HOOFDSTUK_01_ACHTERGROND VAN DE ICD-10

HOOFDSTUK 1
ACHTERGROND VAN DE ICD-10-CM EN ICD-10-PCS
CLASSIFICATIE
OVERZICHT
-
-
-
-
ICD-10-CM en ICD-10-PCS werden ontwikkeld om ICD-9-CM te vervangen
De overstap naar ICD-10-CM is noodzakelijk omwille van verschillende redenen,
waaronder:
o ICD-9-CM werd te beperkt om nieuwe inzichten en technologieën erin onder
te brengen.
o Eens een categorie in ICD-9-CM vol was, kon men alleen maar bijkomende
pathologieën of procedures onder eenzelfde code zetten om plaats te sparen.
o Verschillende landen hebben al een overstap gemaakt naar ICD10, zodat het
moeilijk wordt om gegevens te vergelijken.
ICD-10-CM en ICD-10-PCS kunnen de kwaliteit van de zorg, de patiëntveiligheid en
de financiering van de zorg positief beïnvloeden.
Elke applicatie en databank waarin diagnosen en procedures worden geregistreerd,
opgeslagen, geanalyseerd of gerapporteerd zullen het nieuwe classificatiesysteem
gebruiken.
ICD-10-CM heeft vele gelijkenissen met ICD-9-CM, voornamelijk wat betreft het
formaat en de conventies. De codestructuur werd licht gewijzigd zodat uitbreidingen
mogelijk worden om een betere classificatie te krijgen.
ICD-10-PCS vervangt het derde volume van de ICD-9-CM, maar heeft weinig
gelijkenissen met zijn voorganger.
LEERDOELSTELLINGEN
Na het doornemen van dit hoofdstuk bent u in staat om:
- Aan te geven waarom het ICD-10 codeersysteem efficiënter en beter is dan het ICD-9
systeem.
- Aan te geven waarom de omschakeling naar ICD-10-CM en ICD-10-PCS voordelen biedt.
-
Het onderscheid tussen ICD-9 en ICD-10 te kennen.
TERMEN ON TE KENNEN
ICD-10-CM
International Classification of Diseases, Tenth Revision, Clinical Modification: omvat de diagnose
codes.
ICD-10-PCS
International Classification of Diseases, Tenth Revision, Procedure Coding System: omvat de
procedure codes.
TE HERINNEREN…
Codeerders moeten de basisprincipes kennen achter de classificatie zodat zowel de ICD-10-CM als
de ICD-10-PCS correct en effectief kunnen gebruikt worden.
INLEIDING
De ‘International Classification of Diseases, Tenth Revision, Clinical Modification (ICD-10CM)’ en de ‘International Classification of Diseases, Tenth Revision, Procedure Coding
System (ICD-10-PCS)’ werden ontwikkeld om de ICD-9-CM te vervangen. ICD-10-CM bevat
de klinische aanpassingen van ICD-10 van de Wereld Gezondheidsorganisatie. ICD-10-CM
bevat de diagnosen, terwijl ICD-10-PCS de procedures bevat. De klinische aanpassing breidt
bepaalde ICD-10 codes uit om een duidelijkere codering mogelijk te maken voor bepaalde
aandoeningen. De ICD-10-PCS is een classificatie om ingrepen en procedures te coderen in
de Verenigde Staten; het is geen onderdeel van de WGO classificatie.
Een classificatie systeem is een ordening van elementen in groepen volgens bepaalde
afspraken en criteria. In ICD-10-CM en ICD-10-PCS zijn deze elementen diagnosen, letsels,
operaties en procedures, die gegroepeerd worden in hoofdstukken en secties. Drie-karakter
categorieën worden gebruikt in de ICD-10-CM en zeven-karakter codes in de ICD-10-PCS.
Deze groepen vormen de algemene basis van de classificatie, die gebruikt wordt voor
medische statistische berekeningen. Hiermee worden vragen beantwoord over groepen,
gerelateerde aandoeningen en biedt het de mogelijkheid om pathologiegegevens
systematisch in te delen, te bewaren en te bevragen. Elke alfanumerieke code stelt een teller
voor waarbij de drie-karakter code, de basis is voor de hoofdindeling. In ICD-10-CM worden
verschillende aandoeningen en letselcategorieën verder uitgebreid met een vierde, vijfde of
zesde karakter om meer specificiteit te kunnen weergeven, maar toch zijn ze terug te
brengen naar hun drie-karakter categorie. Bepaalde codes hebben zelfs een zevende
karakter om bijkomende informatie weer te geven over de opname.
ICD-10-CM en ICD-10-PCS zijn gesloten classificatie systemen – zij bezitten één en slechts
één plaats om een aandoening of een procedure te klasseren. Ondanks het grote aantal
verschillende aandoeningen zal de classificatie zich moeten beperken om bruikbaar te
blijven. Daarom zullen bepaalde zeldzame aandoeningen of aandoeningen met een minder
belang, in groepen geplaatst worden met het label ‘other’ of ‘not elsewhere classified’.
Anderzijds is er een restcategorie om diagnosen te kunnen coderen waarvan men
onvoldoende detail heeft. Soms worden deze twee vage groepen onder een gecombineerde
code gezet.
Codeerders moeten goed de basisprincipes achter het classificatiesysteem kennen om ICD10-CM en ICD-10-PCS op een correcte manier te kunnen gebruiken. Deze kennis is ook de
basis om de codeeradviezen van de ‘AHA Coding Clinic’ te begrijpen en toe te passen. Het
is dus belangrijk dat de codeerders zich regelmatig bijscholen in zowel de officiële
codeerregels voor de ICD-10-CM en ICD-10-PCS, als de adviezen die gegeven worden in de
Coding Clinic.
DE ONTWIKKELING VAN ICD-10-CM
ICD-10 werd vrijgegeven door de WGO in 1993. In 1994 adviseerde de NCHS, het federaal
agentschap van de ‘Centers for Disease Control and Prevention’, dat een klinische
aanpassing ervan een meerwaarde zou betekenen voor de Verenigde Staten. Er was nood
om urgente aandoeningen en nieuwe medische inzichten te incorporeren, alsook de
incorporatie van nieuwe concepten en uitbreidingen voor de ambulante zorg en de
zorgbeheersing. De WGO gaf de toestemming om ICD-10 uit te breiden voor de Verenigde
Staten. Alle wijzigingen aan de ICD-10 moesten echter wel conform de WGO afspraken voor
de ICD gemaakt worden. ICD-10 bevat enkel diagnosen. ICD-10-CM werd ontwikkeld onder
het toezicht van de NCHS als een vervanging van de volumes 1 en 2 van de ICD-9-CM (de
diagnose codes).
De ICD-10-CM is publiek domein. Doch geen enkele code, noch de omschrijving ervan mag
gewijzigd worden tenzij door het ‘Coordination and Maintenance Process’ onder toezicht van
NCHS en CMS. ICD-10-CM bevat 21 hoofdstukken waaronder ongeveer 69.000 codes
worden geplaatst. De classificatie van de uitwendige oorzaken, vergiftigingen en de
classificatie van de factoren die de gezondheidstoestand beïnvloeden zijn in de ICD-10-CM
ondergebracht.
DE ONTWIKKELING VAN ICD-10-PCS
In 1992 startte de ‘U.S. Health Care Financing Administration (HCFA, nu CMS)’ een
voorbereidend project om het volume 3 van de ICD-9-CM te vervangen. In 1995 gaf de
HCFA een 3-jarig contract aan ‘3M Health Information Systems (3M HIS)’ om een procedure
codificatiesysteem te ontwikkelen. Dit werd ICD-10 Procedure Coding System (ICD-10-PCS)
genoemd. In het eerste jaar werd een eerste draft door 3M HIS aangemaakt. In het tweede
jaar werden externen gevraagd het voorstel na te kijken en werden er informele testen
gemaakt. In het derde jaar werden de formele testen en revisies uitgevoerd. ICD-10-PCS
werd vervolledigd in 1998 en nadien jaarlijks aangepast door 3M HIS. Het doel van die
revisie is up-to-date te blijven met de nieuwste medische technologieën en codeer vereisten.
ICD-10-PCS werd ontwikkeld volgens vier pijlers:
- Volledigheid: alle substantiële verschillende procedures moeten een unieke
afzonderlijke code krijgen.
- Uitbreidbaarheid: de ICD-10-PCS structuur moet het mogelijk maken om op
eenvoudige wijze nieuwe unieke codes toe te voegen voor nieuwe procedures.
- Multi-axiale structuur: deze multi-axiale structuur moet het mogelijk maken dat elk
karakter in een code dezelfde betekenis zou krijgen binnen een zelfde sectie en
indien mogelijk over de verschillende secties heen.
- Gestandaardiseerde methodologie: ICD-10-PCS moet unieke definities hanteren voor
de verschillende gebruikte termen, waarbij elke term een duidelijke betekenis moet
hebben.
Volgende principes werden daarenboven aangehouden bij de ontwikkeling van ICD-10-PCS:
- Er wordt geen diagnostische informatie in de procedurecode gezet.
- Expliciete ‘not otherwise specified (NOS)’ opties worden niet aangeboden.
- ‘Not elsewhere classified (NEC)’ opties worden slecht in beperkte mate aangeboden.
- Alle mogelijke procedures werden opgenomen ongeacht de frequentie van
voorkomen. Indien een procedure kan uitgevoerd worden, wordt er een code voor
voorzien.
De 16 secties in ICD-10-PCS vertegenwoordigen zo’n 72.000 verschillende codes. ICD-10PCS gebruikt een tabelstructuur zodat er verschillende mogelijke codes zichtbaar worden op
één pagina.
MOTIVERING VOOR DE OVERSTAP
ICD-9-CM wordt in de Verenigde Staten sinds 1979 gebruikt. Sinds de eerste publicatie
ervan werden er reeds verschillende toevoegingen en aanpassingen gedaan.
Niettegenstaande ICD-9-CM op regelmatige basis aangepast werd, is deze classificatie aan
het einde van haar limieten gekomen, onder andere qua nummering. Sommige categorieën
hebben vage en onnauwkeurige codes. Deze tekortkomingen creëren problemen bij de
collectie van nauwkeurige gegevens over de nieuwste technologieën, de nood aan
uitgebreide documentatie bij klachten en het gebrek aan datakwaliteit voor het beleid en de
financiering van de zorg.
Over de jaren heen geraakten verschilleden ICD-9-CM categorieën vol en werd het moeilijk
om nog bijkomende codes aan te maken. Wanneer een categorie vol was werden
verschillende types of gelijkaardige diagnosen en procedures onder eenzelfde code
geplaatst, of onder een andere sectie in de classificatie geplaatst. Door dit gebrek aan
plaats, werden verschillende procedures op verschillende lichaamdelen en met het gebruik
van verschillende middelen toch onder een zelfde codegroep geplaatst. De structurele
integriteit van de ICD-9-CM procedureclassificatie, werd reeds aangetast door de aanmaak
van het hoofdstuk ‘00’ en het hoofdstuk ‘17’, wanneer er geen plaats meer was voor nieuwe
codes in het desbetreffende hoofdstuk. Anderzijds, en niet minder belangrijk, weten we dat
andere landen reeds een overstap hebben gemaakt naar ICD-10, zodat het moeilijk wordt
om pathologiegegevens te vergelijken. Tot op heden gebruiken reeds 138 landen ICD-10
voor de codering van de mortaliteit en 99 landen om de morbiditeit te registreren. Elk land
heeft daarbij zijn eigen procedure codeersysteem ontwikkeld.
MOMENT VAN OVERSCHAKELING
De Verenigde Staten stappen over voor alle ontslagen patiënten vanaf 1 oktober 2015. De
datum van ontslag uit de instelling is dus bepalend voor het gebruik van ICD-10-CM en ICD10-PCS. Vóór die datum codeert men nog met ICD-9-CM en mogen er geen ICD-10-CM of
ICD-10-PCS codes gebruikt worden.
Verschillende databanken en applicaties zullen dus moeten aangepast worden – elke
applicatie of gegevensbank waarin diagnosen en procedures geregistreerd, bewaard,
verwerkt, geanalyseerd of gerapporteerd worden. Een succesvolle overstap kan alleen maar
gebeuren wanneer dit zorgvuldig gepland en gecoördineerd wordt. Elke professionele
codeerder moet bedreven worden in dit nieuwe classificatie systeem. De overstap is een
welgekomen verbetering in zowel het coderen als het verwerken van medische gegevens.
In België wordt de overstap gepland voor alle ontslagen verblijven vanaf 1 januari 2015.
OEFENINGEN 1.1
Zonder gebruik te maken van het handboek, noch van de ICD-10-CM of de ICD-10-PCS,
markeer de volgende beweringen als ‘juist’ of ‘fout’.
1. ICD-10-CM bevat de diagnose en de procedure codes
F
2. Het gebruik van de ICD-10-CM en ICD-10-PCS in de Verenigde Staten is 1 oktober
2015 J
3. In de ICD-10-CM worden drie-karakter categorieën gebruikt en zeven-karakter codes
in de ICD-10-PCS
J
4. Zowel de ICD-10-CM als de ICD-10-PCS werden door de WGO ontwikkeld.
F
5. ICD-10-CM en ICD-10-PCS werden ontwikkeld omdat de ICD-9-CM verouderd is en
er problemen ontstonden door de beperkte nummering. J
VERGELIJKING TUSSEN ICD-9-CM EN ICD-10-CM
ICD-10-CM heeft vele gelijkenissen met ICD-9-CM voornamelijk wat de indeling en de
conventies betreft. De codestructuur is licht gewijzigd zodat uitbreidingen en verbeteringen
mogelijk worden.
Codestructuur
Tabel 1.1 toont de verschillen tussen de codestructuur van het ICD-9-CM en het ICD-10-CM
systeem.
Figuur 1.1 toont het verschil tussen de verschillende codestructuur in ICD-9-CM en ICD-10CM voor eenzelfde diagnose: de gesloten cervicale fractuur.
Formaat
Zowel de ICD-9-CM als de ICD-10-CM hebben een alfabetische als een systematische
index. De alfabetische index heeft twee onderdelen: deze voor de aandoeningen en letsels
en deze voor de uitwendige oorzaken. Er is ook een tabel voor de neoplasmata en de
medicamenten en chemicaliën. ICD-10-CM heeft echter geen hypertensietabel meer. In ICD-
10-CM heeft men ook nog het verbindingsteken ‘-‘ dat niet gekend was in ICD-9-CM, om aan
te geven dat een code onvolledig is en nog bijkomende karakters vereist zijn op het einde
van de voorgestelde code.
Tabel 1.1: belangrijke verschillen tussen ICD-9-CM en ICD-10-CM
Kenmerk
ICD-9-CM
ICD-10-CM
Minimum aantal
3
3
cijfers/karakters
Maximum aantal
5
7
cijfers/karakters
Aantal hoofdstukken
17
21
Bijkomende classificatie
V codes en E codes
Geen, alles zit reeds in de
classificatie
Lateraliteit (rechts en links)
Niet
Wel
Alfanumerisch versus
Numerisch, uitgezonderd de Alfanumerisch, waarbij elke
numerisch
V codes en E codes
code begint met een letter en
sommige codes een letter
als zevende karakter hebben
Exclusie opmerkingen
Ja
Twee soorten ‘Exclude 1’ en
‘Exclude 2’
Plaatshoudende karakters
Neen
Ja: “x”
(dummy)
Figuur 1.0 ICD-9-CM codestructuur versus deze van ICD-10-CM
Conventies
ICD-10-CM heeft verschillende afspraken (conventies) die de codeerder reeds kent vanuit de
ICD-9-CM, zoals instructies (notes), afkortingen, kruisverwijzingen (see), interpuncties, en
relaties (zoals “en”). De belangrijkste wijziging zit in de exclusies van de ICD-10-CM. ICD-9CM kent slechts één type exclusie, terwijl ICD-10-CM er twee kent – elk met een
verschillende toepassing. Beide exclusies zijn onafhankelijk van elkaar. De ICD-10-CM
conventies worden in het hoofdstuk 3 van dit handboek behandeld.
Verbeteringen en belangrijke wijzigingen
ICD-10-CM heeft de volgende verbeteringen en belangrijke wijzigingen t.o.v. ICD-9-CM
- Significante verbetering om de eerste contacten, de uitwendige oorzaken van letsels,
de mentale aandoeningen, de neoplasmata, en de preventieve zorg te coderen.
- De nieuwste medische inzichten werden ingebouwd.
- Er zijn codes voor de socio-economische toestand, de familiale relaties, de
ambulante problemen, problemen gerelateerd aan de levensstijl, en voor resultaten
van screeningtesten.
- Er is meer ruimte voor latere uitbreidingen (alfanumerische structuur)
- Nieuwe categorieën voor aandoeningen na een procedure.
- De notie van de lateraliteit – specificering van het orgaan of het lichaamsdeel dat
aangetast is wanneer de plaats links, rechts, of bilateraal kan zijn.
- Uitbreiding om het onderscheid te maken tussen ambulante en andere zorg.
- Uitbreiding van de diabetes- en letselcodes.
- Het samenvoegen van diagnose-/symptoomcodes zodat het aantal te coderen codes
vermindert.
- Grotere specificiteit binnen de codes.
- Inclusie van het trimester voor de zwangerschapscodes.
VERGELIJKING TUSSEN ICD-9-CM EN ICD-10-PCS
ICD-10-PCS is de vervanger van het volume 3 bij de ICD-9-CM, maar heeft er weinig
gelijkenis mee. Tabel 1.2 toont de belangrijkste verschillen tussen ICD-9-CM en de ICD-10PCS structuur en conventies.
Figuur 1.2 toont het verschil in codestructuur tussen IC9-CM en ICD-10-PCS voor een zelfde
procedure: de laparoscopische cholecystectomie.
Formaat
ICD-9-CM volume 3 (procedures) heeft een alfabetische en systematische index. Deze
hebben ongeveer dezelfde structuur als deze voor de diagnosen van de ICD-9-CM.
ICD-10-PCS heeft drie indelingen: een alfabetische index, tabellen en een lijst met codes. De
hoofdtermen voor een procedure kan men terugvinden in de alfabetische index, in
alfabetische volgorde. In tegenstelling tot ICD-9-CM leidt deze ICD-10-PCS index zelden tot
de volledige code, maar zal de gebruiker verwezen worden naar de correcte tabel door de
eerste drie karakters te geven van de code (de ‘index’). De ICD-10-PCS tabellen zijn
roosters (‘matrixen’) die mogelijke combinaties bevatten van karakters die moeten gebruikt
worden om de code samen te stellen.
Tabel 1.2 Belangrijke verschillen tussen ICD-9-CM en ICD-10-PCS
Kenmerk
ICD-9-CM
ICD-10_PCS
Minimum aantal
3
7
cijfers/karakters
Maximum aantal
4
7
cijfers/karakters
Decimaal punt
Ja
Nee
Alfanumerisch of numerisch
Numerisch
Alfanumerisch
Inclusies
Ja
Nee
Exclusies
Ja
Nee
Ingebouwde betekenis voor
Nee
Ja, multi-axiale structuur
de gebruikte karakters
waarbij elk karakter dezelfde
betekenis heeft binnen een
zelfde sectie en zelfs zoveel
mogelijk over de
verschillende secties heen.
Figuur 1.2 ICD-9-CM versus ICD-10-PCS codestructuur
Verbeteringen belangrijke wijzigingen
ICD-10-PCS bevat de volgende verbeteringen en belangrijke wijzigingen t.o.v. ICD-9-CM:
- Bevat de huidige medische terminologie en materialen die gebruikt worden.
- Is flexibel om codes toe te voegen.
- Is zeer specifiek.
- Kent de lateraliteit.
- Heeft een gedetailleerde omschrijving voor lichaamsdelen.
- Heeft een gedetailleerde omschrijving voor de toegangswegen.
- Definieert procedures in detail volgens het lichaamsdeel, de toegangsweg, het
gebruikte materiaal en de bijkomende informatie.
- Geeft elke code een unieke definitie.
- Heeft de mogelijkheid om codes te aggregeren voor de verschillende onderdelen van
de procedure.
- Nieuwe procedures en technologieën kunnen eenvoudig toegevoegd worden.
- Maakt dat de code-uitbreidingen niet de codestructuur in het gedrang brengen.
-
Maakt slechts uitzonderlijk gebruik van NOS en NEC categorieën.
Heeft een terminologie die duidelijk gedefinieerd is voor en toegepast wordt voor alle
codes.
Heeft geen diagnostische informatie meer in de procedurecode.

Download Report