Programma Invitational Conference 03-10-14

Onderzoek bij Angst en
Depressie
&
Routine Outcome Monitoring
Invitational Conference
Vrijdag 3 oktober 2014
09.30 - 17.00 uur
Ontvangstzaal
Landgoed Veldwijk
De Meerkanten GGZ Ermelo
Voor professionals van de aangesloten instellingen van
09.15 u
Ontvangst
09.45 u
Welkom door NedKAD-voorzitter Sako Visser en introductie door ochtendvoorzitter Ton
van Balkom
10.00 u
Presentatie I: Effectiviteit van de implementatie van de multidisciplinaire richtlijn
angststoornissen in de dagelijkse klinische praktijk. Door: drs Maarten van Dijk
Presentatie 2: Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie, de
ZemCAD-studie. Door: prof. dr Jan Spijker
Presentatie 3: De effectiviteit van de Inference Based Approach voor patiënten met OCS
met gering inzicht. Door: drs Henny Visser
11.00 u
Pauze
11.30
Presentatie 4: Neurofeedback voor depressie: kwakzalverij of misschien een effectieve
behandeling? Door: dr Frenk Peeters
Presentatie 5: Stepped care voor patiënten met een paniekstoornis: een vergelijking van
een 10-weekse begeleide zelfstudie met zo nodig een tweede stap en treatment as usual.
Door: dr Mirjam Kampman
Presentatie 6: RCT naar de (kosten)effectiviteit van op maat, tailored,
implementatiestrategieën voor het verbeteren van herkenning, diagnostiek en
behandeling van angst en depressie in de huisartspraktijk. Door: drs. Henny Sinnema
12.30 u
Lunchpauze
13.30 u
Inleiding op middagprogramma over ROM door middagvoorzitter Gerdien Franx
13.45 u
Lezing 1: Routine Outcome Monitoring. Wetenschap of tunnelvisie? Door: dr Gert-Jan
Hendriks
14.10
Lezing 2: ROM en benchmarken. Door: dr Edwin de Beurs
14.35 u
Pauze
14.50 u
Film over ervaringen met ROM van een patiënt uit GGZ Delfland
Lezing 3: Implementatie van ROM als integraal onderdeel van de behandeling. Door: mw.
Lian de Bruijn en drs Walter Arts
15.20 u
Lezing 4: Alles kan! De vraag is wat we precies willen met ROM! Door: Anouk Vorselman
en Martin de Heer.
15.45 u
PANEL-DISCUSSIE tussen de aanwezigen in de zaal en de sprekers
16.30 u
Afsluiting en borrel
2
Sprekers
Drs Maarten van Dijk is gz-psycholoog i.o. tot specialist, hij is sinds enkele jaren werkzaam bij HSK als
hoofd van het wetenschappelijk bureau en therapeut in de vestiging Arnhem. In het kader van een
promotie-onderzoek deed hij onderzoek naar implementatie van de multidisciplinaire richtlijn
angststoornissen in de reguliere ggz.
Prof. dr Jan Spijker is psychiater, bijzonder hoogleraar Chronische Depressie aan de Radboud Universiteit
en hoofd programma Stemmingsstoornissen Pro Persona.
Drs Henny Visser is psycholoog, psychotherapeut, cognitief gedragstherapeut en behandelteamleider
Marina de Wolf Centrum GGZ Centraal.
Dr Frenk Peeters is als psychiater verbonden aan de School for Mental Health and Neuroscience, Faculty
of Health, Medicine and Life Sciences, Universiteit Maastricht; Afdeling Psychiatrie en Psychologie, AZM;
RIAGG Maastricht.
Dr Mirjam Kampman is klinisch psycholoog, cognitief gedragstherapeut en programmaleider
angststoornissen bij Overwaal, Centrum voor Angststoornissen te Lent, onderdeel van Pro Persona.
Drs Henny Sinnema is gezondheidswetenschapper en senior wetenschappelijk medewerker bij de
afdeling Zorginnovatie van het Trimbos-instituut.
Dr Gerdien Franx is senior wetenschappelijk medewerker bij het Trimbos-instituut.
Dr Gert-Jan Hendriks is psychiater – hoofd zorgprogramma angststoornissen bij Pro Persona, Centrum
voor Angststoornissen “Overwaal”; Radboud Universiteit Nijmegen, Behavioural Science Institute;
RadboudUMC, afdeling psychiatrie.
Dr Edwin de Beurs is gz-psycholoog en hoofd wetenschappelijk onderzoek bij de Stichting benchmark
GGZ (SBG).
Mw. Lian de Bruijn is beleidsadviseur Kwaliteit en Zorg GGZ-Delfland.
Drs Walter Arts is klinisch psycholoog en manager behandelzaken locatie Ypenburg, GGZ-Delfland.
Mw. Anouk Vorselman is projectleider kwaliteit van zorg bij Achmea I divisie Zorg en Gezondheid,
Zorginkoop I, afdeling Kwaliteit en Innovatie.
Martin de Heer MBA is directeur van Mentaal Beter.
3
Effecten van behandeling van depressie en angst
&
Routine Outcome Monitoring
De uitkomsten van onderzoek naar effecten van behandeling van depressie en angst geven behandelaars
inzicht in nieuwe (on)mogelijkheden. In het ochtendprogramma worden de (eerste) resultaten van zes
onlangs afgesloten of nog lopende onderzoeken gepresenteerd.
In het middagprogramma zullen behandelaars en beleidsmedewerkers vanuit verschillende geledingen
hun mening over de nu gehanteerde ROM-systematiek en uitkomsten van implementatieonderzoek
presenteren. De middag wordt besloten met een discussie tussen publiek en sprekers, waarin getracht
zal worden om tot inzichten te komen over hoe we ROM het beste in kunnen zetten ten gunste van de
behandeling.
Ochtendprogramma
Lezing 1
Effectiviteit van de implementatie van de multidisciplinaire richtlijn angststoornissen in de dagelijkse
klinische praktijk door Maarten van Dijk
In Nederland is veel energie gestoken in het ontwikkelen van richtlijnen voor de GGZ. De vraag is echter
of succesvolle implementatie van dergelijke richtlijnen in de dagelijkse praktijk mogelijk is en of dit tot
betere behandelresultaten leidt. Ook is de vraag of vooraf voorspeld kan worden welke cliënten niet
goed van een behandeling profiteren, als deze volgens dergelijke richtlijnen wordt vormgegeven. De
resultaten van vier studies worden gepresenteerd, waarmee getracht is een antwoord te vinden op deze
vragen met betrekking tot de multidisciplinaire richtlijn angststoornissen.
Lezing 2
Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie, de ZemCAD studie door Jan Spijker
(H. Sinnema, M. de Weerd-Zoun, & M. Laheij)
Achtergrond. Veel patiënten met chronische angst en depressie hebben in de tweede lijn een
begeleidend contact. Specifieke rehabilitatiestrategieën ontbreken voor deze doelgroep.
Doel. Onderzoeken of een module rehabilitatie door zelfmanagement voor patiënten met chronische
angst en depressie een haalbare en effectieve aanpak is om het functioneren te verbeteren en om de
tweedelijnszorg te kunnen afsluiten. Een gerandomiseerde klinische trial bij 141 patiënten met een
diagnose chronische angst en/of depressieve stoornis uit verschillende ggz-instellingen, waarin het
volgen van de interventie gedurende 6 maanden werd vergeleken met care als usual en met followupmetingen bij 6 maanden, 12 maanden en 24 maanden. Uitkomstmaten zijn de WHOQol-Bref, EQ5D,
BAI en PHQ-9.
Resultaten. Bij baseline bleek 26,1% een depressieve stoornis, 17,0% een angststoornis en 43% van de
patiënten een comorbide stoornis te hebben. Bij de eerste follow-up was de respons 88%. Er werd geen
verschil gevonden tussen beide condities op de PHQ-9 en BAI maar wel een significant verschil op de
WHOQol-Bref.
Conclusie. Een aanpak gericht op rehabilitatie door zelfmanagement bij patiënten met chronische angst
en depressie is haalbaar in de tweede lijn en lijkt acceptabel voor patiënten. De eerste resultaten laten
een significant effect zien op kwaliteit van leven. De resultaten van de follow-upmetingen moeten laten
zien of dit effect daadwerkelijk optreedt.
4
Lezing 3
De effectiviteit van de Inference Based Approach voor patiënten met OCS met gering inzicht door Henny
Visser
De psychotherapeutische en medicamenteuze behandeling van patiënten met de obsessief-compulsieve
stoornis (OCS) leidt in bijna de helft van de gevallen tot teleurstellende resultaten. Dit geldt eens te meer
voor patiënten die gering inzicht in hun klachten hebben. In Canada werd de Inference Based Approach
(IBA) ontwikkeld, een behandelmethode die door middel van verbetering van inzicht naar
klachtenreductie streeft. In Nederland werd een Multicentre Randomised Controlled Trial (n=90)
uitgevoerd. Tijdens de lezing worden niet alleen de uitvoering, resultaten en conclusies van het
onderzoek besproken, maar wordt tevens aan de hand van casuïstiek geïllustreerd hoe een IBAbehandeling werkt.
Lezing 4
Neurofeedback voor depressie: kwakzalverij of misschien een effectieve behandeling? Door Frenk Peeters
Neurofeedback (NF) is een vorm van operante conditionering van hersenactiviteit op basis van een EEG.
NF wordt steeds meer gepropageerd als effectieve behandeling voor psychiatrische stoornissen
waaronder de depressieve stoornis. Hierbij wordt getracht asymmetrie van prefrontale alfa-activiteit te
veranderen. Voor deze laatste toepassing bestaat echter nauwelijks deugdelijke wetenschappelijke
onderbouwing. Er worden resultaten gepresenteerd van een onderzoek van dergelijke NF bij gezonde
proefpersonen en van een pilot bij depressieve patiënten.
Lezing 5
Stepped care voor patiënten met een paniekstoornis: een vergelijking van een 10-weekse begeleide
zelfstudie met zo nodig een tweede stap en treatment as usual (TAU) door Mirjam Kampman
128 patiënten met een paniekstoornis werden gerandomiseerd (2:1) over een behandeling met
begeleide zelfstudie, zo nodig gevolgd (wanneer PAS > 8) door een protocollaire CGT, versus de
gebruikelijke behandeling volgens de multidisciplinaire richtlijnen. Er werd geen verschil gevonden in het
aantal remitters per conditie. Toch zijn patiënten in de TAU beter af dan patiënten in de experimentele
conditie. Opvallend is ook dat er significant meer drop-outs zijn in de stepped care conditie en dat nonresponders in de eerste stap nauwelijks responder werden in de tweede stap. Terughoudendheid in het
invoeren van stepped care is wellicht op zijn plaats.
Lezing 6
RCT naar de (kosten)effectiviteit van op maat, tailored, implementatiestrategieën voor het verbeteren
van herkenning, diagnostiek en behandeling van angst en depressie in de huisartspraktijk door Henny
Sinnema
Angst en depressie komen veel voor en worden meestal behandeld door de huisarts. De diagnostiek en
behandeling is niet altijd overeenkomstig richtlijnaanbevelingen. Het ontwikkelen van op maat, tailored,
implementatiestrategieën passend bij vooraf geïdentificeerde barrières bij huisartsen kan leiden tot het
beter opvolgen van richtlijnaanbevelingen. In een cluster gerandomiseerde studie is onderzocht of een
implementatiestrategie ‘op maat’, aangevuld met training en feedback effectiever is dan training en
feedback alleen in het herkennen, diagnosticeren en behandelen van patiënten met angst en depressie
in de huisartspraktijk.
5
Middagprogramma
Lezing 1
Routine Outcome Monitoring. Wetenschap of tunnelvisie? Door Gert-Jan Hendriks
Sinds enkele jaren zijn alle ggz-aanbieders contractueel verplicht gesteld om routinematig data te
verzamelen over de behandelresultaten, ook wel ROM genoemd, en deze aan te leveren aan de Stichting
Benchmark GGZ (SBG). Het doel is de behandelresultaten van zorgaanbieders inzichtelijk te maken en
onderling te vergelijken. Zorgverzekeraars gebruiken deze informatie om zorgaanbieders onderling te
vergelijken en passen daar hun inkoopbeleid op aan. De wetenschappelijke betekenis van de huidige
systematiek van ROM wordt ernstig betwijfeld. Hierover wordt steeds meer gedebatteerd, vooralsnog
zonder enkele consequentie voor de huidige ROM-systematiek. Het heilige, oprechte geloof van de
juistheid om ROM aan DBC’s te koppelen is verworden tot een tunnelvisie. Het is aannemelijk dat
financiële belangen en prestigeoverwegingen van zorgverzekeraars, SBG en GGZ Nederland doen
verleiden om bewust vast te houden aan deze tunnelvisie. De kwaliteit en daadwerkelijke effectiviteit
van het zorgproces is naar de achtergrond verdwenen. Over patiënten, hun klachten en hoe deze het
beste te verhelpen zijn, heeft niemand het meer.
Lezing 2
ROM en benchmarken door Edwin de Beurs
Tijdens de behandeling periodiek de toestand van de patiënt vaststellen met gestandaardiseerde
meetinstrumenten (ROM) kan leiden tot een betere uitkomst. De afname van klachten inzichtelijk maken
is motiverend voor patiënt en behandelaar, maar ook wanneer de behandeling niet naar wens verloopt
is tijdige feedback nuttig, omdat het de aanleiding kan zijn om de behandeling bij te stellen of te
beëindigen. ROM maakt het mogelijk de patiënt actief bij de vormgeving van het behandelproces te
betrekken en Shared Decision Making toe te passen. Wat op de schaal van een individuele patiënt geldt,
geldt mogelijk op het niveau van (organisatieonderdelen van) instellingen. De gemiddelde uitkomst op
basis van geaggregeerde ROM-gegevens biedt feedback over de kwaliteit van de geboden zorg die bij
deze groep patiënten is toegepast.
ROM en Benchmarken staan in de ggz sterk in de belangstelling. De ggz loopt voorop in de zorg met het
meten van ‘patient reported outcome measures’ of PROM’s. De uitkomst van de zorg is waar het
uiteindelijk om draait voor de patiënt en is de belangrijkste prestatie-indicator voor kwaliteit van de zorg.
De overheid en zorgverzekeraars kijken dan ook begerig naar de ROM-gegevens als middel om inzicht te
krijgen in de kwaliteit van de zorg die in de ggz geboden wordt.
Vergelijking van gemiddelde uitkomsten met een benchmarkwaarde of onderlinge vergelijking van
uitkomsten van afdelingen of instellingen is echter pas zinnig als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Men moet de uitkomsten op een vergelijkbare manier vaststellen (zelfde meetinstrumenten en
meetmomenten toepassen) en men moet rekening houden met mogelijke vertekening in
uitkomstgegevens vanwege de invloed van confounders, zoals achtergrondgegevens of klinische
kenmerken van de patiënten.
In de presentatie zal aandacht zijn voor de samenhang van ROM en benchmarken, voor kansen en
valkuilen van ROM en benchmarken in de ggz en voor een overzicht van de stand van zaken op dit
moment. Tot slot worden toekomstige ontwikkelingen geschetst.
6
Lezing 3
Implementatie van de ROM als integraal onderdeel van de behandeling door Lian de Bruijn en Walter
Arts
In deze bijdrage bespreken wij hoe de ROM succesvol is geïmplementeerd op een bepaalde locatie van
GGZ-Delfland, te weten in Ypenburg. Het doel van deze implementatie was om de ROM integraal
onderdeel te laten zijn van de behandeling. Het uitgangspunt hierbij was niet alleen dat afname van de
ROM specifiek gekoppeld was aan het begin en eind van een behandeling(smodule), maar ook dat de
verantwoordelijkheid voor afname van de ROM alsmede het bespreken van de resultaten met de patiënt
volledig bij de behandelaar lag. Dit was al snel redelijk succesvol. Het percentage patiënten met een
begin en eindmeting was in 2013 gemiddeld 57%. We laten ook een video zien waarin een patiënte
vertelt over haar ervaringen met de ROM.
Lezing 4
Alles kan! De vraag is wat we precies willen met de ROM! Door Anouk Vorselman en Martin de Heer
In een pilot met zes zorgaanbieders, SBG en Achmea hebben we de afgelopen 2 jaar in alle openheid
gekeken naar wat de ROM ons kan brengen. Juist vanuit onze verschillende perspectieven en belangen
zijn scherpe discussies ontstaan en hebben we samen de (on)mogelijkheden van de ROM verkend. En
onze conclusie is positief: er kan van alles met de ROM-data. De vraag is eerder wat we precies willen. En
ook wanneer. Om de ROM goed te kunnen gebruiken, heb je een goed gevulde database nodig. En die
database raakt goed gevuld, als je de ROM gebruikt. Een belangrijke conclusie van de pilot is dat ROMuitkomsten wel degelijk betrouwbare informatie geven over het herstel en dat die uitkomsten te
vergelijken zijn. Ook ontstaat er inzicht in de kosten die samenhangen met het herstel: de kosten per
ROM-punt verbetering. ROM is niet zaligmakend, maar wel een goed instrument om de toegevoegde
waarde van ggz-behandeling hard te maken.
7
Algemene informatie
Datum:
Vrijdag 3 oktober 2014
09.15 uur tot 17.00 uur
Locatie:
Meerkanten GGZ
Ontvangstzaal, locatie landgoed Veldwijk
3853 LC ERMELO
Telefoon: 0341 - 566911
www.meerkanten.nl
Aanmelden
Via het volgende adres kunt u zich aanmelden via de link op onze website www.nedkad.nl
U ontvangt per e-mail een bevestiging van uw aanmelding.
Voor vragen en inlichtingen over uw aanmelding:
Organisatiebureau Smink & Co
Bellamystraat 6
3514 EL Utrecht
tel: 030 – 2981167
fax: 030 – 2981168
e-mail: [email protected]
www.sminkenco.nl
Kosten
Er zijn geen kosten voor deelname aan deze dag verbonden. Het is niet vrijblijvend, bij niet komen
zonder afmelding zijn wij genoodzaakt kosten in rekening te brengen.
Organisatie
Deze conferentie wordt georganiseerd door Nederlands Kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD).
Accreditatie is aangevraagd bij:
- Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)
- Federatie van Gezondheidszorgpsychologen (FGzP)
8
Route
De Ontvangstzaal is te vinden bij het Economiegebouw op landgoed Veldwijk.
Dit landgoed bevindt zich vlak bij het NS-station van Ermelo. Op het landgoed wijzen borden de weg naar
de verschillende gebouwen. Maakt u gebruik van een navigatiesysteem om naar landgoed Veldwijk te
komen dan kunt u het beste het station van Ermelo invoeren. Naast dit station is één van de ingangen
van het landgoed te vinden.
9
Deelnemende instellingen
Logo Instelling
Naam instelling
Academisch ziekenhuis Maastricht
www.azm.nl
Altrecht
www.altrecht.nl
Angst, Dwang en Fobiestichting
www.adfstichting.nl
Contactpersoon
Dhr. dr. F. Peeters
Dhr. P. Dingemanse
Dhr. J. Koning
Mw. J.T.E. van Hamersveld
Prof. dr. F. Boer
Depressie vereniging
Dhr. G. Plessius
www.depressie.org/
GGNet
Mw. dr. C. Van Boeijen
www.ggnet.nl/
GGZ Centraal (voormalig GGz
Meerkanten)
www.ggzcentraal.nl/
Dhr. dr. H.J.G.M. van
Megen, psychiater
Mw. drs. Henny Visser
(Marina de Wolf
centrum)
GGZ Drenthe
www.ggzdrenthe.nl
Dhr. L. Timmerman
10
GGZ Friesland
www.ggzfriesland.nl/
GGZ inGeest en
www.ggzingeest.nl,
VUmc
VU Medisch Centrum
www.vumc.nl
Dhr. H. Postma
Dhr. S. de Vries
Dhr. prof. dr. A.J.L.M. van
Balkom
Dhr. dr. G. Meynen
Mw. dr. N. Batelaan
Mw. dr. A. v. Schaik
Dhr. prof. dr. A.J.F.M.
Kerkhof
Leids Universitair Medisch
Centrum
www.lumc.nl
Mw. dr. I.M. van Vliet,
Mentaal Beter
Dhr. Chr. Goedhart
www.mentaalbeter.nl
Pro Persona (voormalig De
Gelderse Roos en GGZ Nijmegen)
www.propersona.nl/Home/
Dhr.dr. J. Spijker,
Dhr. dr. S. Visser,
voorzitter NedKAD
PsyQ
www.psyq.nl
Dhr. K. Schruers
RIAGG Maastricht
www.riagg-maastricht.nl
Mw. Ina Leeuw
11
Trimbos Instituut
www.trimbos.nl
Mw. dr. G. Franx
UMC Groningen
www.umcg.nl
Dhr. dr. E. Ruhé
UMC St. Radboud
www.umcn.nl
Mevr. D. Oosterbaan
Universiteit Maastricht, Vakgroep
Psychiatrie
www.unimaas.nl
Dhr. dr. F. Peeters
Vincent van Gogh voor geestelijke
gezondheidszorg (voormalig GGZ
Noord- en Midden Limburg)
www.vvgi.nl/
Dhr. drs. M. Kaarsemaker
Yulius
(voormalig ‘De Grote Rivieren’)
www.yulius.nl
Dhr. dr. P. Wisman
Zorgverzekeraar
Univé-VGZ-IZA-Trias
www.vgz.nl
Mw. D. Brink
12

Download Report