Semiotics: Macht, Structuur, Domein?

Call for papers dubbel themanummer Sociologie
Februari 2014
Material-‐Semiotics: Macht, Structuur, Domein?
Actor Network-‐Theorie (ANT), een belangrijke tak in het wetenschaps-‐ en technologieonderzoek, heeft
in de afgelopen jaren aan terrein gewonnen binnen de sociale en geesteswetenschappen. Inzichten en
concepten die door belangrijke vertegenwoordigers als Bruno Latour, John Law of Annemarie Mol
werden ontwikkeld om medische, technische of natuurwetenschappelijke praktijken te analyseren,
blijken ook op andere terreinen relevant te zijn. Dit type onderzoek voltrekt zich inmiddels ver buiten de
laboratoria of de klinieken, en behelst bijvoorbeeld onderzoek naar sociale bewegingen, rechtspraak,
religiositeit en andere culturele, politieke en economische processen.
Kenmerkend voor ANT zijn etnografisch onderzoek en het hand in hand gaan van empirische analyse en
theorievorming. Ook wel aangeduid als material semiotics, laat ANT steeds opnieuw zien dat entiteiten
(objecten of subjecten) geen universele of natuurlijke gegevenheden zijn, maar dat ze tot stand komen
in relatie tot andere entiteiten. Een van de meest radicale inzichten van ANT is dan ook ‘agency’ niet
alleen in het menselijk subject te lokaliseren is, maar ook in niet-‐menselijke actoren.
In dit dubbele themanummer wil het wetenschappelijke tijdschrift Sociologie ingaan op de meerwaarde
van ANT voor de sociologie. Het doel is om een conversatie op gang te brengen over de merites van
ANT voor dit vakgebied. Hoe staat het met ANT in de sociologie? Wat is de bruikbaarheid van ANT
inzichten en hoe krijgen ze vorm in onderzoek? Zijn er grenzen aan deze methode/theorie?
Om deze conversatie te faciliteren staan in dit themanummer de volgende drie sociologische
strijdpunten en de materieel-‐semiotische oriëntatie op deze vraagstukken, centraal:
1. Macht en kritiek: met andere woorden, wat zijn de mogelijkheden (en de beperkingen)
die ANT biedt om macht te onderzoeken? Heeft de socioloog een positie om deze macht te
bevragen, of, om met Latour te spreken, ‘has critique run out of steam’?
2. Agency en structuur: is het sociale te denken en te onderzoeken zonder deze a priori
stratificatie en hoe helpt material-‐semiotics hierin?
3. Domeinen en velden: hoe kan material-‐semiotics worden ingezet om het domein-‐denken,
d.w.z. de neiging het sociale in te delen in afzonderlijke domeinen of velden (religie, cultuur,
recht, wetenschap, etc.) van de sociale wetenschappen te doorbreken? Hoe kan het helpen het
hardnekkige voortbestaan van hybrids, die zich ophouden op de grensgebieden tussen deze
sociale velden, te begrijpen?
De themaredactie is met name geïnteresseerd in empirische bijdragen die illustreren hoe ANT kan
worden ingezet in het genereren van nieuwe perspectieven op deze drie sociologische thema’s. Deze
bijdragen mogen maximaal 8000 woorden bedragen, inclusief abstract, bibliografie en voet-‐ en
eindnoten, en dienen te worden ingestuurd naar [email protected] voor 15 juni
2014. Zie voor verdere richtlijnen: http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/sociologie/detail

Download Report