30-9-2014 BN DeStem KINDSOLDATEN Van kalasjnikov naar een schoolboek Unicef poogt kindsoldaten in Zuid-Soedan te demobiliseren en ronselpraktijken te stoppen. Een moeizame klus. door onze correspondent Frans van den Houdt JUBA – Zijn ogen glinsteren als hij zijn machinegeweer toont. De 15-jarige Joseph Deng schiet tegen woordig op mensen en zegt dat met overtuiging te doen. Hoeveel slachtoffers hij al heeft gemaakt, weet hij niet. Maar hij is er zeker van dat het allemaal vijanden waren. „We moeten Zuid-Soedan verdedigen tegen de rebellen en dat kun je alleen met een geweer en kogels”, vindt Deng. Zes maanden geleden ruilde hij zijn schoolboeken in voor een AK-47 kalasjnikov en sloot hij zich aan bij het leger van presi dent Salva Kiir. Dat voert sinds december een bloedige machts strijd met aanhangers van zijn vorig jaar juli ontslagen vice-presi dent Riek Machar. Een strijd die inmiddels aan tienduizenden mensen het leven heeft gekost en 1,8 miljoen mensen op de vlucht heeft gejaagd. Deng beseft dat hij mede schul dig is aan dat leed, maar hij beschouwt zichzelf ook als slacht offer. „Mijn vader is doodgescho ten, mijn moeder gevlucht. Er was niemand meer om voor mij te zorgen. Alleen het leger. En als ik niet op rebellen schiet, dan schieten zij mij dood.” Hij is een van de tienduizend kindsoldaten die volgens Unicef meevechten in Zuid-Soedan, zo wel in het leger als bij de rebellen. „Ondanks toezeggingen eerder dit jaar van beide partijen dat ze geen kinderen meer zouden rekruteren, zijn ze daar gewoon mee doorgegaan”, zegt Fatuma Ibrahim, hoofd van de afdeling kinderbescherming van Unicef in de Zuid-Soedanese hoofdstad Juba. Met de regering is Unicef continu in gesprek over het stoppen van de ronselpraktijken en het demo biliseren van de kinderen die al onder de wapenen zijn. „Ik ben er van overtuigd dat het ministerie van Defensie echt bereid is volle dig mee te werken”, stelt Ibrahim. „Maar hun commandanten in het veld, die kinderen laten meevech ten, moeten nog overtuigd wor den. Zij moeten beseffen dat ze een oorlogsmisdaad begaan.” Ibrahim wil optimistisch blijven en verwacht dat de komende we ken grote aantallen kinderen uit het regeringsleger ontslagen zul len worden. „Na een korte opvang en counseling, proberen we hen zo snel mogelijk te herenigen met hun familie”, zegt hij. „Want ook al hebben ze maandenlang stoer meegevochten als echte soldaten, allemaal verlangen ze hevig naar hun mammie en pappie.” Het rebellenleger van Machar is een heel ander verhaal. 70 procent van de kinderen, van wie de mees ten 13 tot 15 jaar oud zijn, vechten voor de rebellen. Het contact met Unicef verloopt moeizaam en rebellenleiders op het slagveld trekken zich niks aan van toezeg gingen die Machar de internatio nale gemeenschap doet. Ibrahim: „Zij doen wat ze willen. Ze besef fen niet dat ook zij zich straks voor hun misdaden moeten ver antwoorden.” Unicef richt zich ook op lokale gemeenschappen om een eind te maken aan de rekrutering van kindsoldaten. Vaak zijn jongens opgestookt om in dienst te gaan om hun gemeenschap te bescher men tegen rebellen. „Soms slagen de kinderen erin zelf te ontsnappen, zoals onlangs in Leer in Unity State, ten noorden van Juba. Want http://bndestem.ned.newsmemory.com/ 1/2 30-9-2014 BN DeStem veel jongens wil len helemaal niet vechten”, zegt Ibrahim. Zoals John Lamulo. Ver dwaasd zit hij op een bankje in een opvangkamp aan de rand van Juba. Hij is niet veel ouder dan 12 of 13. Hulpverleenster Rose Samia slaagt er in een paar woordjes aan hem te ontfutselen. Volgens haar vocht hij in het leger voordat hij zwaar getraumatiseerd naar huis werd gestuurd. Maar zijn ouders, broertjes en zus jes waren dood. Dus kwam hij in dit opvangkamp terecht waar hij zijn dagen op een bankje slijt. „Ik probeer hem met counseling weer een beetje beter te maken, maar het gaat uiterst moeizaam”, verzucht Samia. „Hij is waar schijnlijk door een paar maanden oorlog voor de rest van zijn leven getekend.” “ We moeten Zuid-Soedan verdedigen en dat kun je alleen met een geweer Joseph Deng (15) John Lamulo (links) was kindsol daat en zit nu zwaar getraumati seerd in een kamp in Juba. foto Frans van den Houdt Powered by TECNAVIA http://bndestem.ned.newsmemory.com/ Copyright (c)2014 BN DeStem 30/09/2014 2/2