Rijkswaterstaat
Adviesdienst Verkeer en Vervoer
Bureau Dokumentäre
Postbus 1031
3000 BA Rotterdam
TEN ANKER LIGGENDE SCHEPEN IN DE WESTERSCHELDE
OORZAKEN VAN DRIFTEN
EINDRAPPORT
Frederic R. Harris B .V .
R ijk s w a te rs ta a t
A d v ie s d ie n s t V e rke e r en V e rv o e r
B ureau d o k u m e n tä re
p o s tb u s
3 0 0 0 B A R o tte rd a m
1031
tel.: 010-282 5608
Naam lezer
ïy
Z jz à o ^
M
0
'
*
s. v. p. . tijdig
verlenging
aanvragen
Paraaf
Datum
2j6/s/4>
TJ-f-
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van driften
Onderzoek in op d ra ch t van R ijksw aterstaat Directie Zeeland
Onderzoek begeleid door R ijksw aterstaat A dviesdien st Verkeer en Vervoer
Project H 73 0 5
Den Haag, decem ber 1 9 9 5
Frederic R. Harris B. V.
E n g in e e rs , P la n n e rs , E c o n o m is ts & C o n s u lta n ts
Mailing Address: B adhuisw eg 1 1 , 2 5 8 7 CA The Hague, The Netherlands
Tel: (3 1 ) 7 0 - 3 5 0 1 1 8 1 , T elefax: (3 1 ) 7 0 - 3 5 2 4 8 3 4
HARRIS
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRIS
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING
............................................................................................................................................ 2
2
BESCHRIJVING ANKERGEBIEDEN W ESTER SC H ELD E ................................................................4
2.1
O v e r z ic h t................................................................................................................................... 4
2.2
Ankergrond ............................................................................................................................. 4
2 .3
W a te r d ie p te ..............................................................................................................................7
2 .4
W aterstand ............................................................................................................................. 8
2 .5
Strom ing .................................................................................................................................10
2 .6
W i n d .........................................................................................................................................12
2 .7
G o lv e n ......................................................................................................................................13
3
GEBRUIK ANKERGEBIEDEN WESTERSCHELDE ........................................................................ 14
3.1
A fm etingen schepen ........................................................................................................... 14
3 .2
Aantallen ankerende schepen ...........................................................................................14
3.3
Redenen voor a n k e r e n ...........................
15
3 .4
Wijze van ten anker k o m e n ................................................................................................ 16
3 .5
R e g le m e n te rin g ..................................................................................................
17
4
KRABBEN EN UITBREKEN VAN A N K E R S ..................................................................................... 18
4.1
Krachten op het a n k e r ........................................................................................................ 18
4.1.1
Stroom krachten
4 .1 .2 W indkrachten
4 .1 .3 G olfkrachten
4 .1 .4 Reactiekracht ankerketting
4 .1 .5 Samenspel van de krachten
4 .1 .6 Dynam isch gedrag ten gevolge van externe krachten
4 .2
Ingraven van het anker .................
22
4 .3
H oudkracht van het anker
.................
25
4.3.1
Maximale houdkracht
4 .3 .2 Reductie van houdkracht
4 .4
Uitbreken en opnieuw ingraven van het a n k e r ............................................................ 30
4 .5
C o n c lu s ie ...............................................................................................................................32
5
DRIFTERS IN DE W E STE R S C H E LD E ............................................................................................. 33
5.1
Registratie van d r if t e r s ........................................................................................................33
5 .2
D riften in de E v e rin g e n ........................................................................................................34
5 .3
D riften in de Put van Terneuzen .....................................................................................34
5.4
D riften in de overige a n k e rg e b ie d e n ............................................................................... 35
6
CONCLUSIES
7
AANBEVELINGEN
..................................................................................................................................... 38
............................................................................................................................. 41
GERAADPLEEGDE L IT E R A T U U R ................................................................................................................. 43
B IJ L A G E N ..........................................................................................................................................................44
H 73 05
December Pagina
1
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
HARRB
1
INLEIDING
Ten anker liggende schepen zijn onderw orpen aan externe krachten ten gevolge van de
w in d, strom ing en golven. Deze krachten worden via een ankerketting overgebracht op een
anker. Indien de krachten groter w orden dan de houdkracht van het anker, zal het anker
gaan krabben o f uitbreken. Hierdoor lig t het schip niet meer op een vast positie, maar gaat
driften. D it veroorzaakt een kans op een ongeval ais zich in de b uurt van een driftend schip
andere schepen, o f ondieptes bevinden.
De W esterschelde kent meerdere ankerplaatsen. De scheepvaart m aakt regelm atig gebruikt
van deze plaatsen: om te w achten voor opvaart naar A ntw erpen o f Gent, om te bunkeren,
om reparaties te verrichten, o f om lading over te slaan. In het verleden zijn regelmatig ten
anker liggende schepen gaan d rifte n . Gezien de gevaren hiervan zijn reeds meerdere
onderzoeken verricht, w aaronder door het M aritiem Research In s titu u t [M arin, 1989], de
(voormalige) Dienst Verkeerskunde [DVK, 1992], de heer M eert (registerloods) en een
stagiaire van R ijksw aterstaat, Directie Zeeland [Everaars, 19 9 4 ], Deze onderzoeken hebben
het in zicht in de problem atiek vergroot en hebben to t aanbevelingen geleid waarmee de
problemen zijn verkleind.
Ondanks de verbeteringen in het verleden, ervaren betrokkenen het driften van ten anker
liggende schepen in de W esterschelde nog steeds ais een probleem . D it heeft ertoe geleid
dat de Directie Zeeland aan de A dviesdienst Verkeer en Vervoer van de R ijksw aterstaat
(A VV , opvolger van de DVK) heeft gevraagd om richtlijnen te laten ontw erpen om het
driften van schepen te voorkom en. Na het aanvragen van meerdere offertes heeft de A V V
geconcludeerd dat er nog onvoldoende inzicht is in de oorzaken van het driften om reeds
richtlijnen te kunnen laten opstellen. Deze constatering heeft geleid to t een opdracht (per
orderbonnum m er 5 2 5 0 5 5 , d.d. 1 6 /1 0 /1 9 9 5 ) aan Frederic R. Harris B.V. (Harris) voor een
vooronderzoek. De resultaten van d it vooronderzoek w orden in d it rapport gepresenteerd.
In de offerte van Harris staat dat het "doei van het vooronderzoek is om inzicht te geven
in het belang van de verschillende factoren die het ongew enst d riften van schepen kunnen
veroorzaken. Hierbij zullen w e m et name letten op het type en afm etingen van de betrokken
schepen, het al dan niet plaatsvinden van bunker en/of laad- en loswerkzaam heden, de
vigerende om gevingscondities en het verlies van houdkracht na het rondgaan van schepen."
Op basis van de resultaten van het vooronderzoek zal de behoefte aan vervolgonderzoek
w orden vastgesteld.
U it de oorspronkelijke offerte-aanvraag voor het opstellen van richtlijnen b lijkt dat Directie
Zeeland m et name geïnteresseerd is in grote bulk carriers die ankeren in de Everingen
(posities Alpha to t en m et Charley) en de Put van Terneuzen (positie Charley). Onder grote
bulk carriers w o rd t verstaan schepen voor het vervoer van droge bulk lading m et de
zogenaamde Panam ax-afm etingen (breedte 3 2 ,2 meter en draagvermogen circa 7 0 .0 0 0
deadw eight ton) en groter (Cape Size). In het vooronderzoek is daarom met name aandacht
besteed aan deze gebieden en schepen. Echter, om het inzicht in de problem atiek te
vergroten w o rd t er ook enige aandacht besteed aan de andere ankergebieden en het
optreden van drifters in de W ielingen en Vlissingen Rede,
Het vooronderzoek heeft bestaan u it een literatuuronderzoek ep het houden van interview s.
V oor de literatuur betreffende krachten op schepen is grotendeels gebruik gem aakt van
dezelfde bronnen ais in [DVK, 1 9 9 2 ], De kennis van het gedrag van ankers is aangevuld met
H 7305
December Pagina
2
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRIS
een tw e etal publicaties van de O ffshore Technology Conference [Puech, 19781, [Taylor,
19811, het "A n c h o r M anual" van V ryh o f Ankers [V ryhof, 1990] en de beschikbare
praktijkervaring binnen Harris.
De inte rvie w s hebben vooral het inzicht vergroot in de problemen met drifters zoals die
specifiek in de W esterschelde optreden. Op deze wijze is zowel inzicht verkregen in de
om vang van het probleem , ais in de om standigheden w aaronder het driften optreedt.
De o p bo u w van d it rapport is ais volgt. H oofdstuk 2 begint met een beschrijving van de
ankergebieden. Naast een om schrijving van de fysieke eigenschappen van de ankerplaatsen
zelf, komen ook de om gevingsom standigheden aan bod, zoals strom ing, w in d en golven.
H o o fd stuk 3 gaat in op het gebruik door schepen van de ankerplaatsen. H oofdstuk 4 gaat
in op de oorzaken van het krabben van ankers. Achtereenvolgens komen de krachten op het
anker en het gedrag van het anker zelf aan bod. H oofdstuk 5 geeft de praktijk van driftende
schepen in de W esterschetde w eer voor de verschillende ankergebieden. D it is deels
gebaseerd op ongevalsbestanden, maar voor een belangrijker deel op de ervaringen van
loodsen en verkeersleiders. T o t slot volgen in ho o fd stu k 6 de conclusies en in hoofdstuk 7
de aanbevelingen.
H7305
December Pagina
3
n
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H ARRIS
2
BESCHRIJVING ANKERGEBIEDEN WESTERSCHELDE
Dit hoofdstu k geeft een beschrijving van de ankergebieden in (de m onding van) de
W esterschelde to t en m et Terneuzen. Allereerst volgt een overzicht van de gebieden.
Vervolgens w o rd t een om schrijving van de fysieke eigenschappen van de ankerplaatsen zelf
gegeven en komen de om gevingsom standigheden aan bod, zoals strom ing, w in d en golven.
2.1
Overzicht
In de (monding van de) W esterschelde heeft de Rijkshavenmeester diverse gebieden
aangewezen om ais ankerplaats te gebruiken (Scheepvaartreglem ent W esterschelde 1 990,
zie Bijlage 1). Schepen gebruiken deze gebieden om te bunkeren, lading over te slaan, te
w achten, o f om reparaties u it te voeren (zie verder h oofdstu k 3). Onderstaande tabel een
overzicht van de gebieden, fig u u r 2.1 geeft een grafisch overzicht.
Tabel 2 .1 Overzicht Ankergebieden (monding van) de Westerschelde, tot en m et Terneuzen
W ielingen Noord
Ten noorden van de vaargeul voor diepstekende schepen
W ielingen Zuid
Ten zuiden van de vaargeul voor diepstekende schepen,
pai v o o r de kust van Zeeuw sch Vlaanderen
Vlissingen Rede
Ten zuiden van de vaarroute
Springergeul
Ten zuiden van de vaargeul, ter hoogte van de Suikerplaat
Everingen (posities A t/m E)
In de diepe stroom geul tussen Borssele en E llew outsdijk
Put van Terneuzen
(posities A t/m C)
Tusfion de vaargeul en de kust, pai ten oosten van
Terneuzen
2 .2
Ankergrond
De k w a lite it van de ankergrond v o lg t u it de sam enstelling van het bodemm ateriaal en de
vlakheid van de bodem . Een goede bodem bestaat u it zand of klei en is vlak. Bodems met
een dikke sliblaag (m odder), o f ju is t een zeer hard oppervlak (harde klei, rots) geven een
slechte ankergrond. H etzelfde g e ldt voor schuin aflopende en/of hobbelige bodems.
Onderstaand overzicht is voo r de gebieden W ielingen Noord en W ielingen Zuid gebaseerd
op een kaart m et "G eologische gegevens naar resultaten onderzoek Rijks Geologische
D ienst" (op basis van bodem bem onstering in 1981, 1982 en 1984). V oor de Put van
Terneuzen en de Everingen is gebruik gem aakt van [DVK, 1992] en van m ondelinge
inform atie van de loodsen en verkeersleiders. Voor Vlissingen Rede was alleen mondelinge
inform atie beschikbaar. De vlakheid van de bodem is afgeleid uít lodingskaarten van Directie
Zeeland en de A d m ira lity Chart (INT 1479).
H 73 05
December Pagina
4
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
*1
HAnnis
NOORD
WALCHEREN
MIDDELBURG
Figuur 2.1 O verzicht ankergebieden W esterscheide (Bron kaart: HP 151;
1 = W ielingen Noord; 2 = W ielingen Zuid; 3 = Vlissingen Rede; 4 = Springergeul;
5 = Everingen; 6 = Put van Terneuzen
Wielingen Noord
De ankergrond van de W ielingen Noord is wisselend van kw aliteit, maar voor een groot deel
uitgesproken slecht. Uit de bodem kaart blijkt dat goede ankergrond (een zandlaag van
minstens 3 meter) vo o rko m t in het w esten van het gebied (ten westen van de lijn
halverwege boei W 6 en W 8), in het noorden (een strook van zo'n 4 0 0 meter breed) en in
het westen (ten oosten van de lijn halverw ege boei W 8 en W 1 0). De zandlaag in de rest van
het gebied is m inder dan 3 m eter diep en voor een deel zelfs minder dan 0 ,5 m eter. Een
anker dat door deze dunne laag heengaat kom t in een tertiaire laag, die voornam elijk uit
veenachtig materiaal bestaat.
H 73 05
December Pagina
5
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
De zandlaag is hobbelig van karakter, met modder in de dalen van de zandheuvels. De
bodem loopt schuin af naar de vaargeul, maar de helling is gering.
Wielingen Zuid
De ankergrond van de W ielingen Zuid is eveneens wisselend van kw aliteit, maar naar verluid
iets m inder slecht dan de W ielingen Noord. In de b uurt van boei W9 bevindt zich een laag
klei van voldoende dikte. Deze laag w o rd t naar het westen gaande dunner en onregelm atig
van dikte. De bodem is deels hobbelig, vooral het stuk halverweg boei W 7 en W 9. Tevens
loopt ze schuin op naar de kust. Op enige afstand van de kust is deze helling gering, maar
dichter bij w o rd t d it een probleem.
Vlissingen Rede
De ankergrond van de Vlissingen Rede schijnt goed te zijn: een zandlaag van voldoende
dikte. De A d m irality kaart to o n t een aantal ondieptes, maar volgens de loodsen is de bodem
in het algemeen vlak.
Everingen
De ankergrond van de Everingen bestaat volgens IDVK, 1992] u it zand en klei. Dit is
beperkt betrouw baar om dat het gebaseerd is op boringen ten oosten van de ankerplaats,
maar de loodsen en verkeersleiders bevestigen dat de ankergrond van goede k w a lite it is.
De diepte binnen de zwaaicirkel rond de posities Alpha en Bravo varieert behoorlijk, maar
de bodem ter plekke van de ankerpositie zelf is redelijk vlak en heeft slechts een geringe
helling {m inder dan 1 °). Ter plaatse van de posities Charley, Delta en Echo laat de
lodingskaart een onregelm atig beeld zien, hetgeen w ijs t op een hobbelige bodem. De helling
ter plaatse van posities Charley en Delta is minder dan 1 °, maar lijkt groter te r plaatse van
Echo (1 ° à 2 ° ).
Put van Terneuzen
De ankergrond van de Put van Terneuzen bestaat u it een zandlaag van ongeveer 3 ,5 meter
dikte, boven op een laag klei [DVK, 1992].
De lodingskaart laat rond alle ankerposities een onregelm atig beeld zien, hetgeen w ijs t op
een hobbelige bodem. Dit w o rd t bevestigd door de verkeerspost Terneuzen. Plaatselijk
komen er ook vlakkere stukken voor. De helling ter plaatse van positie Alpha bedraag 1 0
à 2 ° en minder dan 1 0 bij de overige posities.
Van de overige ankergebieden zijn geen grondgegevens bekend. Deze gebieden zijn echter
niet relevant voor d it onderzoek.
H7305
December Pagina
6
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
<1
H A R R IS
2 .3
Waterdiepte
De w aterdiepte is afgeleid u it de A d m ira lity Chart (Int 1479), de eerder genoemde kaart m et
bodem gegevens en lodingsgegevens vo o r de Everingen en de Put van Terneuzen.
Wielingen Noord
De diepte in de Wielingen Noord varieert van 9 m eter beneden GLLWS (Gemiddeld Laag
Laag W ater Spring) aan de noordoostzijde to t zo'n 20 m eter aan de zuidzijde.
Wielingen Zuid
Het deel ten oosten van het haventje van Nieuwe Sluis heeft grotendeels een diepte van
meer dan 20 m eter beneden GLLWS (behalve vlak onder de kust). Ten w esten van Nieuwe
Sluis is ongeveer 8 m eter beschikbaar.
Vlissingen Rede
De diepte van de Vlissingen Rede is grotendeels 13 to t 15 meter beneden GLLWS, m et
uitzondering van de n oordw est hoek die meer dan 20 meter diep is.
Everingen
De diepte rond positie Alpha varieert binnen de cirkel m et een straal van 5 00 meter die
officieel beschikbaar is:
noordw esten, gemiddeld 21 m eter beneden GLLWS,
noordoosten, gemiddeld 1 8 m eter beneden GLLWS,
zuidoosten, gemiddeld 16,5 m eter beneden GLLWS,
zuidw esten, 18 meter in het midden, afnemend to t 13 meter beneden GLLWS aan
de zuidrand.
De diepte rond positie Bravo (cirkel m et straal 4 0 0 meter) is overwegend 15 m eter beneden
GLLWS, m et zo'n 16 meter beneden GLLWS in het w esten.
De diepte van rond positie Charley (straal 4 0 0 meter) varieert tussen de 14,5 en 15,5 meter
beneden GLLWS, m et uitzondering van de zuidw est hoek, w aar de diepte afneem t to t 11,5
meter.
De diepte rond positie Delta (straal 4 0 0 meter) is gemiddeld 15 meter, afnemend to t 10
m eter aan de noord-noodoostzijde.
De diepte rond positie Echo (straal 3 5 0 meter) kom t in veel delen niet onder de 12 meter,
hoew el langs de noordw est-zuidoost-as dieptes van 1 7 to t 18 m eter voorkom en.
Put van Terneuzen
Hoewel er rond positie Charley een cirkel m et een straal van 4 0 0 m eter beschikbaar hoort
te zijn, staat er in een deel van deze cirkel slechts w einig w ater. M et name aan de
zuidoostzijde loopt de diepte op to t 5 m eter (beneden GLLWS). Aan de noordzijde loopt de
H 7305
December Pagina
7
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
<1
H A R K IS
diepte op to t 13 m eter. De diepte aan de w e st-zu id w e st kant en oost-noordoost kant (waar
de schepen over het algemeen liggen ten gevolge van de stroom richting) is de diepte
gemiddeld respectievelijk 2 1 ,5 en 2 4 meter beneden GLLWS.
Ook de dieptes rond positie Bravo (straal 3 5 0 meter) zijn aan de noord- en zuidzijde duidelijk
m inder dan de 1 7 meter in het midden, hoewel de verschillen kleiner zijn dan bij positie
Alpha. Aan de w e st-zu idw est kant komen nogal wisselende dieptes voor, variërend van
1 3,7 to t 16,5 m eter beneden GLLWS. In de oost-noordoost hoek is de diepte gemiddeld 1 8
m eter beneden GLLWS.
De diepte rond positie Alpha (straal 3 5 0 meter) loopt op van 25 meter aan de w estn oordw est zijde, to t 1 3 m eter aan de oost- en zuidzijde.
Van de overige ankergebieden zijn de dieptegegevens niet bestudeerd, aangezien deze
gebieden geen deel uitm aken van d it onderzoek.
2 .4
Waterstand
De w aterstand hangt voornam elijk af van het astronom ische getijde (type getij en fase),
maar w o rd t beïnvloed door m eteorologische om standigheden. Aangezien w e voor deze
studie alleen geïnteresseerd zijn in globale waarden, w o rd t hier alleen de astronom ische
w aterstand gepresenteerd.
Figuur 2.2 to o n t het getijde over een langere periode. We zien hoe het getijde "a d e m t": de
am plitude is duidelijk kleiner bij doodtij dan bij springtij. In figuur 2.3 en 2 .4 zien w e een
typisch voorbeeld van een springtij- en een doodtij-krom m e. Tabel 2 .2 geeft de extreme
waarden voor gemiddeld spring- en doodtij voor Vlissingen en Terneuzen.
Figuur 2 .2 Verloop getijde Terneuzen gedurende maand (1 / 1 1 /9 5 -3 0 /1 1 /95)
H 7305
December Pagina
8
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
!■
H A R R IS
3
XD
■1
2
M00
3
,1t 00
Figuur 2.3 S pringtij kromme Terneuzen (2 1 /1 1 /1 9 9 5 )
3
1
i
1Q 00
Figuur 2.4 Doodtij krom m e Terneuzen (16/11 /1 995)
H 7305
December Pagina
9
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRÍS
Tabel 2 .2 Astronomische waterstanden boven GLLWS i Bron: Admirality Chart IN T 1479, ju li 1994)
Gemiddeld hoogw a te r (m)
Gemiddeld laagw ater (m)
Station
Springtij
Doodtij
Springtij
Doodtij
Vlissingen
4 .7
3 .8
0 .3
0.8
Terneuzen
5.0
4.1
0 .3
0 .8
2.5
Stroming
De strom ingsgegevens in d it h o o fd stu k zijn ontleend aan de strom ingsatlas (HP 15). Hierin
staan voor verschillende locaties w aarden voor spring- en doodtij en geven pijltjes de locale
richtingen w eer. Ten aanzien van de betrouw baarheid van de aldus afgeleide gegevens zijn
een aantal w aarschuw ingen op zijn plaats.
S trom ing
w o rd t
in
belangrijke
mate
beïnvloed
door
m eteorologische
om standigheden, w aardoor de waarden in de w erkelijkheid sterk kunnen afw ijken
van de gepresenteerde w aarden.
De gevolgde m ethode, w aarbij richtingen w orden afgelezen u it de kaart, is alleen
geschikt om globale stroom richtingen te bepalen. Locaal kunnen echter variaties
optreden die niet u it de kaart blijken.
Indien voor een vervolgonderzoek de strom ing een belangrijke rol zou spelen, w o rd t
aanbevolen locale stroom m etingen te doen, in com binatie m et m odelberekeningen.
Voor de Everingen en de Put van Terneuzen zijn de strom ingsgegevens bepaald ais functie
van de getijfase en type getijde, zie fig u u r 2.5 en 2 .6 . Voor de overige gebieden worden
m axim um waarden gepresenteerd. De gepresenteerde stroom richtingen van de Everingen
gelden m et name voor positie Alpha, hoew el de richting in de overige posities niet meer dan
5 ° to t 1 0 ° zal afw ijken. De richtingen voor de Put van Terneuzen gelden voor positie
Charley. In positie Bravo zijn de richtingen 5 ° to t 1 0 ° meer oostelijk (vloed), respectievelijk
w estelijk (eb). De richtingen in positie Alpha w ijken duidelijk af.
H 7305
December Pagina
10
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
400
tn
E,
■o
cu
.c
cu
c
200
C7>
LO
-6
Uren tov HV$ Vlissinge2n
Snelheid neap
Snelheid spring
__ Richting
Figuur 2.5 S troom Everingen (Spring- en doodtij)
100
"X
Uren tov HW Vlissingen
Snelheid neap
Snelheid spring
Richting
Figuur 2 .6 Stroom Put van Terneuzen (Spring- en doodtij)
H 73 05
December Pagina
11
n
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H ARRIS
Opvallend aan het stroom verloop is de asym étrie in de tijd. De vloedstroom neem t geleidelijk
toe to t het m axim um , om daarna snel af te nemen to t de kentering. De ebstroom to o n t een
vrijw el om gekeerd beeld: na de kentering neemt de stroom snel toe to t het m axim um ,
waarna de waarden geleidelijk afnemen to t de volgende stroom kentering.
Tabel 2 .3 Stroomsnelheden ter plaatse ankergebieden Westerschelde (Bron: stroomatlas HP 15;
stroomsnelheid springtij gemiddelde over de bovenste 10 meter waterkolom)
Tijdstip
G eb ied /
positie
M a x im u m vlo ed stroo m
S tro o m ­
kentering
Tijdstip
S tro o m ­
kentering
M a x im u m eb stroo m
W a a rd e (m /s)
Tijdstip
+ 2
1 ,6
+4
-1
+2
1 ,6
+4
1,8
-1
+ 1
1 ,4
+ 3
-5
1 ,4
-1
+ 1
1 ,5
+ 4
Everingen (A)
-5
1 ,4
-1
+ 1
1 ,4
+ 3
Put van
Tern eu ze n (C)
-4 .5
1,1
-1
+ 1
1 ,2
+ 4
W a a rd e (m /s)
Tijdstip
-4
1 ,9
-1
-4
1 ,9
-5
Springergeul
W ielin g en
Noord
W ielin gen
Zuid
V lissingen
Rede
N .B . Tijdstippen in bo ven staand e tabel zijn ten opzichte van H o o g w a te r te Vlissingen, afgeron d op halve uren
De maximale ebstroom te Terneuzen is groter dan de maximale vloedstroom . In de
Everingen zijn beide maxima gelijk. Bij Vlissingen Rede en de W ielingen is ju ist de
vloedstroom groter dan de ebstroom .
2 .6
Wind
De overheersende w indrichtin ge n liggen w e ste lijk van het noorden en zuiden. Binnen deze
sector komen w in drichtin ge n tussen het zuiden en het westen het meest voor: namelijk
4 7 % van de tijd .
Ook storm en komen vrijw e l allen u it het w esten: oostelijke winden bereiken n o o it snelheden
boven de 14 m/s (6 Beaufort), te rw ijl deze snelheid vanuit w estlijke richtingen {inclusief
noord en zuid) bijna 1% van de tijd w o rd t overschreden.
H 73 05
December Pagina
12
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
!l
H A R R IS
2 .7
Golven
In de Everingen en de Put van Terneuzen is zeer w einig deining aanwezig dankzij de relatief
beschutte ligging en de vele zandbanken voor en in de W esterschelde w aar de lange golven
m et de meeste energie op breken. Wel kunnen golven m et een kortere golflengte
doordringen vanuit de zee en ontstaan in de W esterschelde zelf. Een schatting van deze
golfhoo gte is m oeilijk te geven. Theoretische standaardform ules gaan uit van een bepaalde
strijklengte voor de w ind, een zekere tijd waarin de golven zich opbouw en, een constante
w aterdiepte en een initieel vlakke w aterspiegel. De strijklengte is niet eenvoudig te schatten,
gezien de invloed van bochten en zandbanken. De tijdsduur is per storm anders, de
w aterdiepte is niet constant en er zijn vrijw el altijd al golven aanwezig voor een storm
begint.
Een ruw e schatting door Harris geeft de volgende waarden voor de Everingen en de Put van
Terneuzen bij een w ind uit w e s t to t noordw estelijke richting.
Tabel 2 .4 Geschatte golfhoogten Everingen en Put van Terneuzen, ais functie van de windkracht
W indkracht
(Bft)
G olfhoogte
(meters, top-dal)
6
1.0 - 1.5
8
2 .0 - 3 .0
10
2 .5 - 4 .0
In de W ielingen en Vlissingen Rede zal meer deining {laagfrequente golfenergie) aanwezig
zijn dan bij de Everingen en de Put van Terneuzen. Gegevens hierover zijn ontvangen van
de A V V , op basis van registraties door Directie Zeeland. De gegevens hebben betrekking
op boei W 0 V 3 . Dit punt w o rd t ais representatief voor beide gebieden genomen, hoewel de
deining op de Rede iets m inder sterk zal zijn dan in de W ielingen. Tabel 2 .5 geeft de
overschrijdingsfrequentie van de He10 (golfhoogte van het laagfrequente deel van het
golfspectrum ). We zien in de tabel dat ook in de W ielingen en Vlissingen Rede de deining
nog gering is. W indgolven zullen in d it gebied veel meer voorkom en.
Tabel 2 .5 Overschrijdingsfrequentie golfhoogte laagfrequente energie WOV3~boei
G olfhoogte (m)
H 7305
O verschrijdings­
frequentie (%)
0 .0 2
50
0 .0 3
90
0 .0 6
99
December Pagina
13
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
3
GEBRUIK ANKERGEBIEDEN WESTERSCHELDE
Een aantal ankerplaatsen is speciaal bestemd voor schepen m et grote afm etingen. Deze
w orden beschreven in paragraaf 3 .1 . Daarnaast w o rd t het gebruik van de ankerplaatsen
voor een belangrijk deel bepaald door de toegestane activiteiten. Deze worden beschreven
in paragraaf 3 .2 . De laatste tw e e paragrafen beschrijven respectievelijk de w ijze waarop
schepen ten anker komen en de relevante reglem entering rond het ankeren.
3.1
Afmetingen schepen
Deze paragraaf verm eldt w elke ankerplaatsen gebruikt mogen worden door grotere
schepen’ . Tijgebonden schepen m et een diepgang groter dan 14 meter mogen in het
oostelijk deel van de W ielingen Zuid. V oor zover de diepgang d it toestaat kan ook
Vlissingen Rede gebruikt w orden.
De volgende dríe gebieden zijn g eschikt voor schepen m et een bepaalde lengte over alles:
Springergeul:
110 m eter (145 m eter m et toestem m ing Rijkshavenmeester);
Put van Terneuzen:
maximaal 2 9 0 meter;
Everingen:
langer dan 2 9 0 meter.
3 .2
Aantallen ankerende schepen
Alle zeeschepen in de W esterschelde w orden geregistreerd door het Inform atie Verwerkend
Systeem van de Schelde Radar Keten (I VS-SRK). In het IVS-SRK staat onder andere vermeld
o f een schip heeft geankerd en w a t de reden van het ankeren is. U it dít bestand is voor
1 9 92 , 1 9 93 en 1994 het aantal ankerende schepen bepaald door [W olters, 1 9 9 5 ] voor de
Everingen en de Put van Terneuzen. V oor de andere ankerposities is geen rapport
beschikbaar2.
Aanvullende gegevens voor de W ielingen en Vlissingen Rede over 1994 zijn ontvangen van
de heer Harms (hoofd verkeersdienstleider post Vlissingen) en zijn voor 1 993 ontleend aan
[Everaars, 1994). Onderstaande tabel geeft alle bekende aantallen weer.
’ Bronnen (zie ook Bijlage 1):
Scheepvaartreglem ent W esterschelde 1 9 9 0 , ankergebieden en ankerposities W esterschelde,
nr 0 0 5 /9 2 ;
W estersch elde/P ut van Terneuzen, lengte schepen, BERNA 2 2 5 /8 1 ;
Bekendm aking aan de S cheepvaart Scheldem ond BASS 5 5 /8 4 .
2H e t w a s de onderzoekers te laat bekend dat [W olters, 1 9 9 5 ] niet volledig w as , w aardoor ze niet zelf
het IVS-SRK hebben kunnen raadplegen.
H7305
December Pagina
14
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
*1
H A R R IS
Tabel 3 .1 A antal anker/iggers Westerschelde (Bronnen: IVS-SRK, [Everaars, 1994] en de heer
Harms, hoofdverkeersdienstlelder)
1992
1993
1994
W ielingen Noord
*
730
538
W ielingen Zuid
*
137
113
Vlissingen Rede
♦
2042
1957
Everingen positie Alpha
32
23
29
Everingen positie Bravo
82
83
56
104
101
86
Everingen positie Delta
61
65
90
Everingen positie Echo
22
21
34
Put van Terneuzen positie
Alpha
4
26
47
Put van Terneuzen positie
Bravo
13
15
16
Put van Terneuzen positie
I Charley
83
85
86
AnkergebiedZ-positie
Everingen positie Charley
*
= geen gegeven6 besch ikb aar
3 .3
Redenen voor ankeren
In onderstaand overzicht staat bij de ankergebieden w a t de (toegestane) activiteiten zijn
(Bron: Bekenmaking aan de Scheepvaart Scheldemond BASS 5 5 /8 4 , zie Bijlage 1). Voor de
Everingen w orden eveneens percentages gegeven voor de vermelde activiteiten. Deze
komen u it [DVK, 1992) en zijn gebaseerd op de periode 1980 to t 19 8 7 3. Verm eld m oet
w orden dat w achten en het uitvoeren van reparaties inm iddels niet meer toegestaan is in
de Everingen en de Put van Terneuzen.
3Recentere gegevens kunnen ontleend w orden aan het IVS-SRK. Dit bestand is echter te laat aan de
onderzoekers beschikbaar gesteld.
H 73 05
December Pagina
15
n
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H ARRIS
Wielingen N oo rd
Noodankergebied
Schoonm aken gevaarlijke ladingtanks
Wielingen Z u id
W achtgebied tijgebonden schepen (diepgang g ro te r dan
140 dm)
Vlissingen Rede
W achtgebied tijgebonden schepen (diepgang kleiner dan
140 dm !
Springergeul
Bunkeren
Overslag
Schoonm aken gevaarlijke ladingtanks
Everingen
(posities A t/m E )
Bunkeren (90% to t 9 5 % van de gevallen)
Overslag (5% van de gevallen)
W achten, reparaties (tegenw oordig n ie t m eer toegestaan)
Put van Terneuzen
(posities A t/m C)
Overslag (45 % van de gevallen)
Bunkeren (3 5 % van de gevallen)
W achten (15% , tegenw oordig n ie t m eer toegestaan)
Naast bovenstaande opsom m ing is het in alle ankergebieden, m et uitzondering van de Put
van Terneuzen en de Everingen, toegestaan om ladingruim en schoon te maken (indien geen
gevaarlijke s to ffe n vrijkom en), reparaties te verrichten, o f te w achten.
Overslag v in d t vooral in de Put van Terneuzen (positie Charley) plaats en in geringe mate
in de Everingen (meestal positie Alpha, soms Bravo o f Charley). Overslag in de Put duurt
meestal 1 getijde, som s langer. V rijw el alle overslag gebeurt vanuit Panamax bulk carriers.
De Everingen w o rd t zo'n 3 keer per jaar gebruikt voor het lichten van Panamaxers, ais de
Put bezet is. Even vaak k o m t het voor dat in de Everingen een groter schip (Cape size)
gelicht w o rd t.
Overslag v in d t vrijw e l altijd plaats naar duw bakken. In uitzonderingsgevallen w o rd t
overgeslagen naar een Coaster (nooit meer dan 1 kraan m et 1 schip). In zow el de Put, ais
de Everingen ko m t d it naar schatting 3 keer per jaar voor. Overslag naar bakken gebeurt in
ongeveer 5 0 % van de gevallen door middel van 2 kranen, m et 2 bakken. De overige 50%
is gelijk verdeeld over situaties met 1 en 3 kranen (en een zelfde aantal bakken). Indien er
met 2 kranen w o rd t g e w e rk t lig t er aan elke kant van de bulk carrier 1 kraan m et bak.
Tijdens het w isselen van bakken liggen er tijdelijk 2 bakken bij 1 kraan.
3 .4
Wijze van ten anker komen
Uit in te rvie w s m et de loodsen b lijkt dat schepen op de volgende wijze ten anker komen. Het
schip nadert m et lage snelheid de gewenste ankerpositie. Door middel van de stroom , of
door middel van de m otor w o rd t gew acht to t het schip achteruit d rijft (ten opzichte van de
grond). Dan w orden eerst tw e e kettinglengtes te w ater gebracht en gew acht to t de ketting
H 73 05
December Pagina
16
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
HARRB
strak staat (desnoods m et behulp van de machine). Vervolgens laat men de ketting verder
uitvieren to t 5 à 6 lengtes.
V oor de ankerplaats Put van Terneuzen, positie Charley geldt een kleine uitzondering op de
procedure. De loodsen vinden het van groot belang om 150 meter ten w esten van positie
Charley ten anker te kom en. Zij hebben namelijk ervaren dat schepen hier minder gieren, dan
in de officiële positie. Daarom laat men het anker vallen zodra het schip de gew enste positie
bereikt, ook indien het schip dan nog een (kleine) voorw aartse snelheid heeft.
3 .5
Reglementering
A lle relevante reglementen zijn opgenomen in Bijlage 1. In voorgaande paragrafen zijn reeds
een aantal belangrijke bekendmakingen en reglementen genoemd. Dit betreffen:
Scheepvaartreglem ent W esterschelde 1990, ankergebieden en ankerposities
W esterschelde, nr. 0 0 5 /9 2 ; d it reglem ent definieert de ankergebieden en geeft deels
beperkingen aan het gebruik hiervan;
W esterschelde/P ut van Terneuzen, lengte schepen, BERNA 2 2 5 /8 1 ; deze
bekendmaking beperkt de lengte van schepen in de Put van Terneuzen to t 2 90
m eter;
Bekenmaking aan de Scheepvaart Scheldemond BASS 5 5 /8 4 ; deze bekendmaking
regelt het gebruik van de ankerplaatsen.
Daarnaast zijn de volgende bekendmakingen en reglementen van belang voor het ankeren:
Bekendmaking aan de scheepvaart W esterschetde - Ankergebieden W ielingen Noord,
W ielingen Zuid, en Vlissingen Rede, Bass 1 4 4/94 ; deze bekendmaking geeft de
Rijkshavenm eester de bevoegdheid om schepen niet toe te laten op de
ankerplaatsen;
A n ke rw a ch t op aanw ijzing Rijkshavenmeester; Berlo Scheldemonden 7 1 /9 3 ;
deze bekendmaking verplicht alle schepen met een tonnage van meer dan 6 0 .0 0 0
BRT en schepen met een diepgang van meer dan 13 meter om een loods aan boord
te hebben;
V oorschriften voor bunkeren op ankerplaatsen op de W esterschelde (BNK);
V oorschriften v o o r laden en lossen op de W esterschelde (LEL).
H730S
December Pagina
77
n
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H ARRIS
4
KRABBEN EN UITBREKEN VAN ANKERS
Een anker krabt, o f breekt uit, indien de krachten die het schip via de ankerketting op het
anker u ito e fe n t groter zijn dan de houdkracht van het anker. Dit ho o fd stu k beschrijft zowel
de om gevingsom standigheden die krachten op het schip uitoefenen, ais de houdkracht van
het anker zelf. De beschrijvingen zijn in principe algemeen Qeldig, hoewel de meeste
aandacht uitgaat naar de om standigheden die van belang zijn voor de ankergebieden
Everingen en Put van Terneuzen. V oor de scheepstypes en -uitrusting w o rd t vooral gekeken
naar bulk carriers m et een Standard Stockless anker. D it type anker is volgens opgave door
de loodsen in gebruik op vrijw e l alle bulk carriers die in de W esterschelde ankeren.
4.1
Krachten op het anker
Voorgaande studies [DVK, 1 9 9 2 ], [Everaars, 1994] zijn reeds uitgebreid ingegaan op de
externe krachten die uitgeoefend w orden op een schip en de reactiekracht van het anker.
In [DVK, 1 992] is eveneens ingegaan op het bewegingsgedrag achter het anker en de
verschillen tussen statische en dynam ische rekenm ethodes. De statische m ethode voldoet
indien het schip geen, o f w einig bewegingen in het horizontale vlak heeft. De dynam ische
m ethode is noodzakelijk indien het schip wel veel bew eegt, bijvoorbeeld ten gevolge van
golfkrachten o f doordat het anker-schip systeem instabiel is.
Deze paragraaf geeft een korte sam envatting van de verschillende krachten en behandelt
de wijze w aarop de krachten elkaar kunnen beïnvloeden.
4 .1 .1
S troom krachten
De stroom kracht is feítelijk de w eerstand van het schip die ontstaat doordat het schip stillig t
ten opzichte van de bodem, te rw ijl het w a te r een snelheid heeft ten opzichte van de grond
en dus het schip. Deze kracht is evenredig met de stroom snelheid in het kw adraat en het
onderw ater langsoppervlakte van de scheepsromp. In form ule vorm :
F, = 1/2 X
met:
C,
V,
T
L
X C, X v ,2 X T X L (N)
= dichtheid w ater (kg/m 3)
ss co ë fficië n t (-)
= stroom snelheid ten opzichte van het schip (m/s)
= diepgang schip (m)
= lengte schip (m)
Bovenstaande form ule w o rd t meestal u itgesplitst naar de langs- en d w arshchting van het
schip. Een soortgelijke form ule (met L2 in plaats van L] geeft het m om ent dat de stroom op
het schip uitoefen t. De coëfficiënten in de form ules hangen in principe af van het
scheepstype, de w aterdiepte-diepgangverhouding en de stro om richting. Verschillende
publicaties geven deze coëfficiënten. In [DVK, 1993] is gekozen voor de coëfficiënten van
de OCIMF (Oil Companies International Marine Forum).
H 7305
December Pagina
18
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R fS
4 .1 .2
W ind krach ten
W indkracht is de w eerstand die het bovenw aterdeel van de romp en de op b o u w van het
schip ondervinden in strom ende lucht. De form ule voor w indkracht lijkt sterk op die voor
stroom krachten:
Fw = 1/2 X a X C „ X vw2 X A (N)
m et:
p,
= dichtheid lu ch t (kg/m 3)
C„
= co ë fficië n t (-)
vw
= w indsnelheid ten opzichte van het schip (m/s)
A
= oppervlakte boven waterspiegel (m2)
Ook deze form ule w o rd t u itg e sp litst naar de langs- en dw arsrichting van het schip. Voor de
kracht in langsrichting w o rd t vo or A de dw arsoppervlakte genomen, voor de krachten in
dw arsrichting de langsoppervlakte en voor de m om enten eveneens de langsoppervlakte,
verm enigvuldigd m et de lengte van het schip. Ais bron voor de coëfficiënten is in [DVK,
1992] w ederom de OCIMF gekozen.
4 .1 .3
G olfkrachten
De golfkrachten op het schip zijn te verdelen in een eerste orde kracht en een tw eede orde
langzaam variërende d riftk ra c h t. Deze krachten zijn afhankelijk van het golfklim aat en de
vorm en afm etingen van het schip. Hierbij geldt dat grote schepen voornam elijk invloed
ondervinden van golven m et een grote golflengte en dus een lage golffrequentie. Voor de
ankerpgebieden Everingen en Put van Terneuzen geldt dat de golfhoogte van de
laagfrequente golven zeer gering is (zie ook paragraaf 2.7). De golfkrachten die de grote
schepen hiervan ondervinden zijn klein ten opzichte van de w ind- en stroom krachten,
daarom w o rd t het e ffe c t van de golfkrachten in deze studie verder buiten beschouw ing
gelaten. Een berekeningsm ethode van deze krachten staat vermeld in [Brooke, 1 9 8 3 ]4. Een
rekenvoorbeeld geeft [Everaars, 1994].
4 .1 .4
R eactiekracht ankerketting
De ankerketting hangt ten gevolge van zijn eigen g ew icht door in een boog, ook wel
kettinglijn genoemd. Deze boogvorm zorgt ervoor dat de ketting reageert ais een niet-lineaire
veer: naarmate de ketting verder uitgetrokken w o rd t neemt de reactiekracht steeds sterker
toe. Deze reactiekracht volgt u it de kettinglijn-form ule (zie onder andere [DVK, 1992]),
gegeven de kettinglengte, de soortelijke massa van de ketting en de w aterdiepte.
In de form ule kan voor de kettinglengte de zogenaamde ideale lengte ingevuld w orden. Dit
is de lengte waarbij het schip een kracht kan uitoefenen op de ketting die precies gelijk is
aan de houdkracht van het anker, zonder dat de ketting ter plekke van het anker Ios kom t
van de zeebodem. Deze ideale lengte hangt af van de waterdiepte en de soortelijke massa
van de ketting. Uit [DVK, 1 9 9 2] blijkt dat de ideale kettinglengte voor een ketting van
4T e k s t gebaseerd op [DVK , 1 9 9 2 ].
H 7305
December Pagina
19
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
standaard k w a lite it bij benadering gelijk is aan 24 maal de w ortel uit de w aterdiepte (pius
de benodigde lengte van de waterspiegel to t de ankerkluis van het schip).
W aterdieptes in de ankerplaatsen zijn vrijw el nergens meer dan 20 meter beneden GLLWS,
pius de w aterstand (maximaal zo 'n 5 meter, zie paragraaf 2.3 en 2 .4 ). De totale waterdiepte
kom t daarmee op 25 m eter en de ideale kettinglengte op 120 m eter pius de afstand to t de
ankerkluis.
In de praktijk van de W esterschelde w o rd t gemiddeld 6 kettinglengtes gestoken, gerekend
vanaf de bak van het schip (1 lengte, o f shackle, is 2 7 ,4 meter; 6 lengtes is 165 meter). D it
kan variëren van 5 to t 7 lengtes (135 to t 190 meter). Deze lengtes zijn groter dan de ideale
lengte, zodat de "e x tra " lengte op de bodem 2 al liggen en met zijn eigen g e w ich t bijdragen
aan de totale houdkracht (zie paragraaf 4 .3 .1 ). Grotere lengtes zijn niet wenselijk, om dat
u it de ervaring van de loodsen v o lg t dat bij het schip dan (sterker) gaat gieren.
4 .1 .5
Sam enspel van de krachten
W ind en strom ing komen in het algemeen niet u it dezelfde richting. Bovendien kan de
sterkte en richting in de tijd variëren. Indien stroom en w ind wel u it dezelfde richting komen,
richt het schip zich hierop en kunnen de bijbehorende krachten bij elkaar w orden opgeteld.
Indien stroom en w ind u it e xact tegengestelde richting komen w erken de krachten elkaar
tegen. De maximale krachten treden op ais stroom en w ind een onderlinge hoek maken van
ongeveer 1 3 0 ° [DVK, 19 9 2 ], De oorzaak hiervan is dat het schip een zodanig
evenw ichtsstand inneem t dat het zowel door de w in d , ais door de stroom schuin w o rd t
aangestroom d. Deze schuine aanstrom ing leidt to t grotere krachten dan bij aanstroming
recht van voren o f achteren.
4 .1 .6
Dynam isch gedrag ten gevolge van externe krachten
Dynamisch gedrag kan ontstaan doordat de externe krachten variëren, o f doordat het schipanker systeem inherent instabiel is. De belangrijkste variatie in de tijd geeft de
stroom kentering. Na de maxim ale vloed- o f ebstroom neemt de snelheid af to t (vrijw el) nui.
Vervolgens draait de stro om rich tin g ongeveer 1 8 0 ° om en neemt de snelheid weer toe.
Indien er tijdens het afnem en van de stroom snelheid geen wind staat zal de ankerketting het
schip steeds verder naar het anker toetrekken. Na de kentering d rijft het schip over haar
anker heen en richt zich bij toenem ende stroom snelheid weer op de stroom , waarna ze
verder van het anker a fd rijft.
Indien de stroom kentering plaatsvindt te rw ijl de w indrichting parallel is aan de
stroom richting (gelijke of tegengesteld richting), zal het schip m et aanzienlijk meer snelheid
over het anker drijven. Indien tijdens dezelfde gebeurtenis de w ind dw ars op de
stroom richting staat zal het schip m et een boog om het anker zwaaien naar de nieuwe
evenw ichtsp ositie.
H7305
December Pagina
20
Ai
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
HARRIS
-4 0 0
y 0 [rn ]
300
-7 0 0 J
Waves
Figuur 4.1 Sim ulatie van geankerde tanker, m et w ind en
golven u it dezelfde ( — ) en tegengestelde (-— ) richting
Instabiel gedrag kan verschillende oorzaken hebben. Uitgebreide studie naar deze
problem atiek is gedaan door onder andere [Sharma, 1989], [Schellin, 1990] en [Brook,
1 9 8 3 ]. De oorzaken vallen in tw ee groepen uiteen: tegengestelde richtingen van de externe
belastingen en asym étrie van het schip, ten gevolge van de positie van de ankerkluis, de
draairichting van de schroef en een eventuele roeruitslag. Daarnaast w o rd t de instabiliteit
beïnvloed door de lengte van de ankerketting: een kortere ketting verm indert de instabiliteit.
Een voorbeeld van gedrag bij het al dan niet uit dezelfde richting komen van de krachten
w o rd t gegeven in fig uu r 4 .1 .
Ais resultaat van de berekeningen vin d t [Schellin, 1990] onder andere zogenaamde
stabiliteits-gebieden. Deze gebieden geven de com binaties van w ind, stroom , ankerpositie,
kettinglengte en roerhoek w aarvoor geen instabiel gedrag ontstaat. De grafische weergave
van deze resultaten w o rd t gegeven in Bijlage 2. Enige opvallende uitkom sten zijn:
tegengestelde stroom en w indrichtinge n veroorzaken, o f verergeren de instabiliteit;
gebruik van het bakboord anker verm indert de instabiliteit ten opzichte van het
stuurboord anker; d it e ffe ct w o rd t toegeschreven aan de asym étrie van de
rechtsdraaiende schroef;
gebruik van het roer kan de in stabiliteit verminderen;
verkorten van de kettinglengte verm indert de instabiliteit.
H 730S
December Pagina
21
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRIS
Een schip dat achter het anker bew eegt zal een variërende om gevings- en kettingkrachten
ondervinden. De resultante van deze krachten zorgt voor een versnelling van het schip
volgens de tw eede w e t van N ew ton (versnelling is kracht gedeeld door massa). De
resulterende bew eging zo rg t voor een grotere belasting van het anker, dan in de statische
situatie. De g rootte van deze extra belasting is alleen goed te berekenen m et behulp van
dynam ische sim ulatieberekeningen of modelproeven, bijvoorbeeld m et behulp van de
m ethodes w aarnaar hierboven gerefereerd w o rd t.
4 .2
Ingraven van het anker
Een anker is in principe zodanig ontw orpen dat het zich ingraaft ais het over de bodem
w o rd t getrokken, zie figu ur 4 .2 . Of d it ook zo gebeurt hangt af van de geom etrie van het
anker en de grondeigenschappen.
Het Standard Stockless anker heeft de neiging om op zachte grond niet te openen [Puech,
1978]: het anker w o rd t voortgetrokken zonder dat de vloeien de grond ingaan. Integendeel,
doordat zich slib verzam elt onder de vloeien gaan deze om hoog staan. Dit e ffe c t treedt op
door het relatief grote g e w ic h t van de kroon. Een ander e ffe ct in zachte grond is dat een
anker zich dieper ingraaft, naarmate de hoek tussen de ankerschacht en de vloeien
(vloeiboek) groter is [V ry h o f Ankers, 1 9901.
In dicht zand en harde klei heeft het Standard Stockless anker m oeite om in te graven ais
de vloeihoek te g ro ot is [Taylor, 1 9 8 1 ]. In het voorbeeld van fig u u r 4 .3 zien w e dat de
houdkracht van ankers m et een vloeihoek van 4 8 ° toeneem t to t het een m axim um bereikt
nadat het z o 'n 6 m eter voortgetrokken is. Hierna graaft het anker niet verder in en w o rd t
het gedrag instabiel. In extrem e gevallen zullen alleen de punten van de vloeien de grond
indringen, waarna het anker vastloopt, om hoog ko m t en om valt, zie fig u u r 4 .4 . Dit
veroorzaakt een reëel probleem , aangezien Standard Stockless ankers een vloeihoek hebben
van tussen de 4 0 ° en 5 0 ° .
Een niet vlakke ankerbodem vergroot de kans dat het anker zich niet ingraaft. Indien het
anker op de helling van een bobbel o f richel ligt, is de hoek tussen de ankerketting en de
bodem kleiner o f groter, afhankelijk van de kant w aar het anker lig t. Een grotere hoek
bem oeilijkt het ingraven. Daarnaast kunnen de oneffenheden ervoor zorgen dat de lengte-as
van het anker niet in één lijn is m et de ankerketting, waardoor de kans op instabiliteit
toeneem t.
In het ideale geval graaft het anker zich in to t ver onder het bodemniveau (zie de onderste
afbeelding van fig uu r 4 .2 ). Op een zanderige bodem ondervindt een Standard Stockless
anker echter te veel w eerstand van de stok en de ketting om d it ook w erkelijk te doen. In
zachte grond (modder) hangt het diep ingraven af van de geometrie van het anker: het
"H aii" Stockless anker uit [Taylor, 1981] bleef met de kroon aan de oppervlakte, te rw ijl het
"US N avy" Stockless anker van (Puech, 1978] wel dieper ging.
H7305
December Pagina
22
COIOOOiO>S.F IG 827
INGRAVEN ANKER
VOORONDERZOEK RICHTLIJNEN TEN ANKER LIGGENDE
SCHEPEN IN DE WESTERSCHELDE
FREDERIC R.HARRIS
H7305000
Decem ber Pagine
FIGUUR 4 .2
23
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
i
H A R R IS
2/21
1/20
Anchor Load
(kips)
Test
2/20
Fluke Angle
1/24, 2 /2 0 , 2/21
35°
1/14, 2 /1 4
48°
2/14
20
Figuur 4.3 Instabiliteit Stockless anker (houdkracht tegen krab-afstand) [Taylor, 1981]
Figuur 4 .4 Kantelen anker door com binatie harde
bodem m et grote vloeihoek [V ryhof, 1 990]
H7305
December Pagina
24
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
!■
H A R R IS
4 .3
Houdkracht van het anker
De houdkracht van het anker
eigenschappen van de grond.
sta b ilite it en het verlies aan
ankerketting die zich op o f in
4 .3 .1
is een gevolg van de geom etrie van het anker zelf en van de
Deze factoren bepalen zowel de maximale houdkracht, ais de
houdkracht bij een scheve belasting. Daarnaast levert de
de zeebodem bevindt een bijdrage aan de houdkracht.
M axim ale houdkracht
De maxim ale houdkracht vo lg t u it de grondeigenschappen, de diepte waarm ee het anker
zich heeft ingegraven en de oppervlakte en ruw heid van de vloeien. De samenstelling van
de ankergrond bepaalt samen m et de ruw heid van de vloeien de schuifspanning welke
opgenomen w o rd t. Bovendien beïnvloeden de grond, de ruw heid van de vloeien en de
vloeihoek de diepte waarmee het anker zich ingraaft.
De houdkrach t van een gegeven type anker w o rd t meestal uitgedrukt door middel van een
houdkracht fa cto r. Deze fa cto r bepaalt hoeveel maal zijn eigen ge w ich t het anker aan
houdkracht kan opbrengen. In form ule vorm:
HP = HE X A nke rg ew ich t
m et:
HP = Holding Power (Newton)
HE = Holding Efficiency (dimensieloos)
A nkerge w ich t = Nominale massa (kg) X 9,81 m /s2
[Brink, 1 9 9 1] geeft een conservatieve schatting voor de HE-factoren, welke ook gebruikt
zijn in [DVK, 1992], zie tabel 4.1
Tabel 4 .1 Houdkracht factor anker ais functie van grondsoort
G rondsoort
HE-f actor
Klei
4
Zand
3
Zand/m odder
2
Modder
1
In w erkelijkheid zijn de HE-factoren geen echte constanten. [Puech, 1978] geeft bijvoorbeeld
een HE van 4,5 in zand en 5 Ín zachte klei voor een Haii Stockless anker van 100 kg. Voor
dergeljke afw ijkingen kunnen een tw eetal oorzaken verantw oordelijk zijn:
schaaleffecten; een klein anker o n tw ikke lt relatief meer houdkracht dan een groot
anker van dezelfde vorm [Taylor, 1991];
ingraving; een optim aal ingegraven anker zal meer houdkracht ontw ikkelen dan
bovenstaande factoren aangeven; de ingraving in harde klei kan echter onvolledig
zijn, w aardoor de houdkracht ju is t m inder is.
H 73 05
December Pagina
25
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
40
FLUKE SPACING
ANCHOR
30
0 20
- 10
1.0
0.5
1.5
2.0
FLUKES S PAC IN G R A T IO —
Figuur 4 .5 Invloed vloeiafstand op sta b ilite it en houdkracht [Puech, 1987]
300
ANCHO«
DIG S IN
200
S T A B lt
A N C H OA.
-I 100
ANCHOR
T URNS OVER
U N S T A B LE
D R AG
AN C H O R
DIS TANCE (M )
Figuur 4 .6 Invloed vloeihoek op stabiliteit en houdkracht [Puech, 1987]
H 73 05
December Pagina
26
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
Fluke
Test
Angle
Stabilizers
1 /14
37°
stand.
3 /1 4
37°
e xt.
4 /1 4
32°
e xt,
5 /1 4
32°
stand.
I
ƒ
/
Anchoring
Test
Efficiency
Anchor Orag Distance (ftl
Figuur 4 .7 Invloed stabilisator en vloeihoek op
sta b ilite it en houdkracht [Taylor, 1981]
H7305
Figuur 4 .8 Verlies houdkracht door verticale
belasting [Puech, 1987]
December Pagina
27
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
?l
H A R R fS
De bijdrage van de ankerketting aan de totale houdkracht kan aanzienlijk zijn. De ketting
neemt schuifspanning op, voor zover het op o f in de zeebodem ligt. De g rootte van dit
e ffe ct w o rd t eveneens uitg ed ru kt in een factor, die verm enigvuldigt w o rd t m et het g ew icht
van de ketting (in zeewater) die op of in de bodem rust. De grootte van de fa cto r kan
volgens [Taylor, 1981] oplopen to t 3 ,5 in dicht zand. Conservatieve waarden worden
gegeven in tabel 4 .2 .
Tabel 4 .2 Houdkracht factor ankerketting ais functie van grondsoort
G rondsoort
H E-factor
Zand
1,0
Zachte klei
0 ,9
M odder
0 ,5
4 .3 .2
Reductie van houdkrach t
De maximale houdkracht van een anker kan verminderen door instabiel gedrag van het anker
zelf, door een scheve belasting van het anker (horizontaal, o f verticaal) en door de
geom etrie van de bodem.
De s ta b ilite it van een anker bepaalt hoeveel houdkracht een anker overhoudt dat door de
grond w o rd t getrokken (krabbend anker). Indien van een stabiel anker de houdkracht w o rd t
overschreden zal het krabben zonder zijn houdkracht te verliezen, o f zich zelfs dieper
ingraven. Een instabiel anker roteert w aardoor de vloeien uiteindelijk boven de grond zullen
uitkom en en de houdkracht sterk afneem t6.
S tabiliteit w o rd t door de volgende vier factoren beïnvloed [Puech, 1978]:
afstand tussen de vloeien; bij een te kleine afstand is het anker instabiel en verliest
het een belangrijk deel van de houdkracht, zie fig u u r 4 .5 ;
hoek tussen vloeien en ankerschacht; een te grote hoek leidt to t een instabiel anker,
zie nogmaals fig uu r 4 .3 w aarin de houdkracht van tw ee Stockless ankers staan
uitgezet tegen de afstand waarmee ze zijn voortgetrokken; beide ankers zijn
identiek, m et uitzondering van de vloeihoek; het is duidelijk dat het anker met een
vloeihoek van 4 8 ° veel minder houdkracht o n tw ikke lt dan het anker met een
vloeihoek van 3 5 ° ;
de aanwezigheid van stokken, stabilisatoren, o f andere voorw erpen; fig u u r 4 .6 laat
de invloed van stokken zien op een te st anker en figuur 4 .7 laat de effecten zien op
BVolgens som m ige auteurs [Taylor, 1 9 8 1 ] tre ed t er bij Standard Stockless ankers niet altijd "echte"
instabiliteit bij h et door de bodem trekken (krabben); in die zin dat het anker niet ro teert. W el constateert hij
een verlies aan houdkracht gedurende het krabben. Andere auteurs [Tow ne, 1 9 5 3 ] beschrijven w el instabiel
gedrag voor Stockless ankers. Deze discussie h eeft verder weinig praktische betekenis, o m d at er tijdens het
krabben hoe dan ook verlies van houdkracht optreedt.
H 7305
December Pagina
28
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
HARRK
het gedrag en de houdkracht van een STATO 8 anker; in de bovenste h e lft van de
fig u u r zien we de rotatie van het anker (om de langs-as) en in de onderste helft de
houdkracht; voor d it anker m oest zowel de vloeihoek verkleint worden to t 3 2 ° en
de stabilisatoren verlengd (test 4 /1 4 in de figuur) om rotatie te voorkom en; het
e ffe c t op de houdkracht van de andere ankers is evident;
fabricage nauw keurigheid van het anker; zoals onder het vorige punt is getoond kan
een kleine verandering van de vloeihoek al invloed hebben op de stabiliteit; hetzelfde
geldt voor bijvoorbeeld de sym etrie van het anker.
De houdkracht van een anker neemt sterk af ais een verticale kracht op de ankerschacht
aangrijpt. In figu ur 4 .8 zien w e dat een anker 7 ongeveer 25% van zijn houdkracht verliest
ais de ankerketting een hoek van 5 ° to t 1 0 ° maakt m et de ankerschacht.
Een anker dat in het horizontale vlak scheef (dus niet in de richting van de ankerschacht)
w o rd t belast kan op verschillende manieren reageren.
Het anker kan zich richten naar de nieuwe belasting en opnieuw de maximale
houdkrach t on tw ikke le n . Dit zal vooral gebeuren ais de richtingsverandering
geleidelijk plaatsvindt.
Het anker kan echter ook instabiel w orden, m et vergelijkbare effecten op de
houdkracht zoals hierboven beschreven en getoond in figuren 4 .6 en 4 .7 . Deze
in s tab iliteit kent tw e e oorzaken:
*
de horizontale dw a rskracht op de ankerschacht die een gevolg is van de
scheve belasting, g rijp t aan boven het zw aartepunt en veroorzaakt een
roterend m om ent;
*
de asym etrische belasting leidt ertoe dat de ankervloeien ongelijk belast
w orden; de vloei w elke het meest belast w o rd t zal hierdoor een grotere
neerwaartse kracht ondervinden dan de minder belaste vloei.
Een anker kan ook periodiek u it verschillende richtingen worden belast, doordat het schip
achter haar anker giert. In dat geval kan het anker zijn houdkracht verliezen door de
hierboven beschreven in stab iliteit. Het anker kan echter ook zijn houdkracht verliezen ais
het zich naar de wisselende belasting rich t zonder instabiel te w orden. Dit kom t doordat de
grond door het anker geroerd w o rd t, w aardoor de interne schuifpanning van de grond
afneemt.
Tot slot kan ook de geom etrie van de bodem een reductie van houdkracht veroorzaken:
een anker dat zich aan de achterkant van een hobbel of richel ingraaft kan door deze
oneffenheid heen w orden getrokken;
een anker dat op een helling lig t (m et de schacht naar beneden w ijzend) zal eerder
verticaal belast w orden dan een anker dat m et dezelfde kettinglengte op een
horizontale bodem ligt; om een verticale kracht te verm ijden m oet de ketting ter
plaatse van het anker im m ers dezelfde richting hebben ais de bodem; d it betekent
sDit is een zogenaam d HHP anker, hetgeen sta a t voor High Holding Pow er. Dergelijke types zijn niet
representatief voor ankers van bulkcarriers, maar de getoonde figuur is bedoeld ais algem ene illustratie van de
w ijze w aarop stabiliteit van ankers w o rd t beïnvloed.
7ln [Puech, 1 9 8 7 ) sta at niet expliciet verm eld voor w elk typ e anker deze figuur geldt. W aarschijnlijk
zijn de resultaten van proeven m et m eerdere types dimensieloos g em aakt en in één figuur gepresenteerd.
H 7305
December Pagina
29
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
dat de ketting van een op een helling liggend anker eerst naar beneden loopt, voor
het in een boog naar boven gaat; de benodigde extra kettinglengte vo lg t u it de
form ules voor de kettin g lijn: bij een helling van 1 0 is ongeveer 5 m eter extra
kettinglente nodig ten opzichte van de "ideale" lengte (zie paragraaf 4 .1 .4 ), bij 2 °
helling is d it 10 m eter en bij 5 ° loopt d it op to t 27 m eter (1 kettinglengte).
4 .4
Uitbreken en opnieuw ingraven van het anker
Een anker kan door drie oorzaken uitbreken: instabiliteit tijdens het krabben, plotselinge
verandering van trekrich tin g , o f verticale belasting (zie ook de vorige paragraaf).
O verschrijding van de houdkracht van een stabiel anker, waarop geen verticale belasting
w o rd t uitgeoefend, leidt dus niet to t uitbreken, maar to t krabben van het anker dat stopt
zodra de belasting afneem t.
Een uitgebroken anker kan zich in principe opnieuw ingraven op de wijze die in paragraaf
4 .2 is beschreven. Door de volgende oorzaken zal het anker zich echter slechter, of
helemaal niet ingraven:
het uitbreken van het anker kan gepaard gaan m et een zekere snelheid van het
schip; indien deze snelheid te groot is zal het anker niet de grond indringen, vergelijk
de hierboven beschreven problem en m et te zachte grond en ju is t te harde grond;
helaas zijn in de literatuu r geen grenswaarden gevonden voor de maximale snelheid;
het uitbreken en het voorafgaande krabben heeft de grond geroerd; de houdkracht
in geroerde grond is m inder dan in ongeroerde;
tussen de vloeien en de ankerschacht kunnen zich grondrestanten bevinden ais de
ankergrond u it klei bestaat; vooral ais het anker "over de kop" is getrokken leidt dit
ertoe dat het anker zich niet in kan graven (zie figuur 4 .9 ), maar ook ais het anker
de oorspronkelijke oriëntatie heeft behouden zullen de kleirestanten het ingraven
bemoeilijken.
H 73 05
December Pagina
30
HARRIS
STROOMRICHTING
w
m
m
w
STROOMRICHTING
KLEI RESTANTEN
CO 100010>S
FIG.826
UITGRAVEN ANKER B IJ VERANDERING STROOMRICHTING
VOORONDERZOEK RICHTLIJNEN TEN ANKER LIGGENDE
SCHEPEN IN DE WESTERSCHELDE
FREDERIC R .HARRIS
H7305000
D ecem ber Pagina
FIGUUR 4 .9
31
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
4 .5
Conclusie
Volgens de bestudeerde lite ra tuu r kunnen de volgende oorzaken leiden to t het krabben en/of
uitbreken van een anker:
overschrijding van de houdkracht van het anker door de (combinatie van) w ind-,
stroom - en golfkrachten;
overschrijding van de houdkracht van het anker door dynam isch gedrag van het
schip ten gevolge van veranderende om gevingsom standigheden, of ten gevolge van
in sta b ilite it van het schip-ankersysteem ;
slechte ingraving van het anker, veroorzaakt door een te harde ankerbodem (voor
het betreffende anker);
verlies houdkracht door hobbelig bodem;
onvoldoende ingraving van een anker in slappe bodem door een te kleine vloeihoek
van het anker;
verlies van houdkracht door insta b ilite it van het anker, veroorzaakt door een slecht
o n tw e rp o f door een onnauw keurige fabricage;
verlies van houdkracht door een verticale belasting op de ankerschacht, ten gevolge
van een te korte kettinglengte, of ten gevolge van een hellende zeebodem;
verlies van houdkracht door verandering van de belastingrichting;
onvoldoende houdkracht na het opnieuw ingraven van een uitgebroken anker.
Bovendien is het m ogelijk dat een anker na uitgebroken te zijn niet opnieuw ingraaft,
doordat de snelheid van het schip te g root is, o f doordat er zich grondrestanten tussen de
ankerschacht en de vloeien bevinden.
H 73 05
December Pagina
32
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
HARRß
5
DRIFTERS IN DE WESTERSCHELDE
Dit h oo fdstu k geeft de p ra ktijk van driftende schepen in de W esterschelde weer. Dit is deels
gebaseerd op ongevalsbestanden, maar voor een belangrijker deel op de ervaringen van
loodsen en verkeersleiders. De eerste paragraaf behandelt de verschillende bestanden,
waarin gegevens betreffende het driften van schepen gevonden w orden. Daarna w orden de
resultaten per ankergebied beschreven.
5.1
Registratie van drifters
Het driften van een ten anker liggend schip w o rd t pas geregistreerd ais ongeval, ais het
driften to t een aanvaring, o f stranding leidt. Hierdoor is het m oeilijk een analyse te maken
van de bijna ongevallen, w a t driftende schepen im m ers zijn. Een dergelijke analyse is vooral
van belang, om dat slechts een klein deel van de d rifte rs een ongeval veroorzaakt. ín principe
zijn in de volgende bestanden gegevens m et betrekking to t drifters terug te vinden:
ongevalsbestand op basis van het Uniform Meldings Form ulier (UMF); een UMF
w o rd t alleen ingevuld ais een proces verbaal opgem aakt is; d it gebeurt in het
algemeen alleen indien een d rifte r een ongeval veroorzaakt;
registratie-form ulieren "In cid ent-knop " Schelde Radar Keten; indien de verkeerspost
een gebeurtenis w aarneem t, w aarvan ve rw a ch t kan w orden dat officiële autoriteiten
later gegevens nodig zullen hebben, w o rd t de incident-knop ingedrukt; d it zorgt
ervoor dat de radar-beelden en m arifoongesprekken op tape bewaard blijven; ais een
verkeersleider de knop in d ru kt m oet een registratie-form ulier ingevuid w orden; voor
w a t b e tre ft drifte rs zal d it in het algemeen alleen gebeuren in de gevallen die ook
leiden to t het invullen van het UMF;
w achtjournaals van de verkeerspost; de radarw achten en verkeersdienstleiders
vullen in het w achtjournaal bijzondere gebeurtenissen in; in principe vallen drifters
hier ook onder, maar in de praktijk w orden drifters vaak niet bijgeschreven ais het
d riften niet to t een ongeval leidt; bovendien neemt de verkeerspost niet alle drifters
waar;
Scheepvaart Ongevallen Log (SOLO), ongevalsbestand dat w o rd t gevuld op basis
van UMF-en gegevens u it de journalen van de verkeersposten; ongevallen in d it
bestand kunnen een code krijgen die aangeeft dat het anker van het schip is
losgeraakt, o f dat de ketting is gebroken; voor dit onderzoek zijn w e alleen in het
eerste type probleem geïnteresseerd, zodat d it bestand maar beperkte waarde heeft;
inform ele registratie post Vlissingen; sinds 1 993 registreert de heer Harms (hoofd
verkeersdienstleider) alle drifters van de ankergebieden Vlissingen Rede en
W ielingen Noord en Zuid; op basis hiervan heeft [Everaars, 1994) haar analyses
voor 19 9 3 gem aakt; het bestand van de heer Harms bevat ook recentere inform atie
en inform atie die geschikt is om de redenen van het driften te analyseren; helaas
heeft Harris geen toestem m ing gekregen om deze analyse u it te voeren, om dat het
bestand vertro uw e lijk inform atie bevat; w el zijn in d it rapport aantallen ankerliggers
en drifters opgenom en voor de W ielingen en Vlissingen Rede over 1993 en 1994,
welke ontleend zijn aan d it bestand; bovendien zal de heer Harms aan het eind van
d it jaar zelf de gegevens over 1 9 94 verw erken;
H 73 05
December Pagina
33
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A IZ R K
inform ele registratie post Terneuzen; sinds kort houdt de post Terneuzen een
registratie bij van alle drifte rs, hiermee zal in de to e ko m st beter inzicht kunnen
ontstaan in de oorzaken van het driften in de Everingen en de Put van Terneuzen.
Gezien het ontbreken van harde gegevens zijn de onderstaande analyses van de Everingen
en de Put van Terneuzen volledig gebaseerd op de ervaringen van loodsen, verkeersleiders
en het overslagbedrijf O vet <zie Bijlage 3 voor de volledige bespreekverslagen). De analyses
voor de W ielingen en Vlissingen Rede zijn zowel op deze interview s gebaseerd, ais op
[Everaars, 1 9 9 4 ].
5 .2
Driften in de Everingen
In de periode 1 9 86 to t en m et 1991 zijn volgens het UMF-bestand 3 schepen gaan driften
[DVK, 1 9 9 2 ]. Dit is gemiddeld 0,5 schip per jaar. Deze schepen zijn op de vloedstroom gaan
driften, m et verschillende w indsnelheden u it oostelijke richtingen. Na 1991 zijn volgens het
UMF en SOLO geen drifters meer opgetreden. Het werkelijke aantal is niet exact bekend,
wegens de hiervoor genoemde beperkte registratie van bijna ongevallen. Volgens de loodsen
is het aantal echter zeer beperkt: men spreekt over enkele gevallen per jaar.
Loodsen en verkeersleiders doen de volgende uitspraken over de mogelijke oorzaken van het
driften:
aan het driften in de Everingen gaat meestal geen uitzonderlijk gieren vooraf;
rond het stroom m axim um w o rd t de houdkracht van het anker w o rd t overschreden;
de kans op driften neem t toe in com binatie m et w in d , maar w ind is geen
alleenstaande oorzaak;
de kranen en bakken waarmee schepen gelicht w orden in de Everingen leiden in
principe to t grotere externe krachten; toch is er een geval bekend dat een schip pas
enige tijd nadat de werkzaam heden waren beëindigd (en de kranen en bakken waren
losgekoppeld) ging d riften;
het over het anker drijven tijdens de stroom kentering kan een relatief belangrijke
oorzaak zijn van het d rifte n tn de Everingen.
5.3
Driften in de Put van Terneuzen
In de periode 1986 to t en m et 1 991 zijn volgens het UMF-bestand in de Put 5 schepen gaan
driften, w aaronder 2 kleinere schepen in positie Bravo [DVK, 1 9 9 2 ]. Na 1991 is volgens
SOLO 1 d rifte r opgetreden (1 9 9 5 ). Volgens de loodsen is het aantal drifters in de Put van
Terneuzen veel groter. D it geldt m et name voor positie Charley, de andere posities worden
alleen korte tijd gebruikt voor bunkeractiviteiten van kleinere schepen (lengte over alles
minder dan 2 0 0 m eter). Alleen de Nederlandse loodsen van post Terneuzen maken jaarlijks
al 20 to t 25 d rifters mee. Dit zijn reeds 25% van alle ankerende schepen, te rw ijl hier nog
het (onbekende) aantal driftende schepen opgeteld m oet w orden waarop Belgische loodsen
aanwezig waren.
Driften in positie Charley treedt meestal op over de ebstroom : naar schatting van de loodsen
zijn dit drie keer zoveel gevallen ais over de vloedstroom . D riften over de ebstroom w o rd t
altijd vooraf gegaan door sterk gieren. Dit gieren is het ste rkst vóór het bereiken van het
stroom m axim um en vin d t onder bijna alle om standigheden plaats. Alleen m et zeer rustig
H 7305
December Pagina
34
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
weer (geen of w einig w in d uit het oosten) b lijft het gieren w eg. Indien het anker gaat
krabben d rift het schip in noordw estelijke richting: dus vrijw el dw ars op de stroom richting.
Om het gieren te beperken brengen de loodsen een tweede anker uit, m et tw ee lengtes
ankerketting op de bak. D it verm indert wel de bewegingen, maar neemt deze niet w eg. Voor
de situaties m et en zonder kranen en bakken langszij ervaren de loodsen geen
waarneem baar verschil in het giergedrag. Evenmin heeft het hard bakboord o f stuurboord
leggen van het roer sig nifica nt e ffect. Wel is men van mening dat een stuurboord anker
gunstiger giergedrag geeft dan het bakboord anker.
Driften over de vloedstroom treedt op zonder voorafgaand gieren, rond het m aximum van
de stroom . De richting van het driften is gelijk aan de stroom richting.
Volgens O vet is het aantal drifters de laatste 5 jaar structureel hoger dan in voorgaande
jaren. M ogelijk oorzaak hiervoor is dat vóór ingebruiknam e van de verkeerspost Terneuzen
schepen m inder exact op positie Charley ten anker werden gebracht. Nu d it wel gebeurt
liggen de schepen op een plek die voor w a t betreft de strom ing minder gunstig is én op een
plek die intensief gebruikt w o rd t, zodat de bodem geroerd w o rd t en de houdkracht van de
bodem afneem t.
Gieren van ten anker liggende schepen lijd t to t fors grotere stroom krachten. In [DVK, 1992]
is berekend dat een gierhoek van 3 ° ten opzichte van de evenw ichtspositie leidt to t een
toenam e van de stro om krach t m et 25% ! (1 3 5 .0 0 0 DWT bulkcarrier; 1.5 m /s stroom ;
stroom en w ind u it dezelfde richting). Deze toename is gelijk aan de totale kracht ten
gevolge van w in d kra ch t 7 (ten opzichte van de situatie zonder w ind, onder verder gelijke
om standigheden). Dit bevestigt de mening van de loodsen dat het gieren verreweg de
belangrijkste oorzaak van krabbende schepen in de Put van Terneuzen is en dat de
aanwezigheid van bakken en kranen een ondergeschikt effect hebben.
5.4
Driften in de overige ankergebieden
Het SOLO geeft over 1992 3 schepen waarvan het anker losgeraakt ís, o f de ankerketting
gebroken. Dit betreft alle schepen op Vlissingen Rede. Voor 1993 staan 2 schepen
geregistreerd die zijn gaan driften vanaf Vlissingen Rede en 1 schip ter hoogte van de
Sloehaven.
SOLO geeft ook ongevallen in de categoriën "aanvaring" en "aan de grond lopen", m et ais
kenmerk van het ongeval "d rifte n ". Het is echter niet duidelijk o f d it d riften een gevolg is
van een krabbend anker. Deze categorie geeft voor Vlissingen Rede 1 d rifte r in zow el 1993,
ais 1995.
In paragraaf 5 .4 is beschreven dat de eigen registratie van de post Vlissingen een beter
beeld geeft. De resultaten hiervan staan in tabel 5.1.
H7305
December Pagina
35
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRIS
Tabel 5 .1 Aantal drifters Wielingen en Vlissingen Rede (Bronnen: [Everaars, 7994], de heer Harms)
A nkergebied/'positie
1994
1993
Wielingen Noord
14
1,9%
10
1,9%
Wielingen Zuid
3
2 ,2
2
1 ,8
Vlissingen Rede
71
%
3,5%
60
%
3 ,1 %
De tabel laat een lichte daling zien, hetgeen een gevolg kan zijn van de extra aandacht en
maatregelen van de afgelopen jaren. [Everaars, 1994] g e e ft aantallen driftende schepen ais
fu n c tie van stroom - en w in d rich tin g , zie tabel 5.2.
Tabel 5 .2 A antal drifters Wielingen en Vlissingen Rede ais functie van stroom- en windrichting
[Everaars, 1994]
W indrichting
Strom ing
(eb = westgaand)
W estelijk
O ostelijk
Vloed
49
13
Eb
15
10
Op basis van [Everaars, 1 9 9 4 ] kunnen voor de drifters in 1993 de volgende conclusies
w orden getroken:
de meeste schepen driften bij w estelijke w inden; d it is op zich niet verw onderlijk
gezien het fe it dat w e stelijk winden meer voorkom en dan oostelijke;
de meeste d rifters (37% ) ontstaan in de periode van 2 to t 1 uur voor hoogw ater
[het m axim um van de vloedstroom , zie ook fig u u r 2 .5 )8;
een kleinere piek (11% ) van alle drifters ontstaan 3 uur na h oogw a ter (het m axim um
van de ebstroom , zie wederom figuur 2.5);
meer w indgevoelige schepen zijn gaan d rifte n , dan de overige (relatief
stroom gevoelige) schepen; hierbij zijn w indgevoelige schepen gedefinieerd ais
vrachtschepen, container en Ro-Ro schepen en LASH carriers, in aantallen en
percentages:
*
w indgevoelig: 61 schepen (75% );
*
overig:
20 schepen (25% );
onbekend is hoe deze aantallen zich verhouden to t het aantal ankerende schepen
van de betreffende typen; het is dus m ogelijk dat het gevonden verschil een gevolg
is van een relatief g ro ot aantal ankerende w indgevoelige schepen;
de kans op driften neem t toe voor dieper stekende schepen;
8D aarnaast is 21 % van de schepen om 4 uur voor hoog w a te r gaan driften. Dit betreffen echter 19
schepen die allen op 14 novem ber 1 9 9 3 tegelijk zijn gaan driften ten gevolge van een storm m et w indkracht
11
.
H 7305
December Pagina
36
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
HARRH
extreem harde w ind leid t to t een groot aantal drifters (zie het voorbeeld uit voetnoot
8 );
de ankergrond in grote delen van de Wielingen Noord en Zuid is slecht.
De verkeersdienstleiders noemen bovendien ais mogelijke oorzaak dat de kielspeling in de
W ielingen Zuid gering is.
H7305
December Pagina
37
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
6
CONCLUSIES
In d it h o ofd stu k w orden de belangrijkste conclusies van het onderzoek samengevat.
A llereerst voigen enige algemene bevindingen, waarna specifieke conclusies per ankergebied
w orden gegeven.
Algemeen
Ten anker liggende schepen kunnen gaan driften indien het anker gaat krabben, o f uitbreekt.
D it treedt op ais de externe krachten groter zijn dan de houdkracht van het anker. In de
W esterschelde levert de strom ing de grootste bijdrage aan deze externe krachten. W ind op
zichzelf (dus m et geen of w einig stroom ) veroorzaakt pas problemen ais de kracht toeneem t
to t (zeer) zware storm (10 à 11 Beaufort). Wel kan de w ind de stro o m kra ch t significant
verhogen, vooral ais de w ind rich ting een hoek van 9 0 ° to t 1 3 5 ° m aakt m et de
s tro om rich ting en in m inder mate ais stroom en w ind vrijw el uit dezelfde richting komen.
De m axim ale houdkracht van een anker w o rd t bepaald door het type anker en de
grondsoort. Bulk carriers gebruiken vrijw el alle een Standard Stockless anker. Deze
o ntw ikkelen relatief weinig houdkracht. De grondsoort daarentegen is redelijk to t goed in
de meeste ankergebieden. De maximale houdkracht neem t af ais het anker instabiel is, ais
het anker scheef beiast w o rd t, o f ais de bodem hobbelig of scheef is.
Insta bilite it is een gevolg van de geom etrie van het anker in com binatie m et de grondsoort.
Hoewel de Standard Stockless ankers gevoelig zijn voor instabiliteit, kunnen problem en in
de praktijk eenvoudig w orden voorkom en door na het ten anker gaan het anker te belasten
en de scheepspositie te controleren.
Verticale belasting geeft een sterke afname van de houdkracht. Dit tre e d t op ais er te weinig
kettinglengte ís uitgebracht, o f ais het anker op een hellende bodem ligt. Een anker dat met
de schacht naar beneden op een hellende bodem lig t heeft meer ankerketting nodig, dan een
anker op dezelfde w aterdiepte bij een vlakke bodem. Bij een w aterdiepte van 2 0 m eter en
een bodem helling van 2 ° is ongeveer 10 m eter extra lengte nodig, bij een helling van 5 °
loopt d it op to t 27 meter (1 kettinglengte. Bij de meeste ankerplaatsen is de bodem helling
m inder dan 1 ° to t 2 ° en w o rd t er in het algemeen in verhouding to t de w aterdiepte genoeg
lengte uitgebracht om dit e ffe c t op te vangen; op hobbelige bodems en dicht onder de kust
van de W ielingen Zuid m oet echter wel rekening m et d it effect gehouden w orden.
Het anker kan scheef belast w orden ais het schip achter het anker giert, of rond gaat op de
stro om . Bij kleine gierhoeken zal het anker zijn positie en houdkracht behouden, mede
dankzij het feit dat de ketting een deel van de hoekverdraaiing kan opvangen. Bij grotere
gierhoeken kan het anker instabiel w orden en gaan krabben o f uitbreken. Bij rondgaan van
het schip kan het anker ingegraven blijven en zich richten naar de nieuwe belasting richting.
Het anker kan echter in dat geval ook uitbreken, waarna het zich opnieuw m oet ingraven.
De beschikbare literatuur biedt onvoldoende gegevens om te bepalen onder welke
om standigheden het anker al dan niet zijn houdkracht behoudt. Gezien het grote aantal
variabelen - anker geom etrie, bodem sam enstelling, lengte van de ketting, w aterdiepte,
snelheden, gierhoeken, etcetera - is het zelfs de vraag o f onderzoek hierover volledig
uitsluitsel kan g e v e n .
H 73 05
December Pagina
38
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
Een bijzondere vorm van scheef belasten is het zogenaamde "over de kop tre kke n ". Dít
tree dt op ais het schip bij de stroom kentering recht over het anker drijft. In dat geval breekt
het anker zeker uit en moet zich opnieuw ingraven.
Een anker dat in o f op een hobbel ligt kan minder grond mobiliseren dan in een vlakke
bodem en levert dus minder houdkracht.
Everingen
Het aantal d rifte rs in de Everingen is laag, zowel volgens de officiële statistieken, ais
volgens de loodsen. Een exacte analyse van de oorzaken kan niet gegeven w orden, om dat
hiervoor de gegevens ontbreken. Dit zal over enige tijd w el m ogelijk zijn, aangezien de post
Terneuzen gestart is m et registratie van alle drifters en de om standigheden waaronder dit
gebeurt.
Uit de inform atie die w el beschikbaar is kan voorlopig w orden geconcludeerd dat driften
vooral een gevolg is van een te grote stroom kracht: de meeste schepen driften rond de
maximale vloedstroom . De stroom snelheden zelf zijn groter dan in de Put van Terneuzen,
maar kleiner in dan de overige ankergebieden. W ind u it het oosten vergroot het risico:
oostelijke w in d m aakt een ongunstige (grotel hoek m et de vloedstroom en de drie
geregistreerde d rifte rs ontstonden allen bij oostelijke w in d .
Kranen en bakken zullen in principe de w in d - en in m inder mate de stroom krachten doen
toenem en. Uit de huidige inventarisatie b lijk t nog niet dat d it een sig nificant e ffe ct heeft,
maar er zijn te w einig gegevens in de literatuur en u it de praktijk om deze conclusie hard te
onderbouw en.
Aan het driften in de Everingen gaat meestal geen uitzonderlijk gieren vooraf. H et over het
anker drijven tijdens de stroom kentering kan een relatief belangrijke oorzaak zijn van het
d rifte n (zie ook de algemene conclusies hierboven).
Put van Terneuzen
Het aantal drifters in de Put van Terneuzen is relatief hoog (ais deel van het totale aantal
ankerende schepen). Het aantal ongevallen is daarentegen zeer laag, dankzij de verplichte
aanwezigheid van een loods die in geval van d riften op tijd ín kan grijpen. In absolute zin zijn
de problem en alleen op Vlissingen Rede groter.
Belangrijkste oorzaak voor het d rifte n is het giergedrag op de ebstroom in com binatie met
de (overheersende) w estelijke w inden. Dit gieren veroorzaakt een sterke toenam e van de
stroo m krach t en m ogelijk een scheve belasting van het anker. De stroom snelheid zelf is
overigens het laagst van alle ankergebieden, maar de loodsen beschrijven het karakter van
de stroom ais grillig, hetgeen een oorzaak van het gieren kan zijn. Een andere oorzaak voor
het gieren kan een in sta biliteit van de com binatie schip-anker zijn, bijvoorbeeld ten gevolge
van de onderlinge stroom - en w in d rich tin g .
H 730S
December Pagina
39
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
fl
HARRIS
De aanw ezigheid van kranen en bakken zal w elisw aar de totale krachten doen toenem en,
maar schijnt w e inig o f geen invloed te hebben op het giergedrag. De kracht toename is naar
verw achting beduidend lager dan de toename ten gevolge van het gieren.
In de praktijk b lijk t het stuurboordanker het gieren te verminderen en heeft het gebruik van
het roer w einig invloed. D it is in tegenspraak met de resultaten van sim ulatie-berekeningen
u it de literatuur. D it kan komen doordat in de sim ulaties niet de specifieke om standigheden
van de Put in beschouw ing zijn genomen. M et name de sam enstelling van het stroom veld
en de onderlinge rich tin g van stroom en w ind kunnen een rol spelen.
Een andere oorzaak voor het drifte n kan de k w a lite it van de ankergrond zijn.
Door het herhaald ankeren op dezelfde plaats w o rd t de grond geroerd; d it w o rd t
verergerd doordat het anker regelm atig uitbreekt bij de stroom kentering en doordat
het regelm atig krabt. Een anker in geroerde grond levert in het algemeen minder
houdkracht dan in de oorspronkelijke bodem.
De bodem in de Put is hobbelig hetgeen de eerder beschreven reducties van de
houdkracht ten gevolg kan hebben.
Overige gebieden
Het aantal drifte rs is op Vlissingen Rede in absolute zin het gro o tst. Tevens is het in
relatieve zin hoger dan op W ielingen Noord en Zuid. Het aantal probleem gevallen is de
laatste jaren gedaald, w aarschijnlijk dankzij maatregelen van de Rijkshavenm eester w aardoor
het gebruik van de ankerplaatsen is afgenomen.
Oorzaken van driften zijn ais v olg t.
In de W ielingen Noord en Zuid is de slechte ankergrond een belangrijk oorzaak.
Voor W ielingen Zuid verergert de kleine kielspeling de problemen (door de hogere
stroom krachten) en kan de helling van de bodem d ich t onder de kust extra
kettinglengte noodzakelijk maken.
Verrew eg de meeste d rifters treden op bij de com binatie van vloedstroom en
w estelijke w inden.
Stroom snelheden zijn in de W ielingen hoger dan op Vlissingen Rede.
Er driften meer w indgevoelige schepen (containerschepen, vrachtschepen, ro-ro
schepen), dan overige schepen (w aaronder massagoed schepen).
De kans op driften neem t toe met toenem ende diepgang.
H 730S
December Pagina
40
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
n
H ARRIS
7
AANBEVELINGEN
Dit h o ofd stu k geeft allereerst per ankergebied de mogelijkheden voor vervolgonderzoek.
Vervolgens w orden een aantal mogelijke oplossingen geschetst.
Vervolgonderzoek Everingen
De aanbeveling voor de Everingen is om na enige tijd de gegevens te analyseren die de post
Terneuzen verzam elt. Aan de hand van de resultaten van deze analyses kan besloten
w orden om eventueel verdere berekeningen u it te laten voeren om zo richtlijnen voor
ankeren in de Everingen op te kunnen stellen. Een m ogelijke procedure voor deze
berekeningen luid t ais v o lgt. M et behulp van statische berekeningen w orden de externe
krachten bepaald voor die condities, die in de praktijk kritiek blijken te zijn. Deze statische
berekeningen kunnen zow el voor enkelvoudige schepen, ais voor schepen in com binaties
m et kranen en ontvangende schepen plaats vinden. Indien praktijkgegevens en de resultaten
van de statische berekeningen voldoende correleren, kan voor een g ro o t bereik van condities
voorspeld w orden w a t kritieke situaties zijn. Hierna kunnen op basis van deze berekeningen
richtlijnen opgesteld w orden.
Dynam ische m odelberekeningen zijn naar verw achting niet nodig. D it is pas een optie ais
de statische berekeningen onvoldoende blijken te correleren m et de praktijkgegevens.
Vervolgonderzoek Put van Terneuzen
Het aantal ongevallen in de Put van Terneuzen is laag, dankzij de aanwezigheid van loodsen.
Deze m oeten echter zeer regelm atig ingrijpen om problem en m et driftende schepen te
voorkom en. Indien men d it ongew e nst vindt kan vervolgonderzoek plaatsvinden. Doei van
d it vervolgonderzoek kan zijn te bepalen hoe het giergedrag verm inderd kan w orden en om
to t richtlijnen te kom en. Hiertoe kunnen onderstaande groepen van werkzaam heden
uitgevoerd w orden. De eerste groep heeft betrekking op het giergedrag en de daaruit
volgende krachten. De tw eede groep heeft betrekking op de houdkracht van het anker.
Het onderzoek naar het giergedrag heeft to t doei om de krachten te berekenen die tijdens
het gieren optreden en te bepalen op w elke wijze d it giergedrag beïnvloed kan w orden.
Hiertoe kunnen de volgende werkzaamheden uitgevoerd w orden:
het lokale stroom veld in kaart brengen voor verschillen om gevingscondities,
bijvoorbeeld m et behulp van hydraulische modelberekeningen w elke gevalideerd
w orden m et m etingen ter plaatse;
analyseren van de gegevens w elke de Post Terneuzen registreert;
berekenen van de krachten op het anker m et behulp van een dynam ische methode,
op basis van de nauw keurige stroom gegevens en voor een enkelvoudig schip;
vergelijken van deze resultaten m et de praktijkgegevens;
uitvoeren van een gevoeligheidsonderzoek met het dynam ische rekenmodel, om te
bepalen op welke w ijze het giergedrag verm inderd kan w orden;
bovenstaand onderzoek kan gecombineerd worden met experim enten in de praktijk,
w aarbij een aantal schepen op een aantal verschillende punten tussen de officiële
locaties Charley en Bravo ten anker gaan en het giergedrag geobserveerd w o rd t.
H 730S
December Pagina
47
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
!l
H A R R IS
Het houdkracht onderzoek kan u it tw ee delen bestaan:
onderzoek naar de vlakheid en samenhang (interne schuifspanning) van bodem
onderzoek van de houdkracht van ankers in de bodem, bijvoorbeeld m et een
testopstellin g o f m et een ten anker liggend schip.
Door de krachten tijdens het gieren onder verschillende om standigheden te vergelijken m et
de houdkracht van het anker kunnen richtlijnen opgesteld w orden. *De invloed van kranen
en lichters is pas zinvol indien uit het hiervoor genoemde onderzoek een m ethode vo lg t
waarmee het gieren vermeden kan w orden. In dat geval kunnen richtlijnen ontw orpen
worden volgens dezelfde m ethode ais voor de Everingen.
Vervolgonderzoek overige gebieden
V o or de overige gebieden w orden tw ee aanbevelingen gegeven:
nadere analyse van de gegevens van de verkeerspost Vlissingen, eventueel
gecom bineerd met statische modelberekeningen; hierbij kan m et name een verband
gezocht w orden tussen w ind- en stroom sterkte en -richtingen en kan bepaald
w orden o f driften relatief vaak vo o rko m t ná de stroom kentering;
onderzoek van de b odem kw aliteit van Vlissingen Rede.
Mogelijke oplossingen
Het aanscherpen van de bestaande aanbevelingen en reglementen kan de problem en voor
alle ankergebieden verkleinen;
loodsen en verkeersleiders dienen de kapiteins bij herhaling te w aarschuw en voor
de risico 's bij de stroom kentering; hoew el d it niet altijd het geval zal zijn, dient men
aan te nemen dat het anker bij de stroom kentering uitbreekt en o pnieu w m oet
ingraven; zo nodig dient het opnieuw ingraven m et behulp van de hoofdm oto r
ondersteund te w orden en in ieder geval m oet de ankerw acht a ctief de positie
controleren en dient de machine stand-by te staan voor het geval het anker niet
goed ingraaft;
richtlijnen voor het al dan niet ten anker gaan onder verschillende condities kunnen
opgesteld
w orden
indien
u it
de
statistische
analyses
(en eventuele
modelberekeningen) een verband gevonden w o rd t tussen deze condities en de kans
op d riften.
Verdergaande maatregelen kunnen nodig zijn voor de Put van Terneuzen, indien u it het
vervolgonderzoek b lijkt dat het niet m ogelijk is de risico's te verkleinen door te ankeren op
een andere w ijze, o f op een andere positie binnen het bestaande gebied. In dat geval kunnen
de volgende oplossingen w orden overw ogen:
aanwijzen van een ander ankergebied voor het lichten van schepen; hierbij dient
opgem erkt te w orden dat er econom isch nadeel kan ontstaan indien d it gebied ver
van Terneuzen verw ijderd ligt;
installeren van een afm eerpunt in de Put, bijvoorbeeld een ankerboei die door middel
van ankers m et vergrote houdkracht afgemeerd is;
creëren van een vaste ligplaats voor het lichten van schepen op een nader te
bepalen locatie buiten de sluizen van Terneuzen.
H 73 05
December Pagina
42
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
11
H A R R IS
GERAADPLEEGDE LITERATUUR
A n c h o r Manual. Krimpen a/d IJssel, 1 990. V ryhof Ankers B.V.
Krachten op ten anker liggende schepen. Westerschelde. Rotterdam , juni 1992. R ijksw aterstaat,
Dienst Verkeerskunde, project S 9 1 .2 4 4 .
Onderzoek risicofactoren b ij a ctivite ite n op aangewezen ankerplaatsen Westerschelde. Deel 1 en
2. W ageningen, 1989. MARIN, raport no. 0 8 6 0 5 -1 -M O.
P redictions o f W ind and Current Loads on VLCC's. Londen, 1977. Oil Companies International
Marine Forum.
Brendling, W .J. en D. W ilson, "Theoretical and Experimental Investigations o f the Low Frequency
M otions o f a Single A nchor Leg M oored Buoy and T anker.” Workshop Proceedings Floating
S tructu re s and O ffshore Operations. W ageningen, 19-20 novem ber 1987.
Brook, A .K . en D. Byrne, "The Dynam ic Behaviour o f Single and M ultiple M oored Vessels". The
N aval A rc h ite c t, m aart 1984.
Everaars, S .E., Ankeronderzoek 1993. 1994. R ijksw aterstaat, Directie Zeeland, afstudeerscriptie.
Puech, A ., J. M eunier en M. Pallard, "Behavior of A nchors in D ifferent Soil C o ndition s". Conference
proceedings 10th A n n u a l OTC. H ouston (Texas), 1978, 1 3 2 1 -1 3 2 9 . O ffshore Technology
Conference.
Schellin, T.E., T. Jiang en S.D. Sharma, "M o tio n Sim ulation and Dynamic S tability o f an Anchored
Tanker Subject to Current, W ind and W aves". Ship Technology Research. S chiffstechnik, 3 7 , 1990.
Sharma, S.D ., T.E. Schellin en T. Jiang, "D ynam ic Instability and Chaotic M otions o f a Single-PointMoored Tanker". Conference Proceedings Seventh Sym posium on N aval H ydrodynam ics.
W ashington, D.C., 1989.
Taylor, R .J., "Perform ance of Conventional A n ch o rs". Conference Proceedings 13th A n n u a l OTC.
Houston (Texas), 1981, 3 6 3 -3 7 2 . O ffshore Technology Conference.
Tow ne, R.C., Test o f A n ch o rs fo r M oorings and G round Tackle Design. Port Hueneme (California),
maart 1 9 6 0. Naval Civil Engineering Laboratory, Technical Report R-044.
H 73 05
December Pagina
43
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
BIJLAGEN
Bijlage 1
Reglementen en bekenmakingen welke relevant zijn voor het ankeren in de
W esterschelde.
Bijlage 2
S ta bilite it van ten anker liggende schepen.
Bijlage 3
Besprekingsverslagen interview s
H 7305
December Pagina
44
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
H A R R IS
Bijlage 1
Reglementen en bekenmakingen w elke relevant zíjn voor bet ankeren in de W esterschelde.
H 7305
December Pagina
VW
Scheepvaartregleraent Westerschelde 1990
ankergebieden en ankerposities Westerschelde, nr 005/92
DE RIJKSHAVENMEESTER WESTERSCHELDE
Gelet op artikel 9, vijfde lid, van
Westerschelde 1990 (stbl. 1992, 53).
het
Scheepvaartreglement
maakt bekend:
1. De volgende GEBIEDEN in de Westerschelde en haar mondingen
zijn aangewezen om ais ankerplaats te worden gebruikt:
1.1
Wielinaen-Noord. bewesten de W8.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* over de boeien/tonnen W6 - "War Diwan" - WN2 "Trawl"
* over de boeien/tonnen "Trawl" - WN4 - WN6 - WN8
* langs de meridiaan van de boei W8
* over de boeien W8 - W6
1.2
Wielinqen-Noord. beoosten de W 8 .
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* langs de meridiaan van de boei W8
* over de boeien/tonnen WN6 - WN8 - WN10 - WN12 - WN14 W12
* over de boeien W12 - W10
* over de boeien W10 - W8
1. 3
Wielinqen-Zuid. bewesten het haventje van Nieuwe Sluis.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* langs de meridiaan van het kustvuur Kruishoofd
* over de boeien W7 - W9
* over de boei W9 en het haventje van Nieuwe Sluis
* langs de Zeeuwsch-Vlaamse kust.
1.4
Wielinqen-Zuid. beoosten het haventje van Nieuwe Sluis.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* over de boei W9 en het haventje van Nieuwe Sluis
*
over de boeien W9 en "Songa"
* over de boei "Songa" en de kop van de Westelijke dam
veerhaven Breskens
* langs de Zeeuwsch-Vlaamse kust.
1.5
De Rede van Vlissingen.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* over de toren van de Hervormde Kerk te Breskens en het
Schelde Coördinatie Centrum te Vlissingen
* over de boeien "Songa" en H/SS
* over de boeien/tonnen H/SS - SS2 - SS4 - SS9
* over de boeien/tonnen
SS9 - SS7 - SS5 - SS3
- SS1 SS/VH
2
1.6
Oosteliik deel van de Rede van Vlissinqen.
Dit gebied vormt een integraal deel van het totale ge­
bied Rede van Vlissingen (1.5) en wordt begrensd door de
lijnen:
* over de boeien/tonnen SS5 - H/SS - SS2 - SS4 - SS9 SS7 - SS5.
1.7
Sprinqeraeul.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
* over de boeien/tonnen Al - PvN/Spr - 19 - 21 - A3 - A2
- Al.
1. 8
Marlemon.
Dit gebied wordt begrensd door de lijnen:
*
over de
ton M-Al en de boei NvB/M-A
*
over de
boei NvB/M-A en tonnen M-A7enM-A5
*
over de
tonnen M-A5 - M-A3 - M-Al
2. De volgende
POSITIES in de Westerschelde zijn
ais ankerplaats te worden gebruikt:
2 . 1 . In de Everingen:
Everingen A:
51° - 24'- 04"
met een straal
Everingen B:
51° - 23 '- 47"
met een straal
Everingen C:
51° - 23'- 31"
met een straal
Everingen D:
51° - 23'- 18"
met een straal
Everingen E:
51° - 23'- 06"
met een straal
2.2
N en 03° - 44' - 31"E
van 500 meter
N en 03° - 45' - 15"E
van 400 meter
N en 03° - 45' - 55"E
van 400 meter
N en 03° - 46" - 36"E
van 400 meter
N en 03° - 47' - 15"E
van 350 meter
In de Put van Terneuzen:
Put van Terneuzen A:
51° - 20'- 36,5" N en 03° - 50' - 41,5"E
met een straal van 350 meter
Put van Terneuzen B:
51° - 20'- 43" N en 03° - 51 ' - 21,5"E
met een straal van 4 00 meter
Put van Terneuzen C:
51° - 20'- 52" N en 03° - 52' - 03"E
met een straal van 400 meter
3. Aanwijzingen
sen .
3.1
aangewezen om
voor
het
innemen
van
bovengenoemde
ankerplaat­
Zeetankvaartuigen,
vallende onder artikel 25 van het
Reglement Vervoer Gevaarlijke stoffen met Zeeschepen
(RVGZ), geladen met vloeibaar gemaakte gassen, moeten,
in geval zij zich tengevolge van overmacht niet kunnen
3
houden aan de in artikel 25 RVGZ vastgestelde route, in
verband met de veiligheid van de Scheepvaart, ankeren in
het ankergebied Wielingen-Noord, zo westelijk mogelijk
doch in ieder geval bewesten de meridiaan van de boei W8, of, als die ligplaats vrij is, in de Everingen, posi­
tie "A".
Dit geldt ook voor de uitgaande vaart.
De Rijkshavenmeester Westerschelde kan in bijzondere
omstandigheden een andere ankerplaats toewijzen.
3.2
Vaartuigen, geladen met gevaarlijke stoffen, die onder­
worpen zijn aan de verplichting tot seinvoering, genoemd
in de artikelen 12 en 23 van het RVGZ, met uitzondering
van vaartuigen genoemd in artikel 25 van het RVGZ en
vaartuigen geladen met stoffen van de gevaren klasse IMO
1, dienen, indien daartoe de noodzaak aanwezig is, uit­
sluitend te ankeren in het ankergebied Wielingen-Noord,
bewesten de meridiaan van de W-8.
Dit ankeren mag slechts geschieden na verkregen toestem­
ming van de Rijkshavenmeester Westerschelde.
Indien er voor deze vaartuigen eventuele bezwaren van de
zijde van de scheepsleiding, van nautische of meteorolo­
gische aard, hiertegen worden ingebracht, kan de Rijks­
havenmeester Westerschelde de ankerplaats Oostelijk deel
van de Rede van Vlissingen (1.6) of een andere anker­
plaats aanwijzen.
3.3
Tijdgebonden vaartuigen, met een diepgang die groter is
dan 140 dm en die wegens deze diepgang niet kunnen anke­
ren in de Rede van Vlissingen (zie punt 1.5), zijn ver­
plicht te ankeren in het gebied Wielingen-Zuid. beoosten
het haventje van Nieuwe Sluis (zie punt 1.4).
3.4
Overige
ankeren:
vaartuigen
(met
ongevaarlijke
lading)
mogen
3.4.1
Zonder toestemming van de Rijkshavenmeester in de
gebieden:
* Wielingen-Zuid, bewesten het haventje van Nieuwe
Sluis (1.3);
* Rede van Vlissingen (1.5);
* Springergeul (1.7), indien de L.O.A. minder dan
meter bedraagt;
* Marlemon (1.8).
3.4.2
Met toestemming van de Rijkshavenmeester in de gebie­
den:
* Wielingen-Noord, bewesten de meridiaan van de boei
W-8 (1.1);
* Wielingen-Noord, beoosten de meridiaan van de boei
W-8 (1.2);
4
* Wielingen-Zuid,
Sluis (1.4);
beoosten
het
haventje
van
Nieuwe
en de posities:
* Everingen A, B, C, D, en E (2.1);
* Put van Terneuzen A, B en C (2.2), met een maximale
toegestane L.O.A. van 290 meter.
Een ankerplaats in de Everingen of in de Put van
Terneuzen moet tijdig worden aangevraagd bij de Cen­
trale Verkeersdienstleider in het Schelde Coördinatie
Centrum te Vlissingen.
4. Bij deze bekendmaking wordt in bij lage(n) de
met hun respectievelijke nummers weergegeven.
ankerplaatsen
5. Bekendmaking aan de Scheepvaart Westerschelde (Bass)
gewijzigd bij Bass 71/87 komt hiermee te vervallen.
52/87,
6. Deze bekendmaking treedt in werking met ingang van 1 november
1992.
Deze bekendmaking is in de Staatscourant geplaatst
oktober 1992 en gewijzigd op 17 februari 1993.
Middelburg,
5 maart 1993
De Rijkshavenmeester
Westerschelde
op
29
»**'■'
1.
,< -
' • . '*-
PERSA 775 /6 1 .
.
4
•■ •
' ’
*
VeBtyreoholgo/Pu-t
t o
Tgrnengen. l en g te tchepen.
Ala uitkomst van »en teruka gedaan coder*oek wordt, in overlag M t 0« Rijkahavenoeester Vaster«ahaIda, een lengtegrens vastgesteld voor »chapen,
welke tan anker liggen In da Pat van Teman*en, toneinde aldaar ta lichten,
>Pit le gedaan om te voorkomen dat »aar grote achapen tijdens bat »waaien
V op bet anker da vrije doorvaart geheel of gedeeltelijk sollen belacmeren. ^
. ■
‘
.
pe ^arurtegreng is vagtgesteld cp P90 » a te r (iflA ^ .
.•
\
«V
; Ais additionele bepaling geldt Toarte dat, indien schepen de vaatgestelde ■;!
>•' svaaioixkele, aoale aangegeren op de betrokken Eydral-kaart, dreigen te
¿■f>cversohrijden, wan dén of meer sleepboten gebruik gemaakt moet worden om
•'-$die ovarsohrljding te voorkomen* ? . . v
-=C
' 1
De loodsen wordt Terzooht de kapiteins dienaangaande te adviseren.
H.B.I Bovenstaande bepaling laat onverlet de marlmm diepgang die het
^ aohip kan (mag) hebben om op de bedoelde plaats te arriveren en
daarna te ankeren* Eet vaststellen daarvan is voorbehouden tum
J-'ïÇ : 'de kapitein, daartoe geadviseerd door de loods.
: 'r ?
Eiezmede ia Berna 116/80 vervallen).
14 juli 1981. ‘ i:''t 0 3 jjr
■
-1V-¿ü ■ ' -ix/*
■■
•••
«
-
:
v
-
' v r - í p , 1* 1
• /i .J 'fv 11
:
‘
*
‘
,
*• ' * ?
• > '' i » ; ' í f t
•- /«. i.. • - 'i / <
* .tVi1
-X»; • »
• *.
¿x :■■■■<& ■<
1Ï L - <
.» il
.
' 'w # )
Bireoteor van bet
Maritiem Bistriot Scheldemond,
•
V
ú ■
7.'
£
.
í
: '- c v - ¿* • ( ■ » i, ; s"-«j,,
**'■ *■•:
•• > . ■'
■■■ -x
.
— -
■*
\ •V
-
’/
J. Vaaleman Bruynreel*
"y : M
b e k e k d m a k ik c
aak
de
s c iiz p y a a e t
sczudekckd
n ieu w c n ciijr. *,3
(B A S E
5^
/8 ¿
)
i
^
^
A. / (?
0 8 1 E V » lis s in o e n
.
V- ' — ^
>=I(01U í )-,M 6 S
VJ ^
*'Ay
^
I e l e * 37 EIS ö o s m s r.l
Cecruik ankerplaatsen Vesterscbelde.
DE DIRECTEUR SCHEEPVAART EK MARITIEME ZAXEK , DISTRICT SCEElDSiONB,
TEVEKS RIJKSEAVENMEESTER, mede gelet op artikel
tiende lid van
bet Scbeepvaartreglement Vesterschelde (Stb. 19&1> 620), maakt be­
kend de volgende interim-maatregelen:
1. Voor bet verrichten van handelingen, bierna onder punt 3 te noemen,
vcrdt in de volgende gebieden een ankerplaats aangewezen of aan­
bevolen :
*i.* . Rede van Vlissingen
i,
\ *
1.2. Schaar van Spijkerplaat
1.3. Vielingen Koord
1.4. Vielingen Zuid (in beginsel alleen schepen groter dan 1 5 .OOO 3R?)
1.5* Everingen
1.6. Springergeul (schepen met een lengze c.a. van niet meer dan
1 .7 . Eut van Terneuzen (scheper, met eer. lengae c.a.
2 9 c meter)
meze:
van niet meer dan
1.8. Kicdelgat nabij Kapellebank
2. Voor bet verrichten van handelingen, hierna onder punt’ 3 te noemen,
vorder schepen (zovel zee- ais binnenvaartschepen) onderscheiden in
de categorieën:
2 . 1 . Categorie A : schepen, geladen of geladen geweest met ongevaar­
lijk e lading, zoals steenkool, erts, graan e.d.;
2.2. Categorie B : schepen, geladen met relatief gevaarlijke stoffen
ais genoemd in de bijlage van deze Bekendmaking,
dan vel daarm.ee geladen geveest, doch niet vrij
van residuen;
2.3. Categorie C : schepen, geladen met gevaarlijke stoffen, velke
r.let zi jr. genoemd in de bijlage var. deze Bekend­
making, dan vel daarmee geladen geveest, doch
niet vrij van residuen.
2.4. Categorie D 1 : schepen voer bet vervoer van gas in bulk, vaarop
V jlV:
>•
ccssc»-^ '■J»
I
'■''-C-
^ < ^ 0
2.5. Categorie D2: scheper, voor bet verveer van gas ir. bulk, vaarop f
’u r A .K S \j o— W e b
W p e v s s c ^ CS'. *
I c^vo\,C_ ^CAoV:<^~~k\
-
2
I
3- In deze Bekendmaking worden de volgende handelingen onderscheiden:
■
3 .1 . overslag van lading;
3.2. hunkeren, waarbij tevens is begrepen andere bevoorrading, alsmede
de afgifte van afvalolie;
3-3* schoonmaken van lading- en bunkerruimten, waarbij gassen en/of
residuen vrijkomen;
3.4. schoonmaken van ladingruimten, waarbij geen gassen en/of
residuen vrijkomen;
3.5. herstellingen en/of onderhoud;
■ -1 ~
3-6, vachten op een ligplaats in één der Belgische of Nederlandse
havens aan de Schelde cf aan het kanaal van Terneuzen c.c. het
vachten op orders, ook voer een andere dan genoemde havens :
3-7. het wisselen van bemanning;
3.8. ankeren ingeval van overmacht roet betrekking tot de weersge­
steldheid, het getij, verkeersstremming, scbeepsdefecten, e.d.
4 . Toestemming van de Bijkshavenroeester.
4 .1. Voor bet verrichten van handelingen,
ais bedoeld in de punten
3.1., 3.2. en 3.3- is op grond van bet Scheepvaartreglement
Vesterschelde (Stb. I9 8 I, 620), artikel 9, ü e n d e lid, en voor
het verrichten van handelingen, ais bedoeld J ld punt 3.8., in
samenhang roet punt 2.5- is op grond van «
vooraf
verkregen toestemming van de Bijkshavenmeester vereist.
y*,
4.2. Voor bet verrichten van handelingen, ais bedoeld in de punten
3*4* t/m 3.7., alsmede punt 3.8. in saroenhang met punt 2 .4 . in
beginsel geen vooraf verkregen toestemming van de Rijkshaven­
meester vereist.
Echter, ter voorkoming van de mogelijkheid, dat op grond van bet
Scheepvaartreglement Vesterschelde, artikel 94, eerste lid, in
een later stadium op aanwijzing van de Rijkshavenmeester een
andere dan de gekozen ankerplaats Doei werden ingenonsen, dan wel
bepaalde handelingen moeten worden beëindigd of onderbroken,
wordt kapiteins en schippers dringend aanbevolen ook voor het
verrichten van bedoelde handelingen (3-4* i/o 3*8.) hun voor­
nemen daartoe tijdig te melden.
4.3. 3i.j de aanwi jzing -van ankerplaatsen en bet verlenen van toe­
stemming van handelingen worden docr de Rijkshavenmeester de
volgende normen gehanteerd:
-
j>
-
4-3.1.
Is toestemming voor­
af van de REM beno­
digd voor de
Categorieën
De .door de REM aan te
wijzen ankerplaats
ligt in één van de ge­
bieden genoemd in ae
nun ten
1 .5 . 1
3.1.
A, B
(C, D1 en 1)2 verboden)
*■-
3.2.
A, B, C
(Dl en D2 verboden)
1.5., 1.6., 1 .7., 1.8.
3.3.
A, 3, C
(D1 en D2 verboden)
1. 3., 1.6.
3.8.
D2
Io-
Vorax dringend aan­
bevolen het voorne­
men daartoe tijdig
te melden, door de
Categorieën
De door de REM aan _te
bevelen ankerplaats
zal dan liggen in één
van de gebieden, ge­
noemd in de uunten
A, B
1.1., 1.2., 1.3., 1.4. ,
1.6., 1.0«
C
1.2., I.3 . 1
1 .8 «
D1
1 .2 ., 1 .3 .
Voor handelingen ge­
noemd in punt
1 .6 ., 1 .7 . 1
1 .8 .
•
4-3.2.
Voer handelingen ge­
noemd in punt
0 .4■>
3*5")
3.6., 3-7.
1-4*1 1.6.,
(D2 verboden)
1.1., 1 .2., 1.3., 1 .4. ,
«o «, >.8,
D1
1 -2 ., 1 .3 .
OO
rO
A, 3, C
5- ret aanvijzen van een ankerplaats voor de handelingen bedoeld in
punt 4-3-1. gez-zhiedt aan de hand van een beoordeling met betrekking
tot de conditie van het schip, de soort lading, de beladingstoestand,
de te verrichten werkzaamheden, de hydro-/meteo-omstandigheden en de
bezetting van de overige ankerplaatsen door andere schepen.
6. Aan het uitvoeren van de in 4-3.1. bedoelde handelingen kunnen bij
de aanwijzing van de daartoe bestemde ankerplaats door of vanvege de
Rijkshavenmeester nadere voorschriften worden verbonden.
7. Indien de Rijkshavenmeester of zijn gemachtigde een toestemming
ais bovenbedoeld tijdelijk dan wel permanent weigert of intrekt,
zal dit geschieden onder opgave van redenen.
6. Ijd ^ g kendmakir.ger, aan de Scheepvaart Scheldêmond nrs.
1
vervallen.
en
/
5. Deze bekendmaking zal worden gepubliceerd in de Nederlandse
Staatscouran t.
o U ss
\
1.1A b b 25/«4*
i///}-’04
Categorie
A
Categorie
J3
Categorie
C
Categorie
D1
Categorie
Overslag lading r
Everingen
Springergeul
Put
Middelgat
Everingen
Springergeul
Put
Middelgat
Verboden
Verboden
Verboden
Bunkeren
Bevoorrading
Afgifte afvalolie
Everingen
Springergeul
Put
Middelgat
Everingen
Springergeul
Put
Middelgat
Everingen
Springergeul
Put
Middelgat
Everingen Pos C.
Alléén in zeer
bijzondere gevallen.
Verboden
Schoonmaken lading
bunkerruimten waar
bij gassen en/of
residuen vrijkomen
Wielingen Noord
Springergeul
Wielingen Noord
Springergeul
Wielingen Noord
Springergeul
Verboden
Verboden
Schoonmaken lading
ruimten waarbij
geen gassen en/of
residuen vrijkomen
Hede Vlissingen
S c h .V .d .Spijkerpi.
V/ielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Rede Vlissingen
Sch.v.d.Spijkerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Sch.v.d.S pijkerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Sch.v.d .Spi jkerpl, Verbod en
Wielingen Noord
Hers tellingen
en/of onderhoud
Rede Vlissingen
Sch.v.d .Spui kerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Mi ddolgnt
Rede Vlissingen
Sch.v.d .S pijkerpl,
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Sch.v.d .S pijkerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Midd elgn t
Sch.v.d.Spijkerpl.
Wielingen Noord
Wachten op orders
of ligplaats
en/of
Wisselen van be­
manning
Rede Vlissingen
Sch.v.d.Spijkerpi.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Rede Vlissingen
Sch.v.d .Spi jkerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Sch.V .d .Spijkerpi.
Wielingen Noord
Wi elingen Zuid
Springergeul
Middelga t
Sch.v.d.Spijkerpl.
Wielingen Noord
Overmacht
Rede Vlissingen
Sch.v.d.Spijkerpi.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Rede Vlissingen
S c h ,v.d .Spijkerpl.
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Middelgat
Rede Vlissingen
Sch.v.d.Spijkerpl,
Wielingen Noord
Wielingen Zuid
Springergeul
Midd elgat
Sch.v.d .Spijkerpl.
Wielingen Noord
D2
4 'u
hC
•H
C o
C
> <U
Si
t
cO ftí
U M
O B'
o cn
íe
0 K
*=
.r-■>
►H l'l
>
01 K
C-1m
cn W
m *->
O M
E-í ext
C
QJ
0>
fl
0)
4>
frf)
•rH
T
•fÍ
-j
Verboden
C
0)
fiO
c
•H
H
01
«O
iíO
Verbod en
X'.
Ï« F
ro c
—Î c
o E
í> *
*
y
?
m r
» ^
*Wielingen Noord
k b /
**•
0
í/
g w
O i1
ä
►H C
cri c
Q c
Voor de hierna volgende handelingen Is toestemming nodig door of namens de R.H.M.
AAN TE WIJZEN ANKERPLAATSEN
HANDELI NG
TYPE SCHIP (droge en natte lading)
3.1. OVERSLAG
A. ongevaarlijk
■y
1
1 .
*5
5 ,
. Everingen;
B. relatief gevaarlijke stoffen volgens lijst
J
1.0. Kappelebank.
1 .6 ^ Springergeul ; 1. 7. l'ut;
VERBODEN HANDELING
C. gevaarlijke stoffen niet volgens lijst
D. 1 . kleine gasochepen
tl
II
D.2. grote gnnschepen
II
II
-
A. ongevaarlijk
1 .5 . Everingen;
BEVOORRADING t
B. relatief gevaarlijke stoffen volgens lijst
1.8. Kappelebank.
AFGIFTE OLIE.
C. gevaarlijke stoffen niet volgens lijst
3 ..2.
BUNKEREN,
1.6. Springergeul; I.7 . Put;
VERBODEN HANDELING
D.1. kleine gasschepen
BERLO 1 1 7 / 8 4 ; bunk eren E v .
D.2. grote gasschepen
3 . 3 . SCHOON­
Uitzondering voor D.1. vol/-
A. ongevaarlijk
1 .3 . Wielingen Noord;
MAKEN TANKS,
B. relatief gevaarlijke, stoffen volgens lijst-
RUIMEN EN BUNKERS
C. gevaarlijke stoffen niet volgens lijst
1.6. Springergeul.
*
MET ONTGASSEN
EN SL0B5.
D.1. kleine gasschepen
VERBODEN HANDELING
D.2. grote gasschepen
3.0. ANKEREN
D.2. grote
gasschepen
1 .3 . Wielingen Noord.
DOOR OVERMACHT.
Het aanwijzen van een ankerplaats voor bovengenoemde handelingen bedoeld in 4-3.1. van deze Bass gebeuren aan de hand
van een beoordeling met betrekking tot de conditie van een schip, de 30ort lading, de beladingstoes tand, de te verric
ten
werkzaamheden, de weersomstandigheden en de beze'tting van de overige ankerplaatsen.
Aan het uitvoeren van de handelingen kunnen bij de aanwijzing van een ankerplaats voorwaarden worden gesteld.
Schepenvan de' categorie D.2. zijn gasschepen waarop BASS 122/83 van toepassing
is , de verkeersbegeleidende maatrege
\
DASS 5 5 / 0 4 GEBRUIK ANKERPLAATSEN WESTERSCHELDE (interimmaatregel) TWEEDE KOLON
Yoor ele hierna volgende handelingen wordt dringend aanbevolen het voornemen daartoe
tijdig te melden aan de verkeersdienst
HANDELING
TYPE SCHIP
3.4-SCHOONMAKEN
A.
TANKS EN RUIMEN
AAN TE BEVELEN ANKERPLAATSEN
1
1.1. Rede’v. Vlissingen; 1.2. Schaar v.d. Spijkei
ongevaarlijk
B. relatief gevaarlijke stoffen volgens lijst
>
2 ONDER SLOBS EN
plaat; 1.3. Wielingen- Noord; I .
1.6. Springergeul;
4
. Wielingen- Zul
1.8. Kappelebank.
ONTGASSEN.
3.5. REPARATIES EN
C. gevaarlijke stoffen niet volgens lijst
ONDERHOUD.
1.2. Schaar v.d. Spijkerplaat; 1.3* Wielingen>
J
3.6. WACHTEN OP
Noord; I.4 . Wielingen- Zuid; 1.6. Springergeul;
1.8. Kappelebank.
LIGPLAATS.
3
.
7
.
WISSELEN
BEMANNING.
3
.0 .
ANKEREN DOOR
OVERMACHT.
Ü .1 .
kleine gasschepen
1.2. Sch. v.d. Spijkerpl.;
D.2. grote gasschepen
1-3- Wielingen-Noord.
. VERBODEN HANDELING
A. ongevaarlijk
i
1.1. Rede v. Vlissingen; 1.2. Schaar v.d. Spijkei
B. relatief gevaarlijke stoffen volgens lijst
r
plaat; 1.J. Wielingen- Noord;
C. gevaarlijke stoffen niet volgens lijst •
1.6. Springergeul;
I.4 . Wielingen- Zul
1.8. Kapplebank.
1.2. Schaar v.d. Spijkerplaat; 1-3- WielingenNoord.
Schepen van de categorie D.2. i_n de_ze— BASS
zijn de schepen van BASS 122/83, de verkeersbegeleidende maatregelen.
Ais gevaarlijke-s toffen-lijst in deze BASS geldt de bijlage.
F
a
b ijla g e
V -
PRODUCTS ÁAK
SYNONIEM OF CHEMISCHE GROEP
2
UN-nr.
Acetone
1090
Alcohol
1170
Alkyl benzene sulpkonic acid
Alpha Olefins
2584 /
2586
Alkenen
Aminoe thyle thanolaaine
Aviation Gasoline
1863
Butanediol
Butylene glycol
Butanol
Butyl alcohol
Butyl acetate
Butyl oxitol
1120
1123
Ethylene glycol monobutyl ether
2369
Caustic potash solution
1814
Caustic soda
10 2 1 /
Carbon black feedstock
2 or 3 -Chloropropionic acid
2511
Crude oils
tz J y
-Cycloheianol
Hexahydrophenol
Cyclohezane
C.T.C.
1145
Chlorte tracycline
1918
Cumene
-D.C.P.D.
Dicyclopentadiene dioxide
DoE.G.
Diethylene glycol
D.I.B.K.
Diisobutyl ketone
1157
Decyl acrylate
Biethanolamine
Die thylene tri amine
2079
Diisobutylene
2050
Diisopropanolamine
Dodecylbenzene
Dodecyl diphenyl oxide
disulfonate solution
Dodecyl methacrylate
2 E.H.
2 Ethylhexanol (of 2 ethylhexylalcohol)
Ethanol
Ethylalcohol
1170
Ethyl acetate
1173
Ethyl benzene
1175
Ethylene cyanohydrin
2-Ethylhexyl acrylate
Fuel oils
-
PROOTCTNAAM
Gasolines
%
2
-
SYNONIHí OP CHEMISCHS CROZP
UN-nr.
. '
Gasoils
/2 & -Z
Heptene
2278
Hexane
1208
Isobutanol
Iso butylalcohol
1212
Iso Propylalcohol (i.P.A.)
Isopropanol
1219
M.E.K 0
Methyl ethyl ketone
1193
M.I 0B.K.
Methyl iso butylketone
1245
Methanol
Me thyl alcohol
I 23O
Jet fuels
Lubricating Oils
Monoethanolamine
■
2491
Monoisopropanolamine
N aphta
1255
Nonanes
1920
Octyl alcohol
Octanol
1605
Phosphoric acid
2734 / 273!
Polyethylene polyamines
2850
Propylene te trainer
Resin oil
Sodium "hydroxide solution
1824
Styrene monomer
2055
Sulphur, liquid
2448
Sulphuric acid
1830
Sulphuric acid, spent
1832
Tert. butyl alcohol
T.B.Ao
1120
O
Te trae thulenepent amine
232
Toluene
1294
Triethanolamine
Tri e thylene tatramine
2259
Trimethylhexamethylene diamine
(2 ,2 ,4 - and 2 ,4 »4 -isomers
2327
Turbine oil
I 3 OI
Vinyl acetate
Vinyl neodecanoate
White spirit
I
Xylenen
1307
« .S
^
o '-
i i i r
.^
3
U
l
OO
2261
Xylenols * / =
I
3
C **
( *
s . i
— /■
A-vlgPPLAATS EVZRI.KGEN
In aansluiting op EiSS 64 /S5 (Gebruik ankerplaatsen Vesterschelde)
vordt het volgende bekendgemaakt :
1.
Kaast de in bovengenoemde B iSS vermelde toegestane activiteiten op
ankerplaatsen wordt voorshands ook aan kleinere zeegaande gastankers
in zeer incidentele gevallen toegestaan cp eer. ankerplaats te bunkeren.
Bet betreft de gastankers die in de (nog) voor Nederlandse bestemmingen
• vigerende "Grote 5eschikking", ais r.iet-•
v er rurr.inrplichtig zijn aange­
duid. Zodra de "Grote Beschikking" zal zijn vervangen door het "P.eglement
voor vervoer van gevaarlijke stoffen met zeeschepen" zal bedoelde categorie
nader worden omschreven.
2. Deze kleinere gastankers mogen slechts ten ankeri iggend bunkeren :
2.1. Ka verkregen toestemming door of vanwege de Bi jkshavenmeester.
op aanvraag van de havenbeheerder (niet de kapitein of de agent
van het betrokken schip.);
2.2. slechts op één daartoe aangewezen ankerplaazs, namelijk in de
Everingen op de nieuw uitgezette ankerplaats "G" (zie aangehechte
kaart B3 -O-3 OO). Deze plaats kan Dog niet d.m.v. bakens worden aan­
gegeven in verband met de'cijkverhogingswerkzaamheden ter plaatse, doch
ligt in het raderzieht van de Verkeerspost Terneuzen;
2. 3 . na verkregen toestemming van de Officier van de Vacht van de
Eoninklijke Marine in het Scheldegebied, aangezien "G" binnen het
Marine-oef enge bied ligt. Omgekeerd dient een bunkerend gasschip zijn
bunkeractiviteiten onverwijld te staken en de plaats te verlaten op
eerste aanzegging van de Officier van de Vacht.
3 . De ankerplaats "G" mag slechts voor bovengenoemd doei worden gebruikt.
Vlissingen, 19 juli 1965De
en Mar
distri
Directeur Scheeovaart
u
m
* .'» /.»i 5*.J1^ .V ._>V vj P
■••' ,•
m
m
m
-i r^iS^Vjsf^-*
m
m
m
m
m
m
ß
'. -kt.Í
.T.v/íl
-V?
~
kst'
, v V v' > . .
¿ J.* ';» v A v .*.!j ¿ : •' .. * • ' '»k-
«. V' - * . i¿ -
öaiüäüvuurt
Westerschelde
I
Bass 144/94
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
D ire cto ra a t-G e n e ra a l R ijksw aterstaat
■f
-C- VT5
4. •
'cl . -.'¿J:i
Directie Zeeland
W e s t e r s c h e l d e - A n k e r g e b i e d e n W i e l i n g e n No o rd ,
Vlissingen Rede
Wielingen
- . .y
Z u i d en
De R i j k s h a v enmeester Westerschelde,
Overwe g e n d e de gezamenlijke b e kend m a k i n g van de R i j k s h a v e n m e e s t e r Westerschelde, de Na u tisch Directeur van het Loodswezen O o stende en d e Nautisch Directeur
van het L o o d s w e z e n Antwe r p e n met betrek k i n g tot d e an k e r g e b i e d e n Wielingen
Noord, W i e l i n g e n Zuid en V l i s s i n g e n Rede;
gelet op artikel
1990;
54,
tweede
lid van het Scheepvaart r e g l e m e n t Westerschelde
maakt bekend:
met ingang van 1 november
b e k e n d m a k i n g van kracht.
1994
is
de
in
bijlage
gev o e g d e
gezamenlijke
Deze B e k endmaking aan de Scheepvaart Scheldemond zal w o r d e n gepubliceerd
de Staatscourant.
Vlissingen,
in
29 november 1994
De Rijksh a v e n m e e s t e r W e s terschelde
namens deze;
Het p l v . H o o f d S
pvaargdienst Westerschelde
M . C. Visser
Scheepvaartdienst W esterschelde, SCC C om m andow eg 50, 4381 BH Vlissingen, tel. 01 1 8 4 -2 4 7 0 0
B elgië - V la a m * Gíiwest
M rvsæ ne van c e Vlaamse Gemeenschap
Departement Lenlrrrtteu en Infrastructuur
/VJmruslratie Y/aterlrfraslnxnjur en Zeewezen
Hesluur Zeewezen
N ederland
M inistère vsn Vertuer cn Waterstaat
Directoraal-GenenrsJ Rijkswaterstaat
Directie Zeeland
GEZAMENLIJKE BEKENDMAKING
van de Belgische en Nederlandse ScheWedirecteuren
Kennisgeving nr.
Ankergebieden Wielingen Noordr Wielingen 3uid en Vlissingen Rede.
De Rijkshavenmeester Westerschelde, de nautisch directeur van het
Loodswezen Oostende en de nautisch directeur van het Loodswezen
Antwerpen maken bekend- dat gezien :
I.
de mogelijke beïnvloeding door slechte weersomstandigheden op
ten anker liggende schepen in de ankergebieden Wielingen
Noord, Wielingen Zuid en op Vlissingen Rede;
II. de mogelijkheid van het op deze ankerplaatsen ook onder goede
hydro-raeteorologische omstandigheden op drift raken;
en
overwegende een veiliger ankerbeleid te voeren
de volgende risico reducerende maatregelen kunnen met ingang
van 1 november 19 94 worden genomen ;
het buiten houden van schepen die op orders wachten waarvan de
ligplaats onbekend is, dan wel bekend maar geruime tijd nog
niet beschikbaar enz.;
het buiten houden van schepen waarvan bekend is dat de hoofd­
voortstuwing dan wel de_uitrusting (bv. ankergerei) enz. niet
in deugdelijke staat verkeert totdat aan de door de bevoegde
autoriteit gestelde voorwaarden is voldaan;
het buiten houden van schepen met gevaarlijke lading in bulk
tijdens stremmingen van sluizen, opvaartverboden, enz. aan­
gaande de havens aan de WeBterschelde en het Kanaal van Gent
naar Terneuzen;
het buiten houden van schepen naar oordeel van de bevoegde
autoriteit.
Da Rijkshavenmeester
WestarschWde
Nautisch Directeur
Ltjodsvyezen Oostendo
Directeur"^.
A n tw e rp e n s .
R. f/anhuysse
B ERLO S C H E LD E M O N D E N 71/93.
A N K E R W A C H T OP A A N W IJZ IN G R IJK S H A V E N M E E S TE R .
Schepen > 60.000 BRT en schepen met een diepgang > 130 dm. worden tijdens de
ankeroeriode door de Rijkshavenmeester verplicht een Loods aan boord te hebben.
Vlissingen,
Hoofd Operaties/
VESSEL T R A F F IC SERVICES S C H E L D E E N HAAR M O N D I N G E N (VTS-SM)
M IN IS T M M J t
VAN
VIIIIII t u
WA T Z I S T A A T
D tM M C TO M AA T-G M M M M AAL
3C BM EM VAAM T
MM M A M IT IM M M
MÆGIO 3 C B M U ) MM OM D
ZA H N
CENTRALE VERKEERSLEIDING
Adres:
Schelde Coördinatie Centrum
Commandoweg 50 (2e verdieping)
4381 BH Vlissingen
Telefoon: 01184-24760
Telex:
37839
Telefax:
01184-67700
Voorschriften voor bunkeren op ankerplaatsen
op de Westerschelde
code : BNK
1.
Voor aanvraag bunkeren dient een "ship-ship safety checklist” te
worden ingevuld en ondertekend door de gezagvoerder te worden
teruggestuurd aan het Hoofd Verkeersdienst Westerschelde, Comman­
doweg 50, 4381 BH Vlissingen.
2.
Strikte naleving van de voorschriften
vaarlijke stoffen, neergelegd in:
voor
het
vervoer
van
ge­
a. het besluit van de minister van Verkeer en Waterstaat van 10
januari 1980, nr.i-3/v 20146 (stcrt 15) voor zeeschepen;
b. het besluit van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat
van 5 augustus 1977, nr. a-5/u27964 (sert 155) over de bin­
nenwateren.
3.
Bunkeren dient kortstondig na aankomst te beginnen
plaats te vinden onder gunstige weersomstandigheden.
4.
Gedurende het verblijf op de ankerplaats goede ankerwacht houden
en doorlopend radiocontact op het geëigende marifoonkanaal. (VHF
kanaal f) jc/
5.
Calamiteiten dienen direct gemeld te worden aan de verkeersdienst
Westerschelde.
6.
Maatregelen
voorkomen.
7.
Tijdens bunkeren aan elke zijde maximaal één (1) vaartuig, geen
duwstel zijnde, langszij: tijdens wisselen mogen twee (2) bakken
langszij.
Tijdens verblijf op de ankerplaats de doorgaande vaargeul vrij­
houden, zonodig met behulp van een sleepboot.
8.
dienen
te
zijn
genomen
om
en
dient
milieuverontreiniging
te
9.
Het gebruik van deugdelijke fenders is verplicht.
11.
Tijdens het bunkeren geen schepen langszij met draaiende motoren.
12.
Towing-wires van deugdelijke kwaliteit met voldoende slagen om de
bolders dienen gereed te hangen aan die zijde van het vaartuig,
waar het anker niet is gepresenteerd, maximaal één (1) meter
boven het wateroppervlak.
■*;.
- ->; —f
-
2-
13. Wijzigingen in ETA's en ETD's, alsmede wijzigingen in aanvang,
beëindiging of langdurig onderbreken van de werkzaamheden dienen
tijdig te worden doorgegeven aan de Centrale Verkeersdienst
Leider van de wacht via het Schelde Coördinatie Centrura te Vlis­
singen, i.v.m. planning van andere vaartuigen. Afhankelijk hier­
van kan de toestemming inzake de ankerpositie worden gewijzigd of
aangepast.
.• _
. .
•
'
13.a Wijziging in ETA's of ETD's dienen tijdig te worden doorgegeven
aan de Centrale Verkeersdienst Leider van de wacht via het Schel­
de Coördinatie Centrum Vlissingen, i.v.m. planning van andere
vaartuigen. Afhankelijk hiervan kan de toestemming inzake de
ankerpositie worden gewijzigd of aangepast.
14.
Gestelde voorschriften dienen aan de gezagvoerders te worden
bekendgemaakt en tevens dient een copy van deze voorschriften aan
hen te worden afgegeven.
%
VESSEL TR A F F IC SERVICES S C H E L D E E N HAAR M O N D I N G E N (VTS-SM)
n r NIST ¡ M I E
YAN
VEMLEEM
KN WATEMSTAAT
DI ME CT OMA A T -G E N E M A A L
S C H E E E Y A A MT
EN U AM JTIEN E
M E G I O S C H E L D E N OND
ZJEEN
CENTRALE VERKEERSLEIDING
Adres:
Schelde Coördinatie Centrum
Commandoweg 50 (2e verdieping)
4381 BH Vlissingen
Telefoon: 01184-24760
Telex:
37839
Telefax:
01184-67700
Voorschriften voor laden en lossen op ankerplaatsen
op de Westerschelde
code : LEL
1.
2.
Voor aanvang laden en lossen dient een "ship-ship safety check­
list" te worden ingevuld en ondertekend door de gezagvoerder te
worden teruggestuurd aan het Hoofd Verkeersdienst Westerschelde,
Commandoweg 50, 4381 BH Vlissingen.
Strikte naleving van de voorschriften
vaarlijke stoffen, neergelegd in:
voor
het
vervoer van
ge­
a.
het besluit van de minister van Verkeer en
Waterstaat van 10
januari 1980, nr.i-3/v 20146 (stcrt 15) voor zeeschepen;
b. het besluit van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat
van 5 augustus 1977, nr. a-5/u27964 (sert 155) over de bin­
nenwateren.
3.
Het laden en lossen dient kortstondig na aankomst te beginnen en
dient plaats te vinden onder gunstige weersomstandigheden. _
___
4.
Tijdens verblijf op de ankerplaats goede ankerwacht houden en
doorlopend radiocontact op het geëigende marifoonkanaal. (VHF
kanaal «) /</
5.
Calamiteiten dienen direct gemeld te worden aan de verkeersdienst
Westerschelde.
6.
Maatregelen
voorkomen.
7.
Tijdens het laden en lossen doorlopend toezicht aan dek door het
toezichthoudend personeel.
8.
Het gebruik van deugdelijk fenders is verplicht.
9.
Tijdens het laden en lossen aan elke zijde maximaal één (1)
vaartuig, geen duwstel zijnde, langszij: tijdens wisseling mogen
twee (2) bakken langszij.
9.a
Tijdens het laden en lossen aan elke zijde, niet inbegrepen de
drijvende kraan, maximaal één (1) vaartuig geen duwstel zijnde
langszij. Tijdens wisseling mogen twee (2) bakken langszij.
dienen
te
zijn
genomen
om
milieuverontreiniging
te
9. b
Tijdens het laden en lossen aan elke
vaartuig, geen duwstel zijnde, langszij.
10.
Tijdens het laden
motoren.
11.
Tijdens het laden en lossen geen bunkerwerkzaamheden.
12.
Tijdens verblijf op de
ankerplaats de doorgaande vaargeul vrij­
houden, zonodig met behulp van een sleepboot.
13.
Het laden en lossen dient uitsluitend plaats te vinden met geslo­
ten tankopeningen.
14.
Towing-wires van deugdelijke kwaliteit met voldoende slagen om de
bolders dienen gereed te hangen aan die zijde van het vaartuig,
waar het anker niet is gepresenteerd, maximaal één (1) meter
boven het wateroppervlak.
15.
Wijzigingen in ETA's en ETD's, alsmede wijzigingen in aanvang,
beëindiging of langdurig onderbreken van de werkzaamheden dienen
tijdig te worden doorgegeven aan de Centrale Verkeersdienst
Leider van de wacht via het Schelde Coördinatie Centrum te Vlis­
singen, .i.v*m. planning van andere vaartuigen. Afhankelijk hier­
van kan de toestemming inzake de ankerpositie worden gewijzigd of
aangepast.
16.
Gestelde voorschriften dienen aan de gezagvoerders te worden
bekendgemaakt en tevens dient een copy van deze voorschriften aan
hem te worden afgegeven.
en lossen geen schepen
zijde
maximaal
één
(1)
langszij met draaiende
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
HARRfS
Bijlage 2
Stabiliteit van ten anker liggende schepen.
H 730S
December Pagina
Table II : Principal particulars of anchor chain
Tabla I: Principal particulars of subject tanker
Length between perpendiculars
2 9 0 .0 0 0
Length of waterline
2 9 6 .4 4 6
Beam
4 7 .5 0 0
Draft forward
16.-196
Draft aft
1 5 .9 6 4
Block coefficient
0 .8 0 5
LCB fwd of midship section
7 .2 4 3
Radius of gyration ( z - a x is )
6 6 .3 6 0
Longitudinal wind attack area
2 770.000
Transverse wind attack area
1 161.000
Propeller diameter
7 .9 1 0
Pitch ratio
0 .7 4 5
Number of blades
5.000
Screw sense
righthanded
Rudder area
7 3 .5 0 0
Rated turbine power
20 608.00 0
Rated turbine speed
9 5 .0 0 0
Grade
Diameter
Cross - sectional area
Weight in water
Proof load
Breaking load
m
m
m
m
m
K2
0 .1 0 7
0 .0 1 8
2 .0 9 0
3 9 8 0 .0 0 0
5 5 7 0 .0 0 0
m
—
m2
khl/m
kN
kN
m
m
m2
m2
m
2
m
kW
RPM
Tabla III : Calculated hydrodynamic state space parameters
Index Ij
22
11
.9 9 ÍE + 4 kNs 2 m 1
a ij(° )
2
.445E + 4 kNs
* ,( - >
.925E -1
A oi]
m
-1
s '4
er., 2 m ■’
.142E + 6 kNs
•556E + 5 kNs
.11BE + 0
23
33
2
m
-1
•665E + 9 kNs
2
.317E + 9 kNs
.207E +0
s '4
2
S
32
m
.132E + 7 kNs 2
m
2 4 1 E + 6 kNs 2
-4
- 342E - 3
m
-1
.130E + 7 kNs 2
229E + 6 kNs 2
-4
s
-2 2 8 E + 1
m s '4
- .321E 4 1
m s '3
- .855E + 1
ms ' 2
- .149E +1
ms ‘ 1
n
.334E + 0 s ' 3
.363E + 0 S *3
.434 E + 0 s
3
-
-114E - 3
m " 1 s"3
A 1|
.120E + 1 s
A 2ij
.114E + 1
%
B oii
s
2
-1
.132E +■ 1 s
.112E + 1 S ■2
.121E 4-1
s
-1
.114E + 1 s
-1
.346E- 3
m
-3
" 1s "2
-697E + 8 kNms 2
-764E + 4 kNs
'V ’
.146E + 9 kNms
349E + 6
673E + 6
503E + 3 kNm ' 1 s ' 2
.978E + 4 kNm
.313E + 5
kNm
.606E + 5
kNm -1
s
s
-2
m * 1 s’ 1
- .264E 4 1 kNs
.345E
0 kNm
-.1O 0E - 2
-2 7 8 E + 4 kNms"3
.154E + 0 kNm ‘ 1 s " 3
+
-3
2
-1
-1
-3
- .572E + 2 kNs
-2
B 1*
.186E + 4
B 2‘j
kNm -1 s-1
396E + 4 k N m ’ 1
B 3Ï
-2
• 273E + 5
kNs
kNs
■1 7 4 E + 6
kNs
kN
■722E + 6
kN
-1
1
2 9 1 E + 9 kNm
-1
Table IV: Variation of system parameters
for stability analysis
Reference
value
Parameter
VC
( ms
’1)
Examined
range
—
Oto 4
C )
180
-
(m s'1]
0, 5 and 10
-
'•'w
C )
Oand 180
—
H V3
[ms -1,)
0. 1 and 2
!•)
0 and 180
—
130
—
(m )
-13 and * 13
—
[m ]
290
100 to 500
n
( r pmj
0
—
S
P)
0
- 35 IO * 35
'•’c
vw
yS
XA
• (m )
Ï.V
Fig.
1.
Coordinate systems
Ten anker liggende schepen in de Westerschelde
Oorzaken van Driften
HAR R IS
Bijlage 3
Besprekingsverslagen interviews
H7305
December Pagina
BESPREEKVERSLAG
HARRIS
Datum
bijeenkom st
Job No.
30 O ktober 1995
Verslag door
R. W ijnstra
Datum
verslag
1 6 novem ber 1 995
: H 7305
c ;\w p fila 6 's s n k e rla l3 0 1 0 b ep
Kopie aan
: Deelnemers, ThE
Aanwezig
J.F.C .M . O fferm an, C. van der Vrie, J.M.E. Korteweg (allen
Loodswezen BV, regio Scheldemonden), R. W ijnstra (Frederic R.
Harris)
Onderwerp
Driftende schepen ankerplaatsen W esterschelde
Frederic R, Harris voert in opdracht van R ijksw aterstaat Directie Zeeland een vooronderzoek
uit naar het driften van schepen op de ankerplaatsen in de W esterschelde. Dit onderzoek
is een vervolg op eerdere onderzoeken van het MARIN, de voormalige Dienst
Verkeerskunde en de heer M eert (registerloods) en het zal m ogelijk gevolgd worden door
een diepgaander onderzoek naar die aspecten, die uit dit vooronderzoek ais belangrijk naar
voren komen.
Doei van het gesprek is om inzicht te krijgen in de oorzaken van het krabben van ankers,
gevolgd door driften van het schip, en in de om standigheden waaronder dit plaatsvindt.
Van belang is hierbij om de praktijkervaring m et dit probleem op tafel te krijgen en om
inzicht te krijgen in het verschil tussen de officiële ongevalsstatistieken en de w erkelijke
problemen.
De volgende onderdelen komen aan de orde:
achtergrond inform atie,
ankeren algemeen,
maatregelen bij stroom kentering,
maatregelen bij overslag,
maatregelen bij bunkeren,
driften van schepen.
Achtergrond inform atie
N a a m en a c h te r g r o n d d e e ln e m e rs
J.F.C .M . O fferm an, plv. coördinator Terneuzen,
J.M .E. Kortew eg, 1 3 jaar ervaring ais stuurm an op de grote vaart, 1 5 jaar loods, waarvan
de laatste 6 jaar op grote bulkcarriers,
C. de Vrie, 13 jaar ervaring ais stuurm an op de grote vaart, 15 jaar loods, waarvan de
laatste 6 jaar op grote bulkcarriers.
1
B e lo o d s in g s g e b ie d
Rede V lis s in g e n , t o t en m e t G e n t, in c lu s ie f de a n k e r p la a ts e n W ie lin g e n N o o rd en de Put
v a n T e rn e u z e n en de d iv e rs e h a v e n b e k k e n s aan h e t kanaal G e n t- T e rn e u z e n .
A a n d e e l van de T e rn e u z e n s e lo o d s e n in h e t to ta le a a n ta l b e /o o d s te s c h e p e n
S c h e p e n m e t (e in d ) b e s te m m in g G e n t w o r d e n v o o r 7 2 , 5 % d o o r de Belgen b e lo o d s t.
S c h e p e n m e t een N e d e rla n d s e b e s te m m in g w o r d e n v o o r 1 0 0 % d o o r N e d e rla n d e rs
b e lo o d s t. S c h e p e n in de Put h e b b e n o f w e l een B e lg isc h e lo o d s (indien h e t s c h ip
e in d b e s te m m in g in België h e e ft) , o f w e l een T e rn e u z e n s e lo o d s (o v e rig e g e v a lle n ).
In c id e n te e l v e r r ic h te n lo o d s e n uit V lis s in g e n h e t e e rs te deel v a n de a n k e r w a c h t ,
indien zij h e t s c h ip b in n e n h e b b e n g e b ra c h t.
Loo d s e n v a n de p o s t T e rn e u z e n lop e n geen a n k e r w a c h t op s c h e p e n in de
Everingen.
T e n zij a n d e rs v e rm e ld h e b b e n de v o lg e n d e g e s p r e k s o n d e rd e le n s p e c ifie k b e tr e k k in g
op he t a n k e re n in de P ut, p o s itie C h a rle y , m e t g r o te b u lk c a rr ie r s .
A n k e r e n a lg e m e e n
G e b ru ik a n k e rp la a ts e n
De g r o o ts te s c h e p e n bij T e rn e u z e n m a k e n g e b ru ik van de A n k e r p la a t s C h a rle y . Hier
liggen z o w e l s c h e p e n om o v e r te slaan, o f om te w a c h t e n . A n d e r e p o s itie s w o r d e n
n ie t g e b r u ik t v o o r o v e rs la g . De m a x im u m s c h e e p s a fm e tin g e n v o o r de a n k e r p la a ts
zijn v o o r g e s c h re v e n d o o r R ijk s w a te r s ta a t . V o o r a n k e r p la a ts C h a rle y zijn d it s c h e p e n
m e t P a n a m a x a fm e tin g e n .
A n k e r p la a ts C h a rle y w o r d t v r ijw e l alleen d o o r b u lk c a rrie rs g e b r u ik t . In h e t v e rle d e n
a n k e rd e n hier o o k s c h e p e n die a f k w a m e n u it A n t w e r p e n o m bij te la d e n , e v e n a ls
s c h e p e n v o o r D O W C h e m ic a ls .
Een globale s c h a ttin g g e e f t d a t elke T e rn e u z e n s e lo o d s a n k e r w a c h t lo o p t op 2
s c h e p e n per m a a n d . H o e w e l er 8 lo o d s e n zijn, b e t e k e n t d it n ie t d a t er 1 6 s c h e p e n
per m a a n d op de a n k e r p la a ts liggen. Eén s c h ip kan a c h te r e e n v o lg e n s m e e rd e re
lo o d se n aan boord k rijg e n : een a n k e r w a c h t d u u r t 1 2 u u r, t e r w i j l v o o ra l lo sse n d e
s c h e p e n la n g e r dan d it te n a n k e r liggen.
A n k e r p la a ts C h a rle y h e e ft n ie t v o ld o e n d e d ie p te bin n e n de g e h e le c irk e l ( d ia m e te r
8 0 0 m e te r, RW ); m e t n a m e aan de n o o rd - en zuidzijde s t a a t m in d e r w a t e r .
A a n w e z ig h e id va n lo o d s a a n b o o rd
S inds juli 1 9 9 3 is h e t v o o r s c h e p e n b o v e n de 1 3 ,0 m e te r d ie p g a n g (of 6 0 . 0 0 0 BRT)
v e r p lic h t o m een lo o d s aan boord te h e b b e n tijd e n s h e t a n k e re n . V o o r kleinere te n a nk er
lig g e n d e s c h e p e n is geen lo o d s aan b o ord, o n g e a c h t de a c t iv it e i t e n (o v e rs la g , b u n k e re n ,
s t r o o m k e n te r in g ) .
T ype a n k e r en p o s itie
V r ij w e l alle b u lk c a rrie rs g e b ru ik e n h e t s ta n d a a rd O . S.S. ( O rd in a ry S ta n d a r d S to c k le s s )
an k e r. V o o r z o v e r b e kend w o r d t in de Put altijd h e t s tu u r b o o r d s a n k e r g e p r e s e n te e r d ; d it
le id t t o t m in d e r e x tr e e m g ie rg e d ra g d an h e t b a k b o o rd s a n k e r.
K e ttin g /e n g te
De k e ttin g le n g te v a n h e t h o o f d a n k e r b e d ra a g t 6 le n g te s op de b a k ( 1 6 5 m e te r , R W ),
c o n f o r m de a a n b e v e lin g v a n de heer M e e r t. Deze le n g te w o r d t , v o o r z o v e r b e k e n d , door
alle lo o d s e n a a n g e h o u d e n . Een g r o te re le n g te le id t t o t e x tra z w a a r g ie re n , t e r w i jl bij een
k o rte re le n g te h e t a n k e r zich sneller u i t g r a a ft. De k e t tin g le n g te w o r d t n ie t a a n g e p a s t aan
de v e r w a c h t e o m s ta n d ig h e d e n , zoals de w a t e r s t a n d o f de w in d - en s tr o o m c o n d itie s .
2
G e b ru ik a n k e rg e re i
G e b ru ik van z o w e l e e rs te ais t w e e d e a n ke r zijn e x a c t h e tz e lfd e ais v o o r een alleen liggend
sc h ip .
G e b ru ik a n k e rg e re i tw e e d e s c h ip
V o o r w a a r d e 7 v a n de V o o r w a a r d e n L.E.L. kan g e ïn te r p r e te e r d w o r d e n ais zou he t
o n t v a n g e n d e s c h ip een a n k e r m o e te n p re s e n te re n . D it w o r d t d o o r de lo o d s e n s te r k
o n tra d e n : de v e r a n t w o o r d in g v o o r h e t a n k e re n lig t bij h e t g r o o ts te s c h ip , du s v a n a f dit
s c h ip m o e t h e t g e b ru ik va n de a n k e rs g e c o n tr o le e r d k u n n e n w o r d e n .
M a a tr e a e le n bii b u n k e re n
B u n k e re n v in d t in de Put op alle p o s itie s pla a ts , m a a r g e b e u rt s le c h ts w e in ig . K leinere
s c h e p e n b u n k e re n in de p o s itie s A lp h a en B ra vo , de P a n a m a x e rs in p o s itie C h a rle y . T ijd e n s
h e t b u n k e re n w o r d e n g e e n e x tra m a a tre g e le n g e tr o f f e n .
D r ifte n v a n s c h e p e n
A a n ta l d r ifte r s
H e t a a n ta l d r ifte n d e s c h e p e n d a t de s t a t is t ie k e n h a a lt b lijk t zeer laag d a n kz ij het
tijd ig in g rijp e n v a n de loods. De lo o d s k e n t de k ritie k e m o m e n te n en let op d a t
m o m e n t e x tr a op of h e t s c h ip g a a t d r ifte n . D oor tijd ig in te g rijp e n m e t be h u lp va n
de h o o f d m o t o r w o r d t h e t s c h ip op p o s itie g e h o u d e n . Beide lo o d s e n h e b b e n d it jaar
e lk z o 'n 3 m a a l in g e g re p e n om p r o b le m e n te v o o r k o m e n .
V o o r z o v e r b e k e n d v in d e n p ro b le m e n m e t d r ifte r s a lleen p la a ts in p o s itie C harley.
D it is n ie t m e t ze k e rh e id te ze g g e n , o m d a t op de kle in e re s c h e p e n in a n d e re positie s
ge e n lo o d s e n a n k e r w a c h t lopen.
A a n d e e l lo s s e n /b u n k e re n d e s c h e p e n
D r ifte n tr e e d t z o w e l tijd e n s l o s w e r k z a a m h e d e n op, ais m e t e n k e lv o u d ig e s c h e p e n . H o e w e l
de a a n w e z ig h e id v a n kra n e n en b in n e n v a a r ts c h e p e n h e t g e d ra g w e l l ic h t ie ts beïnvlo e d , is
er ge e n s ig n if ic a n te in vlo e d op h e t g ie rg e d ra g .
O m s ta n d ig h e d e n
G e d u re n d e de e b s tr o o m ra k e n o n g e v e e r drie keer z o v e e l s c h e p e n op d r if t , ais o v e r
de v lo e d . D r ift e n op de e b s tro o m w o r d t a ltijd v o o r a f g e g a a n d o o r s te r k gieren van
he t s c h ip . D it gieren r e s u lte e r t globaa l in 2 5 ° k o e r s h o e k v e ra n d e rin g in beide
r ic h tin g e n . De tijd w a a r in h e t s c h ip v a n u it de u ite r s te p o s itie aan de ene zijde te ru g
g ie rt naar de a n dere u ite r s te p o s itie b e d ra a g t orde g r o o t t e 10 m in u te n . H e t gieren
tr e e d t n ie t op rond de m a x im a le s tr o o m s t e r k t e , m a a r v a n 2 ,5 u ur na h o o g w a t e r t o t
4 u ur na h o o g w a t e r . T u s s e n 4 uur en 4 , 5 u ur na h o o g w a t e r k o m t h e t s c h ip w e e r
s ta b ie l te lig g e n . In deze p o sitie s ta a t h e t a n k e r v r i j w e l d w a r s u it te n o p z ic h te van
h e t s c h ip (aan s tu u rb o o rd z ijd e ).
H e t g ie re n t r e e d t niet, o f m in d e r e r n s tig , op rond d o o d tij perio d e s en bij r u s tig w e e r
zon d e r w i n d , of lic h te w in d uit o o s te lijk e r ic h tin g e n . S te rk e w e s t e n w i n d v e re rg e rt
de p r o b le m e n . A is v o o rb e e ld w o r d t een s itu a tie g e n o e m d , m e t w e s t e n w i n d 7 à 8 ,
w a a r b ij de m o t o r c o n tin u e a c h te r u it m o e s t d ra a ie n om h e t s c h ip op de s tr o o m te
houden.
M o g e lijk e
o o rz a a k v o o r h e t gie re n kan h e t grillige s t r o o m p a t r o o n zijn
( r ic h tin g s v a r ia tie in de tijd). A n k e r e n op p o sitie C h a rle y zelf le v e rt g r o te re p ro b le m e n
dan op de h u id ig e p o sitie ( 1 5 0 m e te r w e s t v a n C harley),
4
Indien h e t gieren leidt t o t k ra b b e n va n h e t a n k e r, d r i f t h e t s c h ip bijna d w a r s op de
s t r o o m r ic h t in g in n o o rd - n o o r d o o s te lijk e ric h tin g .
D r ifte n op de v /o e d s tro o m tr e e d t m e e s ta l op z o n d e r v o o r a fg a a n d g ie rg e d ra g . Z o n d e r
v o o r a fg a a n d e w a a r s c h u w i n g g a a t h e t a n k e r k r a b b e n en d r ift h e t s c h ip m e t de
s t r o o m r ic h t in g m ee (o o s t- n o o r d o o s te lijk r ic h tin g , RW ). In een r e c e n t v o o rb e e ld
g e b e u rd e d it o n g e v e e r 1 u ur v o o r h o o g w a t e r .
In v lo e d s tro o m k e n te rin g
De in d r u k b e s ta a t d a t de m e e s te p r o b le m e n in h e t e e rs te g e tijd e , d u s v o o r de
s t r o o m k e n t e r in g , o p tre d e n . W e l kan bij een lange lig tijd , d o o r h e t v ele in- en u itg r a v e n va n
h e t a n k e r , de p o s itie la n g z a a m v e ra n d e re n .
In v lo e d s c h e e p s ty p e
H e t g ie rg e d ra g v a n v e rs c h ille n d e s c h e p e n kan o n d e rlin g v e rs c h ille n . N ie t d u id e lijk is of d it
v e r o o r z a a k t w o r d t d o o r de v o r m va n h e t s c h ip , o f b ijv o o rb e e ld d o o r de p o s itie v a n de
a n k e rk lu is .
In v lo e d ro e r
G e b r u ik v a n h e t ro e r (n e u tra a l, hard b a k b o o rd , hard s t u u r b o o r d ) h e e ft geen w a a r n e e m b a r e
in v lo e d op h e t g ie rg e d ra g .
S io to p m e r k in g
De p o s itie v a n h e t s c h ip (C h a rle y , o f 1 5 0 m e te r naar h e t w e s te n ) h e e ft veel m e e r in v lo e d
op h e t gie re n dan b ijv o o rb e e ld he t al dan n ie t a a n w e z ig zijn v a n kra n e n en b a k k e n .
5
BESPREEKVERSLAG
HARRIS
D a tu m
b ije e n k o m s t
3 n o v e m b e r 19 9 5
V e rs la g do o r
R. W ijn s tr a
D a tu m
verslag
8/1 2 n o v e m b e r 1 9 9 5
J o b No.
: H7305
c :\w p file s 'vankerl,la l0 3 11 , bep
Kopie aan
A a n w e z ig
W . H o zee, J. de V ries (beiden
R. W ijn s tr a (Frederic R. Harris)
O nderw erp
D rifte n d e s c h e p e n a n k e rp la a ts e n W e s te r s c h e ld e
: D e e ln e m e rs , ThE
lo o d s v a n de
p o s t V lis s in g e n ),
Frederic R. H arris v o e r t in o p d r a c h t van R i jk s w a t e r s ta a t D ire c tie Z e e la n d een v o o r o n d e r z o e k
uit na a r h e t d r ifte n v a n s c h e p e n op de a n k e rp la a ts e n in de W e s te r s c h e ld e . D it o n d e rz o e k
is een v e rv o lg op eerdere o n d e rz o e k e n van h e t M A R IN , de v o o r m a lig e D ie n s t
V e r k e e r s k u n d e en de heer M e e r t (re g is te rlo o d s ) en he t zal m o g e lijk g e v o lg d w o r d e n d o o r
een d ie p g a a n d e r o n d e rz o e k naar die a s p e c te n , die uit d it v o o r o n d e r z o e k ais b e la n g rijk naar
v o re n k o m e n .
Doei van h e t g e s p re k is om in z ic h t te krijg e n in de o o rz a k e n van h e t k ra b b e n v a n a n k e rs ,
g e v o lg d d o o r d r ift e n v a n he t s c h ip , en in de o m s ta n d ig h e d e n w a a r o n d e r d it p la a ts v in d t.
V a n belang is hierbij om de p ra k tijk e r v a rin g m e t d it p ro b le e m op ta f e l te k rijg e n en om
in z ic h t te krijg e n in h e t v e rs c h il tu s s e n de o ffic ië le o n g e v a ls s t a t is tie k e n en de w e r k e lijk e
p ro b le m e n .
De v o lg e n d e o n d e rd e le n k o m e n aan de orde:
a c h te r g r o n d i n f o r m a tie ,
a n k e re n a lg e m e e n ,
m a a tr e g e le n bij s t r o o m k e n te r in g ,
m a a tr e g e le n bij o v e rs la g ,
m a a tre g e le n bij b u n k e re n ,
d r ifte n v a n s c h e p e n .
A c h t e r g r o n d in fo r m a tie
N a a m en a c h te rg ro n d d e e ln e m e rs
W . H o zee, z e e lo o d s; v o o rm a lig g ro te v a a rt; 2 0 jaar e rv a rin g ais lo o d s , w a a r v a n 10 jaar op
g ro te re s c h e p e n (P a n a m a x a f m e t in g e n en g ro te r); b re n g t ja a rlijk s z o 'n 1 4 0 s c h e p e n binnen,
w a a r v a n r u w w e g 5 % te n a n k e r w o r d t g e b r a c h t.
J. de V rie s , r iv ie rlo o d s ; v o o r m a lig g ro te v a a r t; 17 jaar e rv a rin g ais lo o d s , w a a r v a n 8 jaar
op g r o te r e s c h e p e n . B e lo o d s t ja a rlijk s z o 'n 1 8 0 s c h e p e n (op en af). L o o p t g lo b a a l z o 'n 10
a n k e r w a c h t e n per jaar (van e lk 1 2 uur), v r ijw e l allen in de Everingen .
1
B e lo o d s in g s g e b ie d
Z e e lo o d s e n b re n g e n s c h e p e n bin n e n v a n a f de lo o d s p o s t en d ra g e n deze te r h o o g te van
V lis s in g e n over aan een riv ie rlo o d s , of b re n g e n h e t s c h ip te n a n k e r op de W ie lin g e n , de
rede V lis s in g e n , de E veringen o f de P ut va n T e rn e u z e n . E v e n tu e e l w o r d t hier a n k e r w a c h t
g e lo p e n t o t de a flo s s in g d o o r een rivier-, o f k a n a a llo o d s .
R iv ie rlo o d s e n n e m e n h e t s c h ip o ve r bij V lis s in g e n , o f k o m e n aan b o o rd bij een te n anker
lig g e n d s c h ip (m e t u itz o n d e rin g v a n de Put). A ld a a r lop e n ze a n k e r w a c h t e n / o f b re n g e n h e t
s c h ip naar de e in d b e s te m m in g (m e t u itz o n d e rin g va n T e rn e u z e n /G e n t).
A n k e r e n a lg e m e e n
G e b ru ik a n k e rp la a ts e n
De v o lg e n d e a n k e rp la a ts e n zijn b e s c h ik b a a r:
W ie lin g e n N o o rd ,
W ie lin g e n Z uid,
V lis s in g e n Rede,
Everingen ,
Put v a n T e rn e u z e n .
G ro te re s c h e p e n ( w a a r o p lo o d se n v e r p lic h t a n k e r w a c h t lopen) m a k e n g e b r u ik van
W ie lin g e n Z u id , E veringen (po sitie A lfa en Bravo) en de Put v a n T e rn e u z e n (positie
C harley). A lle e n bij w ijz e va n u itz o n d e rin g a n k e re n g ro te s c h e p e n in de W ie lin g e n N oord
en de E veringen p o sitie C harley.
A a n w e z ig h e id va n lo o d s a an b o o rd
V o o r s c h e p e n m e t een d ie p g a n g v a n 13 m e te r o f m e e r, o f 6 0 . 0 0 0 BRT o f m e e r, is h e t
v e r p lic h t een lo o d s aan boord te h e b b e n tijd e n s h e t te n a n k e r lig g e n . B o v e n d ie n kan de
r ijk s h a v e n m e e s te r eisen d a t een lo o d s aan b o o rd is. V o o r b e e ld e n zijn:
bij ov e rsla g naar c o a s te r s ,
bij (voo rs p e ld ) s le c h t w e e r op w in d g e v o e lig e s c h e p e n (b.v. a u to -c a rrie rs ).
In h e t la a ts te ge v a l g a a t een zee lo o d s aan b o o rd , z o d a t in geval v a n p ro b le m e n naar zee
g e v a re n kan w o r d e n .
Typ e a n k e r
V r i jw e l alle s c h e p e n m a k e n g e b ru ik v a n de s ta n d a a rd a n k e rs , u itz o n d e rin g zijn shell ta n k e rs ,
die a n k e rs h e b b e n m e t v e rh o o g d e h o u d k r a c h t.
A n k e r p o s itie b ij p o s itie C h a rle y va n de P u t
V r i jw e l alle lo o d s e n h o u d e n in de p u t d e z e lfd e p o s itie aan ais de k a n a a llo o d s e n ( 1 5 0 m e te r
w e s t t o t z u i d w e s t va n de o ffic ië le a n k e rp o s itie .
K w a lit e it a n k e rp o s itie s
E veringen : re d e lijk g o e d e a n k e r p o s itie , z a n d g ro n d , v la k k e b o d e m ;
W ie lin g e n - N o o rd : s le c h te a n k e r g r o n d , z a n d h e u v e ls , m o d d e r in d a le n , de e ls veen;
W ie lin g e n - Z u id : ris ic o -v o l d o o r p o s itie v la k bij de k u s t, veel s tr o o m , ie ts betere
a n k e rg ro n d dan W ie lin g e n -N o o rd ;
K e ttin g /e n g te en p ro c e d u re te n a n k e r g a a n
S c h ip d ie n t a c h t e r u it te v a re n (ten o p z ic h te va n de g ro n d ); dan e e rs t t w e e k e ttin g le n g te s
te w a t e r t o t k e tt in g s tijf s ta a t (d e s n o o d s m e t be h u lp va n de m a c h in e ), d an v e rd e r u itv ie re n
t o t 5 à 6 le n g te s .
2
G e b ru ik tw e e d e a n k e r
B ehalve in de P ut w o r d t v r ijw e l n o o it een t w e e d e a n k e r g e p re s e n te e rd . In de Put w o r d t het
t w e e d e (b a k b o o rd s -)a n k e r u itg e b r a c h t op h e t m o m e n t d a t h e t s c h ip op h e t u ite rs te
b a k b o o rd s p u n t v a n de g ie r b e w e g in g is.
G e b ru ik m a c h in e
De lo o d s e n a d v is e re n de m a c h in e g e d u r e n d e de gehele a n k e rp e rio d e s ta n d - b y te la ten
s ta a n en zeker v a n t w e e u ur v o o r, t o t t w e e u ur na de s tro o m k e n te r in g .
M a a tre g e le n bij s tr o o m k e n te r in g
G e b ru ik m a c h in e
T ijd e n s de k e n te rin g s ta a t de m a c h in e s ta n d - b y ; de m a c h in e w o r d t n ie t a c t i e f g e b r u ik t,
te n z ij h e t a n k e r g a a t k ra b b e n .
G e b ru ik a n k e r
H e t a n k e r w o r d t n ie t opge h a a ld en o p n ie u w u itg e b r a c h t.
M a a tr e g e le n bij o verslag
Type o n tv a n g e n d e s c h e p e n
O v e rg e s la g e n w o r d t naar b in n e n v a a r ts c h e p e n , -b a k k e n , -ta n k e rs en naar c o a s te r s (m e t
n a m e v o o r e rts).
R e g le m e n te n
Per s it u a t ie v e r s t r e k t de v e r k e e r s p o s t v o o r w a a r d e n v o o r h e t o v e rs la a n .
G e b ru ik a n k e rg e re i
De k e ttin g le n g t e is gelijk aan de s it u a t ie z o n d e r o v e rsla g . Er w o r d t ge e n t w e e d e a n k e r
g e b r u ik t ( m e t u itz o n d e rin g v a n de Put).
G e b ru ik a n k e rg e re i tw e e d e s c h ip
H e t anke rg e re i v a n h e t o n tv a n g e n d e s c h ip w o r d t n ie t g e b ru ik t.
M a a tr e g e le n bij b u n k e re n
S itu a tie id e n tie k ais bij o vers lag.
D r ifte n va n s c h e p e n
A a n ta l d rifte rs
O n d u id e lijk is h o e v e e l s c h e p e n ga a n d r i f t e n , m e d e d o o r d a t in de m e e s te g e v a lle n geen
lo o d s aan boord is. In de Everingen zijn v r ij w e l n o o it p ro b le m e n . D it w o r d t b e s c h o u w d ais
de b e s te a n k e rp la a ts , g e v o lg d d o o r V lis s in g e n Rede en W ie lin g e n Z u id . W ie lin g e n N o o rd
en de Put zijn de s le c h ts te a n k e r p la a ts e n .
A a n d e e l lo s s e n d e /b u n k e re n d e s c h e p e n
O n d u id e lijk is w a t h e t aandeel v a n lo s s e n d e en b u n k e re n d e s c h e p e n is in h e t a a n ta l d rifte rs .
In p rin c ip e zullen deze s c h e p e n e e rd e r e e n p ro b le e m v o r m e n , m a a r er is o o k een v o o rb e e ld
b e k e n d v a n een s c h ip d a t ging d r ifte n n a d a t de k ra n e n en b a k k e n h a d d e n lo s g e m a a k t.
3
O m s ta n d ig h e d e n
De m e e s te , m a a r n ie t alle, g e v a lle n v a n k ra b b e n d e a n k e rs o n ts ta a n bij m a x im u m
s tro o m s n e lh e id .
S o m s o n ts t a a n p ro b le m e n bij de s t r o o m k e n te r in g ; h e t s c h ip d r ijft m e t enig e snelheid
o v e r h e t a n k e r h een, w a a r d o o r d it u it b r e e k t en geen k ans k rijg t o m o p n ie u w in te
g ra ve n .
W in d kan een o n g u n s tig e in v lo e d u ito e fe n e n op de w ijz e w a a r o p h e t s c h ip a c h te r
h e t a n k e r lig t en h e t ka n h e t h ie rb o v e n g e n o e m d e p ro b le e m v e ro o rz a k e n .
In de W ie lin g e n o n t s t a a n de m e e s te p r o b le m e n d o o r de c o m b in a tie v a n v lo e d s tr o o m en w in d uit d e z e lfd e r ic h tin g , in te g e n s te llin g t o t de Put w a a r eb m e t w in d
de m e e s te p r o b le m e n v e ro o r z a a k t.
A lle e n in de P ut o n ts ta a n p r o b le m e n d o o r h e t g ieren. In de E veringen " z o e k t " h e t
s c h ip k o r t na de s t r o o m k e n t e r in g de e v e n w ic h t s p o s it ie en lig t d a arna stil. In de
W ie lin g e n - Z u id is d it v e r g e lijk b a a r, h o e w e l h e t s c h ip o v e r de vlo e d s o m s in g eringe
m a te giert.
In de W ie lin g e n - N o o rd k u n n e n s c h e p e n in de v a a r w e g te r e c h t k o m e n (zonder te
d rifte n ) in d ie n de s tr o o m en w in d een t e g e n g e s te ld e r ic h tin g heb b e n .
In v lo e d s tro o m k e n te rin g
De m e e s te p ro b le m e n o n ts t a a n v ó ó r de e e rs te s t r o o m k e n te r in g .
S io to p m e rk in g e n
Een lo o d s s ig n a le e rt reeds v r o e g tijd ig d a t h e t a n k e r g a a t k ra b b e n . Indien g e e n lo o d s
a an b oord is zal de v e r k e e r s p o s t m e e s ta l ais e e rs te ie ts c o n s ta te r e n . In s o m m ig e
g e v a lle n k a n h e t v e rv o lg e n s enig e tijd d u re n v o o r d a t h e t l u k t om c o n t a c t te leggen
m e t h e t b e t r e f fe n d e sc h ip .
O m p r o b le m e n te v o o r k o m e n w o r d e n lege s c h e p e n bij een w a a r s c h u w i n g v o o r
s t o r m a c h t ig e w in d (of m ee r) na a r b u ite n g e s tu u r d .
4
BESPREEKVERSLAG
n
H ARRIS
D a tu m
b ije e n k o m s t
8
V e rs la g do o r
R. W ijn s tra
D a tu m
ve rsla g
1 2 n o v e m b e r 19 9 5
: H7305
J o b No.
c : \ w p fite e \a n k e r \a l_ 0 8 1 1
novem ber 1995
b6p
Kopie aan
A a n w e z ig
de heren H a r m s en B ak ker
W ijn s tr a (Frederic R. Harris)
O nderw erp
D r ifte n d e s c h e p e n a n k e r p la a ts e n W e s te r s c h e ld e
: D e e ln e m e rs , ThE
( V e rk e e rs p o s t V lis s in g e n ),
de
heer
Frederic R. H arris v o e r t in o p d r a c h t v a n R ijk s w a t e r s t a a t D ire c tie Z e e la n d een v o o r o n d e r z o e k
u it naar h e t d r if t e n v a n s c h e p e n op de a n k e r p la a ts e n in de W e s te r s c h e ld e . D it o n d e rz o e k
is een v e r v o lg op eerdere o n d e rz o e k e n v a n h e t M A R IN , de v o o rm a lig e D ie n s t
V e r k e e r s k u n d e en de heer M e e r t (re g is te rlo o d s ) en h e t zal m o g e lijk g e v o lg d w o r d e n do o r
een d ie p g a a n d e r o n d e rz o e k naar die a s p e c te n , die uit d it v o o r o n d e r z o e k ais b e la n g rijk naar
v o re n k o m e n .
Doei v a n h e t g e s p r e k is om in z ic h t te krijg e n in de o o r z a k e n van h e t k ra b b e n v a n a n k e rs ,
g e v o lg d d o o r d r i f t e n v a n he t s c h ip , en in de o m s t a n d ig h e d e n w a a r o n d e r d it p la a ts v in d t.
V a n belang is hierbij om de p r a k tijk e r v a r in g m e t d it p ro b le e m op ta fe l te k rijg e n en om
in z ic h t te k rijg e n in h e t v e rs c h il tu s s e n de o ffic ië le o n g e v a ls s t a tis tie k e n en de w e r k e lijk e
p ro b le m e n .
De v o lg e n d e o n d e rd e le n k o m e n aan de orde:
a c h te r g r o n d in fo r m a tie ,
r e le v a n te re g le m e n te n v o o r te n a n k e r ga a n en lig g e n ,
ta k e n v e rk e e r s le id e rs bij te n a n k e r ga a n en liggen v a n z e e s c h e p e n ,
re g is tr a tie v a n d rifte rs .
A c h t e r g r o n d in fo r m a tie
D e e ln e m e rs
d h r. H a rm s , H o o fd V e rk e e r s d ie n s tle id e r , 3 jaar in deze fu n c t ie , to ta a l 1 5 jaar bij d ie n s t;
d h r. B a k k e r, V e r k e e r s d ie n s tle id e r , s in d s o p r ic h tin g ('91 ) op V e r k e e r s p o s t, d a a rv o o r 1 5 jaar
riv ie rm e e s te r .
B e h e e rs g e b ie d p o s t V lis s in g e n
Boei 17 t o t en m e t zee (L o o d s p o s t S te e n b a n k , W ie lin g e n 4 /5 )
T a ke n v e rk e e rs le id e rs
T o e z ic h t h o u d e n op he t riv ie rv e rk e e r te r b e v o rd e rin g van een v lo t t e en v e ilig e v a a rt.
V e r te g e n w o o r d ig e n va n de R ijk s h a v e n m e e s te r.
In fo r m a tie v e r s tr e k k e n aan de s c h e e p v a a rt.
1
V e r k e e r regelen in geval va n b ijzo n d e re o m s ta n d ig h e d e n (c a la m ite ite n e.d.).
V e rk e e rs d e e ln e m e r s a d v is e re n in g e v a lle n v a n d r e ig e n d e o n g e va lle n .
R e le v a n te r e g le m e n te n v o o r te n a n ke r g a a n en liggen
V e r p lic h tin g lo o d s aan boord v o o r alle s c h e p e n m e t m e e r dan 13 m e te r d ie p g a n g ,
o f m e e r dan 6 0 . 0 0 0 BRT.
S c h e e p v a a r tr e g le m e n t W e s t e r s c h e ld e ;
V o o r g e s c h r e v e n a n k e r g e b ie d e n , a fh a n k e lijk v a n s o o r t la d in g , reden v o o r a n k e re n en
a f m e t in g e n s c h ip (B e k e n d m a k in g A a n de S c h e e p v a a r t S c h e ld e m o n d (B A S S 5 5 / 8 4 ) ;
B o v e n s ta a n d e B A S S is m e d e een u it w e r k i n g v a n he t R e g le m e n t V e r v o e r G e v a a rlijke
S to ffe n Zeeschepen.
V o o r w a a r d e n v o o r L aden en L ossen (LEL),
V o o r w a a r d e n v o o r B u n k e re n (BNK).
N o o t: LEL en BNK zijn a f w ijk e n d e t . o . v . de v e rs ie s in he t D V K - o n d e r z o e k v a n 1 9 9 2 en
w o r d e n b in n e n k o r t a a n g e p a s t.
T a k e n v e rk e e r s d ie n s tle id e r s bij te n a n k e r ga a n en liggen v a n z e e s c h e p e n
T a ke n b ij h e t te n a n k e r g a a n
S c h ip v e r z o e k t o m een s p e c ifie k e a n k e rp la a ts , of k rijg t een a n k e r p la a ts to e g e w e z e n .
A fh a n k e l i jk v a n de B A S S w o r d t w e l o f g e e n t o e s t e m m in g g e g e v e n . In b e paa lde g e va lle n
w o r d t aan t o e s t e m m i n g een v e r g u n n in g v e r b o n d e n , m e t daa rin bepaa lde v o o r w a a r d e n .
Deze v o o r w a a r d e n zijn in h e t a lg e m e e n o n tle e n d aan de LEL of de BNK, m a a r er k u n n e n
a f h a n k e lijk va n de s itu a tie o o k a n dere v o o r w a a r d e n g e s te ld w o r d e n (b ijv o o rb e e ld bij
s c h e p e n m e t s c h a d e of een d e fe c t ) .
Op v e r z o e k v a n h e t s c h ip w o r d t p o s itie - in fo r m a tie v e r s t r e k t om te a s s is te re n bij h e t te n
a n k e r k o m e n . Na h e t te n a n k e r k o m e n g e e f t h e t s c h ip de eig e n p o s itie -p e ilin g op en d o e t
de v e r k e e r s p o s t een peiling. Deze g e g e v e n s w o r d e n in h e t jo u rn a a l g e n o te e rd .
S ig n a le re n v a n d r ifte r s
Rond h e t s c h ip w o r d t op de radar een k ader in g e s te ld v a n 1 0 0 t o t 5 0 0 m e te r . Indien h e t
s c h ip b u ite n d it k a d e r k o m t g e e f t h e t IVS een m e d e d e lin g op h e t s c h e r m . In h e t a lg e m e e n
zal de radar w a a r n e m e r al e e rd e r zelf h e t d r ift e n h e b b e n o p g e m e r k t, zeker tijd e n s de risicom o m e n t e n ais m e n e x tra ale rt is (b ijv o o rb e e ld bij veel w in d , o f bij de m a x im a le
v lo e d s tr o o m ) . Een a c tie v e en g e o e fe n d e a n k e r w a c h t aan boord zal h e t d r ift e n al eerder
o p m e r k e n , m e d e d o o r d a t h e t s y n th e tis c h e ra d a rb e e ld v a n de v e r k e e r s p o s t b e w e g in g e n m e t
e n ig e v e r tr a g in g d o o r g e e ft.
C o n ta c t le g g e n m e t d rifte rs
N a d a t de r a d a r w a a r n e m e r een d r ifte r c o n s t a t e e r t , w o r d t h e t b e t r e f fe n d e s c h ip o p g e ro e p e n .
G lo b a a l d r ie k w a r t v a n de s c h e p e n re a g e e rt hier d ire c t op. De o v e rig e n h e b b e n het
v e r k e e rd e m a r ifo o n k a n a a l v o o r s ta a n , ge e n w a c h t op de brug, o f een n ie t e n g e ls ta lig e
w a c h t . In de la a ts te g e v a lle n r e a g e e rt he t s c h ip m e e s ta l a lsn o g na enig e m in u te n . Op de
s c h e p e n die b lijv e n d niet reageren w o r d t een b e s c h ik b a a r v a a r tu ig a fg e s tu u rd ; b ijv o o rb e e ld
de rede b o o t, een s c h ip va n R ijk s w a te r s t a a t , of de politie. Indien m e n een o n g e v a l v re e s t
ka«- er o o k d ir e c t een lo o d s n a a rto e g e s tu u r d w or d e n .
V e rp lic h te n lo o d s a a n b o o rd te n e m e n
S c h e p e n v a n m e e r dan 13 m e te r d ie p g a n g , of m e e r dan 6 0 . 0 0 0 BRT; Rede
V lis s in g e n ( w a c h te n d e s c h e p e n ), P ut v a n T e rn e u z e n (m e e s t o v e rsla g ), E veringen.
2
v jo c d
T
Bíj w in d s e in O ( w a a r s c h u w in g B e a u fo rt 7) w o r d t een io o d s o p g e r o e p e n om (op
k o s te n v a n de o v e rh e id ) s ta n d - b y e te s ta a n . D it kan in geval va n c a la m it e it e n een
uur v o o rd e e l g e v e n te n o p z ic h te va n de n o rm a le s itu a tie .
Op a u -hoc basis kan b e s lo te n w o r d e n een lo o d s v e r p lic h t te s te lle n v o o r een te n
a n k e r liggen s c h ip , indien:
h e t s c h ip b ijz o n d e r w in d g e v o e lig (b ijv o o rb e e ld een a u to c a rrier),
de c o m m u n ic a t i e m e t h e t s c h ip zeer s le c h t is,
h e t s c h ip s le c h t m a n o e u v re e rb a a r is.
S le e p b o o t o p ro e p e n
H e t is n ie t n o d ig o m te v e r p lic h te n een s le e p b o o t te h o u d e n o n d e r m o e ilijk e
o m s ta n d ig h e d e n : in d a t ge va l zijn de s le e p b o te n zelf in ru im e m a te a c t i e f a a n w e z ig .
De v e r k e e r s d ie n s t r o e p t de h u lp va n een s le e p b o o t in:
indien er bij een d r ift e r ge e n c o n t a c t gelegd ka n w o r d e n en er g e v a a r v o o r een
a a n d rijv in g o f s tra n d in g d re ig t;
indien h e t v a a r w a t e r v rijg e h o u d e n m o e t w o r d e n tijd e n s he t z w a a ie n v a n een s c h ip
( m e t n a m e in de E ve rin g e n en de Put);
indien een te n a n k e r lig g e n s c h ip de m o t o r aan h e t re p a re re n is en deze n ie t binnen
tie n m in u te n kan s ta r te n .
B u ite n h o u d e n van s c h e p e n
In b e paa lde g e v a lle n zal de v e r k e e r s d ie n s t een s c h ip a d v is e re n n ie t b in n e n te k o m e n , dan
w e l een reeds in g e n o m e n a n k e r p o s itie te v e r la te n . In z e ld z a m e g e v a lle n is d it a d v ie s
d w in g e n d . H e t g a a t m e t n a m e om :
w in d g e v o e lig e s c h e p e n (a u to c a rrie rs ), die niet g e s c h u t k u n n e n w o r d e n in v e rb a n d
m e t de w in d s n e lh e id ;
bij herhaald d r ifte n in een k o rte periode (ais de k a p ite in n ie t al z e lf b e s lu it om w e g
te gaan),
s c h e p e n v a n m e e r dan 1 0 . 0 0 0 to n ,
ta n k e rs .
S inds 199J?is b o v e n s ta a n d e p r a k tijk fo r m e e l v a s tg e le g d in een B A S S . * 4 4 / 4 4
A
R e o is tra tie van d r ifte r s
D r ifte r s kun n e n op v ie r m a n ie r g e re g is tre e rd w o r d e n :
in v u lle n v a n een U n ifo r m M e ld in g F o rm u lie r (U M F),
m e ld in g in h e t d a g jo u rn a a l v a n de v e r k e e r s p o s t,
re g is tra tie op band (ra d a rb e e ld e n en m a r ifo o n v e r k e e r ) van de v e r k e e r s p o s t,
e ig e n re g is tra tie d o o r de heer H a rm s .
UMF
Indien een o n g e va l o p t r e e d t m o e t d e g e n e die een p ro c e s v e rb a a l o p m a a k t (m e e s ta l de
p o litie , kan b ijv o o rb e e ld o o k de riv ie r d ie n s t zijn) een U M F in v u lle n . Deze w o r d t
d o o r g e s tu u r d naar de b e h e e rd e r en naar de A V V (v o o rm a lig e D V K ).
D a g jo u rn a a l
Indien een d r ifte n d s c h ip een a a n v a rin g v e r o o r z a a k t, o f aan de g ro n d lo o p t zal de
v e rk e e r s d ie n s tle id e r een a a n te k e n in g m a k e n in h e t d a g jo u rn a a l. H e tz e lfd e g e ld t ais de
v e rk e e rs d ie n s tle id e r a a n g ifte d o e t v a n h e t v e r m o e d e n d a t een s c h ip n ie t aan de
v o o r w a a r d e n v o o r h e t a n k e re n v o ld o e t, a n d e rs z in s in o v e rtre d in g is, o f n ie t re a g e e r t o p een
d r if t - w a a r s c h u w i n g v a n de p o s t. S o m s zal een v e r k e e r s d ie n s tle id e r o o k een a a n te k e n in g
m a k e n ais een lo o d s na a r h e t s c h ip is g e s tu u r d . In de o v e rig e g e v a lle n k o m t er in he t
3
a lg e m e e n dus ge e n a a n te k e n in g ín h e t jo u rn a a l. De d a g jo u rn a a ls gaan m a a n d e lijk s naar h e t
a r c h ie f. H e t is n ie t b e k e n d of d it d o o r d e rd e n m ag w o r d e n ingezien.
R e g is tra tie op b a n d
In geval va n een s tra n d in g , a a n v a rin g , of bij a a n g ifte van een o v e rtre d in g aan de politie,
zal oo k de " In c i d e n t - k n o p " w o r d e n in g e d r u k t. H ie rd o o r w o r d e n de ra d a rb e e ld e n en
r e g is tra tie va n h e t m a r ifo o n v e r k e e r v a s tg e le g d op band. T e v e n s w o r d t in z o 'n geval een
r e g is t r a t ie - fo r m u lie r in g e v u ld , w a a r a a n een u itd ra a i van h e t IV S w o r d t g e h e c h t. D erden
m o g e n ge e n g e g e v e n s uit h e t IV S ra a d p le g e n .
Eigen re g is tra tie
O ver 1 9 9 3 h e e f t m e v r o u w Everaars (s tagiaire) m e t be h u lp v a n g e g e v e n s va n de
V e r k e e r s p o s t V lis s in g e n een r a p p o r t g e m a a k t m e t een ana lys e va n alle d r ifte r s in d a t jaar.
D it b e tr e ft de a n k e r p la a ts e n W ie lin g e n N o o rd , W ie lin g e n Zuid en V lis s in g e n Rede. V o o r de
jaren ' 9 4 en ' 9 5 is de heer H a rm s in eigen tijd de d r ifte r s blijven b ijh o u d e n . Deze g e g e v e n s
o m v a tte n in ieder g e va l:
t ijd s tip te n a n k e r,
s c h ip ,
b e s t e m m in g ,
reden v a n a n k e re n ,
indien h e t s c h ip is gaan d r ifte n :
p o s itie ,
t ijd s tip d r ifte n .
G ezien h e t f e it d a t deze re g is tr a tie in eig e n tijd p la a ts v in d t en o m d a t h e t v e r t r o u w e lijk e
in fo r m a tie b e v a t, is de heer H a rm s n ie t bereid de v e rz a m e ld e g e g e v e n s v o o r h e t o n d e rzo e k
b e s c h ik b a a r te s te lle n . De heer H a r m s zal de g e g e v e n s v o o r 1 9 9 4 ze lf aan h e t eind v a n dít
jaar v e r w e r k e n en die o v e r 1 9 9 5 in begin 1 9 9 6 .
G loba le c o n c lu s ie s u it w a a rn e m in g e n p o s t V lis s in g e n
Deze c o n c lu s ie s b e tr e ffe n de a n k e r g e b ie d e n Rede V lis s in g e n , W ie lin g e n N oord en W ie lin g e n
Zuid.
De m e e s te d r ifte r s o n ts ta a n m e t veel w in d , op h e t m a x im u m va n de s tr o o m (1 uur
v o o r H o o g w a te r ) .
W ie lin g e n Z uid g e e f t e x tr a p r o b le m e n , o m d a t de k ie ls p e lin g erg klein is. H ie rd o o r
n e m e n de s t r o o m k r a c h t e n s te r k to e , vooral ais he t s c h ip tijd e n s de k e n te rin g d w a r s
op de s tr o o m lig t. (O ok de p r o b le m e n in de Put z o u d e n een g e v o lg van te w e in ig
w a t e r d i e p t e zijn).
De m e e s te s c h e p e n s te k e n globaa l d e z e lfd e h o e v e e lh e id k e ttin g . Er lijk t geen
v e rb a n d tu s s e n h e t d r ift e n en de k e ttin g le n g t e .
O p de Rede V lis s in g e n en W ie lin g e n Z uid gaan s c h e p e n o o k m e t w e in ig w in d
d r ift e n .
A c t ie s
Na a flo o p h e e f t de heer H a rm s de v o lg e n d e d o c u m e n te n v e r s tr e k t:
b e k e n d m a k in g lo o d s p lic h t g ro te /d ie p e s c h e p e n ( 6 juli 1 9 9 3 ) ,
b e k e n d m a k in g b e p e rk in g Len g te o v e r alles t o t 2 9 0 m e te r v o o r o verslag in de Put
en de E v e rin g e n (BERNA 2 2 5 / 8 1 , juli 1 9 8 1 ) ,
b e k e n d m a k in g b e tr e ffe n d e h e t b u ite n h o u d e n van s c h e p e n ( S ta a ts c o u r a n t 2 4 3 ,
d e ce m b e r 19 9 4 ),
o m s c h r ijv in g a n k e r g e b ie d e n ( S c h e e p v a a r tre g le m e n t W e s te r s c h e ld e 1 9 9 0 ) ,
g e b r u ik E v e rin g e n p o s itie G t . b . v . b u n k e re n g a s ta n k e rs (BERLO 1 1 7 / 8 3 , BERVE
1 3 / 8 3 , juli 1 9 9 3 ; a a n v u llin g op BASS 8 4 / 8 3 ) ,
4
" G e b r u ik a n k e r p la a ts e n W e s te r s c h e ld e " (B A S S 5 5 / 8 4 , april 1 9 8 4 ) ,
V o o r s c h r if t e n v o o r b u n k e re n op a n k e r p la a ts e n op de W e s te r s c h e ld e (BNK),
V o o r s c h r if t e n v o o r laden en lossen op a n k e r p la a ts e n op de W e s t e r s c h e ld e (LEL).
De heer H a rm s zal de v o lg e n d e in fo r m a tie n a z e n d e n :
a a n ta l a n k e rlig g e rs 1 9 9 4 ín de W ie lin g e n en de Rede,
id e m v o o r a a n ta l d rifte rs .
Via D ire c tie Z e e la n d kan g e p ro b e e rd w o r d e n de v o lg e n d e s t u k k e n in te zien:
d a g jo u rn a a ls ( to e s te m m in g via de he e r H a v e r k a m p ) ,
s ta g e - r a p p o r t m e v r o u w Everaars,
to e lic h tin g op u itd ra a i U M F -g e g e v e n s ,
m o g e iijk e s ta tis c h e g e g e v e n s uit d a g jo u rn a a ls d o o r de heer va n S p lu n d e r.
5
BESPREEKVERSLAG
HARRIS
D a tu m
b ije e n k o m s t
9 novem ber
V e rs la g door
R. W ijn s tr a
D a tu m
v e rs la g
12 novem ber 1995
: H7305
J o b No.
1
c : \ w p f ikw V a nka f\a|:_ te rn 1 ,b s p
995
Kopie a an
A a n w e z ig
F.A. de Bei ( s c h e e p v a a r td ie n s t,
(Frederic R. Harris)
O nderw erp
D r ifte n d e s c h e p e n a n k e r p la a ts e n W e s te r s c h e ld e
: D e e ln e m e rs , ThE
s e c t o r T e rn e u z e n ),
R. W ijn s tr a
F rederic R. H arris v o e r t in o p d r a c h t v a n R i jk s w a t e r s t a a t D ire c tie Z e e la n d een v o o r o n d e r z o e k
u it n a a r h e t d r if te n va n s c h e p e n op de a n k e rp la a ts e n in de W e s te r s c h e ld e . D it o n d e rz o e k
is een v e rv o lg op ee rd e re o n d e rz o e k e n v a n h e t M A R IN , de v o o r m a lig e D ie n s t
V e r k e e r s k u n d e en de heer M e e r t (re g is te rlo o d s ) en he t zal m o g e lijk g e v o lg d w o r d e n do o r
een d ie p g a a n d e r o n d e rz o e k naar die a s p e c te n , die u it d it v o o r o n d e rz o e k ais b e la n g rijk naar
voren kom en.
Doei v a n h e t g e s p re k is o m in z ic h t te krijg e n in de o o rz a k e n va n h e t k ra b b e n v a n a n k e rs ,
g e v o lg d d o o r d r ifte n v a n h e t s c h ip , en in de o m s ta n d ig h e d e n w a a r o n d e r d it p la a ts v in d t. D it
g e s p r e k m o e t v o o ra l de s p e c ifie k e e rv a rin g v o o r de a n k e r g e b ie d e n P ut v a n T e rn e u z e n en
de E v e rin g e n in a a n v u llin g op de a lg e m e n e i n f o r m a tie die reeds bij h e t S c h e ld e C o ö rd in a tie
C e n tr u m is v e rk re g e n .
De v o lg e n d e o n d e rd e le n k o m e n aan de orde:
a c h te r g r o n d i n fo r m a t ie ,
a n k e re n a lg e m e e n ,
d r ifte rs .
A c h t e r g r o n d in fo r m a tie
D e e ln e m e r
de he e r de Bel, a d ju n c t h o o fd s e c to r T e r n e u z e n , s c h e e p v a a r t v e r k e e r s d ie n s t W e s te r s c h e ld e ;
1 9 7 6 b e g o n n e n op de p o s t T e rn e u z e n . De a fg e lo p e n ja re n g e w e r k t op p o s t V lis s in g e n en
s in d s k o r te tijd w e e r te ru g in T e rn e u z e n .
1
A nkerende schepen, algem een
G e b ru ik a n k e rg e b ie d e n
A n k e r p o s itie C h a rle y in de Put is s p e c ia a l bedoe ld v o o r h e t lic h te n van s ch e p e n . Dit
v in d t z o 'n 2 5 0 s c h e e p s d a g e n per jaar pla a ts. A n d e r g e b ru ik dan o v e rs la g w o r d t niet
to e g e s ta a n . T e n a a n zie n v a n a n dere o ve rs la g dan h e t lic h te n va n s c h e p e n w o r d t
een o n tm o e d in g s b e le id g e v o e rd : in p rin c ip e is de m a x im a le s c h e e p s le n g te v o o r het
o n tv a n g e n d e s c h ip 7 0 m e te r.
A n k e r p o s itie s A lp h a en B ra v o v a n de Put zijn in g e b r u ik v o o r h e t b u n k e re n van
kleinere a fv a r e n d e s c h e p e n ( to t 9 0 m e te r le n g te ). D it b u n k e re n n e e m t s le c h ts z o 'n
h a lf uur en beslag.
In de t o e k o m s t zal in de Put alleen b u n k e r e n en lic h te n v a n s c h e p e n to e g e s ta a n zijn
en zal s c h ip naar s c h ip ov e rsla g du s gehee l v e r b o d e n zijn.
De E veringen w o r d t v o o r 7 0 0 t o t 8 0 0 s c h e e p s d a g e n per jaar b e n u t. O ve rs la g v in d t
in b e p e r k te m a te pla a ts . G a s ta n k e rs b u n k e re n in de p r a k tijk n ie t in p o s itie G, h o e w e l
daar enige tijd g e le d e n een s p e c ia le re g e lin g v o o r is g e m a a k t.
In de S p rin g e rg e u l v in d t ove rsla g p la a ts v a n en naar k leinere s c h e p e n .
S ta tis tis c h e g e g e v e n s v a n h e t g e b ru ik v a n de a n k e r p la a ts e n zijn n ie t b e s c h ik b a a r
op de p o s t. De heer V a n S p lu n d e r (d ire c tie Zeeland) m a a k t m o g e lijk s ta tis tie k e n van
h e t g e b ru ik v a n de a n k e r p la a ts e n op basis va n de d a g jo u rn a a ls e n /o f de c o p ie ë n van
de s c h r ifte lijk e a a n v ra a g v o o r h e t u itv o e r e n v a n lo s w e r k z a a m h e d e n .
A c h te r g r o n d in r ic h tin g van a n k e rg e b ie d P u t va n T e rneuzen
De drie a n k e r p o s itie s zijn z odanig g e k o z e n d a t binnen de z w a a ic ir k e l v a n h e t s c h ip
v o ld o e n d e d ie p te is en d a t een z w a a ie n d s c h ip n ie t in de v a a rg e u l k o m t.
D r ifte r s
O o rz a a k p ro b le m e n
M o g e lijk e o o rz a a k in de Put is de h o b b e lig e a n k e rb o d e m . Een m o g e lijk e oplossing
is h e t v la k m a k e n va n de b o d e m , v e rg e lijk b a a r m e t h e t " p lo e g e n " w a a r m e e een
g e b a g g e rd e geul w o r d t v l a k g e m a a k t.
In de E v eringen tr e d e n bijna ge e n p r o b le m e n , w a a r s c h ijn lijk o m d a t de a n k e rg ro n d
goed is. E v e n tu e le p ro b le m e n o n s ta a n bij de s t r o o m k e n te r in g , v o o ra l ais h e t s c h ip
bij w e in ig w i n d r e c h t over h e t a n k e r d r ijft . Zodra de s tr o o m w e e r d o o rz e t w o r d t he t
a n k e r " o v e r de k o p " g e tr o k k e n en g r a a f t zich n ie t go e d o p n ie u w in. A is h e t s ch ip
d o o r de w i n d " r o n d " g a a t (in te g e n s te llin g t o t h e t in een r e c h te lijn o v e rd rijv e n ) kan
h e t a n k e r in g e g ra v e n blijven en la n g z a a m de o r ië n ta tie a a n p a s s e n .
P ro b le m e n op de W ie lin g e n N o o rd zijn een g e v o lg v a n de a n k e rg r o n d , die v o o r een
deel v a n h e t ge b ie d s le c h t is: hier lig t een d u n n e laag zand op een laag s le c h te
a n k e rg ro n d (een k a a r t m e t b o d e m g e g e v e n s is b e s c h ik b a a r op de P ost V lis s in g e n ).
A a n ta l d rifte rs
H e t a a n ta l d r ifte r s in de Put " v a l t m e e " . H e t is m o g e lijk d a t de p o s t geen volledig
z ic h t h e e ft op de w e r k e lijk e o m v a n g v a n h e t p ro b le e m , o m d a t n ie t alle d r if te r s in het
d a g jo u rn a a l w o r d e n v e rm e ld en o m d a t s c h e p e n he t k ra b b e n v a n h un a n k e r niet altijd
m e ld e n en de p o s t h e t d r ifte n n ie t ze lf c o n s t a t e e r t o m d a t de lo o d se n do o r snel
in g rijp e n de p r o b le m e n b e p e r k t h o u d e n . H ie rd o o r is h e t d a g jo u rn a a l geen
b e t r o u w b a r e bron v o o r een s t a t i s t is c h o n d e rz o e k naar de d r ifte r s .
Er zijn ge e n d r ift- p r o b le m e n b e k e n d m e t kleinere s c h e p e n die in de Put k o m e n
b u n k e re n , m o g e lijk d a n k zij de k o rte lig tijd e n , w a a r b ij n ie t e c h t sp ra k e is van
a n k e re n .
2
BESPREEKVERSLAG
HARRIS
D a tu m
b ije e n k o m s t
J o b No.
: H7305
c:\wpftlee\ankarVal_ovot 1 b«p
9 novem ber 19 95
K opie aan
: D e e ln e m e rs , ThE
V e rs la g d o o r
:
R. W ijn s tra
D a tu m
v e rs la g
:
1 2 n o v e m b e r 19 9 5
A a n w e z ig
:
dhr. V e r h o o s e l (b e d rijfs le id e r O v e t), ,R. W ijn s tr a (Frederic R. Harris)
O n derw erp
:
D r ifte n d e s c h e p e n a n k e r p la a ts e n W e s te r s c h e ld e
Frederic R. H arris v o e r t in o p d r a c h t v a n R ijk s w a t e r s t a a t D ire c tie Z e e la n d een v o o ro n d e r z o e k
u it naar h e t d r ifte n v a n s c h e p e n op de a n k e r p la a ts e n in de W e s te r s c h e ld e . D it o n d e rz o e k
is een v e rv o lg op ee rd e re o n d e r z o e k e n v a n h e t M A R IN , de v o o r m a lig e D ie n s t
V e r k e e r s k u n d e en de heer M e e r t (re g is te rlo o d s ) en h e t zal m o g e lijk g e v o lg d w o r d e n do o r
een d ie p g a a n d e r o n d e r z o e k naar die a s p e c te n , die u it d it v o o ro n d e r z o e k ais b e la n g rijk naar
v o re n k o m e n .
Doei van he t g e s p r e k is o m de m e n in g en p ra k tijk e rv a r in g va n O v e t te v e rn e m e n
b e tr e ffe n d e h e t d r if te n van s c h e p e n op de a n k e r p la a ts e n en om de w ijz e v a n o ve rs la g te
b e s p re ke n .
A lg e m e e n
In d ru k k e n b e tre ffe n d e de w ijz e van a n k e re n in de P u t
O n d e r s ta a n d e in d ru k k e n zijn ge e n harde fe ite n , m a a r op in ie s die O v e t - m e d e w e r k e r s in de
p r a k tijk o p v a n g e n v a n lo o d s e n en k a p ite in s .
V o o r de in g e b r u ik n a m e v a n de r a d a r p o s t T e rn e u z e n w a r e n de B e lg is ch e loodsen
c r e a tie v e r in he t k iezen va n de e x a c t e a n k e rp la a ts dan de N e d e rla n d e rs . D it leidde
t o t m in d e r d r if t p r o b le m e n d a n m e t s c h e p e n die e x a c t op de o ffic ië le a n k e rp o s itie
w e r d e n g e b ra c h t.
Belgische lo o d s e n s te k e n g e m id d e ld m e e r k e t tin g le n g t e d an de N e d e rla n d s e .
P ro b le m e n m e t d r ifte n d e P a n a m a x e rs in de Put zijn v o o ra l v a n de la a ts te 5 à 6 jaar,
t e r w ij l de 1 0 d a a ra a n v o o r a fg a a n d e ja re n o o k d e rg e lijke s c h e p e n in d it a n k e rg e b ie d
b e h a n d e ld w e rd e n .
M o m e n t e e l w o r d e n alle s c h e p e n op e x a c t deze positie te n a n k e r g e b r a c h t. M o g e lijk
d a t de g ro n d te r p la a ts e zo o m g e p lo e g d ra a k t do o r de a n k e rs , da t de s a m e n h a n g
v a n de g ro n d , en d a a rm e e de h o u d k r a c h t v a n h e t a n k e r, a fn e e m t . Een
v e r v o lg o n d e r z o e k zou hier z ic h t op k u n n e n geven.
In de E veringen zijn v r ijw e l n o o it p ro b le m e n m e t d r ifte rs : O v e t h e rin n e rt zich één
g e v a l bij h a rd e w in d .
1
P ro c e d u re rond ov e rsla g in de Put
A lg e m e e n
In de P ut w o r d e n s c h e p e n g e lic h t, die d o o r de sluis va n T e rn e u z e n m o e te n .
E in d b e s te m m in g is m e e s ta l S itm a n (net o v e r de g rens m e t België), o f de eig e n te rm in a l van
O v e t. De lading b e s ta a t u it e rts o f k olen.
T ijd s c h e m a
H e t s c h ip lig t 1 t o t 2 u ur na H o o g w a t e r T e rn e u z e n te n a n k e r. D it is la te r dan v r o e g e r, to e n
de s c h e p e n rond de k e n te rin g te n a n k e r k w a m e n . 2 t o t 2 ,5 uur na H o o g w a t e r b e g in t de
o v e rs la g . G e s tr e e fd w o r d t om de o v e rs la g bin n e n één g e tijd e a f te ro n d e n , z o d a t h e t s ch ip
op h e t v o lg e n d e h o o g w a t e r d o o r de sluis kan. G e m id d e ld w o r d t z o 'n 1 5 . 0 0 0 to n u it h e t
s c h ip g e h a a ld , w a a r d o o r de d ie p g a n g a f n e e m t v a n 14 à 1 5 m e te r t o t 1 1 , 9 5 m e te r ( 1 2 , 2 5
m e te r op z o e t w a t e r , RW ). Een d rijv e n d e kraan s la a t z o 'n 8 0 0 to n per u ur o v e r, z o d a t drie
k ra n e n in 7 u ur klaar zijn. T w e e kra n e n h e b b e n z o 'n 1 0 u ur n o d ig . D it kan d u s alleen
b in n e n één g e tijd e indien er n ie ts te g e n zit. Eén kraan re d t h e t n ie t in één g e tijd e .
C o n fig u ra tie s
G e w e r k t w o r d t m e t 1 t o t 3 k ra n e n , m e t één b a k per kraan (behalve tijd e n s he t w is s e le n ,
ais er tijd e lijk t w e e b a k k e n per k ra a n liggen). De v e rd e lin g va n deze s it u a t ie s is g lobaa l ais
v o lg t:
1 kra a n :
25% ,
2 k ra n e n :
50% ,
3 k ra n e n :
25% .
Bij drie k ra n e n lig g e n er t w e e aan s tu u r b o o r d en één aan b a k b o o rd .
Bij t w e e k ra n e n lig g e n deze aan beide zijden v a n h e t sc h ip .
Bij ee n e n k e le k raan lig t deze aan s tu u r b o o r d .
Deze c o n fig u r a tie s zijn zo g e k o z e n , o m d a t de m e e s te kra n e n en lic h te r s d an tijd e n s he t
e e rs te deel v a n de a c t iv it e i t e n (g e d u re n d e de e b s tr o o m ) aan de lijzijde liggen (bij
n o o r d w e s te lijk e w in d e n ) .
S c h e p e n w a a r u it g e lo s t w o r d t
De te lossen s c h e p e n in de P ut zijn v r ijw e l a ltijd (super) P a n a m a x e rs (super P a n a m a x e rs
h e b b e n de P a n a m a x b r e e d te , m a a r een g r o te r e d ie p g a n g en le n g te dan de s ta n d a a rd
P a n a m a x e r).
In de E ve rin g e n lossen s o m s P a n a m a x e rs ais de Put al b e z e t is. D it k o m t o n g e v e e r drie keer
per ja a r v o o r.
S o m s (o n g e v e e r drie keer per jaar) w o r d e n in de E v eringen g ro te re s c h e p e n (Cape size)
g e lic h t m e t z o 'n 5 0 0 0 to n , in v e rb a n d m e t de m a x im a le d ie p g a n g v a n Z e e b ru g g e en
A n tw e rp e n .
O n tv a n g e n d e s c h e p e n
O v e rs la g v in d t v r ijw e l a ltijd p la a ts naar lic h te r s (b a k k e n ). Bij h e t w is s e le n v a n de b a k k e n
w o r d t een lege aan de b u ite n z ijd e te g e n een v o lle bak a fg e m e e r d , m e t m e e r tr o s s e n naar
de b u lk c a rrie r. V e r v o lg e n s t r e k t de d u w b o o t de g e la d e n bak tu s s e n de kraan en de lege bak
uit.
De b a k k e n h e b b e n m e e s ta l een c a p a c it e it va n 3 0 0 0 t o n , h o e w e l s o m m ig e 3 5 0 0 to n
k u n n e n laden.
S o m s ( z o 'n drie keer per jaar) v in d t in de Put o v e rs la g p la a ts naar een c o a s te r. D it b e tr e ft
kleine s c h e p e n (orde g r o o t t e 3 0 0 0 D W T ). In d a t geval lig t alleen deze c o a s te r m e t een
kraan langszij h e t g ro te sc h ip .
In de E veringen v in d t e v e n e e n s z o 'n drie keer per jaar o ve rs la g p la a ts naar een c o a s te r
( 1 5 0 0 - 2 0 0 0 D W T ).
2
M a x im u m w in d
De m a x im u m w e r k b a r e w in d s n e lh e id w o r d t bepaald d o o r de (o n m o g e lijk h e id ) o m lic h te r te
w is s e le n te n g e v o lg e va n de o p tr e d e n d e g o lv e n . De k ra n e n k u n n e n la n g e r d o o rg a a n . Bij
z u id w e s t e n w i n d e n is t o t 10 B f t n og te w e r k e n . Bij n o o r d w e s t e n w in d o n ts ta a n in de Put
h o g e re g o lv e n en w o r d t bij 8 B ft h e t w e r k g e s ta a k t.
O v e rig
O v e t h e e f t m o m e n te e l w e in ig b e h o e fte a an een v e rd e re v e rru im in g va n de m a x im u m
a f m e tin g e n e n /o f a a n ta lle n va n de o n t v a n g e n d e s c h e p e n . W e l h e c h t ze er h e t a lle r g ro o ts te
belang aan d a t de b e s ta a n d e a c t iv it e i t e n k u n n e n blijven p la a ts v in d e n .
S lo to p m e r k in g e n
O v e t s t e lt h e t op prijs om op de h o o g te g e h o u d e n te w o r d e n v a n de v o r d e r in g e n v a n h e t
o n d e rz o e k en te r zijner tijd een e x e m p la a r v a n h e t r a p p o r t te o n tv a n g e n .
3

Nieuwsbrief anker Dieren

1b Catalogusbladen - Siersmeedwerk

Document 6635674

Interview Cobouw: In Terwispel zijn ze nog lang niet

Aan alle leden van RJV en PC de Bögelscamp. Hierbij nodigen wij

6.5 MKT Schoorvoetanker SL-K

bierlijst - Lentebock Festival

lees hier - Rond- en Platbodem Klassenorganisatie

Activiteiten

KS 72 - Watererfgoed