erview INTERVIEW In de biotoop van Piet Korte Stef Verhoeven waagt zich maandelijks in de habitat van de homo sapiens educationis. Deze maand: hoe Piet Korte niet alleen het mbo-onderwijs in ondernemen, maar ook zichzelf opnieuw uitvond. D ocent Piet Korte (60) komt welbeschouwd nog maar net kijken in onderwijsland. Pas op zijn vijftigste, na een heel leven als ondernemer in kantoormeubels en elektronische presentatiemiddelen, ontdekte hij een wereld waarin hij thuiskwam: het mbo. Preciezer: het onderwijs ‘in ondernemerschap’ bij onder meer ROC Flevoland in Almere. Biotoop hoeft eigenlijk geen vraag te stellen, want Piet heeft een verhaal. Met een kop, een middenstuk en een eind. Al is dat gelukkig wel een open eind. ‘Als ondernemer was ik bedrijfsblind geworden. Bij het eerste dipje in de markt dacht ik: ach, dat gaat wel. Er kwam nog een dipje, en ik dacht: ach, ik heb trouwe klanten. Het flexwerken kwam op, bureaus werden minder vaak vervangen. Loyale klanten bleken toch gevoelig voor de laagste prijs. Ik hield er helemaal geen rekening mee dat die dip wel eens structureel zou kunnen zijn. Ik ging failliet en schaamde me over mijn mislukking. Mijn grootste ontdekking was het besef: ik bén eigenlijk helemaal geen ondernemer. Het was een opgedrongen rol vanuit mijn familie. Mijn grootmoeder verkocht begin 1900 warm water in haar water- en vuurwinkel in Amsterdam. Na de Eerste Wereldoorlog begon mijn familie een melkwinkel in Amsterdam op het Olympiaplein. Je eigen broek 'Met streng gezag alleen bereik je niets' 30 oktober 2014 ophouden, voor jezelf zorgen: dat was het devies in Huize Korte. Ik moest en zou het familiebedrijf voortzetten, samen met mijn vader. Maar het boterde niet tussen ons. Ik had een heel andere visie op klanten en het personeel. Na mijn faillissement ben ik langs een heel dunne draad omhoog geklommen. Ik begeleidde al af en toe de ondernemersplannen van mbo-leerlingen uit Hilversum. Ik mocht de UWV Zelfstandigenbak afstoffen, met de opdracht die mensen weer naar een vaste baan te brengen. En dat lukte. Blijkbaar deed ik iets goed. Het is geen sinecure jongeren in beweging te krijgen. Als je lang in de UWV-bak zit, raak je langzaam de structuur in je leven kwijt. Dan komen ze ongewassen in een campingjacquet de klas in. Ik ben dan niet altijd diplomatiek. Ik roep gewoon: “Ga jij eerst maar eens naar de Etos om een paar flessen deodorant in de aanbieding te scoren!” Ik zag mezelf aanvankelijk helemaal niet als docent. Ik verbaasde me over bijna alles: het gebrek aan parate kennis, maar ook dat je met streng gezag alleen er bij deze leerlingen niet komt. Ik heb mezelf herontdekt in dit werk. Nu weet ik: er zit een aardige docent in Piet.’ Rugzak De Korte heeft geen vast lokaal op het ROC Flevoland, waar hij het grootste deel van zijn tijd lesgeeft. Daarnaast geeft hij les in Hilversum. We praten in een sobere spreekkamer in het enorme schoolgebouw in Almere. Sommige docenten Docent Piet: 'Ondernemerschap is ook risico's durven nemen' tekst Stef Verhoeven beeld Marike Knigge Piet wil dat zijn leerlingen zichzelf goed leren begrijpen Piet geeft les over succesvol ondernemerschap hebben behoefte aan een eigen lokaal, maar Piet heeft genoeg aan zijn rugzak met ervaring en een zorgvuldig opgebouwde visie op het onderwijs in ondernemerschap. Dat is de biotoop die hij overal mee naartoe neemt. ‘Bij ondernemerschap denken veel mensen aan de hard skills: een businessplan maken, marktverkenningen doen en bedrijfskundige rekensommen maken. Dat is allemaal leuk en goed, maar dat is slechts een klein deel van het verhaal. Een goed businessplan is helemaal geen garantie voor succes. Kijk naar mij. Ik ben niet mislukt als ondernemer, omdat ik geen plannen had. Ik heb als mens dingen over het hoofd gezien. Je moet eerst weten wie je bent en wat je wilt, voordat je een goed plan kunt maken. Voor mij is ondernemerschap: een ondernemende houding. Maar ja: hoe leer je dat? Welke competenties zitten daaronder? Dat is mijn ontdekkingstocht geweest in de Master of Education in Amsterdam. Ik heb me letterlijk stukgelezen op dit onderwerp. En al die studies en rapporten richten zich vooral op output en outcome, maar het proces dat eraan vooraf gaat, is nergens goed beschreven. Dat is toch verbazingwekkend? Sterker nog: dat vind ik onacceptabel. Wij geven in het mbo les aan kinderen van 16-17 jaar. Daar is ook hormonaal nogal wat mee aan de hand. Prioriteiten liggen niet bij school; hier en nu moet vreugde zijn. Als je dan aan de slag gaat met abstracte ondernemersplannen, dan sla je de plank volledig mis. Ondernemerschap ontwikkel je door met aandacht te kijken naar de competenties die leiden tot een ondernemende houding. Het gaat niet alleen om kennen en kunnen, maar ook om durven en willen.’ De zoektocht van Piet Korte heeft inmiddels geleid tot een stevig fundament voor het curriculum in ondernemen waarbij loopbaan en burgerschap hand in hand gaan. Hij schreef er een mooi essay over voor zijn master. In het kort: begin het curriculum met loopbaan-reflectiegesprekken om leerlingen hun eigen motieven en kwaliteiten te laten ontdekken. Bied in jaar twee een ondernemende leer- en werkomgeving in de vorm van stages en projectonderwijs. Pas in jaar drie staan de kennis en kunde van het ondernemerschap centraal, met businessplannen voor een eigen bedrijf. Grotere wereld ‘Mijn zoektocht is gigantisch geweest,’ zegt Piet. ‘En mijn thuisfront zal blij zijn als ik straks die studielast van twintig uur per week kwijt ben. Maar het heeft mijn wereld vergroot. De verbinding leggen tussen theorie en praktijk – dé grote vraag van het mbo – dat is me goed gelukt. Er ligt nu een theoretisch kader en een praktische gereedschapskist om een leerproces mee te organiseren.’ ‘Wat denk je? Is het een verhaal waard?’ vraagt hij bescheiden. ‘Ik schijn over zeven jaar met pensioen te moeten, maar ik ben nog lang niet klaar. Er is nog zoveel te ontdekken in dit vak.’ ■ Samen met zijn dertien medestudenten van de Master of Education maakte Piet Korte een website rond Meester Aad die zo zijn eigen ideeën heeft om het mbo te verbeteren: meesteraad.nl. oktober 2014 31