© Kate Holt/Shoot The Earth/ActionAid
Jaarverslag 2013
Toolkit voor core-ambassadors
Postbus 10707
1001 ES Amsterdam
Tel: 020 520 62 10
IBAN: NL13INGB0000026655
www.actionaid.nl
Redactie: Rian Lanenga, Jorien Thijs
en Kick van der Mark. Vormgeving en
druk: Rijser Grafische Communicatie,
www.rijser.nl, Purmerend
ActionAid is een internationale organisatie
die zich inzet voor het beschermen van
mensenrechten en het bestrijden van
armoede. ActionAid heeft kantoren in ruim
veertig landen en een hoofdkantoor in
Johannesburg.
April 2014
www.actionaid.nl
twitter.com/ActionAid_NL
www.facebook.com/ActionAidNederland
www.youtube.com/ActionAidNL
© Caroline Thomas/ActionAid
PAGina 4
Inhoudsopgave
7 Voorwoord
9 Hoofdstuk 1: Over ActionAid
Geschiedenis
Hier werkt ActionAid
Zo werkt ActionAid
Principes
Visie, missie en strategie
Focus en thema’s
De mensen achter ActionAid
Kantoor
Samenwerking
Wat ging goed, wat kan beter en vooruitblik 2014
25 Hoofdstuk 2: Programmawerk in Afrika
Voedselzekerheid
Eerlijke mijnbouw
Economische rechtvaardigheid
Wat ging goed, wat kan beter en vooruitblik 2014
33 Hoofdstuk 3: Communicatie, campagnes en
beleidsbeïnvloeding
Voedselzekerheid
Eerlijke mijnbouw
Economische rechtvaardigheid
Ontwikkelingssamenwerking en het bedrijfsleven
Communicatie
Wat ging goed, wat kan beter en vooruitblik 2014
inhoudsopgave PAGINA 5
43 Hoofdstuk 4: Fondsenwerving
Bouwen aan verbreding
Kerncijfers
Institutionele fondsenwerving
Wat ging goed, wat kan beter en vooruitblik
49 Hoofdstuk 5: Verantwoordingsverklaring
Principe 1: Besturen en toezicht houden
Principe 2: Verzekeren van een optimale aanwending van
middelen
Principe 3: Optimale relaties met belanghebbenden
55 Hoofdstuk 6: Financiële toelichting
De Baten
De Lasten
Resultaat
Overige informatie
Toekomstige ontwikkelingen
61 Hoofdstuk 7: Jaarrekening 2013
Balans en Staat van Baten en Lasten
Kasstroomoverzicht
Waarderingsgrondslagen
Toelichting op de Balans en staat van Baten en Lasten
Begroting 2013
Onafhankelijk Accountantsrapport
© David Rose/Panos/ActionAid
Voorwoord PAGINA 7
Voorwoord:
In de voetsporen van Mandela
Wanneer ik terugkijk naar 2013, ontkom ik er niet aan om Nelson Mandela te
memoreren. Zijn betekenis voor ons werk vroeger, in de tijd van onze strijd tegen
apartheid, en nu, als symbool voor rechtvaardigheid, spreekt voor zich.
Een gevleugelde uitspraak van Nelson Mandela is ‘be ever vigilant, hold
governments accountable and struggle for peace and justice’. Het geeft de
essentie van ons werk fraai weer. Want we willen de allerarmsten helpen om
zich weerbaar te maken, te participeren in beslissingen die hen aangaan en
reken­schap te eisen van hun leiders. Voor grote groepen arme en buitengesloten
mensen bestaat er een verband tussen beperkte politieke inspraak en
voortdurende armoede en onrechtvaardigheid.
In dit jaarverslag kunt u lezen wat wij hebben gedaan en bereikt in 2013. We
hebben niet alleen initiatieven in het zuiden gesteund om bijvoorbeeld mensen
weerbaar te maken tegen landroof en vervuiling van hun leefomgeving, maar ook
in het noorden laten we in toe­nemende mate van ons horen. Zo trekken we
gezamenlijk op met gelijkgestemde organisaties om belastingontwijking en de
specifieke rol van Nederland aan de kaak te stellen. Of overtuigen we politici in
Den Haag en Brussel van de negatieve effecten van biobrandstoffen op de
voedselzekerheid in Afrika.
We gaan niet voor de gemakkelijke en zeker niet voor de kortste weg. Duurzame
ontwikkeling kost veel tijd en bergen energie. Maar wij vinden dit een belangrijke
investering in de toekomst. Met Nelson Mandela als inspirerend voorbeeld.
Ruud van den Hurk
Directeur ActionAid
© Thijs Notenboom 2013
ActionAid staat gelukkig niet alleen. We bundelen onze krachten waar we
kunnen. De Federatie ActionAid International is een mondiale organisatie die
opereert in meer dan 40 landen. Maar ook daarbuiten zoeken we samenwerking
om onze doelen te bereiken. Waar goede samenwerking ontbreek, tillen we het
van de grond. Zoals we hebben gedaan bij IANRA, de International Alliance for
Natural Resources in Africa, een netwerk met inmiddels 30 leden in een elftal
landen dat zich inzet voor duurzame mijnbouwwetgeving in Afrika.
© AmyScaife/ActionAid
HOOFDSTUK 1 PAGINA 9 Hoofdstuk 1
Over ActionAid
ActionAid is een internationale ontwikkelingsorganisatie
die zich in meer dan 40 landen inzet voor een rechtvaardige
wereld zonder armoede.
ActionAid steunt mensen in ontwikkelingslanden om op te komen voor hun
rechten. Zoals het recht op eten. Op onderwijs. Op inspraak in beslissingen die
je leven beïnvloeden. Ons doel is mensen in ontwikkelingslanden te helpen zich
op eigen kracht uit armoede te werken. Dat begint met het goed in kaart
brengen van de problemen, samen met de allerarmsten. Daarna zetten we lokale
projecten op, altijd voor de lange termijn. Soms gaat het om directe steun – zoals
noodhulp of landbouwgereedschap – maar de nadruk ligt op structurele
verbetering. ActionAid verenigt mensen in (vak)bonden, geeft rechtsbijstand en
training, zodat mensen bij hun eigen leiders kunnen opkomen voor hun rechten
en diezelfde leiders ter verantwoording kunnen roepen. Veel problemen kunnen
niet lokaal worden opgelost, maar vragen om betere internationale regelgeving.
In Europa en in Nederland roepen we regeringen en bedrijven op om oneerlijk
beleid met grote gevolgen voor ontwikkelingslanden te veranderen. Daarbij doen
we regelmatig een beroep op het publiek, bijvoorbeeld door campagne te voeren
voor meer steun aan boerinnen of een eerlijke mobiele telefoon. De grondstoffen
hiervoor zijn afkomstig uit mijnen waarvan bewezen is dat ze niet bijdragen aan
conflicten.
Geschiedenis
ActionAid komt in Nederland voort uit NiZA, het Nederlands Instituut voor
Zuidelijk Afrika. Onze wortels liggen in de jarenlange strijd tegen apartheid in
Zuid-Afrika. NiZA ontstond in 1997 door een krachtenbundeling van drie
organisaties: het Instituut voor Zuidelijk Afrika (de voormalige Anti-Apartheids
Beweging), de Eduardo Mondlane Stichting en het Komitee Zuidelijk Afrika. Elk
met een lange staat van dienst in de strijd tegen apartheid en in solidariteit met
de bevolking van zuidelijk Afrika. Na de afschaffing van apartheid verlegde NiZA
geleidelijk haar focus naar een rechtvaardiger verdeling van opbrengsten uit
natuurlijke hulpbronnen in Sub-Sahara Afrika. In 2007 sloegen we de handen
ineen met ActionAid International en deze samenwerking werd in april 2012
bekroond met een officieel lidmaatschap. ActionAid werd in 1972 opgericht door
de Engelsman Cecil Jackson-Cole als een project waarbij 88 mensen 88
kinderen in India en Kenia steunden. Dat idee werkte en groeide uit tot een
wereldwijde federatie.
© ActionAid
PAGina 10 samenwerken in afrika
hoofdstuk 1 PAGina 11
Hier werkt ActionAid
De federatie ActionAid heeft kantoren in meer dan 40 landen en is actief in
Afrika, Azië, Australië en Europa. Vanuit Nederland financierden wij in 2013
programma’s in Zuid-Afrika, Zambia, Kenia, Zimbabwe, Angola, Malawi en
de Democratische Republiek Congo.
PAGina 12 samenwerken in afrika
Zo werkt ActionAid
In het werk van ActionAid staan mensen en hun rechten altijd centraal.
Wij werken vanuit het idee dat alle mensen gelijk zijn en dat iedereen recht heeft
op een menswaardig bestaan. Deze ‘Human Rights Based Approach’ heeft als
uitgangspunt de overtuiging dat ieder mens het in zich heeft om verandering
teweeg te brengen voor zichzelf, zijn of haar familie en gemeenschap. In deze
benadering worden de krachten en de kwaliteiten van mensen gezien als de
belangrijkste factoren voor het creëren van veranderingen op lokaal, nationaal en
internationaal niveau. Mensen in armoede wachten niet totdat er iets verandert:
ze doen hier zelf iets aan. ActionAid wil katalysator zijn voor deze veranderingen
en geeft waar nodig steun.
89% van de wereldwijde ActionAid medewerkers woont in een ontwikkelingsland
en het hoofdkantoor is gevestigd in Johannesburg, Zuid-Afrika. Vrouwen staan
centraal in ons werk, omdat ze vaak worden achtergesteld. De ervaring heeft
ons geleerd dat armoede alleen echt kan worden bestreden door de centrale rol
van vrouwen in ontwikkelingsprocessen te erkennen en stimuleren.
Principes
ActionAid:
• zet zich in voor mensen wiens rechten worden geschonden
• vecht tegen oneerlijke machtsverhoudingen voor fundamentele
verandering
• werkt nooit alleen, maar altijd in samenwerking met meerdere partijen
• werkt op een transparante en verantwoorde wijze
• stelt vrouwenrechten centraal
• evalueert de aanpak en zoekt continu naar verbetering
• verbindt de projecten op alle niveaus, van lokaal tot internationaal
© Nicolas Axelrod/ActionAid
hoofdstuk 1 PAGina 13
Visie, Missie en Strategie
ActionAid is opgezet als een federatie, waarbij ieder landenkantoor zijn eigen
expertise en inbreng heeft op de internationale besluitvorming. Gezamenlijk
delen wij dezelfde visie en kwamen we in 2012 tot een internationale strategie
met 10 ambitieuze doelstellingen. Ieder lid draagt bij aan het behalen van deze
doelen via zijn eigen strategie, gebaseerd op ervaring, kennis en meerwaarde.
Visie
Wij streven naar een wereld zonder armoede en ongelijkheid, waarin iedereen
recht heeft op een menswaardig bestaan.
Missie
Wij streven samen met arme en rechteloze mensen naar een eerlijk en duurzaam
beheer van land en grondstoffen om een einde te maken aan armoede en
onrechtvaardigheid in Sub-Sahara Afrika. Daartoe werken we nauw samen
met mensen en gemeenschappen die slachtoffer zijn van slecht beheer van
natuurlijke hulpbronnen en richt onze aandacht zich speciaal op de situatie van
vrouwen.
PAGina 14 samenwerken in afrika
Strategie
De strategie van ActionAid in Nederland is samengevat in het document: ‘Action
for equity in Africa’ en heeft vier doelstellingen:
1.
Het vergroten van de invloed en inspraak van kwetsbare groepen in
Afrika, in het bijzonder vrouwen. Zodat zij overheden en bedrijven
verantwoordelijk kunnen houden voor een eerlijk beheer van natuurlijke
hulpbronnen. In nauwe samenwerking met partners in Nederland en lokale
organisaties in Afrika versterken we de stem van arme mensen en beïnvloeden
we beleidsmakers in de politiek en het bedrijfsleven.
2.Het mobiliseren van het Nederlandse publiek om ons werk actief te
steunen. Wij communiceren in al onze berichtgeving open en helder met het
publiek en voeren aansprekende publiekscampagnes.
3.Het vergroten van onze slagkracht door diverse inkomstenbronnen
aan te boren. We zetten in op het werven van donateurs. Waar mogelijk
vragen we subsidies bij overheden en bedrijven.
4.Efficiënt werken en onze medewerkers in staat stellen om boven­
staande doelstellingen te halen. Investeren in kennis, netwerken en goede
systemen zijn noodzakelijke voorwaarden om de doelstellingen te
verwezenlijken.
De volledige strategie staat (in het Engels) op onze website.
Focus en thema’s
In Nederland heeft ActionAid Nederland door haar kennis en ervaring als NiZA
een speciale focus op zuidelijk Afrika. De programma’s zijn in de eerste plaats
gericht op een beter beheer van natuurlijke hulpbronnen in die regio. Tegelijkertijd
zien we dat ons werk veel raakvlakken heeft met de andere thema’s waar
ActionAid wereldwijd werkzaam op is. Bovendien zijn de ervaringen van onze
partners in zuidelijk Afrika vaak weer (deels) toepasbaar in andere gebieden.
Om die reden hebben we in 2013 besloten ons blikveld te verruimen en – waar
mogelijk – aan te sluiten op het werk van ActionAid wereldwijd en zes
hoofdthema’s:
© Jake Lyell/Shoot the Earth/ActionAid
hoofdstuk 1 PAGina 15
PAGina 16 samenwerken in afrika
Educatie
Bijna 1 miljard mensen, met name vrouwen en meisjes, gaat niet naar school.
Analfabetisme en armoede zijn nauw met elkaar verweven. ActionAid vindt dat
iedereen het recht heeft op betaalbaar en goed onderwijs. Daarom werken we
aan meer en beter basisonderwijs voor kinderen, (vak)training voor jongeren en
voorlichting onder vrouwen. ActionAid stond in de jaren ’90 aan de basis van de
‘Reflect’ leermethode voor volwassenen, die inmiddels wordt gebruikt door 500
organisaties in 70 landen wereldwijd. Vijf miljoen volwassenen hebben hierdoor al
leren lezen en schrijven.
Voedselzekerheid
Honger is wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. Per jaar sterven meer
mensen aan honger dan aan AIDS, tuberculose en malaria samen. Honger op
het platteland heeft verschillende oorzaken. Eén daarvan is landroof. Door de
groeiende vraag naar vruchtbare landbouwgrond, bijvoorbeeld voor biobrand­
stof, worden lokale boeren steeds vaker van hun land gejaagd. Ook klimaat­
verandering is een grote bedreiging voor de oogsten van kleine boeren en
boerinnen. Daarbij ontbreekt het boerinnen aan een gelijkwaardige positie.
Vrouwen verbouwen meer dan 80% van het voedsel, maar beslissen zelden mee
over het landbouwbeleid en de besteding van hun inkomen. Daarom komt
ActionAid in actie tegen landroof, wapenen we mensen tegen klimaatverandering
en geven we steun aan boerinnen in ontwikkelingslanden.
Mijnbouw
Veel arme landen zijn rijk aan grondstoffen, zoals goud, diamanten of kobalt. Een
prachtige bron van inkomsten, maar helaas niet voor de lokale bevolking. Veel
mijnwerkers hebben geen rechten, krijgen slecht betaald en maken lange dagen.
Ze ademen dagelijks mijnstof in, dat ernstige longaandoeningen kan veroor­
zaken. De meesten worden niet ouder dan een jaar of veertig. Omwonenden van
mijnen worden vaak, soms met geweld, van hun akkers verdreven om plaats te
maken voor mijnbouw. ActionAid wil dat mensen in ontwikkelingslanden
profi­teren van hun natuurlijke hulpbronnen en hier niet onder lijden. Daarom
vechten we tegen conflict en geweld rond de mijnen, komen we op voor hogere
lonen en betere arbeidsomstandigheden en werken we aan een schone en
veilige leefomgeving voor omwonenden.
Economische rechtvaardigheid
Ongelijkheid en armoede kunnen niet alleen lokaal worden opgelost, maar
vragen om een mondiale aanpak. Belastingontwijking, corruptie en oneerlijke
handel houden miljoenen mensen gevangen in armoede. ActionAid wil eerlijk
beleid en regelgeving die niet ten koste gaat van de allerarmsten. Daarom voeren
we campagne voor een einde aan belastingontwijking door multinationals en
zetten we ons in voor eerlijke hulp en handel.
hoofdstuk 1 PAGina 17
Noodhulp
Natuurrampen en gewelddadige conflicten komen steeds vaker voor. Of mensen
nu getroffen worden door een natuurramp of door een gewelddadig conflict, een
noodsituatie veroorzaakt intens lijden, trauma en verlies. Vaak zijn het de
aller­armsten die het meest worden getroffen. ActionAid zorgt, samen met lokale
partners, dat mensen in noodsituaties onmiddellijk hulp ontvangen, maar ook de
steun krijgen om hun leven weer op te bouwen en zich voor te bereiden op
toekomstige rampen en conflicten.
Vrouwenrechten
© Kate Holt/Shoot the Earth/ActionAid
Gelijke rechten voor vrouwen en meisjes zijn nog lang niet vanzelfsprekend.
Miljoenen van hen hebben te maken met misbruik en geweld of worden achter­
gesteld, simpelweg omdat ze vrouw zijn. Kwalijk, want juist vrouwen zijn de
drijvende kracht in het terugdringen van honger en armoede. ActionAid wil gelijke
behandeling en bescherming van vrouwen. Daarom stimuleren we meisjes naar
school te gaan en op school te blijven, geven we voorlichting en steunen we
vrouwelijke ondernemers om hun eigen geld te verdienen. Als vrouwen hun
krachten bundelen, staan ze sterker bij belangrijke onderhandelingen, zoals voor
een beter loon in de fabrieken.
PAGina 18 samenwerken in afrika
© ActionAid
De mensen achter ActionAid
Vanuit Nederland werken we nauw samen met onze internationale collega’s en
partner-organisaties in Afrika. Met onze gezamenlijke inzet en passie realiseren
we onze projecten en campagnes. Op het kantoor in Amsterdam werkten aan
het einde van 2013 18 betaalde krachten, goed voor 16,5 FTE. Daarnaast zijn er
wekelijks gemiddeld 4 vrijwilligers actief. De organisatie werd in 2013 iets anders
ingedeeld, de teams Communicatie & Campagne en Policy werden samen­
gevoegd en zo ontstonden er vier afdelingen: Programma’s & Partnership
Development, Fondsenwerving, CCB (Communicatie, Campagnes en Beleid) en
Financiën & Support die elk worden aangestuurd door een afdelingsmanager.
De organisatie heeft verschillende nationaliteiten (Surinaams, Australisch en
Nederlands) en bestaat voor 72% uit vrouwen. Het is een jong team, de
gemiddelde leeftijd ligt op 39. Samen vormen we een hechte organisatie met
een laag verloop. Het ziekteverzuim ligt gemiddeld onder de 3%.
De organisatie wordt aangestuurd door directeur Ruud van den Hurk, sinds
2008 de voorman van ActionAid. Hij wordt bijgestaan door de overige vier leden
van het Management Team. 80% van het Management Team is vrouw.
Het management team komt eens per twee weken bij elkaar. Op de bedrijfs­
voering wordt toezicht gehouden door het bestuur, dat in hoofdstuk 5
Verantwoordingsverklaring uitgebreid aan bod komt.
Vrijwilligers
In 2013 werd ActionAid ondersteund door een team enthousiast vrijwilligers; zes
jonge en enthousiaste mensen, veelal studenten, hebben met name bij de
afdeling Communicatie, Campagnes & Beleid meegewerkt aan allerhande
werkzaamheden. Zo is er een Social Media Plan gerealiseerd, werd er
regelmatig geassisteerd bij festivals, is een groep campaigners naar Brussel
geweest om actie te voeren bij het Europees Parlement en hebben vrijwilligers
hard gewerkt aan de voorbereiding van de expositie over het leven van Mandela.
hoofdstuk 1 PAGina 19
Op 31 december 2013 zag ActionAid Nederland er schematisch als volgt uit:
Bestuur
© Saidane Lode/ActionAid
Directeur
Hoofd
Programma’s
Hoofd
Communicatie,
Campagnes & Beleid
Hoofd
Fondsenwerving
Hoofd Financiën en
Support
Sr. Programma
medewerker
Beleidsadviseur
Fondsenwerver
Particuliere Markt
Sr. Boekhouder
Sr. Programma
medewerker
Beleidsadviseur
Relatiemanager
Personeelsadviseur
Programma
medewerker
Sr. Onderzoeker
Administratief
medewerker
Persvoorlichter
Financieël
Programma
medewerker
PAGina 20 samenwerken in afrika
Maatschappelijk verantwoord
Vanuit onze ideologie en zorgplicht voor het
milieu en de wereld met al haar inwoners, nemen
wij op diverse terreinen initiatief tot maat­
schappelijk verantwoord ondernemen:
• Op het kantoor in Amsterdam wordt zoveel
mogelijk milieubewust gewerkt. Zo staat de
printer standaard op dubbelzijdig printen en
kopiëren. Printen in kleur wordt beperkt tot
uitzonderlijke gevallen.
• Al het print- en drukwerk gebeurt op FSC
papier en de promotieshirts zijn gemaakt van
biologisch katoen.
• Het afval gaat gescheiden de deur uit: grijs,
plastic en papier. Het eten is grotendeels fair
trade en biologisch.
• Vanwege de goede faciliteiten voor inter­
nationaal bankieren hebben we ING als onze
huisbankier. De spaarzame banktegoeden
zijn duurzaam ondergebracht bij ASN Bank.
• Giften van bedrijven worden getoetst aan de
hand van de Company Fundraising Policy, dat
controleert of deze bedrijven voldoen aan de
voorwaarden van Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen.
Kantoor
2013 stond ook in het teken van de verhuizing. De huurovereenkomst met de
verhuurder van het kantoor aan de Van Diemenstraat was opgezegd en we
hebben gezocht naar een geschiktere en goedkopere locatie. Die werd
gevonden bij Plan Nederland aan de Stadhouderskade, waar ActionAid vlak
voor de Kerst een etage betrok.
Samenwerking
Verandering brengen we niet alleen. Daarom werkt ActionAid in Nederland en in
Afrika nauw samen met een groot aantal nationale en internationale netwerken.
Fair Green and Global Alliance (FGG)
FGG is een samenwerkingsverband van ActionAid, Both ENDS, Milieudefensie,
SOMO, Transnational Institute (TNI) en Schone Kleren Campagne. Gesteund
door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft FGG als doel de invloed en
stem van civil society in ontwikkelingslanden te vergroten en nieuwe benade­
ringen te zoeken voor het beheer van natuurlijke hulpbronnen en het verbeteren
van arbeidsomstandigheden. Dit doen we door in te zetten op de kracht van
maatschappelijke organisaties die werken op het gebied van mensenrechten,
duurzaamheid en milieu.
International Alliance of Natural Resources in Africa (IANRA)
IANRA zet zich in voor rechtvaardigheid en transparantie in de mijnbouw in
Afrika. Deze platformorganisatie, mede door ons opgericht, bestaat uit 30
orga­nisaties in negen verschillende Afrikaanse landen. Gezamenlijk onderhouden
wij banden met ruim honderd lokale organisaties in heel Afrika. Wij zijn de enige
Europese organisatie die deel uitmaakt van IANRA.
International Food Security Network (IFSN)
Wij zijn lid van het International Food Security Network (IFSN). Het doel van dit
netwerk is het onderwerp voedselzekerheid stevig op de politieke agenda te
houden en kwetsbare groepen, zoals vrouwen en kleine boeren, een stem te
geven in het debat.
MVO-platform
Dit platform stimuleert Nederlandse maatschappelijke organisaties en
vakbonden op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).
De leden nemen, over de gehele bedrijfsvoering en organisatieprocessen,
verantwoordelijkheid voor de effecten op sociaal, mensenrechten, ecologisch en
economisch gebied.
hoofdstuk 1 PAGina 21
Partos
Partos is de branchevereniging van internationale samenwerking en behartigt de
belangen van 120 Nederlandse particuliere ontwikkelingsorganisaties die actief
zijn op het terrein van armoedebestrijding, humanitaire hulpverlening, mensen­
rechten en duurzame ontwikkeling. Partos werkt aan verdere professionalisering
en een heldere positionering van de branche als een maatschappelijk relevante
bedrijfstak in Nederland.
Publish What You Pay
In Nederland zijn wij één van de drie lidorganisaties van de campagne Publish
What You Pay. Deze wereldwijde campagne vecht al jaren tegen de corruptie in
de mijnbouwsector en wordt ondersteund door ruim zeshonderd organisaties.
Tax Justice Nederland
Wij zijn lid van de Nederlandse tak van Tax Justice. Dit samenwerkingsverband
van acht Nederlandse maatschappelijke organisaties zet zich in voor een
transparant en rechtvaardig belastingsysteem dat bijdraagt aan internationale
ontwikkeling.
WO=MEN
ActionAid is lid van WO=MEN, een netwerk voor gelijke rechten en kansen voor
mannen en vrouwen wereldwijd. We hebben gezamenlijk gewerkt aan de lobby
om gelijke rechten voor Afrikaanse boerinnen beter te verankeren in het
Nederlandse MVO beleid en in het voedselzekerheidsbeleid, met speciale
aandacht voor gelijke rechten op land.
WoMin
Het netwerk Women and Mining (WoMin) bestaat uit zo’n 35 leden en is een
initiatief van IANRA. Samen met nationale en regionale bewegingen, NGOs,
vrouwenorganisaties en lokale gemeenschappen vraagt ActionAid aandacht
voor de impact van mijnbouw op vrouwen en ondersteunen we vrouwen in
mijnbouwgemeenschappen in het opkomen voor hun rechten.
Zimbabwe Watch
ActionAid maakt deel uit van Zimbabwe Watch, een onafhankelijk samen­
werkings­verband van acht Nederlandse organisaties. Zimbabwe Watch streeft
naar een democratisch Zimbabwe dat mensenrechten en internationale
verdragen respecteert. Door goede samenwerking en coördinatie in ons land,
kan de Nederlandse inzet in Zimbabwe worden verbeterd.
PAGina 22 samenwerken in afrika
Wat ging goed, wat ging beter?
Kate Holt/Shoot The Earth/ActionAid
We hebben een aantal nieuwe medewerkers mogen verwelkomen en afscheid
genomen van anderen. De sfeer is goed en er heerst een echte teamspirit. Een
stroom aan nieuwe en enthousiaste vrijwilligers biedt veel support en zorgt voor
een goede verhouding tussen meer en minder ervaren krachten. En bij de
verhuizing was duidelijk hoe iedereen zijn steentje bijdraagt, ook als dat niet zijn
reguliere werk betreft. De nieuwe behuizing aan de Stadhouderskade heeft een
open vorm die de samenwerking tussen de verschillende afdelingen sterk
bevordert.
hoofdstuk 1 PAGina 23
VOORUITBLIK 2014
In het tweede kwartaal zal er een medewerkerstevredenheidsonderzoek worden
gehouden. Met de resultaten die daaruit volgen zullen we verder aan de slag
gaan in overleg met de Personeelsvertegenwoordiging. Waar nog aan gewerkt
wordt, is een vrijwilligersprotocol dat de positie van en omgang met vrijwilligers
binnen de organisatie beschrijft. Het binden en boeien van vrijwilligers en
stagiaires blijft ook komend jaar hoog op de agenda staan. Evenals de verbe­te­
ring van de (interne) communicatie door middel van staf meetings en documen­
tatie. Er zal een HRBA-training aan alle medewerkers worden gegeven om de
kern van ons werk nog eens goed bij iedereen, en vooral bij de nieuwe mensen,
onder de aandacht te brengen.
In 2014 gaan we verder met het professionaliseren van de organisatie, de eerste
stappen op weg naar een IATI en ISO 9001 kwaliteitskeurmerk zullen worden
gezet. De afdeling Fondsenwerving krijgt extra mankracht om in deze lastige tijd
van crisis toch de gewenste doelen te behalen.
In 2014 is ActionAid in Nederland op de helft van de vijf jaren strategie, in de
zomer zal een evaluatie met vooruitblik plaatsvinden.
© ActionAid
PAGina 24 Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland
HOOFDSTUK 2 PAGINA 25
Hoofdstuk 2
Programmawerk in Afrika
Het programmawerk van ActionAid is vanuit Nederland van
oudsher vooral gericht op Afrika en de thema’s voedselzeker­
heid, eerlijke mijnbouw en de strijd voor economische recht­
vaardigheid. Drijvende kracht achter ons programmawerk
is de afdeling Program & Partnership Development. In 2013
werd dit werk gefinancierd vanuit verschillende bronnen
zoals de Europese Commissie en het Medefinancieringsstel­
sel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Een deel van
de programma’s wordt uitgevoerd met partners van de Fair
Green & Global Alliantie en met partnerorganisaties in
Afrika. Hieronder een greep uit het werk en de resultaten
van 2013.
Voedselzekerheid
ActionAid richt zich op het aanpakken van de achterliggende oorzaken van
honger. We vechten voor beleid dat ten goede komt aan kleinschalige boeren.
We zetten ons in voor landrechten voor vrouwen en duurzame
landbouwprojecten en pakken landroof aan nu de druk op vruchtbare
landbouwgrond wereldwijd toeneemt.
Lobby tegen landroof in Afrika
Landroof is het gevolg van uitbreiding van steden, industrie, mijnbouw en
grootschalige landbouw waaronder biobrandstofproductie. Landroof is vooral
voor boerinnen een probleem, omdat zij voor hun bestaan afhankelijk zijn van
landbouw. Vaak is hun positie nog extra verzwakt omdat eigendomsrechten niet
goed zijn vastgelegd. ActionAid stelt dit probleem op nationaal niveau aan de
kaak en ook op Pan-Afrikaans niveau.
• In augustus van dit jaar heeft ActionAid in samenwerking met een groot aantal
Afrikaanse en internationale organisaties een grote openbare hoorzitting over
landroof georganiseerd in Johannesburg (Land Grabs Hearing). Het doel was
het thema landroof prominent op de agenda van de Afrikaanse Unie te zetten.
Vertegenwoordigers van boeren en boerinnen uit Tanzania, Senegal, ZuidAfrika, Zimbabwe en Kenia hebben hun ervaringen gepresenteerd. Nationale
en regionale overheden werden opgeroepen om landroof aan te pakken. De
hoorzitting heeft in de media en bij beleidsmakers veel aandacht gekregen en
heeft een impuls gegeven aan het opzetten van een platform over landroof op
PAGina 26 Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland
het niveau van de Afrikaanse Unie. Doel van het platform is extra aandacht te
vragen voor landrechten voor vrouwen en de verantwoordingsplicht van
overheden en bedrijven, zodat meer vrouwen een eigen akker hebben om
voedsel voor hun gezin te verbouwen.
Landwet met invloed voor burgers in Kenia
©Jenny Matthews/ActionAid
De herziene landwet in Kenia, die mede door intensieve lobby van ActionAid tot
stand is gekomen, voorkomt dat de overheid gemeenschappelijke grond zonder
overleg of compensatie voor de bewoners aan een bedrijf mag verkopen.
Desondanks wordt deze wet met voeten getreden. ActionAid en haar partner­
organisatie Malindi Rights Forum hebben bijgedragen aan een onderzoek waarin
schending van de landwet aan de kaak wordt gesteld. Gemeenschappen in het
kustgebied van Kenia, waar ActionAid werkzaam is, hebben verslag gedaan van
gedwongen landonteigening, het afsnijden van toegangswegen naar zee en
vervuiling van land en drinkwater ten behoeve van de industrie. ActionAid en
Malindi Rights Forum riepen de National Land Commission op om illegale en
inconsequente toekenning van land aan te pakken. Met succes: begin 2014
kwam er een toezegging van de Commissie om de claims te onderzoeken en
aan te pakken.
HOOFDSTUK 2 PAGINA 27
Eerlijke mijnbouw
De groeiende mijnbouwsector in Afrika brengt vaak grove mensenrechten­
schendingen met zich mee. Lokale gemeenschappen worden zelden geraad­
pleegd wanneer een mijn in hun leefgebied wordt geopend. Vaak worden zij
zonder compensatie van hun land verjaagd. Daarnaast heeft mijnbouw vaak
grote gevolgen voor het milieu en de leefomgeving.
• In 2013 ondersteunden ActionAid en haar partners Bench Marks en LAMOSA
een nationaal netwerk van gemeenschappen die door mijnbouwbedrijven
benadeeld worden. Dit netwerk, Mining Affected Communities United in
Action (MACUA), is een sterk lobbynetwerk dat via de parlementaire
commissie voor mijnbouw de rechten van lokale gemeenschappen in de
bestaande wetgeving wil laten opnemen. ActionAid zorgde ervoor dat
vertegenwoordigers van getroffen gemeenschappen zich aan de commissie
konden presenteren.
• Ook in Zimbabwe en Zambia ondersteunt ActionAid gemeenschappen om
hun stem te laten horen tegen schendingen van mensenrechten door
mijnbouwbedrijven en overheden.
• Samen met het Nederlandse onderzoeksinstituut SOMO, de Civil Society
Research and Support Collective (CSRSC) en de International Alliance on
Natural resources in Afrika (IANRA), een Afrikaans partnernetwerk op het
gebied van natuurlijke hulpbronnen, werkt ActionAid aan het ontwikkelen van
een methode voor Free, Prior and Informed Consent (FIPC) die speciaal is
toegesneden op de mijnbouw. Met deze methode kunnen lokale gemeen­
schappen hun zeggenschap vergroten in besluiten aangaande de mijnbouw­
activiteiten in hun directe leefomgeving.
Vrouwen organiseren zich
Het zijn vooral de vrouwen die de gevolgen ondervinden van grootschalige
mijnbouw. Zij zijn extra kwetsbaar als het gaat om de bijkomende problemen
zoals landroof, milieuvervuiling en sociale problemen. Daarom heeft ActionAid
Zuid-Afrika bijgedragen aan de oprichting van het Women Affected by Mining
United in Action (WAMUA) platform, dat de effecten van mijnbouw op vrouwen
onder de aandacht van lokale en nationale beleidsmakers brengt.
Daarnaast ondersteunt ActionAid vanuit Nederland het Women and Mining
(WoMin) initiatief van IANRA. Dit programma onderzoekt de effecten van
mijnbouw op vrouwen, om dit op nationaal en Pan-Afrikaans niveau aan de kaak
te stellen. Hoogtepunt was in oktober de presentatie van een aantal rapporten
op een bijeenkomst van 45 activisten, onderzoekers en
ontwikkelingsorganisaties in Johannesburg. ActionAid regelde dat ook
vertegenwoordigers uit Indonesië, Canada en Ecuador aanwezig konden zijn om
aansluiting te creëren met andere internationale vrouwennetwerken. De
bijeenkomst resulteerde in een internationaal netwerk van 16 organisaties dat in
2014 de agenda van vrouwen en mijnbouw verder invulling zal gaan geven.
Wetgeving rond mijnbouw
Het IANRA-netwerk en ActionAid zijn dit jaar samen met partners in Angola,
DRC, Zimbabwe, Zuid-Afrika en Kenia een driejarig, door de Europese Unie
gefinancierd, programma gestart. In samenwerking met de Pan African
Parliament’s Committee on Justice and Human Rights (PAPCJHR) wordt
gestreefd naar verbeterde wetgeving op het gebied van mijnbouw. Doel is om de
inspraak van burgers beter te verankeren. Het programma is medio 2013
opgestart, onder andere met het voorbereiden van lokaal onderzoek om te
bepalen aan welke eisen een dergelijke wet zou moeten voldoen.
FairPhone
Door de groeiende productie van elektronica, neemt de wereldwijde vraag naar
kostbare metalen toe. Een groot deel hiervan komt uit Afrikaanse landen zoals
Congo. Alleen al in de provincie Katanga werken naar schatting 150.000 mensen
in de mijnen. Dit doen zij onder slechte omstandigheden. Dagelijks zoeken zij
met slechts een schop en een zeef naar mineralen. Zonder enige bescherming
gaan de Congolese mijnwerkers tientallen meters diep de grond in. Het is niet
ongebruikelijk dat kinderen uit dit gebied van school worden gehaald om mee te
helpen op de mijnbouwsite. Het fijnstof dat vrijkomt bij de mijnbouwactiviteiten
slaat op hun ogen en longen. De mijnwerkers hebben bovendien vaak geen idee
van de waarde is van de ruwe ertsen die ze opgraven. De waardebepaling wordt
gedaan door de tussenhandelaren aan wie zij de ertsen verkopen. De mijn­
werkers zelf verdienen nog geen twee dollar per dag. Het zijn de internationale
bedrijven die enorme winsten opstrijken. In de conflictregio’s van Congo worden
mensen zelfs onder dwang de mijnen ingestuurd. Met de opbrengsten van de
illegaal gewonnen metalen worden in de oostelijke regio van Congo gewapende
conflicten gefinancierd.
ActionAid wil de leef- en werkomstandigheden van de Congolese mijnwerkers
onder de aandacht brengen en verbeteren. Daarom is ActionAid met medialab
Waag Society en communicatiebureau Schrijf-Schrijf in 2010 het initiatief
FairPhone gestart. FairPhone staat voor de eerste eerlijke mobiele telefoon ter
wereld, met eerlijk gewonnen grondstoffen.
©Kate Holt/Shoot the Earth/ActionAid
PAGina 28 Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland
HOOFDSTUK 2 PAGINA 29
De productie zou starten als er vijfduizend telefoons voorverkocht werden via
crowdfunding. Dit aantal werd op 5 juni 2013 bereikt. Uiteindelijk werden er zelfs
vijfentwintigduizend bestellingen geplaatst. Vlak voor de kerst zijn de eerste
duizend exemplaren geleverd. De telefoon is een stuk duurzamer qua ontwerp
en gebruik, maar ook op het gebied van grondstoffen. In de huidige FairPhone is
tin en coltan uit mijnen in Congo gebruikt, waarvan is bewezen dat er geen link is
met conflict. FairPhone is inmiddels een autonome organisatie geworden.
© Kate Holt/Shoot the Earth/ActionAid
Economische rechtvaardigheid
Wereldwijd zet ActionAid zich in voor economische rechtvaardigheid en meer
specifiek tegen internationale belastingontwijking. Een deel van dat werk wordt
gefinancierd door ActionAid in Nederland. Met de campagne Tax Power strijdt
ActionAid voor eerlijke belastingafdracht van multinationals aan
ontwikkelingslanden. Multinationals moeten belasting betalen daar waar de
grondstoffen worden gewonnen.
• In Afrika nam ActionAid bijvoorbeeld deel aan vergaderingen van de African
Union Panel on “Illicit Financial Flows” in juni in Zambia en in december in
Ghana. In Zambia sprak de voorzitter, tevens oud-president van Zuid-Afrika,
Thabo Mbeki, met lof over de manier waarop ActionAid dit onderwerp
wereldwijd onder de aandacht brengt. Tijdens deze vergadering heeft
ActionAid Mbeki ook kunnen overtuigen om de leiders van de G8-landen aan
te spreken op hun verantwoordelijkheid.
• Ook heeft ActionAid in 2013 een aantal rapporten uitgebracht om het bewust­
zijn van het internationale probleem van belastingontwijking te vergroten en
om internationale of regionale oplossingen aan te dragen. In het rapport “Give
us a break - How big companies are getting tax-free deals” wordt ingegaan
op de schadelijke effecten van belastingvrijstellingen en worden de argu­
menten dat buitenlandse investeringen alleen met belastingvrijstellingen
worden aangetrokken, onderuit gehaald. Een ander belangrijke rapport was
ActionAid´s “Tax Power!”, een publicatie waarmee tevens de gelijknamige
internationale ActionAid campagne succesvol werd gelanceerd.
PAGina 30 Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland
“
Als het waterbassin af is,
©Kate Holt/Shoot The Earth/ActionAid
kan ik weer groenten verbouwen en geld verdienen.
Mijn kinderen krijgen dan
de kans om naar school
te gaan!
”
Boerin Zainabu Kamato
Voorbereiden op droogte
“
Nu we bewijzen hebben van
de vervuiling, staan we niet
langer machte­loos tegenover
de mijnbouwgiganten.
”
ActionAid activiste Veronica Zano
©ActionAid
Twee jaar geleden werd de Hoorn van Afrika getroffen door de ergste
droogte in 60 jaar. ActionAid startte een noodhulpactie en een meerjarig
droogteprogramma, dat de bewoners voorbereidt op nieuwe periodes van
droogte. In Kenia gaat ActionAid samen met de boerinnenbond (Female
Farmers’ Association) een waterbassin met irrigatiekanalen aanleggen voor
10.000 inwoners van de gemeenschap Isiolo, zodat er altijd voldoende
water is om de akkers te besproeien.
Mijnbouwvervuiling bewezen
De diamantmijnen in de Marangestreek in Zimbabwe zorgen ervoor dat de
rivieren Odzi en Save sterk vervuild raken. Het bruine water van beide
rivieren wordt door bewoners gebruikt als drinkwater en om zich te
wassen. Reden voor ActionAid om samen met partner ZELA onderzoek te
starten. En wat blijkt, monsters van het vervuilde water duiden op serieuze
bedreigingen voor de gezondheid van dieren en vooral kinderen! Op basis
van dit onderzoek is ZELA nu in gesprek met het Ministerie van Mijnbouw,
dat heeft aangekondigd te gaan praten met het mijnbouwbedrijf en de
getroffen bewoners.
ActionAid
©ActionAid
HOOFDSTUK 2 PAGINA 31
“
Niet alleen produceren zij nu
voldoende voedsel voor hun
gezin, ze zijn ook economisch
zelfstandig.
”
Een leenstelsel voor zaden
Uit gesprekken met Oegandese boerinnen bleek dat zij vaak te weinig
zaaigoed hebben om voldoende te oogsten. ActionAid ging op zoek naar
een duurzame manier om zaden te verstrekken aan deze vrouwen en zette
een leenstelsel voor zaden op. De zaden worden ingekocht bij een
betrouw­bare producent en worden eerst getest of ze droogtebestendig
zijn. Bewoners beheren de zadenbank vervolgens zelf, die steeds groter
wordt doordat elke oogst weer nieuwe zaden oplevert. Voor ruim 15.000
vrouwen is het leven positief veranderd!
ActionAid activiste Harriet Gimbo.
Wat ging goed, wat ging beter?
In 2013 lukte het om de effecten van mijnbouw op vrouwen op de PanAfrikaanse agenda te zetten. Bij dit veelbelovende initiatief zullen wij de komende
jaren nauw betrokken blijven. Daarnaast heeft ActionAid er op tal van manieren
aan bijgedragen dat de stem van mensen wiens recht op een bestaan door
landroof met voeten wordt getreden, wordt gehoord. Om effectiever te zijn, zou
de samenhang tussen de verschillende programma’s op het gebied van trainen
van lokale gemeenschappen, het ondersteunen van lokale activisten,
campagnes en lobby op nationaal en Europees niveau, verbeterd kunnen
worden. Daartoe zal in de zomer van 2014 een regionale training aan ActionAid
medewerkers en partners worden gegeven.
Vooruitblik 2014
Kennis is macht. Daarom wordt in 2014, zowel in de programma’s die ActionAid
in samenwerking met IANRA uitvoert, als in het mensenrechtenprogramma
participatief onderzoek gedaan naar de effecten van landroof op vrouwen en de
schending van mensenrechten in mijnbouwgebieden. Deze onderzoeken zullen
gebruikt worden als bouwstenen voor verbeterde wetgeving en ook de basis zijn
voor het organiseren van gemeenschappen, zodat zij hun eigen ontwikkeling ter
hand kunnen nemen en overheden ter verantwoording kunnen roepen. Op het
gebied van belastingontwijking door bedrijven zullen we binnen de ActionAid
Federatie, maar ook binnen de Fair Green and Global Alliantie, verder actief zijn.
©ActionAid
PAGina 32 communicatie en campagnes
HOODSTUK 3 PAGINA 33
Hoofdstuk 3
Campagnes, communicatie &
beleidsbeinvloeding
Beleidsbeïnvloeding in Europa en Nederland vormt een be­
langrijk deel van het werk van ActionAid. Samen met onze
Europese collega’s laten wij stevig van ons horen in Brussel.
Ook in Den Haag zien politici en beleidsmakers ons steeds
meer als een betrouwbare kennishouder. In 2013 kreeg dit
werk een meer communicatieve en campagnegerichte vorm:
het bundelen van activiteiten met als doel verandering
teweeg te brengen. Voor het nieuw vormgegeven team Com­
municatie, Campagnes & Beleid was 2013 een druk jaar met
een aantal mooie successen.
Voedselzekerheid
Biobrandstof: in wiens belang?
De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat biobrandstof uit land­
bouw­gewassen geen duurzaam alternatief is voor fossiele brandstof. De grote
vraag naar brandstof gewonnen uit landbouwgewassen – als gevolg van de
Europese Richtlijn Hernieuwbare Energie – leidt in ontwikkelingslanden tot grote
problemen voor mens en milieu. ActionAid vraagt in het bijzonder aandacht voor
de negatieve gevolgen voor landrechten en voedselzekerheid, bijvoorbeeld
wanneer lokale kleinschalige boeren en boerinnen in Afrika verdrongen worden
door grote plantages voor Europese biobrandstoffen. Gelukkig erkennen steeds
meer politici de noodzaak dit probleem aan te pakken, al is er ook veel verzet
vanuit het bedrijfsleven.
• In Brussel is dit jaar stevig onderhandeld over een beleidsvoorstel van de
Europese Commissie om biobrandstoffen uit voedselgewassen in te perken.
ActionAid heeft samen met andere ontwikkelings- en milieuorganisaties hard
gewerkt om steun te krijgen voor deze voorstellen bij lidstaten, waaronder
Nederland, en bij het Europees Parlement. Begin september kwamen onze
vrijwilligers in actie in Brussel. Eerst plakten ze posters rond het
Parlementsgebouw, om de leden van het Europees Parlement te beïnvloeden.
Daarna kwamen ze in actie in maïskolfpakken om de aandacht te vestigen op
het probleem van biobrandstoffen. Ze twitterden en blogden en trokken flink
veel media-aandacht. Met succes, want veel parlementariërs stemden voor
het inperken van biobrandstoffen uit landbouwgewassen en voor het stellen
van hogere duurzaamheidseisen. Na de stemming bedankte ActionAid de
parlementariërs voor hun positieve stem of lieten we zien teleurgesteld te zijn
wanneer een Parlementslid negatief had gestemd. Het resultaat in het
© Graeme Williams/Panos/ActionAid
PAGina 34 communicatie en campagnes
Europees Parlement biedt goede kansen, maar helaas liggen veel lidstaten
– zoals Polen – dwars, waardoor een compromis in de Raad van Ministers
nog op zich laat wachten.
• In Nederland hebben we goede resultaten geboekt. In tegenstelling tot het
vorige kabinet, spreekt de overheid zich nu expliciet uit over de gevaren van
biobrandstoffen uit landbouwgewassen en streeft het in Europa naar een
ambitieus akkoord. De kritische houding van de Tweede Kamerleden die in
het najaar van 2012 met ActionAid collega’s uit Tanzania en Kenia spraken,
speelde hierbij ook een belangrijke rol.
• In september kwam Abass Kamara van het Sierra Leone Netwerk Recht op
Voedsel op uitnodiging van ActionAid naar Brussel en Den Haag om aandacht
te vragen voor de gevolgen van het Europees biobrandstofbeleid in zijn land.
Bovendien lanceerde ActionAid het rapport ‘Broken Promises’ over een
suikerrietplantage in Sierra Leone, waarbij met steun van de Nederlandse
Ontwikkelingsbank (FMO) bio-ethanol wordt geproduceerd voor de Europese
markt. Er bestaan grote zorgen over deze investering. Veel mensen zijn hun
land kwijtgeraakt en kunnen daardoor onvoldoende voedsel produceren.
Abass Kamara en ActionAid spraken met Kamerleden op uitnodiging van de
PvdA, ambtenaren van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, met
verantwoordelijken van FMO en met journalisten wat onder meer resulteerde
in een groot artikel in de Volkskrant.
• Mede naar aanleiding van een uitgebreide analyse en kritiek van ActionAid op
een rapport van de Europese Commissie over sociale impacts van
biobrandstoffen, heeft de Nederlandse overheid zich uitgesproken voor het
belang van betere rapportage opdat problemen worden geïdentificeerd en
aangepakt. Eind april nodigde BNR News Radio ActionAid uit om te praten
over de gevolgen van het huidige biobrandstofbeleid en de noodzaak dit te
wijzigen
Landroof en landrechten
Het afgelopen jaar was er in de Tweede Kamer veel aandacht voor landroof en
landrechten. Ook Minister Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelings­
samenwerking (BuHa-OS) heeft dit onderwerp hoog op de agenda. Dat biedt
kansen voor kleinschalige boeren en boerinnen in ontwikkelingslanden van wie
de rechten nog veel te vaak geschonden worden. Terwijl onze Afrikaanse
HOODSTUK 3 PAGINA 35
© ActionAid
collega’s hard werken om hier lokaal verbetering in te brengen en te lobbyen bij
hun overheden, zien wij ook een belangrijke rol voor de Nederlandse overheid en
het Europees Parlement weggelegd. Bijvoorbeeld door het steunen van maat­
schappelijke organisaties ín die landen en te zorgen dat Nederlands beleid en
investeringen van Nederlandse bedrijven en financiers niet leiden tot landroof.
• In februari was ActionAid bij de Tweede Kamer Commissie BuHa-OS, om te
spreken over landroof en mogelijke oplossingen. Dit was een mooie kans om
het belang van landrechten voor vrouwen, striktere richtlijnen voor bedrijven
en de noodzaak tot aanpassing van het biobrandstofbeleid op de kaart te
zetten. Het was positief om te zien hoe Kamerleden de aanbevelingen van
ActionAid oppikten en actief aandacht bleven vragen voor dit probleem.
• Naar aanleiding van een brief aan Minister Ploumen, werd ActionAid in
september samen met andere organisaties uitgenodigd voor een gesprek.
Naar aanleiding van dit gesprek beloofde de Minister meer onderzoek te doen
naar Nederlandse bedrijven en een multi stakeholder dialoog op te starten.
• De Tweede Kamer voerde in september overleg met de Minister over landroof,
waarbij de meeste partijen opriepen tot actie richting (Nederlandse) financiële
instellingen die nog te vaak betrokken blijken bij landroof. Ook vroegen zij
specifieke aandacht voor het rapport van ActionAid over het
biobrandstofproject in Sierra Leone. De Minister heeft dit actief opgepakt in
gesprekken met bedrijven en door aandacht te vragen voor het risico van
landroof bij financieringen.
• Naast het beleidsbeïnvloedingswerk in Nederland, waren we ook actief in de
wereldwijde campagne tegen landroof. Zo werd er ook in 2013 veel onderzoek
gedaan naar landroof en naar alternatieven waar lokale boeren en boerinnen
PAGina 36 communicatie en campagnes
wél profijt van hebben. Samen met onze collega’s van over de hele wereld
waren we betrokken bij internationale initiatieven voor bescherming van
landrechten, zoals in Rome, Washington en Addis Abeba. In april namen we
deel aan de Wereldbank Conferentie ‘Land and Poverty’ en in juni presen­
teerden we het rapport ‘Marginalisation & Empowerment’ over landrechten
voor vrouwen, op de conferentie ‘Policies against Hunger’ in Berlijn.
We Won’t Accept Hunger
Met de campagne We Won’t Accept Hunger vraagt ActionAid aandacht voor de
sleutelrol die Afrikaanse boerinnen spelen in het terugdringen van honger en
armoede. Zij nemen maar liefst 80% van al het werk op het land voor hun
rekening. Toch worden juist deze vrouwen achtergesteld als het gaat om
toegang tot land en landbouwondersteuning. Samen met acht enthousiaste
Nederlandse boerinnen, afkomstig uit verschillende provincies en met
verschillende achtergronden, voert ActionAid campagne voor boerinnen in
Afrika. Door boerinnen, voor boerinnen. Nadat de dames in 2012 op reis zijn
geweest naar Malawi en Oeganda, kon het echte actievoeren in Nederland
beginnen. Een greep uit hun activiteiten van afgelopen jaar:
• De boerinnen organiseerden samen 12 Sister Dinners: etentjes waarbij samen
met de gasten heerlijk Afrikaans gekookt werd en waarbij de vrouwen
vertelden over hun ervaringen in Afrika.
• Gekleed in rode poloshirts en gewapend met pennen en ballonnen hebben de
core-ambassadors dit jaar op 3 festivals en op 41 lokale events gestaan,
waaronder de jaarlijks terugkerende Afrikadag. Daar hebben zij de filmpjes van
hun reis getoond en bezoekers verteld over het werk van ActionAid.
• Om solidariteit te tonen met Afrikaanse boerinnen, zijn de boerinnen een
petitie gestart en roepen zij Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking op om gerichter te investeren in vrouwen. Deze
petitie zal op 8 maart 2014, Internationale Vrouwendag, worden aangeboden.
• De ambassadeurs kwamen in 2013 regelmatig in de media: in diverse (lokale)
nieuwsbladen en ook op de regionale zender RTV Utrecht. Ook hebben zij
contact gelegd met interessante vrouwennetwerken, zoals de Nederlandse
Vrouwenraad, die veel aandacht aan de campagne schonken.
Eerlijke mijnbouw
Nederland is voor de productie van elektriciteit sterk afhankelijk van de import
van steenkolen. Een groot deel hiervan wordt geïmporteerd uit Zuid-Afrika, maar
de winning van steenkolen heeft daar en in andere ontwikkelingslanden sterk
negatieve effecten. Gemeenschappen in de omgeving van steenkolenmijnen
worden zwaar op de proef gesteld. Problemen waar ze onder meer mee te
maken krijgen zijn ernstige lucht- en watervervuiling, schade aan huisvesting,
gedwongen verhuizing en verlies van inkomsten. Ook zijn er vaak zorgen over de
veiligheid en eerlijke beloning van de mijnwerkers en leidt de migratie van
mijnwerkers tot andere sociale problemen, zoals een toename van geweld tegen
vrouwen.
Energiebedrijven die steenkolen afnemen van deze mijnbouwbedrijven zijn
medeverantwoordelijk voor de misstanden rond de mijnen en ActionAid roept
hen op hier een einde aan maken.
HOODSTUK 3 PAGINA 37
• In Nederland heeft ActionAid de afgelopen drie jaar actief deelgenomen aan
de Nederlandse Steenkolendialoog, een overleg met energiebedrijven,
non-gouvernementele organisaties, mijnbouwbedrijven en de overheid als
toezichthouder. Het doel: transparantie en een systeem waarmee
energiebedrijven de misstanden in de keten kunnen opsporen en aanpakken.
De Steenkolendialoog is helaas voortijdig beëindigd door de weinig
coöperatieve houding van de energiebedrijven.
• Om de problemen in de mijnbouw in Afrika aan te pakken heeft ActionAid
haar pijlen vooral gericht op de overheid. We hebben zowel Minister Ploumen,
als de Tweede Kamer weten te overtuigen dat aanvullende maatregelen nodig
zijn om de energiebedrijven verantwoording te laten nemen over misstanden
in steenkolenketen. Mede dankzij ActionAid stuurt Minister Ploumen aan op
een convenant dat in 2014 gesloten dient te worden met de energiebedrijven
ter verbetering van hun corporate accountability en transparantie.
• Daarnaast is de Tweede Kamer, mede dankzij ActionAid, kritisch over
transparantie van de energiebedrijven over de herkomst van de door hen
gebruikte steenkool. In de Tweede Kamer bestond eind 2013 grote steun voor
een motie waarmee transparantie wordt vereist.
Economische rechtvaardigheid
In Nederland kwam in 2013 het onderwerp belastingontwijking hoog op de
politieke agenda te staan. Met de campagne Tax Power richtte ActionAid zich op
de rol van Nederland als belastingparadijs en de kwalijke gevolgen daarvan voor
ontwikkelingslanden.
• We lanceerden onder meer een ludieke website, www.
welkominhetbelastigparadijs.nl:een parodie op financiële instellingen die
belastingontwijking via Nederland promoten. De website werd goed
besproken op Twitter en druk bezocht.
• ActionAid sprak veelvuldig met Kamerleden, leverde informatie voor
beleidsvoorstellen en publiceerde verschillende onderzoeken. Het rapport
Zambia Sugar, waarin werd aangetoond dat zelfs een marktkoopvrouw in
Zambia nog meer belasting betaalt dan multinational Associated British Food
werd vooral door politici goed ontvangen en kreeg ook de nodige mediaaandacht.
• De overheid bleef echter vasthouden aan de zogenaamde economische
voordelen van belastingontwijking: in een langverwacht rapport, uitgevoerd
door Stichting Economisch Onderzoek Nederland, werd de nadruk helaas
vooral gelegd op belastinginkomsten en banen. Wel werd in 2013 bereikt dat
Nederland 23 belastingverdragen met ontwikkelingslanden wil gaan herzien
en het verdrag van Zambia helemaal zal worden heronderhandeld. Het is een
stap, maar ActionAid vindt, samen met de partners van het Tax Justice
Netwerk, dat alle verdragen moeten worden heronderhandeld om echt
positief effect te hebben voor landen in het globale zuiden. Ook het dubieuze
gedrag van banken als Barclays en internationale accountancy kantoren zoals
Deloitte werden door ActionAid het afgelopen jaar aan de kaak gesteld.
© Owen Miyanza/Demotix/ActionAid
PAGina 38 communicatie en campagnes
HOODSTUK 3 PAGINA 39
Ontwikkelingssamenwerking en
het bedrijfsleven
De afgelopen jaren is er veel discussie over het nut en de noodzaak van
ontwikkelingssamenwerking. Bovendien er is steeds minder geld beschikbaar. In
de visie van de Nederlandse overheid wordt de rol van het bedrijfsleven steeds
belangrijker wanneer het gaat om armoedebestrijding en kan dit kansen bieden
voor de Nederlandse handel. Maar er zijn ook risico’s. Bijvoorbeeld wanneer dit
ten koste gaat van andere vormen van samenwerking, zoals goed bestuur en
investeringen in sociale sectoren. Of wanneer er onvoldoende aandacht is voor
mogelijk negatieve gevolgen van investeringen van bedrijven in
ontwikkelingslanden. Beleidscoherentie voor ontwikkeling, het voorkomen dat je
‘met één hand geeft en de ander neemt’ zoals bij oneerlijke handel, is dan ook
een belangrijk uitgangspunt.
• Samen met onze collega’s van Fair Green en Global (FGG) publiceerde
ActionAid in maart een visiepaper ‘Balanceren met hulp en handel’, waarin we
de nieuwe Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
adviezen meegaven om beleidscoherentie en rechtvaardige ontwikkeling te
bevorderen. De Minister gaf in de Tweede Kamer aan deze adviezen mee te
zullen nemen in de ontwikkeling van haar beleid.
• In reactie op de beleidsnota ‘Wat de wereld verdient: een nieuwe agenda voor
hulp, handel en investeringen’, die in april uitkwam, hebben wij samen met
collega’s van SOMO en Both ENDS aanbevelingen gedeeld met Tweede
Kamerleden. Ook spraken wij met Kamerleden van D66, GroenLinks, PvdA en
SP over het debat dat zij zouden voeren met de Minister. Wij vroegen hen
onder meer zich in te zetten voor het belang van beleidscoherentie (waar­
onder eerlijke handel, belastingen en biobrandstofbeleid), aandacht voor de
allerarmsten, de rol van het maatschappelijk middenveld en het aanscherpen
van criteria voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Dit werd
goed opgepakt door de Kamerleden, die de Minister scherp ondervroegen en
een aantal goede moties indienden. Helaas haalden veel moties geen
meerderheid, waardoor grote wijzigingen uitbleven.
• Een heet hangijzer in het nieuwe beleid van het huidige kabinet is het
zogeheten Dutch Good Growth Fund, waarbij een fonds wordt opgericht dat
Nederlandse en lokale bedrijven in ontwikkelingslanden zal financieren.
ActionAid heeft nogal wat vraagtekens over het nut van dit fonds naast
bestaande fondsen en de grote hoeveelheid geld hiervoor – 750 miljoen – in
tijden van enorme bezuiniging. In het rapport ‘Winst in ontwikkelings­
samenwerking: voor wie?’ dat ActionAid samen met SOMO en BothEnds in
oktober uitbracht, stelden wij dat er nog onvoldoende garanties zijn dat dit
fonds daadwerkelijk zal bijdragen aan ontwikkeling en armoedebestrijding.
Met dit rapport en ons artikel op ViceVersa.nl hebben wij het debat
aangescherpt, zoals ook bleek uit de discussie in de Tweede Kamer. Gezien
de beperkte politieke ruimte was het positief dat er 100 miljoen is over­
geheveld naar ontwikkelingssamenwerking, met meer aandacht voor MKB in
ontwikkelingslanden en grotere transparantie.
PAGina 40 communicatie en campagnes
Communicatie
Op het gebied van communicatie was 2013 een druk jaar. Het aanpassen van de
strategie met de uitbreiding naar meer thema’s en een geografische verbreding
naar wereldwijd werk in plaats van een focus op Afrika, vroeg om nieuwe teksten
in alle externe communicatie. Dit traject is in 2013 ingezet en zal in 2014 worden
afgerond. Ook bieden de nieuwe thema’s kansen voor een beter beeld van het
wereldwijde werk. ActionAid heeft weinig communicatiebudget en zet vooral in
op online en social media. Voor Twitter en Facebook werd met behulp van
vrijwilligers een sterke strategie ontwikkeld die werkt: de aanhang groeide
gestaag. Dat had direct gevolg voor het bezoek aan de website, ook dat nam
sterk toe in 2013. De jaarlijks gedrukte nieuwsbrief kreeg in 2013 een nieuwe
frisse vorm.
Mandela in memoriam
Op 5 december overleed Nelson Mandela. Hij was een grote bron van inspiratie
voor ActionAid: de drie anti-apartheidsorganisaties, waaruit Niza in 1997 is
ontstaan, hebben zich jarenlang ingezet voor zijn vrijlating. Vanwege die achter­
grond werd ActionAid tijdens de laatste maanden van Mandela’s leven regel­
matig benaderd door de media. Zo werd het archief van NiZa door RTL gefilmd
voor een interview met de archivaris. Een team van vrijwilligers maakte ter
nagedachtenis, een kleine tentoonstelling voor een speciaal eerbetoon aan zijn
leven. Uit het grote NiZA archief werden de meest bijzondere posters, teksten en
voorwerpen geselecteerd.
“
Wij roepen multinationals
op om belasting af te dragen
in de landen waar haar
economische activiteiten
plaatsvinden
”
Savior Mwambwa, Policy Manager Tax Justice Afrika.
Belastingontwijking aan het licht gebracht
©ActionAid
Met het onderzoeksrapport ‘Sweet Nothings’ zette ActionAid de
schijnwerpers op de dubieuze positie van het Nederlandse belastingstelsel
in de wereldwijde belastingontwijking. Door een Nederlandse
brievenbusmaatschappij ontwijkt de Britse suikerfabrikant Associated
British Food Group (ABF) op grote schaal belasting in Zambia. Terwijl ABF
enorme winsten opstrijkt, blijft Zambia één van de armste landen ter
wereld. Van dit geld hadden jaarlijks 48.000 kinderen in Zambia naar
school kunnen gaan.
HOODSTUK 3 PAGINA 41
Wat ging goed, wat kan beter?
In 2013 heeft ActionAid, ondanks een klein team en dito budget, effectief lobby
en campagne gevoerd op de thema’s voedselzekerheid, economische recht­
vaardigheid en mijnbouw. En op ontwikkelingssamenwerking en buitenlandse
handel. Op het gebied van belastingontwijking is het gelukt om het onderwerp
hoog op de agenda te krijgen door onder meer de publicatie van internationaal
onderzoek en de samenwerking met de partners van Tax Justice Netwerk.
Helaas lukt het niet in Nederland media-aandacht te genereren voor toon­aan­
gevende internationale onderzoeken zonder een direct Nederlands verband,
zoals het onderzoek naar belastingontwijking en betrokkenheid van de Barclays
Bank.
De campagne op biobrandstoffen heeft dit jaar duidelijk zijn vruchten afge­
worpen, maar stuitte wel op een moeilijke, Europese context waar mensen­
rechten het verliezen van economische belangen.
Vooruitblik 2014
2014 begint met een eerbetoon aan Nelson Mandela in De Nieuwe Liefde te
Amsterdam: een kleine tentoonstelling over zijn leven met materialen uit het
NiZA-archief, een documentaire en een muzikaal eerbetoon.
Ook in het komende jaar zal ActionAid zich met de campagne Tax Power
inzetten op onderzoek en lobbywerk om een einde te maken aan belasting­
ontwijking door multinationals. Daarnaast zullen wij verder onderzoek doen naar
de Nederlandse en Europese rol bij landinvesteringen en de gevolgen voor
Afrika. In 2014 worden er belangrijke beslissingen genomen over biobrandstof­
beleid. Zal de Raad van Ministers in Europa een akkoord bereiken en het gebruik
van voedselgewassen voor biobrandstoffen inderdaad beperken? Zal de
Nederlandse overheid zich aan haar afspraak houden van een 5% plafond op
deze biobrandstoffen? Wij zullen de politiek actief blijven informeren en oproepen
tot verandering.
Het project We Won’t Accept Hunger wordt afgerond in 2014 met het aanbieden
van de petitie aan de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelings­
samenwerking. De aangepaste communicatiestrategie biedt mooie kansen om
het wereldwijde werk van ActionAid te communiceren, zeker wanneer de
internationale website in 2014 wordt gerealiseerd.
© Jason Larkin/Panos Pictures/ActionAid
PAGina 42 fondsenwerving
HOOFSTUK 4 PAGINA 43 Hoofdstuk 4
Fondsenwerving
ActionAid heeft in Nederland een betrokken achterban die
varieert van zeer trouwe donateurs afkomstig uit de tijd
van de anti-apartheidsbeweging tot nieuwe enthousiaste
donateurs die zich recent achter de organisatie hebben ge­
schaard. Twee groepen die graag op verschillende manieren
op de hoogte gehouden willen worden van het werk van Ac­
tionAid.
Nieuwe donateurs zijn vaak enthousiast over het wereldwijde werk van ActionAid
en willen vooral digitaal op de hoogte worden gehouden. Onze oorspronkelijke
achterban hecht veel waarde aan de geschiedenis en wil graag per post
geïnformeerd worden over de internationale projecten. We hebben hen kennis
laten maken met een aantal nieuwe internationale projecten van ActionAid.
Hierop werd positief gereageerd. Een kosteloos donateursonderzoek uitgevoerd
door studenten van de Vrije Universiteit aan het einde van 2013 bevestigt dit.
Zolang we niet voorbijgaan aan de idealen en overtuigingen van NiZA, is bij onze
trouwe achterban veel belangstelling voor het wereldwijde werk van ActionAid. In
het bijzonder op het gebied van vrouwenrechten en onderwijs. Dit geldt ook voor
de fondsen en bedrijven met wie wij in 2013 vaker in gesprek zijn gegaan.
Wereldwijd is ActionAid een grote organisatie met veel lokale expertise. Hierdoor
worden niet alleen mooie resultaten neergezet, maar is het per land ook goed
duidelijk te maken waar nog behoefte aan is. In 2013 hebben we met onze
inter­nationale collega’s in kaart gebracht welke projecten en campagnes prioriteit
hebben en hiervoor projectvoorstellen ontwikkeld. Een mooie basis voor de
fondsenwerving in 2014.
Fondsenwerving onder druk
Ondanks de inzet van het Nederlandse fondsenwervingsteam, voelt ook
ActionAid steeds meer druk van de voortdurende economische crisis. De trend
van opzeggingen om financiële redenen zet zich ook in 2013 voort. Nog altijd
worden mensen gedwongen kritisch te kijken naar hun uitgaven en ‘goede
doelen’ zijn helaas één van de eerste posten waar een streep door gaat. Met
name in de respons op onze mailings was dit goed zichtbaar. Tegelijkertijd zijn
we zeer blij met de grote aanwas van nieuwe donateurs die ons werk maan­
delijks met een vast bedrag ondersteunen. Dit is van groot belang voor de
continuïteit van onze projecten. Wij willen iedereen die ActionAid in 2013 heeft
gesteund hiervoor heel hartelijk bedanken. Deze steun is – juist in tijden van crisis
– onmisbaar.
PAGina 44 fondsenwerving
Kerncijfers
• A
an het einde van 2013 telde ActionAid in totaal 10.246 donateurs, die ons
werk ondersteunen met een totaalbedrag van € 540.000. Het grootste deel
van deze inkomsten is – zoals van oudsher – afkomstig van trouwe donateurs
die ons al sinds jaar en dag steunen met een doorlopende machtiging.
• We verwelkomden 2.496 nieuwe donateurs. Gezien ons beperkte budget en
onze (nog) lage naamsbekendheid is ook in 2013 met name ingezet op een
persoonlijke benadering van donateurs: op straat en deur-aan-deur.
Dit medium geeft ons de kans in een kort gesprek uit te leggen wat ActionAid
doet en tegelijkertijd onze zichtbaarheid bij het winkelende publiek te
vergroten.
• Er was een behoorlijke teruggang te zien in de inkomsten naar aanleiding van
onze vier mailings, waar de gemiddelde respons (9%) achterbleef ten opzichte
van het zeer succesvolle 2011 (15%) en tevens achteruit ging ten opzichte van
2012 (10%). Daar staat tegenover dat het gemiddelde giftbedrag op de
mailings vrijwel gelijk bleef (€ 28,38).
• Wij mochten een mooie bijdrage tegemoet zien voor het Sisters Fund: opgezet
om de positie van Afrikaanse boerinnen te versterken. De ambassadeurs van
de campagne ‘We Won’t Accept Hunger’ gaven enthousiaste presentaties
door het hele land en konden spontaan op een aantal giften rekenen. Bedankt
dames!
• Het percentage kosten fondsenwerving ten opzichte van inkomsten fondsen­
werving bedroeg in 2013 net geen 25%. De keuze hiervoor is bewust
gemaakt. Ondanks de magere economische tijden wilden we juist extra
investeren in fondsenwerving om de continuïteit van ons werk op langere
termijn te waarborgen.
Institutionele fondsenwerving
In juni 2013 werd het driejarige, door de EU gefinancierde, programma Model
Mining Legislation formeel goedgekeurd. Dit programma heeft een budget van
totaal € 1,3 miljoen, waaraan de EC 75% bijdraagt. Het wordt uitgevoerd in
samenwerking met de International Alliance for Natural Resources in Africa
(IANRA) in de DRC, Angola, Zuid-Afrika, Kenia en Zimbabwe. In samenwerking
met ActionAid UK en ActionAid Italië is intensief gewerkt aan twee gezamenlijke
projectvoorstellen voor de EU op het gebied van respectievelijk belasting­
ontwijking en landrechten. Deze voorstellen worden in januari 2014 ingediend.
Een voorstel voor het GROW Fund van Oxfam en een onderzoeksvoorstel voor
NWO-WOTRO werden afgewezen. Dit laatste voorstel wordt in 2014 opnieuw
ingediend.
Eind 2013 kregen we goed nieuws: een programmavoorstel van Both ENDS en
ActionAid in Nederland op het gebied van mensenrechten is door het Ministerie
van Buitenlandse Zaken goedgekeurd. Dit mooie programma zal in 2014 van
start gaan in Zuid-Afrika, Kenia en India en heeft een looptijd van vier jaar.
Het effect van mijnbouw en landroof op de mensenrechtenstatus van vrouwen
zal worden onderzocht en onder de aandacht gebracht van overheden. Lokale
organisaties worden ondersteund om deze gevolgen in kaart te brengen en waar
nodig getraind om juridische stappen te ondernemen. Daarnaast zullen vrouwen
leiderschapstrainingen volgen, zullen lokale initiatieven worden ondersteund in
het ter verantwoording roepen van overheid en bedrijven en zal er internationale
lobby worden gevoerd om het internationale mensenrechtenkader te versterken.
De totale begroting is € 2 miljoen.
HOOFSTUK 4 PAGINA 45 Gezonde voorbereiding op het basisonderwijs
In Rwanda heeft ActionAid een Early Childhood Development Centre
(ECDC) in Gitesi opgericht: een soort ‘voorschool’ waar kinderen onder de
vijf jaar gezonde voeding krijgen, zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen
en worden voorbereid op het basisonderwijs. Het bleek zo’n succes, dat
de Rwandese overheid heeft besloten deze vorm van onderwijs op te
nemen in het nationale onderwijsprogramma. Vorig jaar is ActionAid
begonnen met het oprichten van een tweede ECDC, in Muko. Het is een
geheel zelfvoorzienend centre: een schoolgebouw, gediplomeerde
docenten, meubilair, lesmaterialen, groentetuin, waterbassin, koeien en
kippen.
“
Ook deze school is al omarmd
door de overheid, een groot
compliment voor ons werk!
”
© Anika van den Bergh/ActionAid
Odette Lelebles
PAGina 46 fondsenwerving
Wat ging goed, wat kan beter?
Het resultaat fondsenwerving was in 2013 minder dan verwacht. Met name
veroorzaakt door dalende inkomsten op onze direct mailings en de relatief hoge
uitval van donateurs. We hadden gehoopt meer resultaat te halen uit online
fondsenwerving en daarmee minder op straat en aan de deur te hoeven werven.
Dit laatste blijkt voor ActionAid echter nog altijd de meest efficiënte besteding
van het fondsenwervingsbudget. Het aantal inschrijvingen via dit kanaal was
hoger dan verwacht, net als de maandelijkse bijdrage. Met name in 2014 zal
ActionAid hier de vruchten van plukken. Hetzelfde geldt voor de mailings,
waarvan we door te testen met verschillende vormgeving en segmentering, nu
veel beter kunnen inschatten wat onze donateurs graag ontvangen.
Er is in de tweede helft van het jaar veel energie gestoken in het schrijven van
projectvoorstellen wat zich in resultaten heeft uitbetaald. De synergie tussen
institutionele fondsenwerving en high value fondsenwerving zal in 2014 sterker
worden, vooral waar het gaat om aanvragen bij (vermogens)fondsen.
Vooruitblik 2014
Ook in 2014 wil het fondsenwervingsteam zoveel mogelijk internationale
projecten en campagnes mogelijk maken. Het behouden van donateurs en het
uitbreiden van online fondsenwerving is daarbij belangrijk. We willen meer tijd
kunnen stoppen in het verwelkomen en bedanken van nieuwe en trouwe gevers.
Het team zal daarom worden versterkt met een parttime fondsenwerver. Zij zal
met de nieuwe database bovendien veel beter kunnen inspelen op de wensen
van onze donateurs. Ook zullen we in 2014 meer contact leggen met fondsen en
bedrijven die de missie van ActionAid een warm hart toe dragen.
Voor Institutionele fondsenwerving zullen we ons nadrukkelijk profileren op de
thema’s mijnbouw, landrechten en belastingontwijking. Daarnaast zullen we
proactief mogelijke institutionele donoren en samenwerkingspartners benaderen.
Ook uitbreiding van het portfolio naar landen buiten Afrika, zal meer projecten
mogelijk maken. In 2014 gaat een nieuw zevenjarig financieringsinstrumentarium
van de EU van start. Dit volgen wij in nauwe samenwerking met het Internationale
Secretariaat van ActionAid. Voor de zomer zal bekend worden hoe het Ministerie
van Buitenlandse zaken de Strategische Partnerschappen met het maat­schap­
pe­lijk middenveld wil gaan vormgeven. Dit beleidskader zal in hoge mate
bepalend zijn voor onze financieringskansen na 2016.
© Piers Benatar/Panos Pictures/ActionAid
HOOFSTUK 4 PAGINA 47 © Piers Benatar/Panos Pictures/ActionAid
PAGina 48 VERANTWOORDINGSVERKLARING
HOOFDSTUK 5 pagINA 49 Hoofdstuk 5:
Verantwoordingsverklaring
In dit hoofdstuk beschrijven wij het besturen, toezicht en
intern functioneren van de Stichting ActionAid.
Principe 1: Besturen en toezicht
houden
Conform de aanbevelingen van de Commissie Wijffels (Code Goed Bestuur,
2005) zijn toezicht en bestuur gescheiden. Het bestuur houdt toezicht en de
directeur bestuurt. De directeur stelt de beleidsplannen en begroting op en voert
het inhoudelijk en financieel beleid uit. Hij wordt daarbij ondersteund door het
Management Team. Het bestuur houdt intern toezicht op de organisatie en regelt
bovendien de benoeming, beoordeling en ontslag van de directeur. Zij houdt
integraal toezicht op de algemene gang van zaken in de stichting, op de
voortgang van het strategisch plan, het jaarplan en de begroting. Het bestuur
streeft ernaar om naast haar controlerende functie ook klankbord en adviseur
voor de directeur zijn.
Het bestuur
Ons bestuur bestond dit jaar voor het grootste deel uit zeven leden. Volgens de
statuten mag het aantal tussen de vijf en de negen personen liggen. Het bestuur
kiest en benoemt de eigen leden uitgaande van tevoren opgestelde profielen. Bij
de samenstelling van het bestuur wordt gestreefd naar een juiste mix van
expertise op alle werkgebieden van de organisatie en naar een gebalanceerde
verdeling van mannen en vrouwen. De termijn voor bestuursleden is drie jaar en
leden kunnen maximaal eenmaal worden herkozen. Op onze website staat een
kort CV van onze bestuursleden:
Naam
L. Hegger
N.J.J. van der Linden
Functie
Voorzitter
Secretaris
lid sinds
Expertise
15 apr 2009 PR en communicatie
14 jan 2008Human resources, Management
development
V.K. Sykora
Penningmeester 13 nov 2008 Internationaal projectmanagement
R.C.W. Miller
Lid
20 mrt 2008 Ontwikkelingssamenwerking, Management
A. Melissen
Lid
30 mei 2011 Internationaal ondernemerschap
M. Mukhopadhyay
Lid
30 mei 2011 Sociale antropologie
I. Roestenburg-Morgan Lid
10 dec 2012 Internationaal strafrecht en mensenrechten
PAGina 50 VERANTWOORDINGSVERKLARING
Het bestuur is in 2013 vijf maal bijeengekomen. Bij elke reguliere vergadering
rapporteert de directeur over de voortgang van de programma’s, de realisatie
van de begroting en de financiële prognose. De bestedingen worden op
hoofd­lijnen besproken. Er is een Financiën en Audit Commissie (FAC), bestaande
uit twee leden van het bestuur. De commissie beoordeelt de financiële
prestaties, het financiële verslaggeving proces en het systeem van de interne
beheersing van financiële risico’s. Zij wordt ondersteund door de directeur en
het hoofd financiën en support. De FAC doet ook voorstellen aan het bestuur
over het aanstellen van de externe accountant. Zij bespreekt de management
letters en de jaarverslaggeving met de externe accountant in het bijzijn van
directeur en hoofd financiën en support.
De effectiviteit van het bestuur wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig worden
verbeterpunten vastgesteld. Dit staat beschreven in de Governance Manual, die
te vinden is op onze website. Leden ontvangen uitsluitend een vergoeding voor
onkosten die het uitvoeren van de functie met zich meebrengt. De praktijk wijst
uit dat de bestuursleden zelden declareren. De vergaande samenwerking met
ActionAid International (AAI) heeft er een paar jaar geleden toe geleid dat een
vertegenwoordiger van AAI zitting heeft genomen in ons Nederlandse bestuur.
Van onze kant heeft een representant uit het bestuur zitting en stem in de
International Assembly van AAI. Jaarlijks geven alle bestuurders en de directeur
een schriftelijke verklaring af waaruit blijkt of er sprake is van
belangenverstrengeling.
Principe 2: Verzekeren van een
optimale aanwending van middelen
Strategie
2013 was het tweede jaar van onze strategie Action for equity in Africa. Deze
strategie, tot stand gekomen na evaluatie van de Niza strategie en consultatie
met verschillende belanghebbenden, heeft betrekking op de periode 2012 tot en
met 2016. De strategische doelstellingen passen binnen de (ruimere) doel­
stellingen van ActionAid International. In 2013 is tevens een Monitoring
Framework tot stand gekomen waarmee de voortgang van de strategische
doelstellingen kan worden gemeten. ActionAid hanteert een planning- en
controlecyclus. Het jaarplan, gebaseerd op de strategie, wordt zoveel mogelijk
met SMART (specifiek, meetbaar, aanvaardbaar, realistisch, tijdgebonden)
geformuleerde doelen opgesteld. Het verhogen van de effectiviteit en efficiëntie
van de bestedingen is een permanent aandachtspunt. De interne processen en
procedures zijn beschreven in een allesomvattende Quality Manual. Protocollen
van planning, monitoren en lerend vermogen worden nageleefd op verschillende
niveaus.
Het bestuur accordeert de lange termijn financiële en strategische beleids­
plannen, samen met de jaarlijkse actieplannen en de daaraan gekoppelde
budgetten. Daarbij worden risicoanalyses gemaakt die halverwege het lopende
jaar opnieuw tegen het licht worden gehouden. Maandelijks worden feitelijk en
gebudgetteerd inkomen en de uitgaven door het management team in beeld
gebracht en per kwartaal voorgelegd aan het bestuur. Key voortgangs­
indicatoren en financiële indicatoren worden eveneens per kwartaal in het
bestuur besproken en vergeleken met de gestelde doelen.
HOOFDSTUK 6 pagINA 51 De interne processen worden regelmatig getoetst door het management team,
maar ook door externe partijen. Een externe accountant verzorgt jaarlijks een
‘management letter’. Het CBF houdt in het kader van haar keurmerk een
driejaarlijkse evaluatie. Op grond van een positieve evaluatie is in 2012 aan ons
een nieuw CBF keurmerk toegekend voor de komende drie jaar. ActionAid wordt
bovendien van tijd tot tijd onderworpen aan een diepgaande audit van ActionAid
International. Deze audits vinden steekproefsgewijs plaats. De rapportages
vanuit de verschillende evaluaties zijn voor de directeur en het bestuur een
belangrijke bron van informatie en verbetering. Leren is een integraal onderdeel
van ons beleid, wat ook tot uiting komt in de leerlunches die we regelmatig op
kantoor houden. Voorts houden we jaarlijks met het hele team een gezamenlijke
reflectie en evaluatie, waarbij alle afdelingen afzonderlijk een presentatie geven
van wat er goed ging en wat er beter kan. De internationale federatie ActionAid
biedt ook uitstekende mogelijkheden voor leden om met elkaar te evalueren en
best practices te delen om uiteindelijk effectiviteit en efficiëntie te vergroten.
Monitoren en evaluatie van fondsenwerving
De basis voor het jaarplan fondsenwerving wordt gevormd door de doel­
stellingen die beschreven staan in de strategie 2012-2016. Voor de fondsen­
werving zijn heldere prestatie-indicatoren gedefinieerd. Maandelijks rapporteert
het hoofd Fondsenwerving aan de directeur en aan het management team over
de inhoudelijke en financiële voortgang van de fondsenwerving. Op basis van
deze rapportages wordt bijgestuurd wanneer dat nodig is. Voorts is er regelmatig
overleg tussen hoofd Fondsenwerving en manager Campagnes, Communicatie
en Beleid vanwege de nauwe verbondenheid tussen beide werkterreinen.
Lessons learned worden uitgelicht en teruggekoppeld in het management­
overleg. Jaarlijks wordt per afdeling een reflectie en evaluatie georganiseerd.
Bevindingen worden teruggekoppeld in de all staff evaluatie.
Monitoren en evaluatie van programma’s
Wij voeren programma’s uit in Nederland (sommige met een Europese
component) en in Sub-Sahara Afrika. Het leeuwendeel van deze programma’s
komt voort uit institutioneel gesubsidieerde kaders zoals MFS en vanuit EUsubsidies. Deze kaders hebben strikte regels ten aanzien van monitoren en
evaluatie waaraan wij ons houden. Programma’s en projecten worden
systematisch gevolgd en geëvalueerd op basis van indicatoren die zijn
afgestemd met betrokken partners binnen de lijnen van de subsidiekaders. Voor
de grotere programma’s zijn Noord-Zuid Accountability Teams gevormd die
sturing geven op grote lijnen. Tevens is er met grote regelmaat telefonisch en per
email overleg met partners in het zuiden over de voortgang. Medewerkers van
de afdeling Programma’s & Partnership Development bezoeken bovendien
regelmatig programma’s in Afrika die ActionAid vanuit Nederland ondersteunt.
Ervaringen worden teruggekoppeld en afspraken worden vastgelegd.
Maandelijks rapporteert de manager Programma’s aan de directeur en het
management team en waar nodig vindt bijsturing van programma’s plaats.
Vanwege de verwevenheid van de zuidelijke en noordelijke programma’s vindt
regelmatig overleg plaats met de manager van de afdeling Communicatie,
Campagnes en Beleid.
PAGina 52 VERANTWOORDINGSVERKLARING
Principe 3: Optimale relaties met
belanghebbenden
Wij streven naar een open dialoog met onze belanghebbenden: onze Afrikaanse
partners en lokale activisten, de samenwerkingspartners in het noorden,
beleidsmakers en politici, journalisten, donoren, vrijwilligers en de federatie
ActionAid. Onze Open Information Policy beschrijft op welke wijze wij transpa­
rantie bieden en onze belanghebbenden informeren over beleid en keuzes.
• A
frikaanse partners en lokale activisten: interactie met onze zuidelijke
collega’s is van wezenlijk belang voor de kwaliteit van ons werk en vormt
de basis voor beleidsbeïnvloeding en communicatie in het noorden.
De samenwerking met deze belanghebbenden vindt plaats op basis van
wederzijds rekenschap, solidariteit en transparantie. In de praktijk vindt
interactie met partners plaats door wederzijdse bezoeken en het plannen en
uitvoeren van gezamenlijke initiatieven. Het contact met lokale activisten loopt
meestal per telefoon en e-mail. Als er een geschikt beleidsmoment is of de
mogelijkheid tot communicatie met media of publiek, dan komt de lokale
activist naar Nederland.
• Donoren - institutioneel en particulier. Met de institutionele donoren
hebben we regelmatig telefonisch of mailcontact. Zij ontvangen al onze
communicatie-uitingen en het jaarverslag. Waar programma’s door
omstandig­heden aangepast worden, hebben we uitvoeriger contact en in
sommige gevallen betrekken wij hen in veldbezoeken. In 2013 is veel extra
energie gestoken in het verdiepen van de relatie met onze particuliere
donateurs. Daarbij is vooral gebruik gemaakt van de social media zoals
Twitter en Facebook, wordt maandelijks een digitale nieuwsbrief verzonden en
verschijnt de geprinte versie nu jaarlijks. Omdat we ons realiseren dat niet elke
donateur op intensieve communicatie zit te wachten, geven wij op onze
website, maar ook in onze nieuwsbrieven, de gelegenheid om op elk gewenst
moment de mailings te verminderen of stop te zetten. Dit geldt ook voor de
communicatie per telefoon, waarbij wij ons houden aan de voorschriften van
het bel-me-niet-register. Tot slot is onze klachtenprocedure begin 2012
vernieuwd, waardoor wij sneller en efficiënter vragen en klachten van
donateurs kunnen afhandelen.
• S
amenwerkingspartners in het noorden: wij beseffen dat verandering
alleen plaatsvindt als de roep erom sterk genoeg is. Daarom werken wij met
veel organisaties samen: met de Fair, Green & Global partners, maar ook
binnen Tax Justice Nederland, IANRA, WO=MEN, Partos en andere
verbanden. Goede samenwerking vereist maximale transparantie van
samenwerkende partijen. Wij zitten regelmatig met onze partners aan tafel en
delen nieuwe informatie en ontwikkelingen, onderzoeken en standpunten. Wij
verwijzen vaak naar de website en maken pro-actief gebruik van de nieuwe
media zoals Twitter en Facebook.
• B
eleidsmakers en politici: onze beleidsbeïnvloeders hebben regelmatig
contact met ministers, staatssecretarissen, Tweede Kamerleden en
ambtenaren die zich bezighouden met thema’s die onder onze doelstellingen
vallen. Onze collega’s zijn vaak in Den-Haag en ook in Brussel te vinden,
omdat het belangrijk is dat onze gesprekspartners de informatie vanuit ons
partnernetwerk in de global south kunnen ontvangen. Wij geven daarom
proactief informatie, in persoonlijke communicatie en via onze website.
HOOFDSTUK 6 pagINA 53 • M
edia: journalisten voor zowel tv als schrijvende pers zijn een belangrijke
schakel tussen onze organisatie en het publiek, maar ook tussen ons en
beleidsmakers en politici. Andersom zijn wij een interessante informatiebron
voor journalisten, vanwege onze kennis en onze contacten met Afrikaanse
partners en lokale activisten. Wij investeren in een goede relatie met
journalisten door persoonlijk contact te leggen, door netwerkbijeenkomsten bij
te wonen en door te linken via sociale media. Nieuwe invalshoeken en
belangrijke ontwikkelingen zullen wij altijd delen met journalisten, in de vorm
van een ‘scoop’, een algemeen persbericht of via de website in combinatie
met sociale media.
• A
ctionAid International (AAI): Met AAI hebben wij een speciale band. Ons
lidmaatschap houdt in dat wij onze strategie zo veel mogelijk afstemmen met
die van AAI, dat we gestandaardiseerde procedures en processen
overeenkomen, dat we deelnemen in elkaars hoogste besluitvormingsorganen
(zie inleiding) en dat we elkaar voortdurend informeren. Dit laatste gebeurt op
verschillende niveaus en via diverse kanalen. Er is jaarlijks een mondiaal
directeurenoverleg en vijf maal per jaar overleg met de Europese directeuren.
Er zijn regelmatig overleggen met AAI op de gebieden van fondsenwerving,
communicatie, financiën, programma’s en beleidsbeïnvloeding. De federatie
kent ook een intern communicatieplatform waarop agenda’s,
beleidsdocumenten, onderzoeksresultaten etc. te vinden zijn. Wij hechten veel
waarde aan deze samenwerking omdat het ons in staat stelt meer middelen
en kennis aan te boren dan wij zelf zouden kunnen. Deze hechte verhouding
staat ook een grote mate van autonomie toe, waarin we zelf onze koers
kunnen bepalen en waarin de accountabilities onveranderd blijven: ons
bestuur is het hoogste lichaam in de organisatie waaraan onze directeur
verantwoording aflegt.
© Nicolas Axelrod/ActionAid
HOOFDSTUK 6 pagINA 55 Hoofdstuk 6:
Financiële toelichting
De jaarrekening 2013 van ActionAid is opgesteld in overeenstemming met
Richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen (aangepast 2011). Op 27 maart 2014
keurde het Bestuur de jaarrekening goed na een accountantscontrole door
Dubois en Co. Het verslag van de accountant is in dit jaarverslag opgenomen.
We sluiten het boekjaar af met een negatief resultaat van € 72.307. Dit is ruim
€ 28.000 meer dan begroot, voornamelijk veroorzaakt door lagere inkomsten uit
onze eigen fondsenwerving en lagere realisatie van gepland inkomen uit EU
programma’s. Voor 2013 hadden we bewust gekozen zo optimaal mogelijk te
investeren in onze programma’s en onze particuliere fondsenwerving.
Evenals vorig jaar zagen we, ondanks de voortdurende economische crisis, kans
toch een groei in onze particuliere fondsenwerving van bijna 11% te realiseren ten
opzichte van 2012.
Ook in 2014 zullen we veel aandacht geven aan particuliere fondsenwerving.
Onze ambities zijn hoog en met de steun van ActionAid International (AAI) willen
we onze aspiraties verzilveren. Wat betreft de institutioneel gefinancierde
programma’s, zullen we het IANRA netwerk de komende tweeënhalfjaar blijven
ondersteunen vanuit het in 2013 gestarte EU programma. Eind 2013 kwam goed
nieuws van het Mensenrechtenfonds van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Samen met Both ENDS is een subsidie van 2 miljoen toegezegd voor een
vierjarig programma Upholding Human Rights; Bridging the gender –
environment divide. Het lopende EU programma We Won’t Accept Hunger wordt
in 2014 afgesloten.
De baten
Eigen fondsenwerving
ActionAid realiseerde in 2013 € 806.604 aan baten uit eigen fondsenwerving. In
vergelijking met dezelfde baten in 2012 (€ 783.788) stemt dat tot tevredenheid,
maar begrotingstechnisch waren we iets te enthousiast. Het bleek dit jaar lastiger
om nieuwe donateurs voor langere termijn aan ons te verbinden. Op de mailing­
acties is minder gerespondeerd dan begroot en ook in vergelijking met 2012.
We vermoeden dat de slechte economische omstandigheden potentiële
donateurs nopen tot voorzichtigheid. Op overige baten viel de opbrengst van
enkele private fondsen tegen.
Acties van derden
Er werd € 84.446 ontvangen onder de budgetlijn acties van derden. Het Oxfam
Novib GROW fonds is conform budget afgesloten en afgerekend. ActionAid
International stelde geld beschikbaar voor het ontwikkelen van ons relatie­
management wat op termijn moet leiden tot een volwaardig bijzondere giften
programma.
PAGina 56 financiële toelichting
Subsidies van overheden
De subsidies overheden zijn beduidend lager dan verwacht. Het leeuwendeel van
deze budgetlijn komt uit het Fair, Green and Global (FGG) MFS2-programma van
het Ministerie van Buitenlandse Zaken. We zijn met dit programma gestart in
2011 en zullen het eind 2015 voltooien. De FGG-alliantie bestaat naast ActionAid
uit de partners Both ENDS (penvoerder), Milieudefensie, SOMO, Transnational
Institute (TNI) en Schone Kleren Campagne.
Het EU programma We Won’t Accept Hunger werd voortgezet in 2013. De
EU-bijdrage (€ 30.277) viel iets lager uit dan begroot (€ 35.404). Dit programma
wordt in een consortium met een aantal organisaties in Europa uitgevoerd onder
penvoerderschap van ActionAid Italy. We hadden minder geluk met onze
aanvraag aan de EU in het kader van de European Instrument for Democracy and
Human Rights (EIDHR) – die aanvraag werd afgewezen.
De EU subsidie uit de programmalijn Non-State Actors voor het Model Mining
Legislation Programma samen met het IANRA netwerk (International Alliance on
Natural Resources in Africa) bedroeg in 2013 € 275.182. De helft minder dan
begroot omdat door langdurige contractonderhandelingen het programma pas in
juli 2013 kon starten in plaats van in januari.
We hadden voorzien in 2013 een aanvraag aan SIDA (Zweedse overheid)
gehonoreerd te krijgen. Helaas is dit niet gelukt.
Rente baten
Op het saldo van twee ASN spaarrekeningen werd € 5.389 aan rente ontvangen.
Het koersverlies op valutaverschillen bedroeg € 6.144.
Overige baten
Het bedrag van € 4.898 is het saldo van een aantal overige baten en lasten.
De lasten
Toerekeninggrondslagen
In de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ op pagina 34 is te zien hoe de
kostencategorieën zijn verdeeld over de doelstellingen, de kosten van
fondsenwerving en beheer en administratie.
Een aantal opmerkingen verduidelijken de tabel:
• Subsidies en bijdragen zijn aan derden verstrekte subsidies;
• De eigen activiteiten van ActionAid betreffen activiteiten door ActionAid zelf
geïnitieerd en uitgevoerd zoals campagnes, communicatie, voorlichting en
fondsenwerving, maar ook op het terrein van zuidelijke programma’s;
• Kosten Beheer en Administratie zijn volgens de VFI richtlijn Aanbeveling
toepassing Richtlijn 650 voor kosten Beheer en Administratie van januari 2008
bepaald;
• De lastenverdeling wordt sinds 2012 verdeeld op basis van de urenregistratie
op de doelstellingen, de fondsenwerving en de ondersteunende activiteiten.
HOOFDSTUK 7 pagINA 57 Besteed aan doelstellingen
In 2013 hebben we € 2.130.935, oftewel 85,23% van het totaal aan baten
besteed aan de doelstellingen Campagnes, Communicatie en Programma’s in
Zuidelijk Afrika.
Kosten werving baten
De kosten van de eigen fondsenwerving komen uit op € 200.476. We blijven
hiermee opnieuw binnen de CBF-norm van 25%. Het gemiddelde percentage
over de laatste drie jaren bedraagt 24,83%. De kosten zijn vrijwel conform de
begroting.
Kosten Beheer en Administratie
Met 5,65% (vergelijk 2012: 5,53%) waren de kosten Beheer en Administratie van
€ 145.252 (2012: € 142.077) weer behoorlijk lager dan ActionAid’s eigen norm
van maximaal 10% van totale kosten. De kosten zijn dus bijna gelijk aan 2012.
Resultaat
Het resultaatbedrag van -€ 72.307 komt ten laste van de continuïteitsreserve.
Daarmee neemt onze continuïteitsreserve eind 2013 af tot € 92.911.
Ons beleid ten aanzien van de reserves van de organisatie volgt de Richtlijn
Reserves Goede Doelen van de Vereniging van Fondsenwervende instellingen
(VFI), waarvan wij lid zijn. Het Centraal Bureau Fondsenwering (CBF) heeft deze
richtlijn overgenomen. Gegeven het feit dat wij in grote mate afhankelijk zijn van
institutionele fondsen is het beleid erop gericht om een reserve van 30% van de
jaarlijkse operationele kosten aan te houden. Operationele kosten zijn in dit
verband gedefinieerd als salarissen, pensioenen en sociale lasten, huisvestingen servicekosten en andere algemene kosten. Binnen het bestuur wordt deze
norm besproken in het licht van het feit dat we nu formeel deel uitmaken van een
krachtige federatie, die al in de afgelopen jaren heeft bewezen ons financieel te
ondersteunen in moeilijker tijden.
Bestuur en management zijn zich ervan bewust dat de reserves zich op een laag
niveau bevinden. Dit baart ons zorgen en heeft daarom onze volle aandacht.
Al in 2011 is met AAI een vijfjarenbegroting gemaakt waarin is gekozen voor
behoud van programmakwaliteit in combinatie met uitbreiden en diversifiëren van
de fondsenwerving. We wisten toen al dat in 2012 en 2013 de reserves danig
zouden worden aangesproken. Het resultaat in 2012 was beter dan begroot, dat
van 2013 niet. Per saldo (over beide jaren) worden de reserves daarmee niet
zwaarder belast dan was voorzien. Conform de planning met AAI is voor 2014
een bedrag van € 219.000 toegezegd.
PAGina 58 financiële toelichting
Overige informatie
Alle bestuurders zijn onbezoldigde vrijwilligers. Het bestuur stelt het salaris van
de directeur vast. Dit bedroeg in 2013: € 85.578 (2012: 84.576). We voldoen
hiermee aan de publicatieplicht van de Wet Normering Topinkomens (WNT), zie
ook de tabel op blz. 70. Voorts volgt ActionAid het Advies Regeling beloning
directeuren van goede doelen (VFI, 2011). De adviesregeling geeft aan de hand
van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging vond
plaats door de Financiën en Audit Commissie van ActionAid en leidde tot een
zogenaamde BDS score van 370 met een maximum jaarinkomen van € 88.094
in 2013. De daadwerkelijke beloning van de directeur bleef daarmee onder de
norm. Er werden in 2013 geen leningen noch voorschotten verstrekt aan bestuur
en directeur.
Toekomstige ontwikkelingen
Onze relatie met ActionAid International biedt ons niet alleen een uitstekend
platform van kennis, ervaring en een stevige verankering in Afrika, maar ook een
financiële steun in de rug wanneer dat nodig is. Met succes hebben we voor
2014 wederom een subsidie aangevraagd en verkregen van ruim € 219.000 om
onze private fondsenwerving te intensiveren maar ook te diversifiëren. In het
bijzonder zal de samenwerking met bedrijven, fondsen en trouwe donateurs
worden uitgebreid en gewerkt worden aan effectieve partnerships en bijzondere
giften programma. In 2015 hopen zetten wij vol in om op eigen kracht weer
geleidelijk onze reserves op te bouwen.
Wij voorzien dat we in 2014 met een positief resultaat zullen eindigen. De forse
fondsenwervende inspanning van eind 2013, voortgezet in de eerste maanden
van 2014, zal leiden tot een hoge bate uit eigen fondsenwerving. Het betreft hier
namelijk maandelijkse bijdragen op incassobasis die voor praktisch de volle
twaalf maanden zullen meetellen in de jaarrekening. Ook aan de lastenzijde is
een aanzienlijke besparing tot stand gekomen in de huisvesting. We betalen
meer dan de helft minder in vergelijking met 2013, een besparing van circa
€ 50.000.
In 2013 zijn we begonnen met het identificeren van nieuwe samenwerkings­
partners zowel binnen ons donateurenbestand als daarbuiten. Zo hebben we de
sociale netwerken van bestuur en management in kaart gebracht en zijn we druk
doende om maatschappelijk verantwoorde bedrijven te zoeken die bij ons
passen. In 2012 hadden we de basis gelegd voor online fondsenwerving met de
bouw van een nieuwe website en donatiepagina’s. In 2013 hebben we vol
ingezet op social media en met Twitter en Facebook geïnteresseerde
communities gebouwd. We zullen daarmee in 2014 verder gaan en trachten een
grote toestroom van betrokkenen naar onze website te dirigeren om die
vervolgens te converteren naar donoren. Voorts blijven we aandacht schenken
aan een optimale integratie van campagnes, communicatie en fondsenwerving.
Maar ook op institutioneel gebied willen we ons manifesteren. Eind 2013 is het
contract getekend met het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor het vierjaren
mensenrechtenprogramma Upholding Human Rights; Bridging the gender –
environment divide. Dit is een samenwerking met collega-organisatie Both ENDS
en het beschikbare budget van € 2mln wordt gelijkelijk verdeeld. Een voorstel
aan NWO-ARF betreffende een tweejarig onderzoek tezamen met de Universiteit
van Utrecht en ActionAid Mozambique ligt op dit moment op tafel bij NWO voor
goedkeuring. Eind 2015 loopt het MFS-II programma van de FGG alliantie af. De
HOOFDSTUK 7 pagINA 59 alliantieleden willen zich graag kwalificeren voor een post-2015 Strategic
Partnership met het Ministerie. Een actieve lobby daartoe is al gestart in 2013
evenals het zorgvuldig bouwen van een presentatie aan het Ministerie waarbij het
uitstekende track record van FGG een grote rol zal spelen. ActionAid is voorts
van plan om in 2014 te voldoen aan transparantie-criteria van IATI om onze
positie ten aanzien van de Strategic Partnerships verder te versterken.
De eerste tekenen van herstel van de Nederlandse economie worden nu
zichtbaar en dat stemt ons hoopvol. Wanneer het consumentenvertrouwen
toeneemt mag er ook meer rendement worden verwacht van fondsenwervende
inspanningen. Bestuur en management hebben voorts vertrouwen in de
ingezette initiatieven op het gebied van private en institutionele fondsenwerving.
De niet aflatende loyaliteit van ActionAid International is natuurlijk in alle
scenario’s een forse steun in de rug!
© Savann Oeurm/ActionAid
HOOFDSTUK 7 pagINA 61 Hoofdstuk 7:
Jaarrekening 2013
BALANS
(in euro’s)
31 december 2013 31 december 2012
ACTIVA
Materiele vaste activa
97.528 Vorderingen 615.695 Liquide middelen
264.847 Totaal
47.509
1.032.197 160.479 880.542 1.192.676
978.070 1.240.185
PASSIVA
Reserves en fondsen
reserves
- continuïteitsreserve
92.911 165.218 92.911 165.218
Schulden
Langlopende schulden:
9.935 Kortlopende schulden
- vooruitontvangen subsidiegelden
161.026 - projectverplichtingen kort
475.641 - te betalen bedragen
238.557 Totaal
14.614 199.121 466.242 394.990 885.159 1.074.967
978.070 1.240.185
PAGina 62 jaarrekening 2013
STAAT VAN BATEN EN LASTEN (in euro’s) Werkelijk
2013
Begroting
2013
Werkelijk
2012
BATEN
- baten uit eigen fondswerving:
- baten uit acties van derden
- subsidies van overheden
- baten uit beleggingen
- overige baten
806.604 84.446 1.605.145 -755 4.898 978.285 76.000 2.323.092 15.000 4.000 783.788
70.167
1.636.785
9.489
5.197
Totaal baten
2.500.338 3.396.377 2.505.426
LASTEN
Besteed aan doelstellingen
- Campagne, advocacy & onderzoek
517.385 698.916 505.732
- Communicatie & voorlichting
479.213 474.546 410.199
- Programmasteun Zuidelijke partners
1.134.337 1.872.194 1.278.534
2.130.935 3.045.656 2.194.465
Werving baten
- Kosten eigen fondsenwerving
- Kosten acties derden
- Kosten verkrijging subsidies overheden
200.476 10.872 85.110 203.727 21.731 40.358 194.212
6.956
30.419
296.458 265.816 231.587
Beheer en administratie
- Kosten beheer en administratie
145.252 129.105 142.077
Totaal lasten
2.572.645 3.440.576 2.568.129
Resultaat
-72.307 -44.199 -62.703
Toevoeging/Onttrekking aan:
- continuïteitsreserve
-72.307 -44.199 -62.703
-72.307 -44.199 -62.703
HOOFDSTUK 7 pagINA 63 Kasstroomoverzicht (volgens de indirecte methode)
(in euro’s)
2013 2012
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat -72.307 afschrijvingen -143.712 -62.703
13.967
-216.019 -48.736
Veranderingen in werkkapitaal: handelsvorderingen 416.502 -421.617
handelscrediteuren -185.129 -472.895
231.374 Kasstroom uit operationele activiteiten 15.355 Kasstroom uit investeringsactiviteiten investeringen materiele vaste activa -65.015 -26.133
desinvesteringen materiele vaste activa 158.708 -
Kasstroom uit investeringsactiviteiten 93.693 Kasstroom uit financieringsactiviteiten aflossing langlopende schulden -4.679 -4.496
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -4.679 Netto kasstroom 104.369 toe-/afname geldmiddelen 104.369 -894.512
-943.248
-26.133
-4.496
-973.877
-973.877
PAGina 64 jaarrekening 2013
Waarderingsgrondslagen
Algemeen
De jaarrekening is opgesteld volgens de Richtlijn 650 voor Fondsenwervende instellingen (aangepast 2011).
Principes voor de waardebepaling en presentatie van activa en passiva
Materiële vaste activa
• De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met de lineaire
afschrijvingen. De afschrijvingstermijnen bedragen voor Inventaris, inrichting en apparatuur 5 jaar.
Vorderingen
• De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde;
• Vorderingen voor goedgekeurde projecten zijn gebaseerd op overeenkomsten met derde partijen en
overeengekomen waarden.
Schulden
• Schulden zijn weergegeven tegen de waarde op moment van ontstaan tenzij anders aangegeven;
• Projectverplichtingen zijn alle subsidieverplichtingen aan de goedgekeurde, gecontracteerde projecten;
• Nieuwe projectverplichtingen worden genomen in het jaar waarin de verplichting definitief wordt.
Overige activa en passiva
• Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Principes voor de bepaling en het presenteren van baten en lasten
Resultaatsbepaling
• Rekening houdend met de waarderingsgrondslagen wordt het resultaat bepaald als het verschil tussen
de opbrengsten en uitgaven toegewezen aan het betreffende jaar;
• Tenzij anders vermeld worden de baten en lasten verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben;
• De baten uit eigen fondswerving worden verantwoord in het jaar van ontvangst;
• Baten uit nalatenschap worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden
vastgesteld. Uitgekeerde voorschotten worden genomen als baten in het jaar van ontvangst;
• Subsidies voor projecten worden verantwoord op basis van goedgekeurde projecten;
• Inkomen in natura wordt gewaardeerd tegen de geschatte marktwaarde in Nederland.
Kosten van beheer en administratie
• Kosten van beheer en administratie vertegenwoordigen uitgaven voor interne beheer- en administratiekosten die niet toegerekend kunnen worden aan de doelstellingen van de organisatie of de kosten voor de
werving van de baten.
HOOFDSTUK 7 pagINA 65 TOELICHTING OP DE BALANS ACTIVA
Materiele vaste activa
Inrichting Inventaris Apparatuur Totaal Totaal
(in euro’s)
2013 2012
Aanschafwaarde per 1-1
100.927 31.263 Desinvesteringen
87.444 4.061 Investeringen in 2013
27.092 -
40.575 27.202 159.217 291.407 67.203 158.708 37.923 65.015 129.937 197.714 265.274
26.133
Afschrijvingen voorgaande jaren
Afschrijvingen desinvesteringen
Afschrijvingen 2013
243.898 -158.096 14.384 229.931
13.967
97.528 47.509
Boekwaarde per 31 december
100.927 -87.444 436 15.505 -4.061
-
127.466 -66.591 13.948 26.656 15.758 55.114 291.407
Met de verhuizing naar het nieuwe kantoor aan de stadhouderskade is veel van de inventaris die niet mee
kon verhuizen gedesinvesteerd. Tevens zijn er in het nieuwe pand een aantal investeringen gedaan en is er
overgegaan tot de aanschaf van een nieuwe database voor relatiemanagement. ActionAid bezit een aantal
kunstwerken die geruime tijd geleden zijn aangeschaft, maar waar niet op wordt afgeschreven. Ze vertegen­
woordigen een waarde van € 15.758.
(in euro’s)
31 december 2013 Vorderingen
Subsidies
400.567 Debiteuren ActionAid
128.163 Debiteuren
26.265 Nog te ontvangen interest
5.069 Voorschotten
1.922 Overige vorderingen
43.651 Depotbedragen
330 Vooruitbetaalde kosten
9.728 615.695 31 december
2012
481.669
466.681
33.971
13.258
5.435
1.660
29.523
1.032.197
Liquide middelen
Spaarrekeningen
222.716 70.376
Kas en banken
42.131 90.103
264.847 160.479
PAGina 66 jaarrekening 2013
De nog te ontvangen subsidies betreffen die van het Ministerie van Buitenlandse Zaken ten behoeve van het
MFS-programma (€ 376.884) en kleinere bedragen van EU-subsidies van ActionAid Italië t.b.v. het EU WWAH
Project en van ActionAid Brazilië t.b.v. het eind 2012 afgesloten IFSN-project.
De debiteuren ActionAid betreffen het beschikbare gedeelte van de gezamenlijke rekening courant van
ActionAid International (de zgn. Intercompany Account), inclusief een saldo voor fondsenwerving.
De spaarrekeningen hebben geen opnamebepalingen, uitgezonderd een bankgarantie van € 24.199,73 voor
‘NSI kantoren bv’, eigenaar van het Y-Tech gebouw. Deze bankgarantie is per 30 januari 2014 opgeheven.
Ultimo 2012 was de rente 1,5%.
PASSIVA
(in euro’s)
Totaal Totaal
Reserves en fondsen
2013
2012
Continuïteitsreserve Stand per 1 januari 165.218 Toegevoegd/onttrokken -72.307 Stand per 31 december 92.911 31 december (in euro’s)
2013 227.921
-62.703
165.218
31 december
2012
Schulden op lange termijn Annuïteitenlening NSI 14.614 19.110
Aflossingsverplichting komend boekjaar -4.679 -4.496
Stand per 31 december 9.935 14.614
De overeengekomen annuïteitenlening met de verhuurder van onze oude locatie, Nieuwe Steen Investments
vertegenwoordigt een waarde van € 14,614 per ultimo 2013.
De aflossing plus rente van 4% wordt per kwartaal betaald. De termijn van de lening is 8 jaar tot en met
31 december 2016.
HOOFDSTUK 7 pagINA 67 (in euro’s)
31 december
2012
31 december
2011
op korte termijn Vooruitontvangen bedragen
vooruitontvangen subsidies - ActionAid International - ActionAid Denemarken
- Oxfam Novib GROW
- EU NSA IANRA
projectverplichtingen kort - contractuele verplichtingen projecten donoren Te betalen bedragen: - Crediteuren ActionAid - Crediteuren - belastingen - terug te betalen subsidie CORDAID - vakantiegeld - vakantiedagen - accountant - aflossingsverplichting lening NSI - overige 150.630 10.000 - 395 177.739
21.382
-
161.026 199.121
475.641 466.242
11.774 101.787 40.634 - 27.040 27.221 19.090 4.679 6.332 140.530
12.914
41.651
88.608
23.717
23.052
20.860
4.496
39.162
238.557 394.990
875.224 1.060.353
De projectverplichtingen bestaan uit verplichtingen betreffende het MFS Fair, Green & Global programma
(€ 349.557), en het in 2013 gestarte EU NSA IANRA programma voor € 122.567 en nog een paar kleine
projecten.
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen
In maart 2012 ging een nieuw leasecontract in met Ricoh Nederland voor de huur van twee
fotokopieerapparaten voor € 507 per maand (incl. BTW, excl. jaarlijkse indexering). De looptijd is
60 maanden.
Per 1 januari 2014 is ActionAid verhuisd naar de Stadhouderskade 60 te Amsterdam. De tweede etage wordt
gehuurd van Plan Nederland. De huur is aangegaan voor een periode van 9 jaar. Tussentijds opzeggen is
mogelijk met een opzegtermijn van een jaar.
De jaarhuur bedraagt € 50.000 incl. servicekosten en BTW exclusief indexering.
PAGina 68 jaarrekening 2013
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
(in euro’s)
Werkelijk 2013
BATEN
Baten uit eigen fondsenwerving
Mailingacties
69.678 Contributies, donaties, giften en schenkingen
468.984 Donaties in natura
19.397 Nalatenschappen
1.500 Overige baten
247.045 Totaal baten uit eigen fondsenwerving
806.604 Begroting 2013 Werkelijk
2012
104.200 505.685 10.000 10.000 348.400 81.309
404.786
33.464
44.000
220.229
978.285 783.788
Baten uit acties van derden
ActionAid International
63.064 -
Cordaid
-
-
Oxfam-Novib
21.382 37.500 Overigen
-
38.500 19.060
23.849
26.118
1.140
Totaal baten uit acties van derden
76.000 70.167
1.226.309 -
35.404 581.625 -
153.973 325.781 1.267.076
289.299
74.531
5.879
-
2.323.092 1.636.785
-
-
13.670
-4.181
-
9.489
84.446 Subsidies van overheden
Buitenlandse Zaken MFS2
1.299.686 PSO
-
Europese Unie WWAH
30.277 Europese Unie NSA IANRA
275.182 Europese Unie IFSN
-
Europese Unie -
Overigen(o.a. SIDA, other governments)
-
Totaal subsidies van overheden
1.605.145 Baten uit beleggingen
Dividend, rente
5.389
Ongerealiseerd koersresultaat
-6.144
Totaal baten uit beleggingen
-755 HOOFDSTUK 7 pagINA 69 LASTEN
De tabel op de volgende bladzijde laat de kostenverdeling per uitgavencategorie en per doelbesteding zien.
Principes van toedeling
In hoofdstuk 6 ‘De Lasten’ is ingegaan op de toerekeningsgrondslagen van de kosten.
De tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ toont het overzicht van de directe kosten en van de toegerekende
kosten op basis van de gewerkte uren, verdeeld over de uitgavencategorieën.
Subsidies, bijdragen en eigen Activiteiten
Aan de categorieën Subsidies, bijdragen en Eigen activiteiten heeft ActionAid in totaal € 1.473.389
uitgegeven. Dit is als volgt verdeeld over de verschillende programma’s:
€
Fair Green en Global MFS2 Programma
901.049 EU WWAH project
13.064 Oxfam Novib GROW Fund
17.680 EU NSA IANRA
233.707 ActionAid NL Fonds
305.281 Overige
2.608 Totaal
1.473.389 De realisatie bleef achter bij de begrote uitgaven (€ 2.312.678), wat voornamelijk samenhing met het feit dat
een aantal projecten niet doorging omdat enkele begrote bijdragen in de categorie ‘Acties Derden’ en een
EU-subsidie niet werden toegekend. Daarnaast startte het EU NSA IANRA programma een half jaar later dan
gepland. De overige gerealiseerde projecten verliepen ongeveer als begroot.
Organisatiekosten
Over de hele linie waren de kosten van de eigen organisatie van ActionAid lager dan wel ongeveer gelijk aan
de begroting. Alleen de diverse personeelskosten, met name de waardering van de vakantiedagen per
31 december zorgt voor een overschrijding. Het aantal fte in 2013 bedraagt 15,22 (in 2012: 14,42). Maar dit is
inclusief ruim 0,4 fte zwangerschapsvervanging. Voor 2013 was 15,74 begroot. De huisvestingskosten vielen
iets lager uit dan begroot, maar hoger dan in 2012 door de geplande verhuiskosten. De kantoor- en
algemene kosten lagen op hetzelfde niveau als begroot. Voor automatisering werd meer uitgegeven vanwege
de implementatie van nieuwe database. Voor accountantskosten minder.
PAGina 70 jaarrekening 2013
Overige informatie
Uitgaven van het bestuur (in de post ‘kantoor- en algemene kosten’) betreffen de kosten van bijeenkomsten
en representatie. Alle bestuurders zijn onbezoldigde vrijwilligers.
Het bestuur stelt het salaris van de directeur vast. Dit bedroeg in 2013: € 85.578 (2012: 84.576).
We voldoen hiermee aan de publicatieplicht van de Wet Normering Topinkomens (WNT).
Voorts volgt ActionAid het Advies Regeling beloning directeuren van goede doelen (VFI, 2011).
De adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen.
De weging vond plaats door de Financiën en Audit commissie van ActionAid en leidde tot een zogenaamde
BDS score van 370 met een maximum jaarinkomen van € 88.094 in 2013. De daadwerkelijke beloning van
de directeur bleef daarmee onder de norm.
Er werden in 2013 leningen noch voorschotten verstrekt aan bestuur en directeur.
Naam R. van den Hurk Functie Directeur Dienstverband Aard (looptijd) onbepaald
uren
36
part-time percentage
100
periode 1/1-31/12
Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen bruto loon/salaris 76.572 vakantiegeld 6.116 eindejaarsuitkering
2.890 Totaal 85.578 SV lasten (wg deel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (wg deel) Totaal bezoldiging 2013
Totaal bezoldiging 2012
9.467
65 8.263 103.374
102.020
Campagne,
Advocacy & Onderzoek Com.
Prog.
& Voor- steun Zuid.
lichting
partners
Eigen
Fondsen
-werving
ActiesOverheidsDerden
subsidies
1.260.577 1.052.100 820.630 38.425 144.673 104.171 20.000 3.440.576 994.051
479.338
805.914
38.522
132.321
107.505
14.996
2.572.647 2.568.129
1.068.037
462.233
734.657
31.835
120.185
137.215
13.967
Percentage op basis aantal uren 28,54% 25,45% 20,72% 5,95% 1,06% 8,30% 9,97%100,00%
tbv verdeling overhead
Subsidies en bijdragen
183.338 -
810.713 -
-
-
-
Eigen activiteiten
33.703 206.273 100.843 138.519 -
-
-
Salarissen, pensioenen en sociale lasten 221.962 198.424 166.182 45.355 8.081 63.264 102.646 Overige personeelskosten
10.995 14.072 4.552 2.814 334 2.614 3.141 Huisvestingskosten
37.841 33.033 28.635 7.722 1.376 10.771 12.942 Kantoor- en algemene kosten
25.266 23.594 20.305 5.174 922 7.216 25.027 Afschrijving
4.280 3.817 3.107 892 159 1.245 1.496 Totaal 517.385 479.213 1.134.337 200.476 10.872 85.110 145.252 Lasten
Toelichting lastenverdeling
(in euro’s)
Bestemming
Doelstelling Doelstelling Doelstelling
Werving
Beheer en
Totaal
Begroot
Totaal
Baten
Administratie
2013
2013
2012
HOOFDSTUK 7 pagINA 71 PAGina 72 jaarrekening 2013
Onderstaand overzicht sluit aan op de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’. LASTEN
(in euro’s)
Werkelijk 2013
Begroting 2013 Salarissen, pensioenen en sociale lasten Bruto salarissen
Sociale lasten
Pensioenpremie
674.072 99.474 32.368 698.408 94.285 27.936 607.194
99.405
28.058
805.914 820.630 734.657
Overige personeelskosten
Interimkosten
Uitzendkrachten e.d.
Werving personeel
Woon-werkverkeer
Diverse personeelskosten
7.426 -
2.057 12.487 16.552 3.150 2.100 2.000 10.000 11.175 1.470
1.898
2.125
10.950
15.392
38.522 28.425 31.835
Huisvestingskosten
Huur incl. servicekosten
104.191 108.343 Verhuiskosten
17.065 25.000 Schoonmaakkosten
9.973 9.330 Diverse huisvestingskosten
1.092 2.000 108.223
9.850
2.112
132.321 144.673 120.185
Kantoor- en algemene kosten
Automatisering
Advieskosten
Alg. reis- en verblijfskosten
Accountantskosten
Verzekeringen
Bestuurskosten
Bureaukosten
16.095 2.016 7.397 13.142 6.796 3.184 58.875 11.086 2.625 10.000 21.315 5.665 4.200 59.280 17.911
1.288
3.597
19.802
5.411
11.442
77.764
107.505 114.171 137.215
Afschrijving
Afschrijvingen
14.384 20.000 Boekverlies vaste activa
612 -
Subsidies en bijdragen
Werkelijk
2012
13.967
-
14.996 20.000 13.967
994.051 1.260.577
1.068.037
Eigen activiteiten
994.051 1.260.577 1.068.037
479.338 1.052.100
462.233
479.338 1.052.100 462.233
TOTALE KOSTEN
2.572.647 3.440.576
2.568.129
HOOFDSTUK 7 pagINA 73 Kengetallen
Werkelijk Begroting Werkelijk
(in euro’s)
2013
2013 2012
Bestedingen aan de doelstellingen
2.130.935 3.045.656 2.194.465
Totaal Baten
2.500.338 3.396.377 2.505.426
Bestedingen als percentage van
totaal van de baten
85,23%
89,67%
87,59%
Bestedingen aan de doelstellingen
2.130.935
3.045.656
2.194.465
Totaal van de lasten
2.572.645
3.440.576
2.568.129
Bestedingen als percentage van
Totaal van de lasten82,83%88,52% 85,45%
Kosten werving eigen fondsenwerving 200.476
203.727
194.212
baten uit eigen fondswerving:
806.604
978.285
783.788
kosten in percentage van baten eigen fondsenwerving
24,85%20,82% 24,78%
Kosten beheer en administratie
145.252 129.105
142.077
Totaal lasten
2.572.645 3.440.576
2.568.129
kosten in percentage van het totaal aan lasten5,65%3,75% 5,53%
ActionAid heeft zichzelf een norm gesteld van max. 10% voor de kosten van beheer & administratie. Dit doel
is ruimschoots gerealiseerd, evenals in 2012.
PAGina 74 jaarrekening 2013
Baten 2013 e 2.500.338
0%
4%
Subsidies van overheden
Baten uit eigen fondswerving
Overig
64%
32%
Baten uit acties van derden
Lasten 2013 e 2.572.645
8%
4% 6%
Programmasteun Zuidelijke partners
Campagne, advocacy & onderzoek
Communicatie & voorlichting
16%
44%
Kosten eigen fondswerving
Kosten acties derden en overheids­subsidies
20%
Beheer en administratie
HOOFDSTUK 7 pagINA 75 BEGROTING 2013
Begroting Werkelijk Begroting
(in euro’s)
2013
2012
2012
BATEN
- baten uit eigen fondswerving: - baten uit acties van derden - subsidies van overheden - baten uit beleggingen - overige baten 966.770 231.050 1.688.984 15.000 4.000 806.604 84.446 1.605.145 -755 4.898 978.285
76.000
2.323.092
15.000
4.000
Totaal baten 2.905.804 2.500.338 LASTEN Besteed aan doelstellingen - Campagne, advocacy & onderzoek 690.065 517.385 - Communicatie & voorlichting 469.650 479.213 - Programmasteun Zuidelijke partners 1.213.212 1.134.337 3.396.377
2.372.927 2.130.935 Werving baten - Kosten eigen fondsenwerving 198.804 200.476 - Kosten acties derden 17.765 10.872 - Kosten verkrijging subsidies overheden 98.109 85.110 3.045.656
314.677 296.458 Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie 119.175 145.252 Totaal lasten 2.806.779 2.572.645 Resultaat 99.025 -72.307 Toevoeging/Onttrekking aan: - continuïteitsreserve 99.025 -72.307 99.025 -72.307 265.816
698.916
474.546
1.872.194
203.727
21.731
40.358
129.105
3.440.576
-44.199
-44.199
-44.199
PAGina 76 jaarrekening 2013
HOOFDSTUK 7 pagINA 77 © Nana Kofi Acqua/ActionAid
www.actionaid.nl
twitter.com/ActionAid_NL
Postbus 10707
1001 ES Amsterdam
Tel: 020 520 62 10
IBAN: NL13INGB0000026655
www.actionaid.nl
www.facebook.com/ActionAidNederland
www.youtube.com/ActionAidNL

2e Kwartaal 2014 - Cuban Aid Foundation

anbi-jnf - Plant een boom in Israël

Rapport 2012-2013 Q.M. Gastmann

STICHTING DIENSTBETOON RK ONDERWIJS TE CULEMBORG

DG D NL

klik hier voor info en aanmelden voor de training – pdf

ANBI Rotary Club Franeker 2014

ANBI Stichting Het Fonds van Teet Luitgens te Oegstgeest

Download het jaarverslag - Stichting Steun Messias Belijdende Joden

Adviesformulier o o