Personeelsinformatie De Wet BIG tijdens je opleiding De Wet BIG tijdens je opleiding 1 De Wet BIG tijdens je opleiding Deze brochure is geschreven voor functionarissen in opleiding (fio) die voorbehouden handelingen willen leren. Voorbehouden handelingen zijn geneeskundige handelingen die niet door iedereen mogen worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld omdat er een bepaalde vaardigheid voor nodig is of omdat specifieke kennis nodig is om de gezondheidstoestand van de patiënt in te kunnen schatten. Zorgvuldigheidseisen uit de Wet BIG en richtlijnen van het Martini Ziekenhuis zijn hierbij van belang. Waar gesproken wordt over fio gaat het om: leerlingen, stagiaires vanuit zorgopleidingen zoals verpleegkundigen, operatieassistenten en studenten vanuit (para-)medische opleidingen. Achtereenvolgens komen de volgende punten aan de orde: • richtlijnen die het Martini Ziekenhuis hanteert • noodzakelijke informatie • het leren uitvoeren van voorbehouden handelingen • richtlijnen voor het leren uitvoeren van voorbehouden handelingen • aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid • een praktijksituatie Richtlijnen die het Martini Ziekenhuis hanteert De afspraken over het uitvoeren van voorbehouden handelingen staan geschreven in de bevoegdheidsregeling Wet BIG. Deze kun je vinden in het digitale documentenbeheersysteem (IProva) dat je via het intranet kunt raadplegen. In beginsel mag iedereen geneeskundige handelingen uitvoeren. Sommige handelingen zijn echter riskant voor het leven en de gezondheid van de patiënt. Daarom heeft de wetgever een aantal handelingen voorbehouden aan artsen, tandartsen en verloskundigen: • heelkundige handelingen • verloskundige handelingen • endoscopieën • katheterisaties • injecties • puncties • onder narcose brengen 1 Wet BIG = Wet beroepen individuele gezondheidszorg De Wet BIG tijdens je opleiding 1 • handelingen met gebruikmaking van radioactieve/ioniserende stralen • verrichten electieve cardioversie • toepassen defibrillatie • elektroconvulsieve therapie • steenvergruizing voor geneeskundige doeleinden • op kunstmatige wijze totstandbrengen zwangerschap • het voorschrijven van (uitsluitend receptplichtige) geneesmiddelen Beroepsbeoefenaren, zoals verpleegkundigen, mogen onder voorwaarden bepaalde voorbehouden handelingen uitvoeren. Deze voorwaarden zijn: • Er moet een opdracht gegeven worden. • Er moeten aanwijzingen worden gegeven. • De uitvoerder moet bekwaam zijn. • De mogelijkheid van toezicht en tussenkomst moet geboden worden door de opdrachtgever waar re-delijkerwijs noodzakelijk. Als fio leer je voorbehouden handelingen uit te voeren. De bovenstaande voorwaarden zijn daarbij van toepassing. Je kijkt samen met je begeleider daarbij naar: • wat is toegestaan om te leren vanuit de opleiding van de fio en vanuit de afdeling(en) waar je werkt • theoretische kennis • actuele ervaring Op grond hiervan neemt de begeleider de beslissing over de manier van begeleiden. Als fio kun je altijd meer begeleiding vragen, nooit minder. Noodzakelijke informatie Van iedere afdeling is een overzicht van de voorbehouden handelingen die uitgevoerd mogen worden. De overzichten staan in IProva. Per handeling staat aangegeven wie deze op de afdeling mag uitvoeren. Als fio mag je deze handelingen in principe leren. Het is mogelijk dat op de afdeling is besloten dat een fio een handeling, die op de overzichtslijst staat, niet of niet alleen mag uitvoeren. Ook geldt dat voorbe-houden handelingen die je elders hebt geleerd, maar die niet op de overzichtslijst staan van de afdeling, daar niet mogen worden uitgevoerd en/of geleerd. Wanneer je als fio een bepaalde handeling wilt uitvoeren, dan dien je je daarbij 2 Martini Ziekenhuis te houden aan het protocol van het Martini Ziekenhuis dat voor die handeling is ontwikkeld en geaccordeerd. Je bespreekt eventuele verschillen met het geleerde in de theorie met de begeleider. De geautoriseerde ziekenhuisprotocollen zijn te vinden op IProva. Het leren uitvoeren van voorbehouden handelingen Als fio leg je aan het begin van de leerperiode vast welke voorbehouden handelingen je wilt leren. Het leren van een handeling is binnen de opleiding in gang gezet. In de praktijk leer je de handeling te be-heersen. Beheersing wil zeggen dat er een mate van handigheid wordt ontwikkeld en dat je de handeling zorgvuldig en relatief snel uitvoert. Bovendien moet je leren om de handeling uit te voeren in diverse zorgsituaties. De begeleider toetst jouw beheersing van kennis en vaardigheid aan de hand van het protocol. De afspraken tussen de opleiding en het Martini Ziekenhuis over wat er wordt getoetst en hoe dit wordt gedaan, zijn leidend. Richtlijnen voor het leren uitvoeren van voorbehouden handelingen 1. Als fio geef je aan wat je (leer)startsituatie is en wat je bekwaamheid is voor de uit te voeren handeling. Bijvoorbeeld: Heb je de handeling geoefend binnen de opleiding?, Heb je de handeling al eerder uitgevoerd bij patiënten?, Wat zijn aandachtspunten?, Wat is je eigen inschatting van de bekwaamheid? Hiervoor lees je het ziekenhuisprotocol en stel je eventueel vragen ter verduidelijking. Voorafgaand aan de handeling wissel je met je begeleider de informatie uit over stap 1. 2. Als fio tref je noodzakelijke maatregelen op het gebied van voorzorg, daadwerkelijke uitvoering en na-zorg van de uit te voeren handeling. Het ziekenhuisprotocol is het uitgangspunt. 3. J e maakt afspraken met jouw begeleider over de begeleiding, die qua intensiteit afhankelijk is van de zorgsituatie en de mate waarin je als fio bekwaam bent. Van belang is dat de begeleider bepaalt hoe de begeleiding eruit ziet. Zelf ben je als fio verantwoordelijk voor een schriftelijke evaluatie van de uitgevoerde handeling. Hierin komt minimaal aan de orde: De Wet BIG tijdens je opleiding 3 • Welke handeling heb je uitgevoerd? • Punten van zelfreflectie en/of feedback, waarbij het protocol van de handeling en de zorgsituatie waarin de handeling is uitgevoerd de context vormt waarop de zelfreflectie/feedback vooral is gericht. Je begeleider parafeert de schriftelijke evaluatie, waarmee hij/zij te kennen geeft de evaluatie te hebben gelezen en akkoord te zijn met de inhoud ervan. innen de Wet BIG is gesteld dat toezicht en tussenkomst door de zelfstandig B bevoegde opdrachtgever (meestal de arts, soms de verloskundige) geboden moet worden. Afspraken hierover zijn vastgelegd op de overzichtslijsten, te raadplegen via IProva. De opdrachtgever blijft wettelijk verantwoordelijk voor toe-zicht en tussenkomst. Als de begeleider in de Wet BIG een functionele of zelfstandige bevoegdheid heeft gekregen voor de handeling die een fio wil leren, dan kan toezicht en tussenkomst gerealiseerd worden door de begeleider. Ter verduidelijking: voor de verpleegkundige geldt een functionele bevoegd-heid voor de handelingen: • subcutane, intramusculaire en intraveneuze injecties, • katheterisaties van de blaas, • inbrengen van een maagsonde of infuus, • venapunctie, • hielprik bij pasgeborenen. Aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid Als fio ben je verantwoordelijk en aansprakelijk voor het eigen handelen. Jouw begeleider is verantwoordelijk en aansprakelijk voor de juiste begeleiding bij het leren van de handelingen. Naarmate je als fio bekwamer wordt in het uitvoeren van de handeling, kan het begeleidingsregime worden aangepast (zie ook: Praktijksituatie). Als fio ben je vaak niet BIG-geregistreerd en kun je daarom niet tuchtrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Een patiënt of zijn naaste kan bijvoorbeeld wel een klacht bij de ombudsfunctionaris van het Martini Ziekenhuis tegen je indienen. 4 Martini Ziekenhuis Praktijksituatie Kees is verpleegkundig stagiair op een chirurgische afdeling. Hij loopt voor het eerst stage in een ziekenhuis. Als één van de patiënten van ‘zijn’ zaal blaaskatheterisatie nodig heeft, geeft Kees aan dat hij dit graag wil leren. Kees heeft deze handeling tijdens de opleiding een keer geoefend op een pop. Hij kent de anatomie en fysiologie van de urologie, zoals blijkt uit zijn portfolio. De begeleider van Kees stemt in met het verzoek. De bevoegdheidsregeling Wet BIG wordt geraadpleegd op IProva. De brochure Wet BIG tijdens je op-leiding wordt eveneens gebruikt voor een juiste gang van zaken. Het uitvoeren van de handeling in de praktijk is voor Kees de eerste keer. De verpleegkundige is functioneel bevoegd voor de handeling katheteriseren. Toezicht en tussenkomst is daardoor te realiseren via de begeleider. Kees en de begeleider maken afspraken over de begeleiding: de begeleider zal de gehele handeling aanwezig zijn en zowel tijdens de handeling als achteraf feedback geven. De begeleider volgt via het protocol alles wat Kees doet: voorbereiding, uitvoering en nazorg en geeft feedback. Aan het eind van de dag heeft Kees de handeling op zijn evaluatieformulier genoteerd en bespreken Kees en de begeleider hoe het ging. De feedback van Kees zelf en de begeleider wordt waar nodig aangevuld of geconcretiseerd. Beide paraferen de evaluatie en geven daarmee aan deze te hebben gelezen en akkoord te zijn met de inhoud. Kees oefent het katheteriseren vaker en met steeds minder directe begeleiding. Zijn bekwaamheid groeit. Hij mag het daarom, in vergelijkbare situaties, alleen doen. Het begeleidingsregime wordt dus minder streng. Dat wordt met de begeleider afgesproken. Wat blijft is dat Kees weet of zijn begeleider, mocht dit wisselend zijn, functioneel bevoegd is voor de handeling. Dit vanwege het bieden van de mo-gelijkheid van toezicht en tussenkomst. Evaluaties over het handelen blijven ook noodzakelijk. In elk geval als er nieuwe elementen worden toegevoegd aan het leren katheteriseren, zoals het uitvoeren van katheterisaties in andere zorgsituaties dan eerder is afgesproken. Kees kan het katheteriseren bijvoorbeeld uitbreiden door naast vrouwen ook mannen te katheteriseren. De Wet BIG tijdens je opleiding 5 Eventuele nieuwe begeleiders moeten weten welk begeleidingsregime, in de specifieke zorgsituatie, op Kees van toepassing is. Daarover informeert Kees hen en hij laat eventueel de schriftelijke evaluaties zien. Uiteindelijk beslist iedere begeleider hoe de begeleiding van Kees eruit ziet. 6 Martini Ziekenhuis Ruimte voor aantekeningen De Wet BIG tijdens je opleiding 7 8 Martini Ziekenhuis Martini Ziekenhuis Postadres Postbus 30033 9700 RM Groningen Bezoekadres Van Swietenplein 1 Algemeen telefoonnummer 02-2014 Groningen (050) 524 52 45 1220332 www.martiniziekenhuis.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
