Verenigingsblad der SvBMT Protagoras Jaargang 16 • 2014 NUMMER 3 Protatype Around the world: De Amerika’s 5 De Protatype door de jaren heen 17 25 Prot goes Science: Nanorobotics iGEM in Boston Voorwoord & Colofon Spiksplinter nieuw Inhoudsopgave In deze Protatype: Beste lezer, Van de voorzitter 3 Willem Einthoven: BMT... Wat kun je ermee? 4 De Protatype door de jaren heen 5 In the Sprotlight 7 Protpuzzles 9 BME news 11 The ten... 13 Oh, zit dat zo! 15 Delicious American recipes 16 Prot goes Science 17 Student vs. docent 19 BMT on Stage 21 Lieve Bouzo... 23 iGEM in Boston with their MRiGEM project 25 Onderwijszaken 27 Winnaars puzzel Protatype 2 Fotodoolhof: Anke Boschman Calcu-doku: Evi van den Heuvel Column 28 Werken bij 29 Inleveradres kopij SvBMT Protagoras TU Eindhoven Gemini-Noord 1.60 (Prothok) Postbus 513 5600 MB Eindhoven Op de campus 31 Fotopagina’s 33 Afstuderen bij 35 Agenda 37 Protlied 38 Het nieuwe kalenderjaar is alweer een tijdje van start gegaan, de kerstbomen zijn de deur uit, hopelijk hebben we het grootste deel van de winter gehad en de tentamens van het tweede blok zijn ook geweest. De tijd vliegt voorbij en het wordt dus ook weer hoog tijd voor een nieuwe Protatype. Spiksplinter nieuw zelfs, in de nieuwe lay-out! Naar mijn mening is het een vormgeving die goed bij het blad en de vereniging past: strak, professioneel, dynamisch en toch ook jong. In dit nieuwe jasje zal de Protatype zeker pronken tussen de andere verenigingsbladen. Ik ben ook heel benieuwd wat jullie ervan vinden, dus laat het me gerust weten. In dit nieuwe jasje gaat de Protatype ook verder op zijn reis ‘Around the world’. Na Europa zijn de Amerika’s aan de beurt, de werelddelen waarbij men vooral denkt aan de Verenigde Staten, waarin alles groots aangepakt wordt. Van hamburgers tot skyscrapers en van highschools tot de meest high-tech snufjes. Maar Amerika is meer dan dat: het kent vele culturen en het heeft een overweldigende natuur. Denk aan het Braziliaanse Carnaval of de Niagara falls. Genoeg te ontdekken dus en dat begint al op de cover: de redactie op het Rockefeller Center in New York. Ook deze editie van de Protatype staat weer vol nieuwe weetjes, zowel over de Amerika’s als over andere dingen die de studievereniging bezig houden. Het vijfde lustrum is uitgebreid gevierd, de iGEM ploeg heeft de finale in Boston bereikt en Bouzo heeft weer goed advies gegeven aan iemand die met een heftig probleem zat. Kortom: zak even lekker onderuit en geniet van de nieuwe Protatype. 5 De Protatype door de jaren heen 17 Veel leesplezier! Irith Bergsma Hoofdredacteur Protatype Colofon Protatype Jaargang 16, nummer 3 ‘Protatype’ is het verenigingsblad van Studievereniging der Biomedische Technologie ‘Protagoras’. Het heeft een oplage van 400 exemplaren. Redactie Marieke van Driel, Rob Driessen, Nicole van Gestel, Ilona den Hartog, Roy van Hees, Paul Kemper, Robbin Romijnders, Franca Sloos, Dorien Verschuren, Stefan Zijlema Hoofdredacteur Irith Bergsma Onwerp vormgeving Vier Hoog grafisch ontwerp Vormgeving Irith Bergsma T 040-247 27 58 E [email protected] I www.protagoras.tue.nl Prot goes Science: Nanorobotics 25 iGEM in Boston Volgende uitgave April 2014 Drukkerij Drukkerij van Tuijl 040-2435705 www.drukkerijvantuijl.nl 2 Van de voorzitter: Toen was geluk heel gewoon. Tekst: Lisanne Kok “What happens in Las Vegas, stays in Las Vegas.” Een welbekende leus uit Amerika die naar hartenlust wordt herschreven voor gênante situaties die ontstaan zijn na heftige avonden vol misdragingen en overmatig alcoholgebruik. Uit zelfbescherming zal ik het voor mijzelf houden op “What happens in Twente, stays in Twente,” verwijzend naar een van de meest memorabele constitutieborrels waar ik me nog het minst van herinner, die bij ons zusje Paradoks in Enschede. Gemini als een waar Las Vegas (foto: Bart van Eijden) Van de voorzitter: Toen was geluk heel gewoon Las Vegas staat welbekend om de talloze Elvis Presleys die huwelijken voltrekken, de glitter en glamour waarmee flamboyant over The Strip wordt geparadeerd en het bruisende nachtleven dat zich in de talloze hotels, clubs en bars voltrekt. Maar Las Vegas is meer dan alleen de stad van alles wat het daglicht niet kan verdragen. Het is ook de stad van het geluk, of in ieder geval de stad van je geluk beproeven. Vroeger, toen was geluk heel gewoon. Als ik zo vrij mag zijn Gerard Cox te quoten: “We hadden thee en nog geen tv, maar wel radio en lange vingers.” Toen speelden we nog met z’n allen mens-erger-je-niet bij het haardvuur en moesten de elpees nog elk kwartier worden omgedraaid. Geen Top 2000 op de achtergrond, geen smartphones en zeker geen “Scrabbelen met oma, net ‘quadrupeden’ neergelegd #3keerwoordwaarde #yolo”. Te pas en te onpas krijgen we tegenwoordig te horen dat alles vroeger beter was. Soms is dat inderdaad de pijnlijke waarheid: als er geen Top 2000 was hoefde ik Nick en Simon en Jan Smit er ook niet in terug te vinden, zonder smartphones zou ik mijn batterij niet elke dag hoeven op te laden en zonder Twitter blijven de details van het middagje paardrijden en nieuwste dieet van je nichtje je ook bespaard. Maar ook vroeger was niet alles zo vreedzaam als het nu klinkt. Ik moet nog altijd grinniken als het oude Monopolyspel van mijn vader tevoorschijn komt, met de bloedvlekken die de meningsverschillen met zijn zusjes niet kunnen maskeren. gauw wil vergeten? De Van Dale vertelt ons immers dat vroeger ‘in voorbije tijden’ betekent: dat kan van alles zijn. Veranderen we niet stiekem de definitie van vroeger als het ons beter uitkomt? Van “Vroeger waren de postzegels nog maar 39 eurocent!” als we het over twaalf jaar geleden hebben tot “Vroeger hadden we al die onzinnige 3D-tv’s nog niet!” als we vier jaar geleden bedoelen en van “Vroeger was slavernij heel normaal!”, duidend op decennia geleden, tot diezelfde vier jaar geleden: “Vroeger hadden ze nog niet eens 3D-tv’s!”. Zolang we de nadruk maar op ons punt kunnen leggen hebben we het nu eenmaal graag over vroeger. “Scrabbelen met oma, net ‘quadrupeden’ neergelegd #3keerwoordwaarde #yolo” Het bovenstaande wekt de vraag op wanneer iets eigenlijk van vroeger is. Is vroeger van de nostalgische herinnering dat je klein was en nog een Game Boy Color had, of ook van toen je gisteren uitgleed in een volle kantine, een misstap die je maar liever 3 Het kan ook helemaal geen kwaad om terug te kijken naar de gave dingen die gebeurd zijn: We hebben een fantastisch lustrumjaar achter de rug met een geweldig afsluitend diner en feest in Gemini waar nog lang over nagepraat zal worden, er is een nieuwe lay-out gerealiseerd voor de Protatype waar we erg trots op zijn en als bestuur hebben we een mooi vijfgangendiner voor vijftig oud-bestuursleden weten te realiseren. Natuurlijk kijken we ook graag vooruit. Er zijn nog een hoop dingen waar wij als bestuur onze tanden in willen zetten. Een beetje zoals The American Dream: Zolang je bereid bent om hard te werken, zou je altijd de top moeten kunnen bereiken. Met een beetje geluk en een flinke dosis inzet gaan we er dan ook in 2014 weer volop tegenaan! Willem Einthoven: BMT... Wat kun je ermee? Tekst: Joeri Heynens Willem Einthoven: BMT... Wat kun je ermee? Leuk die differentiaalvergelijking oplossen, de structuurformule van het aminozuur lysine kunnen tekenen of een determinant berekenen. Maar wat kun je ermee? Wie zitten er te wachten op dit soort (bijna) alleskunners? Veel BMT-studenten zitten met deze vragen en wij als alumnivereniging Willem Einthoven willen je hier graag bij helpen. Met onderstaande informatie hopen we je wat meer inzicht te geven in waar BMT afstudeerders terecht komen en wat ze na hun studie gaan doen. Wordt het promoveren, doorleren, of toch die baan in het bedrijfsleven? Uit een snelle analyse van onze 230 leden tellende LinkedIn pagina valt één ding direct op: maar liefst 30-35% van de BMT’ers zijn op dit moment aan het promoveren. Niet heel verwonderlijk, kijkende naar het onderzoeksgebied waarin we zitten, de onbekendheid van BMT bij bedrijven en de verleiding om nog vier jaar te mogen studeren en je keuze nog even uit te stellen. Met de huidige ontwikkelingen zal dit echter gaan veranderen: minder subsidies voor promotieplekken en meer BMT’ers. Een gewilde BMT-functie is die van klinisch fysiscus (in opleiding). Op dit moment zijn er ongeveer 20 BMT’ers die deze opleidingsplek hebben bemachtigd en/of hebben afgerond. Het is niet makkelijk door de selectieprocedure heen te komen door de grote interesse en het beperkte aantal plekken. Een promotie op zak hebben is meestal een pré bij het solliciteren. Ook een stage- of afstudeeropdracht in een klinische omgeving geven je een voordeel. Een andere functie die vaker voorkomt is die van (clinical) scientist binnen een bedrijf. Denk hierbij aan de functie bij Philips (MR, X-ray of cardiovascular) of een research functie bij TNO. Ook hierbij is het hebben van een promotie een voordeel. Niet heel gek, aangezien het echte onderzoeksfuncties betreffen. Kun je dan ook iets doen zonder te promoveren? Ja! Sowieso ben je niet kansloos als je geen promotie hebt voor bovenstaande functies, maar zoals je in de figuur ziet, zijn er nog tal van andere functies. Bij veel niet-onderzoek gerelateerde bedrijven is het hebben van een promotie helemaal geen pré: zij zijn voornamelijk op zoek naar mensen met een analytisch denkvermogen. Denk hierbij aan consultancy banen in de zorg (onder andere Gupta Strategists en KPMG), IT (zoals Accenture en Capgemini) of banen die meer strategisch zijn van aard (bijvoorbeeld First Consulting). Bij elk van bovengenoemde bedrijven werken BMT’ers. Voor dit soort functies zijn nevenactiviteiten zoals een bestuur, commissies of een stage in het buitenland een pré. Aan de andere kant zien we regelmatig dat BMT’ers terecht komen in een technische, maar niet medisch gerelateerde omgeving. Zo kwamen we BMT’ers tegen met de volgende functies binnen ASML: product planner, system engineer en architect. Toch liever in een biomedische omgeving aan de slag, maar niet die-hard onderzoek doen? Denk dan aan functies als product specialist (zie het artikel ‘Werken bij’ op bladzijde 29), product manager of account/sales manager medical devices. Verder werken er BMT’ers bij medische bedrijven als Johson&Johnson, Cardialysis en Medtronic, als Clinical Research Associate (monitoren van clinical trials) of Clinical Research Specialist (opzetten en managen van clinical trials). Voor meer informatie waar onze BMT’ers terechtkomen, verwijs ik je naar onze LinkedIn pagina. Succes in jullie zoektocht naar een baan! 4 De Protatype door de jaren heen. Tekst: Irith Bergsma De Protatype door de jaren heen. Tekst: Irith Bergsma De Protatype door de jaren heen Zoals jullie inmiddels allemaal al wel hebben gemerkt, is de Protatype niet meer wat hij geweest is. En dat in positieve zin, aangezien de vormgeving compleet veranderd is! Het 25e bestuur vond dit hoog tijd worden en is trots op het resultaat. De vormgeving van de Protatype kent een grote geschiedenis en het is leuk om hier eens op terug te blikken. Wanneer kwam de eerste Protatype uit? Wie was toen de hoofdredacteur? Hoe ging de ‘montage’ in zijn werk en wat is er in de afgelopen jaren allemaal veranderd? Het verhaal van de Protatype in een notendop. De mening van Geert Litjens Wat vooral opvallend was, was de manier van werken om een Protatype in elkaar te zetten. Knippen en plakken moet je in dit geval letterlijk opvatten. Foto’s werden afgedrukt en opgeplakt, zodat de drukker dit als geheel kon kopiëren. Een digitale camera was er niet, omdat dit niet handig was als leden foto’s na wilden bestellen. Bovendien was internet nog een uniek fenomeen en was de opslagcapaciteit van computers nog zeer beperkt. De allereerste De Protatype was niet het eerste verenigingsblad op de TU/e, maar het 10e bestuur wilde niet langer achter blijven. In mei 1999 verscheen de eerste editie van het blad. In het zwart-wit, met een klein tintje rood op de omslag en met slechts 28 bladzijden. Hoofdredacteur op dat moment was Martijn Froeling, die deel uitmaakte van een driekoppige redactie. Toen al stond er een puzzel in het blad, was er een stukje van de voorzitter en had Bouzo een eigen bladzijde. Het was niet gek dat het blad toen nog niet zo dik was, aangezien er zelfs nog geen masterstudenten waren. In augustus 2002 zijn de eerste BMT-ingenieurs pas afgestudeerd. Het verzamelen van leuke en interessante artikelen was in die tijd dus een hele klus. Eerste full-colour uitgave van het verenigingsblad De vierkante versie De eerste vierkante editie van de Protatype In november 2004 veranderde de lay-out van een A5 formaat naar 21 bij 21 centimeter. Een uniek formaatje dat lekker leest. In april 2007 kwam er nog eens bij dat het blad in full colour uitgegeven werd en dat de lay-out werd vernieuwd. Steeds een stapje mooier, met meer kleur en meer informatieve artikelen. Aan het eind van jaargang 11 werd de 50ste editie uitgegeven, wat een uniek exemplaar is geworden. Dit was een editie met een extra dikke kaft en met gouden letters. De verschillen tussen al die formaten en vormgevingen zijn te zien in de afbeeldingen hierboven. Ter vergelijking Inmiddels is dit al de 71ste editie van de Protatype die verspreid wordt, met hele grote verschillen vergeleken met het eerste blad. Hoe zal de 100ste Protatype eruit zien? Niemand die het weet, maar waarschijnlijk zal het hoogtepunt nog niet bereikt zijn. Hoe dan ook, het is nu al een wereld van verschil, dus tot slot wat cijfertjes om te onthouden: De omslag van de allereerste Protatype Editie nummer 50, met gouden letters en dikke kaft 5 Jaargang 1 - editie 1 Jaargang 16 - editie 3 28 bladzijden dik Zwart-wit uitgave A5 formaat Oplage van 250 Redactie van 3 personen 38 bladzijden dik Full-colour uitgave Formaat van 17 bij 24 cm Oplage van 400 Redactie van 11 personen Toen Irith contact met mij opnam met de vraag of ik een stukje wilde schrijven over het verdwijnen van mijn lay-out voor de Protatype, was ik als eerst heel nieuwsgierig hoe de nieuwe layout er dan uit zou zien. In mijn tijd als hoofdredacteur (eeuwen geleden) was ik al erg jaloers op de professionele look van de Simon Ster (wat je natuurlijk niet en public kan vertellen, maar het is wel waar). Ik kan maar één ding over de nieuwe lay-out zeggen en dat is dat Irith nooit meer die jaloezie hoeft te voelen, want het is heel mooi geworden. In mijn tijd gingen we naar volledig full-color en ik zie dit als de volgende stap naar een mooi, professioneel verenigingsblad. Sommigen vragen zich misschien af waarom de look van de Protatype belangrijk is. Dat komt onder andere door het feit dat Protagoras een belangrijk deel van de inkomsten te danken heeft aan de advertenties in de Protatype. En hoe professioneler het blad, hoe groter de kans dat men bereid is te adverteren. En dat leidt weer tot extra geld voor feesten, activiteiten en andere, veel belangrijkere dingen. Ik kan dan zelf ook niet echt rouwig zijn over het verdwijnen van mijn layout, het was natuurlijk goed bedoeld en het heeft lang stand gehouden, maar het was het werk van een welwillende amateur. En inmiddels is die amateur bezig met de layout van zijn PhD thesis, waar ik mooi wat ervaring van het verleden in kan stoppen. 6 In the Sprotlight: Katrien Vandoorne. Tekst: Dorien Verschuren In the Sprotlight: Katrien Vandoorne. Tekst: Dorien Verschuren Weizmann Institute of Science In the Sprotlight: Katrien Vandoorne Katrien tussen al haar collega’s in Israël In april 2013 is er bij onze faculteit, binnen de Biomedical NMR groep, een nieuwe medewerker aan de slag gegaan: Katrien Vandoorne. We hebben contact met haar opgenomen om erachter te komen wie deze dame is en hoe deze stoere en inspirerende vrouw in Eindhoven terecht gekomen is. Wat doet ze binnen de Biomedical NMR groep? Welke keuzes heeft ze moeten maken en wat zijn lastige situaties waar ze tegenaan gelopen is? Het eerste wat opvalt als je met Katrien praat, is haar Vlaamse accent. Dit is ook niet zo gek, want ze woont in België (Lommel) samen met haar man, zoon Ruben en piepjonge dochter Sarah. Gelukkig ligt Lommel dicht bij de Nederlandse grens en is het maar 25 minuten met de auto naar de High Tech Campus. Haar man is geen Belg, maar een Israëliër. Katrien is na haar studie diergeneeskunde naar Israël gegaan om te promoveren. Ze heeft haar PhD afgerond in het Weizmann Institute in Michal Neeman’s lab, dat gespecialiseerd is in moleculaire beeldvorming van bloedvaten. Hiervan is een voorbeeld te zien in de afbeelding links onder. De afbeelding geeft een immunohistologische kleuring van de lymfevaten in de placenta weer. Veel veranderingen in structuur en functie van weefsels gaan gepaard en worden vaak veroorzaakt door vasculaire veranderingen. Deze veranderingen kunnen plaats vinden in gezonde toestand of tijdens ziekte, of tijdens ontwikkeling of afbraak. Om dynamische informatie van activiteit tijdens angiogenese te verkrijgen, worden bloed en lymfevaten in beeld gebracht met MRI-technieken, samen met geavanceerde optische modaliteiten. Dit onderzoek duurde vijf jaar en daarna is Katrien in hetzelfde lab nog een jaar werkzaam geweest als post-doc om al haar projecten af te ronden. Ze heeft het erg goed gehad in Israël. Haar collega’s zijn heel erg professioneel en hierdoor mocht ze haar eigen onderzoek opstarten, zodat ze helemaal haar eigen ding kon doen. Katrien is in de afbeelding bovenaan te zien in een gestreept shirt, tussen al haar collega’s in Israël. De volgende stap Na het behalen van haar doctoraat heeft Katrien werk aangeboden gekregen in Harvard (Boston), maar omdat ze in het laboratorium van Klaas Nicolaij ook hoogstaand onderzoek doen en Eindhoven een tikkeltje dichter bij huis is, heeft ze hier voor gekozen. Histologische kleuring van lymfevaten in de placenta Op de vraag wat ze nu aan het doen is, antwoordt Katrien vol trots dat ze moeder is. In haar armen ligt 7 Sarah, die net een maand oud is. Ze is dus nog eventjes met zwangerschapsverlof. Hierna gaat ze weer hard aan de slag. Ze is haar eigen onderzoek aan het opstarten om met nieuwe methoden op niet-invasieve manier naar het hart te kijken en om beeldvormende technieken te ontwikkelen voor het vroegtijdig opsporen van nadelige infarctgenezing. Er wordt specifiek gekeken naar de permeabiliteit en macrofaag-infiltratie na een myocardinfarct. Een verandering hiervan kan namelijk een vroege indicator voor hartfalen zijn. Zelf heeft ze een biologische achtergrond, maar samen met de technische kennis die bij de Biomedical NMR groep aanwezig is, gaat de samenwerking goed. De ambities van Katrien Op de middelbare school was ze niet een excellente leerling, maar de cijfers van wetenschapsvakken als biologie, natuurkunde en scheikunde sprongen er wel boven uit. Na haar studie diergeneeskunde aan de universiteit van Gent heeft ze met de organisatie ‘dierenarts zonder grenzen’ vrijwilligerswerk in India gedaan en is daarna als dierenarts in België aan de slag gegaan. Dit werk beviel haar niet goed, doordat het een routine-job was. Ze kon hier alleen maar bestaande technieken in toe passen. Daarom heeft ze besloten om het onderzoek in te gaan, aangezien hier meer vernieuwing en uitdaging in te vinden is. Katrien wil nieuwe technieken ontwikkelen en zo de technische wereld verderop brengen. Dat is haar passie. In de toekomst wil Katrien graag op de TU/e blijven en heeft ze de ambitie om een eigen groep op te zetten in de cardiovasculaire MRI. Het is volgens Katrien heel erg interessant om in Israël te studeren, want er zijn erg goede instituten voor de wetenschap, waaronder het Weizmann Institute of Science, waar ze is geweest. Het Weizmann-Instituut is een universiteit en onderzoekscentrum in Rehovot in Israël. Het Instituut biedt masteropleidingen en promotietrajecten aan in de richtingen wiskunde, informatica, natuurkunde, scheikunde, biochemie en biologie. Er wordt fundamenteel onderzoek gedaan naar baanbrekende medische en technologische toepassingen en in het Michal Neeman’s lab zijn ze geïnteresseerd in de groei en functie van bloedvaten. Met MRI-technieken wordt er de nodige informatie voor het volgen van processen verkregen. Weizmann-Instituut in Israël 8 Protpuzzles: The States and some Maths. Text: Paul Kemper Protpuzzles The States and some Maths MAAK JIJ GEBRUIK VAN VOORKENNIS? Also in this new lay-out, the puzzles can’t be cancelled from the Protatype. Therefore, there are some challenging puzzles chosen for you to complete. Hand in the answers of one or both of the puzzels at the Prothok, because you have a chance to win a Prothok or drink card for In Vivo. The United States of America Most people from the United States are not known for their geographic knowledge. The Netherlands? Is that a city in Amsterdam? But are we Europeans any different? Can we locate Minnesota on a map? Do we even know the capital of Oregon? Prove you can by solving this puzzle. Every coin represents a state. You must combine the name of these six states with the correct number on the map. Good luck! Futoshiki The goal of this puzzle is to fill a grid with digits (1-6) so that each column and each row contain each digit only once. Additionally, there are ‘greater than’ (>) signs and ‘less than’ (<) sings between adjacent cells, which signify that the digit in one cell should be greater than another. KOM NAAR DE BEDRIJVENDAG www.wervingsdagen.nl 2014 25 FEBRUARI study association industrial design SVTN “J. D. van der Waals” 9 BME news: Smart knife sniffs out cancer cells. Text: Rob Driessen BME news Smart knife sniffs out cancer cells Scientists at Imperial College London have developed an “intelligent knife” that can tell surgeons immediately whether the tissue they are cutting is cancerous or not. In the first study to test the invention in the operating theatre, the “iKnife” diagnosed tissue samples from 91 patients with 100 percent accuracy. Instantly providing information that normally takes up to half an hour to reveal using laboratory tests. In cancers involving solid tumours, removal of the cancer in surgery is generally the best hope for treatment. The surgeon normally takes out the tumour with a margin of healthy tissue. However, it is often impossible to tell by sight which tissue is cancerous. One in five breast cancer patients who have surgery require a second operation to fully remove the cancer. In cases of uncertainty, the removed tissue is sent to a lab for examination while the patient remains under general anesthetic. The iKnife is based on electro surgery, a technology invented in the 1920s that is commonly used today. Electrosurgical knives use an electrical current to rapidly heat tissue, cutting through it while minimizing blood loss. In doing so, they vaporize the tissue, creating smoke that is normally sucked away by extraction systems. The inventor of the iKnife, Zoltan Takats of Imperial College London, realized that this smoke would be a rich source of biological information. To create the iKnife, he connected an 11 BME news Oldest human DNA fragment makes our history even more mysterious Another ancient genome, again another mystery. DNA gleaned from a 400,000-year-old femur from Spain has revealed an unexpected link between Europe’s hominin inhabitants of the time and a cryptic population, the Denisovans, who are known to have lived much more recently in southwestern Siberia. electrosurgical knife to a mass spectrometer, an analytical instrument used to identify what chemicals are present in a sample. Different types of cells produce thousands of metabolites in different concentrations, so the profile of chemicals in a biological sample can reveal information about the state of that tissue. The technology was then transferred to the operating theatre to perform real-time analysis during surgery. In all the 91 tests, the tissue type identified by the iKnife matched the post-operative diagnosis based on traditional methods. While the iKnife was being tested, surgeons were unable to see the results of its readings. The researchers hope to carry out a clinical trial to see whether giving surgeons access to the iKnife’s analysis can improve patients’ outcomes. “These results provide compelling evidence that the iKnife can be applied in a wide range of cancer surgery procedures,” Dr Takats said. “It provides a result almost instantly, allowing surgeons to carry out procedures with a level of accuracy that hasn’t been possible before. We believe it has the potential to reduce tumor recurrence rates and enables more patients to survive.” Although the current study has focused on cancer diagnosis, Dr. Takats says the iKnife has many other features, such as identifying tissue with an inadequate blood supply, or types of bacteria present in the tissue. He even carried out experiments using the iKnife to distinguish horsemeat from beef. The iKnife at work BME news: Oldest human DNA fragment makes our history even more mysterious. Text: Rob Driessen References: news.sciencemag.org imperial.ac.uk The DNA, which represents the oldest hominin sequence yet published, has left researchers baffled because most of them believed that the bones would be more closely linked to Neanderthals than to Denisovans. The fossil was excavated in the 1990s from a deep cave in a well-studied site in northern Spain called Sima de los Huesos (‘pit of bones’). This femur and the remains of more than two dozen other hominins found at the site have previously been attributed either to early forms of Neanderthals, who lived in Europe until about 30,000 years ago, or to Homo heidelbergensis, a loosely defined hominin population that gave rise to Neanderthals in Europe and possibly humans in Africa. A team form the Max Planck Institute in Leipzig sequenced most of the femur’s mitochondrial genome. The resulting phylogenetic analysis — which shows branches in evolutionary history — placed the DNA closer to that of Denisovans than to Neanderthals or modern humans, which raises more questions then it answers. The team’s finding does not necessarily mean that the Sima de los Huesos hominins are more closely related to the Denisovans, a population that lived thousands of kilometres away and hundreds of thousands of years later, than to nearby Neanderthals. This is because the mitochondrial genome tells the history of just an individual’s mother, and her mother, and so on. Nuclear DNA, by contrast, contains material from both parents (and all of their ancestors) and typically provides a more accurate overview of a population’s history. But this was not available from the femur. With that caveat in mind, researchers interested in human evolution are scrambling to explain the surprising link, but everyone has their own ideas. The Leipzig team leader notes that previously published full nuclear genomes of Neanderthals and Denisovans suggest that the two had a common ancestor that lived up to 700,000 years ago. He suggests that the Sima de los Huesos hominins could represent a founder population that once lived all over Eurasia and gave rise to the two groups. Both may have then carried the mitochondrial sequence seen in the caves. But these mitochondrial lineages go extinct whenever a female does not give birth to a daughter, so the Neanderthals could have simply lost that sequence while it lived on in Denisovan women. Reference: nature.com 12 The ten... most outrageous lawsuits. Text: Stefan Zijlema The ten... most outrageous lawsuits. Text: Stefan Zijlema The ten... most outrageous lawsuits Everyone has heard examples of some of the ridiculous lawsuits in the United States. A McChicken sold to you without sauce could be your chance to become a millionaire. In this edition of “The ten...” some of the most outrageous lawsuits will be discussed, which have resulted in settlements worth thousands, or even millions of dollars. 10. Suing yourself What? A prisoner in Virginia sued himself, claiming he had violated his civil right and religious beliefs by getting drunk and committing crimes. He sued himself for $5,000,000, but since he did not have an income in prison, he demanded that the government would pay. Unfortunately, it did not work out. How much? $0 9. Mouse in drink What? An oil worker claimed that he found a mouse in his Mountain Dew can and sued the responsible company (Pepsi) for $50,000. Pepsi denied this possibility, but settled with the man. How much? Unknown 8. Sketchers don’t replace the gym What? Sketchers advertised with taglines as “Get in shape without setting foot in a gym!”, which resulted in many people buying these shoes. However, the Weird laws Federal Trade Commission sued them for false advertising, because the shoes did not work. How much? $40,000,000 Because of the fact that every state in the United States can create its own laws, these states are sometimes very strange. These are the ten weirdest I could find. 7. The neighbor’s dog What? A man in Arkansas climbed over the fence of his neighbor and started shooting at his dog, which was on a chain, with a pellet gun. After a while he got too close and the beagle bit him. He sued his neighbor and won. How much? $14,500 6. Coffee spill What? A 79-year-old woman spilled a cup of hot McDonald’s coffee on her lap. It resulted in third-degree burns, which required her to stay in the hospital for eight days. She successfully sued McDonald’s, because the 85°C coffee was hotter than at other establishments, increasing the chances of serious injury. How much? $640,000 5. Breaking your ankle What? A woman in Austin, Texas, sued a furniture store after she broke her ankle when she tripped over a toddler that ran around in the store. The fact that it was her own child did not prevent her from winning this lawsuit. How much? $80,000 Nr. 1: This BMW can actually drive autonomously 4. Garage door What? A burglar in Pennsylvania got stuck in the garage of a house he had just broken into. He had to live on Pepsi and dog food for eight days. He sued the homeowner’s insurance company and won. How much? $500,000 3. Slipping on a soft drink What? A woman in Pennsylvania sued a restaurant because she slipped on a spilled soft drink and broke her tailbone. She won, even though it was her who threw the soft drink at her boyfriend during an argument. How much? $113,500 1. In Alaska, it’s illegal for a child to build a snowman taller than him self on school property. 2. In Arizona, it’s illegal for donkeys to sleep in bathtubs. 3. In Long Beach, California, it’s ille gal to curse on a minigolf course. 4. In Georgia, it’s illegal to tie a gi raffe to a telephone pole. 5. In Illinois, it is illegal to give light ed cigars to pets. 6. In Indiana, it’s illegal for liquor stores to sell milk or cold soft drinks. 7. In Louisiana, it’s illegal to wear an alligator costume. 8. In Maryland, it’s illegal to mistreat oysters. 9. In Minnesota, it’s illegal to sleep naked. 10.In Tennessee, it’s illegal to use a lasso to catch a fish. 2. Warning labels What? Two carpet layers were severely burned when a container of carpet adhesive exploded after the heater it was standing next to turned on. The warning labels “keep away from heat” and “flammable” on the container apparently weren’t clear enough. How much? $8,000,000 1. Cruise control Nr. 7: The biting dog who had to pay $14,500 13 Nr. 3: A woman won $113,500 because of her own spoiled drink What? A woman in Oklahoma bought a new motorhome and decided to try the cruise control function on the highway, after which she left the driver’s seat to go make a sandwich. The motorhome obviously crashed. She sued the company, because the manual didn’t say that you couldn’t actually leave the driver’s seat while on cruise control. How much? $1,750,000 plus a new motorhome You will not see this in Illinois 14 Oh, zit dat zo! De Amerikaanse vlag. Tekst: Marieke van Driel Oh, zit dat zo! De Amerikaanse vlag Delicious American recipes Een van de meest gebruikte Amerikaanse symbolen is de Amerikaanse vlag. Deze rood-wit gestreepte vlag met in het blauwe kanton vijftig witte sterretjes is ook erg belangrijk voor de Amerikanen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat kinderen op school ’s morgens voor de lessen beginnen trouw zweren aan de vlag middels de ‘Pledge of Allegiance’ en dat er veelvoudig onderzoek gedaan is naar de eerste naaister van de vlag. Waarom is deze vlag zo belangrijk voor de Amerikanen? En hoe is het ontwerp van deze vlag tot stand gekomen? In dit artikel wordt geprobeerd antwoord te geven op deze vragen. After we’ve visited Europe it’s time to move on, on our journey around the world. Our next stop will be the America’s. These continents offer a lot of great cuisines. During my time in The States I noticed there is a wide variety of food you can get. Especially when you are in the bigger cities. Of course you know how to make burgers, since one of my colleagues already explained to you in year 14 of this magazine. Here I reveal to you the secrets of guacamole, donuts and poutin. Guacamole Let’s start with guacamole. For this great side dish we need: Two avocados, a half red onion, two cloves of garlic, a half tomato, one lemon and some salt and pepper for seasoning. Van de Engelse vlag tot 50 sterren De eerste Amerikaanse vlag miste het blauwe kanton met de witte sterretjes. In plaats daarvan was er een kanton met de toenmalige Britse vlag, deze verwees naar de wens om de hechte banden met het Verenigd Koninkrijk te behouden. De dertien rode en witte strepen stonden voor de uniciteit en eenheid van de dertien kolonies. Deze vlag werd de ‘Grand Union Flag’ genoemd en was de officiële vlag van Amerika toen in 1776 de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring werd getekend. Een jaar later werd er echter al een nieuwe Amerikaanse vlag aangenomen, genaamd ‘Stars and Stripes’. De Britse vlag in het kanton werd vervangen door een cirkel van 13 sterren, waar elk van de sterren een Amerikaanse staat voorstelde. Een naaister uit Philadelphia, Betsy Ross, wordt het maken van de eerste Amerikaanse vlag toegekend. Door journaals, dagboeken en geschriften van het Continental Congress van Washington is dit tot op heden echter niet bevestigd. Toch wordt het patroon waarbij de sterren in een cirkel in het kanton worden geplaatst ook wel het Betsy Ross-patroon genoemd. Er was geen specifieke opmaak voor de sterren vastgelegd. Er werd daardoor ook veel gebruik gemaakt van een ander patroon: de dertien sterren verdeeld over horizontale rijen. Dit patroon werd beschouwd als het standaardpatroon. In 1795 veranderde de vlag weer, Vermont en Kentucky traden toe tot de Verenigde Staten. Het aantal sterren en strepen werd verhoogd tot vijftien. Toen in de jaren erna weer enkele staten toetraden, werd het aantal sterren en strepen niet verhoogd, waarschijnlijk omdat men dat als te veel gedoe beschouwde. In 1818 werd besloten dat het aantal strepen op dertien zou worden vastgesteld, ongeacht het aantal staten. Het aantal sterren zou sindsdien gelijk zijn aan het aantal staten. Wanneer het aantal sterren op de vlag werd uitgebreid, gebeurde dit steeds op Independence day (4 juli). De laatste toevoeging was van Hawaï in 1960. Het huidige aantal sterren is 50. Symbool voor vrijheid ‘Pledge of Allegiance’ op school 15 Delicious American recipes. Text: Rob Driessen Voor veel inwoners van de Verenigde Staten staat de vlag voor de individuele en personele vrijheden zoals uiteengezet in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. The first step is to finely cut the onion, garlic, tomato and lemon. For the next step you need your avocados. Cut around the pit, slide the two created halves in opposite directions to open the avocado and take the pit out. Carefully make some cuts in two directions and scrape with a spoon layers out of the avocado. You can immediately put the scrapings into your bowl with the other ingredients. To make a delicious sauce, add all the ingredients together and add some lemon juice. Crush the avocados and stir and mix everything around with a fork. Finish your dish with some salt and pepper. Donuts From Quebec: Poutin Poutin is a typical dish from Quebec. Even for student-chefs like us, this dish is not extremely complicated to prepare. For this Canadian dish we need fries, cheese curds and gravy. Step one is putting your fries on a plate. By putting cheese curds on top of your fries you already completed step two. The third and final step is pouring warm gravy over your fries and cheese so the curds will melt a bit. With this threestep approach the Québécois have been successful. Another truly American snack is, of course, the donut. The ingredients needed are: Two bags (7 g) of active dry baker’s yeast, four tablespoons of warm water (45°C), 350 ml lukewarm milk, 100 g caster sugar, one teaspoon salt, two eggs, 75 g butter, 575 g flour, one liter oil for frying, 200 g icing sugar and 1.5 tablespoon vanilla extract. First, sprinkle the yeast in the warm water and let it stand for five minutes until foaming. Put the yeast mixture, milk, sugar, salt, eggs, butter and half of the flour in a large bowl and stir for two minutes. Add the remaining flour, a little at a time, until the dough is no longer sticking to the bowl. Knead the dough for five minutes more until it’s smooth and elastic. Place the dough in a greased bowl and cover it. Put it in a warm place and let it rise until the volume doubled. The dough is ready when it springs back a little when you press it. After this, place the dough on a floured surface and roll it out into a slab with a thickness of around one centimeter. Prick a whole in it to make the donut and let it rise again until it doubles in volume again. Cover them lightly with a cloth. Melt the remaining butter in a saucepan. Stir in powdered sugar and vanilla until it’s smooth. Remove the butter from the heat and stir in one tablespoon of hot water at a time until the glaze is thin, but not watery. Leave the glaze for later use. To finish your baking-project, heat a frying pan or heavy oil to 175°C. Let the donuts slide in the hot oil. Turn the donuts as they come to the surface. When the donuts are brown, remove them from the oil. Dip the donuts into the glaze while they are still warm and place on the rack to allow the excess glaze to run off. 16 Prot goes Science: Nanorobotics, a promising method for targeted drug delivery. Text: Nicole van Gestel DNA nanorobot by Douglas et al (2012). It performs via a lock-key principle. The DNA structure carries a load (could be a drug) and this will only be released when the right proteins are present. Via this idea drugs can be delivered in desired places like tumours or in diseased organs. Prot goes Science Nanorobotics, a promising method for targeted drug delivery The science fiction idea of little robots that can enter the human body to travel to specific places to, for example, deliver a medicine, sounded strange until some years ago. Lately, more and more articles appear in scientific journals about synthetic DNA that is able to self-assemble into operational molecular-scale devices. The idea of scientists is to use these DNA nanorobots for smart drug delivery (targeted drug delivery). A lot of research is going on to find ways to target drugs precisely in the human body, but a lot of possibilities are expensive and are not (yet) able to penetrate into the specific target places. Therefore the drug delivery via DNA nanostructures is promising. Ideally, a delivery system should have a combination of properties including the preservation of the biological activity of the drugs and protection from chemical and enzymatic degradation, penetration across in vivo barriers and co-delivery of two (or more) different medicines. Rapid advances of nanotechnology offer great promises for developing nanocarriers (or nanorobots) that contain the previous mentioned features and are able to deliver the drugs ‘smart’. This means that they are able to release the drugs at specific places (like tumors). NA nanorobots are, as the name already suggests, synthetic DNA strands that assemble in a nanoscale system. The underlying principle of the DNA self-assembly in these systems is the programmability of DNA strands by their specific Watson-Crick binding of DNA bases. As known by the research of Watson and Crick (1953), DNA contains four different bases: adenine (A), cytosine (C), guanine (G) and thymine (T). Typically, A only pairs up with T and C only likes to bond with G. Using this principle scientists are able to make DNA objects with many different geometries (nanoscale, see figure 1). But even more important in the research to use these nanorobots as a ‘smart’ drug delivery vehicle, is the fact that the dynamic behaviour can be controlled. For example by the action of particular DNA enzymes that can ‘lock’ and ‘unlock’ the DNA structure, or via environmental changes such as pH or temperature. Prot goes Science: Nanorobotics, a promising method for targeted drug delivery. Text: Nicole van Gestel release the load consist of two different proteins, so it will only open if both proteins are present. When both bind their targets, the structure will change conformation and the structure will release its load. The construction of the three-dimensional structure is done via so called ‘DNA origami’. The structure is created along a predetermined path. Nanostructures made by DNA origami can be designed to present addressable surface features at which other particles or molecules can be precisely positioned. This is very important in ‘smart’ drug delivery, because in this way scientists are able to make structures that can carry specific molecules or attach at specific receptors. Of course this is only one example of all the possibilities with the DNA strands, but it gives an idea of how the DNA robots could be used for drug delivery. The next challenge is to find a good approach to use the developed nanorobots to function as a real drug delivery vehicle in vivo. Nowadays researchers of the mentioned example are trying to find a way to make the DNA robots stable in presence of proteins in the blood, so that they will definitely only release their load at specific targeted places. Therefore, not only more knowledge on the DNA nanorobots is needed, but also more knowledge about biological systems in healthy and diseased situations is very welcome. A second optimization that is needed on this specific example is the loss of complexity, to be able to produce in large scale. The research field on DNA nanorobotics is emerging and promising. However, a lot of work still needs to be done. But it may be a good and more or less cheap solution in ‘smart’ drug delivery. References: J. Fu & H. Yan (2012) Controlled drug release by a nanorobot. Nature Biotechnology 30 (5) p. 407-408 H. Chandran, N. Gopalkrishnan & J. Reif (2013) Nanorobotics: Current Approaches and Techniques, Chapter 18, NanoRobotics, p. 355-382. Springer-Verlag, New York. J. Li, C. Fan, H. Pei, J. Shi & Q. Huang (2013) Smart drug delivery nanocarriers with self-assembled DNA nanostructures. Advanced Materials 25 p. 4386-4396 Friends Healthcare robot ‘Amigo’ may find some friends in his nanorobotic brothers and sisters! Not only mechanical engineers produce robots, it is also an emerging field which can be seen as biomedical or pharmaceutical. Be prepared, science fiction may be closer than you think! “Origami is used to fold the DNA” In May 2012, Jinglin Fu & Hao Yan published a small article in Nature Biotechnology with the title ‘Controlled drug release by a nanorobot’. We, the biomedical engineers of the future, are of course very interested in these kind of articles: it is about science, which is used to try to heal sick bodies. Therefore this little space in the Protatype is filled to give us some insights in this interesting field of research. 17 The example of the DNA nanorobot designed by Douglas et al (2012) performs with the principle of a locked structure that can be opened by a specific ‘key’ (figure 2). The hexagonal structure can be loaded and the load will be released when the robot is opened. The specific ‘key’ to open the structure and Different examples of self-assembled DNA nanostructures. Reference: J. Li et al (2013) Advanced Materials 25 18 Student vs. docent: Koen Franse. Tekst: Franca Sloos Student vs. docent: Peter Bovendeerd. Tekst: Franca Sloos Naam Koen Franse Leeftijd 18 jaar Woonplaats Eindhoven, vroeger Venlo Hobby’s Zingen, gitaar spelen, saxofoon spelen en drummen in bandjes Protagoras Sinds een paar maanden bij de feestcommissie, eerst als feutje en nu als heuse secretaris BMT/MWTBMT TU/e sinds... September 2013 Vervoer TU/e Tien minuutjes op de fiets Naam Peter Bovendeerd Leeftijd 53 jaar WoonplaatsHelmond Hobby’s Muziek luisteren, stamboomonderzoek doen en werken Functie TU/e Universitair docent TU/e sinds... Al 25 jaar Vervoer TU/e Met de fiets Koen Franse, eerstejaars student BMT Peter Bovendeerd, universitair docent faculteit BMT en MWT Student vs. docent Koen Franse en Ook in deze editie worden er weer een student en docent met elkaar vergeleken. Dit maal Koen Franse, eerstejaars student BMT, en Peter Bovendeerd, universitair docent van de faculteit. Hoe ziet een gemiddelde dag van hen eruit, hoe beoordelen ze het vak Toegepaste Natuurwetenschappen en hoe denken ze over onze campus? De dag van Koen Koen: “Sinds ik een kamer heb in Eindhoven kan ik ’s ochtends lekker een uurtje langer doorslapen. Als de wekker gaat, snooze ik meestal nog een half uur door, waardoor ik amper tijd heb om me klaar te maken en daardoor op het nippertje op tijd (lees: net te laat) aankom op de TU/e. Na de eerste twee uur college ga ik even gezellig in de rij staan voor het koffiezetapparaat in de kantine en dan richting de begeleide zelfstudie. Mijn voornemen is altijd om die tijd goed te benutten, maar meestal eindigt het iets gezelliger. Meestal heb ik ’s middags nog een OGOvergadering, of ik heb de middag lekker vrij. Deze besteed ik dan aan huiswerk maken, maar ik wil ook een sportkaart kopen om weer eens wat actiefs te gaan doen na een half jaar stil te hebben gezeten. Daar kan ik die middag dus goed voor gebruiken. ’s Avonds eet ik meestal samen met mijn huisgenoten. Daarna studeer ik nog wat, lig ik op de bank tv te kijken of ga ik wat gitaar spelen.” Toegepaste Natuurwetenschappen Wat vind je van het vak Toegepaste Natuurwetenschappen (TNW)? Koen: “Handig. Alle natuurkunde van de middelbare school was alweer een beetje weggezakt na die heerlijk lange zomervakantie, dus het is fijn om al die basisonderwerpen weer even op te halen. Natuurlijk wordt er bij TNW wat dieper op in gegaan dan op het VWO, maar ik heb natuurkunde altijd wel interessant gevonden, dus dat vind ik niet erg.” 19 Waarin lijkt het vak op andere vakken? Koen: “Dat is een beetje een moeilijke vraag, omdat ik pas sinds september bezig ben op de TU/e. Maar het valt me wel op dat een aantal dingen die we bij Calculus hebben gehad nu gelijk toegepast worden bij TNW.” Hoeveel procent verwacht je dat het vak in één keer haalt? Koen: “Ik verwacht dat het grootste deel van de studenten TNW het de eerste keer wel haalt, ik denk in ieder geval dat het bij mij wel moet lukken. Als je genoeg oefent krijg je vanzelf onder de knie hoe je bepaalde opgaven moet aanpakken en dat lijkt me het belangrijkste om dit vak te halen.” Wat hoop je dat nog zal veranderen aan dit vak? Koen: “Ik vind het erg fijn dat we de tussentoets gewoon schriftelijk mochten maken, want dan kan de docent tenminste zien hoe je aan je antwoord bent gekomen. Andere faculteiten moesten de tussentoets online maken, waarbij er dus alleen naar je eindantwoord werd gekeken. Ik hoop dat andere faculteiten vanaf volgend jaar de tussentoets ook gewoon schriftelijk mogen maken.” De campus volgens Koen Wat vind je de mooiste plek op de TU/e en waarom? Koen: “Ik heb niet echt een favoriete plek op de campus, maar ik vind het altijd wel fijn om de pauze door te brengen op de bankjes in de hal van Gemini.” Heb je nog verbeterpunten voor de TU/e en zo ja, welke? Koen: “Voortaan de CD-rom drive in de laptops laten zitten, haha!” Peter Bovendeerd Wat is je mening over het gebouw Gemini? Koen: “Niet het mooiste gebouw van het terrein. Toen ik het voor het eerst zag vond ik het een beetje een fabrieksuitstraling hebben. Ik twijfel nu nog steeds welke kant ik op moet voor sommige OGO-hokjes en loop nog steeds elke keer de verkeerde trap af naar In Vivo, maar het schijnt dat sommige ouderejaars daar ook nog last van hebben. Verder is Gemini wel functioneel en dat is natuurlijk het belangrijkste.” De dag van Peter Peter: “De indeling van mijn dag verschilt per kwartiel. Dit kwartiel geef ik bijvoorbeeld op maandag eerst twee uur college, daarna twee uur begeleide zelfstudie, vervolgens heb ik een algemene bespreking met een afstudeerster en aansluitend spreek ik met een promovenda. Om drie uur heb ik stafoverleg met collega’s over bijvoorbeeld projectaanvragen of onderzoeken waarna ik om vier uur vaak presentaties heb van bijvoorbeeld stages. Tot slot maak ik om vijf uur het laatste werk af voordat ik naar huis ga. ’s Avonds na het eten maak ik vaak slides voor de volgende dag.” Toegepaste Natuurwetenschappen vierde kwart van het tweede jaar ga ik samen met docenten uit Maastricht een nieuw vak geven, namelijk ‘Modelgebaseerde cardiovasculaire pathofysiologie’.” Hoeveel procent denkt u dat dit vak in één keer haalt? Peter: “Ik denk ongeveer 70%.” Wat hoopt u dat nog zal veranderen binnen dit vak? Peter: “Heel veel. Ik zou liever vier blokken van twee uur geven dan twee blokken van vier uur, zoals het nu is. Verder ben ik niet tevreden over de TU/e-brede manier van toetsen, dit gaat nu namelijk digitaal. Gelukkig kan ik aan de BMT en MWT studenten een schriftelijke toets aanbieden, omdat ik collega’s heb die mij helpen bij het nakijken. Verder vind ik dat er vanuit de TU/e meer ondersteuning moet zijn bij het organiseren van de tussentoetsen. Ik ben wel erg blij met het faculteit-specifieke deel.” De campus volgens Peter Wat vindt u de mooiste plek op de TU/e en waarom? Peter: “Onderin de collegezaal voor een zaal met studenten, want als ik op die plek sta, ben ik bezig met de dingen die ik leuk vind, namelijk lesgeven. Ik vind het ook leuk om gesprekken te hebben met stagiaires, afstudeerders of promovendi.” Waarom bent u gekozen om het vak Toegepaste natuurwetenschappen te geven? Peter: “Ik vermoed omdat ik natuurkunde gestudeerd heb. Ook heb ik vijf jaar lang het vak ‘Fysica in de fysiologie’ gegeven, dat lijkt erg op ‘Toegepaste natuurwetenschappen’. Dat zal ik dan wel goed gedaan hebben!” Heeft u nog verbeterpunten voor de TU/e? Peter: “Deze vraag vind ik lastig om te beantwoorden. Ik hoop dat de TU/e-plannen om prestaties op onderwijs- en onderzoeksgebied evenwichtiger te waarderen ook in daden worden omgezet. ” Lijkt dit vak op de vakken die u normaal geeft? Peter: “Ik vind van wel. De vakken die ik verder geef zijn ‘Modelleren van hartfunctie’ (vierde jaar) en de casus ‘Mechanica van het bloedvat’ (eerste jaar). In het Wat is uw mening over het Gemini-gebouw? Peter: “Ik vind het een mooi gebouw, met een erg mooie naam, waar ik zelf aan mee heb gedacht. Ik vind het wel iets te warm op vloer vier.” 20 BMT on stage: Cartilage cell mechanics in crazy Canada. Text: Robbin Romijnders BMT on stage: Cartilage cell mechanics in crazy Canada. Text: Robbin Romijnders BMT on Stage Cartilage cell mechanics in crazy Canada When you read this I will already be back in Eindhoven. I hope you will nonetheless take your time to read my story, since I had such an awesome time in Calgary. It is not a common city to go to, although Canada is quite popular among students from our faculty. In this short synopsis I hope to give you an idea of what it is like to live and study in the third most populated city of Canada. Working in the HPL Via René van Donkelaar I got in touch with professor Herzog from the Human Performance Lab (HPL) of the University of Calgary (U of C). Part of his research is on cartilage mechanics. After talking to two famous researchers from the group, Scott Sibole and Eng Kuan Moo, I chose to try modeling cell mechanics of chondrocytes near cartilage lesions. Chondrocytes (cartilage cells) are responsible for maintenance of the extracellular matrix (ECM) of cartilage tissue. The composition of ECM affects the specific mechanical properties of cartilage. In damaged cartilage these properties deteriorate which affects the deformations of individual cells. This influences the cell’s activity, and therefore the ECM maintenance. Hence it is interesting to look at mechanical responses of chondrocytes when cartilage is compressed. Gotta see this! Celebrating Canadian Thanksgiving. Amr slices the turkey prepared by my Danish roommate Matsoe Matsoe (Mads). (From left to right: Machiel, Joeri, Amr, Mads, Basia, and Ian. Measuring local strains and stresses at cell level is complex, so mostly people measure mechanical response at the tissue level, or the properties of isolated cells. In order to gain insight in the behavior of cells in situ, that is in the native tissue, finite element modeling is often used. I try to model indentation tests on cartilage tissue. A square block with depth-dependent properties is used to resemble the cartilage. An indenter is then applied onto the tissue up to 15% nominal strain (figure below). I do this trick on different distances from the cartilage’s edge, which acts as the lesion edge. A second model represents the cell. Because the cell is Canada is a beautiful country and being there was a great adventure. My best experiences are the hiking trips in the national parks. Together with two Dutchies (Joeri and Machiel) and our Spanish friend Ainyel we spent a weekend in Banff. In Waterton, we walked into a black bear, an amazing experience. With my parents and uncle, we did two hikes, but the best hike was at Kananaskis when we ended knee deep in the snow. The visiting students office at work. Marie tries to beat her own record. Raf is cheering in the back, and Ainyel is disappointed he couldn’t beat the record. My spot is on the right, just out of sight of the camera. much smaller than the tissue block values for displacements and fluid pressure of the tissue level are interpolated and then prescribed as boundary conditions for the cell model. After prescribing the nodal displacements and fluid pressure the cell model can be ran and analyzed. At the moment of this writing I am still working on processing and analyzing the results, so if you are interested feel free to ask me anytime. Drinking beers in Calgary Arriving in August is the best time. The weather is great and you can enjoy the city life in downtown. From October however, it is getting colder and the bars are no longer opened all day. An indenter is applied on cartilage tissue. The displacements and fluid pressure are interpolated at the small area under the indenter and then prescribed as boundary conditions for the cell model. 21 I have lived together with two Canadians, a Danish guy, and a Chinese. They are all students, so it is not uncommon to drink some beers every now and again (picture on top). Thursdays I always end up at the Den, the undergrads bar at the campus where beers are cheapest. With the people from the visiting students office and with Erica, I always have an amazing time there. To integrate in Canadian society I also tried to watch ice hockey and football, but to be honest I am glad that English Premier League is shown on TV too. I have been to Flames ice hockey and Stampeders football, but the best sporting competition I attended was the World Cup speed skating. Sitting down in the food court with Antoinette de Jong and sitting a table away from Ireen Wüst and Sven Kramer is an amazing experience to me. The best hike was at Kananaskis when we ended up in the snow, unprepared for what we encountered. From left to right: Joeri, Basia, and captain Marie. 22 Lieve Bouzo... Tekst: Anonieme schrijver en Bouzo Lieve Bouzo... Bouzo staat altijd voor je klaar en daarom is zijn rubriek ook weer in de nieuwe vormgeving te vinden! Zit je met een kwellend probleem? Kun je niet meer slapen, omdat je geen oplossing weet? Onze mascotte geeft je graag advies. Schroom dus niet en stel gerust al je vragen. Lieve Bouzo, Lief Anoniempje met tijdtekort, Daar zit ik dan weer, een lange dag in de collegebanken. Het vak dat ik volg is best interessant hoor, begrijp me niet verkeerd, maar de docent praat zo ontzettend langzaam. Als ik van dit college zo’n super hip videocollege zou kijken, zou ik de snelheid zes keer zo hoog kunnen maken en het nog steeds kunnen volgen. Snappen de docenten dan echt niet dat wij meer te doen hebben dan college volgen? We willen ook nog sporten, winkelen bij de nieuwe Primark, dansen, borrelen en feesten in de Santé. En er zitten maar 24 uur in een dag! Voor mij is het bijna onvoorstelbaar; dat er mensen zijn die zoveel willen doen! Ik vermaak me prima met rond glijden in mijn Bouzarium en lekker slapen in mijn Chateau. Mijn leven klinkt zo heel rustig maar dat betekent niet dat ik niets nuttigs doe; slapen is namelijk niet alleen heel fijn, het zorgt er overdag ook voor dat je meer energie hebt en efficiënter en dus ook meer kan doen. Ik slaap altijd voldoende, zo kan ik heel gefocust muizen vangen. Graag zou ik de dagen iets langer willen maken. Een weekend van twee keer 48 uur zou bijvoorbeeld geweldig zijn! Weinig slapen en veel leuke dingen doen met vrienden en familie. De techniek gaat toch zo hard vooruit zeggen ze, lieve Bouzo? Kunnen we de tijd dan niet gewoon wat oprekken? Dan spoelen we de tijd voor de docent een beetje door terwijl hij voor ons gelijk blijft, zodat het college lekker snel voorbij gaat. Ik zit eraan te denken om deze techniek te gaan bestuderen en ontwikkelen. Dit lijkt me een gouden kans voor een glansrijke carrière. Wat denk jij hierover, lieve Bouzo? -XxXAnoniempje met tijdtekort Uit jouw brief begrijp ik echter dat je meer wil dan alleen eten (rare organismen die mensen), het liefst wil je zoveel mogelijk op een dag doen en eigenlijk is het dan nog niet genoeg. Dit probleem heb ik al vaker gehoord van studenten in het Prothok. De Wervingsdagen bood zelfs een training over tijdmanagement aan. Wat ik daaruit heb mee gekregen is dat je veel meer tijd voor jezelf kan creëren door te werken met een ‘to do-archief’. Steeds als je iets bedenkt dat je dat moet doen, schrijf je het op en stop je die notitie in het archief. De notities rangschik je op prioriteit. Als je iets bedenkt wat je binnen drie minuten kan uitvoeren, doe dit dan ook meteen! Ik word al moe van de gedachte om die allemaal te moeten bijhouden, toch schijnt het voor mensen te werken. Om ook jouw vraag te beantwoorden: Het klinkt interessant, nou ben ik natuurlijk geen TU/e-student, toch denk ik dat het vrij lastig is zoiets te realiseren, misschien zelfs onmogelijk. Maar ben jij hier niet bang voor, ga er dan vooral voor en kom mij van al je verdiende centjes vooral een extra muisje brengen! Ga je liever voor de makkelijke weg, denk dan aan bovenstaande tips en kom mij een keer extra knuffelen in je verdiende tijd. Liefs, 23 Bouzo Jouw studievereniging wil het je zo voordelig en makkelijk mogelijk maken. Dus hebben ze een boekenleverancier die daarbij past. Jouw studievereniging werkt nauw samen met studystore. En dat heeft zo z’n voordelen. Doordat we snugger te werk gaan, kunnen we jouw complete boekenpakket snel aanbieden tegen een scherpe prijs. iGEM in Boston with their MRiGEM project. Text: Ardjan van der Linden iGEM in Boston with their MRiGEM project. Text: Ardjan van der Linden iGEM in Boston with their MRiGEM project Around a year ago, seven students from the BMT faculty came together to initialize their participation in the 2013 iGEM competition (International Genetically Engineered Machine competition). Since then these students have spent many hours labouring away at a project of their own design, forfeiting their chance at a carefree summer and choosing instead to spend their time off in the Chemical Biology labs. Their work however was not done in vain. In early October the team participated in the European Jamboree where they were awarded a gold medal and presented with the chance to proceed to the World Finals in Boston, MA. The iGEM competition itself is held annually by MIT (Massachusetts Institute of Technology) and offers university students with a variety of backgrounds a unique chance to participate in a project of their own choosing, as long as this project finds its roots within the field of synthetic biology. In short, synthetic biology can be seen as the application of engineering principles to the fundamental components of biology. In doing so it is the aim of researchers to adapt organisms in such a way that they obtain a functionality they did not previously possess. So which function adaptation did the TU Eindhoven team present to grant them a place in the World Finals of the iGEM competition? The aptly named MRiGEM project of this year’s team aimed to adapt E. coli bacteria in such a way that they could be used as contrast agents for tumours during an MRI scan. To do this they utilized a new presentations, the team was rewarded by the judges with a Gold medal and the chance to participate in the World Finals at MIT in Boston. The team goes along to support the Celtics The team meets iGEM founder Randy at their poster Team members enjoy the Bruins ice hockey match The team answers questions given by the jury at the MIT form of MRI, Chemical Exchange Saturation Transfer (CEST). When using CEST imaging there is no longer any need for the use of heavy metals to provide MRI contrast. Instead, it becomes possible to obtain contrast using the Arginine and Lysine amino acids found within proteins. In October, after having spent most of, if not all of the summer working tirelessly on the before mentioned project, the team thought it was high time to take a four-day weekend break. The destination: Lyon, France. Coincidentally, this also happened to be the location of the European iGEM Jamboree. So instead of a relaxing autumn break, the team decided to attend and present their project alongside 59 other iGEM teams from across Europe. After presenting their project, and attending countless other After a further two weeks of strenuous labour, the team boarded a Delta Airlines flight from Schiphol to Boston Logan Airport. Having learnt from Lyon, the team had ensured a number of days off to spend admiring the prestigious city. Under careful guidance of the team’s supervisor Stijn Aper, the team was able to visit a great number of historic sites alongside the Freedom trail, which blazes red through the heart of Boston. Alongside the team’s historical escapades, they were also able to get a taste of modern American culture: eating Dunkin’ Donuts, raiding shopping malls and embarking upon one of the tallest skyscrapers in Boston. However, among the most memorable experiences for this team was their attendance of multiple sporting events taking place throughout the weekend. The team stood outside Fenway park as the Red Socks won the World Series Baseball, cheered on as the Bruins blasted penalties to destroy the Ducks and finally saw the Boston Celtics get unfortunately dunked by the Milwaukee Bucks. Unfortunately, the team did not manage to pick up any further prizes at the Finals in MIT, but they most certainly had a brilliant time visiting Boston and were more than happy to have been given the opportunity to participate at the Finals. For more information on the project please visit: http://2013.igem.org/Team:TU-Eindhoven The team found that, making use of the angiogenesis which takes place in tumours, they could localise E. coli bacteria in tumorous regions. Taking advantage of this fact they devised a promoter which reacts to the anaerobic conditions presiding in tumours. Using this promoter enabled the team to express a number of proteins of their own design in anaerobic conditions. Each of these proteins was designed in such a way that it presented an abnormally high Arginine or Lysine count. CEST MRI measurements on these proteins showed that a number of proteins did indeed provide the desired contrast on a scan. Outside MIT (from left to right: Zandra Felix, Stijn Aper, Ardjan van der Linden, Pascal Pieters, Sander de la Rambelje, Nick van der Zon, Jacques Ernes and Yicong Chen) 25 Whilst human testing is still far away, the experiments performed by the team have shown that a tumour specific contrast agent, based on the use of CEST providing proteins is a feasible idea. Boston city from above 26 Onderwijszaken: Van tussentoetsen tot weblectures. Tekst: Sjoerd Opdam Onderwijszaken Van tussentoetsen tot weblectures Ook het afgelopen blok zijn er weer een aantal updates in het onderwijs die ik jullie wil laten weten. Er is onder andere vergaderd over het gebruik van ICT in het onderwijs en tussentoetsen. Daarnaast is de stagevoorlichting voor de externe stage in de master geweest. zetten. Hierin kwam onder andere naar voren dat de focus zal liggen op functionaliteiten voor de studenten, dus bijvoorbeeld een elektronische leeromgeving en het maken van videocolleges en weblectures. Hoewel deze laatste twee letterlijk vertaald hetzelfde zijn, is er toch een duidelijk verschil. Een videocollege is gewoon een college dat is opgenomen, terwijl een weblecture een korte uitleg is over een specifiek onderwerp. Bij weblectures ligt het tempo vaak iets hoger en kan ook gebruik worden gemaakt van animaties en filmpjes. Als het goed is zal je hier in de toekomst dus steeds meer van zien! De hoop is dat ICT ook een oplossing kan bieden voor het tekort aan zalen. Natuurlijk kan dit alles erg handig zijn bij het studeren, maar het is wel belangrijk dat het ICT niet als vervanging van contacturen met zowel docenten als studenten gebruikt gaat worden. Bij het vormen van het Bachelor College is door studentadviseurs aangegeven dat het gewenst is dat het onderwijs activeert om te studeren. Het viel namelijk op dat veel studenten gedurende de onderwijsperiode weinig deden en pas in de week voor de tentamens begonnen met leren. Om dit te voorkomen worden nu tussentoetsen gegeven. Op zich een goed idee dus, maar bij sommige vakken wordt nu elke week een tussentoets gegeven, wat de studielast flink verhoogt. Ook wordt soms een groot deel van het cijfer bepaald door tussentoetsen. De studielast is hierdoor naar mijn mening (en die van de jaarraden) te hoog. Ook zijn de studenten van de OC en ik het niet eens met het feit dat tussentoetsen zo zwaar mee wegen voor het eindcijfer. Vandaar dat ik op dit moment aan het kijken ben naar de mogelijkheden voor een regel die een maximum stelt aan het aantal tussentoetsen en de weging in het eindcijfer. Verder is in blok twee de voorlichting voor de externe stage in de master geweest. Naast een presentatie van het STU hebben vijf BMT’ers verteld over hun ervaringen in het buitenland. Zaken als culturele verschillen, visa en places-to-be zijn aan bod gekomen. De belangrijkste tip: begin op tijd! Als je niet op de stagevoorlichting kon zijn maar toch graag de informatie wilt, stuur dan even een mailtje naar onderwijs@ protagoras.tue.nl, dan zal ik de slides toesturen. Column: PRISM - Alles en iedereen bespioneren. Tekst: Roy van Hees Column: PRISM Alles en iedereen bespioneren Iedereen heeft ondertussen wel gehoord van Edward Snowden en zijn onthullingen over PRISM, een groot spionageprogramma van de NSA door Amerika. Onthulling na onthulling volgt en de schaal van het spionageprogramma is ongekend. Internetverbindingen worden getapt, telefoongesprekken geregistreerd, computers geinfecteerd, veilige verbindingen gekraakt en encryptie-algoritmes afgezwakt; niets ontsnapt aan de NSA. Wat me vaak lichtelijk verbaast, is hoe men hier in Nederland op reageert. In Nederland lijkt het men allemaal niet zo veel uit te maken. Minister Plasterk toont nauwelijks iets van een reactie, wat ook tekenend is voor de rest van ons kleine landje. De meeste mensen reageren nauwelijks op het nieuws en als je erover vraagt komen reacties als “Ik heb toch niets te verbergen?” en “Wat maakt het uit?” erg vaak voor. Deze reacties vind ik erg moeilijk te begrijpen. Persoonlijk vind ik privacy een belangrijk recht en ik ben er ook erg op gesteld. Mensen die denken niets te verbergen te hebben zijn ronduit naïef te noemen. Ik vraag me af hoeveel mensen er over zouden blijven als iedereen die ooit illegaal heeft gedownload, een gestolen fiets (of ander waar) gekocht heeft of eens zwart heeft gewerkt in de cel zou verdwijnen. Nee, beste lezer, iets te verbergen hebben we allemaal wel. Maar ach, als het om onze veiligheid gaat, dan moeten we een beetje verlies van privacy maar voor lief nemen is een veel voorkomende mening. Maar als we naar de cijfers kijken zien we een heel ander beeld. De kans om te overlijden in een terroristische aanval is één op twintig milioen. Daarnaast is de NSA niet de organisatie die het lijkt te zijn. Informatie wordt verzameld onder het mom van veiligheid, maar in werkelijkheid worden ook bedrijven bespioneerd. Een mooi voorbeeld hiervan is de spionage van Petrobras, een Braziliaans oliebedrijf. De conclusie is duidelijk, de NSA moet kappen en wij moeten eindelijk eens opkomen voor onze rechten. Koning tappen Met alle aandacht die naar de NSA gaat zou je bijna vergeten dat andere landen ook spioneren, zo ook Nederland. Sterker nog, er is geen enkel land dat zo veel telefoontjes aftapt als Nederland. In 2008 vonden er in Nederland in totaal 26.000 telefoontaps plaats, tegen 2.200 in de gehele Verenigde Staten. “Een weblecture is een korte uitleg over een specifiek onderwerp” Er zijn veel discussies over ICT in het onderwijs, de tijd is namelijk wel rijp voor het gebruik hiervan. Er is een taskforce opgezet door de TU/e die een visie heeft uitgebracht over hoe we ICT moeten gaan in- 27 Als laatste nog een update over de vakenquêtes. Veel studenten weten dit niet, maar onderaan de OASE pagina van een vak is een kopje met ‘vakevaluatie’. Voor de invoering van het Bachelor College kon je hier altijd op een link klikken die door verwees naar de resultaten van de vorige vakenquête. Er is nu echter overgegaan naar een nieuw (nog niet helemaal werkend) enquêtesysteem, echter de link ontbreekt nog. Gelukkig wordt hieraan gewerkt en is er dus binnenkort weer de mogelijkheid om de resultaten te bekijken. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn als je aan het kijken bent welk keuzevak je wilt gaan volgen! Een parodie op Obama’s welbekende “Yes, we can!” 28 Werken bij Artinis Medical Systems: NIRS van Vancouver tot Beijing. Tekst: Marco Dat Marco Dat is mijn naam en ik ben 28 jaar oud. Ik woon in Oosterhout (Noord-Brabant), waar ik terug naar toe ben verhuisd na zeven mooie studiejaren in Eindhoven te hebben gewoond. Doordeweeks vermaak ik mij door een potje te gaan basketballen of lekker een filmpje kijken. In het weekend ga ik graag op stap of andere leuke dingen doen met vrienden. Ik reis graag, vind het leuk om zo veel mogelijk van de wereld te verkennen. Ik vind het erg leuk dat ik door mijn werk op plekken kom waar ik anders nooit was geweest. Marco op Human Brain Mapping 2012 in Beijing Werken bij Artinis Medical Systems NIRS van Vancouver tot Beijing Het is alweer een dikke tien jaar geleden dat ik voor het eerst in de collegebanken van W-Hoog zat. In 2007 ben ik aan de master Medical Engineering begonnen door mijn interesse in de praktische toepassing van onze BMT kennis en het samenwerken met personen met verschillende achtergronden in het ziekenhuis. Ik heb mij verdiept in het cardiovasculair systeem tijdens mijn stage bij het Texas Heart Institute en mijn afstuderen in het Maxima Medisch centrum. Na het afstuderen ben ik meteen aan de slag gegaan bij het bedrijf waar ik nu nog steeds werk: Artinis Medical Systems. Ik ben nu 3 jaar werkzaam als product specialist van de NIRS systemen. Deze apparatuur gebruikt nabij rood licht om, non-invasief, oxy- en deoxyhemoglobine te meten, met name in spier- en hersenweefsel. Mijn taken binnen het bedrijf omvatten voornamelijk het contact onderhouden met (potentiële) klanten. Ik ga geregeld allerlei congressen af om onze producten te demonstreren en voorlichting te geven over welk systeem het beste bij hun onderzoek (en budget) past. Na aanschaf verzorg ik de training en consulteer ik wanneer gewenst bij het opzetten van Tekening van het lichtpad van het nabij rode licht wat door middel van reflectie in de hersenen wordt gemeten. Veranderingen in absorptie worden gebruikt om concentratie veranderingen te berekenen. 29 Werken bij Artinis Medical Systems: NIRS van Vancouver tot Beijing. Tekst: Marco Dat leuk dat onze NIRS-producten onderzoeksystemen zijn en niet voor medische diagnostiek. Hierbij ligt de nadruk meer op wat er allemaal mogelijk is met NIRS en het beantwoorden van onderzoeksvragen, in plaats van medische diagnostiek waarbij het veel gaat om het volgen van allerlei richtlijnen. Mijn BMT-kennis komt uiteraard van pas bij het contact met klanten met uiteenlopende achtergronden. Daarnaast moet ik natuurlijk ook op de hoogte blijven van de laatste technieken op gebied van NIRS apparatuur en wiskundige filtertechnieken. Samen met mijn persoonlijke interesse om mensen te helpen vind ik het erg leuk om adviezen te geven over systemen en protocollen en het helpen bij data interpretatie. Het voordeel (soms ook nadeel) van het werken bij een klein bedrijf is dat je snel overal bij betrokken bent. Denk hierbij aan nieuwe productontwikkeling, testen, prijsbepaling, deelname aan verschillende Nederlandse en Europese projecten en ook sollicitaties. Het is fijn dat dit veelzijdig werk geeft en je mening ook daadwerkelijk telt. Je leert snel dat je keuzes effect hebben en jij daar verantwoordelijk voor bent. Een ander leuk voordeel van mijn functie is het internationaal reizen en het bezoeken van labs overal ter wereld. Terugblikkend op de TU/e is het daar zo slecht nog niet... Volgende week ga ik richting Vancouver om daar een aantal plaatselijke klanten dichter bij elkaar te brengen zodat er hopelijk interessante samenwerkingen ontstaan, die voor ons ook interessant zijn. Eerste week januari ga ik richting Beijing om daar weer een nieuw avontuur te beleven, gewapend met minimale Engelse communicatie, handen en voeten. Ik ga daar training geven aan een aantal nieuwe klanten en het bespreken van de toekomstplannen van onze plaatselijke distributeur. Ben je nieuwsgierig naar de resultaten, of heb je andere vragen kan je natuurlijk altijd contact met mij opnemen via [email protected]! Artinis Artinis is een klein, maar groeiend bedrijf waar op het moment tien man werkzaam is en is gevestigd in Elst. Het bedrijf is ongeveer elf jaar geleden ontstaan als spin-off bedrijf van de Radboud Universiteit. Artinis verkoopt wereldwijd röntgen fantomen en Near InfraRed Spectroscopy (NIRS) apparatuur. een meetprotocol. Hierbij komt mijn BMT-opleiding goed van pas, omdat NIRS verschillende toepassingen en gebruikers met verschillende achtergronden heeft. Ook het opzetten van een gepast protocol is niet voor elk soort wetenschapper weggelegd... NIRS wordt in het biomedisch vlak voornamelijk gebruikt om het zuurstof metabolisme in hersenen en spieren te meten. Het NIRS-signaal op de hersenen heeft een zelfde oorsprong als het BOLD signaal van fMRI. Het nadeel van NIRS is een lagere resolutie en beperkt tot de buitenste laag van de hersenen, waar gelukkig een hoop te meten valt. Het grote voordeel is de grote bewegingsvrijheid en een stuk lagere kostprijs. Het is mogelijk om kleine veranderingen in oxygenatie/bloedvolume te meten die worden veroorzaakt door bijvoorbeeld motorfunctie, visuele of cognitieve stimulatie. Toepassing van NIRS is te vinden in o.a.(neonatale) intensive care monitoring, brain computer interfacing, psychologie, neuromarketing, neurologie, sportonderzoek en effect van voeding en medicijnen. Bij sport, voeding en medicijnonderzoek kan ook het zuurstofmetabolisme in de spier van belang zijn. Vanuit de NIRS-signalen zijn andere parameters zoals blood flow en volume af te leiden. Andere toepassingen zijn te vinden in rehabilitatie, ergonomie en urologie (kijk voor meer referenties op onze website www.artinis.com). Ik vind het persoonlijk erg Voorbeeld van meting op het dijbeen tijdens fietsen. Hieruit is af te leiden dat er meer bloed naar de spier gaat en er ook meer zuurstof verbruikt wordt. 30 Op de campus: Studievereniging GEWIS. Tekst: Paul Kemper Op de campus: Studievereniging GEWIS Tekst: Paul Kemper Op de campus Studievereniging GEWIS De Verenigde Staten is het land van Google, Facebook, Microsoft, Apple en dus Sillicon Valley. Daarnaast is de befaamde Fields Medal, een soort Nobelprijs voor de wiskunde, vernoemd naar de Canadese wiskundige John Charles Fields. Er lopen dus genoeg slimme wiskundigen en informatici rond in Amerika. Maar waarom zou je zover zoeken? Ook in Eindhoven zijn er vele slimme wiskundigen en informatici. GEWIS is de studievereniging waar deze bollebozen zich na het oplossen van ingewikkelde problemen kunnen ontspannen. GEWIS staat voor GEmeenschap voor Wiskunde en Informatica Studenten. Het is tijd voor een nadere kennismaking. Van vervallen tot hypermodern gebouw Waar GEWIS eerst weggestopt was op de tiende verdieping van het hoofdgebouw, zijn ze nu gevestigd in het MetaForum. “We zitten nu in een van de mooiste ruimtes op de TU/e, we hebben een prachtig uitzicht en in de zomer hebben we ook nog beschikking over een dakterras waar we lekker een biertje kunnen drinken!”, aldus Jos. Toch zijn er momenten waarin er nostalgisch wordt teruggedacht aan hun oude ruimte. “Alles wat in het hoofdgebouw stond en wat kapot kon, mocht kapot en was eigenlijk toch al kapot. Dus ja, we konden eigenlijk alles doen en laten wat we wilden, want niemand had last van ons. Nu zitten de decaan en de gebouwbeheerder op dezelfde verdieping waardoor dat niet meer kan”. Bouzo en de vrouwen van BMT Informatica versus Wiskunde Volgens Jos Mangnus, de huidige penningmeester van GEWIS, is de sfeer bij GEWIS uitstekend. “Elke vereniging zal dit natuurlijk zeggen, maar het is wel zo”. De rivaliteit tussen de twee verschillende opleidingen, Technische Informatica en Technische Wiskunde, vallen volgens hem ook erg mee. “Dat heb je altijd wel een beetje, maar dat is allemaal heel erg vriendelijk.” Ook Edwin Hermkes, een student Technische Informatica, en Lotte van Beek, een studente Technische Wiskunde, benoemen de rivaliteit tussen Technische Informatica en Technische Wiskunde als iets positiefs. Dat er weinig vrouwen zijn is volgens Jos jammer. “Maar er zijn nog verenigingen die er op dat gebied nog slechter aan toe zijn, dus we kunnen altijd hen nog uitlachen.” Van wijn drinken tot gamen Net als alle studieverenigingen organiseert GEWIS natuurlijk ook vele activiteiten voor de vele mannen en de paar vrouwen. “Ik denk dat het ‘Wie is de mol?’ weekend een van de meest populaire activiteiten is, we maken er elk jaar ook een soort tv-serie van”, zegt Jos. Ook zijn er vier actieve disputen welke jaarlijks een leuk weekend organiseren. Het nerd-dispuut organiseert een LAN-party, het bourgondisch dispuut organiseert een bourgondisch weekend in een kasteel, het actieve dispuut organiseert een actief Het 32e bestuur van GEWIS weekendje en het Limburgs dispuut zorgt ervoor dat carnaval een groot succes wordt. “We hebben sinds kort ook een commissie die een winter wandel weekend gaan opzetten”, aldus Jos. GEWIS organiseert ook wekelijks een lunchlezing. “Laatst was er bijvoorbeeld een praatje over ethisch hacken van SNS Reaal. Wij betalen dan voor de lunch en die bedrijven geven ons daarvoor weer wat geld.” Een erg goed beeld van BMT’ers hebben de meeste studenten van GEWIS niet volgens Jos. “Jullie zitten ten opzichte van ons een beetje verstopt, ook nog eens achter Simon zeg maar. Al vind ik jullie huidige voorzitter wel echt een typische BMT’er”. Lotte denkt bij BMT aan het feit dat daar veel vrouwen zijn. Hier is Edwin het mee eens, al noemde hij ook een slang. Inderdaad, zelfs bij GEWIS is Bouzo een heuse beroemdheid. Weg met de borrelkaart Zoals het echte informatica nerds beaamt hebben ze het systeem van borrelkaarten al lang achter zich gelaten en vervangen door een digitaal pinsysteem. Jos: “Vroeger hadden we afstreepkaarten waar je een vinkje bij moest zetten als je iets pakte. Het tellen kostte erg veel tijd. Nu kun je een OV-kaart of collegekaart aan het systeem koppelen. Wanneer je dan zo’n kaart langs een scanner haalt, kun je iets aanklikken en wordt er iets afgestreept als het ware. Ik kan het systeem van harte aanraden, het scheelt ontzettend veel moeite.” Een mooie toevoeging is dan dat wij hier ook druk mee bezig zijn! Overeenkomsten met BMT Het uitzicht vanaf het dakterras van het MetaForum 31 Er zijn redelijk wat overeenkomsten te vinden met BMT. Zo zijn Luc Florack en Remco Duits zowel verbonden aan BMT als aan de faculteit Wiskunde & Informatica. Jos heeft zelfs zijn bachelor eindproject uitgevoerd bij Anna Vilanova. “Het ging over been scans. Anna Villanova had ook veel te maken met onze visualisatie groep. De visualisatie groep van informatica in Eindhoven is wereldberoemd en werken zover ik weet ook veel met jullie samen op onder andere het gebied van visualisatie van stromingen van het bloed”. Deze groep wordt geleid door Jarke J. van Wijk en het doel van deze onderzoeksgroep is het ontwikkelen van methoden, technieken en hulpmiddelen om data weer te geven op een interactieve manier. LAN-party van het nerd-dispuut: niet echt een BMT-vrouwen ding? 32 Fotopagina’s: Het OBE, Snorrofeest, BBB en de lustrumweek! Fotopagina’s: Het OBE, Snorrofeest, BBB en de lustrumweek! Fotopagina’s Het OBE, Snorro- feest, BBB en de lustrumweek! Borrelen Bikken Bowlen Donderdag 28 november vond weer een nieuwe editie van de BBB plaats. Eerst gezellig borrelen in In Vivo, vervolgens een heerlijke maaltijd nuttigen in restaurant Queens en tot slot kijken wie de beste bowler is! Oud-besturenetentje Ook voor het 25e bestuur stond het oud-besturenetentje op het programma. Op 16 november was het zo ver: het vijfgangen-diner moest geserveerd worden en volgens hen was het een zeer geslaagde avond! Lustrumweek Het einde van het vijfde lustrum van de vereniging is uitgebreid gevierd in de lustrumweek. De UB-cantus, de lustrumborrel en natuurlijk het spetterende eindfeest met studenten en medewerkers in Gemini! BMT-feest: Snorro! Drie dagen later, op 19 november, was het alweer tijd voor een gezellig BMT-feestje. Snorro was dit keer het thema, passend bij de maand en natuurlijk al die superhelden van de vereniging! 33 34 Afstuderen bij Tommy Maas: Op weg naar nierdialyse zonder complicaties. Tekst: Tommy Maas Mijn naam is Tommy Maas, ik kom oorspronkelijk uit het dorp Teteringen, vlakbij Breda. Daar ben ik trouw supporter geworden van de gezelligste voetbalclub van Nederland: NAC Breda. Verder houd ik me in mijn vrije tijd bezig met voetballen en wielrennen. Naast mijn afstuderen zit ik in het bestuur van afstudeerdispuut 3004, waarmee we elke maand een leuke activiteit organiseren voor de afstudeerders binnen de Materials Technology sectie. Tommy Maas Afstuderen bij Tommy Maas: Op weg naar nierdialyse zonder complicaties Tijdens je afstuderen kun je eindelijk je kennis die je in (minimaal) vier jaar hebt opgedaan, toepassen op een interessant probleem. In dit artikel zal ik uitleggen wat dit voor mij inhoud. Ik ben bezig met een ME afstudeerproject in de cardiovasculaire biomechanica vakgroep. Mijn project vindt deels plaats in een klinische omgeving, dit houdt in dat ik twee dagen per week naar het ziekenhuis in Maastricht ga. Mijn afstudeerproject richt zich op patiënten die lijden aan terminaal nierfalen. Deze patiënten hebben nauwelijks of geen urinevorming meer waardoor afvalstoffen en overtollig vloeistof ophoopt in het lichaam. Op deze manier vergiftigt de patiënt zichzelf als het ware en als er geen niervervangende therapie wordt uitgevoerd, zal de patiënt sterven. Een niertransplantatie is de meest gewenste oplossing, maar door lange wachttijden voordat er een geschikte Schematische afbeelding van AVF. De vene is aan een kant dicht gemaakt en de andere kant is aangesloten op arterie. De vene kan worden aangeprikt voor de dialyse. Geometrie die is gebruikt voor de simulaties, aangegeven zijn de bloedstroom richtingen en de onderdelen die de arterie en vene beschrijven. 35 donor beschikbaar is, kan deze optie vaak niet worden uitgevoerd. De meest gebruikte niervervangende therapie is daarom hemodialyse. Hierbij wordt de bloedstroom van de patiënt aangesloten op een kunstmatige nier buiten het lichaam. Deze kunstnier verwijdert dan de afvalstoffen en de overtollige vloeistof. Deze behandeling wordt drie à vier keer per week vier uur lang uitgevoerd. Je kunt je voorstellen dat dit een zeer ingrijpende verandering is in het leven van nierdialyse patiënten. Om hemodialyse uit te voeren is een goede vaattoegang essentieel. Hiervoor is een bloedvat met een hoge bloedstroom (>300 ml/min), een grote diameter (>6 mm) en een sterke vaatwand nodig zodat het bloedvat herhaaldelijk aanprikbaar is. Een bloedvat dat voldoet aan al deze eisen is niet in het lichaam aanwezig en moet daarom chirurgisch worden gecreëerd. Bij voorkeur wordt er een zogenoemde arterioveneuze fistula (AVF) in de arm gemaakt (figuur links boven), omdat deze vaattoegang de minste complicaties geeft op lange termijn. Voor het creëren van een AVF wordt een ader direct verbonden met een slagader. Zo ontstaat er een lage weerstand waardoor de bloedstroom sterk toeneemt. Vervolgens treedt er een maturatie proces op (duurt ongeveer zes weken), waarbij het bloedvat dilateert en remodelleert. Het gematureerde bloedvat is dan geschikt als vaattoegang. Echter, 30-50% van de nieuw gecreëerde AVFs matureren niet of onvoldoende. Extra interventies zijn dan noodzakelijk om de vaattoegang geschikt te maken voor hemodialyse. Afstuderen bij Tommy Maas: Op weg naar nierdialyse zonder complicaties. Tekst: Tommy Maas Helaas is er nog maar erg weinig bekend over de precieze mechanismen van het maturatie proces. Wel is bekend dat het wel of niet matureren geassocieerd is met de lokale hemodynamica. Daarom is het doel van mijn afstuderen om meer inzicht te krijgen in het maturatieproces door gebruik te maken van patiënt specifieke 3D- modellen van de AVF. Het computermodel geeft additionele hemodynamische informatie als toevoeging op de klinische metingen zoals lokale snelheidsvelden en wandschuifspanningen. Door deze hemodynamische parameters in de tijd te volgen, proberen we meer inzicht te verkrijgen in het maturatieproces. De 3D-simulaties worden uitgevoerd met de eindige elementen methode om de snelheden en drukken van de vloeistof te berekenen. Deze simulaties worden uitgevoerd op een geometrie die de AVF beschrijft (figuur links onder). In de AVF van nierdialyse patiënten komt zoals eerder verteld een zeer hoge bloedstroom voor (500-1000 ml/min), dit maakt het erg lastig om de simulaties goed te laten verlopen. Om toch goede oplossingen te verkrijgen, moeten er veel elementen en kleine tijdstappen worden gebruikt in de eindige elementen methode. Als gevolg hiervan is de tijdsduur van de simulaties erg lang. Tijdens mijn onderzoek ben ik er in geslaagd om een simulatie parallel op meerdere processoren te laten draaien. Verder gebruik ik geometrieën met lokaal meer elementen in plaats van meer elementen over heel de geometrie. Dit heeft de calculatietijd behoorlijk verbeterd. Omdat ik patiënt specifieke simulaties wil doen, heb ik uiteraard ook patiënt specifieke input nodig. Daar- voor heb ik een meetprotocol opgezet om nierdialyse patiënten te meten voordat ze aan het dialyse apparaat worden aangesloten. Deze metingen worden uitgevoerd met ultrasound (figuur onderaan). De keuze voor echografie is gemaakt omdat met deze techniek de metingen makkelijk, snel en zonder schadelijke effecten zijn uit te voeren in het dialysecentrum. Hierdoor kunnen wij patiënten makkelijk in de tijd volgen zonder dat ze extra naar het ziekenhuis hoeven te komen. Bovendien wordt de patiënt toch al aangeprikt voor de dialysebehandeling, waardoor een invasieve drukmeting kan worden uitgevoerd zonder extra handelingen. Dit geeft additionele informatie waarmee de 3D- simulaties kunnen worden gevalideerd. Met de ultrasound metingen kunnen de vaatdiameters en bloedstroomsnelheden worden gemeten. Uit deze metingen kan de geometrie worden verkregen en de randvoorwaarden worden bepaald. Het protocol zal nog verder worden aangepast met het uitvoeren van 3D- ultrasound metingen. Hierdoor kan de geometrische informatie verder geoptimaliseerd worden. Wist je dat... ...In het lab gesynthetiseerde EPO is uitgevonden voor patiënten met nierfalen, omdat zij zelf niet meer voldoende EPO aanmaken? ...Patiënten met nierfalen niet meer urineren en daardoor gemiddeld maar een halve liter water per dag mogen drinken? Voorbeeld van een ultrasound meting met toevoeging van color Doppler. De bloedstroom richtingen en onderdelen van de AVF zijn aangegeven. 36 Agenda: Wat te doen met Protagoras? Protlied: De maat aller dingen. Agenda Wat te doen met Protagoras? MAART FEBRUARI ma di wo do vr 37 3UB-spellenavond 4 5 6 SENS-borrel 7 ma di wo do vr 3Carnavalsvakantie 4 Carnavalsvakantie 5 Carnavalsvakantie 6 Carnavalsvakantie 7 Carnavalsvakantie ma di wo do vr 10 11 Bestuursinfolunch 12 13 14 ma di wo do vr 10 11 12 13 St. Patricksdayborrel 14 ma di wo do vr 17 18 UB-kennisquiz 19 Commissie-infomarkt 20 Après-ski borrel 21 ma di wo do vr 17 18 ALV 19 20 Borreltocht 21 ma di wo do vr 24 25 Bedrijvendag 26 27 Carnavalsborrel 28 ma di wo do vr 24 25 26 BMT-feest 27 28 Protlied De maat aller dingen De gapende kloof tussen mens en techniek is voor ons echt niet meer dan een kier. Eindhovens trots, ja de crème de la crème die mensen die ziet u nu hier. Niemand bereikt een verg’lijkbaar niveau, concurrenten bezwijken en masse. Ja de mens is de maat aller dingen, dat zei Protagoras. Onze rots in de branding, de esculaap is Bouzo, gevaarlijk en rood. Zijn blikken vertolken de krachten van Prot, zijn macht is dus ongrijpbaar groot. Biomedische ingenieurs zijn wij straks en vol trots heffen wij nu ons glas. Ja, de mens is de maat aller dingen, dat zei Protagoras. Ja, de mens is de maat aller dingen. Leve Protagoras! 38 SvBMT Protagoras Technische Universiteit Eindhoven Gemini-Noord 1.60 Postbus 513 5600 MB • Eindhoven Protatype T 040 - 247 2758 E [email protected] Bezoek onze vernieuwde website: www.protagoras.tue.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc