Van naobersjap naar burgerkracht Partners in Welzijn ondersteunt burgerinitiatieven in de Westelijke Mijnstreek Inhoudsopgave 1. Inleiding - Van Naobersjap naar Burgerkracht ............................................. 3 1. Samen koken en eten .................................................................................... • Holtum Kookt! 5 2. Wegwijs maken.............................................................................................. • Ouderenwijzer / ouderenadviseur I Beek en Sittard-Geleen 5 3. Vervoer .......................................................................................................... • De wensbus I Holtum 6 4. Minima-projecten .......................................................................................... • ’t Weggaef Huikske I Sanderbout • Voor Elkaar I Stein, Beek en Schinnen 6 5. Jong en Oud ................................................................................................... • Dag van Respect I Doenrade 8 6. Inloop en ontmoeting .................................................................................... • Open inloop I Holtum • ’t Patronaatje I Stadbroek • Ontmoetingsruimte I Meers 9 7. Verbinden ..................................................................................................... 11 • Maatjescoach I Westelijke Mijnstreek • Interessebank I Sittard-Geleen en Beek • Taalontmoetingen I Sittard-Geleen 8. Burenhulp ...................................................................................................... 12 • Burenhulp I Stadbroek • Hulp in Praktijk I Doenrade • Zorgruilsysteem Vrijwilligerscentrale I Westelijke Mijnstreek 9. Leefbaarheidsprojecten ................................................................................. 14 • Vele handen maken licht werk I Stadbroek • Speeltuin De Speeltrein I Beek - 2 - Van naobersjap naar burgerkracht Vroeger hadden mensen - vooral op het platteland - elkaar hard nodig om te overleven. De één had een paard en de ander had een wagen en beiden hadden land dat bewerkt moest worden. Samenwerken was noodzaak: de ‘noaberplicht’. Nu ontstaat een nieuwe vorm van Naobersjap: de civil society die gestalte moet krijgen door burgerkracht. Mensen betalen elkaar meestal niet voor burenhulp. Ze helpen elkaar vanuit de gedachte: ‘We hebben elkaar nodig. Vandaag help ik jou en morgen help jij mij’. De hulp is niet alleen gebaseerd op wederkerigheid, maar ook op een sterk gevoel van verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en vertrouwen in eigen kunnen. Geen heilige plicht meer, maar een vrijwillige keuze. Partners in Welzijn ondersteunt burgerkracht Partners in Welzijn stimuleert burgerparticipatie, waaronder kleinschalige buurthulp en leefbaarheidsinitiatieven. Buurthulpprojecten stimuleren informele zorg met een laagdrempelig karakter. Vitale, gezonde bewoners én bewoners met beperkingen zijn er actief bij betrokken. Mensen kunnen in hun eigen omgeving terecht met hun hulpvraag en aanbod. Bij leefbaarheidsprojecten ligt het accent op de betrokkenheid van bewoners bij het verbeteren van de eigen woon - en leefomgeving: prettig, sociaal, schoon, heel en veilig. Kleinschalige buurthulp- en leefbaarheidsprojecten worden opgezet door en met actieve bewoners, al dan niet in samenwerking met andere organisaties. De projecten kunnen heel divers zijn, groot en klein. Ze doen het ieder op hun eigen wijze: gericht op samen eten, vriendschap, klussen, vervoer, Nederlands leren, een opgeruimde buurt met voldoende speel- en ontmoetingsvoorzieningen. Bij ieder project speelt de vraag op welk schaalniveau we aan de slag gaan. Dat kan variëren van het individuele niveau tot de straat, de buurt of zelfs het hele dorp of de stad. - 3 - De projecten zijn altijd aanvullend op professionele zorg- en welzijnsvoorzieningen - nooit in plaats van - en boven alles sluiten ze aan bij behoeften van burgers. Het opzetten ervan gaat niet vanzelf: vaak zijn een lange adem en goed lokaal sociaal beleid onontbeerlijk. Ook is vaak professionele ondersteuning nodig, bijvoorbeeld door Partners in Welzijn. Hoewel mooie resultaten geboekt worden is het soms onzeker hoe duurzaam initiatieven zijn. Partners in Welzijn is de professionele welzijnsorganisatie voor de Westelijke Mijnstreek, die investeert in de kracht van mensen en hun onderlinge verbanden. Partners in Welzijn werkt dichtbij de mensen, in buurten, wijken, stadsdelen en dorpskernen. Partners in Welzijn is present in de buurt en zoekt samen met mensen naar oplossingen voor problemen, binnen hun eigen mogelijkheden, binnen hun eigen netwerk, in de informele structuren waar zij deel van uitmaken. Het ontwikkelen van burgerinitiatieven lijkt simpel, alsof er geen kunst aan is. Maar dat blijkt vaak een misverstand. Burgers hebben vaak steun nodig bij het vinden van de weg naar hun doel. In deze brochure wordt een beperkt aantal kleinschalige praktijkvoorbeelden beschreven. Een beperkt aantal, want er zijn er heel wat meer. Burgerinitiatieven waarbij Partners in Welzijn actief betrokken is. De lezer is van harte uitgenodigd om deze brochure te gebruiken als bron van informatie én inspiratie. Als er vragen zijn neem dan gerust vrijblijvend contact op met onze manager. Partners in Welzijn levert u graag activiteiten en diensten op maat. Partners in Welzijn Marianne Rieter (046) 423 53 35 Postbus 110 [email protected] 6160 AC Geleen - 4 - www.partners-in-welzijn.nl 1. Samen koken en eten Holtum Kookt! I Holtum Aanbod van warme maaltijden voor ouderen die éénmaal per maand gezellig met elkaar willen eten. De ontmoeting staat centraal, maar het is óók lekker en gezond. Het aanbod wordt naar behoefte en mogelijkheden uitgebreid. Deelnemers helpen - als ze dat willen - met de voorbereidingen en het koken. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. 2. Wegwijs maken Ouderenwijzer / ouderenadviseur I Beek en Sittard-Geleen Het is I belangrijk dat ouderen goed geïnformeerd zijn over regelingen, diensten en activiteiten om hen te ondersteunen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen wonen en deel te nemen aan de samenleving. Op het gebied van wonen, welzijn en zorg is heel wat ondersteuning beschikbaar, zoals de Wmo (de Wet maatschappelijke ondersteuning) en het aanbod van zorginstellingen, ouderenorganisaties, wijksteunpunten en Partners in Welzijn. Om te zorgen dat ouderen de weg naar de juiste organisatie weten te vinden heeft Partners in Welzijn al sinds 1996 vrijwillige ouderenadviseurs. Zij gaan op huisbezoek, omdat ze dan met hun informatie goed aan kunnen sluiten bij de persoonlijke situatie. Aan zo’n huisbezoek zijn voor de ouderen geen kosten verbonden. Ook als er nog geen behoefte is aan daadwerkelijke ondersteuning kan een huisbezoek zinvol zijn, omdat ouderen dan beter voorbereid zijn op situaties waarmee zij in de toekomst te maken kunnen krijgen. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. - 5 - 3. Vervoer De Wensbus I Holtum De Wensbus is een door vrijwilligers uit te voeren vervoersvoorziening in ontwikkeling. Ouderen uit Holtum bezoeken graag de weekmarkt in Born. Het aanbod van het openbaar is beperkt en in Born is de afstand van de bushalte tot de markt te groot voor mensen die niet goed ter been zijn. Buurtbewoners onderzoeken nu de mogelijkheden om met een busje èn inzet van vrijwilligers het vervoer zelf te regelen. Zij peilen de precieze wensen van de doelgroep en zoeken samenwerking met zorgverleners. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. 4. Minima-projecten ’t Weggaef Huikske I Sanderbout In ’t Weggaef Huikske zijn sinds 1 juni 2013 bruikbare spullen gratis te verkrijgen. Iedereen is er welkom om spullen te brengen of te halen. ’t Weggaef Huikske wordt gerund door vrijwilligers uit de wijk: een winkel vóór en dóór wijkbewoners. Behalve winkel is ‘t Weggaef Huikske een plek waar mensen elkaar ontmoeten. Het is bovendien een werkplek voor mensen die actief willen zijn ten behoeve van de leefbaarheid en de sociale samenhang in de wijk. ‘t Weggaef Huikske is gevestigd aan de Veestraat 85 in Sanderbout en geopend op dinsdag en woensdag van 09.30 uur tot 13.00 uur. Het motto: ‘Er is genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht’. (Mahatma Gandhi) - 6 - Ook in het tegenover gelegen inloophuis kunnen mensen elkaar ontmoeten en iets voor elkaar betekenen. Zo is een bezoek aan het Weggaef Huikske eenvoudig te combineren met ’n praatje en ’n kop koffie in het inloophuis. Andere samenwerkingspartners in het project zijn Woonmaatschappij ZOwonen, Camelot Leegstandsbeheer en het Participatiehuis. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. Voor Elkaar I Stein, Beek en Schinnen Het project Voor Elkaar is ook wel bekend als ‘de kerstpakkettenactie’. Ruim 100 gezinnen met lage inkomens in de regio Beek-Schinnen-Stein ontvangen elk jaar een royaal kerstpakket. Veel van deze gezinnen komen (nog) niet of net niet meer in aanmerking voor de Voedselbank. De pakketten worden gevuld met producten die de vrijwilligers inzamelen onder de klanten van lokale supermarkten. Gedurende het gehele jaar zijn de vrijwilligers actief om de burgers bewust te maken van (verborgen) armoede in hun eigen woon- en leefomgeving en wat zij daaraan kunnen doen. Naast de kerstpakkettenactie organiseert het project nog andere activiteiten in het thema ‘voor elkaar’. Er zijn bijvoorbeeld creatieve activiteiten waarbij mensen elkaar helpen om een mooi bloemstukje te maken, er is een zomeruitstapje voor de kinderen uit gezinnen die een kerstpakket ontvangen en in het najaar wordt op meerdere plaatsen gekiend ten bate van Voor Elkaar. Speelgoedbank De Grabbelton en de lokale ondernemers zijn de samenwerkingspartners. Partners in Welzijn was in 2010 initiatiefnemer van dit project. Inmiddels is de uitvoering volledig in handen van enthousiaste vrijwilligers en heeft Partners in Welzijn een ondersteunende rol. - 7 - 5. Jong en Oud Dag van Respect I Doenrade Tijdens de Dag van Respect op 15 mei 2014 hebben kinderen van de groepen 7 en 8 klusjes uitgevoerd voor ouderen in het dorp. Doel is ouderen en jongeren nader tot elkaar te brengen. Op hun beurt zijn zo’n 50 ouderen naar de basisschool gegaan om samen met de kinderen deel te nemen aan diverse schoolactiviteiten als voorlezen, spelletjes en handwerken. Voor het project Respect is ‘n tweede activiteit gepland: de ouderenbond en de basisschool gaan samen een activiteit uitvoeren rondom het thema Bewegen voor Jong en Oud. Basisschool St. Jozef, KBO Doenrade, GGD Zuid Limburg en Partners in Welzijn hebben samengewerkt in dit landelijke project. Partners in Welzijn heeft een organiserende rol. - 8 - 6. Inloop en ontmoeting Open inloop I Holtum In Holtum is een groep bewoners bezig om voor ouderen een ontmoetingsplek te creëren waar ze vrijblijvend kunnen binnenlopen, elkaar ontmoeten, samenzijn en deelnemen aan activiteiten. Uit een lokaal onderzoek blijkt dat ouderen graag in de eigen vertrouwde omgeving willen blijven wonen, maar voorzieningen voor ouderen en mensen met een beperking zijn in de kleine kernen beperkt. Vanaf 1 juli 2014 is er op donderdag van 13.30 uur tot 16.00 uur inloop in gemeenschapshuis De Auw Sjoal, de centrale ontmoetingsplek van het dorp. Mogelijk dat de inloop doorgroeit naar een dorpsvoorziening waar mensen terecht kunnen met vragen om hulp bij ongemakken en persoonlijke verzorging. Zorg- en welzijnsorganisaties kunnen dan hun diensten aanbieden. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. ’t Patronaatje I Stadbroek In de voormalige voetbalkantine vindt vanaf einde 2013 wekelijks een koffiemiddag plaats voor de bewoners van Stadbroek. Vijf vrijwilligers uit de buurt zorgen dat alles in huis is om er een gezellige middag van te maken: koffie en thee met vlaai of cake en wat dies meer zij. - 9 - Geregeld is er tijdens de koffiemiddag een activiteit, zoals een kerstkrans maken of kienen. Vooral oudere buurtbewoners maken gebruik van deze voorziening en ze zeggen geregeld dat het weer gezellig is ‘op Stadbroek’! Er wordt dan ook heel wat afgelachen. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. Ontmoetingsruimte I Meers Sinds april 2014 organiseren vrijwilligers op dinsdagochtend van 10.00 uur tot 12.00 uur een open inloop in ’t Patronaat, vooral voor de ouderen in Meers. Tijdens de bijeenkomsten in Meers over het Dorps Ontwikkelings Plan werd duidelijk dat er in het dorp zo’n voorziening voor de ouderen zou moeten komen. Wekelijks maakt een vaste groep ouderen gebruik van de gelegenheid om gezellig samen te zijn en te kaarten. Met regelmaat worden activiteiten georganiseerd zoals ‘films van toen’, bloemschikken en voorlichtingsbijeenkomsten. Deze bijeenkomsten worden druk bezocht, ook door mensen die niet elke week komen. Inmiddels is n.a.v. het succes van de ontmoetingsruimte ook de Stichting Dorpsdagvoorziening Meers opgericht. Een stichting die een voorziening wil realiseren per 1 januari 2015 voor vitale en minder vitale mensen uit het dorp waardoor opname in een verzorgingshuis of verpleeghuis zo lang mogelijk uitgesteld kan worden en de ouderen op een prettige manier in hun eigen omgeving kunnen leven. Vanuit deze voorziening zullen enerzijds thuiszorgactiviteiten georganiseerd worden alsook activiteiten voor de dagbesteding. Partners in Welzijn heeft een ondersteunende rol. - 10 - 7. Verbinden Maatjescoach I Westelijke Mijnstreek Een maatjescoach is een begeleider voor mensen van 55 jaar en ouder in de Westelijke Mijnstreek die graag hun kennissenkring uitbreiden en daar wat ondersteuning bij kunnen gebruiken. De begeleider helpt bij het vinden van mensen die men vertrouwt, waarmee men een gesprek kan hebben, een hobby kan delen of een uitstapje kan plannen. Het project is gestart in 2014. De rol van Partners in Welzijn is organiserend. Interessebank I Sittard-Geleen en Beek De Interessebank brengt sinds 2010 mensen met dezelfde hobby’s en interesses met elkaar in contact, zodat zij op basis van hun gedeelde belangstelling samen iets kunnen ondernemen. De Interessebank is bedoeld voor 55-plussers in Sittard-Geleen en Beek die nog zelfstandig wonen. Meerdere keren per jaar wordt een ontmoetingsbijeenkomst georganiseerd waarvoor iedereen die zich voor de Interessebank heeft ingeschreven persoonlijk wordt uitgenodigd. De rol van Partners in Welzijn is organiserend. Taalontmoetingen I Sittard-Geleen Het project Taalontmoetingen richt zich sinds 2010 op anderstaligen met weinig opleiding en werkervaring die beperkt deelnemen aan de samenleving. De deelnemers beheersen de Nederlandse taal onvoldoende en lopen het risico op achterstand, discriminatie en isolement. Het project krijgt vorm in thuislessen en in groepsactiviteiten op diverse locaties in de wijk. Een Nederlands sprekende vrijwilliger fungeert als taalmaatje en bezoekt wekelijks een deelnemer om hem of haar Nederlands te leren, met het accent op spreekvaardigheid. De lessen zijn praktisch van aard en sluiten aan bij de belevingswereld van de deelnemer. De rol van Partners in Welzijn is nu in de overgang van organiserend naar ondersteunend. - 11 - 8. Burenhulp Burenhulp I Stadbroek Een leefbaarheidsproject waarin buurtbewoners vanaf de zomer in 2013 tuinen in orde maken van mensen die zelf niet in staat zijn om voor het onderhoud te zorgen. In de buurt Stadbroek zijn enkele tuinen onderkomen en vervuild omdat de bewoners zelf niet in staat zijn om voor het onderhoud te zorgen, meestal als gevolg van lichamelijke beperkingen. Met de betreffende bewoners worden afspraken gemaakt over het in stelling brengen van hun eigen netwerk om de tuin op orde te houden. Indien hulp nodig is om het netwerk in beweging te krijgen, ondersteunt het project hierbij door middel van een gesprek. De rol van Partners in Welzijn is organiserend en ondersteunend. De buurtbewoner die op deze manier met zijn tuin geholpen is, heeft voor de vrijwilligers uit de buurt een cadeautje gekocht om te bedanken. Hulp in Praktijk (HiP) I Doenrade HiP is een landelijk initiatief van de diaconie van kerken. Het is een snel groeiend netwerk van kerkleden en parochianen die in hun eigen buurt vrijwillig hulp bieden aan mensen in nood die geen beroep kunnen doen op een eigen sociaal netwerk. Hulpvragers worden zo geholpen door hulpbieders die daarmee de eigen gemeente of parochie een gezicht geven. Het kerkbestuur van de St. Jozefparochie Doenrade heeft een HiP opgezet. Het project wordt in het najaar van 2014 operationeel. Partners in Welzijn heeft het kerkbestuur in contact gebracht met de initiator van HiP Sittard-Geleen. Nu is er nog een landelijke hulplijn, maar op korte termijn komt er een regionale hulplijn voor de Westelijke Mijnstreek. Op het moment dat deze hulplijn operationeel is zullen in Doenrade actief vrijwilligers geworven worden. De rol van Partners in Welzijn is adviserend en verbindend. - 12 - Digitale Marktplaats Vrijwillige Inzet I Vrijwilligerscentrale Westelijke Mijnstreek Mensen, organisaties, ideeën en middelen met elkaar in verband brengen zodat ze elkaar versterken. De Vrijwilligerscentrale Westelijke Mijnstreek van Partners in Welzijn start in het najaar van 2014 met het helpen leggen van verbindingen, door middel van haar website en met ondersteuning door haar professionele consulenten. Meer informatie is te vinden op www.vrijwilligerscentrale-wm.nl of te verkrijgen via [email protected] of via tel. (046) 457 57 00 (Sittard-Geleen) of (046) 428 80 60 (Beek-Stein). De rol van Partners in Welzijn is organiserend. - 13 - 9. Leefbaarheidsprojecten Vele handen maken licht werk I Stadbroek Wijkbewoners ruimen sinds april 2012 samen het zwerfvuil op. In delen van de wijk Stadbroek ligt soms veel zwerfvuil. Dan ziet het er verpauperd uit. Tegenover een rij huizen ligt een groenstrook die grenst aan het voetbalterrein waar na de zomer een nieuwe speeltuin wordt gerealiseerd. Om de straat een beter aanzien te geven is het belangrijk dat het opgeruimd wordt. Partners in Welzijn heeft samen met ZOwonen bewoners benaderd met de vraag of ze bereid waren het gedeelte van de groenstrook dat voor hun woning ligt, schoon te houden. Dit is te overzien. Van de 10 bewoners doen er 8 mee. Iedereen die deelneemt heeft een contract en men heeft een prikker en handschoenen gekregen. De bewoners nemen verantwoordelijkheid voor hun woonomgeving en de straat blijft schoon! De rol van Partners in Welzijn is ondersteunend. Speeltuin De Speeltrein I Beek Vrijwilligers beheren speeltuin De Speeltrein. Toen begin deze eeuw de speeltuin in de Carmelwijk gesloten dreigde te worden vanwege gebrek aan vrijwilligers, stonden nieuwe vrijwilligers op om de speeltuin geopend te houden. Het vrijwilligersteam zorgt voor het openen en sluiten van de speeltuin, schoonmaken en klein onderhoud. De rol van Partners in Welzijn is ondersteunend. - 14 - Meer informatie Partners in Welzijn Marianne Rieter (046) 423 53 35 Postbus 110 [email protected] 6160 AC Geleen 2014-09-09 - 15 - www.partners-in-welzijn.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
