Commissiebrief Overslagstation

Mirjam de Rijk @Mirjam_de_Rijk
Wethouder Financiën, Milieu en Duurzaamheid, Economische Zaken, Openbare Ruimte en Groen,
Stadspromotie. Wijken Binnenstad en Zuidwest
Locoburgemeester
Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht
Telefoon 030 - 286 11 14 Fax 030 - 286 10 33
www.utrecht.nl
www
De (plaatsvervangend) leden van Commissie Stad & Ruimte
Behandeld door
Doorkiesnummer
E-mail
Bijlage(n)
Bijlag
e(n)
Uw kenmerk
Uw brief van
Anouk Teuns
030-2866878
[email protected]
Notitie IPR Normag
Datum
Ons kenmerk
Onderwerp
23 januari 2014
14.001212
Notitie afweging overslagstation
Verzonden
Bij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden
Geachte dames, heren,
In het kader van een goede besluitvorming rond het realiseren van een afvaloverlaadstation door de
AVU, heeft de AVU ook de alternatieven voor een overslag in eigen beheer geïnventariseerd, conform
uw motie van 20 juni 2013 (2013/M031). In deze brief vindt u over de uitkomsten van het onderzoek
van de AVU.
Noodzaak van een afvaloverlaadstation
Wat is het strategisch belang?
Het onderzoek is gedaan naar aanleiding van het voornemen van de AVU om met de gemeente Utrecht
een afvaloverlaadstation te realiseren. Op- en overslag is een essentiële schakel in de huishoudelijk
afvalketen1. Er is in de nabijheid van de regio Utrecht geen afvalverwerkingsinstallatie gevestigd en het
is ook niet aannemelijk dat er een nieuwe bij komt aangezien er overcapaciteit in Nederland is voor de
verwerking van huishoudelijk afval. Een afvaloverlaadstation in de nabijheid van Utrecht blijft dan ook
noodzakelijk.
Bij de aanbesteding van het huishoudelijk afval van de AVU in 2009 bleek er in de regio Utrecht
onvoldoende concurrentie te zijn op het gebied van de verwerking van het afval, vanwege het beperkte
aanbod van op- en overslagcapaciteit in de door AVU gewenste omvang en op een door
AVU/Gemeente Utrecht gewenste locatie. In de marktverkenning die door IPR Normag is uitgevoerd in
opdracht van de AVU/Gemeente Utrecht is dit nogmaals geconstateerd. Door het zelf kunnen
beschikken over een afvaloverlaadstation worden flexibiliteit en een betere onderhandelingspositie
bewerkstelligd bij het aanbesteden van een nieuw verwerkingscontract. Zodoende worden meer
aanbieders van afvalverwerkingsinstallaties in staat gesteld een concurrerend aanbod te doen. Dit is in
een eerder onderzoek van de AVU nogmaals naar voren gekomen.
Voor Utrecht geldt aanvullend, dat zij als groene gemeente de zorg voor het milieu hoog in het vaandel
heeft staan. Daarom is het ook voor Utrecht belangrijk om een afvaloverlaadstation voor haar afval zo
dicht mogelijk bij haar inzamelactiviteiten te hebben; zo worden de gereden kilometers minimaal
gehouden en wordt er zo min mogelijk CO2 uitgestoten. Daarnaast geeft de gemeente Utrecht de
voorkeur aan een locatie aan het water, om transport per schip mogelijk te maken, wat ook beter voor
het milieu is.
1 De huishoudelijk afvalketen bestaat uit de volgende onderdelen: inzamelen – voortransport (met
inzamelvoertuigen) – op/overslag – natransport (in bulk) - verwerking
Mirjam de Rijk @Mirjam_de_Rijk
@Mirjam_de_Rijk
Wethouder Financiën, Milieu en Duurzaamheid, Economische Zaken, Openbare Ruimte en
Groen, Stadspromotie. Wijken Binnenstad en Zuidwest
Locoburgemeester
Datum 23 januari 2014
Ons kenmerk 14.001212
Is er voldoende afval op lange termijn?
In de regio Utrecht blijft er de komende 20 jaar voldoende afval om een afvaloverlaadstation te
rechtvaardigen. In een eerder onderzoek van de AVU is berekend dat er in 2040 nog 212.000 ton afval
per jaar moet worden op- en overgeslagen. Hierbij is rekening gehouden met bevolkingsprognoses, de
ontwikkeling van de ingezamelde afvalhoeveelheden tussen 2008 en 2012 en een toename van de
bronscheidingspercentages van de verschillende gemeenten ten gevolge van hun afvalbeleid.
Onderzoek AVU
Op verzoek van de Gemeente Utrecht heeft AVU de vervolgopdracht aan het onderzoeksbureau IPR
Normag aangepast. IPR Normag heeft de scenario's onderzocht om de afvaloverslag van het afval van
de AVU in de regio Utrecht te organiseren: in eigen beheer, uitbesteden aan een marktpartij, of een
combinatie in de vorm van een publiek-private samenwerking. Bij het beoordelen van de scenario's is
een onderscheid gemaakt tussen de faciliteiten en infrastructuur van de afvaloverslag (de hardware) en
de exploitatie en management ervan (de software). De notitie van IPR-Normag treft u hierbij als bijlage
aan.
Balans tussen overheidsbetrokkenheid en de markt
De hardware
Op dit moment is alleen de huidige overslag van AVR feitelijk beschikbaar voor het overslaan van grote
hoeveelheden huishoudelijk afval in of nabij het logistiek zwaartepunt van de AVU. Binnen het logistiek
zwaartepunt zijn er twee à drie private partijen die mogelijkerwijs belangstelling zouden kunnen
hebben om hun overslag faciliteiten uit te breiden of vrij te spelen voor de grote hoeveelheid restafval
en GFT uit regio Utrecht2. De marktwerking is daarmee nog steeds te beperkt. Voor het bouwen van
een nieuw overlaadstation met de benodigde capaciteit moet een significante investering, bij
benadering tussen de 10 en 20 miljoen euro, worden gedaan. Voor een marktpartij geldt dat een
dergelijke investering alleen zal worden gedaan met meerjarige garanties ter borging van de
continuïteit. Hierbij moet men denken aan een termijn van 20 jaar of meer (minimale
afschrijvingstermijn van het overlaadstation). De AVU zal daarom een zeer lange contractrelatie moeten
aangaan met de aanbiedende marktpartij. Daarmee krijgt de uitbesteding van afvaloverslag voor het
huishoudelijk restafval en GFT in regio Utrecht een monopolistisch karakter. Bovendien is het
doorgaans niet zo dat een private partij de kosten van een gebouw (vnl financieringslasten) lager kan
houden dan een publieke partij. Beide overwegingen leiden er daarom toe dat wij het van strategisch
belang achten om grip te hebben op de hardware en dus dat de benodigde faciliteiten in eigendom van
de AVU/Gemeente Utrecht zijn. Hier biedt derhalve het scenario ‘zelf doen’ door de AVU/Gemeente
Utrecht de beste perspectieven.
De software
De exploitatie van een afvaloverslag omvat het management en de uitvoering van de
overslagactiviteiten. Met afvaloverslag zijn grootschalige logistieke processen gemoeid, waarmee grote
hoeveelheden restafval en GFT op adequate wijze worden gebundeld, getransporteerd en aangeleverd
bij diverse verwerkers. Een kritische succesfactor betreft ook hier de continuïteit. De continuïteit van de
inzameling van het huishoudelijk afval in de gemeente(n) kan nagenoeg uitsluitend worden
gewaarborgd, indien het restafval en GFT bij de afvaloverslag kan worden gelost, waarna dit kan
worden afgevoerd naar de verwerkers. Daarom heeft het onderbrengen van de verantwoordelijkheid
van de exploitatie bij een deskundige partij, die bovendien beschikt over een robuuste achtervang op
het gebied van containers en transportmiddelen (in geval van storingen of calamiteiten kan hierop
worden teruggevallen) de voorkeur. Op de markt zijn ook meerdere partijen aanwezig die hierop
zouden kunnen inschrijven. De contractduur voor de exploitatie van een afvaloverslag kan bijvoorbeeld
op 4 tot 8 jaar worden gezet, omdat deze niet verbonden is aan het overslagstation zelf. Het
uitbesteden van het management van een afvaloverslag aan een marktpartij biedt daarom een goed
perspectief.
2 Deze inschatting is gemaakt op basis van bedrijfsprofielen en huidige -activiteiten (waarbinnen de
overslagactiviteit van afval zou kunnen passen)
2/3
Mirjam de Rijk @Mirjam_de_Rijk
@Mirjam_de_Rijk
Wethouder Financiën, Milieu en Duurzaamheid, Economische Zaken, Openbare Ruimte en
Groen, Stadspromotie. Wijken Binnenstad en Zuidwest
Locoburgemeester
Datum 23 januari 2014
Ons kenmerk 14.001212
Conclusie
Uit de onderzoeken blijkt dat een afvaloverlaadstation een essentiële schakel in de huishoudelijke
afvalketen is, die ook in de toekomst noodzakelijk blijft. De marktwerking voor deze activiteit, in
combinatie met de verwerking van huishoudelijk afval is beperkt. Het beschikken over een eigen
afvaloverlaadstation is dan ook noodzakelijk. Hierbij biedt de combinatie van ‘in eigen beheer nemen
van de hardware door de AVU/Gemeente Utrecht’ met ‘het uitbesteden van de software aan de markt'
het beste perspectief. Deze optie wordt door de AVU/Gemeente Utrecht in een integraal bedrijfsplan
verder uitgewerkt.
Met vriendelijke groet,
Mirjam de Rijk
Wethouder
3/3

Download Report