Angst voor vuurwerk hand out kliniek

Angst voor vuurwerk (onweer en/of harde knallen)
Angst is veelal aangeleerd!
Angst voor harde geluiden zoals vuurwerk of onweer komt heel vaak voor bij honden.
Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn waarbij, in de meeste gevallen, de eigenaar zelf
verantwoordelijk voor is geweest. Vaak is er in het gezin van een geluidsbange hond iemand
die ook bang is voor vuurwerk of onweer. Deze angst wordt, zonder het zelf te beseffen,
geprojecteerd op de hond.
Maar het kan ook zijn dat u per ongeluk verkeerd gereageerd heeft op een reactie van uw
hond en op die manier aangegeven heeft dat het inderdaad heel eng is geweest wat hij net
gehoord heeft. Slecht socialisatie of een traumatische ervaring kunnen eveneens een reden
zijn waarom honden bang zijn voor harde geluiden. In hun prille leven, de eerste weken of
maanden, is het van groot belang dat de hond met allerlei prikkels, zoals geluiden, in
aanraking komt.
Is dit niet gebeurd kan dit voor de rest van zijn/haar leven consequenties hebben. Medische
oorzaken zoals genetische afwijkingen of pijn kunnen ook een reden zijn dat de hond angstig
is voor harde geluiden. Of indien er wat schort aan het gehoor zal u merken dat de hond
schrikkerig reageert als er een hard geluid wordt waargenomen. Maar er zijn ook honden die
om de een of andere reden een bepaald stofje in hun hersenen niet of onvoldoende kunnen
aanmaken waardoor ze ook angst vertonen bij harde geluiden.
Er zijn dus verschillende redenen waarom angst bij honden kan optreden en daarom is het
vaak ook lastig de oorzaak aan te wijzen. Wel is het mogelijk om een aantal tips op te volgen
waardoor u in ieder geval iets rustiger het nieuwe jaar kunt inluiden met elkaar.
Hand out vuurwerkangst Dierenkliniek Putten
Door: Gedragstherapeut Toinny Lukken
Pagina 1
Alle onderstaande gedragingen tonen aan dat de hond angst heeft. Heel
belangrijk hierbij is de hond NIET te straffen hiervoor! Daarmee maakt u de hond
namelijk nog banger.







Vluchten naar een andere ruimte (afstand vergroten van hond en de angstprikkel)
Wegkijken ( prikkel buiten sluiten)
Steun zoeken bij eigenaar
Wegkruipen in donkere ruimtes
Urine laten lopen (angstplasje)
Verstarren
Anaalklieren ledigen
Het herkennen van angst begint bij het herkennen van stress signalen.
Een aantal stress signalen zijn:








Tongelen (puntje van tong uitsteken)
Bek aflikken
Trillen
Gapen
Hijgen
Piepen/janken
Pootje heffen
Niezen
Hand out vuurwerkangst Dierenkliniek Putten
Door: Gedragstherapeut Toinny Lukken
Pagina 2
TIPS VOOR EEN GOEDE AFSLUITING VAN HET JAAR:

Laat uw hond overdag goed uit (liefst aangelijnd) Op oudjaarsavond tijdens uitlaten
vanaf 22.00u tot 01.00u: aan de lijn houden (om vluchten te voorkomen)

Zorgen dat de hond niet alleen thuis is die avond! Doe de hond evt. in een bench
zodat deze niet kan wegvluchten als de buitendeur per ongeluk open blijft staan.

Geef de hond een soort van schuilplek. Gooi een kleed over zijn bench, maak er een
lekker holletje van zodat hij zich daarin kan terugtrekken. Liefst op een plek waar het
geluidsarm is, dus niet in het feestgedruis in de kamer.

Mocht u toch op visite willen, neem dan liever de hond mee i.p.v. alleen thuis te
laten. Nog beter is de hond in zijn eigen omgeving te laten. Laat de visite maar bij u
komen i.p.v. andersom.

Sluit gordijnen en ramen, doe wat meer licht aan (zodat de flitsen van het vuurwerk
niet teveel opvallen) en zet bijvoorbeeld de TV of radio iets harder. Verder gedraagt u
zich normaal.

Geef een speeltje, lekker bot/kauwstaaf o.i.d. ter afleiding.

Steek zelf geen vuurwerk af (de hond ruikt het kruit op u en associeert u met de
angst)

Evt. medicatie verstrekken in overleg met de dierenarts (in combinatie met
gedragstherapie)

U mag wel steun bieden aan de hond maar niet troosten! (dus wel toestaan dat uw
hond tegen u aan gaat staan en graag bij u in de buurt is maar niet troostend
toespreken of teveel nadruk leggen op de angst)

Op tijd beginnen met een training tegen vuurwerkangst d.m.v. een vuurwerk CD bijv.

U kunt evt. een kledingstuk bij de hond leggen met uw eigen geur eraan.

Geef de hond zoveel mogelijk de gelegenheid om steun te krijgen/contact te zoeken
door deze toe te staan fysiek contact met u te maken. Doe zo normaal mogelijk. U
mag zelfs tegen uw hond kletsen maar niet troosten.

Ondersteunen met gedragsmedicatie en/of natuurlijke middelen. Vraag het uw
dierenarts.
Medicatie:
Een bezoekje aan de dierenarts is zeker geen overbodige luxe bij het aanpakken van angst
voor harde geluiden. Een gesprek en een eventueel onderzoek zullen medische oorzaken
uitsluiten door aangepaste medicatie in combinatie met gedragstherapie. Er zijn
verschillende middelen in de handel, sommige moet u eerder mee beginnen (een paar
weken van tevoren) en sommige kunt u op de dag zelf geven. De dosering is afhankelijk van
waar u en uw dierenarts voor kiezen. Uw dierenarts kan u hier in voorlichten. Momenteel is
er een heel goed en veilig middel op de markt, Alprazolam. De hond wordt er niet suf van
maar het haalt de scherpe randjes van de angst af. Dierenkliniek Putten heeft hele goede
ervaringen hiermee!
Hand out vuurwerkangst Dierenkliniek Putten
Door: Gedragstherapeut Toinny Lukken
Pagina 3
Gedragstherapie:
Om het probleem therapeutisch aan te pakken is het noodzakelijk dat u oefent in een
omgeving waarbij de hond weinig tot geen stress signalen vertoont, dus prikkelarm. Het
liefst een paar weken voordat het vuurwerk begint. Afhankelijk van hoe lang de hond al
bang is voor vuurwerk en de mate waarin kan training in een korte tijd wel degelijk een
verbetering opleveren. Soms duurt het wat langer en zult u wat meer geduld moeten
opbrengen. Een training om vuurwerkangst te verminderen kost tijd, maar het resultaat is er
dan ook naar! Zelf heb ik 2 jaar moeten trainen met mijn eigen hond voordat ik een goed
resultaat had! Lees onderstaande verhaal maar eens..
VUURWERKTRAINING: een waar gebeurd verhaal
Balou was een hond die niet alleen geluidsgevoelig was maar ook nog eens een traumatische
ervaring had opgelopen in haar puppytijd. Van de toenmalige hondentrainer had ik als leek
het advies gekregen om naar een vuurwerkshow te gaan en lekker dichtbij te gaan staan.
Achteraf het slechtste advies wat ik ooit gekregen heb want toen de laatste vuurpijl de lucht
in knalde, schoot mijn pup uit haar riem en rende al plassend naar huis toe. Vanaf dat
moment wist ik dat ik een probleem gecreëerd had, want toen de jaren verstreken werd ze
steeds banger! Niet alleen vuurwerk gaf haar de bibbers, maar ook brommers, een
voorbijrazende auto, te hard dichtslaande deuren etc. We hadden een probleem! Geen leuke
Oud en Nieuwjaar party’s meer, die avond een met medicatie compleet versufte hond en de
rest van het jaar harde geluiden proberen te vermijden, zodat ze niet uit paniek weg zou
rennen met alle nare gevolgen van dien..
Wat was er nu gebeurd?
Om in de gedragstherapeutische termen te blijven: ze werd sensitiever en niet alleen op het
geluid van vuurwerk maar op alles wat er maar op ging lijken. Ze ging letterlijk
generaliseren. Mijn hond had een nare associatie gelegd met een hard geluid als pup en was
er steeds gevoeliger voor geworden naarmate de jaren verstreken. Ik heb letterlijk van alles
geprobeerd om haar te helpen van die angst af te komen! Lief zijn, boos worden, negeren,
trainen met geluiden, koken met trekrotjes (alsof dat mijn normale keukenpatroon was?!),
proberen de angst te vermijden door haar even op vakantie te sturen in een rustige
omgeving (dan heeft baasje ook even rust), meenemen naar een vuurwerkdemonstratie etc.
Met andere woorden: ik zag door de bomen het bos niet meer en was ten einde raad. Totdat
ik een eigen methode ben gaan ontwikkelen, gebaseerd op een door de jaren heen
psychologisch geleerde methode (ombuigen van ongewenst naar gewenst gedrag, ook wel
herconditioneren genoemd). Hierbij heb ik letterlijk het enge eerst laten horen/zien (in sterk
afgezwakte mate) en er vervolgens iets heel leuks aan gekoppeld. Dus knal = koekje! En
meer niet.. Terug naar de basis, 1 methode.
Hand out vuurwerkangst Dierenkliniek Putten
Door: Gedragstherapeut Toinny Lukken
Pagina 4
Het heeft wat bloed, zweet en tranen gekost en in totaal 2 jaar training, maar het resultaat
loog er niet om! In eerste instantie wilde ze gaan blaffen, keek me aan, verstomde en ik zag
haar denken: “Ik weet het niet zeker hoor, maar krijg ik nu niet iets lekkers?” En na 2 jaar
eindelijk: een hond die mij erop wees door me heel doordringend aan te staren, alsof ze
wilde zeggen: “Zeg baas, ik weet niet hoe het met jouw gehoor gesteld is maar ik hoorde
toch echt een knal, jij niet? Koekje, NU!!”
Alles liever dan een bange, blaffende hond!
In het kort
Probeer de nare associatie om te buigen naar een prettige! Op die manier kunt u het gedrag
positief gaan beïnvloeden. Dus in plaats van knal = ik ben bang; een knal = leuk! Dat kan
door middel van koekjes of lekkers. Iedere keer dat er een knal komt: leuk doen en koekje
erin! Maak er samen maar een spelletje van en zorg dat u overal in huis bij de koekjes kan
en niet eerst moet zoeken hiernaar. (dus overal afgesloten schaaltjes zetten) Hierbij gaat het
vooral om de timing, koppel meteen een koekje aan de knal! Vooral honden die erg bang
zijn zullen in het begin het koekje niet meteen aannemen. Maar u zult hier ruim op tijd mee
moeten beginnen en het liefst het hele jaar door! Maak er een gewoonte van zodra er een
geluid komt waar uw hond bang van is, maak het leuk! In plaats van of in combinatie met
het koekje kunt u ook gaan spelen met het meest favoriete speeltje van de hond. Leg deze
dan ook weg en gebruik deze alleen om er mee te spelen in deze situaties.
Ook u moet in training
In het begin zult u dus merken dat het nog niet goed werkt maar als u volhoud (en zelfs zo
goed wordt dat u, voordat de knal komt, al met de koekjes (en speeltje) klaarstaat, want ook
u moet in training) zult u merken dat uw hond minder bang wordt en naar u gaat zitten
kijken zo van: “zeg baasje, hoorde ik het goed? Was dat geen koekje?” (of spelen)
Geduld
Deze training kost tijd en vuurwerk en harde knallen zijn niet altijd voorradig. Begin uw
training altijd met zachte knallen, bijv. met een vuurwerk CD of andere nagebootste ‘enge’
geluiden. Als u merkt dat de hond te bang is, maak het geluid dan nog zachter, zoek naar de
balans en bouw langzaam de sterkte op. Ga eerst spelen voordat u de CD op zet en doe het
het liefst met z’n tweeën. De een speelt en beloond de hond indien deze geen angst
vertoont, de ander produceert de enge geluiden. Oefen ook met echt vuurwerk indien het
allemaal naar wens verloopt en denk erom: niet meteen dicht bij de hond houden maar op
een afstand waarop de hond niet bang is en verklein dan langzaam de afstand.
En gebruik uw gezonde verstand, kijk goed naar de reacties van uw hond, ga niet te lang
door met de training, hou het leuk, heb geduld en wees consequent. En zorg er vooral voor
dat het een heel lekker koekje is! Het mag ook een favoriet speeltje zijn die je daarna weer
opbergt. De beloning moet altijd hoger zijn dan de angst..
Succes en laten we er vooral voor gaan dat we weer angstvrije honden hebben en samen
goed het nieuwe jaar in kunnen gaan. Namens Dierenkliniek Putten alvast de allerbeste
wensen!
Met vriendelijke groet,
Dierenkliniek Putten
Toinny Lukken
Gedragstherapeut voor dierentuindieren en honden
www.zooanimalconsultancy.nl
Hand out vuurwerkangst Dierenkliniek Putten
Door: Gedragstherapeut Toinny Lukken
Pagina 5