gezondheid

Themasessie 2:
Fietsen brengt op
Voordelen en risico’s van fietsen
voor de gezondheid
Luc Int Panis (VITO/UH)
Brugge 24 maart 2014
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
1
Agenda (en conclusies)
» Is fietsen gezond ? (ja, meestal wel)
» Enkele resultaten van het SHAPES project
» Blootstelling van fietsers aan luchtvervuiling
» Recente metingen van persoonlijke blootstelling aan luchtvervuiling
(blootstelling aan verkeersemissies is belangrijk)
(vooral voor fietsers door snellere ademhaling)
(gezondheid ???)
» Kosten van kleine fietsongevallen in (SHAPES)
(zelfs kleine ongevallen zijn belangrijker risico dan luchtvervuiling)
» Wat brengt het op (€) ?
» HEAT (WHO)
» Beleidsinstrumenten voor de toekomst: PASTA 7FP
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
2
“Het leidt geen
twijfel dat fietsen
gezond is.”
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
3
Of toch
niet altijd?
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
4
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
5
Walking
in Oxford
street vs Hyde
parkstad:
Korte
blootstelling
in de
Effect op de longen
25/03/2014
6
McCreanor et al. New Engl J Med. 2007
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
7
Hoge UFP concentraties
op het fietspad van de Wetstraat
Nabij “park”
(Louisa Square, KDG laan)
“Drukke” Wetstraat (street canyon)
“Rustige” straat (Jozef II straat)
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
8
Blootstelling op het fietspad
~ ligging tov de rijweg
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
9
Ademhaling is belangrijker dan de concentraties
Fiets
Auto
Men
Women
tidal volume goes up
2.768 2.546
breath rate accelerates 1.549 1.567
Volume increase
4.5
4.0
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
10
UFP dosis per minuut:
altijd hoger voor fietsers
Millions
UFP deposited in lungs per minute
1400
1200
inhaled dose/min Bike avg
DF=0.83
1000
800
inhaled dose/min Car avg DF=0.63
600
inhaled dose/min Car individual DF
400
200
0
Brussels
LLN
Mol
Is een korte blootstelling (~20 minuten)
belangrijk voor de totale blootstelling?
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
11
Persoonlijke blootstelling aan roet
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
12
Persoonlijke blootstelling aan roet
Black
Carbon ng/m³
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
13
Persoonlijke blootstelling aan roet
6% van de tijd in transport =>
kwart van de totale blootstelling
één derde van de dagelijkse dosis
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
14
Het SHAPES/PM²TEN gezondheidsexperiment
Op zoek naar kleine fysiologische effecten
» Fietspad naast de Ring
in Antwerpen
» Fietsersbrug over de Ring
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
15
o.a. klein effect op witte bloedcellen
http://www.ehjournal.net/content/9/1/64
Differences in clinical endpoints per location
Endpoint
ring
Clean room
Difference
P-value
Difference
P-value
Log Exhaled NO, ppb
-2.9% (-3.0% to -2.7%)
0.04
-3.3% (-3.1% to 3.5%)
0.63
Log PFA closure time, s
0.028 (-0.0035 to 0.060)
0.09
0.022 (-0.0045 to 0.048)
0.11
Log Il-6, pg/mL
0.070 (-0.031 to 0.17)
0.18
-0.015 (-0.095 to 0.064)
0.71
Clara cell protein, µg/L
2.8% (-8.0% to 13.7%)
0.61
2.7% (-6.6% to 11.7%)
0.58
Leukocyte counts, per µL
1.3% (-2.0% to 4.6%)
0.44
2.5% (-1.1% to 6.1%)
0.19
Neutrophil counts, per µL
4.6% (0.51% to 13.1%)
0.03
2.4% (-2.3% to 7.2%)
0.33
Percentage neutrophils, %
3.9% (1.5% to 6.2%)
0.003
0.22% (-1.8% to 2.2%)
0.83
Subclinical responses in healthy cyclists briefly exposed to traffic-related air
pollution: an intervention study
Lotte Jacobs, Tim S Nawrot, Bas de Geus, Romain Meeusen, Bart Degraeuwe,
Alfred Bernard, Muhammad Sughis, Benoit Nemery, Luc Int Panis
Environmental Health 2010 9:64
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
16
Hoger gezondheidsrisico voor fietsers?
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
17
Conclusies luchtvervuiling
» PM10, PM2.5 en UFP hebben effecten op de gezondheid
(fietsers en niet fietsers)
» Blootstelling/Dosis fietsers is 5 tot 10 keer hoger (op hetzelfde traject)
» Kleine fysiologische effecten gevonden (door betere methodologie)
» bij veel lagere & kortere blootstelling dan andere studies
» veel sneller na blootstelling dan andere studies
» Exhaled NO
» Aantal en %neutrofielen stijgt
» Geen toename van BDNF
» Belang van deze resultaten voor gezondheid?
» Communicatie?
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
18
Ongevallen
% Fietspendelaars
Ongevalsrisico
(#ongevallen per 100.000 minuten)
Greg
# ongevallen: zeer slecht of niet gekend
# fiets kilometers: onbekend
 Risico: onbekend
 Risicofactoren?
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
19
Risico op klein fietsongeval
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
20
Kosten van fietsongevallen in SHAPES
NO_I
LIGHT_I
ABI_ST
ABI_LT
minor
accident
weight
22.4%
47.5%
25.7%
4.4%
Avg. cost
(€)
295
322
820
9348
100%
841
CI_low (€) CI_high (€)
157
476
244
411
588
1089
3764
17425
579
1205
•Risico op klein fietsongeval is 155 per miljoen gefietste kilometers
(één ongeval om de 6500 km)
•Risico op een letsel is 121 per miljoen gefietste kilometers
(één letsel om de 8300 km)
•Gemiddelde kost van een klein fietsongeval is 841 euro
(0.125 euro/ km)
•Totale kost van kleine fietsongevallen (België) is tussen 57 and 183 miljoen €
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
21
Conclusie
» Uit de literatuur blijkt dat fietsen gezonder is dan niet fietsen.
Indien het de fysieke activiteit van sedentaire mensen verhoogd
» Luchtvervuiling
» Blootstelling kan gedurende korte tijd heel hoog zijn
» Er zijn fysiologische veranderingen waar te nemen
» Wetenschappelijk interessant
» Mogelijk negatieve gezondheidseffecten op langere termijn
 Beleid gericht op reductie van blootstelling
» Ongevallen
» Risico op een ‘klein’ ongeval is veel groter dan gedacht
(zelfs bij ervaren fietsers)
» De kosten zijn hoog => kosten efficiënt beleid is mogelijk
» “Safety in numbers” effect ook voor onervaren fietsers ?
 Omzichtig gefaseerd beleid
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
22
Verder onderzoek
» Wereld gezondheidsorganisatie: HEAT
» Tool waarmee stads- en verkeersplanners zelf
de gezondheidsbaten van fietsmaatregelen kunnen berekenen
» http://www.euro.who.int/HEAT
» Veel factoren zijn nog onbekend
» Meer fietsen = meer fysieke activiteit?
» Ongevalsrisico per kilometer?
» Effecten van luchtvervuiling (op fietsers/anderen)?
» Klimaat, files, …
» PASTA 7FP (2013-2017)
» Dataverzameling in Antwerpen en 6 andere Europese steden
» Start in Antwerpen voorzien zomer 2014
25/03/2014
© 2009, VITO NV – Alle rechten voorbehouden
23
Bedankt voor uw aandacht!
25/03/2014
[email protected]
[email protected]
https://www.researchgate.net/profile/Luc_Int_Panis/

Download Report