WILLEMEN - ING Onderneming

INGOnderneming
Onderneming
# 206 april > juni 2014
WILLEMEN
Johan Willemen, CEO
De parel van de bouw
INFORMATICA
Opgepast voor
cybercriminelen
FILANTROPIE
Lanceer uw eigen
liefdadigheidsproject
FINANCIERING
ING en de EIB
ondersteunen kmo’s
SUCCESS STORY
Tilman, van kruidenthee
tot fytotherapie
inhoudstafel
06
10
14
17
20
22
News
tIPs & trIcks
04 In het kort
Actualiteit van het kwartaal
14 Cyber security
kijk uit voor digitale dieven
success story
INg At your sIde
06 Willemen Groep
Parel van de bouwsector
17 Overheidssteun
Nieuwe eIB-financieringen voor kmo’s
Een interessante of verrassende greep uit de
economische actualiteit.
Het familiebedrijf heeft zijn wortels in de 19e eeuw,
maar wist goed om te gaan met de moderniteit en
hield stand in een als moeilijk bekend staande sector.
10 Tilman
Van losse kruidenthee naar
fytotherapie
Tilman begon in de achterwinkel van de familieapotheek,
maar is vandaag uitgegroeid tot de grootste Belgische
producent van fytotherapeutische specialiteiten.
Systeembeveiliging is een onderwerp waar geen enkele
ondernemer nog omheen kan.
ING en de EIB starten nieuwe samenwerkingsverbanden
op om kmo’s te helpen bij hun financiering.
tAx & FINANce
20 Filantropie
een stichting om te investeren voor
het goede doel?
Sommige ondernemers investeren liever persoonlijk in
de filantropische activiteit die ze financieren.
eVeNt
Focus
09 Easy business banking
online banking: steeds meer diensten!
Het online platform van ING biedt zijn businesscliënten
steeds meer nieuwe diensten aan.
INsIght
22 Tentoonstelling
Neo-impressionistische portretten: de
aanzet naar de moderne schilderkunst
Een nieuwe tentoonstelling belicht een zelden verkend
facet van één van de boeiendste kunstbewegingen uit
het einde van de 19e eeuw.
13 Financiering kmo’s
Nieuwe wet om krediet te stimuleren
Begin januari werd de nieuwe wet van kracht op de
financiering van kmo’s.
Wilt u reageren op een bepaald
artikel of ons gewoon een vraag
stellen? Stuur dan een mail naar
[email protected]
Redactiecomité
E. Casteels, L. Ceusters, C. De Moor,
F. Lapeirre, I. Neu, M. Staelens, A. Van
Brakel, F. Wauters
Hoofdredacteur
A. Van Brakel
Redactie
C. De Kock, S. Kintis Dilinos, F. Petitjean,
P. Segaert, F. Wauters
Uitgever
M. Staelens
02
INGOnderneming
Foto’s
L. Bazzoni, Corbis, ING, F. Raevens,
Thinkstock
Layout
M. Bourgois, C. Harmignies
©ING Onderneming
Reproductie is toegestaan, mits
bronvermelding. Alle rechten
voorbehouden voor de reproductie
van foto’s, de lay-out en de illustraties,
die eigendom zijn van Elixis.
ING Onderneming paraît également
en français.
ISSN-nummer: 1379-7123
Contactpersoon ING
V. Mol
Marnixlaan 24 - 1000 Brussel
Tel.: 02 547 38 86
E-mail: [email protected]
Internet: ing-onderneming.be
Gratis abonnement
ing-onderneming.be
Realisatie
Elixis sprl
Rodenbachstraat 70 - 1190 Brussel
E-mail: [email protected]
Verantwoordelijke uitgever
Inge Ampe - ING België nv
Sint-Michielswarande 60
1040 Brussel
RPR Brussel
btw BE 0403.200.393
BIC: BBRUBEBB
IBAN: BE45 3109 1560 2789
Is de lente
in zicht?
Beste ondernemers,
O
ok al staat vandaag de weerkundige lente voor de deur, bij het in druk gaan van dit
magazine toonde de winter zich nog altijd van zijn mildste kant. En ook het economische
klimaat is ondertussen verzacht. Sinds eind vorig jaar zitten de investeringen weer in de
lift in de kmo-sector. Zo behandelen we veel meer kredietaanvragen dan vorig jaar in
dezelfde periode, en zien we een hernieuwd enthousiasme bij de ondernemers. Maar ook al is de
sfeer vandaag positief, is er zeker nog geen reden tot euforie.
Het economisch herstel mag zich dan vandaag al doorzetten in Europa en de rest van de
wereld, ons land blijft achterophinken. De strenge regelgeving die op de ondernemingen weegt,
remt hen vaak af in hun elan. Dat geldt vooral voor familiale kmo’s, die nochtans de basis vormen
van ons economisch weefsel. Om weer aan te knopen met groei moet de regering dan ook
dringend van de concurrentiekracht één van haar prioriteiten maken, zodat competitiviteit een
echte katalysator wordt van ondernemerschap.
Toch blijven onze Belgische ondernemingen ondanks die moeilijkheden successen boeken.
Vaak zijn die 'succesverhalen op zijn Belgisch' die van familiebedrijven die een uniek(e) talent,
product of dienst hebben ontwikkeld en leider zijn geworden in hun segment of op hun markt.
Een succes dat we vaak mee hebben gefinancierd. Zo is onze kredietportefeuille sinds 2009
met 33% gegroeid. Meteen een concreet bewijs van ons engagement om de reële economie te
ondersteunen. We zijn er bijzonder trots op dat we gedurende de hele crisis die steunende rol
hebben kunnen vervullen. En we zijn ook zeer verheugd dat we de juiste methode hebben gekozen
om u te dienen. Onze 'best of both worlds'-strategie, waarbij online aanwezigheid en persoonlijke
contacten hand in hand gaan, heeft ons immers in 2013 een winst vóór belastingen opgeleverd
van 1.166 miljoen euro, 2% meer dan in 2012.
Toch zijn we niet van plan om op onze lauweren te rusten. 2014 wordt trouwens voor ons
het jaar van de klant. Al onze medewerkers scharen zich vandaag achter één doel: u maximaal
tevredenstellen. Voortaan meten we de resultaten van onze teams – ongeacht of ze al dan niet
rechtstreeks in contact staan met de cliënt – aan de klantentevredenheid die hun werk oplevert.
U kunt dan ook meer dan ooit op ons rekenen.
Eric Van den Eynden
General Manager Midcorporates & Institutionals
ING België
Market update
Wilt u dagelijks op de hoogte blijven van de trends op
de financiële markten?
Surf naar https://businessnews.ing.be en registreer u
gratis op onze publicaties.
03
NEWS
ENQUÊTE
De cliënten zijn
meer tevreden
U
it de recentste enquête van ING Lease en ING
Commercial Finance bij hun cliënten blijkt
dat hun tevredenheid opnieuw gestegen is. Een
resultaat waarover Patrick Beselaere, CEO van ING
Lease, bijzonder verheugd is: "Deze resultaten zijn
om meer dan één reden bemoedigend. Allereerst
uiteraard omdat ze beter zijn dan vorig jaar. Zo
hebben 90% van de cliënten van ING Lease en 94%
van de cliënten van ING Commercial Finance ons
een tevredenheidsscore gegeven van meer dan 7
op 10, wat 7% beter is dan in 2013. Dat betekent
dat onze ambitie om onze cliënten tevreden te
stellen, een belangrijk criterium bij de evaluatie van
onze medewerkers, haar vruchten afwerpt."
ING aanbevelen?
"Een tweede reden tot optimisme is dat sommige
resultaten overeenkomen met het gemiddelde
binnen de sector", vervolgt Patrick Beselaere. "Neem
nu bijvoorbeeld de 'Net Promoter Score'. Je kunt die
berekenen door van het percentage cliënten die
bereid zijn om onze diensten actief aan te bevelen bij
hun netwerk, het percentage cliënten af te trekken
die geneigd zijn om ze af te raden. Welnu, die Score
bedraagt 17% bij ING Commercial Finance en 6%
bij ING Lease, terwijl het gemiddelde in de sector
-17% is! Tot slot merk ik op dat 80 tot 95% van onze
cliënten onze drie basiscriteria positief beoordelen,
met name: onze prijs/kwaliteitverhouding, hun motivatie om met ons te blijven samenwerken, en hun
wil om een nog intensere relatie op te bouwen met
ING. Uiteraard mag dat voor ons geen reden zijn om
op onze lauweren te rusten, integendeel: we willen
volgend jaar nog beter doen."
35
België staat 35e in
het klassement van
de 2014 Index of
Economic Freedom,
gepubliceerd door de
Heritage Foundation
(www.heritage.org).
Daarmee eindigt ons
land nog net in de
categorie "moderately free", de derde
"landenklasse" op
vijf – de laatste twee
zijn respectievelijk
"mostly unfree" en
"repressed". België
doet het evenwel een heel stuk
beter dan Frankrijk,
dat slechts 70e
staat. Het Verenigd
Koninkrijk, Nederland
en Duitsland bekleden respectievelijk
de 14e, 15e en 18e
plaats. De score van
België is de afgelopen
twintig jaar overigens
stabiel gebleven.
THUISWERK ZOU DE PRODUCTIVITEIT
VERHOGEN
Zo luidt de conclusie van een studie die een hoogleraar aan de Stanford University uitvoerde met één
van zijn leerlingen, medeoprichter van een online
reisbureau. De helft van de werknemers van het
callcenter van de onderneming kreeg de kans om
9 maanden van thuis uit te werken. Resultaat: ze
behandelden gemiddeld 35% oproepen meer dan
collega’s die gewoon op kantoor bleven werken.
HARMONISERING VAN DE STATUTEN:
WERK AAN DE WINKEL IN 2014
Hoewel de wet over de harmonisering van het
arbeiders- en het bediendestatuut op 1 januari
04
INGOnderneming
KREDIET AAN KMO’S
ING lanceert haar
site ING Business
Credit
U
bent op zoek naar financiering voor uw projecten? Voortaan vindt u op de website van
ING een centraal infopunt over de verschillende
kredietformules die afgestemd zijn op uw behoeften. U kunt er ook een afspraak vragen met een
kredietspecialist.
Ondernemers die precies weten wat ze willen,
vinden hier vlot hun gading. Voor leken is er dan
weer een interactief menu dat hen op weg helpt
en de voor hen geschikte producten zoekt. Verder
is er ook een productvergelijker waarmee u in een
oogwenk de diverse mogelijkheden kunt vergelijken. Tot slot geven simulators u een concreter idee
van de bedragen die in het spel zijn.
Een eenvoudige en doeltreffende manier om informatie te verzamelen, maar ook om de eerste stap
te zetten naar een kredietaanvraag. Het kredietdepartement van ING verbindt er zich immers toe om
binnen 48 uur te reageren op elke kredietaanvraag
die gebeurt via de site.
Info: promo.ing.be/businesscredit
2014 van kracht werd, liggen er hierover nog heel
wat dossiers op tafel die in 2014 moeten worden
goedgekeurd. Laatst geboekte vooruitgang: een
akkoord over de kennisgeving en motivering
van ontslag.
HOOPGEVENDE STATISTIEKEN VOOR
BELGIË
De globale synthetische curve van de Nationale
Bank van België, die het ondernemersvertrouwen
meet, is in februari voor de derde opeenvolgende
maand gestegen. Bovendien vertoonde de industriële productie (uitgezonderd bouw) in december
2013 een opwaartse trend van 3,5% in vergelijking
met december 2012.
READING TIPS
INGsider
70 BELGISCHE VZW’S ONTVANGEN DE ING SOLIDARITY AWARD
Op 7 februari sloot ING haar eerste editie af van de ING Solidarity Awards.
Van de 1.435 vzw’s die deelnamen aan de wedstrijd, werden er 70 onderscheiden met de Publieksprijs of de Juryprijs. Ze kregen een bedrag tussen
2.500 en 10.000 euro om hun activiteiten te ondersteunen.
BETERE RESULTATEN VOOR ING BELGIË
ING België heeft onlangs haar resultaten gepubliceerd voor 2013. Met 2%
meer omzet dan in 2012 en een nettogroei van 500.000 actieve cliënten,
bevestigt de bank haar leiderspositie in België.
ING BELGIË "TOP EMPLOYER" VOOR HET 8E JAAR OP RIJ
De bank ontving eens te meer het kwaliteitslabel "Top Employer". Deze
onderscheiding wordt jaarlijks na een zeer strenge selectieprocedure uitgereikt door het Top Employers Institute, een instelling die gespecialiseerd is in
internationaal onderzoek naar de werkomstandigheden.
FINANCIERING
Sale & Lease back: maximaliseer
uw financieringscapaciteit
U
w vastgoed en uw zware uitrusting gebruiken
om uw groei te financieren: dat is, kort samengevat, de bedoeling van een Sale & Lease/Rent
back-operatie. Het principe is eenvoudig. U verkoopt één of meer materiële vaste activa aan ING
Lease, die u vervolgens diezelfde activa aanbiedt in
leasing (op balans) of renting (buiten balans).
Een dergelijke procedure biedt
heel wat voordelen:
- U kunt niet alleen uw materiële vaste activa te
gelde maken, maar in sommige gevallen ook de
verborgen meerwaarde realiseren: vastgoed, goederen met een snellere afschrijvingstermijn dan de
reële waardevermindering …
- U verhoogt uw solvabiliteits- en liquiditeitsratio’s,
criteria die de financiële instellingen hanteren bij
de evaluatie van een financieringsaanvraag. Uw
onderneming zit dus in een comfortabeler situatie
om een klassieke financiering los te krijgen.
- Sale & rent back verbetert bovendien uw
balansstructuur, want het huurcontract wordt niet
opgenomen als schuldenpost in de balans.
Deze financieringswijze verbetert niet alleen uw
balanssituatie en uw leencapaciteit, maar biedt ook
heel wat opportuniteiten voor fiscale optimalisatie.
Gewapend met meer dan 50 jaar ervaring in dit
domein, stelt ING Lease haar expertise en knowhow
tot uw dienst, om u de meest geschikte oplossing
aan te raden. Interesse? Neem dan contact op met
uw Relationship Manager.
FAMILIEBEDRIJVEN
Nieuw colloquium van het Institut de
l’Entreprise Familiale
T
hema van het jaarlijkse colloquium van het
Franstalige Instituut voor het Familiebedrijf
(IEF) dit jaar is de evolutie van de familieoverdracht
in Franstalige ondernemingen sinds 2007. Het zal
daarbij meer bepaald gaan over de impact van
de financiële crisis op het overdrachtsbeleid van
Informatie en inschrijvingen: [email protected]
ondernemers. Het IEF organiseert op 11 juni in
Geldenaken (Jodoigne) de dag van het colloquium
ook praktische workshops rond bedrijfsoverdracht.
Daarbij komen drie specifieke thema’s aan bod:
het familiecharter, verkoop aan het buitenland en
overdrachtsfinanciering.
School u bij
in economie op
ontmoetingssites
Dit boek verscheen bij de
uitgeverij van de Harvard
Business Review. Het belicht
de basisconcepten van de
economie en past ze toe op
het dagelijkse leven. Het biedt
een tegelijk verfrissende en
leerrijke kijk.
Info: Everything I Ever
Needed to Know about
Economics I Learned from
Online Dating, door Paul
Oyer. Uitgeverij Harvard
Business Review Press.
ISBN-13: 978-1422191651
Statistisch
België in 2013
De FOD Economie publiceerde
onlangs haar kerncijfers
voor 2013. De gelegenheid
om terug te blikken op het
afgelopen jaar, maar ook om
alle beschikbare statistieken
te publiceren… die bovendien
nuttig zijn om na te denken
over uw business.
Info: http://statbel.fgov.be/
nl/modules/publications/
statistiques/Kerncijfers_2013
Na offshoring
en reshoring:
nextshoring?
Voor de Amerikaanse consultant McKinsey is de toekomst
aan nextshoring. Dankzij twee
factoren: de nabijheid van de
markten en van innovatiebronnen. Een boeiend artikel
over de perspectieven van de
industrie in de 21e eeuw.
Info: www.mckinsey.com/
insights/manufacturing/
next-shoring_a_ceos_guide
05
SUCCESS STORY
OPRICHTINGSJAAR
1999
WILLEMEN GROEP
PAREL VAN DE
BOUWSECTOR
ACTIVITEITEN
Groep van bouwbedrijven,
gaande van toeleveranciers
over aannemingsbedrijven
tot projectontwikkeling
LOCATIE
Hoofdzetel in Mechelen
- 21 vestigingen in België,
8 in het buitenland
(Duitsland, Polen, Roemenië,
Litouwen en Marokko)
OMZET
599 miljoen euro in 2012
PERSONNEEL
2.000 medewerkers
www.willemen.be
De Willemen Groep behoort sinds enkele jaren
tot de top vijf van Belgische bouwondernemingen. Als kers op de taart werd het als eerste
bouwbedrijf uitgeroepen tot Onderneming van
het Jaar.
06
INGOnderneming
W
ie een afspraak heeft bij de
Willemen Groep in Mechelen kan
er niet naast kijken: deze bouwgroep werd begin oktober 2013
verkozen tot Onderneming van het
Jaar, een van de meest prestigieuze onderscheidingen van het land. Getuige enkele krantenartikels naar
aanleiding van de uitreiking op het tafeltje aan de
receptie, aan de muren wat verder tientallen e-mails
en tweets met felicitaties, onder andere van premier
Elio Di Rupo en Vlaams minister Hilde Crevits.
TAARTEN EN ECLAIRS
"Ik ben heel trots, echt waar. En ik geef toe dat
we onze overwinning wat cultiveren", glimlacht
CEO Johan Willemen. "Want deze prijs betekent
een enorme steun en waardering voor ons werk
van de voorbije jaren. Ik zeg 'ons werk', omdat dit
geen prijs is voor mij als ondernemer – dat zou
onterecht zijn. Het is integendeel een onderscheiding voor de ganse onderneming, voor al onze
2.000 medewerkers. Vandaar dat we twee dagen
na de uitreiking 80 taarten en 2.500 eclairs lieten
bezorgen aan alle 20 kantoren en 139 lopende
werven verspreid over het hele land."
600 MILJOEN EURO OMZET
Het juryverslag van de 'Onderneming van het
Jaar' prees de Groep Willemen onder andere voor
zijn mooie groeicurve. De laatste vijf jaar heeft het
familiebedrijf inderdaad enkele indrukwekkende
cijfers laten optekenen: van 218 miljoen euro
omzet in 2008 ging het naar 599 miljoen euro in
2012, met in dezelfde periode een groei van het
personeelsbestand met 118%.
7E GENERATIE FAMILIEBEDRIJF
"Die groei hebben we op twee manieren
gerealiseerd", legt Johan Willemen uit, "zowel via
organische groei als via overnames." Wat de organische groei betreft: de wortels van de Willemen
Groep gaan terug tot de 19e eeuw. Zes generaties
later stapte Johan Willemen in het bouwbedrijf
Van Poppel. Aanvankelijk zette hij samen met zijn
neef Paul Van Poppel het familiebedrijf verder,
maar later besloten ze elk een andere kant uit te
gaan. "Ik wou grotere, meer risicovolle bouwprojecten doen. We zijn in een goede verstandhouding
uiteen gegaan", zegt Johan Willemen. In 1999
richtte hij Willemen General Contractor op dat
sindsdien zijn omzet met een factor elf zag
groeien.
RENOVATIE KONINKLIJK KASTEEL
Al kort na de oprichting van Willemen General
Contractor keek Johan Willemen uit naar mogelijke overnames. In 2000 bijvoorbeeld nam hij
bouwpromotor BCS over. De voorlopig laatste
acquisities zijn deze in 2011 van het asfaltbedrijf Aswebo en van het Limburgse bouwbedrijf
Kumpen voor 50%. Vandaag telt de Willemen
Groep een dertigtal vestigingen in binnen- en
buitenland, en heeft het voor gelijk welk bouwproject de oplossing in eigen huis. De referentielijst
is indrukwekkend: utiliteitsbouw (bv. MAS in
Antwerpen), kantoren (bv. Consciencegebouw
in Brussel), residentieel (bv. Park 51 in Herent),
renovatie (bv. Koninklijk kasteel in Laken), industriebouw (bv. Coca-Cola in Fleurus), burgerlijke
bouwkunde (bv. Bastenakenkaai in Zeebrugge),
wegenbouw (bv. renovatie Viaduct Vilvoorde),
toeleveranciers (bv. paalfunderingen) en projectontwikkeling (bv. residentie Hungaria in Leuven).
SHARED SERVICE CENTERS
Logische vraag: hoe behoudt Johan Willemen
het overzicht op al die activiteiten? "Ik laat alle
bedrijven zo autonoom mogelijk beslissen. Maar
de CEO’s krijgen wel budgetten, en maandelijks
ga ik langs om te zien hoe de zaken ervoor staan",
legt Johan Willemen uit. Tegelijk probeert de
Willemen Groep om via 'shared service centers'
zijn CEO’s zoveel mogelijk ballast uit handen te
nemen, en tegelijk schaalvoordelen te creëren.
Zowel boekhouding en financieel beheer, legal,
risk & insurance, personeelsbeheer, en informatiebeheer & ICT worden centraal georganiseerd.
"De CEO van Franki Construct bijvoorbeeld moet
geen tijd stoppen in een onderzoek naar het
beste leasingcontract voor zijn wagenpark. Dat
doen onze specialisten voor hem. Zo kan hij zich
volledig concentreren op de kernactiviteit van zijn
onderneming."
TWEE
DAGEN
NA DE
UITREIKING
LIETEN
WE 80
TAARTEN
EN 2.500
ECLAIRS
BEZORGEN
AAN AL
ONZE VESTIGINGEN
IN BELGIË
HERMAN VAN ROMPUY
Op de bekendmaking van de Onderneming
van het Jaar kreeg Willemen Groep niet alleen
lof voor zijn groei, maar ook voor zijn innovatie.
Herman Van Rompuy, Voorzitter van de Europese
Raad, zei op de uitreiking dat het familiebedrijf
bewijst "dat een lange traditie op een creatieve
manier met succes kan worden voortgezet."
Wie is Johan Willemen?
Johan Willemen studeerde
in 1972 af als burgerlijk
bouwkundig aan de KU Leuven.
Naast zijn zaakvoerderschap van de
Willemen Groep bekleedt hij nog
heel wat andere mandaten: voorzitter
van de Confederatie Bouw, voorzitter
Mensura, ondervoorzitter van de
FIEC, lid directiecomité VBO en lid
Raad van Bestuur bij Allianz.
Van 2002 tot 2011 was hij ook
voorzitter van Voka – Kamer
van Koophandel Mechelen.
Johan Willemen heeft twee zonen:
Tom, CEO van Aswebo en
geplande opvolger aan het
hoofd van de Willemen Groep,
en Bram, hoofd communicatie
van de Willemen Groep.
07
SUCCESS STORY
Volgens Johan Willemen kan het moeilijk anders.
"Wil je als bouwbedrijf blijven groeien, moet je
voorop lopen in innovatie. De bouwsector gelijkt in
niets meer op die van 40 jaar geleden. We gebruiken andere stenen, ander isolatiemateriaal, andere
bouwtechnieken."
de particuliere sector oneerlijke concurrentie door
Oost-Europese zwartwerkers. Op voorstel van de
Confederatie Bouw moet elke bouwarbeider vanaf
1 april 2014 een badge dragen met zijn foto en
de naam van zijn werkgever. Hopelijk helpt dit
initiatief de illegale arbeid indijken."
ENERGIEPAAL
AMBASSADE IN KINSHASA
Voor die innovatie doet de Willemen Groep
enerzijds beroep op de diensten van het WTCB,
het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor
het Bouwbedrijf. De Willemen Groep innoveert ook
zelf: het ontwikkelde de zogenaamde 'energiepaal',
een wigpaal die tegelijk ook een leiding bevat om
een warmtepomp te voeden met bodemwater. De
engineeringsafdeling ontwierp dan weer een eigen
software om driedimensionale plannen te tekenen,
waardoor het veel sneller fouten in een bouwontwerp kan opsporen.
DESIGN, BUILD, FINANCE EN
MAINTAIN
Ondernemerstips
ZEG NOOIT NEE
"Als ondernemer krijg
je heel veel opportuniteiten. Als je daar altijd
nee op zegt, geraak je
niet verder."
© Foto’s: Frédéric Raevens, V.R.
NA REGEN KOMT
ZONNESCHIJN
"Tien jaar geleden heb
ik mijn vrouw verloren.
Dat was een heel zware
klap en een moeilijke
tijd. Door moeilijke
tijden geraak je alleen
als je gelooft dat het
straks weer beter
gaat."
08
DOOR SHIT MOET JE
NIET KRUIPEN, MAAR
VLIEGEN
"Als het slecht gaat,
moet je niet wachten
tot iemand je komt
helpen. Je moet zorgen
dat je er zo snel mogelijk weg bent. Anders
wordt het alleen maar
lastiger."
INGOnderneming
De innovatie zit hem trouwens niet alleen in
de techniek, maar ook in het dienstenaanbod. De
overheid vertrekt bij aanbestedingen bijvoorbeeld
steeds vaker vanuit het DBFM-model, wat staat
voor 'Design, Build, Finance en Maintain'. "Dat
betekent dat we niet alleen bouwen, maar ook een
architect zoeken, een financiering regelen en het
gebouw onderhouden."
Voor Johan Willemen ligt de toekomst van
de bouwsector in Afrika. "Afrika is het continent
van de toekomst. De Chinezen zijn ons voor,
maar er moet nog zoveel gebouwd worden. Onze
Groep mag de nieuwe Belgische ambassade in
Kinshasa bouwen. We onderzoeken daarnaast ook
een project in Ivoorkust. In joint venture met een
Senegalese projectontwikkelaar willen we er voor
65 miljoen euro villa’s en luxeappartementen
bouwen."
100% FAMILIEBEDRIJF
Ondanks de expansie van zijn bedrijf blijft
Johan Willemen met de beide voeten op de grond.
"Als 100% familiebedrijf hebben we de luxe om
op lange termijn te kunnen denken. De jaarlijkse
resultaten zijn belangrijk, natuurlijk. Maar uiteindelijk wil je een gezond bedrijf overlaten aan de
volgende generatie."
OPSTEKER VOOR DE BOUWSECTOR
De Willemen Groep is het eerste bouwbedrijf
in 19 edities dat verkozen werd tot Onderneming
van het Jaar. Johan Willemen noemt de award een
opsteker voor de bouwsector die momenteel in
zwaar weer verkeert. "Stukadoors, schilderbehangers en loodgieters ondervinden vooral in
"Groot respect voor de ondernemer"
JAN
VAN DE VYVER
Relationship
Manager
ING België
De Willemen Groep is sinds jaar en dag cliënt bij
ING. Jan Van de Vyver, Relationship Manager voor
de Willemen Groep sinds oktober 2009: "Ik heb een
groot respect voor de ondernemer Johan Willemen",
zegt Jan Van de Vyver. "In de eerste plaats chapeau
voor de groei die zijn bedrijf de laatste jaren heeft
gerealiseerd. Dankzij zijn ervaring heeft Johan Willemen
bovendien een uitgesproken visie op de lange termijn.
Met financieel directeurs Dominique Vansteenkiste
en Kathleen Defreyn toets ik op regelmatige basis af
welke projecten van Groep Willemen passen binnen de
kredietpolitiek van ING. Onze expertise in vastgoed laat
toe om in een vroeg stadium te bepalen onder welke
vorm de projecten financierbaar zijn."
FOCUS
EASY BUSINESS BANKING
ONLINE BANKING:
STEEDS MEER DIENSTEN!
In 2013 heeft ING kosten noch moeite gespaard om het aantal
online diensten voor ondernemingen te verhogen. Een korte
terugblik op een online platform dat nog voortdurend evolueert.
S
inds meer dan een jaar ontwikkelt ING
volop nieuwe online diensten voor
ondernemingen. "De filosofie achter
dit voortdurend evoluerend project is
eenvoudig", aldus Erik Van den Eynden,
General Manager Midcorporates & Institutionals
ING België. "Ervoor zorgen dat business cliënten
die dat wensen, zo veel mogelijk verrichtingen
online kunnen doen. We werken daarbij in logische
stappen. Neem nu bijvoorbeeld kredietaanvragen.
De cliënt kan het proces al opstarten op onze
website, ook al moet hij nadien zijn behoeften
bespreken met zijn contactpersoon bij ING, alvorens
er onderhandeld kan worden over het contract.
Het logische gevolg is: vermijden dat deze cliënt
speciaal naar zijn ING-kantoor moet op het ogenblik
dat zijn aanvraag wordt goedgekeurd. Wel, dat kan,
aangezien hij voortaan zijn kredietcontract online
kan ondertekenen."
NOG MEER
COMMUNICATIEKANALEN
De uitbreiding van het beschikbare gamma online diensten betekent
echter niet dat deze diensten niet
langer beschikbaar zijn in de kantoren. "Het is niet onze bedoeling om de
communicatiekanalen voor onze cliënten
te beperken, integendeel. Bovendien ontwikkelen
we deze nieuwe diensten niet zomaar toevallig:
we hebben onze prioriteiten vastgelegd op basis
van de resultaten van enquêtes bij onze business
cliënten", benadrukt Erik Van den Eynden. "Met
andere woorden: we proberen ons maximaal af te
stemmen op hun behoeften en iedereen de kans
te geven om voor elk type verrichting het meest
geschikte communicatiekanaal te kiezen."
DE FORMALITEITEN
VEREENVOUDIGEN
Tot de meest succesvolle diensten behoren de
beheermodules voor volmachten en het downloaden van documenten. "De volmachten op de
verschillende bedrijfsrekeningen snel kunnen
aanpassen, was immers een prioriteit voor veel
cliënten. Ze wilden daarbij in de eerste plaats
zo snel mogelijk dergelijke formaliteiten kunnen
afhandelen", vervolgt Erik Van den Eynden. "En
de mogelijkheid om administratieve documenten
zoals fiscale attesten met betrekking tot leningen te downloaden, betekent uiteraard een flinke
tijdwinst."
NIEUWE DIENSTEN IN 2014
Naast deze nieuwe online functionaliteiten
is er nu ook een mobiele applicatie die speciaal
ontwikkeld werd voor tabletgebruikers en over
extra mogelijkheden beschikt in vergelijking met
de smartphone versie. ING wil het daar echter
niet bij laten. Erik : "In 2014 pakken we uit met
een gloednieuwe interface voor Home’Bank+,
die omgedoopt wordt tot Business’Bank en veel
flexibeler en gebruiksvriendelijker zal zijn. Dankzij
deze superveilige interface zullen onze cliënten
ineens kunnen beschikken over alle bedrijfsfunctionaliteiten. Uiteraard zullen cliënten die ook
privérekeningen hebben, vlot kunnen overschakelen van Business’Bank naar Home’Bank+ en
omgekeerd, zonder opnieuw hun geheime code te
moeten invoeren. Onze business cliënten vinden
alle beschikbare informatie op de website
ing.be/business. We zijn momenteel trouwens
ook een aantal functies aan het integreren in de
tabletapplicatie die speciaal bestemd zijn voor onze
business cliënten. Er staan onze cliënten dus nog
heel wat (aangename) verrassingen te wachten!"
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
ERIK
VAN DEN EYNDEN
General Manager
Midcorporates &
Institutionals
ING België
09
SUCCESS STORY
OPRICHTINGSJAAR
1947
ACTIVITEITEN
Fytotherapie
LOCATIE
Baillonville (in de buurt van
Marche)
OMZET
19,3 miljoen euro
PERSONEEL
110 medewerkers
www.tilman.be
TILMAN
VAN LOSSE KRUIDENTHEE
NAAR FYTOTHERAPIE
10
INGOnderneming
Het verhaal van Laboratorium Tilman begint in de achterwinkel van de gezinsapotheek. Dankzij deze 'bijactiviteit' groeit
Tilman in enkele decennia uit tot grootste Belgische producent
van fytotherapeutische specialiteiten. Dat levert het in 2013 de
bekroning 'Onderneming van het jaar' op.
D
e vader van Jean-Noël Tilman, apotheker in Bomal, startte eind jaren 40
met een bedrijfje voor de productie van
kruidentheeën, onder de merknaam
'Tisanes Ardennaises'. "Tot dan toe
bleef zijn hoofdberoep echter apotheker", herinnert
onze gesprekspartner zich. "Hij vond het niet de
moeite waard om er volop voor te gaan, terwijl ik
uiteraard van het tegendeel overtuigd was. Toen ik
mijn studies farmaceutica beëindigd had, zei ik hem
duidelijk dat ik het erop wilde wagen. Hij gaf me
carte blanche."
EEN CRUCIALE STRATEGISCHE KEUZE
In die tijd zijn de Tisanes Ardennaises al
geregistreerde geneesmiddelen. "In de loop van
de jaren 60 kregen we het statuut van farmaceutisch laboratorium. Dat bleek achteraf een cruciale
strategische troef. Onze producten worden immers
niet beschouwd als voedingssupplementen, maar als
farmaceutische specialiteiten op basis van planten.
Ze zijn onderworpen aan een vergunnings- en
registratieproces dat goed lijkt op dat voor generische
geneesmiddelen. Dat betekent voor elke bereiding
een procedure die minstens twee en een half jaar
duurt en minimaal 250.000 euro kost. Dankzij deze
goedkeuring kunnen we echter het verschil maken
met de meeste van onze concurrenten, want dat
geeft ons in de ogen van apothekers en artsen een
eigen statuut."
THEEZAKJES EN
VERTEGENWOORDIGERS
De eerste beslissing van Jean-Noël Tilman als hij
in 1985 aan het roer komt, is het overschakelen van
losse thee naar theezakjes. "Dat was een absoluut
noodzakelijke stap om onze omzet te verhogen. Een
machine kopen, was echter uitgesloten: te duur en te
ingewikkeld, en bovendien waren onze verkoopcijfers
nog te laag. Vandaar dat ik een overeenkomst sloot
met Lipton. Daarvoor moesten we wel een afwijking
krijgen van het Geneesmiddelenagentschap, want
deze productiefase viel buiten het kader van de
farmaceutische industrie. We lanceerden eerst twee
kruidentheeën: een slaapthee en een vermageringsthee. Ze verkochten echter voor geen meter. Daarop
organiseerden we een aantal reclamecampagnes,
maar zodra die afliepen, stortte de verkoop weer in
elkaar. Tot we inzagen dat we onze thees bekend
moesten maken bij de apothekers en niet bij de
consumenten. Om die hypothese uit te testen, ging
ik gedurende één jaar één dag per week de baan op
als farmaceutische vertegenwoordiger. Dat deed me
beseffen dat kruidentheeën weliswaar verkoopbaar
waren, maar niet voldoende rendabel. We hadden een
nieuw product nodig dat ons een voldoende winstmarge opleverde: een farmaceutische bereiding."
MEER DAN KRUIDENTHEEËN
"Het idee was uiteraard niet nieuw. De fytotherapie bestond al in andere, meer uitgewerkte en
doeltreffender vormen dan kruidentheeën: capsules,
siropen, tabletten, crèmes, sprays … Vandaar dat ik
de productie die richting wilde uitsturen. Uiteraard
beschikten we nog niet over de nodige infrastructuur
om alles zelf te vervaardigen: we werkten de formules uit en lieten de bereidingen produceren door
andere laboratoria. In 1986 lanceerden we Phytoline,
vermageringscapsules op basis van algen, en
namen we een eerste team vertegenwoordigers
in dienst. Aanvankelijk waren die nog zelfstandig, maar geleidelijk konden we voldoende
middelen vrijmaken om hen aan te werven als
werknemers."
Ondernemerstips
WEES AMBITIEUS
EN ONTWIKKEL EEN
LANGETERMIJNVISIE
De beslissingen die u
vandaag neemt, zullen
een impact hebben op
hoe uw onderneming
er over 5 à 10 jaar of
zelfs langer zal uitzien.
Mik hoog, werk toekomstgericht en hou
vast aan uw ideeën.
GA NIET (TE VEEL)
VOORT OP DE RAAD
VAN ANDEREN
Advies vragen is goed,
maar laat u niet te sterk
beïnvloeden en laat u
vooral leiden door uw
eigen overtuigingen.
STEL VERTROUWEN IN
ANDEREN
Vertrouwen loont.
Zowel tegenover uw
medewerkers als uw
handelspartners, uw
leveranciers en uiteraard ook uw klanten.
Op lange termijn
maakt vertrouwen het
verschil.
Wie is Jean-Noël Tilman?
Jean-Noël Tilman werd geboren in 1959 en studeert net als zijn
vader farmaceutica. Eenmaal zijn diploma op zak bouwt hij volop
de activiteit fytotherapie uit die zijn vader destijds lanceerde in een
winkel achter de familieapotheek.
Vandaag zorgt zijn zoon Mikaël voor de nodige versterking in het
bedrijf. "Hij studeerde eveneens farmaceutica en heeft bovendien
een diploma HEC-Entrepreneurs. Hij wil op termijn in de familiezaak werken, maar wil eerst nog elders ervaring opdoen, liefst in het
buitenland. In afwachting van een geschikte job loopt hij hier stage bij
mij. Dat is alvast een nuttige training voor later."
11
SUCCESS STORY
Sterke waarden
Wederzijds vertrouwen en respect
ANNE-SOPHIE
TOUSSAINT
Relationship
Manager
ING België
Anne-Sophie Toussaint, Relationship Manager ING,
benadrukt van bij het begin de waarden van de groep.
"Het is heel frappant om te zien hoe sterk die waarden
onze relaties bepalen. Zo communiceren ze bij Tilman
heel open over hun situatie en kunnen we met hen alle
materies bespreken die te maken hebben met hun projecten en bedrijfsbeheer, maar ook met de structurering
van het familieaandeelhouderschap. Op die manier
kunnen we volop onze expertise uitspelen en proactief optreden als we hen nuttige informatie of adviezen
menen te kunnen geven."
Objectieve criteria
"Bij Tilman zijn we met drie bankiers. Gelukkig verlopen de onderhandelingen altijd zeer open, want de
financiële directie hanteert dezelfde principes van transparantie en eerlijkheid in hun bankrelaties", vervolgt ze.
"Hun keuzecriteria zijn duidelijk en objectief. Dat is zeer
geruststellend, ook al zijn ze veeleisend."
NIEUWE GEBOUWEN
Tussen 1986 en 1996 kent het bedrijf een
stabiele en regelmatige groei. "Tot dan was onze zaak
gehuisvest in het gebouw waar we onze familiale
apotheek hadden. We benutten elke vierkante centimeter, want we kampten al jaren met een gebrek aan
ruimte. We hadden toen echter nog te weinig middelen om te investeren in een nieuwe fabriek. In 1996
konden we, met een omzet van 100 miljoen oude
Belgische frank, eindelijk overwegen om te verhuizen.
In 1997 begonnen we met de bouw van ons huidige
pand in Baillonville, dat we één jaar later betrokken.
Sindsdien hebben we nog twee keer uitgebreid."
© Foto’s: Laetizia Bazzoni
DE EXPORT NEEMT TOE
12
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is
fytotherapie geen sterke groeimarkt. "Sinds de jaren
50 is er nooit sprake geweest van een echte boom.
Toch kennen we momenteel wel degelijk groei,
ondanks een nagenoeg 'platte' markt. We streven
daarbij voortdurend naar kwaliteit en uitmuntendheid, waardoor ons marktaandeel elk jaar stijgt en
we een jaarlijkse groei halen van 15%. We weten
dan ook heel goed dat we ooit groeipolen zullen
moeten vinden in het buitenland. We exporteren
nu al 50% van onze huidige productie in volume
(goed voor 25% van onze omzet). De helft gaat
naar de Maghreb, een kwart naar het MiddenOosten: Libië, Jemen, Saudi-Arabië, de Verenigde
Arabische Emiraten, Koeweit en Libanon. De rest
wordt 'verdeeld' tussen het Verre Oosten en Europa.
In totaal gaat 90% van onze export naar een tiental
landen. We willen nu onze Europese aanwezigheid
versterken. Fytotherapie is in heel Europa bekend, al
lopen sommige landen meer voorop dan andere. In
INGOnderneming
Duitsland bijvoorbeeld vertegenwoordigt fytotherapie 20% van de markt in volume en 10% in omzet,
tegen nauwelijks respectievelijk 3% en 1% in België
en 6% en 2% in Frankrijk. We zullen het moeilijk
krijgen in Duitsland, maar er zijn elders nog voldoende perspectieven. We zullen in elk geval te werk
gaan via overnames: dat is de goedkoopste, snelste
en veiligste manier om ons te lanceren op een markt.
Tegelijk zal het allemaal veel tijd in beslag nemen,
want ik wil geen extern kapitaal inschakelen. De
familie Tilman moet de enige kapitaalhouder blijven
van de onderneming."
Voor Jean-Noël Tilman
hangt het succes van
zijn onderneming ook
samen met de waarden
die verankerd zijn in de
bedrijfscultuur.
RESPECT
"We respecteren niet
alleen onze medewerkers, maar ook onze
klanten, onze leveranciers en uiteraard ook
het milieu, want tenslotte
halen we onze grondstoffen uit de natuur!
We zijn dan ook zeer
begaan met duurzame
ontwikkeling en hebben
een heleboel kleine
maatregelen genomen
om onze ecologische
voetafdruk te verminderen. Bovendien zijn we
ook humanitair geëngageerd. Zo hebben we in
Burkina Faso een minibedrijfje opgericht dat
bereidingen produceert
op basis van geneeskrachtige planten."
EERLIJKHEID
"We schrikken er niet
voor terug om onze producten objectief voor te
stellen. En we aarzelen
niet om een product van
de markt te halen als
we een corrigeerbaar
gebrek vaststellen, ook
al zijn apothekers en
onze vertegenwoordigers daarover verrast."
VERTROUWEN
"Vertrouwen is echt een
basiswaarde. We hebben geen prikklok en
evenmin sloten op onze
deuren en kasten. We
hebben het volste vertrouwen in onze werknemers, maar bouwen ook
een vertrouwensrelatie
op met onze leveranciers. En uiteraard ook
met onze klanten, die
ons daar heel dankbaar
voor zijn."
INSIGHT
FINANCIERING KMO’S
NIEUWE WET OM
KREDIET TE STIMULEREN
Begin januari trad een nieuwe wet in werking op
de financiering van de kmo’s. Bedoeling van de
wet is de kredietverstrekking aan kmo’s te stimuleren. Veel van de principes van de wet liggen in lijn
met wat ING voorheen al deed.
ENKEL VOOR KMO’S
De nieuwe wet is enkel van toepassing op kmo’s
en omvat drie grote principes.
1. Zorgvuldigheidsplicht
De bank biedt het krediet aan dat best past bij
de behoefte van de kmo. "Voor ING is dit principe heel logisch en niets nieuws", zegt Gunther
De Boever, Head Product Management Business
Lending ING België. "Via onze website bijvoorbeeld
bieden we reeds de ING Business Credit Finder
(www.ing.be/businesscredit) aan, een tool die
aangeeft wat het aangewezen krediet is voor een
bepaalde kredietbehoefte."
2. Wederzijdse informatieplicht
BESLISSING BINNEN 48 UUR
Voor ING is
de zorgvuldigheidsplicht
heel logisch en
niets nieuws
Voor kredieten vanaf
10 januari 2014
3. Wederbeleggingsvergoeding
- Bij kredieten van minder dan 1 miljoen euro
bedraagt de wederbeleggingsvergoeding voortaan
maximaal zes maanden intrest. De wederbeleggingsvergoeding compenseert het verlies van de
bank bij een vervroegde terugbetaling.
- Bij kredieten van meer dan 1 miljoen euro wordt
de wederbeleggingsvergoeding contractueel
bepaald.
Volgens Gunther De Boever is er ook een risico
aan de nieuwe wet verbonden. Door de toegenomen complexiteit zou het langer kunnen duren om
een krediet te verlenen. "Onze politiek is dat we
kredietaanvragen van kmo’s zoveel mogelijk binnen
48 uur beslissen. Die snelheid willen we ook absoluut aanhouden, maar de gevolgen van de nieuwe
wet op de doorlooptijd van het kredietproces zijn
nog niet helemaal duidelijk."
GUNTHER DE BOEVER
Head Product
Management
Business Lending
ING België
De nieuwe wet is van toepassing
op alle nieuw afgesloten kredieten
door kmo’s sinds 10 januari 2014.
Bestaande kredieten en hun wederbeleggingsvergoeding vallen dus
niet onder de nieuwe wet.
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
Het tweede principe is de wederzijdse informatieplicht, bestaande uit vier regels:
- De kmo bezorgt alle nodige informatie aan de
kredietverlener. Hij zegt onder meer waarvoor hij
het krediet wil gebruiken, en legt zijn financiële
resultaten voor.
- Omgekeerd informeert de bank de kmo over de
verschillende mogelijke kredietvormen.
- De kmo kan een schriftelijk kredietontwerp krijgen
van de bank.
- De bank motiveert een kredietweigering mondeling en op vraag ook schriftelijk.
13
TIPS & TRICKS
CYBER SECURITY
KIJK UIT VOOR DIGITALE
Er zullen niet veel bedrijven meer zijn waar IT niet op
zijn minst een ondersteunende rol speelt. Met het toegenomen belang van informatica
worden ook de risico’s almaar
groter. Cyber security is dan ook
een onderwerp waar geen enkele
ondernemer nog omheen kan.
Te onthouden

Zich beveiligen
tegen malware
is goed, maar die
beveiliging moet
ook onderhouden
worden.
 Het gevaar komt
niet alleen van
hackers, maar ook
van binnenuit, van
eigen medewerkers.
 IT wordt almaar
belangrijker en
dus worden ook
de risico’s voor
bedrijven groter.
14
INGOnderneming
D
at internetcriminaliteit de laatste jaren
zo’n hoge vlucht heeft genomen, laat
zich niet zo moeilijk verklaren. Dieven
moeten niet meer gewapend op pad in
het holst van de nacht, maar kunnen
gewoon rustig achter hun pc blijven zitten. De
opbrengst van digitale hold-ups is vaak net zo groot
en het risico om gepakt te worden stukken kleiner.
"Ook bedrijven beseffen ondertussen dat
ze zich hiertegen moeten wapenen", zegt Eddy
Willems, security evangelist bij het Duitse G Data.
Daar wringt het schoentje niet. "De meeste
ondernemingen hebben ondertussen wel een
antiviruspakket op hun pc’s draaien en een firewall
staan. Het grote probleem vandaag is het configureren en draaiende houden van die beveiliging
en van de besturingssystemen. Dat is een klus die
heel vaak onderschat wordt en waar veel tijd en
middelen in kruipen. Bij multinationals valt het
vaak nog wel mee, maar het is verontrustend om
te zien hoe bij veel kmo’s nog compleet verouderde of niet up-to-date gehouden software wordt
gebruikt. En dat is een zeer onderschat risico."
TE WEINIG BELEID
"Niet alleen wordt software te weinig onderhouden, al te vaak is er evenmin een beleid rond
IT-veiligheid", zegt Willems. "Bedrijven hebben
een antiviruspakket gekocht en dan denken ze dat
ze beveiligd zijn. Maar er is meer. Hoe zit het met
back-ups? Is er een noodscenario als er echt iets
grondig misgaat? Wat gebeurt er als er toch een
virus doorkomt en de productie een week platligt?
Daar wordt zelden of nooit over nagedacht."
Digitale bedreigingen sluipen vaak ook op
heel onverwachte manieren het bedrijf binnen. De
BYOD (Bring Your Own Device)-trend bijvoorbeeld.
Een werknemer brengt zijn tablet mee op de
werkvloer, zonder dat hij het weet, zit er een virus
op, hij logt in op het bedrijfsnetwerk … met alle
gevolgen van dien. Die hele overgang naar mobile
computing zal de komende jaren een grote bron
van zorgen worden. Je ziet ook dat cybercriminelen
daar almaar meer hun pijlen op richten, het aantal
kwaadaardige apps voor smartphones en tablets
gaat razendsnel de hoogte in."
DIEVEN
Gevaarlijke 'pony'
Hoe ver gaan cybercriminelen en wat weten ze allemaal
over ons? Een recent incident schetst een onrustwekkend
plaatje hierover.
Gestolen wachtwoorden
Het beveiligingsbedrijf Trustwave Spiderlabs vond begin
december op internet een database met daarin meer dan
anderhalf miljoen gestolen wachtwoorden en gebruikersnamen. De informatie stond op een Pony Botnet Controller,
een server die een zogenaamd 'botnet' bestuurde. Dat is een
netwerk van geïnfecteerde computers die door cybercriminelen gebruikt worden om bijvoorbeeld informatie te stelen
of spam te versturen.
Schuldig verzuim
Met de wachtwoorden kon ingelogd worden op onder meer
zo’n 320.000 Facebook-accounts, 320.000 e-mail-accounts,
60.000 Yahoo-accounts en 21.000 Twitter-accounts. De
ontdekking van de lijst toont ook nog eens aan hoe ontzettend onzorgvuldig mensen nog altijd omspringen als ze een
wachtwoord moeten kiezen. De meest gebruikte wachtwoorden waren '123456', '123456789' en 'password'.
Veiliger wachtwoorden
In plaats van dit soort wachtwoorden te gebruiken, kan je
beter een zogenaamde 'password manager' installeren, een
stukje software dat in je browser zit en voor nieuwe sites
automatisch zeer moeilijke wachtwoorden kiest én onthoudt. Dit soort programma’s bestaat tegenwoordig voor
alle besturingssystemen en platformen (iOS, Mac, Windows,
Linux …). Bekende namen zijn onder meer KeePass,
LastPass en 1Password, al zijn er ook nog heel wat andere.
IN DE WOLKEN
Ook dé grote hype van de laatste jaren, de
'cloud', komt zo steeds meer in het vizier van
digitale dieven. "Er bestaat nu al malware die zich
specifiek op cloud-diensten als Dropbox richt,
gewoon omdat bedrijven er steeds meer gebruik
van maken. Neem bijvoorbeeld Cryptolocker, dat is
malware die je bestanden encrypteert of versleutelt, zodat je er niks meer mee kan aanvangen.
Alleen als je de hackers betaalt, krijg je de sleutel
om ze weer te decrypteren. Klinkt ongelooflijk,
maar het gebeurt elke dag."
Ook Paul Van Kessel, Global Risk Leader bij
EY (vroeger Ernst & Young), ziet de bui hangen.
"Men richt zich dus nog al te veel op het hier en
nu, terwijl er net om het hoekje enorme technologische veranderingen klaarstaan die als een
complete verrassing zullen komen", zegt hij.
"Bedrijven hollen nog te vaak achter de feiten aan.
Dat hebben we ook gezien bij BYOD. Toen werknemers plots smartphones en tablets mee naar het
werk begonnen te nemen, hadden de bedrijven
vaak geen idee hoe ze daarmee moesten omgaan."
EDDY WILLEMS
Security Evangelist
G Data Software AG
En het gevaar komt tegenwoordig niet alleen
van buitenaf, maar ook van binnenuit, legt van
Kessel uit. "Hoe de mensen in een organisatie met
data omgaan, hoe voorzichtig ze zijn met wachtwoorden en gebruikersnamen is cruciaal geworden
voor de algemene IT-veiligheid. Vaak ligt dit dan
ook aan de basis van IT-fraude en datalekken.
Dat komt dan allemaal bovenop de gevaren van
buitenuit: de hackers en consoorten.
CONCURRENTIE VERNIETIGEN
PAUL VAN KESSEL
Global Risk Leader
EY
Die hackers zijn trouwens ook heel erg veranderd. "Vroeger had men met studentikoze grappen
te maken. Die tijden zijn voorbij. Vandaag kampt
men met georganiseerde misdaadbendes die
wereldwijd opereren. Geld verdienen is uiteraard
een belangrijk motief, door gevoelige data te
stelen bijvoorbeeld: strategische informatie over
prijzen, orders, expansieplannen is voor concurrenten vaak goud waard."
"En soms zijn de motieven zelfs nog pragmatischer", zegt Willems. "In veel jonge bedrijven die
sterk op Facebook en Twitter actief zijn, zien we
15
TIPS & TRICKS
dat er nog altijd heel veel gehengeld wordt naar
wachtwoorden en gebruikersnamen via phishing.
Als een werknemer daar per ongeluk op ingaat,
wordt je account gegijzeld en kan je er niet meer
aan. Dat is dus nog iets anders dan puur industriële spionage, hackers willen de concurrentie in
een slecht daglicht stellen."
DE VRAAG IS WANNEER?
Of uw bedrijf ooit zal worden aangevallen,
komt niet meer ter sprake, zegt van Kessel. De
vraag is wanneer dat zal gebeuren. En de gevolgen van zo’n aanval worden ook steeds groter. "Als
uw IT-systemen vroeger werden aangevallen, ging
uw website een paar uur plat, maar daar bleef het
bij. Tegenwoordig zit IT in ongeveer alle geledingen van een bedrijf, niet alleen in de boekhouding
en de salarisadministratie, maar overal, tot in de
pure productie toe. De gevolgen van een aanval
kunnen dus een heel stuk erger zijn dan enkel de
website die uit de lucht gaat. IT schuift steeds
meer op. Ondernemingen moeten dus nadenken
over 'hoe verloopt mijn toekomstige productie'. En
wat zal dat betekenen voor de veiligheid en mijn
business?"
De mens is de zwakke schakel in de ketting geworden
SANDRO SINIGAGLIA
Head of the e-Fraud
Competence Center
ING België
Veiligheid en gebruiksvriendelijkheid
"Wat de klanten zien van beveiliging
is uiteraard maar het topje van de
ijsberg", steekt Sandro Sinigaglia van
wal. "Achter de schermen beschikken
we over een hele reeks maatregelen
om er voor te zorgen dat alle transacties beveiligd zijn. De kaartlezer die
onze cliënten moeten gebruiken, is
bijvoorbeeld maar één stukje van die
puzzel. We moeten daarbij ook altijd
oog hebben voor de balans tussen
veiligheid en gebruiksvriendelijkheid. Als het zo veilig is dat het bijna
onbruikbaar wordt, hebben mensen er
natuurlijk ook niets aan."
Belgische banken scoren goed
"Wat bancaire veiligheid betreft,
scoort België trouwens opmerkelijk
goed", zegt Filip Rombouts. "Dat heeft
voor een goed deel te maken met de
vrije strenge regels die onze overheid oplegt. In de VS bijvoorbeeld
16
INGOnderneming
is het nog altijd perfect mogelijk
om aan internetbankieren te doen
met enkel een wachtwoord en een
gebruikersnaam."
Menselijke interactie
Op technisch vlak neemt ING geen
enkel risico wat betreft veiligheid.
De zwakke schakel in de ketting is
tegenwoordig de mens, legt Sinigaglia
uit. "Onze apps, onze servers, de
firewalls … ze zijn heel erg goed
beveiligd, maar het aandachtspunt
wordt de menselijke interactie. Zowel
bij cliënten als bij werknemers. Dat
wordt in de toekomst hét zwakke punt,
niet alleen voor banken, maar voor
alle bedrijven. De expertise van de
hackers is ook op dit vlak geweldig
toegenomen, ze zijn zeer professioneel, werken op de emoties en kunnen
heel subtiel druk uitoefenen."
Geen codes via telefoon of e-mail!
"Neem bijvoorbeeld een fenomeen
als phishing", zegt Rombouts. "ING zal
nooit of te nimmer om codes vragen
via e-mail of aan de telefoon. Kijk ook
altijd goed naar het webadres als je
inlogt op Home’Bank: het moet homebank.ing.be zijn. Geef nooit je code
door. Mocht je toch iets onregelmatigs
zien op je rekeningen, neem contact
op met de helpdesk. Gebruik daarvoor
ook alleen maar het telefoonnummer
op de achterkant van je bankkaart
en niet een nummer dat je ergens op
internet vindt. Want ook dat is door
enkele slimmeriken al nageaapt."
© Foto's: Corbis, Thinkstock, V.R.
FILIP ROMBOUTS
Head of Online Channel
Management
ING België
Ook voor een financiële instelling
als ING is het uiteraard van primordiaal belang om de IT-systemen te
beveiligen tegen cybercriminelen.
Niet alleen de interne systemen,
maar ook alle software waarmee
de klant rechtstreeks in contact
komt: de Home’Bank-pagina op het
internet en de bijhorende smartphone apps. Het is een van de taken
van Sandro Sinigaglia, Head of the
e-Fraud Competence Center en Filip
Rombouts, Head of Online Channel
Management.
AT YOUR SIDE
OVERHEIDSSTEUN
NIEUWE
EIB-FINANCIERINGEN
VOOR KMO’S
ING en de Europese Investeringsbank (EIB) hebben een reeks
nieuwe samenwerkingsverbanden op touw gezet voor het herstel
van de Europese economie. Doel: kmo’s nieuwe financieringsbronnen bieden voor hun projecten.
D
e Europese Investeringsbank (EIB) is de
EU-instelling voor langetermijnfinanciering, en gezien haar omvangrijke
operaties ook de belangrijkste lener en
geldschieter. Ze heeft als hoofdopdracht
de krachtlijnen van het economisch beleid van de
EU te ondersteunen, vooral door langetermijnleningen toe te kennen voor investeringsprojecten. Sinds
de financiële crisis van 2008 besteedt de Europese
Unie bijzondere aandacht aan kmo’s. Als belangrijkste werkgevers worden ze immers beschouwd als
een krachtige motor voor de economische groei in
Europa. Vandaar dat de Unie de EIB de opdracht heeft
gegeven om specifieke fondsen vrij te maken voor de
financiering van kmo’s.
EEN NATIONALE GESPREKSPARTNER
Grote ondernemingen hebben de gewoonte om
rechtstreeks te onderhandelen met de EIB, maar
bij kmo’s ligt dat helemaal anders. Hier verschij-
nen lokale banken, zoals ING, op het toneel. "De
Europese Investeringsbank is een grootschalige
supranationale structuur", aldus Sébastien de
Launois, hoofd van de Government Support Desk,
een departement dat de overheidssteun moet
coördineren bij ING. "Meestal onderhandelt ze
rechtstreeks met de grote ondernemingen, voor
de belangrijkste projecten vanaf 25 miljoen euro.
Onder die drempel werkt de EIB vooral samen met
nationale banken, op basis van een geïntermedieerd
financieringsmodel. Dat betekent dat de EIB akkoorden sluit met lokale banken: de EIB stelt geld ter
beschikking aan de banken. De banken maken een
selectie van en verdedigen de projecten die, volgens
hen, voldoen aan de criteria. Die bemiddelende rol
is niet alleen interessant voor de EIB, die in elk land
over een gesprekspartner beschikt en de veelbelovende financieringsprojecten moet selecteren, maar
ook voor de kmo’s. Hun bank biedt hen namelijk
een lokaal aanspreekpunt, waardoor ze kunnen
Te onthouden
 De EIB en ING
hebben onlangs een
nieuwe overeenkomst gesloten over
de financiering van
leningen aan kmo’s.
 Er wordt momenteel
onderhandeld over
nieuwe samenwerkingsverbanden.
 ING heeft een
Government Desk
opgericht om kmo’s
te begeleiden bij
het zoeken naar
overheidssteun.
17
AT YOUR SIDE
Loans for SME
Loans for SME, het
leenprogramma van de
EIB voor kmo’s, heeft
als doel ondernemingen te financieren die
in een groeifase zitten.
"De rode draad die
zowel de bedrijven als
wijzelf moeten volgen,
is dat we bedrijfsontwikkelingsprojecten
ondersteunen", besluit
Sébastien de Launois.
"Geen overnameoperaties dus, en
evenmin het versterken
van het eigen bedrijfskapitaal bijvoorbeeld.
Projecten zoals de
aankoop van machines
om de productiecapaciteit te verhogen of de
uitbreiding van een
gebouw daarentegen
zijn wel degelijk
welkom."
profiteren van Europese programma’s met soms
complexe procedures."
EEN STERKE PARTNER
Sinds 2009 werkt ING samen met de EIB, om
de investeringen van kmo’s te ondersteunen. Het
partnerschap tussen beide instellingen is gestoeld
op het mechanisme van geïntermedieerde
leningen. Dankzij haar gewicht geniet de EIB een
bijzonder voordelige kredietrating op de financiele markten en kan ze dus lenen tegen gunstiger
rentevoeten dan de financiële instellingen. Het
kapitaal dat ze op die manier verzamelt, kent ze op
haar beurt toe aan ING in de vorm van voordelige
leningen, waardoor ING de kmo’s kan laten profiteren van verlaagde rentevoeten.
SÉBASTIEN DE LAUNOIS
Head of Government
Support Desk
ING België
18
INGOnderneming
FINANCIERING VAN KMO’S
Via deze samenwerking met de EIB kan ING
dan financieringsprogramma’s aanbieden die
specifiek bestemd zijn voor kmo’s. Het sterprogramma van ING ter zake heet "Loans for SME" en
is vooral toegespitst op bedrijfsontwikkelingsprojecten. Sinds 2009 hebben ongeveer 400 op 3.000
kmo’s die overheidssteun hebben gekregen via de
Government Desk van ING (zie kadertekst), die verkregen via Loans for SME. ING is trouwens momenteel aan het onderhandelen met de EIB over de
uitvoering van een nieuw hulpprogramma dat
specifiek bestemd is voor innoverende bedrijven.
De EIB hecht al sinds geruime tijd bijzonder veel
belang aan onderzoek en innovatie, vooral op het
vlak van infrastructuur, uitrusting, overnamebeleid
en bescherming van intellectuele eigendomsrechten. De financiële steun waarover binnen dit
nieuwe partnerschap wordt onderhandeld, gaat
naar grootschalige projecten met een kapitaal van
minstens 2 miljoen euro. "Deze steun is bestemd
voor vernieuwende bedrijven in de ruime zin
van het woord. Bijvoorbeeld ondernemingen die
intensief aan onderzoek en ontwikkeling doen,
nieuwe producten of nieuwe distributienetwerken
ontwikkelen, een nieuwe organisatie op poten
zetten of patenten hebben aangevraagd", licht
Sébastien de Launois toe. "We zijn momenteel aan
het onderhandelen over een testfase."
RENOVATIE VAN ZIEKENHUIZEN EN
SCHOLEN
Daarnaast hebben ING en de EIB nog andere
gemeenschappelijke programma’s gelanceerd voor
specifieke sectoren, met als bredere doelstelling:
de ondersteuning van het economisch beleid
van de EU. Eén van die programma’s is onlangs
voltooid en omvatte de renovatie, modernisering
en uitbreiding van ziekenhuizen. Op die manier
konden er projecten gefinancierd worden voor
ongeveer 10 miljoen euro. Het programma werd
vooral in Vlaanderen positief onthaald. Momenteel
is ING ook aan het onderhandelen over een programma voor de ondersteuning van scholen in de
Fédération Wallonie-Bruxelles. Het omvat 30 mil-
joen euro kapitaalsteun voor de bouw van nieuwe
scholen en de uitbreiding en modernisering van
bestaande infrastructuur.
FOLLOW-UP OP MAAT
De indiening van een leningaanvraag in het
kader van die programma’s gebeurt op precies
dezelfde manier als een klassieke kredietaanvraag. "De onderneming neemt contact op met
haar ING Relationship Manager om het project
samen te bespreken. Pas op dat moment komt
de Government Support Desk in actie", aldus
Sébastien de Launois. "Eventueel kunnen we een
vergadering organiseren met de cliënt, zijn ING
Relationship Manager en een specialist in overheidssteun. Ze gaan dan samen na wat de beste
manier is om het project te structureren, zodat
het concreet vorm kan krijgen. ING zal dan bij de
indiening van de kredietofferte een EIB-korting
voorstellen, voor zover de bank over een budget
beschikt voor het programma Loan for SME en het
project voldoet aan de criteria van de Europese
Investeringsbank."
Het initiatief van ING
en de EIB wil kmo’s
de nodige middelen
aanreiken om hun groei
te financieren.
ZESDE BUDGET OP RIJ
Eind 2013 keurde de Raad van Bestuur van de
EIB een uitbreiding goed van de financiële steun
van de bank aan kmo’s. In januari kreeg ING voor
de zesde keer op rij een nieuw budget van de EIB,
ING WERKT
SINDS 2009
SAMEN MET DE
EIB OM INVESTERINGEN VAN
KMO’S TE ONDERSTEUNEN
meer bepaald een bedrag van 130 miljoen euro
voor de financiering van Loans for SME. Met een
redelijk en sectoraal gediversifieerd risicoprofiel
blijft België een aantrekkelijke markt voor EIBinvesteringen. Dankzij dit nieuwe budget worden
de investeringen van ondernemingen met minder
dan 250 werknemers voor 100% gedekt, al is
er wel een plafond van 12,5 miljoen euro per
project. Sinds ING en de EIB vijf jaar geleden hun
samenwerking opstartten, kreeg ING ongeveer
500 miljoen euro om groeiprojecten voor kmo’s te
financieren. Dit partnerschap bracht een hefboomeffect op gang voor een totaalbedrag van
ongeveer 1 miljard euro ten gunste van kmo’s.
De Government Support Desk biedt doelgerichte begeleiding
Een totaalaanpak
Zowel op Belgisch als op Europees niveau
zijn er heel wat structuren die subsidiemogelijkheden bieden. Minpunt: ondernemingen
hebben vaak moeite om er hun weg in te vinden,
temeer omdat de te volgen procedures soms
ingewikkeld zijn. Om hen daarbij wegwijs te
maken, biedt ING via haar Government Support
Desk een totaalaanpak inzake overheidssteun.
Daarbij krijgt de cliënt het volledige gamma van
beschikbare financieringen aangeboden, zowel
op supranationaal als op nationaal en gewestelijk niveau. "Het is net één van de specifieke
kenmerken van ING dat we over die centrale en
nationale structuur beschikken voor de follow-up
en de implementering van overheidssteun", stelt
Sébastien de Launois vast. "We bieden de cliënt
dan ook een echte totaalaanpak om aan zijn
behoeften tegemoet te komen."
Een dialoog met de ING Relationship
Manager
"Bij het opstarten van een project gaat de ING
Relationship Manager een dialoog aan met de
cliënt. Stel dat het project een vrij hoog risico
inhoudt, dan gaan wij na hoe het risico kan
worden geoptimaliseerd voor de bank en voor
de cliënt, bijvoorbeeld door te 'spelen' met
gewestelijke waarborgen, overheidsfinancieringen of EIB-steun. We hanteren dus een globale
aanpak als het om de behoeften van de cliënt
gaat."
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
De Government Support Desk is het INGdepartement dat business cliënten begeleidt
bij het zoeken naar overheidssteun voor hun
investeringsprojecten. "Mijn departement heeft
als taak algemene ondersteuning te bieden aan
ondernemingen, door federale of gewestelijke
overheidssteun aan te vragen die hun projecten
kan helpen concretiseren: gewestelijke waarborgen, achtergestelde overheidsleningen … Sinds
2009 hebben we al meer dan 3.000 bedrijven
geholpen bij hun concrete stappen, waarvan
600 alleen al voor het jaar 2013", vervolgt
Sébastien de Launois. "In dit verband zijn de EIBfinancieringen één van de activiteiten van mijn
departement."
19
TAX & FINANCE
FILANTROPIE
EEN STICHTING OM
TE INVESTEREN VOOR
HET GOEDE DOEL?
Sommige ondernemers engageren zich, in navolging van beroemdheden zoals Bill
Gates of Warren Buffett, vandaag liever persoonlijk in een aantal filantropische activiteiten die ze zelf financieren. Hoe gaan ze daarbij precies te werk?
Te onthouden
 Meer en meer
mensen willen zich
tijdens hun leven
inzetten voor een
goed doel.
 Een stichting is de
beste manier om
de controle te houden over wat er met
uw geld gebeurt.
 De Koning
Boudewijnstichting
stelt zijn netwerk
en expertise ter
beschikking van
filantropen.
V
andaag is er een duidelijke trend merkbaar: heel wat ondernemers geven er
de voorkeur aan om een eigen stichting
op te richten en te financieren, en zelf
de doelstellingen ervan te formuleren
en te verwezenlijken. ING Private Banking helpt
hen om hun humanitair project tot een goed einde
te brengen, vaak in partnerschap met de Koning
Boudewijnstichting.
HET BELANG VAN PERSOONLIJKE
ERVARINGEN
"De motieven om een stichting uit de grond
te stampen, zijn meestal heel persoonlijk", aldus
Benoît Smets, directeur Private Banking van ING
België. "Het kan daarbij gaan om moeilijke en soms
zeer ontroerende familiesituaties. Momenteel
stellen we bijvoorbeeld een dossier samen voor een
ondernemer die een kleinkind heeft met een weesziekte. Hij wil niet alleen een familielid helpen, maar
zijn stichting ook voldoende middelen aanreiken om
het wetenschappelijk onderzoek te ondersteunen
en patiënten met weesziekten in het algemeen te
helpen. We zijn nu samen de statuten van zijn stichting aan het opstellen, en voelen daarbij duidelijk
hoe enorm gemotiveerd hij is om zijn geld specifiek
daarin te investeren."
ONDERNEMINGSGEEST
BENOÎT SMETS
Directeur Private
Banking
ING België
20
INGOnderneming
Voor Benoît Smets is een dergelijk engagement ook een uiting van ondernemingsgeest.
"Ondernemers zijn mensen met een grote wilskracht
en een enorm doorzettingsvermogen. Soms krijgen
ze te maken met een probleem dat hen raakt en
dat ze niet zomaar kunnen oplossen, ondanks hun
financiële middelen en hun tomeloze energie. De
oprichting van een stichting is het resultaat van die
ondernemingsgeest: de bedrijfsleider investeert er
kapitaal in, zodat anderen actief naar oplossingen
kunnen zoeken." Soms sluit het doel van de stichting
rechtstreeks aan bij de persoonlijke leefwereld van
de ondernemer: "Zo hebben we onlangs donateurs
begeleid die een aantal appartementen ter beschikking willen stellen van families die moeilijk een
woning vinden", vervolgt Benoît Smets. "Dat idee
vloeit rechtstreeks voort uit hun eigen ervaring: toen
ze jong en boordevol ambitie naar België kwamen,
hadden ze het bijzonder moeilijk om aan werk te
geraken en degelijke huisvesting te vinden."
IETS TERUGDOEN VOOR DE
SAMENLEVING
Filantropisch engagement is hoe dan ook het
resultaat van de persoonlijke bezinning van een
ondernemer over zijn eigen parcours. Benoît Smets:
"Vaak gaat het om ondernemers van de eerste
generatie. Mensen die met weinig of niets begonnen
zijn en toch geslaagd zijn in hun project. Ze zijn
bijzonder dankbaar tegenover de samenleving en
vinden dat ze er enorm veel aan te danken hebben
en op die manier de kans gekregen hebben om hun
droom te verwezenlijken. Vandaar dat ze uit dankbaarheid iets concreets willen terugdoen voor
de maatschappij."
EEN STICHTING: HET IDEALE
INSTRUMENT
Wanneer donateurs
de waarborg willen
krijgen dat hun gift wel
degelijk naar het project
gaat dat ze steunen en
dat het geld optimaal
wordt besteed, is een
stichting de meest
geschikte formule.
Een expertisecentrum
helpen en te adviseren die een
filantropisch project willen lanceren, en hen ontlasten van de
vaak vervelende administratieve
rompslomp die daarbij komt
kijken."
Een nieuwe generatie
"Vroeger waren filantropische
structuren vooral bedoeld
om pas in actie te komen na
het overlijden van de gulle
mecenas, maar vandaag is er
een mentaliteitsverandering aan
de gang", stelt Dominique Allard
"Donateurs hebben de keuze tussen een privéstichting, een stichting van openbaar nut of een fonds
binnen de Koning Boudewijnstichting", licht Benoît
Smets toe. "Het grote voordeel van een stichting
is dat het om een eigen juridische structuur gaat,
waarbij het geld alleen mag worden benut zoals
de statuten het bepalen. De donateur behoudt
dus de volledige controle over het project
en kan er zich actief in engageren als hij
nog tijdens zijn leven een schenking
doet. Nadeel is dat dit tijdrovend is,
er veel administratieve rompslomp
bij komt kijken en het goed
moet worden opgevolgd. Temeer
omdat een stichting volledig
zelfstandig werkt. Vandaar dat we
niet aarzelen om onze cliënten
door te verwijzen naar de Koning
Boudewijnstichting."
vast. "Steeds meer filantropen
willen zich nog tijdens hun leven
engageren. Sommige ondernemers lanceren hun project nadat
ze hun zaak hebben overgelaten aan de volgende generatie
of aan een externe overnemer. Anderen zetten zich al in
tijdens hun carrière. De broers
Mestdagh bijvoorbeeld, die met
hun onderneming een fonds
hebben opgericht voor armoedebestrijding in het bekken
van Charleroi, en daar actief bij
betrokken zijn."
STEUN VAN DE KONING
BOUDEWIJNSTICHTING
"Als de donateur niet alles zelf wil regelen, maar
tegelijk de controle wil behouden over wat er met
zijn geld gebeurt, is de Koning Boudewijnstichting
het ideale instrument. De structuur van een fonds
binnen de Stichting is zeer eenvoudig, en de
minimuminvestering bedraagt slechts 75.000 euro.
De stichter kiest niet alleen de naam van het
fonds, maar ook de manier waarop het geld benut
wordt: ofwel het kapitaal, ofwel alleen de jaarlijkse
intresten. Elk fonds wordt beheerd door een raad
van bestuur met drie leden: een vertegenwoordiger van de Koning Boudewijnstichting, een expert
in het gekozen domein en de donateur of zijn
vertegenwoordiger.
SOEPELHEID, EXPERTISE EN
NETWERKING
Voor Benoît Smets is de Koning
Boudewijnstichting zeker niet de grootschalige
structuur zoals sommigen het zich voorstellen die
niet vertrouwd zijn met haar werking. "In de praktijk
is elk fonds een kleine, onafhankelijke structuur,
waardoor ze zeer soepel kan werken. Het is een
echte kleinschalige kmo, maar het voordeel is dat
er achter die kleine structuur een heleboel expertise
schuilt die is opgebouwd sinds de oprichting van
de Koning Boudewijnstichting, en gepaard gaat met
een bijzonder uitgebreid contactnetwerk. Dankzij de
Stichting kunt u dus veel doeltreffender werken dan
in uw eentje. Vandaar dat we ze vaak aanbevelen
aan onze cliënten. Maar u kunt er vooral situaties
mee aanpakken die goed lijken op waar we het
zo-even over hadden: een schenking die aanvankelijk bedoeld is om een familielid van de donateur te
helpen, en vervolgens kan worden ingezet voor een
bredere zaak."
© Foto’s: Thinkstock, V.R.
De Koning Boudewijnstichting
werd opgericht in 1975, maar
vond pas halfweg de jaren 80
haar echte roeping. "De Stichting
had een zeer ruim statutair doel
en werd zeer vaak bevraagd
door notarissen, om filantropische projecten te adviseren en
te begeleiden", aldus directeur
Dominique Allard. "Vandaar
dat de raad van bestuur een
nieuwe, dienstgerichte strategie uitwerkte. Resultaat: een
filantropisch centrum om privépersonen en bedrijven te
21
EVENTS
TENTOONSTELLING
NEO-IMPRESSIONISTISCH
DE AANZET NAAR DE MODERN
"To the Point. Het neoimpressionistische portret,
1886-1904"
Van 19 februari tot 18 mei 2014
Eind 19e eeuw. Een handvol artiesten slaat nieuwe wegen in
onder invloed van enkele wetenschappelijke traktaten: het
neo-impressionisme is geboren. Voor het allereerst is een tentoonstelling gewijd aan hun moderne en geraffineerde aanpak
van de portretkunst.
ING Cultuurcentrum,
Koningsplein 6, 1000 Brussel,
tel.: 02 547 22 92
1 Lucien Pissarro, Interior
of the Studio (L’Intérieur
d’atelier), 1887.
Indianapolis Museum of Art.
Gift in memory of Robert
S. Ashby by his family and
friends. © Estate of Lucien
Pissarro.
2 Henri Delavallée, The Boot
Polisher (The Groom), 1890.
Courtesy of Roberto Polo
Gallery, Brussels.
3 Paul Signac, Portrait of My
Mother, Opus 235 (Portrait
de ma mère. Opus 235),
1892. Private collection.
Photograph by Patrice
Schmidt.
22
INGOnderneming
E
ind 19e eeuw heerst er een absoluut
vertrouwen in de wetenschappelijke
vooruitgang. Sommige schilders willen zich
losmaken van de intuïtieve geest van het
impressionisme en zich inspireren op de
recentste ontdekkingen in de optica en de kleurwaarneming. Georges Seurat was de eerste om de weg
van het 'neo-impressionisme' in te slaan. "De artiest
maakte kennis met de kleurentheorieën van natuurkundigen als Chevreul, Rood en Newton, en ging
deze verder verkennen. Deze nieuwe manier van
schilderen was echt revolutionair", vertelt Patricia
De Peuter, Head of Art Management ING België.
De techniek is gebaseerd op het geordend naast
elkaar plaatsen van zuivere pigmenten. Die worden
niet langer vermengd, maar in de vorm van kleine
punten op het doek aangebracht. Het menselijke oog
gaat dan de kleuren opnieuw samenstellen.
1
"In plaats van geel en blauw te vermengen op het
palet, brengt de schilder een gele en een blauwe
punt aan naast elkaar. Daardoor ziet de toeschouwer
met de nodige afstand een groene toets."
SEURAT EN DE GROUPE DES XX
Het schilderij 'Un dimanche après-midi à l’île
de la Grande Jatte' van Georges Seurat is een echt
picturaal manifest en wordt in mei 1886 tentoongesteld in Parijs. Het slaat in als een bom: bijna
alle critici zijn verbolgen over dit werk, waarin ze
enkel een 'verzameling van verfstippen' zien. Dit
schandaalsucces wekt ook de aandacht van Octave
Maus, voorzitter van de Groupe des XX, een groep
van avant-gardekunstenaars die in 1883 werd
opgericht in Brussel. Minder dan één jaar later, in
februari 1887, wordt het getoond op het Salon des
XX. De tentoonstelling To the Point, die plaatsheeft
E PORTRETTEN:
NE SCHILDERKUNST
in het ING Cultuurcentrum, benadrukt trouwens
de scharnierfunctie die België en in het bijzonder
de Groupe des XX hebben gespeeld. De Belgische
kunstenaars stonden erg open voor de modernistische stromingen van het moment en toonden zich
erg enthousiast over de neo-impressionistische
techniek, die ze algauw overnamen. De eerste
divisionistische portretten dateren van 1889 en zijn
van de hand van Théo Van Rysselberghe en Henry
Van de Velde, die al snel navolging krijgen. Een
dozijn grote artiesten gaan met deze pointillistische
techniek aan de slag, maar bijzonder is wel dat ze
er elk een persoonlijke toets aan geven. "Precies
dat maakt de keuze van Brussel als locatie voor
de tentoonstelling zo waardevol", vervolgt Patricia
De Peuter. "Het neo-impressionisme kon zich hier
bijzonder sterk en relatief ruim ontwikkelen, in
tegenstelling tot in Frankrijk, waar het beperkt bleef
rond het duo Seurat-Signac."
FRANKRIJK EN BELGIË
HET PORTRET: EEN ONUITGEGEVEN
FACET
2
In het eerste deel van de tentoonstelling gaat
alle aandacht naar de Franse school. "Bijzonder aan
de Franse portretten is dat ze zeer methodisch tot
stand komen en erg statisch, geposeerd en haast
afstandelijk overkomen… Er is geen betrokkenheid
vanwege de artiest, en de fysionomie is van weinig
belang", verduidelijkt Patricia De Peuter. Deze
starheid komt voort uit een dubbele doelstelling:
enerzijds het verwerpen van de oppervlakkige
perfectie uit de academische kunst, en anderzijds de personages een universeel aura geven.
Centraal in het parcours verkent het tweede deel de
ontwikkeling van de internationale school en meer
in het bijzonder wat men gewoonlijk de Belgische
vertakking noemt, met Henry Van de Velde, Georges
Lemmen, Georges Morren, William Jelley en Théo
Van Rysselberghe. Samen tonen ze aan dat het divisionisme perfect toepasbaar is bij intimistische en
psychologische portretten die ook de emoties van
hun modellen weergeven. "Dat is wat de Belgische
school onderscheidt van de Franse. Bij onze artiesten zien we een psychologische intensiteit en een
intieme sfeer die bij onze zuiderburen vrij zeldzaam
is", licht Patricia De Peuter toe.
THÉO VAN RYSSELBERGHE
3
Info:
Tentoonstelling
georganiseerd door het
Indianapolis Museum
of Art. De editie in
Brussel is gerealiseerd
in samenwerking met
ING.
www.ing.be/art
Het derde en laatste luik van de tentoonstelling is gewijd aan de carrière en de persoonlijkheid
van Théo Van Rysselberghe. "Eind 19e eeuw
doorkruisen allerlei esthetische stromingen ons
land. Daardoor nemen al onze artiesten algauw
afstand van het neo-impressionisme om nieuwe
wegen te verkennen. De enige uitzondering is Théo
Van Rysselberghe: hij blijft de techniek van het
divisionisme toepassen tot aan het einde van zijn
leven." Net als Georges Lemmen legde hij zich toe
op portretten, waardoor hij zich mettertijd ontpopte
tot een echte specialist in dit domein. Hij slaagde
er zelfs in om goed te leven van zijn discipline. In
ongeveer vijftien jaar tijd maakte hij een dertigtal portretten, meestal op bestelling, voor een
gemengde cliënteel van intellectuelen, kunstenaars,
schrijvers, filosofen, architecten, grote industriëlen
enz. In 1904 luidt zijn schilderij 'De lezing door
Emile Verhaeren' het definitieve einde in van het
neo-impressionistische portret.
© Foto’s: V.R.
De tentoonstelling in het ING Cultuurcentrum
is ook de eerste die dit belangrijke facet van de
portretkunst als beweging zo grondig analyseert.
Een boeiend en zelfs spectaculair onderwerp: de
principes van het divisionisme verzoenen met de
specifieke vereisten van het genre, met name een
gelijkenis met de afgebeelde persoon, was immers
zeker geen sinecure. "Deze manier van schilderen
is een weerspiegeling van een modernisme dat
vergelijkbaar is met wat we momenteel beleven",
klinkt het enthousiast bij Patricia De Peuter. "Het
pointillisme werd met open armen ontvangen in
een periode van algemeen positivisme: de mensen
geloofden in de vooruitgang en in wetenschappelijke theorieën. De samenleving was toen in volle
verandering, zoals de onze nu." Patricia De Peuter
wilde het thema graag inleiden met een film.
"Onze tentoonstelling zal beginnen en eindigen
met twee sleutelwerken: 'Un dimanche après-midi
à l’île de la Grande Jatte' van Seurat en 'De lezing
door Emile Verhaeren' van Théo Van Rysselberghe.
Tussen deze polen ligt een periode van nauwelijks
zestien jaar, maar wel één van intense activiteit.
Om museologische redenen kunnen we deze
werken helaas niet naar Brussel halen. Vandaar
dat we ze evoceren via twee films die we laten
zien aan het begin en het einde van het parcours."
De eigenlijke tentoonstelling opent met twee
werken die als geen ander de technische bijzonderheden van het neo-impressionisme illustreren. Het
eerste is 'Portrait de Paul Signac', een potloodtekening door Seurat uit 1890. De bezoeker begrijpt
instinctief dat de artiest het pointillisme toepast
voor een rijker contrast en om met lichteffecten
te spelen. Het tweede is een schilderij van Signac
dat zijn moeder afbeeldt. Wie deze picturale baken
aandachtig observeert, doorgrondt al snel de
theorie van de complementariteit van de kleuren.
Vervolgens ontdekt de bezoeker het schilderij dat
doorgaans beschouwd wordt als het allereerste
neo-impressionistische portret: 'Mademoiselle B.'
van Albert Dubois-Pillet.
23

Download Report