Visie op de opgave:

Visie schipperdouwesarchitectuur op de COA opgave:
prachtlocatie Dronten
Als bureau hebben wij veel te maken met (erf)transformatieplannen: van een
agrarische naar een recreatieve of zorg functie, van koeienstal naar
‘boerderijlodges’, van boerderij naar een boerderijspa.
De opdracht voor het ontwerp van de wooneenheden ten behoeve van
asielzoekers en recreanten in Dronten sluit hierbij aan. In feite zien we de
asielzoekers ook als recreanten, met dit verschil dat zij zich uiteraard in een zeer
onzekere positie bevinden. Wij vinden de woon- en leefsfeer van het interieur dan
ook zeer van belang.
De asielzoekers bevinden zich in een overgangssituatie: van ergens uit de wereld
komen zij naar Nederland.
De plek waar zij tijdelijk gehuisvest worden bevind zich in een overgangsgebied
tussen Dronten en Kampen.
De woonheden zouden we willen vormgeven als overgang van park naar het
omringende landschap.
Tijdelijk thuis
Asielzoekers en ontheemden bevinden zich in een kwetsbare positie. Men wil een
nieuwe start maken, iets opbouwen om verder te kunnen, heeft hoop op een
veilige omgeving. Hiervoor vormt het asielzoekerscentrum een doorgang of
overgangscentrum. Mensen hebben tijd nodig om de procedures af te wachten, te
wennen aan een nieuwe omgeving en zich te integreren in die omgeving. Het
asielzoekerscentrum is voor de ontheemden een tijd hun thuishaven. Deze plek
van overgang zien wij dan ook (letterlijk) als een tijdelijk thuis voor de
asielzoeker. Een plek waar men zichzelf kan zijn in alle vrijheid, waar men zijn
identiteit kan profileren, nieuwe contacten kan opdoen en kennis kan maken met
Nederland en haar omgeving.
Landschappelijke inpassing in de omgeving
Het AZC is gelegen op een prominente plek, genesteld tussen het bos
‘Roggebotzand’, de doorgaande weg en de Vossemeerdijk. Het is gelegen op de
grens tussen Overijssel en de Flevopolder. Het centrum ligt in een
overgangsgebied tussen de provincies, de steden Kampen en Dronten, het
Vossemeer en het Roggebotzand. Een plek die goed bereikbaar is welke nu en in
de toekomst een belangrijke bijdrage kan leveren aan haar omgeving. Nu door
het geheel vernieuwen van het asielzoekerscentrum, later als recreatiefunctie: de
inpassing van de geschakelde wooneenheden stellen we ons als volgt voor:
Dorps buiten-wonen:
Door letterlijk het structuurplan aan te houden, en per wooneenheid een zadeldak
toe te passen en deze 2 aan 2 te schakelen met de nok in dezelfde richting
ontstaat een vriendelijk en landschappelijk beeld, passend in de bosrijke
omgeving, zie bijlage*.
Vanuit het oogpunt van duurzaamheid en energie kiezen we voor een oriëntatie
van de (dubbele) daken op het zuidwesten, zuidoosten of zuiden. De schuine
dakvlakken kunnen zo te allen tijde gebruikt worden ten behoeve van
zonnecollectoren. Dit is goed inpasbaar in het structuurplan.
Een belangrijk uitgangspunt in onze visie is het idee om de kopgevels van de
woningen geheel in glas uit te voeren, uitnodigende en open gevels. Hierdoor
wordt het zicht op het omringende landschap en openheid naar de
binnenterreinen gewaarborgd!
Ten tijde van het AZC ontbreekt een verkaveling wat het mogelijk maakt de
openbare ruimte tussen de wooneenheden open en vriendelijk vorm te geven: we
stellen ons voor veel gras met houten zitelementen en houten speeltoestellen her
en der verspreid tussen de wooneenheden. Kinderen ‘spelen’ vaak een
verbindende rol tussen mensen.
Architectuur en de omgang met specifieke doelgroep
Het tijdelijk thuis wordt benaderd in de meest letterlijke zin van het woord.
Bescherming en onderdak bieden wordt ons inziens letterlijk in vorm vertaald.
Een huis, een (zadel)dak, puur materiaalgebruik, begrijpelijk voor een kind. Door
deze benadering proberen we, door vorm en natuurlijk materiaalgebruik, het
‘thuis-gevoel’ letterlijk zichtbaar te maken. Door een eenvoudige vorm en
eenvoudig materiaalgebruik kan realisatie binnen het kostprijsmodel
plaatsvinden. Hierbij dragen een grote mate van repetitie en energie-efficiëntie
ook een grote rol. Door een pure vormgeving kan tevens een tijdloos karakter
van de wooneenheden gewaarborgd worden, wat weer bijdraagt aan de
duurzaamheid van het plan. Begrijpelijke en eenvoudige vormentaal dienen dan
ook als uitgangspunt voor het realiseren van een tijdelijk thuis.
Relatie met het landschap wordt gevonden door kopse gevel(s) open te werken
en te voorzien van glazen ‘klimaatentrees’. Deze serre-achtige zones voorzien de
woningen van warmte, licht en uitzicht. Deze bufferzones functioneren als
klimaatzone, tochtportaal, wintertuin, plantenkas, extra gezamenlijke ruimte en
opslag voor bijvoorbeeld tuinmeubilair, atelierruimte, enz.
Uiteraard wordt hierbij goed gebruik gemaakt van passieve zonne energie.
Budget en transformatie naar recreatie
In onze visie hebben we een helder idee wat betreft materiaalgebruik: HOUT.
De binnenwanden en het casco van de wooneenheden zouden kunnen worden
uitgevoerd in massief houten wanden. Zodoende kunnen zeer flexibele en vrij
indeelbare woningen gerealiseerd worden met een natuurlijke uitstraling passend
in de omgeving. Natuurlijk materiaalgebruik (hout in het zicht!) en uitzicht op het
groene landschap dragen tevens bij aan een comfortabel en prettig leefklimaat en
sfeer. Deze wijze houdt een bouwsystematiek in die volledig prefab is te
realiseren. Dit betekent productie onder gecontroleerde omstandigheden en een
zeer beperkte bouwtijd. Het beperkte budget uit de ambitie kan met een dergelijk
systeem worden gediend.
De zware massieve wanden zijn: volledig dampopen, hebben een hoge
geluidwering, houden zeer lang de warmte binnen / of buiten, zijn eenvoudig
overschilderbaar of later te bekleden. Het energieverbruik is de helft minder ten
opzichte van traditionele bouw zelfs zonder extra isolatiemaatregelen! Er bestaat
zelfs een systeem met een ‘cradle-to-cradle’ certificaat.
Een groot voordeel van dit bouwsysteem is de duurzaamheid en flexibiliteit: de
mogelijkheden binnen het ontwerp zijn groot. Door het casco dragend uit te
voeren en een vaste kern te maken waarin zich de vaste natte functies bevinden,
zijn de wooneenheden later zeer eenvoudig aan te passen naar een recreatieve
functie. Het bouwsysteem laat toe: verplaatsbaarheid van de binnenwanden,
overschilderbaarheid, bekleden met wat voor materiaal dan ook, of het
herontwerpen van het gehele casco, waarbij het gehele binnenwerk vervangen
wordt en de huidige binnenwanden zelfs hergebruikt zouden kunnen worden.
De hoofdmaterialen bestaan uit dakpannen en houten gevelbekleding, waarbij het
hout van de huidige Finse bungalows eventueel hergebruikt kan worden.
De negentiende eeuwse Franse schrijver Stendhal citerend: “Schoonheid is de
belofte van geluk”.

Download Report