Draaiboek - Katholieke Hogeschool Leuven

MAAK KENNIS MET DE
PRAKTIJK!
Professionele praktijkstage
Kies voor deze vorm van professionalisering en ga even naar het werkveld
om er je licht op te steken!
Inleiding
Het
laatste
decennium
heeft
KHLeuven
het
professionalseringsbeleid
uitgebouwd.
Ieder
academiejaar is er een groot aanbod van opleidingen en navormingen. Sommige vaardigheden of
attitudes zijn moeilijk om te leren via een opleiding of navorming maar vergen een meer praktische
aanpak. Daarom wordt het professionaliseringsaanbod aangevuld met een nieuw project: ‘maak
kennis met de praktijk!’. Via dit concept willen wij jou als medewerker de kans geven om bij te
scholen via een stage in het werkveld. Wat dit concreet inhoudt en hoe dit in zijn werk gaat, kun je
lezen in dit draaiboek.
Eerst en vooral is dit een vorm van professionalisering en kan dit gekaderd worden binnen het
professionaliseringsbeleid. Voor een voltijdse medewerker zijn er in KHLeuven 114u gereserveerd
voor professionalisering. ‘Maak kennis met de praktijk!’ valt ook onder deze uren.
Daarnaast sluit dit project ook mooi aan bij de strategische prioriteiten van de nieuwe hogeschool.
Onder andere wordt met dit project de banden met regionale bedrijven en organisaties versterkt.
Samen werken we aan onderzoek, betere alumni en stimuleren van kennisdeling. Net door deze
samenwerking creëren we ruimer inzetbare studenten. Op deze manier willen we het succes op de
arbeidsmarkt van de student vergroten. Je kunt ook kiezen voor een stage in het buitenland. De
hogeschool heeft ook als doelstelling om de internationale samenwerking te versterken.
Dit is het nieuwe icoontje voor dit project. Het icoontje zal je ook terug vinden
in het boekje professionalisering met alle opleidingen en navormingen.
Kortom, kies voor deze vorm van professionalisering en ga even naar het
werkveld om er je licht op te steken!
Wat is het?
Het project ‘maak kennis met de praktijk!’ geeft je de kans om stage te lopen in het werkveld.
Het is een specifiek gekozen periode waarbij je als personeelslid op basis van een leervraag in
overleg met je direct leidinggevende een praktijkervaring opdoet in een voor jou en voor de
opleiding of groep relevante organisatie. Deze stages worden professionele praktijkstages
genoemd.
Wat is het niet?
In dit project wordt de nadruk gelegd op praktijk. Het is dus geen:
-
Studiereis
-
Congresbezoek
-
Bedrijfsbezoek
-
Begeleidingssessie van studenten
-
Vorming
-
Opleiding
Dergelijke alternatieven kunnen alleen maar aangemoedigd worden, maar niet via dit project.
‘Maak kennis met de praktijk!’ is een vorm van professionalisering en werkplekleren. Daarom
benadrukken we dat het hier gaat over ervaringen met materialen en producten, technieken,
processen en procedures en technologie in de praktijk die je niet of minder makkelijk kan leren via
een opleiding of vorming.
Voor wie?
Iedereen die minstens twee jaar binnen de hogeschool werkt, kan een professionele praktijkstage
aanvragen, ongeacht je statuut (OP en ATP, contractuelen en statutairen). Ook leidinggevenden
worden hiervoor uitgenodigd. Zij kunnen ervaren hoe andere leidinggevenden werken. De
leidinggevenden van de fusiepartners kunnen bijvoorbeeld een paar dagen bij elkaar observeren
om de cultuur en dergelijke te leren kennen.
Deze vorm van professionalisering kan ook verplicht worden gemaakt indien je leidinggevende
vindt dat je te weinig relevante praktijkervaring hebt of wanneer hij/zij vindt dat een specifieke
competentie of vaardigheid te weinig ontwikkeld is. Dan zal je direct leidinggevende jou hierover
aanspreken en jou hierbij op weg helpen. Op deze manier willen wij streven naar betere en
professionelere opleidingen waarbij de insteek van praktijk zeer belangrijk is.
De benoeming is een belangrijke beslissing op een bepaald moment in de loopbaan van een
medewerker. Een professionele praktijkstage kan een kwalitatief benoemingscriterium vormen
hiervoor.
Hoe ga je te werk?
Opouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
Time for
action!
Terugkoppeling
STAP 1 OPBOUWEN VAN EEN LEERVRAAG
In de eerste stap ga je nadenken over je leervraag. Deze leervraag omschrijf je het best SMART.
SMART betekent:
Specifiek: concreet, duidelijk: de doelstelling moet heel duidelijk en concreet aangeven waar men
naar toe wil, het moet een waarneembare actie, gedrag of resultaat beschrijven.
Meetbaar: verifieerbaar, hoe zien we dat de doelstelling gerealiseerd is, wanneer hebben we de
doelstelling gerealiseerd?
Aanvaardbaar: de doelstelling houdt een uitdaging in, nodigt uit tot actie.
Realistisch: het realiseren van de doelstelling is haalbaar, houdt rekening met mogelijkheden,
omstandigheden, mogelijke belemmeringen.
Tijdsgebonden: het realiseren van de doelstelling is gelinkt aan een bepaald tijdsmoment.
Je leervraag is dus je doelstelling van je stage, hetgeen je wil bereiken met de professionele
praktijkstage. Idealiter creëer je een win-win-winsituatie: een win voor jezelf, voor de opleiding of
groep en voor de derde partij.
Enkele voorbeelden van leervragen:
Voorbeeld 1: Tijdens het tweede semester geef ik iedere week 4u les in de derde graad van de
lagere school om een nieuwe lessenreeks probleemoplossend denken uit te proberen en deze
ervaringen mee te nemen en te integreren in het lessenpakket van het komende academiejaar.
Voorbeeld 2: Als opleidingshoofd ga ik gedurende een week op bezoek bij een fusiepartner om daar
op basis van gesprekken te gaan onderzoeken hoe zij hun beleid voeren. Na deze week wil ik
volledig begrijpen hoe een opleidingshoofd van de fusiepartner zijn beleid voert. Op basis daarvan,
wil ik leren wat ik efficiënter kan doen en welke domeinen het fusiebeleid kunnen bevorderen.
Voorbeeld 3: Tijdens een oranje week van het academiejaar ga ik naar de Hanzehogeschool om
hun HR-beleid onder de loep te nemen. Ik wil in die week te weten komen welke accentpunten er
zijn binnen het nieuwe werken en hoe zij dit praktisch mogelijk maken.
Voorbeeld 4: Gedurende één maand in het academiejaar 2014-2015 ga ik mij in de Hogeschool
Zuyd verdiepen in het begrijpen en inzicht verwerven in de manier waarop deze school
beleidsmatige keuzes maakt die een bottum-up beleid stimuleren en waar maken. Uit deze
ervaring wil ik leren om zelf een strategisch beleidsplan op te stellen die het bottum-up beleid
aanwakkert.
Voorbeeld 5: Ik ga gedurende één maand twee namiddagen per week werken bij het lokale
asielcentrum als vrijwilliger om deze ervaringen te integreren in het lessenpakket van mijn
opleiding. Met deze ervaringen wil ik studenten bewuster maken van diversiteit en de harde wereld
binnen het toekomstige vakgebied.
Voorbeeld 6: Als gastdocent geef ik twee vakken communicatie in het eerste semester van het
academiejaar. Zelf heb ik geen lerarenopleiding gevolgd. Om mijn vaardigheden als docent bij te
schaven, ga ik twee dagen bij een docent lerarenopleiding les observeren en geven om de
technieken bij te schaven zodat mijn leerstof beter en duidelijker overkomt bij de studenten.
Voorbeeld 7: Als praktijkonderzoeker ontwikkel ik een instrument om patiënteneducatie door
verschillende zorgverstrekkers meer coherent te laten verlopen. Ik maak daarbij vooral gebruik
van vragenlijst onderzoek. Door mijn praktijkstage krijg ik de kans om telkens gedurende 3 dagen
te observeren hoe een verpleegkundige, een arts en een kinesist in één afdeling van het UZ het
geven van informatie integreren in hun werkzaamheden en hoe zij met elkaar communiceren over
de opvolging van patiënten. Deze ervaring kan ik ook gebruiken in mijn lessen omdat ik op die
manier
authentieke
voorbeelden
kan
geven
over
hoe
verschillende
professionals
hun
werkzaamheden op elkaar afstemmen.
Duur van je stage
De termijn van je stage is vrij te kiezen. Als docent verpleegkunde kan je er bijvoorbeeld voor
kiezen om twee weekends te werken in een ziekenhuis. Het kan voldoende zijn om op basis van die
weekends nieuwe casussen op te zetten voor de studenten. Een docent chemie kan bijvoorbeeld
nood hebben aan twee weken stage. Het leren werken met nieuwe technologische apparatuur leer
je niet op één dag. Door deze stage ervaar je waar je je theoretische lessen kunt bijschaven. Voor
professionalisering, dus ook voor deze stages, kan je een beroep doen op de 114u/VTE
professionaliseringsbeleid. Je bent dus vrij om te kiezen hoeveel professionaliseringsuren je
hieraan besteedt. Ook de voorbereiding (gesprekken met organisaties, gesprek met medewerker
werkgroep professionalisering….) telt mee.
Relevante organisatie
Om je leervraag te kunnen realiseren moet je contacten leggen met externen. De organisatie die
met jou in zee wil gaan om je leervraag in te vullen heet de stageplaats.
Je bespreekt de
mogelijkheden voor jouw leervraag. De term organisatie mag ruim opgevat worden in deze
context. Dit kan zijn een andere school, bijvoorbeeld een partnerinstelling van de associatie, maar
ook internationale bedrijven of vzw’s. Via Erasmus plus1 kan je ook een professionele praktijkstage
lopen maar dan internationaal. Als je hieraan wil deelnemen, neem dan contact op met
International Office. Zij zullen je met veel plezier op weg helpen.
1
http://www.epos-vlaanderen.be/?CategoryID=601
https://portaal.khleuven.be/index.php?page=125&folder=147
Via de site bedrijf+school2 kan je allerlei oproepen vinden waar een docent stage kan lopen. Je
kan via deze weg contacten leggen of de site gebruiken als inspiratiebron. Uiteraard mag je ook in
je eigen netwerk gaan zoeken. Let wel, het is niet de bedoeling om de stageplaatsen van studenten
in te nemen. Er mag zeker en vast bij een stageschool/bedrijf stage gelopen worden, maar dan op
momenten waarop dat er geen studenten zijn of op een afdeling waar er geen studenten stage
lopen.
Wanneer kan je stage lopen
Wanneer je hiervoor tijd vrijmaakt hangt af van je agenda. Samen met je leidinggevende zoek je
het beste moment uit. Dit wil zeggen dat je dit niet doet in een examenperiode of bij de start van
het nieuwe academiejaar. Het kan interessant zijn om dit te doen in de oranje weken. Het spreekt
voor zich dat je zoiets niet aanvraagt de week voor je vertrekt. Zorg ervoor dat je goed nadenkt
wanneer het voor jou en de hogeschool alsook voor de externe organisatie het best lijkt te lukken
qua timing. Je zorgt er natuurlijk voor dat je genoeg tijd hebt om alles voor te bereiden.
Overleg
Wanneer je een leervraag hebt, check je de praktische zaken en je leervraag af bij je direct
leidinggevende. Nadien maak je een afspraak (kan ook telefonisch) met een medewerker van de
werkgroep professionalisering en leg je je leervraag voor.
De professionaliseringsmedewerker
fungeert hier als kritische vriend en bekijkt samen met jou de leervraag en je plannen. Eventueel
wordt je leervraag aangepast en stuurt deze persoon bij waar je twijfelt, vastzit… In deze fase
registreer je ook – in het kader van persoonlijke ontwikkeling – duidelijk wat je leervraag is en
wat je plannen zijn in je POP.
Samenvattend: je stelt je leervraag op, maakt contacten met externe organisaties voor je stage en
toetst bij je leidinggevende de praktische zaken af. Als laatste check je je plan af bij een
medewerker van de werkgroep professionalisering.
Als resultaat heb je hier dus een duidelijke
leervraag en weet je wanneer, hoelang en waar je jou stage zal doen.
2
http://www.bedrijfplusschool.eu/
Opbouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
Time for
action!
Terugkoppeling
STAP 2 TOESTEMMING VRAGEN
Via Erna wordt je definitieve aanvraag ingediend voor je stage. Let op: het is de bedoeling dat
daarin alle informatie ingevuld wordt die ook nodig is voor een contract (zie verder). Hieronder
wordt getoond wat je allemaal invult in ERNA.
Via deze weg geeft je direct leidinggevende wel of niet toestemming voor je stage. (het is dus
interessant om eerst met je direct leidinggevende te overleggen zodat je je aanvraag niet
verschillende malen moet herhalen.)
Mocht je geen toelating krijgen, ga je langs of neem je contact op me je direct leidinggevende om
te zien wat de mogelijkheden zijn.
Hoe aanvragen in ERNA?
1) In het veld ‘Exacte naam van de studiedag, vorming, het congres…:’ begin je de
vermelding met ‘professionele praktijkstage’.
Bijvoorbeeld: professionele praktijkstage
asielcentrum Fedasil. Duid aan dat het om een externe navormingsactiviteit gaat.
2) Vul in het veld ‘plaats’ en ‘land’ in waar je stageplaats ligt.
3) Vul de startdatum van je stage in. (eerste dag op stageplaats)
4) Vul het aantal dagen in dat je op de stageplaats zal stage lopen.
5) Bij het veld ‘Omschrijf de inhoud en de organisator nauwkeurig: naam, adres, email,
website,...’ noteer je de gegevens over de stageplaats en ook wat je gaat doen. Dit is
onder andere je leervraag en de manier waarop je je leervraag zal invullen (observeren,
welke taken voer ik uit…?)
6) Vul als laatste ook het vak ‘Motivering van je deelname aan deze activiteit’ in.
7) Bij het vakje kosten vul je nog niets in.
8) Als laatste vul je nog het thema in van je navorming.
Daarna verstuur je je aanvraag.
Opbouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
Time for
action!
Terugkoppeling
STAP 3 CONTRACT
Op het portaal bij de link ‘maak kennis met de praktijk!’ zal er een modelcontract te vinden zijn.
Je vult dit contract in drievoud in en laat het ondertekenen door de stageplaats en de direct
leidinggevende. Je ondertekent tenslotte ook zelf. Je houdt één contract voor jezelf, één voor de
stageplaats en één voor je leidinggevende.
Bezorg ook kopij van dit contract aan je
dossierbeheerder.
Verplaatsingskosten naar de stageplaatsen kunnen ingebracht worden zoals dienstverplaatsingen.
Opbouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
Time for
action!
Terugkoppeling
STAP 4 VOORBEREIDING
Wanneer je contract getekend is, breng je de laatste zaken in orde. Dringende zaken werk je af, je
doet een eventuele overdracht over belangrijke zaken en je brengt je collega’s op de hoogte mocht
dit nog niet gebeurd zijn.
Opbouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
STAP 5 TIME FOR ACTION!
Je bent op professionele praktijkstage.
Time for
action!
Terugkoppeling
Opbouwen van
een leervraag
Toestemming
vragen
Contract
Voorbereiding
Time for action!
Terugkoppeling
STAP 6 TERUGKOPPELING
Je koppelt je ervaring terug tijdens het functioneringsgesprek. Dit is een manier om actief om te
gaan met wat je gezien en geleerd hebt. Maar er zijn nog andere manier om je ervaringen met je
collega’s te delen: je kan bijvoorbeeld een tekstje schrijven voor de nieuwsbrief, een filmpje maken
voor het portaal, of een presententatie geven voor anderen.
Samenvattend bespreek je deze ervaringen dus in ieder geval in je functioneringsgesprek, maar
wie wil mag gerust ook deze ervaringen delen met collega’s. Dit op basis van bovengenoemde
voorbeelden. Op deze manier wordt het actief omgaan met ervaringen gestimuleerd.
Op het portaal vind je een terugkoppelingsdocument. Dit is geheel vrijblijvend, maar kan ingevuld
worden ter voorbereiding van je functioneringsgesprek.
In september zal er een terugkomsessie georganiseerd worden waar alle deelnemers van dit
concept samen komen. Daarin worden ervaringen uitgewisseld en eventuele moeilijkheden
besproken.
Wat is het doel?
De hogeschool heeft tot doelstelling om studenten goed op te leiden zodat zij direct inzetbaar zijn
en blijven in instellingen waar ze na afstuderen aan de slag gaan. Daarvoor is het noodzakelijk dat
er op basis van praktijk professioneel gerichte opleidingen aangeboden worden.
Enkele doelstellingen die vervult worden met professionele praktijkstages:
-
Stimuleren tot levenslang leren
-
Blijvende inzetbaarheid van het personeel
-
Praktijkervaringen opdoen
-
Stimuleren tot onderzoek
-
Inzetten van regionale ontwikkeling
-
Betere aansluiting van onderwijs met de arbeidsmarkt
-
Duidelijker beeld over theorie vs. praktijk
-
Kennisdeling
-
…
Nuttige links
Op het portaal onder professionalisering vind je een titeltje terug ‘maak kennis met de praktijk!’.
Daaronder zullen alle nodige documenten zoals een contract, het draaiboek, vrijblijvend
terugkoppelingsdocument en een flyer te vinden zijn.
Bij wie kan je terecht voor meer informatie?
Werkgroep professionalisering
-
Lore Baeyens – Algemene diensten – Coördinator professionalisering
[email protected]
-
Ilse Van Hooydonck – DLO – [email protected]
-
Els Putseys – ECHO – [email protected]
-
Ellen Elsen – ECHO – [email protected]
-
Hilde Duyver – ECHO – [email protected]
-
Karen Dereymaeker – G&T – [email protected]
-
Gunter Gehre – SSH – [email protected]