulatiesysteem van bibliotheek. Het systeem wordt dynamisch bijgewerkt.
2014-2015. Nog niet gestart.
Privaat.
Jeroen de Boer
Don Quichotte
2013-2016. Actief. 2014: Zie LOD SLAVERNIJ BSF-12
Onbekend. Mogelijk
Bibliotheek.nl.
NO Brabantse
Bibliotheken
Lezers van Stavast.
Bibliotheekleden worden uitgedaagd elke week een non-fictieboek te lezen om te
begrijpen hoe de complexe samenleving in elkaar zit. Elke maand is er een
groepsbijeenkomst waarin over de thema’s die in de boeken naar voren komen
gesproken wordt. De bibliotheek heeft een Lezer van Stavast literatuurlijst gemaakt.
Iedereen leest verschillende boeken, het is dus geen leesclub in de traditionele zin van
het woord. De groep Lezers van Stavast kijkt, op initiatief van de bibliotheek, ook buiten
de deuren van de bibliotheek; zo werd er in het voorjaar een toneelvoorstelling
gezamenlijk bezocht en als afsluiting van het seizoen bezocht men een lezing van
Martha Nussbaum in Nijmegen.
Actief. Stand van zaken: Lezers van Stavast start in
Intern.
september voor het derde seizoen. De opzet is iets
gewijzigd...* De 'verplichting' om veertig weken lang
wekelijks één non-fictie boek van de literatuurlijst te
lezen, laten we los.* Het besloten karakter. Het is niet
langer nodig om een seizoen lang deel te nemen. Vanaf dit
seizoen kunt u incidenteel een bijeenkomst bijwonen. Het
is wel verplicht om u aan te melden voor elk van de elf
bijeenkomsten op de donderdagavond.* Deelname is
gratis voor leden van de bibliotheekzie hiervoor ook:
http://www.nobb.nl/oss/collecties/hd/4694-derdeseizoen-lezers-van-stavast
NO Brabantse
Bibliotheken
KennisMakers.
De kennis uit het werkgebied naar boven zien te halen, door mensen te activeren om
deze kennis te delen met anderen. De nieuwe rol van de bibliotheek in de samenleving
verder ontwikkelen, en mensen hierbij betrekken en dus laten meehelpen om deze
maatschappelijke rol te vormen en te vervullen (co-creatie).
2013-? Actief. 2014: Kennismakers is regulier ingebed in
organisatie, loopt goed en is inmiddels door een aantal
bibliotheekorganisaties overgenomen.
Intern.
NO Brabantse
Wijsheid in crisistijd
2012-2014. Actief. Wijsheid in Crisistijd: is in januari 2014
Intern.
32
Bibliotheken
Op zoek naar inspiratie en veerkracht in tijden van onzekerheid. Dit gaat verder dan
alleen de collectie aanbieden, het draait om daadwerkelijk met elkaar in gesprek gaan
over de collectie. Deelnemers worden uitdrukkelijk uitgenodigd om zelf een bijdrage te
leveren; welke tekst, welk boek, welke film, welke documentaire heeft iemand geraakt
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar
Bibliotheekwerk
of verder
geholpen
in tijden van crisis? De deelnemers inspireren daarmee elkaar. Het
programma ligt dus niet van tevoren vast, maar zal juist gezamenlijk worden gevormd.
De expertise van de bibliotheekmedewerkers wordt ingezet; elke bijeenkomst
selecteren de deelnemende medewerkers een aantal bronnen dat past bij het centrale
thema van die bijeenkomst
afgerond maar op "dringend" verzoek van de deelnemers
in juni een doorstart gemaakt onder de titel Wijsheid van
Verhalen. Toen zijn ook weer nieuwe mensen
ingestroomd (de groep is nu ong. 20 mensen, er komen
nog steeds nieuwe mensen bij). Nieuw element is ook dat
we dingen "buiten de deur" doen. We zijn gezamenlijk
naar het Rijksmuseum geweest en deze week staat het
Stedelijk Museum in Den Bosch op het programma. Dit
loopt tot december 2014 en meer informatie staat op
http://www.nobb.nl/oss/agenda-o/agendao/evenement/2725-wijsheid-van-verhalen Het zou goed
kunnen dat we daarna weer verder gaan hier mee.
OBA
Conversatiegroepen voor inburgeraars.
Onbekend
Onder leiding van een medewerker van de Openbare Bibliotheek praten twee groepen
mensen (in het Nederlands) over dagelijkse en voor hen relevante zaken. Dat zal
thematisch worden gedaan, bijvoorbeeld twee bijeenkomsten over ‘opvoeden’ of
‘gezond en lekker eten’. De collectie van de OBA (boeken, kranten, tijdschriften, digitale
bronnen) staan centraal.
Subsidie door stadsdeel Zuid
tot en met december 2013.
Continuering en uitbreiding
zal gedragen worden door de
OBA.
OBA
Bibliotheek uit de kast!
“Eind februari gestart met scholing in software en begonnen met ontwikkelen en
programmeren van een demonstratieroute in de vorm van een Engelstalige guided tour
met tablets en QR-codes voor de deelnemers aan de METlib conferentie in de OBA mei
jongstleden. Na deze guided tour hebben we ons gefocust op het ontwikkelen van
interactieve thema routes voor jongeren; waarbij we onze collectie verbinden met
informatie en collecties van buiten. Deze tours zijn najaar 2013 gereed voor testen met
scholen.”
2012-? Actief.
Volledig gedragen door OBA.
Rijnbrinkgroep
E-participatie.
In dit project krijgen leden van GPVO (Plattelandsvrouwen) en SBOG (Ouderen) een
training in sociale media en digitale weerbaarheid. Uit de groep cursisten wordt
vervolgens een 15-tal mensen geselecteerd die weer andere leden gaan trainen.
2012-? Actief. Project is tot op heden succesvol verlopen.
Binnenkort vindt een evaluatie plaats waarna
vervolgstappen worden geformuleerd. Draagt bij aan
lokale en provinciale samenwerking met organisaties van
en voor ouderen.
Deels uit innovatiegelden
Rijnbrink Groep en deels uit
subsidie van de betrokken
organisaties.
Rijnbrinkgroep
Ontwikkeling G!DS applicatie ‘Beelden van …. ‘.
In de openbare ruimte bevinden zich vele kunstwerken waarvan de waarde en betekenis
voor een groot publiek verborgen blijven. Doel van dit project is om deze kunstwerken
op een eigentijdse manier te ontsluiten voor een breed publiek. Wageningen fungeert
daarin als pilotbibliotheek. Data uit de website beeldenvangelderland.nl die betrekking
hebben op Wageningen, worden ingevoerd in G!DS.
Juni 2013-nvt. Actief. Planning is wat uitgelopen omdat
Zowel Rijnbrink Groep als
deelnemers ook met ander (onderstaand) project bezig
Bblthk Wageningen
zijn wat de eerste prioriteit heeft gekregen. Ook landelijke investeren in het project.
G!DS ontwikkelingen en onduidelijkheid over financiering
helpen niet mee vaart te houden.
Het project resulteert in de oplevering van een app waarmee kunstwerken
gelokaliseerd kunnen worden (aan de hand van GPS-coördinaten) en je informatie krijgt
over het object. De app heeft interactieve mogelijkheden: zo kun je als eindgebruiker
zelf kunst (wandel)routes samenstellen. De informatie over de (lokale) kunstwerken en
kunstenaars wordt opgeslagen en beheerd in de G!DS database (door of onder regie van
33
de bibliotheek). Door het aanbieden van korte, toegankelijke en duidelijke
beschrijvingen van de objecten is de app inhoudelijk geschikt voor zowel recreatief als
educatief gebruik.
Actualisering Inventarisatie Innovatie
Openbaar
Bibliotheekwerk
Dit project
bestaat
uit het opleveren van een generieke toepassing en een pilot voor
Wageningen. Daarin wordt nauw samengewerkt met Bibliotheek Wageningen (Sjaak
Driessen), die mede met de RBG in dit project investeert en initiatiefnemer is.
Rijnbrinkgroep
Ontwikkeling G!DS Mobile Middleware.
Aanleiding voor dit project was de wens van Bblthk Wageningen om een mobiele app
‘Uit in Wageningen’ te ontwikkelen, die gebruik maakt van data in G!DS. G!DS is
ontworpen en ingericht om als contentbron voor webapplicaties te fungeren.
2011-nvt. Actief. Met deze app en website kan het
uitgaansaanbod binnen een gemeente of regio onder de
aandacht van een breed publiek komen. De data
(evenementen) kunnen door (of onder regie van) de
bibliotheek of Rijnbrink Groep worden ingevoerd.
Twee opdrachtgevers, bibliotheek Kampen en het
Musiater in Zevenaar hebben van dit initiële aanbod
gebruik gemaakt.
Oplevering van Uit in App is gerealiseerd en landelijk
gecommuniceerd. Nu moet aandacht uitgaan naar
bredere implementatie.
Innovatiebudget Rijnbrink
Groep.
Rijnbrinkgroep
Innovatie samenwerking Bibliotheek en Volksuniversiteit.
Doel van dit project is om de samenwerking door te ontwikkelen tot een werkelijk
vernieuwend concept. Enerzijds gaat het daarbij om innovatie van de huidige, nog
tamelijk traditionele opleidingsvormen. Anderzijds streven we naar verdere integratie
van Volksuniversiteit en bibliotheek, naar voorbeeld van de Idea Stores.
2011-? Opgeleverd, maar wordt nog doorontwikkeld.
Gestart is in onze provincies met Volksuniversiteit
Stedendriehoek. Een mooie manier om een leven lang
leren met de bibliotheek vorm te geven. In eerste
instantie hebben we bestaande dienstverlening samen
met lokale bibliotheken over genomen en dienstverlening
op een digitale wijze voortgezet.
Moet nog worden uitgewerkt.
Waarschijnlijk deels
innovatiegelden van Rijnbrink
Groep, deels eigen bijdrage
bibliotheken, deels
provinciale subsidie voor
projecten in het kader van
leven lang leren.
We zijn inmiddels gestart met het onderzoeken van
nieuwe kansen en mogelijkheden om hier in verder door
te ontwikkelen. Meer bibliotheken willen zich op een of
andere wijze aansluiten.
Rijnbrinkgroep
Samen onder één dak.
Ontwikkeling van modellen en werkwijzen voor samenwerking met partners in
multifunctionele gebouwen.
2013. Actief. In diverse opdrachten/projecten adviseren
onze adviseurs bij bibliotheken en Kulturhusen over
samenwerking. Dat kan zowel gaan om fusies als om
gezamenlijke programmering. We zijn van plan hier in het
einde van het jaar of begin volgend jaar aandacht aan te
geven door middel van een aantal werkateliers.
Moet nog worden uitgewerkt.
Waarschijnlijk deels
innovatiegelden van Rijnbrink
Groep, deels eigen bijdrage
bibliotheken, deels
provinciale subsidies voor
projecten in het kader van
leven lang leren en kleine
kernen.
Rijnbrinkgroep
Sociale media (pilot).
Inzicht verkrijgen in de meest effectieve manier om intensief online contact te creëren
2011-doorlopend. Actief. De pilot is afgerond en
Door de deelnemende
overgedragen aan Bnl.Vraagstuk is nog wel de financiering bibliotheken, waardoor het
34
tussen de bibliotheek en haar (potentiële) leden. Daartoe wordt een content curation
team gevormd van bibliothecarissen dat van 7 uur ’s morgens tot 11 uur ’s avonds
operationeel is.
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
van tijd die door een team van bibliotheekmedewerkers
voor veel bibliotheken een
wordt ingezet. Hierover vinden nog gesprekken plaats met belemmering is om mee te
de VOB. Binnenkort verschijnt een artikel over dit project. doen. Van de deelnemende
bibliotheken wordt een
ureninzet gevraagd en 2500
euro per organisatie voor
opleiding/instructie en
begeleiding
Rijnbrinkgroep
De Verhalencoach.
De dienstverlening van de Verhalencoach bestaat uit een fysieke en een digitale
component. Basis is het persoonlijke gesprek met de klant van de lokale bibliotheek. De
adviezen die daaruit voortkomen worden gebruikt om bijzondere crossmediale selecties
samen te stellen die via de digitale bibliotheek en andere digitale kanalen beschikbaar
komen voor een breed publiek.
2010-? Actief.
Het werven van nieuwe bibliotheken gaat momenteel
moeizaam omdat maar weinig bibliotheken bereid zijn te
investeren in individuele dienstverlening aan de klant. In
overleg met NOBB, de Bieb Den Bosch en Bibliotheek
Lek&IJssel experimenteren we nu met thema-adviezen
voor speciale doelgroepen. NOBB (Marina) heeft contact
gelegd met het streekziekenhuis in Uden en in
samenspraak met enkele mensen daar thema-adviezen
opgesteld over burn-out, hartinfarct, beroerte etc. Die zijn
heel enthousiast ontvangen. Lek & IJssel heeft ook een
aantal speciale adviezen gemaakt, ondermeer over
autisme en over het bijzondere thema achterblijvers.
Wij zien dit als een veelbelovende nieuwe richting omdat
bibliotheken hiermee aan hun lokale positionering kunnen
werken. Denk aan allerlei instellingen en groepen in de
lokale gemeenschap waarmee contact kan worden gelegd.
Het is daarbij ook nog een dienstverlening die je aan kunt
bieden in het kader van het sociale domein.
Voorheen zijn de kosten
betaald uit het prijzengeld
van de BIP en uit provinciale
subsidie van de Rijnbrink
Groep. We zoeken nu met
elkaar naar een
organisatievorm waarin de
bibliotheken samen aan de
doorontwikkeling werken en
gezamenlijk
verantwoordelijkheid dragen
voor de kosten.
SFB
Mijnleeskring.nl.
Via de website mijnleeskring.nl kunnen leeskringen zonder tussenkomst van een PSO of
bibliotheek hun boeken selecteren en reserveren via de website uit een collectie van ca.
400 titels. Deze nieuwe werkwijze bespaart de PSO veel werk.
Doorontwikkeling naar 1 landelijk serviceloket voor leeskringen waar alles geregeld kan
worden. Boeken, achtergronddocumentatie, leeskring zoeken en aanbieden,
gespreksleider vinden, excursie boeken, landelijke agenda etc
Sinds augustus 2012-permanent. Opschaling gebeurt al:
Vanaf 1.1.2014 werkt ook bibliotheek Aanzet met
mijnleeskring.nl Vanaf 1-+8-2014 werkt ook de
Rijnbrinkgroep met mijnleeskring.nl
Ook ProBiblio wil gaan aansluiten. Voor de
doorontwikkeling naar een landelijke dienst wordt een
business-plan ontwikkeld door SFB, Rijnbrinkgroep en
ProBiblio.
PSO’s
SFB
Actualiteit koppelen met de collectie (idee directie) = Informatiedienstverlening op
maat?
Dec 2010-? Actief en in ontwikkeling.
Eigen innovatiebudget
SFB
Mediawijzer in twee of drie minuten (idee directie)
Onbekend
nvt
MOVING OBJECTS v.o.f.
Moving Objects.
De Moving Objects zijn innovatief door de combinatie van vormgeving van sfeervolle
interieurobjecten + beleving + informatie + interactie + activiteiten. Al deze elementen
zijn al in de bibliotheken aanwezig, maar door ze te koppelen versterken ze elkaar en
2012-2014. Actief. 2014: De missie van MOVING OBJECTS beperkte financiering uit
is nog steeds:
eigen middelen.
Het ontwikkelen van interieurobjecten die naast hun eigen
vormgeving en functie meerwaarde creëren door de
35
treden er nieuwe en bijzondere wisselwerkingen op. Voor de koppeling tussen het
object en de online wereld willen we gebruik maken van de mogelijkheden om met een
smartphone of tablet en nieuwe digitale technieken (zoals QR codes, Blippar of Layar)
direct te linken naar verschillende online tools en online informatie.
Actualisering Inventarisatie Innovatie Openbaar Bibliotheekwerk
interactie die ze aangaan met de gebruikers en de ruimte.
Nu de focus op de peiler fysieke interactie. Het
verlichtingsconcept De KrOOn ontwikkeld.
De KrOOn is een kroonluchter die je een eigen uitstraling
en sfeer kunt geven. Je kunt dat aanpassen en veranderen
zo vaak je maar wilt. Er zijn inmiddels in 2 bibliotheken
een aantal KrOOnen opgehangen.
MOVING OBJECTS wil het komende jaar De KrOOn verder
ontwikkelen en daarnaast een nieuwe interactieve
interieurobjecten ontwikkelen.
Zeeuwse Bibliotheek
Media en burgerparticipatie in Zeeland.
Burgers en andere kennisdragers actief betrekken bij kennisverzameling en ontsluiting
als nieuwe producenten van kennis en nieuws en ze een platform bieden hun eigen
‘nieuws’ te vergaren te delen en ook te bespreken. Media, bedrijven, overheden en
andere instellingen beter informeren over wat burgers willen weten, en een nieuwe
dimensie toevoegen aan de regionale nieuwsvoorziening in Zeeland over actuele,
regionaal relevante onderwerpen.
2013-2014. Omroep Zeeland heeft zich uit project
teruggetrokken. ZB heeft project met Scoop en
Zeelandnet trachten voort te zetten maar
Stimuleringsfonds voor de pers heeft dit afgekeurd en
schikking ingetrokken vanwege het ontbreken van een
mediapartner.
50% eigen middelen partners
50% stimuleringsfonds voor
de pers.
Zeeuwse Bibliotheek
Zeeland Centraal.
Versterken van de kennisinfrastructuur. Versterken van regionaal toegepast onderzoek.
Behoud/toename van aantal talentvolle jongeren voor het Zeeuws onderwijs.
Juni 2013-juni 2016
50% vanuit OC&W, 50% eigen
Eerste jaar is afgerond. Actief. Zeeland Centraal loopt
middelen partners
vanaf mei 2013. Evaluatie volgt zoals gezegd (Johan). Er is
contact met Bibliotheek.nl over koppeling tussen content
NBC en de kennisgebieden. In het tweede jaar zal worden
ingezet op prototype in de vorm van een wiki. ZB krijgt
Wikipedianen. ZB gaf een presentie aan OCW in dezen,
samen met Hogeschool Zeeland.
Zeeuwse Bibliotheek
Kennispunt Zeeland.
Fysiek en digitaal kennis- en informatieplatform. Regionale/lokale verbinding van
informatie en kennis.
Actief. Projectfase afgerond. Heeft geleid tot structurele
50% ZB, 50% Scoop
nieuwe taken in de organisatie, en bijdrage geleverd aan (Provinciale subsidies)
de nieuwe toekomstvisie van de Zeeuwse Bibliotheek en
Scoop. Kennispunt Zeeland loopt eind 2013 af. De taken
en functies die eruit zijn voortgekomen zullen onderdeel
worden van de compleet nieuwe organisatie (na fusie met
SCOOP). Dat project heet de Kenniswerkplaats, als nieuwe
naam voor de bibliotheek.
36

Zoveel meer dan balies en boeken

Openbare bibliotheken overhandigen manifest politiek Den Haag

Dat zoeken we op!

digitale uitnodiging werkplek ZZP-ers

Administratief medewerker (0,6 fte)

Verplichtstelling - Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Nieuwe ROMANS Volwassenen

Vacature VOLTIJDSE BIBLIOTHECARIS/CATALOGRAAF

Aanvraagformulier themacollectie Probiblio