Verslag van 15 september 2014

Verslag milieuraad 15/09/2014
Aanwezig: Johan Keppens, Clement De Craene, Paul Browaeys, Chris De Wolf, Cien De Meyer, Jo Cuyvers,
Jurgen Goossens, Filip Vanderbeken, Veerle Mertens, Marie-Claire De Keyser, Annie Muller, Christiaan De
Schuijmer, Christ Kesteleyn
Verontschuldigd: Eric De Vriendt, Jean-Pierre De Mets
Afwezig: Antoine Van De Velde, Kristof Balcaen, Dimitri Delbeke, Kristof Malfait, Koen Steenhoudt, Marc Merchie

1. Goedkeuring vorig verslag
geen opmerkingen
2. Niet ingaan op voorstel van Natuurpunt (geboortebos) door het bestuur:
aanvullende motivatie van het bestuur:
- in het voorstel van Natuurpunt vzw zou de aanplanting gebeuren door de gemeente op grond die eigendom is
van een vzw: dit vraagt goed uitgewerkte procedure en afspraken en houdt een precendentswaarde in. De
gemeente verkiest om verder te zoeken naar grond die zij zelf in eigendom kunnen verwerven
- perceel is gelegen in overstromingsgebied: geen ideale locatie
- perceel is gelegen langs drukke weg: niet ideaal voor veiligheid bezoekers
- perceel is niet centraal gelegen in zwalm, maar aan grens
- combinatie van speelbos en geboortebos zou idealer zijn
- voorstel was beter via de milieuraad geformuleerd
De milieuraad neemt akte van de bijkomende motivatie van het bestuur. De milieuraad onthoudt dat bij een
toekomstig voorstel ook reeds beter een advies van de milieuraad kan geformuleerd worden. De milieuraad
vraagt naar de visie van het bestuur om een bos te realiseren (verwijzend naar de verkiezingsbelofte). Er wordt
benadrukt dat het quasi onmogelijk is om een geboortebos en speelbos (twee verschillende functies, twee
verschillende soorten bos) samen te realiseren. Een idee dat wordt geopperd zijn geboortedreven in plaats van
een geboortebos…

3. Herbruikbare luiers
Op voorstel van de milieuraad gaat het bestuur akkoord met het invoeren van een subsidiereglement voor
herbruikbare luiers. De subsidie kan na goedkeuring op de gemeenteraad ingaan vanaf 01.01.2015. De
subsidie zal bekend gemaakt worden via de Zwalmse post en de website.

4. Subsidiereglement hemelwaterputten
Naar aanleiding van de nieuwe gewestelijke stedenbouwkundige verordening moet ook het gemeentelijk
subsidiereglement worden aangepast
!!belangrijke zaken in het ontwerp:
- zwalm geeft geen subsidies meer voor bestaande gebouwen en verbouwingen, als het plaatsen van put
verplicht is volgens stedenbouwkundige verordening (besparing van circa 5.500 euro)
- minimum moet er put van 5.000 liter, maximaal 10.000 liter (groter kan mits grondige motivatie voor groot
hergebruik)
- keuring door de drinkwatermaatschappij is verplicht (kostprijs circa € 75)
- samenwerkingsovereenkomst met Vlaams overheid is gestopt, dus ook hun subsidies, onze
subsidiebedragen worden daar niet aan aangepast
- er wordt 50 euro subsidie meer voorzien voor diegenen die keuringsattest kunnen voorleggen
- subsidiebedragen 500 en 750 of dus 550 en 800 euro

5. Belasting voor niet (correct) afkoppelen of illegaal aansluiten op de riolering
Reglement is goedgekeurd op gemeenteraad augustus. Dient eerder als stok achter de deur om de mensen
toch ervan te overtuigen dergelijke zaken correct uit te voeren. Voor de gemeente is dit wel belangrijk
aangezien rioleringswerken gesubsidieerd worden ALS iedereen correct heeft afgekoppeld.
(wie correct afkoppelt bij rioleringswerken in de straat krijgt nog steeds de toelage van € 750 euro van de
gemeente als tegemoetkoming voor de werken)

6. Nijlganzen en ratten
- vraag milieuraad? Zijn nijlganzen zo een groot probleem hier in de regio dat deze moeten gevangen
worden, er worden amper dieren geteld in de omgeving van de Kaaihoeve?
Antwoord Rato: De Nijlgans in regio Gent is een opkomende exoot. Volgens de trend in de tellingen en de
verwachtingen van het inbo zal de populatie ook de volgende jaren stijgen. Bij exoten is het van belang dat
een bestrijding of beheeractie niet alleen op lokale schaal wordt aangepakt maar dat er over grenzen heen
wordt gewerkt. Anders is het niet effectief. Aan de overkant van de schelde aan de scheldemeanders in
Zingem zijn meermaals grotere groepen nijlganzen geteld.
- vraag milieuraad? De dieren worden gevangen in erbarmelijke omstandigheden, de lokvogels hebben geen
beschutting, blijven in het weekend in de kooien zitten, kan dit? Antwoord Rato: Er is een specifieke
vergunning aangevraagd bij het ANB voor het gebruik van de nijlganzenkooi. De cel natuurinspectie van het ANB
heeft de kooi gecontroleerd op onze vraag. Er is rekening gehouden met o.a. voldoende ruimte, voldoende
watervoorziening, voedsel, beschutting door een plexiglas boven op de lokkooi. Bovendien zitten de vogels
maximaal 5 dagen in de kooi. In het weekend worden ze op een weide gezet. De lokvogels en de kooien werden
elke dag nagekeken. In het weekend werden de vallen dicht gezet met spanbandje. Om aan deze afspraak te
voldoen is er een duidelijk protocol opgesteld.
- vraag milieuraad? Wat is er gebeurt met de gevangen dieren? Antwoord Rato: De gevangen dieren zijn gedood
volgens de wettelijke voorschriften en worden onderzocht door het instituut voor natuur en bosonderzoek.
- vraag milieuraad? Wat zijn de gevolgen voor de nijlganzenpopulatie? Wat is het effect van de vangsten?
Antwoord Rato: De opzet van het project was een veldproef om verschillende beheermethoden te vergelijken,
de beste vangperiode te bepalen, en het verschil tussen de verschillende regio's te onderzoeken. De opzet was
niet om massaal nijlganzen te vangen. De resultaten van de proef worden nog verder onderzocht.
- vraag milieuraad? In de laatste vergadering met de milieuraad kwam de opmerking over de rattenbestrijding
dat dit nog steeds met rattenvergif gebeurt, terwijl de gemeente iedereen oproept om geen herbiciden,
pesticiden meer te gebruiken. Niet enkel de ratten en muizen zijn slachtoffer van het rattenvergif maar ook hun
predatoren zoals uilen, valken, buizerds,… De milieuraad stelt de vraag of de rattenbestrijding niet op een
andere manier kan georganiseerd worden, bv. door gebruik te maken van vallen. Wat is jullie ervaring, wat is
haalbaar? Antwoord Rato: Er is al sinds 2004 veel verander bij de rattenbestrijding. Vlaanderen is een van de
eerste regio's waar rodenticiden voor muskusratbestrijding verboden is. Sinds 2004 worden muskusratten enkel
nog mechanisch bestreden met klemmen of fuiken.
Voor bruine rat is het een heel ander verhaal. Hier worden wel nog rodenticiden gebruikt. Dit komt omdat de
chemische bestrijding veel effectiever is. En er zijn bijna geen mechanische alternatieven zijn die haalbaar.
Struikelpunten zijn de kostprijs door arbeidsintensief en de beperkte mogelijkheden met mechanisch materiaal.
Bovendien moeten de mechanische bestrijdingsmiddelen ook voldoen aan wetgeving rond dierenwelzijn en
selectief zijn voor de wetgeving i.v.m. bestrijdingsmiddelen.
Voor de bestrijding op openbaar terrein, provincie, gemeente,… worden ook nog rodenticiden gebuikt. Dit wordt
wel goed opgevolgd. Bij het instituut loopt er een onderzoek naar de secundaire vergiftiging door de rodenticiden
bij predatoren. Bovendien zijn de rodenticiden die gebruikt worden (producten met de werkzame stof
Difenacoum en Bromadiolone met een concentratie van 0.005%) niet geklasseerd onder pesticiden. Dit omwille
van de lage dosissen actieve stof en de snelle afbreekbaarheid. De kans op secundaire vergiftiging is laag bij
correct gebruikt. Dit komt omdat rodenticiden zich niet opstapelen in het lichaam van de predator en de
rodenticiden afbreken in het lichaam van de rat van zodra de dood is opgetreden. Echter goede opvolging is heel
belangrijk, want ook andere dieren (veldmuizen, bosmuizen, slakken) kunnen van het gif eten. Zij zijn minder
gevoelig voor rattengif waardoor er meer gif in de ingewanden kan zitten. En net die ingewanden is het eerste
wat predatoren op eten. Hopelijk brengt het onderzoek van het INBO hier duidelijkheid in.
De rodenticiden die bij RATO gebruikt worden zijn aangepast aan de omgeving (omwille van resistentie). Worden
altijd afgeschermd uitgelegd. Er worden geen 3e generatie (giftigere) rodenticiden gebruikt in het veld. En er
word grondig geregistreerd waar het gif is uitgelegd.
Uit ervaring weten wij dat mensen vaak ongewild bruine ratten aantrekken. De meeste haarden van bruine ratten
zitten op particulier terrein waar voedsel en schuilplaatsen aanwezig zijn. Typische voorbeelden (kippenhok,
konijnenhok, composthoop, houtmijt, oogstresten aan akkers) Ik denk dat preventie het belangrijkste is. Hierbij
kan de gemeente er vooral op waken dat voederplaatsen van eendjes, duiven, katten,… vermeden worden. Die
voederplaatsen komt geen enkel dier ten goede.
- vraag milieuraad? Zijn er gemeentes die ook met vallen werken? Antwoord Rato: Er zijn mogelijkheden om
mechanisch te werken. Maar er zijn nadelen aan verbonden een nadeel dat ze gemeen hebben is dat ze allen
arbeidsintensief zijn. Rato combineert de mechanische en chemische bestrijding. Verder zijn er enkel in WestVlaanderen gemeenten die mechanisch werken.
1. levende vangkooi:
-
Werkt bepaalde perioden in het jaar redelijk goed
Moet dagelijks gecontroleerd worden voor de wetgeving op dierenwelzijn
Er is nog een reële kans op dodelijke nevenvangsten doordat veel kleine dieren (wezel, vogeltjes,.. ) geen
koude nacht overleven. Ze hebben immers geen beschutting in de kooitjes.
2. lokaasklemmen:
- werkt ook redelijk goed als de klem bloot staat (niet in bak of buis)
- werkt minder goed als de klem in een bak of buis staat
- Er is kans op dodelijke nevenvangsten.
3. Conibearklem
- Is een klem die op het rattenspoor wordt geplaatst zonder aas (efficiëntst)
- kans op nevenvangsten, maar minder dan bij lokaasklemmen
- veel kennis nodig om mee te werken
Bieden jullie ook ondersteuning aan voor het werken met vallen….? Antwoord Rato: Ja voor
muskusratbestrijding en neen voor bruine rat bestrijding. Er is voorlopig nog te weinig duidelijkheid over de beste
mechanische methoden. Bovendien is het de provincie die gemeenten ondersteunt, en voert RATO vzw diensten
uit voor klant gemeenten (Muskusrat, bruine rat, meldingen bij burgers, kippen, katten, duiven,…). Indien u graag
ondersteuning wenst kan ik navraag doen bij de provincie. Het is ook de vraag of Zwalm zijn waterlopen
overdraagt naar de provincie of niet. Indien de gemeente dat doet kan ze vragen aan de provincie om de
bestrijding van ratten op alle provinciale waterlopen zelf uit te voeren. Zo heeft de gemeente minder openbaar
terrein te bestrijden (en is mechanische bestrijding haalbaarder).
Vanuit de milieuraad wordt de opmerking gemaakt dat het jammer is dat ook in natuurgebieden vergif wordt
geplaatst en wenst te benadrukken dat preventief werken en de inwoners sensibiliseren belangrijk zijn!

7. Statiegeld op blikjes en plastic flesjes
Onlangs kwam Wallonië hiermee in het nieuws omdat ze er aan dachten om dit in te voeren op plastic flesjes
en blikjes. Moet er niet vanuit milieuraad ook een sein gegeven worden aan de Vlaamse Regering?
Reactie VVSG: Het regeerakkoord in Vlaanderen stelt inderdaad dat ook in Vlaanderen men de herinvoering
van statiegeld op blikjes en flessen wil onderzoeken. De OVAM zou daarvoor 150.000 euro uit trekken en dat
onderzoek zou nog dit jaar starten. VVSG zelf heeft daar nog geen uitgesproken politiek standpunt over. Maar
de mening van individuele gemeenten interesseert ons ten zeerste.
De milieuraad wil via een principiële beslissing op de gemeenteraad een schrijven richten naar de Vlaamse
Milieuraad en de minister van Leefmilieu voor het invoeren van statiegeld.

8. VARIA
- verslagen MR aangevuld op gemeentelijke website en op website milieuraad.be
- burgemeesterconvenant: Natuurpunt en Milieufront Omer Wattez vraagt de gemeente om toch toe te treden
tot de burgemeesterconvenant
- MTB-route: De milieuraad adviseert om na verloop van tijd een evaluatie te doen van de mountainbikeroute
en de eventuele aanwezige knelpunten te lokaliseren. Er kan bekeken worden of er aanpassingen dienen te
worden gedaan om de veiligheid van alle gebruikers te garanderen. Ook moet binnen de interne werking van
de gemeente worden rekening gehouden met het onderhoud van de route.
- Stroomgebiedbeheerplannen voor Schelde en Maas: Tussen 9 juli 2014 en 8 januari 2015 liggen de
ontwerpen van de stroomgebiedbeheerplannen voor Schelde en Maas in openbaar onderzoek. Deze plannen
bevatten maatregelen om de toestand van de waterlopen en het grondwater te verbeteren en om het
overstromingsrisico te verminderen. Hieraan zijn ook de ‘vernieuwde’ zoneringsplannen en
uitvoeringsplannen voor alle gemeentes gekoppeld. Gedurende zes maanden kan elke burger, organisatie of
bedrijf de plannen raadplegen en er opmerkingen of bezwaren bij formuleren via www.volvanwater.be
- Ecobouwers opendeur: Maakt de gemeente dit mee bekend? De gemeente maakt dit sinds enkele jaren
mee bekend. In eerste plaats wordt de oproep tot deelnemers op de website geplaatst. Verder wordt ook
communicatiemateriaal voor de actie zelf (dit jaar van 01 tot 11 november ) op de website en in de Zwalmse
post geplaatst.
- stel je straat kandidaat: Bewoners van de Langemunte in Sint-Maria-Latem stelden het stukje groen aan de
parkeerplaatsen en de glasbol kandidaat voor de actie ‘Stel je straat kandidaat’ van het RLVA en kwamen er
ook als winnaar uit. Binnenkort wordt dit stukje dus groen ingekleed en wordt er een rustbankje geplaatst. De
kosten worden gedragen door het RLVA.
- verbijsterende bijen: De actie waarbij de provincie in het voorjaar bloemenzaad verdeelde aan de inwoners
is veranderd in een bloembollenactie die nu in het najaar plaats vindt. Voor de gemeente gaat de actie met het
bloemenzaad wel nog door en zoals de afgelopen jaren werd een deel van de sportsite ingezaaid met
bloemen. De bloembollen kunnen worden afgehaald op het gemeentehuis tussen 6 en 17 oktober (tijdens
openingsuren).

Volgende vergadering donderdag 13 november 2014 om 20.00 uur.
Dagelijks bestuur donderdag 06 november om 20.15 uur.
Veerle Mertens
25.09.2014