Algemeen Ziekenhuis - AZ Sint

INFOMAP
1
voor studenten
verpleegkunde en vroedkunde
AZ SINT-LUCAS BRUGGE
WWW.STLUCAS.BE
1
Deze infomap is eveneens terug te vinden op de website van het ziekenhuis onder “Info voor studenten”, zie:
http://www.stlucas.be/info_studenten/Introductiemap%20stagiairs%20vpl-vrvr%20AZL.pdf
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 1
INHOUDSTAFEL
1
INLEIDING ............................................................................................................................................................. 4
2
HIËRARCHIE: VOORSTELLING VIA ORGANIGRAM ................................................................................................ 4
3
ONTHAALBROCHURE VOOR PATIËNTEN .............................................................................................................. 4
4
RAADPLEGINGSFOLDER (MET INFO OVER BUSVERVOER) .................................................................................... 4
5
LIGGING VAN HET ZIEKENHUIS ............................................................................................................................. 5
6
PLAN VAN HET ZIEKENHUIS .................................................................................................................................. 6
6.1
6.2
6.3
Perspectieftekening .............................................................................................................................. 6
Blokken, niveaus en routes ................................................................................................................... 6
Verpleegeenheden en andere diensten ............................................................................................... 7
7
STATISTISCHE GEGEVENS OVER HET ZIEKENHUIS (2013) ..................................................................................... 8
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
Algemene gegevens .............................................................................................................................. 8
Verpleegdiensten .................................................................................................................................. 8
Patiëntenstatistieken ............................................................................................................................ 9
Medische staf (mei 2014) ..................................................................................................................... 9
Personeel ............................................................................................................................................ 10
Kostenstructuur (procentuele verdeling) ........................................................................................... 10
8
CENTRALE AANKOOP EN VOORRAADBEHEER .................................................................................................... 10
8.1
8.2
Barcode-scanning en herbevoorrading .............................................................................................. 10
Zorg voor materialen .......................................................................................................................... 11
9
MAALTIJDEN ....................................................................................................................................................... 11
9.1
Productie, portionering en distributie ................................................................................................ 11
9.1.1
9.1.2
9.1.3
Productie – ‘koude lijn’ ................................................................................................................................................11
Portionering.................................................................................................................................................................12
Afwerking / voorbereiding bedeling in de dienstskeuken op de verpleegeenheid....................................................12
9.2
Voor- en nadelen ................................................................................................................................ 12
9.2.1
9.2.2
De ‘koude lijn’ ..............................................................................................................................................................12
De regeneratiemethode met contactwarmte in combinatie met het ’Carbo-fresh’-koelsysteem ...........................12
9.3
9.4
Menukeuze door de patiënt ............................................................................................................... 13
Taken van de hotelhostess op de verpleegeenheid ........................................................................... 13
10
GENEESMIDDELENDISTRIBUTIESYSTEEM (GMD) ............................................................................................... 13
11
SCHOONMAAK ................................................................................................................................................... 14
11.1
11.2
Definitie .............................................................................................................................................. 14
Methode ............................................................................................................................................. 14
11.2.1
11.2.2
Hoofdregel ...................................................................................................................................................................14
Juiste volgorde.............................................................................................................................................................15
11.3
Voordelen ........................................................................................................................................... 15
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 2
12
ZIEKENHUISHYGIËNE .......................................................................................................................................... 15
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
12.6
Algemeen ............................................................................................................................................ 15
Coördinaten dienst ziekenhuishygiëne............................................................................................... 16
Afspraken i.v.m. bereikbaarheid......................................................................................................... 16
Samenstelling CVZ AZ Sint-Lucas ........................................................................................................ 17
Zie ook................................................................................................................................................. 17
Opmerkingen ...................................................................................................................................... 17
13
VEILIGHEID, GEZONDHEID EN WELZIJN .............................................................................................................. 18
13.1
13.2
Algemeen ............................................................................................................................................ 18
Aandachtspunten per soort risico ...................................................................................................... 19
13.2.1
13.2.2
13.2.3
13.2.4
13.2.5
13.2.6
13.2.7
13.2.8
13.2.9
13.2.10
13.2.11
13.2.12
13.2.13
13.2.14
13.2.15
13.2.16
13.2.17
Arbeidsongevallen en beroepsziekten ........................................................................................................................19
Brandbeveiliging .........................................................................................................................................................19
Elektrische veiligheid ...................................................................................................................................................19
Gevaarlijke stoffen ......................................................................................................................................................20
Manueel hanteren van lasten .....................................................................................................................................20
Orde en netheid...........................................................................................................................................................20
Prikongevallen .............................................................................................................................................................21
Stralingsrisico’s............................................................................................................................................................21
Stress ...........................................................................................................................................................................21
Veilig werken met beeldschermen..............................................................................................................................22
Beveiliging van het ziekenhuis ....................................................................................................................................22
Klachten - meldingen - defecten .................................................................................................................................22
Persoonlijke hygiëne ...................................................................................................................................................22
Energiegebruik ............................................................................................................................................................23
Milieu en afval .............................................................................................................................................................23
Noodplan .....................................................................................................................................................................23
Welzijn .........................................................................................................................................................................23
14
BADGE................................................................................................................................................................. 24
15
VESTIAIRE ........................................................................................................................................................... 24
15.1
15.2
15.3
Locatie ................................................................................................................................................. 24
Vestiairesleutel ................................................................................................................................... 24
Aandacht voor orde en netheid .......................................................................................................... 24
16
GEBRUIK CAFETARIA........................................................................................................................................... 24
16.1
16.2
16.3
Werkkleding ........................................................................................................................................ 24
Openingsuren ..................................................................................................................................... 24
Voordeeltarief met badge .................................................................................................................. 25
17
VARIA .................................................................................................................................................................. 25
17.1
Parkeren.............................................................................................................................................. 25
17.1.1
17.1.2
Autoparking.................................................................................................................................................................25
Fietsenbergplaats ........................................................................................................................................................25
17.2
17.3
Fotokopies .......................................................................................................................................... 25
Onthaal bij start van de stage ............................................................................................................. 25
18
VERWACHTINGEN VAN HET ZIEKENHUIS ........................................................................................................... 26
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 3
1
INLEIDING
Het Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas Brugge is een algemeen en acuut ziekenhuis met katholieke
inspiratie.
Het ziekenhuis is privé en is eigendom van de vzw Vereniging van de Zusters van de Heilige Jozef te
Brugge.
Het ziekenhuis telt 415 bedden (waaronder 3 voor Sp palliatieve zorg in PZE De Vlinder,
42 dagziekenhuisbedden en 18 plaatsen dagziekenhuis oncologie) en biedt een aantal diensten aan.
Het ziekenhuis heeft verscheidene samenwerkingsverbanden met andere ziekenhuizen, onder meer op
het vlak van radiotherapie, het gebruik van de niersteenverbrijzelaar, de palliatieve zorgeenheid, BIRTH
(Bruges Institute for Reproductive Technology and Health), EPSI (eenheid voor psychiatrische
spoedinterventie), neurochirurgie en cardiologie.
Heel wat informatie over de diensten die het ziekenhuis aanbiedt is terug te vinden op de website:
www.stlucas.be.
Op deze website is ook een rubriek voorzien met informatie en documenten voor studenten verpleegkunde
en vroedkunde, zie http://www.stlucas.be/info_studenten/stages%20departement%20patientenzorg.htm
2
HIËRARCHIE: voorstelling via organigram
Het organigram kan je raadplegen op het intranet van het ziekenhuis (de portaalsite) bij
Onderwerpen/Algemene informatie ziekenhuis/Ziekenhuisorganisatie/Organigram.
3
ONTHAALBROCHURE VOOR PATIËNTEN
De onthaalbrochure staat integraal op de portaalsite van het ziekenhuis.
De informatie uit de onthaalbrochure staat op de website van het ziekenhuis.
4
RAADPLEGINGSFOLDER (MET INFO OVER BUSVERVOER)
De raadplegingsfolder staat integraal op de portaalsite.
De informatie uit de raadplegingsfolder staat op de website van het ziekenhuis.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 4
5
1-09-2014
LIGGING VAN HET ZIEKENHUIS
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 5
6
PLAN VAN HET ZIEKENHUIS
6.1
Perspectieftekening
6.2
Blokken, niveaus en routes
Het ziekenhuis bestaat uit verscheidene blokken (A-B-C-D-H-M).
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 6
Vroeger waren deze blokken bepalend voor de naamgeving van de verpleegeenheden (bv.
verpleegeenheid (VE) A1 bevond zich in de A-blok op de 1ste verdieping).
Wegens de veelvuldige verhuis van diensten naar aanleiding van verbouwingen de laatste jaren werd
besloten om in de naamgeving van diensten niet meer te verwijzen naar het blok en de verdieping.
De meeste verpleegeenheden veranderden daardoor van naam (bv. VE A1 werd VE Inwendige
geneeskunde), waarbij er meestal naar de belangrijkste medische discipline(s) op de dienst verwezen
wordt.
Tegenwoordig wordt er overigens gewerkt met routenummers, waarbij het nummer van elke
patiëntenkamer uniek is en overeenkomt met een specifiek routenummer in een specifiek blok.
Een flyer met toelichting over deze routenummers is te vinden aan de receptie van het ziekenhuis en een
bord met het overzicht van deze routenummers is te vinden, in de centrale hal, in de trappenhal op elke
verdieping en aan de lift op elke verdieping.
In de routering verwijst de aanduiding van het blok nog naar het blok waar een lokaal zich bevindt en het
eerste nummer nog naar de verdieping waar een bepaald lokaal zich bevindt.
Een overzicht van de routenummers kan je raadplegen op de website van AZ Sint-Lucas Brugge
(www.stlucas.be) onder de rubriek Verblijf en bezoek. Tijdens het algemeen onthaalmoment bij de start van
de stage krijg je een ‘wegwijzertje’.
6.3
Verpleegeenheden en andere diensten
Om verwarring te vermijden met “afdeling” in KWS (wat verwijst naar “medische dienst”), wordt er officiëel
niet meer gesproken over verpleegafdeling of verblijfsafdeling, maar nog uitsluitend over
“verpleegeenheid”.
Een overzicht van de verpleegeenheden (VE), dagziekenhuizen, medisch-technische diensten en enkele
paramedische diensten vind je hieronder:
Benaming (afkorting tussen haakjes)
VE Inwendige geneeskunde (VE Inw)
VE Inwendige geneeskunde-Heelkunde (VE Inw-Hk)
VE Materniteit-Gynaecologie-Verloskwartier-Neonatologie (VE Mat-Gyn)
Materniteit (Mat-Gyn)
Verloskwartier (VK)
Neonatologie (Neo)
VE Heelkunde (VE Hk)
VE Orthopedie (VE Ortho)
VE Geriatrie-Revalidatie (VE Ger-Rev)
VE Pediatrie (VE Ped)
Dagziekenhuis Oncologie (DZH Onco)
VE Radiologie (VE Rad)
VE Inwendige geneeskunde-Revalidatie (afgekort VE Inw-Rev)
VE Midcare, CCU en Stroke unit (VE MiCS)
VE Neurologie-Revalidatie (VE Neu-Rev)
VE Dialyse (VE Dial-Br, VE Dial-Oost, VE Dial-Eekl, VE Dial-Kn)
Dagziekenhuis Heelkunde (DZH Hk)
Dagziekenhuis Inwendige geneeskunde (DZH Inw)
Dagziekenhuis Geriatrie (DZH Ger)
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
blok +verdieping
A-blok, 1ste verdieping
A-blok, 2de verdieping
A-en B-blok, 3de verd.
A-blok, 3de verdieping
B-blok, 3de verdieping
B-blok, 3de verdieping
A-blok, 4de verdieping
A-blok, 5de verdieping
A-blok, 6de verdieping
A-blok, 7de verdieping
B-blok, 1ste verdieping
B-blok, 2de verdieping
B-blok, 4de verdieping
B-blok, 5de verdieping
B-blok, 6de verdieping
B-blok, 7de verdieping
M-blok, verdieping -1
B-blok, 1ste verdieping
H-blok, 6de verdieping
p. 7
C-blok, 1ste verdieping
+ K-paviljoen
C-blok, 2de verdieping
C-blok, 3de verdieping
B-blok, verdieping -1
B-blok, verdieping 0
M-blok, 1ste verdieping
H-blok, 1ste verdieping
B-blok, verdieping 0
H-blok, 2de verdieping
B-blok; verdieping -1
D-blok, verdieping 1
B-blok, verdieping -1
B-blok, verdieping -1
VE Kinder- en Jeugdpsychiatrie (VE K&J)
VE Psychiatrie (VE Psy)
VE Geriatrie (VE Ger)
Centrale sterilisatie (CSA)
Kinesitherapie
DBC (samen Kine-DBC)
Endoscopie & Functieafdeling (Endo & FA)
Ergotherapie
Isotopen
VE Intensieve Zorg (VE IZ)
Labo (Labo)
Operatiekwartier-Recovery (OK-Rec)
Spoedgevallendienst (Spoed)
7
STATISTISCHE GEGEVENS OVER HET ZIEKENHUIS (2013)
7.1
Algemene gegevens
Oppervlakte terrein (ha)
Oppervlakte gebouwen (m²)
Parkeerplaatsen
Verbruikscijfers:
-verlichting
-verwarming
5
45.088
889
kWh
bedrag (euro)
kWh (elektr.)
3
m
bedrag (euro)
3.705.543
436.539
3.705.541
333.640
658.527
dec. 1965
415
Opening ziekenhuis
Aantal bedden vanaf 01-01-2001
7.2
Verpleegdiensten
Omschrijving
Heelkunde
Inwendige geneeskunde
Pediatrie
Materniteit
Geriatrie
Kinder- en jeugdpsychiatrie
Volwassenpsychiatrie
Psychiatrische daghospitalisatie
Intensieve zorgen functie (reeds in C/D)
Sp Locomotorische revalidatie
Sp Neurologische revalidatie
Sp Palliatieve zorg (1)
Totaal
(1) in associatie met AZ Sint-Jan Brugge
1-09-2014
Index
C
D
E
M
G
K
A
A1
I
S2
S3
S4
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
Bedden
114
93
24
22
56
25
30
8
(10)
20
20
3
415
p. 8
7.3
Patiëntenstatistieken
Verpleegdagen
Gehospitaliseerde patiënten
Bezettingspercentage
Bevallingen
Overlijdens
Aantal patiënten dagziekenhuis
Herkomst patiënten:
Groot-Brugge
Beernem
Damme
Maldegem
7.4
120.566
14.242
80,17%
966
270
20.896
45,09%
7,96%
2,26%
2,02%
13,85%
7,18%
2,07%
2,00%
Medische staf (mei 2014)
Stafleden
Inwendige geneeskunde
Anesthesiologie
Orthopedie
Fysische geneeskunde en reumatologie
Gynaecologie en verloskunde
Radiologie
Spoedgevallen
Algemene heelkunde, thorax- en vaatheelkunde
Pediatrie
Neurologie
Klinische biologie
Oogziekten
Pathologische anatomie
Dermatologie
Nucleaire geneeskunde
Kinderpsychiatrie
Neus-, keel- en oorziekten
Psychiatrie
Urologie
MKA-stomatologie
Neurochirurgie
Plastische heelkunde
Tandheelkunde
Toegelaten artsen en consulenten
Artsen assistenten
1-09-2014
Oostkamp
Zedelgem
Jabbeke
Knesselare
105
15
9
7
7
7
7
4
4
4
5
4
3
2
2
2
3
2
2
2
2
1
2
1
47
19
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 9
7.5
Personeel
Aantal FTE gemiddeld in 2013 (2)
Medisch
Vak- en dienstpersoneel
Administratief
Verplegend
Paramedisch
Ander (incl. uitzendkrachten)
Totaal
Totaal
16,34
125,48
139,83
527,82
96,45
10,75
916,67
Nominatief aantal op 31-12-2013 (2)
Aantal voltijdse
480,67
Aantal deeltijdse
747,67
Aantal mannen
217,75
Aantal vrouwen
1010,59
(2) inclusief artsen assistenten en uitzendkrachten
7.6
1.228,34
39,13%
60,87%
17,73%
82,27%
Kostenstructuur (procentuele verdeling)
Loonlasten
Med/Param. honor.
Afschrijvingen/huur
Financiële lasten
Algemene kosten
Onderhoud
43,59%
21,20%
6,65%
1,01%
0,86%
2,07%
Verwarming
Administratie
Was & linnen
Voeding
Internaat
Medische kosten
0,52%
2,77%
1,03%
1,34%
0,07%
18,88%
8
CENTRALE AANKOOP EN VOORRAADBEHEER
8.1
Barcode-scanning en herbevoorrading
De logistieke ploeg ziet na wat moet aangevuld worden op de verpleegeenheden.
Linnen en incontinentiemateriaal wordt aangevuld tot een maximum voorraad.
Medisch-verpleegkundige materialen wordt bevoorraad a.d.h.v. het dubbel-vak voorraadsysteem.
Principes van het dubbel-vak voorraadsysteem:
− de voorraad van één product wordt over twee vakken verdeeld;
− telkens wanneer men het product nodig heeft, neemt men deze uit hetzelfde “actieve” vak;
− vooraan in elk vak zit per voorraadartikel een kaartje met een barcode. Als dit vak leeg is, hoeft de
persoon die het laatste stuk meenam enkel de bijhorende barcode om te draaien en kan uit het
tweede vak genomen worden.
Soort goederen: medisch-verpleegkundig materiaal : sets, naalden, spuiten, verbandmateriaal,
afvalcontainers, katheters, enz.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 10
Indeling van de goederen:
− volgens de lichaamstelsels (terug te vinden op de portaalsite):
○ hart- en bloedsomloopstelsel
○ ademhalingsstelsel
○ centraal zenuwstelsel
○ urogenitaal stelsel
○ spijsverteringsstelsel
○ huid (= wondzorg)
○ mobiliteit
− daarnaast zijn er nog andere productgroepen:
○ hygiënische zorgen
○ keukenbenodigdheden
○ diagnose algemeen
○ bureaumateriaal
○ drukwerk
○ schoonmaakproducten.
Voordelen van deze werkwijze :
− tijdswinst voor de verpleging : de verpleegafdeling draait enkel de barcode bij de lege vakken, al de
rest (scanning, levering, bevoorrading) gebeurt door de logistieke ploeg
− bevoorrading in gebruiksklare verpakkingen (geen oververpakking)
− logische indeling per stelsel of productgroep.
8.2
Zorg voor materialen
De zorg voor de ons ter beschikking gestelde materialen is evenzeer een kwaliteitselement van ons totaal
functioneren.
Met betrekking tot materialen verwachten wij:
−
goed gebruik (= materialen gebruiken waarvoor ze gemaakt zijn)
−
goed onderhoud (schoonmaak + technisch onderhoud waar nodig)
−
melden van problemen in het gebruik
−
melden van alternatieven
−
...
Dit wil zeggen dat elk een eigen verantwoordelijkheid heeft over de ter beschikking gestelde materialen.
9
MAALTIJDEN
9.1
Productie, portionering en distributie
9.1.1
Productie – ‘koude lijn’
Het kookproces ‘koude lijn’ omvat de volgende stappen:
− bereiding van de maaltijdcomponenten volgens de klassieke bereidingsmethode en
voorgeschreven productiefiches in de centrale keuken
− na bereiding worden de componenten binnen het uur teruggebracht tot een kerntemperatuur van
± 2° à 3°C (de voeding wordt dus niet ingevroren)
− de componenten worden in bulk gedurende max. 72 uur (tussen productie en verbruik) opgeslagen
in een voedselbibliotheek.
Aanvullende informatie:
− de soep wordt dagelijks (ook in het weekend) vers gemaakt.
− alle maaltijden worden in het ziekenhuis bereid met inachtname van de HACCP-voorschriften.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 11
9.1.2
Portionering
De componenten worden een 2-tal uur vóór verbruik koud geportioneerd.
De portionering gebeurt volgens de vraag/keuze van de patiënt, maar met inachtname van de
opgelegde (medische) restricties en/of dieet.
Aanvullende informatie:
− De portionering gebeurt in een afzonderlijke ruimte, afgescheiden van de productiezone.
− De portioneerband staat onder controle van een diëtist(e) of een daartoe opgeleide
medewerk(st)er.
9.1.3
Afwerking / voorbereiding bedeling in de dienstskeuken op de verpleegeenheid
De soep wordt, afhankelijk van de dienst, vooraf verdeeld en verstrekt. Zo niet wordt de soep mee met
de warme maaltijd aan de patiënt verstrekt.
De middagmaaltijd wordt door middel van ‘contactwarmte’ geregenereerd gedurende een 50-tal
minuten.
Bedeling van de maaltijden bij de patiënt gebeurt met de hulp van de verpleegkundigen en studenten.
9.2
Voor- en nadelen
9.2.1
De ‘koude lijn’
Voordelen:
− effectieve spreiding van de te presteren arbeid in de keuken over de vijfdagenweek (overbrugging
weekend / feestdag)
− de periode dat er zich eventueel een bacteriologische besmetting t.g.v. het warm houden (40°60°C) kan ontstaan, wordt zéér beperkt gehouden
− behoud van de kwaliteit van de voeding
− mogelijkheid tot menukeuze door de patiënt blijft mogelijk zonder extra belasting voor het
keukenpersoneel.
Nadelen:
− gefrituurde producten zijn minder gemakkelijk te regenereren
− grote energielast ten gevolge van afkoeling en regeneratie
− grotere bergruimte nodig
− er moeten aangepaste recept-uren toegepast worden.
9.2.2
De regeneratiemethode met contactwarmte in combinatie met het ’Carbo-fresh’-koelsysteem
Voordelen:
− de opwarming gebeurt zeer geleidelijk
− de warme maaltijden zijn niet meer verschroeid en/of uitgedroogd
− de regeneratie gebeurt volledig automatisch
− de HACCP-normen worden beter controleer- en opvolgbaar
− koelsysteem:
○ de ‘Carbo-fresh’-transportkarren maken gebruik van ‘statische koeling’ → een cassette wordt net
voor het transport geïnjecteerd met CO2. De CO2 brengt de temperatuur in de kar terstond naar
de gewenste temperatuur. Door het gebruik van CO2 moet er geen koelgroep per kar voorzien
worden → ± 30 kg minder gewicht → ergonomisch
○ de gebruikte CO2 is een recuperatie-(afval)product uit de zware industrie → milieubewust
○ de componenten (< 7°) blijven koud. Deze zijn gescheiden van de op te warmen schotel.
Nadelen:
− de regeneratietijd is verdubbeld
− de transportkarren nemen iets meer plaats in.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 12
9.3
Menukeuze door de patiënt
Voor de keuze van de maaltijden werkt het ziekenhuis met een geautomatiseerde maaltijdbevraging.
Hierbij kan de patiënt dagelijks uit een gevarieerd aanbod zijn of haar keuze voor de volgende dag
bepalen.
Een medewerker hoteldienst komt dagelijks tussen 11 en 13 uur bij de patiënt langs om de keuze voor
de maaltijden van de volgende dag op te nemen.
Onder bepaalde omstandigheden kan de eigen keuze van de patiënt gewijzigd worden, bv. bij
dieetwijziging in de voeding van de patiënt.
Op de verpleegeenheden Materniteit, Pediatrie en Psychiatrie ontvangt de patiënt ’s morgens om 8 uur
de maaltijdkaart met de keuzes van de volgende dag, die de patiënt zelf kan invullen. De patiënt kleurt
de hokjes naast zijn keuze volledig in met blauwe of zwarte pen. De keuzekaarten worden om 12.30
uur weer opgehaald. Indien de patiënt geen specifieke keuze kenbaar maakt krijgt hij of zij de volgende
dag automatisch het standaardvoorstel:
− ontbijt en avondmaal: 4 sneden wit brood, smeerstof, hartig en zoet beleg, koffie of thee, melk en
suiker
− middagmaal: soep, vlees/vis met saus, groenten, aardappelen en dessert
9.4
Taken van de hotelhostess op de verpleegeenheid
Op- en afdienen van de maaltijden met hulp van de verpleegkundigen / student (zeker 's middags,
gezien warme bediening).
De maaltijden worden op de volgende uren gebracht:
− ontbijt: tussen 7.30 en 8 uur
− middagmaal: tussen 11.30 en 12 uur
− avondmaal: tussen 17.30 en 18 uur
Voorbereidingen van de maaltijden
Opnemen van de maaltijdkeuze bij de patiënt en administratieve verwerking
10
GENEESMIDDELENDISTRIBUTIESYSTEEM (GMD)
Geneesmiddelen worden opgeslagen centraal in de apotheek en op de verpleegeenheden.
Een vaste voorraad van medicatie is aanwezig in de ziekenhuisapotheek (= formularium). Het doel is
dat artsen zoveel als mogelijk deze geneesmiddelen voorschrijven in het ziekenhuis.
Het is belangrijk om de juiste opslag en bewaring van medicatie te respecteren (kamertemperatuur,
koelkast, diepvries). Multidosisproducten met een beperkte houdbaarheid éénmaal aangebroken
dienen voorzien te worden van de datum van eerste opening. De regel wordt gehanteerd van
1 eenheid per patiënt (en dus niet doorgebruiken voor meerdere patiënten). Verdovende medicatie
wordt apart bewaard in een afgesloten verdovingskast of lade.
Tijdens de openingsuren van de apotheek (8.30 – 12.30 u. en 13 – 18 u.) kunnen geneesmiddelen
afgehaald worden aan het loket van de apotheek, opgestuurd worden met het buizentransport of
worden de geneesmiddelen afgeleverd aan de verpleegeenheden door middel van vaste
transportrondes.
Een centrale transportdienst bezorgt de medicatie in groene transportbakken aan de
verpleegeenheden. De bakken worden verzegeld indien er verdovende medicatie in zit.
Indien er gekoelde medicatie in de bak zit, hangt een “FRIGO” etiket op de bak. Het is belangrijk om bij
ontvangst van de gekoelde medicatie op de verpleegeenheid deze meteen ook weg te zetten in de
koelkast.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 13
De aflevering van geneesmiddelen gebeurt steeds op basis van een bij voorkeur ondertekend of
gevalideerd medicatievoorschrift van de arts én de apotheker.
− Verpleegeenheden die met een elektronisch voorschrift werken (verblijfseenheden en
dagziekenhuis):
dit voorschrift wordt vertaald in een toedieningsschema voor de verpleegkundige en de arts.
De totaal af te leveren hoeveelheden medicatie worden berekend door de computer waarbij de
apotheek aflevert volgens een vast schema onmiddellijk in de patiënten medicatiebakjes (voorzien
van een geel etiket per patiënt met vermelding van de af te leveren medicatie).
De bevoorrading gebeurt dus hoofdzakelijk individueel per patiënt.
De medicatie hoeft dus niet meer apart klaargezet te worden door de verpleegkundige.
Op de verpleegeenheid is er slechts een beperkte voorraadkast aan geneesmiddelen aanwezig
aangepast aan de ziektebeelden op die verpleegeenheid en dit enkel voor noodgevallen (eerste
toediening, toediening buiten de openingsuren van de apotheek, standing order ).
− Verpleegeenheden die met een papieren medicatievoorschrift werken (kritieke diensten,
medisch-technische diensten, raadplegingen):
vanuit het medicatieschema wordt een medicatievoorschrift opgemaakt aan de apotheek. Het
medicatievoorschrift is een voorgedrukt medicatieformulier per patiënt per dag.
De medicatie die nodig is wordt hoofdzakelijk uit de grote voorraadkasten op de afdelingen gehaald
en wordt genoteerd op het medicatievoorschrift. De apotheek vult dagelijks de verbruikte medicatie
uit de kast aan.
De medicatie die nodig is maar die niet aanwezig is in de kast, wordt aangeleverd door de
apotheek op basis van een AV (= ander voorschrift).
Substitutie van geneesmiddelen gebeurt steeds door de arts of met toestemming door de apotheker.
Belangrijke regel om voor ogen te houden: “de juiste medicatie moet in de juiste dosis, in de juiste
hoeveelheid, op het juiste tijdstip en bij de juiste patiënt toegediend worden”.
Eveneens belangrijk is de traceerbaarheid van de genomen acties: elke (niet) toediening moet kunnen
geïdentificeerd worden.
Teruggave (retour) van medicatie aan de apotheek wordt steeds correct genoteerd op een
teruggaveformulier of de gele patiëntenklever. De medicatie wordt opgestuurd naar de apotheek in een
gesloten plastiek medicatiezakje via de groene transportbak.
Retour van gekoelde medicatie gebeurt steeds via het buizentransport!
11
SCHOONMAAK
In ons ziekenhuis wordt het 1-staps dampvochtig mopsysteem toegepast, of meer bepaald
de Vileda-Swepmethode.
11.1
Definitie
Het 1-staps dampvochtig mopsysteem is een compleet en efficiënt schoonmaaksysteem dat een
beduidende verbetering van de hygiëne en de ergonomie met zich meebrengt.
11.2
Methode
11.2.1 Hoofdregel
2 handelingen in één: stofwissen en reinigen
Één mop per kamer → voorkomt kruisbesmetting!
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 14
11.2.2 Juiste volgorde
Voorbereiding shuttle:
− moppen en doekjes plooien volgens voorschrift
− deponeren in de daartoe bestemde bakjes
− reinigingsoplossing klaarmaken en evenredig verdelen over de moppen en doekjes d.m.v. de
geperforeerde box.
Activiteit:
− een geïmpregneerde mop wordt op het frame geplaatst
− een ‘waterspoor’ wordt getrokken naar het verst gelegen punt in het midden van de ruimte
− in een S-beweging komt men terug
− het vuil blijft vooraan bij de mop. Het tweede gedeelte van de mop reinigt het vloeroppervlak.
11.3
Voordelen
Uitstekende ergonomie, bewezen minder fysieke klachten (schouders -30%; rug -20%)
Hoge levensduur van het materiaal
Minder verbruik van water en product → milieuvriendelijk
Zeer korte droogtijd van de gereinigde vloer → sneller beschikbaar zonder gevaar en loopstrepen
Gemakkelijkere en snellere schoonmaak
12
ZIEKENHUISHYGIËNE
12.1
Algemeen
Ziekenhuishygiëne bekommert zich hoofdzakelijk over preventie van ziekenhuisinfecties. De opdrachten
en eisen van/voor de verschillende personen/instanties, alsook de samenstelling van het Comité voor
Ziekenhuishygiëne, liggen vast in het Koninklijk Besluit van 27/04/2007, “Normen die door ziekenhuizen en
hun diensten moeten worden nageleefd”.
Binnen een ziekenhuis zijn de volgende personen/instanties belast met het bevorderen van de hygiëne:
de medisch directeur
de verpleegkundig directeur (= in AZ Sint-Lucas: de directeur patiëntenzorg)
team/dienst ziekenhuishygiëne2
Comité voor Ziekenhuishygiëne3.
De dienst ziekenhuishygiëne heeft de operationele verantwoordelijkheid voor het beheersen van
ziekenhuisinfecties. De beslissingen worden uitgevoerd na overleg met, in opdracht van en onder
verantwoordelijkheid van de medisch directeur en de directeur patiëntenzorg. De taken zijn:
ontwikkeling, implementatie en opvolging van een beleid rond standaard- en bijzondere (= isolatie)
voorzorgsmaatregelen
surveillance
opzetten van een epidemiebeleid
opvolgen van hygiëneaspecten bij bouwwerken, bij activiteiten in operatiekwartier en verloskwartier
en bij aankoop van materialen
implementatie van richtlijnen uitgeschreven door officiële instanties (bv. Hoge Gezondheidsraad).
uitwisselen van informatie met andere instellingen.
2
Arts-ziekenhuishygiënist en verpleegkundige-ziekenhuishygiënist
Algemeen directeur, dienst ziekenhuishygiëne, ziekenhuisapotheker, microbioloog, medisch directeur,
directeur patiëntenzorg, drie artsen aangewezen door de medische raad, drie verpleegkundigen aangewezen
door het hoofd van het verpleegkundig departement – de voorzitter is een arts
3
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 15
De dienst werkt nauw samen met andere diensten en comités.
Het Comité voor Ziekenhuishygiëne komt minstens viermaal per jaar samen en vervult minstens de
volgende taken:
bespreken en goedkeuren van het algemeen strategisch plan en het jaarlijks beleidsplan opgesteld
door de dienst ziekenhuishygiëne
bespreken en goedkeuren van het jaarlijks activiteitenverslag opgesteld door de dienst
ziekenhuishygiëne
bespreken en goedkeuren van het jaarlijks verslag van de werking van het team
bespreken en goedkeuren van de budgetten en kostenramingen
coördineren van het toewijzen van opdrachten op het vlak van:
− controle op technieken van sterilisatie
− antibioticabeleid
− opstellen reglement inwendige orde operatiekwartier, verloskwartier, risicodiensten
− uitwerken van richtlijnen voor en het houden van toezicht op de methoden van wassen en verdelen
van linnen
− hygiëne in de bereiding en distributie van voeding in keuken en melkkeuken
− verzamelen en verwijderen van ziekenhuisafval.
De beslissingen van het comité worden geacteerd in een register en worden als advies overgemaakt aan
de algemeen directeur. Ze zijn beschikbaar en ter inzage door de geneesheer-inspecteur.
12.2
Coördinaten dienst ziekenhuishygiëne
De dienst ziekenhuishygiëne bestaat uit een arts-ziekenhuishygiënist en een verpleegkundigeziekenhuishygiënist.
Dr. Katelijne Floré neemt de taak van arts-ziekenhuishygiënist waar en wordt hierbij bijgestaan door dr.
Johan Robbrecht en dr. Wouter Vandewal, die eveneens over de erkenning van arts-ziekenhuishygiënist
beschikken en lid zijn van het Comité voor Ziekenhuishygiëne.
Coördinaten:
arts-ziekenhuishygiënist: dr. Katelijne Floré
Telefoon: 9648
E-mail: [email protected]
verpleegkundige-ziekenhuishygiënist: Greet Manderyck
Telefoon: 9740
E-mail: [email protected]
klinisch bioloog: dr. Johan Robbrecht
Telefoon: 9177
E-mail: [email protected]
klinisch bioloog: dr. Wouter Vandewal
Telefoon: 9174
E-mail: [email protected]
12.3
Afspraken i.v.m. bereikbaarheid
Bij afwezigheid van de verpleegkundige-ziekenhuishygiënist (Greet Manderyck) kan contact
opgenomen worden met de arts-ziekenhuishygiënist (dr. Katelijne Floré).
Bij afwezigheid van de arts-ziekenhuishygiënist kan contact opgenomen worden met dr. Johan
Robbrecht of met dr. Wouter Vandewal.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 16
Buiten de kantooruren kan contact opgenomen worden met de persoon die vermeld staat op de lijst
'wacht ziekenhuishygiëne'. De wachtdiensten ziekenhuishygiëne worden volgens beurtrol uitgevoerd
door de artsen-ziekenhuishygiënisten.
12.4
Samenstelling CVZ AZ Sint-Lucas
Arts-ziekenhuishygiënist – voorzitter: dr. Katelijne Floré (klinisch bioloog)
Verpleegkundige-ziekenhuishygiënist: Greet Manderyck
Algemeen directeur: Niko Dierickx
Medisch directeur: dr. Dirk Bernard
Directeur patiëntenzorg: Koen Martens
Zorgmanager: Sophie Vancauwenberghe
Klinisch bioloog – microbioloog: dr. Wouter Vandewal
Apotheker: An Surmont
Artsen aangeduid door de medische raad:
− dr. Stefaan Allaert (anesthesist)
− dr. Henk Thieren (algemeen chirurg)
− dr. Tracy Ghillemijn (geriater)
− dr. Johan Robbrecht (klinisch bioloog)
Overige artsen:
− dr. Jan Vrielynck (arbeidsgeneesheer)
Verpleegkundigen:
− Goele Verstraete (verpleegkundige VE Geriatrie)
− Sabrina Willaert (hoofdverpleegkundige VE Heelkunde)
− Kurt Van den Abeele (hoofdverpleegkundige IZ/MICS)
− Eveline Pollet (hoofdverpleegkundige Operatiekwartier-Recovery)
Didier Salembier (preventieadviseur) en Alex Masquelier (directeur infrastructuur en facilitaire diensten)
krijgen systematisch de agenda en het verslag van het comité.
Dr. Stefan De Moor (voorzitter medische raad) krijgt systematisch het verslag van het comité.
In functie van de behandelde onderwerpen worden daarnaast bijkomende personen uitgenodigd voor
bepaalde agendapunten zoals HACCP, schoonmaak …
12.5
Zie ook
Verslagen Comité voor Ziekenhuishygiëne
Persoonlijke hygiëne (cf. punt 11.2.13 verder in dit document)
12.6
Opmerkingen
De preventie van infecties wordt gerealiseerd door preventie van de overdracht van micro-organismen.
Deze preventie situeert zich op verschillende vlakken:
preventie van overdracht van mens op mens
preventie van overdracht via voedsel, water en medicatie
preventie van overdracht via de omgeving (meubilair, interieur, materiaal en lucht).
De belangrijkste bijdrage in de preventie van infecties wordt geleverd door de medewerkers op de
werkvloer. Binnen het ziekenhuis worden bijzondere voorwaarden gesteld aan de persoonlijke hygiëne en
kleding van deze medewerkers.
Ze zijn terug te vinden in het arbeidsreglement onder de rubrieken:
algemene richtlijnen met betrekking tot voorkomen en hygiëne
arbeidskledij
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 17
voorschriften inzake veiligheid, hygiëne en gezondheid
opmerkingen.
Van elke arts en ziekenhuismedewerker wordt verwacht dat de standaard- en bijzondere
voorzorgsmaatregelen, specifiek voor de eigen opdracht, gekend zijn en ook uitgevoerd worden.
13
VEILIGHEID, GEZONDHEID EN WELZIJN
13.1
Algemeen
Veiligheid, gezondheid en welzijn zijn niet de taken van één persoon. Elkeen heeft zijn rol in het
preventiebeleid:
− De werkgever is de eindverantwoordelijke.
− Eenieder die leiding geeft aan anderen zorgt voor de dagelijkse uitvoering van het preventiebeleid.
− In het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) overleggen werkgever en
werknemer via verkozen vertegenwoordigers. Het CPBW krijgt informatie over alles op het gebied
van veiligheid en gezondheid. Het brengt vaak advies uit en werkt mee aan de klachtenbehandeling
en het onderzoek naar arbeidsongevallen.
− De Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (IDPB): geeft informatie en advies
aan iedereen. De dienst heeft ook heel wat wettelijke verplichtingen op het gebied van veiligheid.
− De Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (EDPB): deze dienst, met name
Provikmo, vroeger de arbeidsgeneeskundige dienst, staat in voor alle aspecten in verband met
gezondheid en preventie op het werk.
− Ook ziekenhuismedewerkers en studenten op stage moeten zorg dragen voor de veiligheid en
gezondheid, zowel van jezelf als van anderen. Je wordt gevraagd je aan de voorschriften te houden
en gebruik te maken van de beschermingsmiddelen wanneer deze voorzien zijn. Gevaarlijke
situaties, onaanvaardbare risico’s, incidenten en bijna-incidenten meld je aan je leidinggevende.
Veilig werken is meer dan geen arbeidsongevallen oplopen. Om echt veilig te werken, let je best op de
volgende drie stappen:
1. Gevaren en risico’s herkennen
Je dient te weten welke gevaren en risico’s je in je werkomgeving kan tegenkomen. Deze
introductiemap is een eerste stap. Een inventaris van risico’s in AZ Sint-Lucas Brugge vind je op
de portaalsite via Onderwerpen/Preventie (veiligheid) en milieubeheer/Welzijn en gezondheid
(niveau medewerker)/Risicoanalyse. Je leidinggevende helpt ervoor zorgen dat je met de risico’s
van je werkpost vertrouwd raakt (zie je werkpostfiche).
2. Gevaren en risico’s evalueren
Niet alles is even gevaarlijk. Je dient te weten welke nadelige gevolgen iets kan hebben, zowel
voor jezelf als voor anderen. Zo kan je inschatten wat je moet doen.
3. Gepast reageren
Wanneer je net aan een ongeval ontsnapt bent, is het niet de bedoeling dat je gewoon verder
werkt. Gepast reageren, betekent dat je een of andere maatregel neemt of laat nemen om dit risico
onschadelijk te maken. Soms is dit iets eenvoudigs en kan je het zelf oplossen, soms zal je een
beroep moeten doen op anderen. Maar een of andere reactie is altijd nodig! Meld het voorval ook
steeds aan je leidinggevende of aan de preventiedienst via 5685 (of via secretariaat technische
dienst, tel. 5651).
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 18
13.2
Aandachtspunten per soort risico
13.2.1 Arbeidsongevallen en beroepsziekten
De grote risico’s op arbeidsongevallen bestaan (een ongeval op weg van of naar het werk
uitgezonderd) vooral uit prikongevallen, vallen, stoten, rug- en nekklachten.
Elk ongeval moet in het ziekenhuis onmiddellijk gemeld worden via het aangiftesysteem Datix, dat je
terugvindt op de portaalsite in de rechterkolom, onder de rubriek “Melding incidenten”.
Zorg dat je op de hoogte bent van bedieningsvoorschriften en de gebruikte producten.
Gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen.
Meld de aanwezige risico’s aan je leidinggevende.
13.2.2 Brandbeveiliging
Brandveiligheid in een ziekenhuis is uiterst belangrijk. Een kleine onachtzaamheid kan tot een ware
catastrofe leiden. De voornaamste brandoorzaken in een ziekenhuis zijn:
− roken (algemeen rookverbod!)
− elektriciteit (kortsluiting)
− technische installaties
− gebruik van zuurstof
− aanwezigheid van brandbare producten …
Wees steeds alert rond brandvoorkoming.
Ken je werkomgeving en de beschikbare blusmiddelen. In geval van brand is het belangrijk om:
− De brand snel te ontdekken door het ruiken van rook of verbrande stoffen, het zien van rook of
vlammen, het horen van alarmkreten, het voelen van abnormale temperatuur.
− De instructies in geval van brand juist en snel uit te voeren:
→ waarschuwen: meld de brand via 9000 (= het algemeen intern noodnummer) of druk de
brandmelder in
→ blussen: blus één poging bij een beginnende brand
→ evacueren
→ verboden de liften te gebruiken: gebruik NOOIT de liften in de gevarenzone
→ ramen en deuren sluiten
→ volg de instructies van personeel of brandweer.
Meer info hierover vind je op de portaalsite via Onderwerpen/Preventie (veiligheid) en
milieubeheer/Onderwerpen alfabetisch.
13.2.3 Elektrische veiligheid
De aanwezigheid van talrijke medische apparatuur en complexe elektrische installaties kenmerken
onze instelling. Kortsluiting, implosie, elektrocutie vormen risico’s voor de medewerker, maar ook voor
de patiënt en de gebouwen.
Gebruik geen aan de instelling vreemde apparatuur en breng deze ook niet binnen.
Alvorens je medische apparatuur gebruikt, zorg je ervoor dat je volledig op de hoogte bent van de
gebruiksaanwijzingen.
Het ziekenhuis beschikt over een ‘technische dienst’ en een ‘interne dienst preventie’. Abnormale
toestanden kan je daar onmiddellijk melden.
Volg de richtlijnen bij het blussen van (elektrische) branden.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 19
13.2.4 Gevaarlijke stoffen
Elke gevaarlijke stof heeft specifieke risico’s, eigen aan de stof. Men kan deze risico’s rangschikken
door zich te baseren op de aard of de ernst van de inwerking. Vooreerst zijn er de risico’s van
ontploffingen of branden. Vervolgens de huidletsels, irritaties of allergieën door contact van stoffen met
de huid. Ten slotte zijn er de acute ziekten die zich plots voordoen na een eenmalige blootstelling of die
zich kunnen ontwikkelen na verscheidene jaren blootstelling.
Voor je een stof gebruikt, lees je eerst het etiket op de verpakking.
Je draagt, indien nodig, aangepaste bescherming voor de stof waarmee je werkt.
Je gebruikt de voorziene afzuiginrichting wanneer je met producten werkt die stofdeeltjes, gas, damp,
uitwasemingen of rook kunnen produceren.
Je gebruikt geen maaltijd in de lokalen waar met gevaarlijke producten gewerkt wordt.
Je vervangt je werkkleding wanneer deze bevuild is met de stoffen waarmee je gewerkt hebt.
Je mag zeker niet roken of cosmetische producten gebruiken.
Je drinkt slechts nadat je ervan overtuigd bent dat je handen en de recipiënt, waar je uit drinkt, proper
zijn.
Je brengt nooit je handen noch enig ander voorwerp naar je mond.
Je doet onmiddellijk aangifte van elke verwonding, aantasting van de slijmvliezen of enig ander
mogelijk ongemak.
Je verwijdert elke mogelijke ontstekingsbron als open vlammen, kapotte elektrische draden, sigaret,
vonken, verhitte materies ...
Wanneer je gebruik maakt van ontvlambare stoffen, zorg dan steeds dat je weet waar eventuele
blusmiddelen voorhanden zijn.
Je (over)schrijft nooit een etiket van een gevaarlijk product. Dit kan tot verwarring leiden.
13.2.5 Manueel hanteren van lasten
Bepaalde handelingen kunnen je rug zo belasten dat er letsels ontstaan. Deze letsels kunnen heel
pijnlijk zijn en dikwijls de oorzaak van een lange inactiviteit.
Vaak denkt men dat manueel tillen sneller gaat. Maar bij de kwaliteit van de zorg zijn specifieke
hulpmiddelen een belangrijk onderdeel. Ze verhogen het comfort en de veiligheid van alle betrokken
partijen.
Het is belangrijk dat je op een veilige wijze til- en verplaatsingstechnieken toepast.
Gebruik de aanwezige hulpmiddelen als tillift, rolstoel, transpalet, glijmat, steeklaken, dien- en
transportwagens ...
Zorg dat je altijd het juiste hulpmiddel gebruikt voor het werk dat je verricht.
Doe indien nodig een beroep op anderen bij het tillen en heffen.
Gebruik schoeisel waarvan de hiel op zijn minst omsloten is door een riem. (Op sommige diensten zijn
veiligheidsschoenen verplicht.)
13.2.6 Orde en netheid
Hou je werkplek ordelijk en net, dit is erg belangrijk als je veilig wilt werken.
Leg of zet grote en kleine dingen steeds op hun plaats.
Steek naalden in de naaldcontainer, onmiddellijk na gebruik.
Hou de gang zo veel mogelijk vrij. Als je toch iets in de gang moet zetten, plaats dit dan aan één kant,
zodat er een doorgang vrij blijft.
Hou de brandblusmiddelen en branddeuren vrij, zij kunnen levens redden.
Hou de uitgang, nooduitgang en trappen vrij van obstakels: bij evacuatie telt elke seconde.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 20
13.2.7 Prikongevallen
Het voornaamste risico bij prikongevallen is het besmettingsrisico. Bloed en met bloed vermengde
lichaamsvochten kunnen belangrijke ziekteverwekkende kiemen bevatten als het hepatitis B- en Cvirus en het hiv.
Je vermijdt elk contact met bloed en/of andere lichaamsvochten. Als dit onmogelijk is, draag dan
handschoenen en/of aangepaste kleding, zo nodig ook een masker en/of bril.
Je steekt nooit een gebruikte naald terug in haar beschermhuls.
Je laat nooit scherpe voorwerpen rondslingeren.
Je werpt nooit scherpe voorwerpen in een vuilbak of vuilniszak.
Je gooit scherpe voorwerpen weg in de hiertoe bestemde naaldcontainers.
Je vult een naaldcontainer nooit meer dan driekwart.
Je sluit volle naaldcontainers onmiddellijk en verwijdert deze via de dozen besmet afval.
Als je toch in aanraking kwam met bloed of bloedhoudende lichaamsvochten, volg dan de procedure
handhygiëne.
Heb je toch een prikongeval, meld je dan bij de spoedgevallendienst en vertel hen precies wat er is
voorgevallen; zij weten wat ze in dat geval verder moeten doen.
Elk prikongeval moet onmiddellijk gemeld worden via het aangiftesysteem Datix, dat je terugvindt op de
portaalsite in de rechterkolom onder de rubriek “Melding incidenten”.
13.2.8 Stralingsrisico’s
In een ziekenhuis geven sommige activiteiten aanleiding tot de aanwezigheid van straling, telkens met
een specifiek risico. Straling kan je niet zintuiglijk waarnemen (niet horen, ruiken, smaken, voelen of
zien):
− Ioniserende straling (radioactiviteit) tref je onder meer aan bij radiologie, radiotherapie, nucleaire
geneeskunde en in de laboratoria.
− Niet-ioniserende straling doet zich onder meer voor bij nucleaire magnetische resonantie, bij
laserstraling (bv. in de chirurgie) of bij ultravioletstraling (bv. bij lassen).
Blijf altijd uit de aangegeven risicozones (zie signalisatie). Als je toch met deze stralingen te maken
hebt, volg dan de procedures en preventie- en beschermingsmaatregelen strikt op. Hou de blootstelling
steeds minimaal.
Uiteraard gebruik je steeds de persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen die je ter beschikking
gesteld worden:
− Bij blootstelling aan ioniserende straling gebruik je steeds loodafscherming.
− Bij blootstelling aan laserstralers draag je steeds gepaste oogbescherming.
− Bij blootstelling aan ultravioletstraling draag je steeds gepaste oogbescherming en beschermende
kleding (handschoenen …).
Je neemt actief deel aan de aangeboden opleiding.
Je kent de procedures bij een incident of ongeval en leeft deze strikt na.
Als medewerker blootgesteld aan ioniserende straling draag je steeds je individuele dosismeter.
Lever deze dosismeter tijdig in!
Gsm-gebruik is in het ziekenhuis verboden op de kritieke diensten en op een afstand van minder dan 3
m nabij levensnoodzakelijke medische apparatuur.
13.2.9 Stress
Stress is een symptoom, een alarmsignaal. Iedereen heeft wel eens met stress te maken, de een al
wat meer dan de ander. Door de toenemende arbeidsdruk, ook in de ziekenhuizen, wordt het een
steeds belangrijker thema.
Herken de alarmsignalen:
− Lichamelijke klachten: hoofdpijn, buikpijn, rugklachten, slapeloosheid, verhoogde bloeddruk,
verhoogde bloedsuiker, zweten, eetzucht, overmatig drinken …
− Emotionele klachten: angst, vlug huilen, achterdocht, gebrek aan zelfvertrouwen, niets kunnen
verdragen. Als deze klachten samengaan, leidt dit tot overspanning of een burn-out.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 21
− Psychische signalen: prikkelbaarheid, sakkeren en jammeren, meer of opnieuw roken, ongeduld,
verkeersagressie.
Bij aanhoudende en sterke klachten of signalen raadpleeg je de arbeidsgeneesheer of huisarts. Bij het
negeren van de stresssignalen raak je enkel nog verder in de knoop.
Stress voorkom je door een goede slaap, goede eet- en drinkgewoonten en voldoende
ontspanningsmogelijkheden.
Belangrijk is je mogelijke stressproblemen bespreekbaar te maken bij anderen.
13.2.10 Veilig werken met beeldschermen
Er bestaan specifieke richtlijnen voor ziekenhuismedewerkers die lange tijd (> 2 uur) ononderbroken
met een beeldscherm werken.
Informatie hierover kan je krijgen bij de preventiedienst.
13.2.11 Beveiliging van het ziekenhuis
Spreek verdachte personen op een vriendelijke en voorkomende wijze aan en vraag waarvoor ze in het
ziekenhuis op bezoek komen. Zomaar rondzwerven in het ziekenhuis is verboden. Zo nodig vraag je
hulp aan de dienstverantwoordelijke of een verpleegkundige. Ook meld je de aanwezigheid van
verdachte figuren aan collega’s op andere diensten.
Sluit daar waar mogelijk steeds de deuren af.
Bewaar waardevolle voorwerpen op een veilige plaats op je dienst of in de vestiaire.
Roep bij verbale agressie of mogelijk fysiek geweld tijdig de hulp in van ziekenhuismedewerkers via het
intern noodnummer 9000.
Als je slachtoffer van agressie, diefstal, vandalisme ... bent, dan doe je hiervan aangifte bij de politie en
via Datix.
13.2.12 Klachten - meldingen - defecten
Defectmeldingen, klachten en verbeteringsvoorstellen horen ook bij preventie. Ze bieden de
mogelijkheid doeltreffend op te treden.
Klachten, meldingen, suggesties … omtrent de aspecten van veiligheid, welzijn, preventie en
bescherming maak je in eerste instantie over aan je dienstverantwoordelijke.
13.2.13 Persoonlijke hygiëne
Een goede persoonlijke hygiëne is noodzakelijk voor iedereen die in een ziekenhuis werkt:
− Om te vermijden dat je infecties overbrengt op patiënten die een verminderde weerstand hebben.
− Om jezelf en anderen te beschermen tegen infecties die kunnen ontstaan door contact met een
besmettelijke patiënt.
Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne:
− Handhygiëne – je wast je handen goed en regelmatig. Zij zijn immers het transportmiddel bij uitstek
voor ziekteverwekkende organismen (procedure handhygiëne). Je nagels hou je kort en goed
verzorgd. Je draagt geen sieraden.
− Je haar is schoon en verzorgd (baard en/of snor zijn kort geknipt).
− Je draagt steeds de voorgeschreven kleding, deze moet steeds schoon zijn en regelmatig
vernieuwd worden.
− Eten en drinken doe je enkel in de daartoe voorbestemde ruimte.
− Meldingsplicht (aan de dienstverantwoordelijke) voor medewerkers in de patiëntenzorg of in de
voedingsdienst van: huidaandoeningen, diarree, infecties.
− Neem kennis van de procedures aangaande hygiëne en ter voorkoming van infecties: informatie
hierover is beschikbaar op de dienst.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 22
13.2.14 Energiegebruik
In koudere seizoenen heb je aandacht voor het sluiten van deuren en ramen.
Je gaat spaarzaam om met elektriciteit.
Je dooft de lichten in lokalen die niet gebruikt worden en waar het om veiligheidsredenen niet nodig is
om ze te laten branden.
Je verspilt geen water.
Je meldt lekkende kranen en toiletten.
13.2.15 Milieu en afval
Ook afval is belangrijk in het ziekenhuis en wel om twee redenen:
− Het is een belangrijke kost.
− Het kan ook gevaar opleveren.
Rond ziekenhuisafval bestaat een strikte reglementering.
Afval moet verwijderd worden op de juiste manier:
− Medisch niet-risicohoudend: blauwe vuilniszak.
− Medisch risicohoudend, vast afval: kartonnen doos met gele plastic zak.
− Medisch risicohoudend, vloeibaar of pasteus: WIVA-vat (geel plastic vat).
Scheid zorgvuldig en volgens de geldende voorschriften het niet-risicohoudend van het risicohoudend
afval.
Het medisch risicohoudend afval kan besmet zijn. Zorg ervoor dat de recipiënten niet langs de
buitenkant bevuild worden, dat ze niet lekken en dat ze ordelijk gestapeld worden.
Ga zorgvuldig om met naalden of andere scherpe voorwerpen. Zorg ervoor dat ze niet terechtkomen
op plaatsen waar ze prikongevallen bij anderen kunnen veroorzaken: op de grond (schoonmaak), op
het dienbord (keuken) of in een vuilniszak (ophaaldienst).
Andere afvalstoffen worden gescheiden opgehaald: papier, karton, glas of GFT.
Chemicaliën mag je niet weggieten of met het gewone afval mengen. Deze moeten afzonderlijk
afgevoerd worden.
13.2.16 Noodplan
Alle ziekenhuizen beschikken over een uniform intern en extern rampenplan.
Informatie hierover is beschikbaar op de portaalsite via Onderwerpen/Preventie (veiligheid) en
milieubeheer/Noodplan.
13.2.17 Welzijn
Bij een schokkende gebeurtenis kan de student terecht bij de psychologe die instaat voor ‘zorg voor de
medewerker’, Flore Barremaecker, 050 36 58 03, e-mail [email protected].
In geval van grensoverschrijdend gedrag kan de student terecht bij de vertrouwenspersonen:
− Annick Kerkaert, 050 36 58 32, of e-mail [email protected]
− Rob De Waepenaere, 050 36 57 98, of e-mail [email protected].
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 23
14
BADGE
Een individuele badge wordt je tegen een waarborg van 15 euro ter beschikking gesteld op de
personeelsdienst. Na de stage wordt de waarborg terugbetaald als de badge onbeschadigd teruggebracht
werd.
De badge wordt gebruikt voor:
toegang via de personeelsingang
toegang tot de vestiaires
identificatie in de cafetaria, zodat je tegen personeelstarief kan eten
het verlaten van de parking met de wagen (doch zie opmerking onder 17.1.1: alleen van toepassing op
de parkeertoren!)
toegang tot de beveiligde fietsenbergplaats voor personeel naast de parkeertoren
voorrang bij de liften.
15
VESTIAIRE
15.1
Locatie
De vestiaire bevindt zich dicht bij de personeelsingang (zijkant ziekenhuis, kant van de beveiligde
fietsenbergplaats en het nieuwe parkeergebouw).
De te volgen route naar deze vestiaire is C-54.
Vestiaire 4 op de eerste verdieping is voorbehouden voor studenten.
De nummers van de vestiairekastjes voor studenten beginnen met een “S”+ cijfer.
15.2
Vestiairesleutel
Bij de start van de stage krijg je een vestiairesleutel op de personeelsdienst.
Hiervoor betaal je een waarborg van 10 euro.
15.3
Aandacht voor orde en netheid
Wil de vestiairekastjes netjes houden en de rust bewaren in de vestiaire.
16
GEBRUIK CAFETARIA
16.1
Werkkleding
Bij voorkeur wordt er in de cafetaria geen werkkleding gedragen, om redenen van ziekenhuishygiëne.
16.2
Openingsuren
Maandag tot en met vrijdag: 8 - 19.30 uur
Zaterdag, zondag en feestdagen: 11 - 19 uur
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 24
16.3
Voordeeltarief met badge
Soep, water en koffie is gratis ter beschikking op de dienst.
Het ziekenhuis biedt je de mogelijkheid een warme maaltijd te gebruiken tegen een voordelig
personeelstarief (vanaf 1 juli 2014 is dit 3,5 euro: dit is het voordeeltarief dat personeelsleden betalen
mits domiciliëring van de restaurantkosten. Omdat het voor studenten dikwijls niet haalbaar is zich te
laten domiciliëren gezien de kortere duur van aanwezigheid in het ziekenhuis, geldt dit voordeeltarief
voor elke student!
Als je dit voordeeltarief in het restaurant wenst te genieten, dan moet je je aan de kassa/badgelezer
identificeren aan de hand van je badge (zie punt 14). De kassierster is in de onmogelijkheid het tarief
manueel aan te passen.
17
VARIA
17.1
Parkeren
17.1.1 Autoparking
Maak enkel gebruik van de parkeertoren. De open parking vóór het ziekenhuisgebouw is bedoeld voor
bezoekers en patiënten die op consultatie komen.
Mogelijkheden om de parkeertoren te verlaten:
met een parkeerticket. Parkeertickets zijn te verkrijgen in de automaten in de centrale hal. Het
parkeerreglement kan je raadplegen op de portaalsite via Onderwerpen/Techniek, schoonmaak,
voeding en parking/Parking.
met de badge (zie punt 14).
17.1.2 Fietsenbergplaats
Er is een beveiligde fietsenbergplaats ter hoogte van de personeelsingang, die enkel met een badge
(zie punt 14) geopend kan worden.
Er is ook een niet-overdekte fietsenbergplaats ter hoogte van de ingang van het ziekenhuis.
Deze kan vrij gebruikt worden.
We raden wel aan steeds je fiets te beveiligen met een extra slot.
17.2
Fotokopies
Fotokopies kunnen worden genomen op het toestel van het secretariaat patiëntenzorg, 8ste verdieping
(route H801).
Kopiëren voor privé-gebruik (bv. in het kader van een stageopdracht) kan er tegen de kostprijs van
4 eurocent per kopie.
17.3
Onthaal bij start van de stage
Bij de start van elke stageperiode wordt er vanuit het ziekenhuis een gemeenschappelijk
onthaalmoment voorzien voor nieuwe stagiairs.
Afspraak om 8 uur ‘s morgens aan de personeelsdienst (= gelegen niet in het hoofdgebouw maar in
de Sint-Lucaslaan nr. 7). Daar word je opgehaald door de stagecoördinator.
Meer informatie is te vinden op de website van het ziekenhuis.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 25
18
VERWACHTINGEN VAN HET ZIEKENHUIS
Naast de specifieke verwachtingen per verpleegeenheid omtrent dienstgebonden aspecten, willen we nog
enkele algemene verwachtingen verduidelijken.
Waarden
Als student draag je naast het label van de school op je schort, ook een badge van het ziekenhuis.
Dat betekent dat je enerzijds de school en anderzijds het ziekenhuis vertegenwoordigt.
Gedraag je dus waardig, zodat de waarden waarvoor wij als ziekenhuis staan, ook waarachtig
aangevoeld worden.
Respect
Stel jezelf steeds voor aan de patiënt, een bezoeker of een medewerker bij wie je iets onderneemt of
aan wie je iets vraagt. Benader de patiënt, de bezoeker en de medewerker zoals je zelf graag
benaderd zou worden.
Heb respect voor ieders overtuiging (geloof, politiek, mening).
Indien je verhinderd bent naar de stageplaats te komen, verwittig de dienst.
Ga met materialen om alsof ze van jezelf zouden zijn.
Zorg voor een verzorgd voorkomen.
Veiligheid
De veiligheid van de patiënt gaat boven alles. Neem dus geen risico’s. Neem bij onzekerheden of
onduidelijkheden steeds contact op met een begeleider (stagementor, stagedocent of
verpleegkundige). Liever iets 10 keer vragen dan 1 keer te weinig.
Bij een probleem, vergetelheid of fout, wil dit zo snel mogelijk rapporteren, om eventuele schade
hiervan zo veel mogelijk te beperken. Gedraag je verantwoordelijk.
Pas de afspraken van het ziekenhuis toe op het vlak van ziekenhuishygiëne.
Zorg er steeds voor dat je goedgekeurde arbeidsattest in je stagemap zit, alsook de werkpostfiche van
de verpleegeenheid.
Beroepsgeheim
We verwachten strikte toepassing van het beroepsgeheim. Wees dus voorzichtig met het delen van
informatie in kleedkamers, liften, cafetaria, op sociale netwerksites, enz…!
Bij het verlaten van de dienst (bv. op het einde van de stage) worden de overdrachtsformulieren
vernietigd in de papierversnipperaar op de dienst. Onder geen beding verlaten documenten van het
ziekenhuis met patiëntgegevens het ziekenhuis.
We verlangen ook discretie bij het verkrijgen van organisatiegebonden informatie, waarvan het niet de
bedoeling is ze door te vertellen.
Stageproces
We verwachten dat je de introductiemap (of onthaalbundel) van de dienst waar je stage loopt hebt
doorgenomen vóór de aanvang van de stage.
Neem je eigen leerproces in handen. Bespreek de doelstellingen van je stage en neem het initiatief om
bij te leren, vraag feedback, enz...
Toon interesse in de werking van de dienst en help waar nodig.
1-09-2014
Introductiemap stagiairs vpl-vrvr AZL (versie 20140901) (2)
p. 26